Obserwator prędkości obrotowej silnika indukcyjnego oparty na uproszczonych równaniach dynamiki modelu zakłóceń

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Obserwator prędkości obrotowej silnika indukcyjnego oparty na uproszczonych równaniach dynamiki modelu zakłóceń"

Transkrypt

1 Maek ADAMOWICZ, Jaosław GUZIŃSKI, Zbigniew KRZEMIŃSKI Politechnika Gdańska, Kateda Enegoelektoniki i Maszyn Elektycznych Obsewato pędkości obotowej silnika indukcyjnego opaty na uposzczonych ównaniach dynamiki modelu zakłóceń Steszczenie. W atykule zapoponowano nową stuktuę obsewatoa pędkości obotowej silnika indukcyjnego. Iloczyny pędkości kątowej wału i składowych wektoa stumienia winika, będące nieliniowymi członami w modelu silnika, zostały pzyjęte w zapisie jako umowne niemiezalne zakłócenia. Dla pzyjętych zakłóceń zapisano uposzczone ównania dynamiki. Zapezentowano wyniki badań symulacyjnych oaz w układzie ekspeymentalnym. Na wyjściu pzekształtnika zasilającego silnik zastosowano filt składowej zeowej. Abstact. Novel induction moto speed obseve is poposed in the pape. Poducts of oto speed and oto fluxes ae teated as distubances in desciption of induction moto model. Simplified dynamical equations fo these distubances ae added to obseve stuctue. Results of simulations and expeiments ae pesented. A passive output filte is used in expeimental setup. (Obseve of induction moto speed based on simplified dynamical equations of distubance model). Słowa kluczowe: obsewato pędkości, silnik indukcyjny, napęd bezczujnikowy, filt składowej zeowej. Keywods: speed obseve, induction moto, sensoless dive, passive filte. Wstęp W układach egulacji silników indukcyjnych, w któych egulacji podlega stumień w szczelinie powietznej, szeokie zastosowanie do odtwazania zmiennych stanu elektomagnetycznego silnika indukcyjnego znajdują obsewatoy uenbegea [1, 2]. W obsewatoach uenbegea wzmocnione błędy odtwazania zmiennych wyjściowych wykozystuje się do koekcji pocesu odtwazania zmiennych stanu układu. Silnik indukcyjny z punktu widzenia teoii steowania jest obiektem nieliniowym, któego model można pzedstawić w postaci pięciu ównań óżniczkowych [1, 2, 3]. Zastosowanie teoii obsewatoów liniowych uenbegea do estymacji zmiennych stanu silnika indukcyjnego wymaga pzyjęcia pędkości obotowej wału jako paametu w ównaniach obsewatoa. W pzypadku popawnego pomiau pędkości obotowej silnika pzy pomocy czujników pędkości takie podejście pozwala na syntezę układu egulacji silnika indukcyjnego w opaciu o klasyczny obsewato uenbegea. Pojęcie steowania bezczujnikowego silnikiem indukcyjnym, w powszechnie używanej teminologii, odnosi się do poblemu egulacji silnika indukcyjnego bez użycia czujnika pędkości obotowej. W pzypadku silników o mniejszej mocy, koszt dobej klasy czujnika pędkości obotowej może pzewyższać nawet koszt samego silnika. Zastosowanie w cyfowym układzie egulacji obsewatoa pędkości obotowej, któy ównocześnie odtwaza pozostałe zmienne stanu silnika, jest uzasadnione ekonomicznie i wpływa na popawę niezawodności działania układu egulacji. W [1, 4] pzedstawiony został obsewato zmiennych stanu silnika indukcyjnego, któego postać wynika z modyfikacji stuktuy obsewatoa uenbegea. Stuktua tego obsewatoa pozwala na odtwazanie pędkości obotowej winika na podstawie zależności analitycznej pomiędzy odtwazanymi zmiennymi stanu i pewnymi okeślonymi zakłóceniami, któych znaczenie omówione będzie szezej w dalszej części niniejszego atykułu. W ównaniach óżniczkowych obsewatoa [1, 4] odtwozona pędkość obotowa występuje jedynie jako składnik w spzężeniach koekcyjnych. Obsewato chaakteyzuje się dobymi właściwościami odtwazania zmiennych stanu, z uwzględnieniem zakesu małych pędkości, zwłaszcza bliskich zeu. Pzy wzoście pędkości silnika do watości znamionowej i dalej, pomimo popawnego odtwazania pędkości obotowej, znacząco ośnie błąd odtwazania pądu stojana. akże nieznacznie wzasta błąd odtwazania stumienia spzężonego z uzwojeniami winika, co wynika ze stuktuy odtwazania zakłóceń. W [1, 5] pokazany został układ egulacji silnika indukcyjnego ze steowaniem multiskalanym, opaty na omawianym obsewatoze. Układy egulacji silników indukcyjnych ze steowaniem multiskalanym zostały szeoko opisane w [1]. Można jedynie nadmienić, że pzy zastosowaniu steowania multiskalanego w układzie egulacji silnika indukcyjnego można wyodębnić część liniową i część nieliniową. Część liniowa zawiea dwie odspzężone kaskady egulatoów typu PI, służące do niezależnej egulacji pędkości obotowej i stumienia w szczelinie. Część nieliniowa zawiea człon tansfomacji zmiennych modelu silnika do postaci multiskalanej oaz człon obliczania nieliniowego steowania. Nieliniowości modelu multiskalanego są kompensowane popzez odpowiednią postać nieliniowych steowań. Regulowane są: pędkość obotowa i kwadat modułu wektoa stumienia winika odtwazane w obsewatoze [1, 4]. Ponieważ obsewato chaakteyzuje się lepszą dynamiką niż silnik, stany pzejściowe w silniku podążają za stanami pzejściowymi w obsewatoze. Wzost błędu odtwazania pądu stojana i stumienia winika pojawiający się pzy pędkości znamionowej może być powodem niestabilnej pacy układu napędowego w zakesie osłabiania pola. Powodem podjęcia badań, któych wyniki zostały pzedstawione w niniejszym atykule było znalezienie odpowiedzi na pytanie, czy istnieje możliwość zmiany stuktuy obsewatoa [1, 4] zapewniającej pawidłowe odtwazanie pędkości obotowej bez wzostu błędu odtwazania pądu stojana silnika indukcyjnego dla dużych pędkości obotowych, zwłaszcza w dugiej stefie egulacji, pzy osłabianiu pola w szczelinie powietznej. Model silnika indukcyjnego Dynamiczny model silnika indukcyjnego, pzy ustalonej watości pędkości obotowej winika ω i pzy wyboze czteech zmiennych stanu w postaci składowych wektoów pądu stojana i sα, i sβ oaz składowych wektoa stumienia winika ψ α, ψ β, ozpatywanych w nieuchomym układzie współzędnych, można pzedstawić w postaci schematu blokowego jak na ysunku 1 oaz zapisać w postaci ównań: (1) x& = Ax+ Bu+ Dd PRZEGĄD EEKROECHNICZNY R. 81 NR 11/

