Analiza działania rozszerzonego obserwatora prędkości w szerokim zakresie zmian prędkości maszyny indukcyjnej

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Analiza działania rozszerzonego obserwatora prędkości w szerokim zakresie zmian prędkości maszyny indukcyjnej"

Transkrypt

1 Zbigniew RZEMIŃSI Daniel WACHOWIA Politechnika Gdańka Wdział Elektotechniki i Automatki ateda Automatki Napędu Elektcznego Analiza działania ozzezonego obewatoa pędkości w zeokim zakeie zmian pędkości mazn indukcjnej Stezczenie W atkule pzedtawiono zagadnienia związane z odtwazaniem zmiennch tanu mazn indukcjnej Wkoztano obewato opat na modelu matematcznm mazn z dodatkowmi zmiennmi Pzedtawiono maciez tanu zlineazowanch ównań błędu odtwazania Opiano poób definiowania wznacznika jakości na podtawie ozkładu biegunów obewatoa Zapoponowano metodę koekcji wzmocnień waz ze zmianą waunków pac mazn Wkazano metię działania ozzezonego obewatoa waz ze zmianą kieunku pędkości pz odpowiedniej modfikacji wzmocnień Zamiezczono wniki badań mulacjnch oaz ekpementalnch wkazujące dobe właściwości obewatoa zaówno pz niewielkich pędkościach jak i w zakeie ołabiania pola Abtact Poblem elated to etimation of tate vaiable of induction machine ae peented in the pape A peed obeve baed on mathematical model of the induction machine with additional vaiable ha been ued A tate mati of lineaized diffeential equation of obeve eo ha been peented A method of defining qualit inde of tate vaiable etimation baed on pole placement ha been decibed An algoithm of coection of gain of the obeve in dependence on peed of the machine ha been popoed A mmet of popetie of etended obeve fo change of the diection of oto peed with appopiate modification of obeve gain ha been poven Reult of imulation and epeiment ha been peented (Anali of etended peed obeve of induction moto in wide peed ange) Słowa kluczowe: obewato pędkości ilnik indukcjn ołabianie pola ewod: peed obeve induction moto wide peed ange doi:95/pe468 Wtęp Coaz powzechniejze toowanie zaawanowanch układów egulacji w bezczujnikowach napędach z maznami indukcjnmi wiąże ię z koniecznością odtwazania niemiezonch wielkości Stoowanie obewatoów pędkości wmaga zdefiniowania wzmocnień obewatoa od któch w dużm topniu zależna jet jakość odtwazania W [] zapoponowano metod dobou paametów obewatoa Luenbegea z wkoztaniem ozkładu biegunów układu W [] zapoponowano now obewato pędkości o badzo dobch właściwościach opat na modelu mazn z dodatkowmi zmiennmi W [3] wkoztano metodę optmalizacji ojem czątek do wznaczenia watości wzmocnień obewatoa Obliczenia funkcji celu wmagał wielokotnego pzepowadzenia mulacji Niektóe obewato [ 4] wkazują takie ame właściwości dla dodatnich oaz ujemnch pędkości kątowch mazn Obewato opat na ozzezonm modelu mazn nie poiada takiej właności Nie wkazano do tej po metod modfikacji wzmocnień nowego obewatoa pz zmianie kieunku obotów winika tak b zachować metię właściwości dnamicznch układu W [5] zapezentowano możliwości etmatoów MRAS w zeokim zakeie zmian pędkości mazn także w zakeie ołabiania pola W niniejzej pac wkoztano metodę dobou wzmocnień obewatoa opatą na analizie położeń biegunów Zapoponowano metodę koekcji wzmocnień w zależności od waunków pac mazn Rozważania popato wnikami badań mulacjnch oaz ekpementalnch Model mazn indukcjnej Model matematczn mazn indukcjnej dla wektoów pądu tojana i tumienia winika pzjętch jako zmienne tanu jet natępującm układem ównań: () di a a ja3 a4 d i ψ ψ u () dψ a5 a6 j d i ψ ψ (3) d Te mo d J T i i (4) e gdzie u wekto napięcia tojana i wekto pądu tojan wekto tumienia winika ω pędkość kątowa winika τ cza względn J moment bezwładności winika T e moment elektomagnetczn m o moment obciążenia a a 6 wpółcznniki zależne od paametów mazn zdefiniowane natępująco: RL RL m RL m Lm L a a a3 a4 wl wl w w RL m R a5 a6 w LL Lm L L gdzie R eztancja tojana R eztancja winika L indukcjność tojana L indukcjność winika L m indukcjność wzajemna Zmienne i paamet okeślone ą w wielkościach względnch Wpowadzając do układu ównań dodatkow wekto: (5) ψ oaz obutonnie óżniczkując ównanie (5) otzmuje ię ozzezon model mazn indukcjnej: di (6) a a ja3 a4 d i ψ u dψ (7) a5 a6 j d i ψ d d (8) ψ a5i a6 j d d d (9) Te mo d J Wtępująca w ównaniu (8) pochodna pędkości winika pzjmuje pomijalnie małe watości pz niewielkich zmianach pędkości natomiat w tanie utalonm pac mazn człon ten można całkowicie pominąć Obewato pędkości mazn indukcjnej Zapoponowan w [6] obewato zmiennch tanu opat na ozzezonm modelu mazn indukcjnej opian jet natępującmi ównaniami: diˆ a ˆ ˆ ˆ a ja3 a4 () d i ψ u k k i i 3 4 PRZEGLĄD ELETROTECHNICZNY ISSN R 9 NR 6/4 9

2 () dψˆ a ˆ ˆ ˆ 5 a6 j d i ψ k k i i 3 4 dˆ ˆ ψˆ ˆ ˆ ˆ ˆ ˆ () a5i a6 j d k3 3 k 33i 34i gdzie ^ oznacza wielkości odtwazane k k 34 ą wzmocnieniami obewatoa natomiat i ą wektoami błędów odtwazania Błęd odtwazania zdefiniowano natępująco: (3) i i i ˆ (4) ˆ ψˆ ˆ Watość odtwazanej pędkości kątowej winika mazn oblicza ię na podtawie watości odtwazanch zmiennch tanu z zależności: (5) ˆ ˆ ˆ ˆ ˆ ˆ gdzie ˆ ˆ - kładowe odtwazanego wektoa tumienia winika ˆ - moduł odtwazanego wektoa tumienia winika ˆ ˆ - kładowe wektoa ˆ Błąd odtwazania zmiennch tanu Na podtawie ównań opiującch dnamikę błędów odtwazania można wciągnąć wnioki na temat tabilności oaz właściwości dnamicznch obewatoa Do opiu dnamiki błędów odtwazania zapoponowano natępując układ ównań: di a ˆ a ja3 (6) d i ψ k k i i 3 4 dψ a ˆ 5i a6ψ j (7) (8) d k k i i 3 4 dˆ ˆ ψ a ˆ 5 ˆ ˆ ˆ ψ i i a6 j d k k i i W ównaniu (8) zamiat opiu dnamiki błędu wkoztano ważenie na pochodną zmiennej ˆ ponieważ nie ma możliwości ważenia błędu pędkości (6) winika ani jej watości odtwazanej bez znajomości ˆ Wtępujące w ównaniach (6) (8) watości błędów pędkości winika oaz oblicza ię z natępującch zależności: (9) ˆ ψ ˆ ψ ˆ () ˆ ˆ ˆ () ˆ W ównaniach (6) () opócz wpółcznników zależnch od paametów mazn oaz wzmocnień obewatoa wtępują także zeczwite watości pądu tojana tumienia winika oaz pędkości winika Oznacza to że właściwości dnamiczne oaz tabilność obewatoa okeślone ą nie tlko pzez paamet mazn oaz watości wzmocnień obewatoa ale także pzez waunki pac mazn Biegun obewatoa Na podtawie położenia biegunów liniowego układów można wciągnąć wnioki na temat tabilności oaz właściwości dnamicznch badanego układu Lineazując nieliniowe ównania opiujące dnamikę błędu odtwazania obewatoa można uzkać infomacje na temat właściwości dnamicznch obewatoa w otoczeniu pewnego punktu pac W tanie utalonm obewatoa oczekuje ię zeowch błędów odtwazania zatem pzjęto natępując punkt pac: () ˆ T T i ψ ψ gdzie oznacza watość zmiennej w punkcie pac Uwzględniając punkt pac pzjęt w () wekto odchleń watości błędów odtwazania od punktu pac zdefiniowan jet natępująco: T T (3) i ˆ ˆ ˆ i ψ ψ i ψ gdzie wekto ˆ okeślon jet zależnością: (4) ˆ ˆ ψ Zlineazowan układ ównań (6) (8) wokół punktu pac () jet potaci: d (5) A d gdzie A jet maciezą tanu zlineazowanch ównań błędu obewatoa: iq ak3 k4 a5 a k a3 k d iq k4 a5 a k3 a k a3 k d iq a5 k3 k4 a6 a5 k k d A iq k4 a5 k3 a5 a6 k k d id id i d k33 a5 k34 a5 k3 a6 a5 k3 a5 d d d i q k34 k33 a5 a5 k3 a6 k 3 d 9 PRZEGLĄD ELETROTECHNICZNY ISSN R 9 NR 6/4

