Finansowanie przetwórstwa owoców i warzyw oraz sokownictwa w ramach PROW

Transkrypt

1 Sytuacja na rynku przetworów owocowo-warzywnych i soków a reforma rynku ogrodniczego w UE Finansowanie przetwórstwa owoców i warzyw oraz sokownictwa w ramach PROW Dr Jerzy Małkowski Pozna, 19 wrzenia 2007 r. 1

2 Miejsce i rola owoców i warzyw w w procesie odywiania si cywilizowanych społeczestw ulega w ostatnich latach istotnej zmianie z elementu dodatkowego (niejako deseru), staj si one jednym z podstawowych składników codziennej diety. Wyranie zmieniła si take rola soków owocowych, warzywnych i mieszanych, które weszły w zakres typowych napojów codziennego uytku. Te znaczce zmiany w sposobie naszego odywiania si s rezultatem oddziaływania wielu czynników, w tym przede wszystkim: zdrowotnych (niepodwaalnie pozytywny wpływ diety owocowo-warzywnej na stan zdrowia oraz na profilaktyk), estetycznych (dbało o kształt ludzkiej sylwetki), etycznych (wegetarianizm jako skutek sprzeciwu wobec zabijania zwierzt). 2

3 Znaczcy wzrost spoycia owoców i warzyw poza konsekwencjami w zakresie wymienionych ju czynników, niesie ze sob take istotne efekty gospodarcze w skali krajowej, zwłaszcza w obszarze rolnictwa oraz przemysłu spoywczego. Wywiera to take korzystny wpływ na rynek pracy przez powstawanie nowych dziedzin zatrudnienia, zwłaszcza na newralgicznych pod tym wzgldem obszarach wiejskich. Szczególnym obszarem działalnoci gospodarczej, na którym omawiana tu dziedzina odgrywa wan i cigle wzrastajc rol, jest take handel zagraniczny. Eksport polskich owoców i warzyw, a take ich przetworów oraz koncentratów to zarówno ródło znaczcych dochodów dla polskich sadowników, plantatorów i przetwórców, jak te wany czynnik wany czynnik umacniania polskiej marki 3 na rynkach zagranicznych.

4 Rozwój produkcji oraz przetwórstwa owoców i warzyw wymaga od sadowników, plantatorów i przetwórców ponoszenia stałych nakładów zarówno na wprowadzanie nowych odmian, jak te na wzrost mocy produkcyjnych, modernizacj maszyn i urzdze oraz stałe podnoszenie poziomu jakoci zarówno samych wyrobów, jak te ich opakowa (szczególnie wane w sprzeday soków). Dodatkowym czynnikiem powodujcym czsto nagły wzrost zapotrzebowania na rodki finansowe w brany owocowo-warzywnej, s zaskakujce dla plantatorów i sadowników zmiany atmosferyczne i ich niekorzystne konsekwencje (wymarznicia, podtopienia, skutki suszy). Powoduje to czasami nie tylko utrat znacznej czci plonów, ale take nawet konieczno likwidacji starych sadów oraz plantacji wieloletnich i dokonywania nowych nasadze. 4

5 Jako główne, potencjalne ródła rodków, które obecnie mog by wykorzystane w praktyce do finansowania rónorodnych inwestycji podejmowanych w zakresie przetwórstwa owoców i warzyw, naley wymieni: rodki prywatne inwestorów; kredyty bankowe komercyjne; kredyty preferencyjne w ramach pomocy krajowej z dopłatami Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (tzw. nowa pomoc po r.); rodki Unii Europejskiej. Ostatnia z wymienionych powyej kategorii dotyczy rodków przeznaczonych na finansowanie przedsiwzi, które maj by podejmowane w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (PROW ). 5

6 Zasadnicza rónica, z jak mamy do czynienia pomidzy wprowadzanym obecnie w ycie Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich a Planem Rozwoju Obszarów Wiejskich , polega na ródłach ich finansowania. Stary PROW wykorzystywał rodki finansowe Sekcji Gwarancji z nieistniejcego ju obecnie Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnych (EFOGR). Nowy Program Rozwoju Obszarów Wiejskich jest zasilany rodkami teraz utworzonego Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Podkreli naley, e Fundusz ten nie jest funduszem strukturalnym, podczas gdy Sekcja Orientacji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnych miała charakter funduszu strukturalnego i strukturalnym był te Sektorowy Program Operacyjny Rolnictwo

7 PROW obejmuje 21 działa w ramach swych czterech osi. Dla nas interesujce jest działanie nr 6 w pierwszej osi, a wic działanie 1.6 Zwikszanie wartoci dodanej podstawowej produkcji rolnej i lenej (w skrócie jest ono nazywane Przetwórstwo ). Jednym z sektorów przetwórstwa, jaki bdzie wspierany w ramach tego działania, jest włanie przetwórstwo owoców i warzyw (z wyjtkiem produkcji napojów winopodobnych oraz winopochodnych). Działanie to obejmuje take usługowe zamraanie wraz z przechowywaniem owoców i warzyw, a take projekty dotyczce sprzeday hurtowej owoców i warzyw. Wsparcie bdzie udzielane osobom fizycznym i prawnym, w tym przedsibiorstwom małym i rednim oraz takim, które zatrudniaj mniej ni 750 pracowników lub których obrót nie przekracza równowartoci w zł 200 mln euro. 7