2 d= f1 Cx 1 =ω Cx 1 (2) ( ) (3) y = Cx gdzie x jest wektoem zmiennych stanu silnika: (4) sα isβ ψα ψβ x = i u jest wektoem wejść steujących, któymi są składowe wektoa napięcia stojana: (5) u = us α usβ d jest wektoem zakłóceń: (6) d = ςα ςβ natomiast y jest wektoem miezonych wyjść, któymi są składowe wektoa pądu stojana: (7) y = is is α β W dalszej części atykułu dla upoządkowania zapisu matematycznego jako zakłócenia pzyjęto iloczyny pędkości kątowej winika oaz składowych wektoa stumienia spzężonego z uzwojeniami winika: (8a) ςα = ωψ α (8b) ς β = ωψ β Zdefiniowane w ten sposób zakłócenia mają pzewidywalną postać, a zakes ich zmian jest oganiczony zmianami pędkości obotowej winika i wektoa stumienia skojazonego winika. Należy dodać, że pzypadku pzyjęcia pędkości kątowej winika jako piątej zmiennej w wektoze zmiennych stanu (4), wyażenia (8) stają się nieliniowymi członami w ównaniu modelu silnika indukcyjnego (1). Macieze A, B, C, C 1 i D występujące w ównaniach stanu (1, 2) pzyjmują postać: (9) A R s + R m R m 0 0 w w R R R 0 0 w w s + m m = R m R R m R Rys. 1. Schemat blokowy modelu silnika indukcyjnego z wyodębnionymi umownymi zakłóceniami (12) m w D = m w gdzie w= s m 2 ; R s, R oznaczają ezystancje stojana i winika, s,, m są indukcyjnościami stojana, winika i wzajemną. Do dalszych ozważań pzyjęto, że wszystkie zmienne są wyażone w jednostkach względnych. Dla pzyjętych zakłóceń w stanie ustalonym zachodzi: (13a) ζα = ω ψ cosωψ = ζ cosωψ (13b) ζ β = ω ψ sinωψ = ζ sinωψ gdzie ζ oznacza moduł wektoa zakłóceń, a ω ψ pędkość kątową wiowania wektoa stumienia winika. Obsewato pędkości i zmiennych stanu silnika indukcyjnego Stuktua wspomnianego we wstępie obsewatoa [1, 4] opata jest na ównaniach (1) - (3). Pzyjęte zakłócenia ζ α, ζ β są odtwazane w dodatkowych integatoach, na któych wejścia podawane są wzmocnione błędy odtwazania składowych wektoa pądu stojana. Wynikiem pawidłowego odtwazania zakłóceń (8), któe w stanach ustalonych pędkości kątowej winika powinny mieć pzebieg sinusoidalny, jest występowanie w obsewatoze sinusoidalnie zmiennego błędu odtwazania składowych wektoa pądu stojana. Zakes zmian błędu pądu jest mały w pzypadku dobou odpowiednio dużych współczynników wzmocnień obsewatoa. Współczynniki wzmocnień nie mogą być jednak zbyt duże ze względu na stabilność obsewatoa. Błąd pądu jest bliski zeu dla małych pędkości kątowych winika, gdy zakłócenia mają małą amplitudę. Pędkość kątową winika odtwazana jest na podstawie zależności algebaicznej: (10) (11a) w B = w C = (11b) C = (14) gdzie: (15) ˆ ω = Sˆ ˆ ζ ˆ ψ ˆ α + ζβ α + ˆ ψβ ˆ ˆ 1 jeżeli ζψ α ˆ α + ζψ β ˆβ > 0 Ŝ = 1 jeżeli ˆ ˆ ˆ ζψ α α + ζψ β ˆβ 0 jest odtwazanym znakiem pędkości. 32 PRZEGĄD EEKROECHNICZNY R. 81 NR 11/2005