3 gdzie indek d oaz q oznaczają kładowe odpowiadającch im wektoów ważone w układzie wpółzędnch zoientowanm względem wektoa tumienia winika w któm: (7) d = ψ (8) q W układzie wpółzędnch zoientowanm względem wektoa tumienia winika wtępujące w maciez A watości kładowch wektoa pądu tojana oaz tumienia winika ą tałe w tanie utalonm zatem mogą bć taktowane jako paamet Ponadto można wówcza zapiać: ψ d (9) id Lm Lm mo mo (3) iq a7 ψ a 7 d Uwzględniając (9) oaz (3) w maciez A właściwości obewatoa w tanie utalonm pac mazn zależą od paametów mazn wzmocnień obewatoa oaz waunków pac mazn okeślanch pzez pędkość winika moment obciążenia oaz moduł wektoa tumienia winika W dalzej części pac biegunami obewatoa nazwane będą watości włane λ λ 6 maciez A tanowiące ozwiązanie ównania: (3) AIλ Dobó wzmocnień obewatoa Analizując położenie biegunów obewatoa można ocenić właściwości dnamiczne obewatoa bez konieczności pzepowadzenia złożonch mulacji Znajduje to zatoowanie pz wkoztaniu metod optmalizacjnch dobou watości wzmocnień obewatoa któe wmagają wielokotnego wwołania funkcji celu okeślającej jakość odtwazania zmiennch tanu Podtawowm kteium dobou watości wzmocnień jet zapewnienie tabilności obewatoa Waunek ten jet pełnion gd wztkie biegun obewatoa znajdują ię w lewej półpłazczźnie płazczzn zepolonej czli gd wztkie biegun mają ujemną część zeczwitą O właściwościach dnamicznch układu decdują pzede wztkim biegun położone najbliżej oi uojonej czli biegun dominujące Stała czaowa związana z biegunem jet odwotnie popocjonalna do odległości bieguna od oi uojonej Biegun położone dalej po lewej tonie płazczzn zepolonej od biegunów dominującch poiadają kótze tałe czaowe zatem ich wpłw na dnamikę obewatoa zanika zbciej Cza utalania obewatoa ozacować można na podtawie położenia biegunów dominującch z zależności: (3) t 6 ma 4 Oclacje błędu odtwazania zmiennch tanu mazn okeślone ą pzez odległość biegunów od oi zeczwitej płazczzn zepolonej Waz ze wzotem watości części uojonej pzężonej pa biegunów ośnie ównież czętotliwość oclacji oaz maleje tłumienie Naoztniejzm waiantem jet ulokowanie wztkich biegunów na oi zeczwitej jednak toowanie metod optmalizacjnch dobou watości wzmocnień w paktce nie zapewnia zeowch watości części uojonej biegunów Pzjęto że wtaczające tłumienie uzkuje ię gd kąt międz oią zeczwitą a potą popowadzoną pzez biegun dominujące oaz śodek układu wpółzędnch nie pzekacza 45 Jak wnika z potaci maciez (6) ozkład biegunów zależn jet od tałch paametów mazn watości wzmocnień oaz waunków pac mazn Zmian momentu obciążenia nie mają itotnego wpłwu na położenie biegunów Dla pędkości mazn niepzekaczającej watości znamionowej moduł wektoa tumienia winika utzmwan jet na tałm poziomie pzez układ egulacji zatem dnamika obewatoa zależna jet pzede wztkim od pędkości winika Dobieając watości wzmocnień należ zapewnić tabilność oaz oczekiwane właściwości dnamiczne obewatoa w całm zakeie dopuzczalnch waunków pac mazn Pzjęcie jednego zetawu wzmocnień może okazać ię niewtaczające zczególnie w pzpadku gd ozpatwan jet także zake ołabiania pola Dobe właściwości obewatoa uzkuje ię pzjmując tz zetaw wzmocnień Piewz zetaw pzjęto dla małch pędkości mazn Dugi zetaw wzmocnień dobano dla dużch pędkości pz któch nie wtępuje zjawiko ołabiania pola natomiat dla więkzch pędkości zdefiniowano zetaw wzmocnień W celu uniknięcia wielokotnej zmian wzmocnień wokół pędkości ganicznch do algotmu pzełączania wzmocnień wpowadzono hiteezę Spoób dotoowwania obewatoa do waunków pac mazn pzedtawion zotał na unku f f R Modfikacja wzmocnień obewatoa waz ze zmianą pędkości mazn Podcza dobou zetawów wzmocnień należ zapewnić oczekiwane właściwości obewatoa w całm ozpatwanm pzedziale Definiując funkcję celu należ uwzględnić ozkład biegunów w zależności od pędkości na kańcach pzedziałów oaz ewentualnie w dodatkowch punktach pośednich Ponadto dla zakeu ołabiania pola opócz zmian pędkości należ ównież uwzględnić malejącą watość modułu wektoa tumienia winika Do dobou wzmocnień obewatoa wkoztano algotm ewolucjne Zatoowana funkcja celu zczegółowo opiana zotała w [7] Zachowanie właściwości obewatoa pz óżnch kieunkach pędkości W pzpadku gd wztkie wzmocnienia obewatoa ą óżne od zea dnamika odtwazania zmiennch tanu zależna jet nie tlko od watości pędkości ale także od kieunku pac mazn Zwkle zmiana kieunku pędkości kutkuje utatą tabilności badanego obewatoa Wmagane jet zatem okeślenie zetawów wzmocnień dla obdwu kieunków pędkości Niezależn dobó wzmocnień dla ujemnch pędkości z wkoztaniem metod optmalizacjnch może wiązać ię z niepotzebnm nakładem obliczeniowm a także z innmi właściwościami dnamicznmi obewatoa dla óżnch kieunków obotów winika mazn Wato zatem wkoztać metię modelu mazn pz óżnch kieunkach pędkości PRZEGLĄD ELETROTECHNICZNY ISSN R 9 NR 6/4 93

4 Na unku pzedtawiono wekto wtępujące po pawch tonach ównań (6) (8) ozzezonego modelu mazn w tanie utalonm pz óżnch kieunkach pędkości winika W ównaniu opiującm dnamikę pądu tojana wekto pądu tojana wpzedza wekto tumienia winika o kąt δ zależn od obciążenia mazn Wekto będąc ilocznem pędkości winika oaz wektoa tumienia winika dla dodatniej pędkości poiada taki am kieunek oaz zwot jak wekto tumienia winika Pomnożenie pzez j obaca wekto o 9 w kieunku dodatnim zatem wekto j wpzedza wekto ψ o 9 W pzpadku ujemnej pędkości wztkie wekto wiują w pzeciwną tonę Wekto pądu tojana nadal wpzedza wekto tumienia winika o pewien kąt zależn od obciążenia Wekto jet ównoległ do wektoa tumienia winika jednak ze względu na ujemną pędkość winika poiada pzeciwn zwot czli jet obócon o 8 względem wekto Wekto j pz ujemnej pędkości wpzedza zatem wekto tumienia winika o 9 tak jak to bło w pzpadku dodatniej pędkości winika Potępując analogicznie uje ię wekto wtępujące w pozotałch ównaniach modelu mazn We wztkich pzpadkach waz ze zmianą kieunku wiowania mazn zachowwana jet kolejność wektoów oaz kąt międz nimi co uzaadnia takie ame właściwości pac mazn oaz modelu pz óżnch kieunkach pędkości a) b) c) ai ja3 6 a5i j a5 i a6 j j a5 i ai ja3 R Wekto wtępujące w ównaniach ozzezonego modelu mazn indukcjnej opiujące dnamikę a) pądu tojana b) tumienia winika c) zmiennej Rozkład wektoów odtwazanch zmiennch tanu wtępującch w ównaniach obewatoa () () jet taki am jak wektoów pzedtawionch na unku Ponadto w ównaniach obewatoa wtępują wekto błędów odtwazania Na unku 3 pzedtawiono pzkładow ozkład wektoów błędów obewatoa dla óżnch kieunków pędkości oaz óżnch zetawów wzmocnień oaz - Uwzględniając definicję błędu odtwazania (4) oaz fakt że waz ze zmianą kieunku pac mazn wekto ˆ obaca ię o 8 wekto błędu także obaca ię o 8 Pz ujemnej pędkości oaz takim amm zetawie wzmocnień obewatoa jak dla dodatniej pędkości a6 6 a5i j otzmuje ię inną kolejność oaz kąt międz wektoami błędów obewatoa Świadcz to o baku metii obewatoa pz óżnch kieunkach pac mazn i tałch watościach wzmocnień Obacając wbane wekto o 8 czli mnożąc je pzez - otzmuje ię takie ame kąt oaz kolejność międz wektoami błędów obewatoa bez względu na kieunek obotów winika Pzjmując natępując zetaw wzmocnień obewatoa dla dodatnich pędkości: k k k3 k4 (33) k k k3 k 4 k3 k3 k33 k 34 metię obewatoa uzkuje ię gd dla ujemnej pędkości zdefiniuje ię natępując zbió wzmocnień: k k k3 k4 (34) k k k3 k 4 k3 k3 k33 k 34 k3i 4i k3i 4i 3 34i k33i k k k 3 4i k3i k R3 Wekto błędów odtwazania wtępujące w ównaniach obewatoa opiujące dnamikę a) odtwazanego pądu tojana b) odtwazanego tumienia winika c) odtwazanej zmiennej Pzjmując zetaw lub - konieczna jet znajomość kieunku pędkości Pzjęcie niewłaściwego zetawu wzmocnień może kutkować detabilizacją obewatoa Poblem ten jet zczególnie itotn pz małch pędkościach mazn gdzie kieunek pac mazn może ię zmienić pod wpłwem działania zewnętznego momentu Można wówcza pzjąć kolejn zetaw wzmocnień któ zapewnia takie ame właściwości obewatoa dla obdwu kieunków: k k3 (35) k k3 k3 k 34 k 3i 4i k 34i k33i k 3 3 k k 34i 3 k 33i k3i i 4 k3i i 4 k 3 94 PRZEGLĄD ELETROTECHNICZNY ISSN R 9 NR 6/4