8 W ramach działania 1.6 mog by wspierane: I. Inwestycje materialne 1) budowa, modernizacja lub przebudowa budynków lub budowli stanowicych infrastruktur zakładów przetwórstwa lub handlu hurtowego produktami rolnymi, 2) zakup lub instalacja maszyn lub urzdze do przetwarzania, magazynowania lub przygotowania produktów do sprzeday, 3) zakup lub instalacj aparatury pomiarowej, kontrolnej oraz sprztu do sterowania procesem produkcji lub magazynowania, 4) zakup specjalistycznych rodków transportu, 5) zakup lub instalacj urzdze słucych poprawie ochrony rodowiska. 8

9 II. Inwestycje niematerialne 1) zakup oprogramowania słucego zarzdzaniu przedsibiorstwem oraz sterowaniu procesem produkcji i magazynowania; 2) wdroenie procedury systemów zarzdzania jakoci; 3) przygotowanie dokumentacji technicznej projektu; 4) przygotowanie biznesplanu; 5) opłaty za patenty lub licencje; 6) koszty nadzoru urbanistycznego, architektonicznego, budowlanego lub konserwatorskiego. 9

10 Rodzaj i wysoko wsparcia Pomoc w ramach działania 1.6 PROW ma form refundacji czci kosztów kwalifikowanych projektu. Maksymalna wysoko pomocy, przyznana w okresie realizacji PROW jednemu beneficjentowi wynosi 20 mln zł. Wielko pomocy przyznanej na realizacj jednego projektu nie moe by nisza ni 100 tys. zł. Intensywno pomocy Poziom pomocy wynosi maksymalnie od 25 % do 50 % kosztów inwestycji kwalifikujcej si do wsparcia, w zalenoci od rodzaju podmiotu ubiegajcego si o wsparcie. 10

11 25% dla przedsibiorcy, który nie jest małym lub rednim przedsibiorc; 40% dla przedsibiorcy wykonujcego działalno jako małe lub rednie przedsibiorstwo; 50% dla przedsibiorcy wykonujcego działalno jako małe lub rednie przedsibiorstwo, który: - zaopatruje si w surowce na podstawie umów długoterminowych, zawieranych z grupami producentów rolnych lub wstpnie uznanymi grupami lub uznanymi organizacjami producentów owoców i warzyw lub - jest zarejestrowany jako grupa producentów rolnych lub ich zwizek lub wstpnie uznana grupa, lub uznana organizacja producentów owoców i warzyw lub - który realizuje projekt dotyczcy przetwarzania produktów rolnych na cele energetyczne. 11

12 Instytucj Zarzdzajc PROW jest Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, natomiast zadania instytucji zarzdzajcej dotyczce wdraania poszczególnych działa objtych programem wykonuje przede wszystkim Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (dotyczy to równie interesujcego nas działania 1.6), a take w odniesieniu do niektórych zada Agencja Rynku Rolnego oraz samorzdy województw. Instytucj Płatnicz dla całego PROW , jest na podstawie uzyskanej akredytacji Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, która spełnia t rol pod nadzorem Ministra Finansów.. ARiMR wykonuj take zadania zwizane z wdraaniem pomocy technicznej. 12

13 Udzielanie wsparcia w formie refundacji (zwrotu) oznacza, e beneficjent musi pokry koszty projektu za pomoc zgromadzonych przez siebie rodków. Istotn pomoc w tym procesie prefinansowania projektu mog mu zapewni banki. Kompleksowa oferta banków w tym zakresie jest szeroka i zawiera takie produkty i usługi, jak: 1) informowanie klientów oraz potencjalnych klientów, 2) prowadzenie doradztwa dla klientów, 3) zakładanie i prowadzenie rachunków, 4) wystawianie promes kredytowych, 5) udzielanie kredytów (głównie inwestycyjnych), 6) udzielanie gwarancji. Ponadto oferta banku moe by wzbogacona o inne produkty finansowe, jak np. leasing, a take produkty ubezpieczeniowe (bancassurance). 13

14 Siła oddziaływania banków na rzecz wspierania absorpcji rodków Unii Europejskiej, w tym take w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, wynika nie tylko z ich bogatej oferty. Jest ona w istotny sposób wzmacniana take przez znaczce zasoby kadrowe oraz organizacyjne sektora bankowego, umoliwiajce szeroki zakres kontaktu ze wszystkimi rodzajami podmiotów, zainteresowanych uzyskaniem wsparcia unijnego dla podejmowanych przedsiwzi. Na szczególne podkrelenie zasługuj tu aktywne zaangaowanie sektora bankowego w działalno informacyjn - zarówno t o charakterze ogólnym, jak te ukierunkowan, a wic informacj o działaniu sterujcym zachowaniami potencjalnych beneficjentów rodków unijnych. 14

15 Do zasobów banków naley zaliczy takie elementy, jak: 1) placówki bankowe (ponad 5 tys. specjalistycznych placówek w 34 bankach komercyjnych i 593 bankach spółdzielczych oraz zrzeszajcych), 2) wyspecjalizowane komórki w centralach banków i w oddziałach, 3) wyszkoleni pracownicy do działalnoci informacyjnej, operacyjnej i doradczej, 4) zewntrzna działalno informacyjna: materiały bankowe i publikacje ogólnodostpne (prasa, wydawnictwa ksikowe, radio, TV, informacja internetowa, infolinie telefoniczne itp.), 5) działalno Zwizku Banków Polskich w zakresie informacji, edukacji i monitoringu, a take organizowania i koordynacji procesu angaowania banków w obsług rodków unijnych. 15

16 Dzikujc Pastwu za uwag, ycz nam wszystkim jak najwikszej satysfakcji, wynikajcej z owocnego uczestnictwa w jak najlepszym wykorzystaniu rodków PROW jerzy.malkowski@ode.pl jerzy.malkowski@cpb.pl Tel. (22)