3 Wekto błędu pądu stojana powinien mieć ten sam kieunek jaki ma wekto stumienia skojazonego winika. W celu pzyspieszenia zbieżności algoytmu estymacji i zapewnienia zgodności fazy pomiędzy sygnałami odtwazanych zakłóceń (8) oaz odtwazanych składowych wektoa stumienia winika, dokonano modyfikacji zapisu ównań wynikających z teoii uenbegea. Dodatkowe spzężenia koekcyjne zostały zastosowane w ównaniach óżniczkowych stumienia winika i pądu stojana. Stuktua nowego obsewatoa pędkości i zmiennych stanu silnika indukcyjnego Dla stanu ustalonego pacy silnika, pzy ustalonych watościach modułu wektoa stumienia winika i pędkości kątowej winika, na podstawie (13), można zapisać uposzczone zależności na pochodne zakłóceń: dζα (16a) = ωωψ ψ sinωψ = ωψζ β dt dζ β (16b) = ωψ ω ψ cosωψ = ωψζ α dt W niniejszym atykule zapoponowano nową stuktuę obsewatoa pędkości kątowej wału i zmiennych stanu silnika indukcyjnego opatego na ównaniach modelu silnika (1) - (3). Pzyjęte zakłócenia (8) nie są odtwazane w dodatkowych integatoach, jak to miało miejsce w obsewatoze [1, 4], ale na podstawie uposzczonych ównań dynamiki modelu zakłóceń (16), do któych dodano spzężenia koygujące. Pędkość kątowa wału podobnie jak w [1, 4] odtwazana jest na podstawie (14). Pzyjęcie uposzczonego modelu w celu odtwazania zakłóceń wynika z faktu, że zmiany pędkości kątowej winika i modułu wektoa stumienia winika zachodzą znacznie wolniej niż zmiany zakłóceń. Rys. 2. Schemat blokowy poponowanego obsewatoa opatego na uposzczonym modelu zakłóceń Na ysunku 2 pokazany został schemat blokowy poponowanego obsewatoa. Pzeywaną linią wyszczególniona została zapoponowana część stuktuy, w któej odtwazane są zakłócenia. Równania stanu poponowanego obsewatoa pzyjmują postać: (17) ˆx& = Ax ˆ + Bu+ Ddˆ + K ( ˆ ) + ( ˆ ω ˆ 1 y y K2 C1ˆx d) & (18) dˆ = K ˆ dˆ + K ( yˆ y) & 4ω ψ (19) ˆ ω = K ( ˆx) f ( y) f ( ˆy) ψ 6 5 Pędkość kątowa wiowania wektoa stumienia winika odtwazana jest w dodatkowym integatoze (19) na podstawie błędu pomiędzy modułem wektoa miezonego i odtwazanego pądu stojana okeślanych następująco : f2 y = isα + isβ = i s (20a) ( ) f2 y = ˆi ˆ ˆ sα + isβ = i s (20b) ( ˆ ) Wzmocnienie błędu modułu pądów powinno być zależne od dynamiki zmian pędkości kątowej wiowania wektoa stumienia winika. Dla pewnego zakesu obciążeń silnika dobym pzybliżeniem jest liniowa zależność wzmocnienia K 6 od watości odtwazanego momentu elektomagnetycznego. Podobnie jak w pzypadku obsewatoa [1,4] chaakteystyczną cechą poponowanego obsewatoa, odóżniającą go od obsewatoów uenbegea, jest dodanie w toze spzężeń koygujących obsewatoa zależności, któe odzwieciedlają ozbieżności pomiędzy aktualnymi watościami odtwazanych zakłóceń, a ich oczekiwanymi watościami. Watości oczekiwane wyliczane są z iloczynów odtwazanych składowych wektoa stumienia winika i odtwazanej pędkości obotowej winika. Rozbieżności te pzyjmują watość zeową gdy aktualnie odtwazane oaz oczekiwane watości są zgodne. Zastosowanie dodatkowych spzężeń pozwala na zachowanie zgodności fazy odtwazanych wektoów stumienia winika i zakłóceń, co jest waunkiem pawidłowego odtwazania pędkości w zależnościach (14) - (15). Wyniki badań symulacyjnych Działanie poponowanego obsewatoa zbadano metodą symulacji w układzie egulacji silnika indukcyjnego z zastosowaniem steowania multiskalanego. Zmienne pzedstawione na ysunkach wyażone są w jednostkach względnych pzy czym watość 1 [j.w.] oznacza pędkość znamionową silnika. Na ysunku 3 pzedstawiono stan pzejściowy naastania pędkości kątowej wału silnika od watości 0,25 do watości 1,5 pzy obciążeniu silnika zędu 20%. Pzy pędkości 0,84 następuje wejście w zakes osłabiania pola dla zachowania oganiczenia napięcia wyjściowego pzekształtnika. Na ysunku 3a pzedstawiono pzebiegi odtwazanych watości pędkości kątowej wału ω _obsnew oaz zmiennej multiskalanej x 21_obsnew odpowiadającej kwadatowi modułu wektoa stumienia winika. Na ysunkach 3b, 3c i 3d pzedstawiono odpowiednio błędy odtwazania pędkości kątowej wału, modułu wektoa pądu stojana i zmiennej multiskalanej x 21. PRZEGĄD EEKROECHNICZNY R. 81 NR 11/

4 Rys. 3. Pzebiegi w zamkniętym układzie egulacji ze steowaniem multiskalanym w stanie pzejściowym zmiany pędkości z wejściem w zakes osłabiania pola pzy ω =0.84 : a) odtwazanej pędkości i odtwazanej zmiennej x 21, (b) błędów odtwazania pędkości, (c) błędu odtwazania modułu wektoa pądu stojana, (d) błędu odtwazania zmiennej x 21 W stanie ustalonym pędkości w zakesie osłabiania pola błąd pądu oaz błąd pędkości mają watości bliskie zeu. Na uwagę zasługują oscylacje sygnału błędu pędkości oaz zmiennej x 21 dla mniejszych pędkości, któe zanikają ze wzostem pędkości. Na ysunku 4 dla poównania pzedstawiono pzebiegi odtwazanej pędkości, zmiennej x 21 oaz błędów odtwazania pędkości kątowej wału, modułu wektoa pądu stojana i zmiennej x 21 w stanie pzejściowym po zmianie pędkości zadanej w zamkniętym układzie egulacji ze steowaniem multiskalanym pzy zastosowaniu obsewatoa znanego z publikacji [1, 4]. W stanie ustalonym nastąpiło pzełączenie stuktuy odtwazania zmiennych układu egulacji na nowy obsewato. Dla zakesu osłabiania pola pzedstawionego na ysunkach 4a, 4b, 4c, 4d pzełączenie nastąpiło w 2 s. Jak widać na ysunku 4c obsewato [1, 4] chaakteyzuje się osnącym błędem odtwazania pądu stojana podczas wzostu pędkości, pzy czym w czasie twania stanu pzejściowego w zakesie Rys. 4. Pzebiegi w zamkniętym układzie egulacji ze steowaniem multiskalanym w stanie pzejściowym zmiany pędkości z wejściem w zakes osłabiania pola pzy ω =0.84 pzy zastosowaniu znanego obsewatoa [1,4] oaz w stanie ustalonym po włączeniu nowej stuktuy obsewatoa, kolejność pzebiegów jak na ysunku 3 osłabiania pola błąd ten jest tłumiony. Włączenie w stanie ustalonym nowej stuktuy obsewatoa powoduje zmniejszenie błędu odtwazania tych zmiennych, co jest widoczne zwłaszcza dla dużych pędkości. Ma to duże znaczenie w zakesie osłabiania pola dla koygowania infomacji o aktualnym poziomie wzbudzenia silnika. Wyniki badań ekspeymentalnych Działanie zapoponowanego obsewatoa zostało zbadane w zeczywistym układzie napędowym z silnikiem typu FSg 100-8A o danych znamionowych P n = 0,75kW; M n = 10,1 Nm; 2p=8 oaz pądzie biegu jałowego ównym 65%. Silniki o dużym pądzie biegu jałowego, a więc o niskiej spawności, stwazają szczególnie niekozystne waunki do obsewacji zmiennych stanu ze względu na stabilność pacy obsewatoa. Badania pzepowadzono w otwatym układzie steowania. Dla poównania pzedstawiono wyniki działania obsewatoa [1, 4]. Badania pzepowadzono w obu pzypadkach dla stałych watości współczynników 34 PRZEGĄD EEKROECHNICZNY R. 81 NR 11/2005