5 Wzeowanie wbanch wzmocnień kutkuje oganiczeniem wobod dobou wzmocnień Pz koztaniu z metod optmalizacjnch dla dobou wzmocnień zetawu biegun dominujące znajdują ię zawze bliko oi uojonej co kutkuje długim okeem tabilizacji obewatoa Należ zatem koztać z zetawu jednie w zakeie małch pędkości winika Badania mulacjne i ekpementalne Badania mulacjne pzepowadzono wkoztując model mazn indukcjnej opian układem ównań (-4) Dobó watości wzmocnień obewatoa pzepowadzono według algotmu ewolucjnego W modelu oaz podcza dobou wzmocnień pzjęto zmiezone watości paametów mazn Celem badań jet ocena jakości odtwazania zmiennch tanu w zeokim zakeie zmian pędkości mazn oaz wkazanie metii działania obewatoa pz óżnch kieunkach obotów winika Na unkach 456 poównano właściwości dnamiczne obewatoa pz dodatniej oaz ujemnej pędkości pzjmując odpowiednio zetaw wzmocnień oaz - W tanie utalonm pac mazn wpowadzono zakłócenie polegające na kokowej zmianie modułu wektoa tumienia winika Jako błąd odtwazania pędkości pzjęto óżnicę międz watością zmiezoną pz wkoztaniu enkodea optcznego a watością odtwozoną z obewatoa: (36) ˆ Ze względu na bak możliwości pomiau tumienia winika jako błąd odtwazania tej wielkości pzjęto óżnicę międz watością w tanie utalonm pzed zakłóceniem a watością odtwazaną: (37) ˆ ˆ ut Maznę obciążono momentem wnozącm 4 Bez względu na kieunek pac mazn uzkano zbliżone cza utalania obewatoa oaz chaakte odpowiedzi na zakłócenie Ponadto poównano ozkład biegunów obewatoa w zależności od kieunku obotów oaz pzjętego zetawu wzmocnień W pzpadku ujemnej pędkości oaz pzjęcia zetawu wzmocnień - otzmuje ię taki am ozkład biegunów obewatoa jak dla dodatniej pędkości oaz wzmocnieniach Bak koekt wzmocnień pz zmianie kieunku obotów kutkuje w tm pzpadku wtępowaniem biegunów po pawej tonie płazczzn zepolonej zatem obewato jet nietabiln t [] t [] t [] t [] R4 Wniki badań dla pędkości winika ω =6 pz zetawie wzmocnień obewatoa : a) błęd odtwazania uzkane w badaniach mulacjnch b) błęd odtwazania uzkane w badaniach ekpementalnch c) ozkład biegunów obewatoa a) b) t [] t [] t [] R5 Wniki badań dla pędkości winika ω = 6 pz zetawie wzmocnień obewatoa - : a) błęd odtwazania uzkane w badaniach mulacjnch b) błęd odtwazania uzkane w badaniach ekpementalnch c) ozkład biegunów obewatoa R6 Rozkład biegunów obewatoa dla pędkości ω = 6 oaz zetawu wzmocnień Na unku 7 pzedtawiono pzebiegi podcza nawotu mazn Pzjęto tał zetaw wzmocnień potaci dla obdwu kieunków pędkości Obewato pozotaje tabiln bez względu na kieunek pac mazn Błąd odtwazania pędkości nie pzekacza zaówno dla dodatniej jak i ujemnej pędkości t [] R7 Wniki badań ekpementalnch podcza nawotu mazn pz zetawie wzmocnień obewatoa potaci : a) zeczwita pędkość winika b) błąd odtwazania pędkości Właściwości obewatoa w zeokim zakeie zmian pędkości pzedtawiono na unku 8 Mazna obciążona zotała tałm momentem wnozącm Na unku zaznaczono pzedział w któch obowiązwał dane zetaw wzmocnień Wokół ganic pzedziałów zaobewować można zmian właściwości obewatoa Właściwości obewatoa w zeokim zakeie zmian pędkości pzedtawiono na unku 8 Mazna obciążona zotała tałm momentem wnozącm Na unku zaznaczono pzedział w któch obowiązwał dane zetaw wzmocnień Wokół ganic pzedziałów zaobewować można zmian właściwości obewatoa c) t [] t [] PRZEGLĄD ELETROTECHNICZNY ISSN R 9 NR 6/4 95

6 ˆ t [] t [] t [] R8 Wniki badań ekpementalnch pz zmiennch zetawach wzmocnień obewatoa: a) zeczwita pędkość winika oaz aktwne zetaw wzmocnień b) błąd odtwazania pędkości c) odtwazana watość modułu wektoa tumienia winika Podumowanie Zapoponowano metodę koekcji wzmocnień pz zmianie kieunku pac mazn Pzepowadzono badania potwiedzające zachowanie właściwości dnamicznch obewatoa pz dodatnich oaz ujemnch pędkościach Uzkano zadowalające wniki w zeokim zakeie zmian pędkości mazn W celu uzkania pożądanch właściwości obewatoa w całm zakeie pędkości dobano wiele zetawów wzmocnień obewatoa pzełączanch w zależności od waunków pac mazn Pzepowadzone pace pozwalają na oganiczenie obliczeń związanch z doboem wzmocnień obewatoa teia jakości opate na ozkładzie biegunów pozwalają na znaczne kócenie czau obliczeń w poównaniu z metodami mulacjnmi Ponadto weliminowano konieczność oddzielnego dobou wzmocnień ozzezonego obewatoa dla ujemnch pędkości Atkuł finanowan ze śodków NCN pojekt n //B/ST7/6593 LITERATURA [] Białoń T Lewicki A Nietój R Pako M: Poównanie dwóch metod dobou paametów popocjonalnego obewatoa zmiennch tanu ilnika indukcjnego pacującego w oli modelu pzetajanego etmatoa tpu MRAS Pzegląd Elektotechniczn () n4b [] zemińki Z: Obeve of induction moto peed baed on eact ditubance model Int Conf EPE-PEMC 8 Poznan Poland 8 [3] Gackowki M zemińki Z: Optmalizacja wzmocnień obewatoa pędkości mazn indukcjnej Pzegląd Elektotechniczn () n [4] ubota H Matue Nakano T: DSP-Baed Speed Adaptive Flu Obeve of Induction Machine IEEE Tan on Ind Appl (9) [5] Tachała G Ołowka-owalka T Nguen-Thac Dbkowki M: Analiza bezczujnikowego indukcjnego napędu takcjnego z optmalnm algotmem ołabiania pola Pace Naukowe Inttutu Mazn Napędów i Pomiaów Elektcznch Politechniki Wocławkiej () n66 [6] zemińki Z: Identfikacja paametów mazn indukcjnej z zatoowaniem obewatoów pędkości Pzegląd Elektotechniczn () n4b [7] zemińki Z Wachowiak D: Dobó wzmocnień ozzezonego obewatoa pędkości na podtawie ozkładu biegunów Pzegląd Elektotechniczn w duku Autoz: pof d hab inż Zbigniew zemińki Politechnika Gdańka Wdział Elektotechniki i Automatki ateda Automatki Napędu Elektcznego ul Nautowicza / 8-33 Gdańk zkzem@elpggdapl mg inż Daniel Wachowiak Politechnika Gdańka Wdział Elektotechniki i Automatki ateda Automatki Napędu Elektcznego ul Nautowicza / 8-33 Gdańk dwachow@elpggdapl 96 PRZEGLĄD ELETROTECHNICZNY ISSN R 9 NR 6/4

SK-7 Wprowadzenie do metody wektorów przestrzennych SK-8 Wektorowy model silnika indukcyjnego, klatkowego

SK-7 Wprowadzenie do metody wektorów przestrzennych SK-8 Wektorowy model silnika indukcyjnego, klatkowego Ćwiczenia: SK-7 Wpowadzenie do metody wektoów pzetzennych SK-8 Wektoowy model ilnika indukcyjnego, klatkowego Wpowadzenie teoetyczne Wekto pzetzenny definicja i poawowe zależności. Dowolne wielkości kalane,

Bardziej szczegółowo

Wpływ błędów parametrów modelu maszyny indukcyjnej na działanie rozszerzonego obserwatora prędkości

Wpływ błędów parametrów modelu maszyny indukcyjnej na działanie rozszerzonego obserwatora prędkości Daniel WACHOWIAK Zbigniew KRZEMIŃSKI Politechnika Gdańska Wydział Elektotechniki i Automatyki Kateda Automatyki Napędu Elektycznego doi:1015199/48017091 Wpływ błędów paametów modelu maszyny indukcyjnej

Bardziej szczegółowo

Teoria i metody optymalizacji

Teoria i metody optymalizacji eoia dualności dla zadania pogamowania liniowego PL EORIA I MEODY OPYMALIZACJI Zadanie liniowego pogamowania całkowitoliczbowego PCL Wdział Elektoniki Kie. Automatka i Robotka Studia II t. NZ d inż. Ewa

Bardziej szczegółowo

Stabilność adaptacyjnych obserwatorów zmiennych stanu silnika indukcyjnego o wzmocnieniach dobieranych optymalizacyjnie

Stabilność adaptacyjnych obserwatorów zmiennych stanu silnika indukcyjnego o wzmocnieniach dobieranych optymalizacyjnie Ukazuje ię od 1919 oku 6'16 Ogan Stowazyzenia Elektyków Polkich Wydawnictwo SIGMA-NO Sp. z o.o. Roman NIESRÓJ 1, Akadiuz LEWICKI 2, adeuz BIAŁOŃ 1, Maian PASKO 1 Politechnika Śląka, Intytut Elektotechniki

Bardziej szczegółowo

ANALIZA WRAŻLIWOŚCI BEZCZUJNIKOWEGO UKŁADU STEROWANIA WEKTOROWEGO SILNIKIEM INDUKCYJNYM Z WYBRANYMI ESTYMATORAMI STRUMIENIA I PRĘDKOŚCI WIRNIKA

ANALIZA WRAŻLIWOŚCI BEZCZUJNIKOWEGO UKŁADU STEROWANIA WEKTOROWEGO SILNIKIEM INDUKCYJNYM Z WYBRANYMI ESTYMATORAMI STRUMIENIA I PRĘDKOŚCI WIRNIKA Pace Naukowe Intytutu Mazyn, Napędów i Pomiaów Elektycznych N 56 Politechniki Wocławkiej N 56 Studia i Mateiały N 24 2004 TERESA ORŁOWSKA-KOWALSKA *, Jacek LIS * Silnik indukcyjny, teowanie wektoowe, napęd