5 Rys. 6. Pzykładowe pzebiegi napięcia wyjściowego pzekształtnika pzed i na wyjściu zastosowanego filtu Rys. 5. Stan pzejściowy po zmianie pędkości kątowej wału w układzie z poponowanym obsewatoem (a) oaz obsewatoem [1, 4] (b) wzmocnień obsewatoów dobanych wcześniej metodą symulacji. Na ysunku 5a pzedstawiono pzebiegi pędkości miezonej oaz odtwazanej w poponowanym obsewatoze dla stanu pzejściowego po zmianie zadanej pędkości kątowej wału od watości 0,25 do watości 1,5. Z kolei na ysunku 5 b poównano pzebiegi odtwazanej pędkości w poponowanym obsewatoze oaz w obsewatoze [1, 4]. Pzy utzymaniu stałych współczynników wzmocnień dobanych optymalnie dla znamionowego zakesu pacy, w pzypadku pędkości nadsynchonicznych, obsewato [1, 4] zachowuje się niestabilnie. Na ysunku 5 c poównano pzebiegi sygnałów błędu odtwazania pądu stojana. Podobnie jak w wynikach badań symulacyjnych, w pzypadku obsewatoa [1, 4], można zaobsewować wzost watości składowej stałej sygnału błędu odtwazania modułu wektoa pądu stojana. Natomiast w pzypadku nowego obsewatoa składowa stała błędu odtwazania pądu nie ośnie pzy wzoście pędkości obotowej i jest w całym zakesie w pzybliżeniu ówna zeu. Wiąże się to z zastosowaniem spzężenia od błędu odtwazania modułu wektoa pądu stojana w zależności (19) pzy odtwazaniu pędkości wiowania wektoa stumienia winika, któa w stanach ustalonych pacy silnika indukcyjnego ma watość stałą. Zastosowanie nowego obsewatoa w układzie z filtem wyjściowym pzekształtnika Podczas weyfikacji wyników badań symulacyjnych w układzie zeczywistym wykonano ównież badania poponowanego obsewatoa w układzie z filtem wyjściowym pzekształtnika zasilającego silnik indukcyjny. Rys. 7. Pzykładowe pzebiegi napięcia wyjściowego pzekształtnika i pądu zasilającego silnik na wyjściu filtu W układzie zastosowano filt pasywny pzedstawiony w [6]. Umożliwia on otzymanie sinusoidalnych pzebiegów napięć i pądów na wyjściu. Filt składa się z dwóch stuktu pojektowanych oddzielnie. Piewsza stuktua jest pojektowana dla składowych wektoów napięcia i pądu w postokątnym układzie αβ natomiast duga dla współzędnej 0, Do podstawowych zadań użytego filtu należy oganiczenie pądu składowej zeowej oaz wyeliminowanie z pzebiegów napięć na zaciskach silnika dużych stomości naastania napięcia. Pąd składowej zeowej, któy pojawia się w wyniku istnienia pojemności doziemnych kabli, silnika i falownika, wywołuje niekozystne efekty w łożyskach silnika [6]. Natomiast duże stomości naastania napięcia pzyspieszają poces stazenia izolacji uzwojeń silnika. Pzykładowe pzebiegi napięcia pzed filtem i na wyjściu filtu oaz pądu i napięcia na wyjściu filtu pzedstawione zostały na ysunkach 6 i 7. Zastosowanie w układzie napędowym filtu wyjściowego wymaga dokonania modyfikacji stuktuy obsewatoa ze względu na spadek napięcia na filtze i pewną watość opóźnienia wpowadzanego pzez filt do sygnałów pądów i napięć zasilających silnik w poównaniu z sygnałami znajdującymi się na wyjściu pzekształtnika, któe tafiają do obsewatoa. Na ysunku 8 pzedstawiono pzebiegi błędu odtwazania pędkości dla obu obsewatoów w stanie ustalonym pacy silnika z pędkością znamionową. PRZEGĄD EEKROECHNICZNY R. 81 NR 11/

6 Wnioski Zapoponowany w atykule obsewato pędkości oaz zmiennych stanu silnika indukcyjnego chaakteyzuje się małymi błędami odtwazania pędkości obotowej winika, zwłaszcza w zakesie dużych pędkości. Analiza wyników badań w układzie zeczywistym pokazuje ównież znaczną odponość poponowanego obsewatoa na zmiany w układzie zachodzące w wyniku dołączenia filtu wyjściowego pzekształtnika. W poównaniu z obsewatoem [1, 4], pawidłowe odtwazanie w nowym obsewatoze zakłóceń, pzyjętych w opisie modelu silnika, nie wiąże się ze wzostem błędu odtwazania pądu dla dużych pędkości. Zastosowanie poponowanego obsewatoa jako dodatkowego obsewatoa w układzie steowania, w stanie ustalonym pacy silnika, może służyć do koekcji watości odtwazanych zmiennych w obsewatoze [1, 4] modułu wektoa stumienia winika oaz wektoa pądu stojana, zwłaszcza w zakesie osłabiania pola. Dla czteokwadantowej pacy napędu z silnikiem indukcyjnym, w szeokim zakesie egulacji pędkości, pzy steowaniu bezczujnikowym możliwa jest paca hybydowa obu obsewatoów. Paca finansowana była w amach pojektu badawczego n 310A Rys. 8. Pzebiegi błędu odtwazania pędkości kątowej wału silnika w układzie z filtem dla obsewatoa [1, 4] a), b) oaz nowego obsewatoa c), d) Podczas badań do stuktuy obu obsewatoów nie wpowadzano modyfikacji mających na celu kompensacji pzesunięć fazowych wpowadzanych pzez filt, a jedynie poównano pacę obsewatoów w pzypadku uwzględnienia oaz w pzypadku nie uwzględnienia w stuktuze obsewatoów amplitudy spadku napięcia występującego na filtze. Na ysunkach 8a i 8b pzedstawiono pzebiegi błędu odtwazania pędkości w układzie z obsewatoem [1,4] bez uwzględnienia oaz z uwzględnieniem amplitudy spadku napięcia na filtze. Na ysunkach 8c i 8d pokazane zostały pzebieg błędu odtwazania pędkości kątowej wału w układzie z poponowanym obsewatoem pzy uwzględnieniu spadku napięcia na filtze oaz ten sam pzebieg odfiltowany pogamowo on-line. Jak można zaobsewować poponowany obsewato wykazuje większą odponość pzy zachowaniu watości współczynników wzmocnień takich samych jak dla układu bez filtu wyjściowego pzekształtnika. Jest to możliwe pzy właściwym zapojektowaniu filtu, gdy opóźnienia wpowadzone pzez filt są badzo małe [6]. IERAURA [1] K z e m i ń s k i Z.: Cyfowe steowanie maszynami asynchonicznymi, Wyd. PG, Gdańsk 2001 [2] Ołows k a - K o walska.: Bezczujnikowe układy napędowe z silnikami indukcyjnymi, Oficyna Wyd. PW, Wocław 2003 [3] unia H., Kaźmiekowski M.: Automatyka napędu pzekształtnikowego, Wyd. PWN, Waszawa 1987 [4] K z e m i ń s k i Z.: Odtwazanie pędkości obotowej silnika asynchonicznego, Pzegląd Elektotechniczny, (2002), n 5, [5] K z e m i ń s k i Z., A d a m o wicz M.: Contol of the induction moto in the field-weakening egion based on the multiscala model, Poceedings of the Int. Conf. Powe Convesion Intelligent Motion, PCIM 2003, Nunbeg, Gemany 2003 [6] K z e m i ń ski Z., Guziń s k i J.: Output filte fo voltage souce invete supplying induction moto, Poceedings of the Int. Conf. Powe Convesion Intelligent Motion, PCIM 2005, Nunbeg, Gemany 2005 Autozy: mg inż. Maek Adamowicz, Politechnika Gdańska, Kateda Enegoelektoniki i Maszyn Elektycznych, ul. Sobieskiego 7, Gdańsk, madamowi@ely.pg.gda.pl, d inż. Jaosław Guziński, Politechnika Gdańska, Kateda Enegoelektoniki i Maszyn Elektycznych, ul. Sobieskiego 7, Gdańsk, jaguz@pg.gda.pl, pof. d hab. Inż. Zbigniew Kzemiński, Politechnika Gdańska, Kateda Enegoelektoniki i Maszyn Elektycznych, ul. Sobieskiego 7, Gdańsk, zkzem@ely.pg.gda.pl 36 PRZEGĄD EEKROECHNICZNY R. 81 NR 11/2005