Bardziej szczegółowo

KINEMATYKA. Kinematyka jest częścią mechaniki opisującą ruch obiektów bez wchodzenia w

KINEMATYKA. Kinematyka jest częścią mechaniki opisującą ruch obiektów bez wchodzenia w KINEMATYKA Kinematka jet częścią mechaniki opiującą uch iektów bez wchodzenia w pzczn wtępowania uchu Ruch jet względn i zawze jet opiwan w okeślonm układzie wpółzędnch nazwanm układem odnieienia Układ

Bardziej szczegółowo

Obserwator prędkości kątowej wirnika maszyny indukcyjnej klatkowej oparty na metodzie backstepping ze ślizgowymi funkcjami przełączającymi

Obserwator prędkości kątowej wirnika maszyny indukcyjnej klatkowej oparty na metodzie backstepping ze ślizgowymi funkcjami przełączającymi Macin MORAWIEC Akadiuz LEWICKI Zbigniew KRZEMIŃSKI Politechnika Gdańka Kateda Automatyki Napędu Elektycznego doi:599/482856 Obewato pędkości kątowej winika mazyny indukcyjnej klatkowej opaty na metodzie

Bardziej szczegółowo

= oraz = ; Przykładowe zadania EGZAMINACYJNE z przedmiotu PODSTAWY AUTOMATYKI. Transmitancja operatorowa

= oraz = ; Przykładowe zadania EGZAMINACYJNE z przedmiotu PODSTAWY AUTOMATYKI. Transmitancja operatorowa Przkładowe zadania EGZAMINACYJNE z przedmiotu PODSTAWY AUTOMATYKI Tranmitancja operatorowa. Dla przedtawionego układu a) Podać równanie różniczkujące opiujące układ Y ( b) Wznacz tranmitancję operatorową

Bardziej szczegółowo

Sterowanie prędkością silnika krokowego z zastosowaniem mikrokontrolera ATmega8

Sterowanie prędkością silnika krokowego z zastosowaniem mikrokontrolera ATmega8 mg inż. ŁUKASZ BĄCZEK d hab. inż. ZYGFRYD GŁOWACZ pof. ndzw. w AGH Akademia Góniczo-Hutnicza Wydział Elektotechniki, Automatyki, Infomatyki i Elektoniki Kateda Mazyn Elektycznych Steowanie pędkością ilnika

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE MODELI CIEPLNYCH SILNIKÓW INDUKCYJNYCH DO ESTYMACJI PRĘDKOŚCI OBROTOWEJ

WYKORZYSTANIE MODELI CIEPLNYCH SILNIKÓW INDUKCYJNYCH DO ESTYMACJI PRĘDKOŚCI OBROTOWEJ Zezyty Poblemowe Mazyny Elektyczne N 82/29 153 Tomaz Mnich Politechnika Śląka, Gliwice WYKORZYSTANIE MODELI CIEPLNYCH SILNIKÓW INDUKCYJNYCH DO ESTYMACJI PRĘDKOŚCI OBROTOWEJ MAKE USE OF THERMAL EQUIVALENT

Bardziej szczegółowo

Materiały pomocnicze dla studentów I roku do wykładu Wstęp do fizyki I Wykład 1

Materiały pomocnicze dla studentów I roku do wykładu Wstęp do fizyki I Wykład 1 Mateiał pomocnicze dla studentów I oku do wkładu Wstęp do fizki I Wkład 1 I. Skala i Wekto. Skala: Jest to wielkość, któą można jednoznacznie okeślić za pomocą liczb i jednostek; a więc mająca jednie watość,

Bardziej szczegółowo

Podstawowe układy pracy tranzystora bipolarnego

Podstawowe układy pracy tranzystora bipolarnego L A O A T O I U M P O D T A W L K T O N I K I I M T O L O G I I Podtawowe układy pacy tanzytoa bipolanego Ćwiczenie opacował Jacek Jakuz 4A. Wtęp Ćwiczenie umożliwia pomia i poównanie paametów podtawowych

Bardziej szczegółowo

WPŁYW RODZAJU WYMUSZENIA NA WYBÓR STRUKTURY STEROWANIA WEKTOROWEGO

WPŁYW RODZAJU WYMUSZENIA NA WYBÓR STRUKTURY STEROWANIA WEKTOROWEGO Zezt Poblemowe azn Elektczne N 75/2006 41 Wojciech G. Zielińi Joanna ichałowa Politechnika Lubela Lublin WPŁYW RODZAJ WYSZENA NA WYBÓR STRKTRY STEROWANA WEKTOROWEGO SELECTON OF A VECTOR CONTROL STRCTRE

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA OGÓLNA (II)

MECHANIKA OGÓLNA (II) MECHNIK GÓLN (II) Semest: II (Mechanika I), III (Mechanika II), ok akademicki 2017/2018 Liczba godzin: sem. II*) - wykład 30 godz., ćwiczenia 30 godz. sem. III*) - wykład 30 godz., ćwiczenia 30 godz. (dla

Bardziej szczegółowo

Blok 2: Zależność funkcyjna wielkości fizycznych

Blok 2: Zależność funkcyjna wielkości fizycznych Blok : Zależność funkcjna wielkości fizcznch I. Odcztwanie informacji z wkreu co tak naprawdę na nim ię znajduje. Chcąc odcztać informacje z wkreu funkcji, muim dokładnie wiedzieć, jaka wielkość fizczna

Bardziej szczegółowo

Kinematyka odwrotna:

Kinematyka odwrotna: Kinematka owotna: ozwiązanie zaania kinematki owotnej owaza ię o wznazenia maiez zekztałenia H otai H E Wznazenie tej maiez olega na znalezieni jenego bąź wztkih ozwiązań ównania: T T n n q... q gzie q...

Bardziej szczegółowo

Laboratorium. Sterowanie napędami elektrycznymi zagadnienia wybrane

Laboratorium. Sterowanie napędami elektrycznymi zagadnienia wybrane POLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT MASZYN, NAPĘDÓW I POMIARÓW ELEKTRYCZNYCH ZAKŁAD NAPĘDU ELEKTRYCZNEGO, MECHATRONIKI I AUTOMATYKI PRZEMYSŁOWEJ Laboratorium Sterowanie napędami elektrycznymi zagadnienia

Bardziej szczegółowo

MAGISTERSKA PRACA DYPLOMOWA

MAGISTERSKA PRACA DYPLOMOWA POLITECHNIKA WROCŁAWSKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY INSTYTUT MASZYN, NAPĘDÓW I POMIARÓW ELEKTRYCZNYCH MAGISTERSKA PRACA DYPLOMOWA Układy teowania pędkością kątową ilników aynchonicznych w zeokim zakeie egulacji

Bardziej szczegółowo

11. DYNAMIKA RUCHU DRGAJĄCEGO

11. DYNAMIKA RUCHU DRGAJĄCEGO 11. DYNAMIKA RUCHU DRGAJĄCEGO Ruchem dgającym nazywamy uch, któy powtaza się peiodycznie w takcie jego twania w czasie i zachodzi wokół położenia ównowagi. Zespół obiektów fizycznych zapewniający wytwozenie

Bardziej szczegółowo

PRZYCZYNY I SKUTKI ZMIENNOŚCI PARAMETRÓW MASZYN INDUKCYJNYCH

PRZYCZYNY I SKUTKI ZMIENNOŚCI PARAMETRÓW MASZYN INDUKCYJNYCH LV SESJA STUENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH PRZYCZYNY I SKUTKI ZMIENNOŚCI PARAMETRÓW MASZYN INUKCYJNYCH Wykonali: Michał Góki, V ok Elektotechnika Maciej Boba, V ok Elektotechnika Oiekun naukowy efeatu: d hab. inż.

Bardziej szczegółowo

O y. Rys Opis położenia punktu za pomocą wektora wodzącego

O y. Rys Opis położenia punktu za pomocą wektora wodzącego 5..1. To, pędkość i pzśpiezenie punktu Rozpatzm uch punktu mateialnego względem pzjętego układu odnieienia uważanego za nieuchom. b poznać uch tego punktu, w każdej chwili muim mieć możliwość wznaczenia

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY AUTOMATYKI 10. Struktury układów regulacji

PODSTAWY AUTOMATYKI 10. Struktury układów regulacji Politechnika Warzawka Inttut Automatki i Robotki Prof. dr hab. inż. Jan Maciej Kościeln PODSTAWY AUTOMATYKI 10. Struktur układów regulacji Obiekt regulacji u Element wkonawcz Obiekt regulacji Przetwornik

Bardziej szczegółowo

OPTYMALIZACJA PRZETWARZANIA ENERGII DLA MAŁYCH ELEKTROWNI WODNYCH Z GENERATORAMI PRACUJĄCYMI ZE ZMIENNĄ PRĘDKOŚCIĄ OBROTOWĄ

OPTYMALIZACJA PRZETWARZANIA ENERGII DLA MAŁYCH ELEKTROWNI WODNYCH Z GENERATORAMI PRACUJĄCYMI ZE ZMIENNĄ PRĘDKOŚCIĄ OBROTOWĄ Zezyty oblemowe Mazyny Elektyczne N 9/ Daiuz Bokowki, Tomaz Węgiel olitechnika Kakowka OTYMALZACJA RZETWARZANA ENERG DLA MAŁYC ELEKTROWN WODNYC Z GENERATORAM RACUJĄCYM ZE ZMENNĄ RĘDKOŚCĄ OBROTOWĄ ENERGY

Bardziej szczegółowo

XXXVII OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP III Zadanie doświadczalne

XXXVII OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP III Zadanie doświadczalne XXXVII OIMPIADA FIZYCZNA ETAP III Zadanie doświadczalne ZADANIE D Nazwa zadania: Obacający się pęt swobodnie Długi cienki pęt obaca się swobodnie wokół ustalonej pionowej osi, postopadłej do niego yc.

Bardziej szczegółowo

Dobór parametrów silnika indukcyjnego dużej mocy

Dobór parametrów silnika indukcyjnego dużej mocy Dobó paametów ilnika indukcyjnego dużej mocy Ryzad Aendt Andzej Kopczyńki Wydział Elektotechniki i Automatyki Politechnika Gdańka Stezczenie: W atykule pzedtawiono tzy typy tatycznych modeli matematycznych

Bardziej szczegółowo

KURS GEOMETRIA ANALITYCZNA

KURS GEOMETRIA ANALITYCZNA KURS GEOMETRIA ANALITYCZNA Lekcja 2 Działania na wektoach w układzie współzędnych. ZADANIE DOMOWE www.etapez.pl Stona 1 Część 1: TEST Zaznacz popawną odpowiedź (tylko jedna jest pawdziwa). Pytanie 1 Któe

Bardziej szczegółowo

WYKRYWANIE USZKODZEŃ UZWOJENIA WIRNIKA PRZEKSZTAŁTNIKOWEGO UKŁADU NAPĘDOWEGO Z SILNIKIEM INDUKCYJNYM

WYKRYWANIE USZKODZEŃ UZWOJENIA WIRNIKA PRZEKSZTAŁTNIKOWEGO UKŁADU NAPĘDOWEGO Z SILNIKIEM INDUKCYJNYM Zezyty Polemowe Mazyny Elektyczne N 87/2 79 oet Wiezicki, Czeław T. Kowalki Politechnika Wocławka WYKYWANIE USZKODZEŃ UZWOJENIA WINIKA PZEKSZTAŁTNIKOWEGO UKŁADU NAPĘDOWEGO Z SILNIKIEM INDUKCYJNYM OTO FAULT

Bardziej szczegółowo

L(x, 0, y, 0) = x 2 + y 2 (3)

L(x, 0, y, 0) = x 2 + y 2 (3) 0. Małe dgania Kótka notatka o małych dganiach wyjasniające możliwe niejasności. 0. Poszukiwanie punktów ównowagi Punkty ównowagi wyznaczone są waunkami x i = 0, ẋi = 0 ( Pochodna ta jest ówna pochodnej

Bardziej szczegółowo

Streszczenie rozprawy doktorskiej

Streszczenie rozprawy doktorskiej Stezczenie ozpawy doktokiej tytuł: Analiza ważliwości aynchonicznych napędów takcyjnych teowanych wektoowo na zmiany paametów auto: mg inż. Rafał Nowak pomoto: d hab. inż. Andzej Dębowki, pof. PŁ Łódź

Bardziej szczegółowo

Synteza obserwatora adaptacyjnego strumienia magnetycznego oraz prędkości kątowej układu napędowego z maszyną asynchroniczną

Synteza obserwatora adaptacyjnego strumienia magnetycznego oraz prędkości kątowej układu napędowego z maszyną asynchroniczną Łukaz WALUŚ, Maian Roch DUBOWSKI Politechnika Białotocka, Kateda Enegoelektoniki i Napędów Elektycznych doi:0.599/48.207..3 Synteza obewatoa adaptacyjnego tumienia magnetycznego oaz pędkości kątowej układu

Bardziej szczegółowo

WPŁYW ASYMETRII SZCZELINY POWIETRZNEJ NA WARTOŚĆ NAPIĘĆ I PRĄDÓW WAŁOWYCH W SILNIKACH INDUKCYJNYCH DUśEJ MOCY

WPŁYW ASYMETRII SZCZELINY POWIETRZNEJ NA WARTOŚĆ NAPIĘĆ I PRĄDÓW WAŁOWYCH W SILNIKACH INDUKCYJNYCH DUśEJ MOCY Zezyty Poblemowe Mazyny Elektyczne N 81/29 73 Boniław Dak, Piot Zientek, Roman Nietój, Andzej Boboń Politechnika Śląka, Gliwice Józef Kwak, Zabzańkie Zakłady Mechaniczne, Zabze Jan Maek Lipińki, Zakład

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY AUTOMATYKI 11. Struktury układów regulacji

PODSTAWY AUTOMATYKI 11. Struktury układów regulacji Politechnika Warzawka Inttut Automatki i Robotki Prof. dr hab. inż. Jan Macie Kościeln PODSTAWY AUTOMATYKI. Struktur układów regulaci Obiekt regulaci u Element wkonawcz Obiekt regulaci Przetwornik pomiarow

Bardziej szczegółowo

TERMODYNAMIKA PROCESOWA. Wykład V

TERMODYNAMIKA PROCESOWA. Wykład V ERMODYNAMIKA PROCESOWA Wykład V Równania stanu substancji czystych Równanie stanu gazu doskonałego eoia stanów odpowiadających sobie Równania wiialne Pof. Antoni Kozioł, Wydział Chemiczny Politechniki

Bardziej szczegółowo

Ruch dwu i trójwymiarowy

Ruch dwu i trójwymiarowy Wkład z fizki. Piot Posmkiewicz 1 W Y K Ł A D Ruch dwu i tójwmiaow 3-1 Wekto pzemieszczenia. JeŜeli uch odbwa się w dwu lub tzech wmiaach, to pzemieszczenie ma okeśloną zaówno watość, jak i kieunek w pzestzeni.

Bardziej szczegółowo

II.6. Wahadło proste.

II.6. Wahadło proste. II.6. Wahadło poste. Pzez wahadło poste ozumiemy uch oscylacyjny punktu mateialnego o masie m po dolnym łuku okęgu o pomieniu, w stałym polu gawitacyjnym g = constant. Fig. II.6.1. ozkład wektoa g pzyśpieszenia

Bardziej szczegółowo

PRĘDKOŚCI KOSMICZNE OPRACOWANIE

PRĘDKOŚCI KOSMICZNE OPRACOWANIE PRĘDKOŚCI KOSMICZNE OPRACOWANIE I, II, III pędkość komiczna www.iwiedza.net Obecnie, żyjąc w XXI wieku, wydaje ię nomalne, że człowiek potafi polecieć w komo, opuścić Ziemię oaz wylądować na Kiężycu. Poza

Bardziej szczegółowo

Elektroenergetyczne sieci rozdzielcze SIECI 2004 V Konferencja Naukowo-Techniczna

Elektroenergetyczne sieci rozdzielcze SIECI 2004 V Konferencja Naukowo-Techniczna Elektoenegetyczne sieci ozdzielcze SIECI 2004 V Konfeencja Naukowo-Techniczna Politechnika Wocławska Instytut Enegoelektyki Andzej SOWA Jaosław WIATER Politechnika Białostocka, 15-353 Białystok, ul. Wiejska

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 3 REZONANS W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH

ĆWICZENIE 3 REZONANS W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH ĆWZENE 3 EZONANS W OBWODAH EEKTYZNYH el ćwiczenia: spawdzenie podstawowych właściwości szeegowego i ównoległego obwodu ezonansowego pzy wymuszeniu napięciem sinusoidalnym, zbadanie wpływu paametów obwodu

Bardziej szczegółowo

STEROWANIE AUTONOMICZNYM GENERATOREM INDUKCYJNYM ZE WZBUDZENIEM PRZEKSZTAŁTNIKOWYM

STEROWANIE AUTONOMICZNYM GENERATOREM INDUKCYJNYM ZE WZBUDZENIEM PRZEKSZTAŁTNIKOWYM Zezyty Poblemowe Mazyny Elektyczne N 88/2010 123 BłaŜej Jakubowki, Kzyztof Pieńkowki Politechnika Wocławka STEROWANIE AUTONOMICZNYM GENERATOREM INDUKCYJNYM ZE WZBUDZENIEM PRZEKSZTAŁTNIKOWYM CONTROL OF

Bardziej szczegółowo

1. Ciało sztywne, na które nie działa moment siły pozostaje w spoczynku lub porusza się ruchem obrotowym jednostajnym.

1. Ciało sztywne, na które nie działa moment siły pozostaje w spoczynku lub porusza się ruchem obrotowym jednostajnym. Wykład 3. Zasada zachowania momentu pędu. Dynamika punktu mateialnego i były sztywnej. Ruch obotowy i postępowy Większość ciał w pzyodzie to nie punkty mateialne ale ozciągłe ciała sztywne tj. obiekty,

Bardziej szczegółowo

BRYŁA SZTYWNA. Umowy. Aby uprościć rozważania w tym dziale będziemy przyjmować następujące umowy:

BRYŁA SZTYWNA. Umowy. Aby uprościć rozważania w tym dziale będziemy przyjmować następujące umowy: Niektóe powody aby poznać ten dział: BRYŁA SZTYWNA stanowi dobe uzupełnienie mechaniki punktu mateialnego, opisuje wiele sytuacji z życia codziennego, ma wiele powiązań z innymi działami fizyki (temodynamika,

Bardziej szczegółowo

STEROWANIE WG. ZASADY U/f = const

STEROWANIE WG. ZASADY U/f = const STEROWANIE WG. ZASADY U/f = cont Rozruch bezpośredni ilnika aynchronicznego (bez układu regulacji, odpowiedź na kok wartości zadanej napięcia zailania) Duży i niekontrolowany prąd przy rozruchu Ocylacje

Bardziej szczegółowo

Dobór zmiennych do modelu ekonometrycznego

Dobór zmiennych do modelu ekonometrycznego Dobó zmiennych do modelu ekonometycznego Metody dobou zmiennych do modelu ekonometycznego opate na teście F Model zedukowany ya 0 +a x+a x+.+a x Model pełny ya 0 +a x+a x+.+a x +a + x + + +a k x k Częściowy

Bardziej szczegółowo

Obserwator prędkości obrotowej silnika indukcyjnego oparty na uproszczonych równaniach dynamiki modelu zakłóceń

Obserwator prędkości obrotowej silnika indukcyjnego oparty na uproszczonych równaniach dynamiki modelu zakłóceń Maek ADAMOWICZ, Jaosław GUZIŃSKI, Zbigniew KRZEMIŃSKI Politechnika Gdańska, Kateda Enegoelektoniki i Maszyn Elektycznych Obsewato pędkości obotowej silnika indukcyjnego opaty na uposzczonych ównaniach

Bardziej szczegółowo

FIZYKA 2. Janusz Andrzejewski

FIZYKA 2. Janusz Andrzejewski FIZYKA 2 wykład 4 Janusz Andzejewski Pole magnetyczne Janusz Andzejewski 2 Pole gawitacyjne γ Pole elektyczne E Definicja wektoa B = γ E = Indukcja magnetyczna pola B: F B F G m 0 F E q 0 qv B = siła Loentza

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie profilu prędkości płynu w rurociągu o przekroju kołowym

Wyznaczanie profilu prędkości płynu w rurociągu o przekroju kołowym 1.Wpowadzenie Wyznaczanie pofilu pędkości płynu w uociągu o pzekoju kołowym Dla ustalonego, jednokieunkowego i uwastwionego pzepływu pzez uę o pzekoju kołowym ównanie Naviea-Stokesa upaszcza się do postaci

Bardziej szczegółowo

IV.2. Efekt Coriolisa.