Wpływ błędów parametrów modelu maszyny indukcyjnej na działanie rozszerzonego obserwatora prędkości

Wpływ błędów parametrów modelu maszyny indukcyjnej na działanie rozszerzonego obserwatora prędkości Daniel WACHOWIAK Zbigniew KRZEMIŃSKI Politechnika Gdańska Wydział Elektotechniki i Automatyki Kateda Automatyki Napędu Elektycznego doi:1015199/48017091 Wpływ błędów paametów modelu maszyny indukcyjnej

Bardziej szczegółowo

DETEKCJA USZKODZEŃ W BEZCZUJNIKOWYM NAPĘDZIE ELEKTRYCZNYM Z WYKORZYSTANIEM OBSERWATORA MOMENTU OBCIĄŻENIA

DETEKCJA USZKODZEŃ W BEZCZUJNIKOWYM NAPĘDZIE ELEKTRYCZNYM Z WYKORZYSTANIEM OBSERWATORA MOMENTU OBCIĄŻENIA Maszyny Elektyczne - Zeszyty Poblemowe N 1/2015 (105) 45 Jaosław Guziński, Patyk Stankowski Politechnika Gdańska, Gdańsk DETEKCJA USZKODZEŃ W BEZCZUJNIKOWYM NAPĘDZIE ELEKTRYCZNYM Z WYKORZYSTANIEM OBSERWATORA

Bardziej szczegółowo

Graf skierowany. Graf zależności dla struktur drzewiastych rozgrywających parametrycznie

Graf skierowany. Graf zależności dla struktur drzewiastych rozgrywających parametrycznie Gaf skieowany Gaf skieowany definiuje się jako upoządkowaną paę zbioów. Piewszy z nich zawiea wiezchołki gafu, a dugi składa się z kawędzi gafu, czyli upoządkowanych pa wiezchołków. Ruch po gafie możliwy

Bardziej szczegółowo

BADANIE SILNIKA WYKONAWCZEGO PRĄDU STAŁEGO

BADANIE SILNIKA WYKONAWCZEGO PRĄDU STAŁEGO LABORATORIUM ELEKTRONIKI I ELEKTROTECHNIKI BADANIE SILNIKA WYKONAWCZEGO PRĄDU STAŁEGO Opacował: d inŝ. Aleksande Patyk 1.Cel i zakes ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową, właściwościami

Bardziej szczegółowo

SK-7 Wprowadzenie do metody wektorów przestrzennych SK-8 Wektorowy model silnika indukcyjnego, klatkowego

SK-7 Wprowadzenie do metody wektorów przestrzennych SK-8 Wektorowy model silnika indukcyjnego, klatkowego Ćwiczenia: SK-7 Wpowadzenie do metody wektoów pzetzennych SK-8 Wektoowy model ilnika indukcyjnego, klatkowego Wpowadzenie teoetyczne Wekto pzetzenny definicja i poawowe zależności. Dowolne wielkości kalane,

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 3 REZONANS W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH

ĆWICZENIE 3 REZONANS W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH ĆWZENE 3 EZONANS W OBWODAH EEKTYZNYH el ćwiczenia: spawdzenie podstawowych właściwości szeegowego i ównoległego obwodu ezonansowego pzy wymuszeniu napięciem sinusoidalnym, zbadanie wpływu paametów obwodu

Bardziej szczegółowo

Dobór zmiennych objaśniających do liniowego modelu ekonometrycznego

Dobór zmiennych objaśniających do liniowego modelu ekonometrycznego Dobó zmiennych objaśniających do liniowego modelu ekonometycznego Wstępnym zadaniem pzy budowie modelu ekonometycznego jest okeślenie zmiennych objaśniających. Kyteium wybou powinna być meytoyczna znajomość

Bardziej szczegółowo

Wykład: praca siły, pojęcie energii potencjalnej. Zasada zachowania energii.

Wykład: praca siły, pojęcie energii potencjalnej. Zasada zachowania energii. Wykład: paca siły, pojęcie enegii potencjalnej. Zasada zachowania enegii. Uwaga: Obazki w tym steszczeniu znajdują się stonie www: http://www.whfeeman.com/tiple/content /instucto/inde.htm Pytanie: Co to

Bardziej szczegółowo

MIERNICTWO WIELKOŚCI ELEKTRYCZNYCH I NIEELEKTRYCZNYCH

MIERNICTWO WIELKOŚCI ELEKTRYCZNYCH I NIEELEKTRYCZNYCH Politechnika Białostocka Wydział Elektyczny Kateda Elektotechniki Teoetycznej i Metologii nstukcja do zajęć laboatoyjnych z pzedmiotu MENCTWO WEKOŚC EEKTYCZNYCH NEEEKTYCZNYCH Kod pzedmiotu: ENSC554 Ćwiczenie

Bardziej szczegółowo

II.6. Wahadło proste.

II.6. Wahadło proste. II.6. Wahadło poste. Pzez wahadło poste ozumiemy uch oscylacyjny punktu mateialnego o masie m po dolnym łuku okęgu o pomieniu, w stałym polu gawitacyjnym g = constant. Fig. II.6.1. ozkład wektoa g pzyśpieszenia

Bardziej szczegółowo

STRUKTURA STEROWANIA UKŁADEM TRÓJMASOWYM Z REGULATOREM STANU

STRUKTURA STEROWANIA UKŁADEM TRÓJMASOWYM Z REGULATOREM STANU Pace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiaów Elektycznych N 69 Politechniki Wocławskiej N 69 Studia i Mateiały N 0 Kaol WRÓBEL* egulato stanu, układy tójmasowe, układy z połączeniem spężystym STRUKTURA

Bardziej szczegółowo

DARIUSZ SOBCZYŃSKI 1, JACEK BARTMAN 2

DARIUSZ SOBCZYŃSKI 1, JACEK BARTMAN 2 Wydawnictwo UR 2016 ISSN 2080-9069 ISSN 2450-9221 online Edukacja Technika Infomatyka n 4/18/2016 www.eti.zeszow.pl DOI: 10.15584/eti.2016.4.53 DARIUSZ SOBCZYŃSKI 1, JACEK BARTMAN 2 Model symulacyjny pzeciwsobnego

Bardziej szczegółowo

Wzmacniacze tranzystorowe prądu stałego

Wzmacniacze tranzystorowe prądu stałego Wzmacniacze tanzystoo pądu stałego Wocław 03 kład Dalingtona (układ supe-β) C kład stosowany gdy potzebne duże wzmocnienie pądo (np. do W). C C C B T C B B T C C + β ' B B C β + ( ) C B C β β β B B β '

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA

INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NSTRKJA DO ĆWZENA Temat: Rezonans w obwodach elektycznych el ćwiczenia elem ćwiczenia jest doświadczalne spawdzenie podstawowych właściwości szeegowych i ównoległych ezonansowych obwodów elektycznych.

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 11 OPTYMALIZACJA WIELOKRYTERIALNA

WYKŁAD 11 OPTYMALIZACJA WIELOKRYTERIALNA WYKŁAD OPTYMALIZACJA WIELOKYTEIALNA Wstęp. W wielu pzypadkach pzy pojektowaniu konstukcji technicznych dla okeślenia ich jakości jest niezędne wpowadzenie więcej niż jednego kyteium oceny. F ) { ( ), (

Bardziej szczegółowo

Opis ćwiczeń na laboratorium obiektów ruchomych

Opis ćwiczeń na laboratorium obiektów ruchomych Gdańsk 3.0.007 Opis ćwiczeń na laboatoium obiektów uchomych Implementacja algoytmu steowania obotem w śodowisku symulacyjnym gy obotów w piłkę nożną stwozonym w Katedze Systemów Automatyki Politechniki

Bardziej szczegółowo

SYSTEMY ELEKTROMECHANICZNE

SYSTEMY ELEKTROMECHANICZNE SYSTEMY ELEKTROMECHANICZNE kie. Elektotechnika, studia stopnia stacjonane, sem. 1, 010/011 SZKIC DO WYKŁADÓW SILNIKI BEZSZCZOTKOWE Z MAGNESAMI TRWAŁYMI (SBMT) (1) MODELE OBWODOWE DYNAMICZNE Mieczysław

Bardziej szczegółowo

MECHANIKA OGÓLNA (II)

MECHANIKA OGÓLNA (II) MECHNIK GÓLN (II) Semest: II (Mechanika I), III (Mechanika II), ok akademicki 2017/2018 Liczba godzin: sem. II*) - wykład 30 godz., ćwiczenia 30 godz. sem. III*) - wykład 30 godz., ćwiczenia 30 godz. (dla

Bardziej szczegółowo

11. DYNAMIKA RUCHU DRGAJĄCEGO

11. DYNAMIKA RUCHU DRGAJĄCEGO 11. DYNAMIKA RUCHU DRGAJĄCEGO Ruchem dgającym nazywamy uch, któy powtaza się peiodycznie w takcie jego twania w czasie i zachodzi wokół położenia ównowagi. Zespół obiektów fizycznych zapewniający wytwozenie

Bardziej szczegółowo

Model klasyczny gospodarki otwartej

Model klasyczny gospodarki otwartej Model klasyczny gospodaki otwatej Do tej poy ozpatywaliśmy model sztucznie zakładający, iż gospodaka danego kaju jest gospodaką zamkniętą. A zatem bak było międzynaodowych pzepływów dób i kapitału. Jeżeli

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWO WSPOMAGANA ANALIZA KINEMATYKI MECHANIZMU DŹWIGNIOWEGO

KOMPUTEROWO WSPOMAGANA ANALIZA KINEMATYKI MECHANIZMU DŹWIGNIOWEGO XIX Międzynaodowa Szkoła Komputeowego Wspomagania Pojektowania, Wytwazania i Eksploatacji D hab. inż. Józef DREWNIAK, pof. ATH Paulina GARLICKA Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej DOI: 10.17814/mechanik.2015.7.226

Bardziej szczegółowo

Podstawowe konstrukcje tranzystorów bipolarnych

Podstawowe konstrukcje tranzystorów bipolarnych Tanzystoy Podstawowe konstukcje tanzystoów bipolanych Zjawiska fizyczne występujące w tanzystoach bipolanych, a w związku z tym właściwości elektyczne tych tanzystoów, zaleŝą od ich konstukcji i technologii

Bardziej szczegółowo

Metody optymalizacji. dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie

Metody optymalizacji. dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie Metody optymalizacji d inż. Paweł Zalewski kademia Moska w Szczecinie Optymalizacja - definicje: Zadaniem optymalizacji jest wyznaczenie spośód dopuszczalnych ozwiązań danego polemu ozwiązania najlepszego

Bardziej szczegółowo

Tadeusz Stefański, Łukasz Zawaczyński Enegooszczędny napęd hydauliczny z silnikiem indukcyjnym zasilanym z falownika napięcia EEGOOSZCZĘDY APĘD HYDAULCZY Z SLKE DUKCYJY ZASLAY Z FALOWKA APĘCA Tadeusz STEFAŃSK