IV.2. Efekt Coriolisa. IV.. Efekt oiolisa. Janusz B. Kępka Ruch absolutny i względny Załóżmy, że na wiującej taczy z pędkością kątową ω = constant ciało o masie m pzemieszcza się ze stałą pędkością = constant od punktu 0 wzdłuż

Bardziej szczegółowo

IDENTYFIKACJA MODELU MATEMATYCZNEGO ROBOTA INSPEKCYJNEGO

IDENTYFIKACJA MODELU MATEMATYCZNEGO ROBOTA INSPEKCYJNEGO MODELOWANIE INśYNIERSKIE ISSN 896-77X 36,. 87-9, liwice 008 IDENTYFIKACJA MODELU MATEMATYCZNEO ROBOTA INSPEKCYJNEO JÓZEF IERIEL, KRZYSZTOF KURC Katedra Mechaniki Stoowanej i Robotyki, Politechnika Rzezowka

Bardziej szczegółowo

( ) ( ) s = 5. s 2s. Krzysztof Oprzędkiewicz Kraków r. Podstawy Automatyki Zadania do części rachunkowej

( ) ( ) s = 5. s 2s. Krzysztof Oprzędkiewicz Kraków r. Podstawy Automatyki Zadania do części rachunkowej Kzyztof Opzędiewicz Kaów 09 0 0. Zajęcia : (ba zadań-wpowadzenie) Zajęcia : (ba zadań wyłącznie część laboatoyjna) Podtawy Automatyi Zadania do części achunowej Zajęcia : Chaateytyi czaowe podtawowych

Bardziej szczegółowo

5. Regulacja częstotliwościowa prędkości obrotowej silnika indukcyjnego klatkowego

5. Regulacja częstotliwościowa prędkości obrotowej silnika indukcyjnego klatkowego 5. egulacja czętotlwoścowa pędkośc obotowej lnka ndukcyjnego klatkowego 5.1 Zaada egulacj czętotlwoścowej - waunk optymalzacj tatycznej; 5. egulacja kalana pędkośc obotowej ( U/f); 5.3 egulacja wektoowa

Bardziej szczegółowo

Dobór zmiennych objaśniających do liniowego modelu ekonometrycznego

Dobór zmiennych objaśniających do liniowego modelu ekonometrycznego Dobó zmiennych objaśniających do liniowego modelu ekonometycznego Wstępnym zadaniem pzy budowie modelu ekonometycznego jest okeślenie zmiennych objaśniających. Kyteium wybou powinna być meytoyczna znajomość

Bardziej szczegółowo

STRUKTURA STEROWANIA UKŁADEM TRÓJMASOWYM Z REGULATOREM STANU

STRUKTURA STEROWANIA UKŁADEM TRÓJMASOWYM Z REGULATOREM STANU Pace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiaów Elektycznych N 69 Politechniki Wocławskiej N 69 Studia i Mateiały N 0 Kaol WRÓBEL* egulato stanu, układy tójmasowe, układy z połączeniem spężystym STRUKTURA

Bardziej szczegółowo

Ruch obrotowy. Wykład 6. Wrocław University of Technology

Ruch obrotowy. Wykład 6. Wrocław University of Technology Wykład 6 Wocław Univesity of Technology Oboty - definicje Ciało sztywne to ciało któe obaca się w taki sposób, że wszystkie jego części są związane ze sobą dzięki czemu kształt ciała nie ulega zmianie.

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie algorytmu Euklidesa

Zastosowanie algorytmu Euklidesa Zatoowanie algoytmu Euklidea Pzelewanie wody Dyonujez dwoma czeakami o ojemnościach 4 i 6 litów, utym ojemnikiem o nieoganiczonej objętości i nieoganiczoną ilością wody Podaj oób naełnienia ojemnika 14

Bardziej szczegółowo

Matematyka ubezpieczeń majątkowych r.

Matematyka ubezpieczeń majątkowych r. Zadanie. W kolejnych okesach czasu t =,,3,... ubezpieczony, chaakteyzujący się paametem yzyka Λ, geneuje szkód. Dla danego Λ = λ zmienne N t N, N, N 3,... są waunkowo niezależne i mają (bzegowe) ozkłady

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE MODUŁU YOUNGA METODĄ STRZAŁKI UGIĘCIA

WYZNACZANIE MODUŁU YOUNGA METODĄ STRZAŁKI UGIĘCIA aboratorium z Fizyki Materiałów 010 Ćwiczenie WYZNCZNIE MODUŁU YOUNG METODĄ STRZŁKI UGIĘCI Zadanie: 1.Za pomocą przyrządów i elementów znajdujących ię w zetawie zmierzyć moduł E jednego pręta wkazanego

Bardziej szczegółowo

WYWAŻANIE MASZYN WIRNIKOWYCH W ŁOŻYSKACH WŁASNYCH

WYWAŻANIE MASZYN WIRNIKOWYCH W ŁOŻYSKACH WŁASNYCH LABORATORIUM DRGANIA I WIBROAKUSTYKA MASZYN Wydział Budowy Maszyn i Zaządzania Zakład Wiboakustyki i Bio-Dynamiki Systemów Ćwiczenie n 4 WYWAŻANIE MASZYN WIRNIKOWYCH W ŁOŻYSKACH WŁASNYCH Cel ćwiczenia:

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA. Ćwiczenie A2. Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyny metodą dynamiczną.

INSTRUKCJA. Ćwiczenie A2. Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyny metodą dynamiczną. INSRUKCJA Ćwiczenie A Wyznaczanie wpółczynnia prężytości prężyny metodą dynamiczną. Przed zapoznaniem ię z intrucją i przytąpieniem do wyonania ćwiczenia należy zapoznać ię z natępującymi zagadnieniami:

Bardziej szczegółowo

ZAGADNIENIE WYZNACZANIA PARAMETRÓW OBIEKTÓW ELEKTROMAGNETYCZNYCH W WARUNKACH ICH PRACY

ZAGADNIENIE WYZNACZANIA PARAMETRÓW OBIEKTÓW ELEKTROMAGNETYCZNYCH W WARUNKACH ICH PRACY Pace Nakowe Intytt Mazyn, Napędów i Pomiaów Elektycznych N 6 Politechniki Wocławkiej N 6 Stdia i Mateiały N 7 7 obiekt elektomagnetyczny, model zatępczy, wyznaczanie paametów Józef NOWAK, Jezy BAJOREK,

Bardziej szczegółowo

KONKURS PRZEDMIOTOWY Z FIZYKI dla uczniów gimnazjów. Schemat punktowania zadań

KONKURS PRZEDMIOTOWY Z FIZYKI dla uczniów gimnazjów. Schemat punktowania zadań 1 KONKURS PRZEDMIOTOWY Z FIZYKI dla uczniów gimnazjów 10 marca 2017 r. zawody III topnia (finałowe) Schemat punktowania zadań Makymalna liczba punktów 60. 90% 5pkt. Uwaga! 1. Za poprawne rozwiązanie zadania

Bardziej szczegółowo

GRAWITACJA. przyciągają się wzajemnie siłą proporcjonalną do iloczynu ich mas i odwrotnie proporcjonalną do kwadratu ich odległości r.

GRAWITACJA. przyciągają się wzajemnie siłą proporcjonalną do iloczynu ich mas i odwrotnie proporcjonalną do kwadratu ich odległości r. GRAWITACJA Pawo powszechnego ciążenia (pawo gawitacji) Dwa punkty mateialne o masach m 1 i m pzyciągają się wzajemnie siłą popocjonalną do iloczynu ich mas i odwotnie popocjonalną do kwadatu ich odległości.

Bardziej szczegółowo

dr inż. Zbigniew Szklarski

dr inż. Zbigniew Szklarski ykład 5: Paca i enegia d inż. Zbigniew Szklaski szkla@agh.edu.pl http://laye.uci.agh.edu.pl/z.szklaski/ Enegia a paca Enegia jest to wielkość skalana, okeślająca stan, w jakim znajduje się jedno lub wiele

Bardziej szczegółowo

Graf skierowany. Graf zależności dla struktur drzewiastych rozgrywających parametrycznie

Graf skierowany. Graf zależności dla struktur drzewiastych rozgrywających parametrycznie Gaf skieowany Gaf skieowany definiuje się jako upoządkowaną paę zbioów. Piewszy z nich zawiea wiezchołki gafu, a dugi składa się z kawędzi gafu, czyli upoządkowanych pa wiezchołków. Ruch po gafie możliwy

Bardziej szczegółowo

Ślizgowy adaptacyjny estymator prędkości kątowej silnika indukcyjnego o zmodyfikowanym algorytmie adaptacji

Ślizgowy adaptacyjny estymator prędkości kątowej silnika indukcyjnego o zmodyfikowanym algorytmie adaptacji Gzegoz ARCHAŁA Politechnika Wocławka, Kateda Mazyn, apędów i Poiaów Elektycznych doi:.599/48.6.5.6 Ślizgowy adaptacyjny etyato pędkości kątowej ilnika indukcyjnego o zodyfikowany algoytie adaptacji Stezczenie.