Bardziej szczegółowo

Próba określenia miary jakości informacji na gruncie teorii grafów dla potrzeb dydaktyki

Próba określenia miary jakości informacji na gruncie teorii grafów dla potrzeb dydaktyki Póba okeślenia miay jakości infomacji na guncie teoii gafów dla potzeb dydaktyki Zbigniew Osiak E-mail: zbigniew.osiak@gmail.com http://ocid.og/0000-0002-5007-306x http://via.og/autho/zbigniew_osiak Steszczenie

Bardziej szczegółowo

Modelowanie przepływu cieczy przez ośrodki porowate Wykład III

Modelowanie przepływu cieczy przez ośrodki porowate Wykład III Modelowanie pzepływu cieczy pzez ośodki poowate Wykład III 6 Ogólne zasady ozwiązywania ównań hydodynamicznego modelu pzepływu. Metody ozwiązania ównania Laplace a. Wpowadzenie wielkości potencjału pędkości

Bardziej szczegółowo

ROZWIAZANIA ZAGADNIEŃ PRZEPŁYWU FILTRACYJNEGO METODAMI ANALITYCZNYMI.

ROZWIAZANIA ZAGADNIEŃ PRZEPŁYWU FILTRACYJNEGO METODAMI ANALITYCZNYMI. Modelowanie pzepływu cieczy pzez ośodki poowate Wykład VII ROZWIAZANIA ZAGADNIEŃ PRZEPŁYWU FILTRACYJNEGO METODAMI ANALITYCZNYMI. 7. Pzepływ pzez goblę z uwzględnieniem zasilania wodami infiltacyjnymi.

Bardziej szczegółowo

PRĄD ELEKTRYCZNY I SIŁA MAGNETYCZNA

PRĄD ELEKTRYCZNY I SIŁA MAGNETYCZNA PĄD LKTYCZNY SŁA MAGNTYCZNA Na ładunek, opócz siły elektostatycznej, działa ównież siła magnetyczna popocjonalna do pędkości ładunku v. Pzekonamy się, że siła działająca na magnes to siła działająca na

Bardziej szczegółowo

2 Przykład C2a C /BRANCH C. <-I--><Flux><Name><Rmag> TRANSFORMER RTop_A RRRRRRLLLLLLUUUUUU 1 P1_B P2_B 2 S1_B SD_B 3 SD_B S2_B

2 Przykład C2a C /BRANCH C. <-I--><Flux><Name><Rmag> TRANSFORMER RTop_A RRRRRRLLLLLLUUUUUU 1 P1_B P2_B 2 S1_B SD_B 3 SD_B S2_B PRZYKŁAD A Utwozyć model sieci z dwuuzwojeniowym, tójfazowym tansfomatoem 110/0kV. Model powinien zapewnić symulację zwać wewnętznych oaz zadawanie watości początkowych indukcji w poszczególnych fazach.

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ FIZYKI, MATEMATYKI I INFORMATYKI POLITECHNIKI KRAKOWSKIEJ Instytut Fizyki LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI, ELEKTRONIKI I MIERNICTWA

WYDZIAŁ FIZYKI, MATEMATYKI I INFORMATYKI POLITECHNIKI KRAKOWSKIEJ Instytut Fizyki LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI, ELEKTRONIKI I MIERNICTWA WYDZIAŁ FIZYKI, MATEMATYKI I INFORMATYKI POITEHNIKI KRAKOWSKIEJ Instytut Fizyki ABORATORIUM PODSTAW EEKTROTEHNIKI, EEKTRONIKI I MIERNITWA ĆWIZENIE 7 Pojemność złącza p-n POJĘIA I MODEE potzebne do zozumienia

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie współczynnika wzorcowania przepływomierzy próbkujących z czujnikiem prostokątnym umieszczonym na cięciwie rurociągu

Wyznaczanie współczynnika wzorcowania przepływomierzy próbkujących z czujnikiem prostokątnym umieszczonym na cięciwie rurociągu Wyznaczanie współczynnika wzocowania pzepływomiezy póbkujących z czujnikiem postokątnym umieszczonym na cięciwie uociągu Witold Kiese W pacy pzedstawiono budowę wybanych czujników stosowanych w pzepływomiezach

Bardziej szczegółowo

OKREŚLANIE WARTOŚCI MOMENTU STATYCZNEGO DLA STANU NIERUCHOMEGO WAŁU SILNIKA INDUKCYJNEGO W PRZEKSZTAŁTNIKOWYM UKŁADZIE NAPĘDOWYM DŹWIGU

OKREŚLANIE WARTOŚCI MOMENTU STATYCZNEGO DLA STANU NIERUCHOMEGO WAŁU SILNIKA INDUKCYJNEGO W PRZEKSZTAŁTNIKOWYM UKŁADZIE NAPĘDOWYM DŹWIGU Zeszyty Poblemowe Maszyny Elektyczne N 75/6 15 Jan Anuszczyk, Maiusz Jabłoński Politechnika Łódzka, Łódź OKREŚLANE WARTOŚC MOMENTU STATYCZNEGO DLA STANU NERUCHOMEGO WAŁU SLNKA NDUKCYJNEGO W PRZEKSZTAŁTNKOWYM

Bardziej szczegółowo

WYWAŻANIE MASZYN WIRNIKOWYCH W ŁOŻYSKACH WŁASNYCH

WYWAŻANIE MASZYN WIRNIKOWYCH W ŁOŻYSKACH WŁASNYCH LABORATORIUM DRGANIA I WIBROAKUSTYKA MASZYN Wydział Budowy Maszyn i Zaządzania Zakład Wiboakustyki i Bio-Dynamiki Systemów Ćwiczenie n 4 WYWAŻANIE MASZYN WIRNIKOWYCH W ŁOŻYSKACH WŁASNYCH Cel ćwiczenia:

Bardziej szczegółowo

Wykład 17. 13 Półprzewodniki

Wykład 17. 13 Półprzewodniki Wykład 17 13 Półpzewodniki 13.1 Rodzaje półpzewodników 13.2 Złącze typu n-p 14 Pole magnetyczne 14.1 Podstawowe infomacje doświadczalne 14.2 Pąd elektyczny jako źódło pola magnetycznego Reinhad Kulessa

Bardziej szczegółowo

TERMODYNAMIKA PROCESOWA. Wykład V

TERMODYNAMIKA PROCESOWA. Wykład V ERMODYNAMIKA PROCESOWA Wykład V Równania stanu substancji czystych Równanie stanu gazu doskonałego eoia stanów odpowiadających sobie Równania wiialne Pof. Antoni Kozioł, Wydział Chemiczny Politechniki

Bardziej szczegółowo

Sterowanie nieholonomicznym manipulatorem z zastosowaniem funkcji transwersalnych

Sterowanie nieholonomicznym manipulatorem z zastosowaniem funkcji transwersalnych Steowanie nieholonomicznym manipulatoem z zastosowaniem funkcji tanswesalnych Batłomiej Kysiak Paweł Szulczyński Kzysztof Kozłowski Steszczenie Paca pezentuje zastosowanie funkcji tanswesalnych w pawie

Bardziej szczegółowo

Wstęp. Prawa zostały znalezione doświadczalnie. Zrozumienie faktu nastąpiło dopiero pod koniec XIX wieku.