Bardziej szczegółowo

WRAŻLIWOŚĆ MODELU O STRUKTURZE UPROSZCZONEJ SPADKÓW PODCIŚNIENIA W KOLEKTORZE APARATU UDOJOWEGO

WRAŻLIWOŚĆ MODELU O STRUKTURZE UPROSZCZONEJ SPADKÓW PODCIŚNIENIA W KOLEKTORZE APARATU UDOJOWEGO Poblemy Inżynieii Rolniczej n 2/2010 Maia Majkowka 1), Adam Kupczyk 2) Szkoła Główna Gopodatwa Wiejkiego w Wazawie 1) Wydział Zatoowań Infomatyki i Matematyki 2) Wydział Inżynieii Podukcji WRAŻLIWOŚĆ MODELU

Bardziej szczegółowo

WYGŁADZANIE CHARAKTERYSTYKI ZADAWANIA STRUMIENIA W NAPĘDACH ELEKTRYCZNYCH Z OSŁABIANIEM POLA

WYGŁADZANIE CHARAKTERYSTYKI ZADAWANIA STRUMIENIA W NAPĘDACH ELEKTRYCZNYCH Z OSŁABIANIEM POLA Zezyty Poblemowe Mazyny Elektyczne N 3/01 (96) 147 Andzej Dębowki, Rafał Nowak Politechnika Łódzka, Łódź WYGŁADZANIE CHARAKTERYSTYKI ZADAWANIA STRUMIENIA W NAPĘDACH ELEKTRYCZNYCH Z OSŁABIANIEM POLA SMOOTHING

Bardziej szczegółowo

BADANIE SILNIKA WYKONAWCZEGO PRĄDU STAŁEGO

BADANIE SILNIKA WYKONAWCZEGO PRĄDU STAŁEGO LABORATORIUM ELEKTRONIKI I ELEKTROTECHNIKI BADANIE SILNIKA WYKONAWCZEGO PRĄDU STAŁEGO Opacował: d inŝ. Aleksande Patyk 1.Cel i zakes ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową, właściwościami

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE ANALIZY WIDMOWEJ PRĄDU STOJANA DO MONITOROWANIA EKCENTRYCZNOŚCI SILNIKÓW INDUKCYJNYCH

ZASTOSOWANIE ANALIZY WIDMOWEJ PRĄDU STOJANA DO MONITOROWANIA EKCENTRYCZNOŚCI SILNIKÓW INDUKCYJNYCH Pace Naukowe Intytutu Mazyn, Napędów i Pomiaów Elektycznych N 6 Politechniki Wocławkiej N 6 Studia i Mateiały N 27 27 ilnik indukcyjny, pąd tojana, hamoniczne żłobkowe, ekcentyczność, uzkodzenia łożyk

Bardziej szczegółowo

WPŁYW CZASU MARTWEGO FALOWNIKÓW NA PRACĘ BEZCZUJNIKOWYCH UKŁADÓW REGULACJI I METODY JEGO KOMPENSACJI

WPŁYW CZASU MARTWEGO FALOWNIKÓW NA PRACĘ BEZCZUJNIKOWYCH UKŁADÓW REGULACJI I METODY JEGO KOMPENSACJI Rafał PIOUCH WPŁYW CZASU MARWEGO FALOWNIKÓW NA PRACĘ BEZCZUJNIKOWYCH UKŁADÓW REGULACJI I MEODY JEGO KOMPENSACJI SRESZCZENIE Etymatoy tumienia kojazonego winika i pędkości ootowej typu MRAS ą oecnie powzechnie

Bardziej szczegółowo

Zależność natężenia oświetlenia od odległości

Zależność natężenia oświetlenia od odległości Zależność natężenia oświetlenia CELE Badanie zależności natężenia oświetlenia powiezchni wytwazanego pzez żaówkę od niej. Uzyskane dane są analizowane w kategoiach paw fotometii (tzw. pawa odwotnych kwadatów

Bardziej szczegółowo

KINEMATYKA. Pojęcia podstawowe

KINEMATYKA. Pojęcia podstawowe KINEMTYK Pojęcia podstawowe Kinematka jest diałem mechaniki ajmującm się badaniem uchu ciał be uwględniania pcn wwołującch ten uch. Jej celem jest opis tego uchu. Ruchem nawam mianę położenia ciała w odniesieniu

Bardziej szczegółowo

Fizyka dla Informatyki Stosowanej

Fizyka dla Informatyki Stosowanej Fizyka dla Infomatyki Stosowanej Jacek Golak Semest zimowy 06/07 Wykład n 3 Na popzednim wykładzie poznaliśmy pawa uchu i wiemy, jak opisać uch punktu mateialnego w inecjalnym układzie odniesienia. Zasady

Bardziej szczegółowo

2 Przykład C2a C /BRANCH C. <-I--><Flux><Name><Rmag> TRANSFORMER RTop_A RRRRRRLLLLLLUUUUUU 1 P1_B P2_B 2 S1_B SD_B 3 SD_B S2_B

2 Przykład C2a C /BRANCH C. <-I--><Flux><Name><Rmag> TRANSFORMER RTop_A RRRRRRLLLLLLUUUUUU 1 P1_B P2_B 2 S1_B SD_B 3 SD_B S2_B PRZYKŁAD A Utwozyć model sieci z dwuuzwojeniowym, tójfazowym tansfomatoem 110/0kV. Model powinien zapewnić symulację zwać wewnętznych oaz zadawanie watości początkowych indukcji w poszczególnych fazach.

Bardziej szczegółowo

ROZKŁAD NORMALNY. 2. Opis układu pomiarowego

ROZKŁAD NORMALNY. 2. Opis układu pomiarowego ROZKŁAD ORMALY 1. Opis teoetyczny do ćwiczenia zamieszczony jest na stonie www.wtc.wat.edu.pl w dziale DYDAKTYKA FIZYKA ĆWICZEIA LABORATORYJE (Wstęp do teoii pomiaów). 2. Opis układu pomiaowego Ćwiczenie

Bardziej szczegółowo

Zagadnienie dwóch ciał oddziałujących siłą centralną Omówienie ruchu ciał oddziałujących siłą o wartości odwrotnie proporcjonalnej do kwadratu ich

Zagadnienie dwóch ciał oddziałujących siłą centralną Omówienie ruchu ciał oddziałujących siłą o wartości odwrotnie proporcjonalnej do kwadratu ich Zagadnienie dwóch ciał oddziałujących iłą centalną Oówienie uchu ciał oddziałujących iłą o watości odwotnie popocjonalnej do kwadatu ich odległości F F Siła centalna F F F F Dla oddziaływania gawitacyjnego

Bardziej szczegółowo

SEKCJA AUTOMATYKI, ELEKTROTECHNIKI, BIOCYBERNETYKI I TELEKOMUNIKACJI

SEKCJA AUTOMATYKI, ELEKTROTECHNIKI, BIOCYBERNETYKI I TELEKOMUNIKACJI I SESJA STUENCKICH KÓŁ NAUKOWYCH PIONU HUTNICZEGO AKAEII GÓRNICZO - HUTNICZEJ I. STANISŁAWA STASICA W KRAKOWIE SEKCJA AUTOATYKI, ELEKTROTECHNIKI, BIOCYBERNETYKI I TELEKOUNIKACJI Koła naukowe: AGNESIK,

Bardziej szczegółowo

Układ kaskadowy silnika indukcyjnego pierścieniowego na stałą moc

Układ kaskadowy silnika indukcyjnego pierścieniowego na stałą moc Ćwiczenie 14 Układ kakadowy ilnika indukcyjnego ieścieniowego na tałą moc 14.1. Pogam ćwiczenia 1. Poznanie tuktuy układu omiaowego, budowy i właściwości naędowych kakady zawoowo-mazynowej tyu P = cont.

Bardziej szczegółowo

MIERNICTWO WIELKOŚCI ELEKTRYCZNYCH I NIEELEKTRYCZNYCH

MIERNICTWO WIELKOŚCI ELEKTRYCZNYCH I NIEELEKTRYCZNYCH Politechnika Białostocka Wydział Elektyczny Kateda Elektotechniki Teoetycznej i Metologii nstukcja do zajęć laboatoyjnych z pzedmiotu MENCTWO WEKOŚC EEKTYCZNYCH NEEEKTYCZNYCH Kod pzedmiotu: ENSC554 Ćwiczenie

Bardziej szczegółowo

Model klasyczny gospodarki otwartej

Model klasyczny gospodarki otwartej Model klasyczny gospodaki otwatej Do tej poy ozpatywaliśmy model sztucznie zakładający, iż gospodaka danego kaju jest gospodaką zamkniętą. A zatem bak było międzynaodowych pzepływów dób i kapitału. Jeżeli

Bardziej szczegółowo

PRĄD ELEKTRYCZNY I SIŁA MAGNETYCZNA

PRĄD ELEKTRYCZNY I SIŁA MAGNETYCZNA PĄD LKTYCZNY SŁA MAGNTYCZNA Na ładunek, opócz siły elektostatycznej, działa ównież siła magnetyczna popocjonalna do pędkości ładunku v. Pzekonamy się, że siła działająca na magnes to siła działająca na

Bardziej szczegółowo

Modelowanie przepływu cieczy przez ośrodki porowate Wykład III

Modelowanie przepływu cieczy przez ośrodki porowate Wykład III Modelowanie pzepływu cieczy pzez ośodki poowate Wykład III 6 Ogólne zasady ozwiązywania ównań hydodynamicznego modelu pzepływu. Metody ozwiązania ównania Laplace a. Wpowadzenie wielkości potencjału pędkości

Bardziej szczegółowo

KO OF Szczecin:

KO OF Szczecin: 55OF D KO OF Szczecin: www.of.zc.pl L OLMPADA FZYZNA (005/006). Stopień, zadanie doświadczalne D Źródło: Komitet Główny Olimpiady Fizycznej A. Wymołek; Fizyka w Szkole nr 3, 006. Autor: Nazwa zadania:

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWO WSPOMAGANA ANALIZA KINEMATYKI MECHANIZMU DŹWIGNIOWEGO

KOMPUTEROWO WSPOMAGANA ANALIZA KINEMATYKI MECHANIZMU DŹWIGNIOWEGO XIX Międzynaodowa Szkoła Komputeowego Wspomagania Pojektowania, Wytwazania i Eksploatacji D hab. inż. Józef DREWNIAK, pof. ATH Paulina GARLICKA Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej DOI: 10.17814/mechanik.2015.7.226

Bardziej szczegółowo

Na skutek takiego przemieszcznia ładunku, energia potencjalna układu pole-ładunek zmienia się o:

Na skutek takiego przemieszcznia ładunku, energia potencjalna układu pole-ładunek zmienia się o: E 0 Na ładunek 0 znajdujący się w polu elektycznym o natężeniu E działa siła elektostatyczna: F E 0 Paca na pzemieszczenie ładunku 0 o ds wykonana pzez pole elektyczne: dw Fds 0E ds Na skutek takiego pzemieszcznia

Bardziej szczegółowo

Pole magnetyczne. 5.1 Oddziaływanie pola magnetycznego na ładunki. przewodniki z prądem. 5.1.1 Podstawowe zjawiska magnetyczne

Pole magnetyczne. 5.1 Oddziaływanie pola magnetycznego na ładunki. przewodniki z prądem. 5.1.1 Podstawowe zjawiska magnetyczne Rozdział 5 Pole magnetyczne 5.1 Oddziaływanie pola magnetycznego na ładunki i pzewodniki z pądem 5.1.1 Podstawowe zjawiska magnetyczne W obecnym ozdziale ozpatzymy niektóe zagadnienia magnetostatyki. Magnetostatyką

Bardziej szczegółowo

DZIAŁANIE MECHANIZMÓW BRONI AUTOMATYCZNEJ Z ODPROWADZENIEM GAZÓW PO ZATRZYMANIU TŁOKA GAZOWEGO

DZIAŁANIE MECHANIZMÓW BRONI AUTOMATYCZNEJ Z ODPROWADZENIEM GAZÓW PO ZATRZYMANIU TŁOKA GAZOWEGO mg inż. ałgozata PAC pof. d hab. inż. Stanisław TORECKI Wojskowa Akademia Techniczna DZIAŁANIE ECHANIZÓW BRONI AUTOATYCZNEJ Z ODPROWADZENIE GAZÓW PO ZATRZYANIU TŁOKA GAZOWEGO Steszczenie: W efeacie pzedstawiono

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie współczynnika wzorcowania przepływomierzy próbkujących z czujnikiem prostokątnym umieszczonym na cięciwie rurociągu

Wyznaczanie współczynnika wzorcowania przepływomierzy próbkujących z czujnikiem prostokątnym umieszczonym na cięciwie rurociągu Wyznaczanie współczynnika wzocowania pzepływomiezy póbkujących z czujnikiem postokątnym umieszczonym na cięciwie uociągu Witold Kiese W pacy pzedstawiono budowę wybanych czujników stosowanych w pzepływomiezach

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA GDAŃSKA LABORATORIUM MASZYNY ELEKTRYCZNE

POLITECHNIKA GDAŃSKA LABORATORIUM MASZYNY ELEKTRYCZNE POLTECHNKA GDAŃSKA WYDZAŁ ELEKTROTECHNK ATOMATYK KATEDRA ENERGOELEKTRONK MASZYN ELEKTRYCZNYCH LABORATORM MASZYNY ELEKTRYCZNE ĆWCZENE (M) MASZYNY NDKCYJNE/ASYNCHRONCZNE TRÓJFAZOWE BADANE CHARAKTERYSTYK:

Bardziej szczegółowo

Siła tarcia. Tarcie jest zawsze przeciwnie skierowane do kierunku ruchu (do prędkości). R. D. Knight, Physics for scientists and engineers

Siła tarcia. Tarcie jest zawsze przeciwnie skierowane do kierunku ruchu (do prędkości). R. D. Knight, Physics for scientists and engineers Siła tacia Tacie jest zawsze pzeciwnie skieowane do kieunku uchu (do pędkości). P. G. Hewitt, Fizyka wokół nas, PWN R. D. Knight, Physics fo scientists and enginees Symulacja molekulanego modelu tacia

Bardziej szczegółowo

METEMATYCZNY MODEL OCENY

METEMATYCZNY MODEL OCENY I N S T Y T U T A N A L I Z R E I O N A L N Y C H w K i e l c a c h METEMATYCZNY MODEL OCENY EFEKTYNOŚCI NAUCZNIA NA SZCZEBLU IMNAZJALNYM I ODSTAOYM METODĄ STANDARYZACJI YNIKÓ OÓLNYCH Auto: D Bogdan Stępień

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 9 ZASTOSOWANIE ŻYROSKOPÓW W NAWIGACJI

Ćwiczenie 9 ZASTOSOWANIE ŻYROSKOPÓW W NAWIGACJI 9.1. Cel ćwiczenia Ćwiczenie 9 ZASTSWANIE ŻYRSKPÓW W NAWIGACJI Celem ćwiczenia jest pezentacja paktycznego wykozystania efektu żyoskopowego w lotniczych pzyządach nawigacyjnych. 9.2. Wpowadzenie Żyoskopy

Bardziej szczegółowo

Metody optymalizacji. dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie

Metody optymalizacji. dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie Metody optymalizacji d inż. Paweł Zalewski kademia Moska w Szczecinie Optymalizacja - definicje: Zadaniem optymalizacji jest wyznaczenie spośód dopuszczalnych ozwiązań danego polemu ozwiązania najlepszego

Bardziej szczegółowo

Wykład 17. 13 Półprzewodniki

Wykład 17. 13 Półprzewodniki Wykład 17 13 Półpzewodniki 13.1 Rodzaje półpzewodników 13.2 Złącze typu n-p 14 Pole magnetyczne 14.1 Podstawowe infomacje doświadczalne 14.2 Pąd elektyczny jako źódło pola magnetycznego Reinhad Kulessa

Bardziej szczegółowo

IDENTYFIKACJA PARAMETRÓW MODELU MATEMATYCZNEGO SYNCHRONICZNYCH MASZYN WZBUDZANYCH MAGNESAMI TRWAŁYMI

IDENTYFIKACJA PARAMETRÓW MODELU MATEMATYCZNEGO SYNCHRONICZNYCH MASZYN WZBUDZANYCH MAGNESAMI TRWAŁYMI Prace Naukowe Intytutu Mazyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 6 Politechniki Wrocławkiej Nr 6 Studia i Materiały Nr 8 008 Sebatian SZKOLNY* mazyny ynchroniczne, magney trwałe, identyfikacja parametrów

Bardziej szczegółowo

Silniki spalinowe Teoria

Silniki spalinowe Teoria Silniki palinowe eoia D inż. Stefan Kluj Zaada działania Założenia obiegu teoetycznego tała ilość czynnika palanie zatąpione dopowadzeniem ciepła pzy tałej objętości i pzy tałym ciśnieniu wydech zatąpiony

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 4 Badanie zjawiska Halla i przykłady zastosowań tego zjawiska do pomiarów kąta i indukcji magnetycznej

Ćwiczenie nr 4 Badanie zjawiska Halla i przykłady zastosowań tego zjawiska do pomiarów kąta i indukcji magnetycznej Ćwiczenie nr 4 Badanie zjawika alla i przykłady zatoowań tego zjawika do pomiarów kąta i indukcji magnetycznej Opracowanie: Ryzard Poprawki, Katedra Fizyki Doświadczalnej, Politechnika Wrocławka Cel ćwiczenia:

Bardziej szczegółowo

Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich. Ruch obrotowy INZYNIERIAMATERIALOWAPL. Kierunek Wyróżniony przez PKA

Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich. Ruch obrotowy INZYNIERIAMATERIALOWAPL. Kierunek Wyróżniony przez PKA Podstawy Pocesów Konstukcj Inżyneskch Ruch obotowy Keunek Wyóżnony pzez PKA 1 Ruch jednostajny po okęgu Ruch cząstk nazywamy uchem jednostajnym po okęgu jeśl pousza sę ona po okęgu lub kołowym łuku z pędkoścą

Bardziej szczegółowo

MOBILNE ROBOTY KOŁOWE WYKŁAD 04 DYNAMIKA Maggie dr inż. Tomasz Buratowski. Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Katedra Robotyki i Mechatroniki

MOBILNE ROBOTY KOŁOWE WYKŁAD 04 DYNAMIKA Maggie dr inż. Tomasz Buratowski. Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Katedra Robotyki i Mechatroniki MOBILNE ROBOY KOŁOWE WYKŁD DYNMIK Maggie d inż. oasz Buatowski Wydział Inżynieii Mechanicznej i Robotyki Kateda Robotyki i Mechatoniki Modeowanie dynaiki dwu-kołowego obota obinego W odeowaniu dynaiki

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 11 OPTYMALIZACJA WIELOKRYTERIALNA

WYKŁAD 11 OPTYMALIZACJA WIELOKRYTERIALNA WYKŁAD OPTYMALIZACJA WIELOKYTEIALNA Wstęp. W wielu pzypadkach pzy pojektowaniu konstukcji technicznych dla okeślenia ich jakości jest niezędne wpowadzenie więcej niż jednego kyteium oceny. F ) { ( ), (

Bardziej szczegółowo

Symulacja ruchu układu korbowo-tłokowego

Symulacja ruchu układu korbowo-tłokowego Symulacja uchu układu kobowo-tłokowego Zbigniew Budniak Steszczenie W atykule zapezentowano wykozystanie możliwości współczesnych systemów CAD/CAE do modelowania i analizy kinematycznej układu kobowo-tłokowego

Bardziej szczegółowo