Wstęp. Prawa zostały znalezione doświadczalnie. Zrozumienie faktu nastąpiło dopiero pod koniec XIX wieku. Równania Maxwella Wstęp James Clek Maxwell Żył w latach 1831-1879 Wykonał decydujący kok w ustaleniu paw opisujących oddziaływania ładunków i pądów z polami elektomagnetycznymi oaz paw ządzących ozchodzeniem

Bardziej szczegółowo

00502 Podstawy kinematyki D Część 2 Iloczyn wektorowy i skalarny. Wektorowy opis ruchu. Względność ruchu. Prędkość w ruchu prostoliniowym.

00502 Podstawy kinematyki D Część 2 Iloczyn wektorowy i skalarny. Wektorowy opis ruchu. Względność ruchu. Prędkość w ruchu prostoliniowym. 1 00502 Kinematyka D Dane osobowe właściciela akusza 00502 Podstawy kinematyki D Część 2 Iloczyn wektoowy i skalany. Wektoowy opis uchu. Względność uchu. Pędkość w uchu postoliniowym. Instukcja dla zdającego

Bardziej szczegółowo

PL B1. POLITECHNIKA GDAŃSKA, Gdańsk, PL BUP 20/10. JAROSŁAW GUZIŃSKI, Gdańsk, PL WUP 05/15. rzecz. pat.

PL B1. POLITECHNIKA GDAŃSKA, Gdańsk, PL BUP 20/10. JAROSŁAW GUZIŃSKI, Gdańsk, PL WUP 05/15. rzecz. pat. PL 219507 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 219507 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 387564 (22) Data zgłoszenia: 20.03.2009 (51) Int.Cl.

Bardziej szczegółowo

KONKURS Z MATEMATYKI DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

KONKURS Z MATEMATYKI DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH Konkusy w województwie podkapackim w oku szkolnym 08/09 KONKURS Z MTEMTYKI L UZNIÓW SZKÓŁ POSTWOWYH ETP REJONOWY KLUZ OPOWIEZI Zasady pzyznawania punktów za każdą popawną odpowiedź punkt za błędną odpowiedź

Bardziej szczegółowo

1. Ciało sztywne, na które nie działa moment siły pozostaje w spoczynku lub porusza się ruchem obrotowym jednostajnym.

1. Ciało sztywne, na które nie działa moment siły pozostaje w spoczynku lub porusza się ruchem obrotowym jednostajnym. Wykład 3. Zasada zachowania momentu pędu. Dynamika punktu mateialnego i były sztywnej. Ruch obotowy i postępowy Większość ciał w pzyodzie to nie punkty mateialne ale ozciągłe ciała sztywne tj. obiekty,

Bardziej szczegółowo

Ruch obrotowy. Wykład 6. Wrocław University of Technology

Ruch obrotowy. Wykład 6. Wrocław University of Technology Wykład 6 Wocław Univesity of Technology Oboty - definicje Ciało sztywne to ciało któe obaca się w taki sposób, że wszystkie jego części są związane ze sobą dzięki czemu kształt ciała nie ulega zmianie.

Bardziej szczegółowo

OBWODY PRĄDU SINUSOIDALNEGO

OBWODY PRĄDU SINUSOIDALNEGO aboatoium Elektotechniki i elektoniki Temat ćwiczenia: BOTOM 06 OBODY ĄD SSODEGO omiay pądu, napięcia i mocy, wyznaczenie paametów modeli zastępczych cewki indukcyjnej, kondensatoa oaz oponika, chaakteystyki

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 9 ZASTOSOWANIE ŻYROSKOPÓW W NAWIGACJI

Ćwiczenie 9 ZASTOSOWANIE ŻYROSKOPÓW W NAWIGACJI 9.1. Cel ćwiczenia Ćwiczenie 9 ZASTSWANIE ŻYRSKPÓW W NAWIGACJI Celem ćwiczenia jest pezentacja paktycznego wykozystania efektu żyoskopowego w lotniczych pzyządach nawigacyjnych. 9.2. Wpowadzenie Żyoskopy

Bardziej szczegółowo

Obserwator typu M prędkości kątowej wirnika maszyny asynchronicznej z estymacją rezystancji stojana i wirnika

Obserwator typu M prędkości kątowej wirnika maszyny asynchronicznej z estymacją rezystancji stojana i wirnika Macin MORAWIEC Politechnika Gdańska Kateda Automatyki Napędu Elektycznego Obseato typu M pędkości kątoej inika maszyny asynchonicznej z estymacją ezystancji stojana i inika Steszczenie W efeacie pzedstaiono

Bardziej szczegółowo

Badanie właściwości magnetyczne ciał stałych

Badanie właściwości magnetyczne ciał stałych CLF I Ćw. N 20 Badanie właściwości magnetycznych ciał stałych. Wydział Fizyki P.W. Badanie właściwości magnetyczne ciał stałych I. Wpowadzenie teoetyczne 1. Źódła pola magnetycznego W ogólnym pzypadku

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE AGREGATU PRĄDOTWÓRCZEGO I PRZEMIENNIKA CZĘSTOTLIWOŚĆI DO ROZRUCHU SILNIKA POMPY WODY ZASILAJĄCEJ W WARUNKACH AWARII KATASTROFALNEJ

ZASTOSOWANIE AGREGATU PRĄDOTWÓRCZEGO I PRZEMIENNIKA CZĘSTOTLIWOŚĆI DO ROZRUCHU SILNIKA POMPY WODY ZASILAJĄCEJ W WARUNKACH AWARII KATASTROFALNEJ Zeszyty Poblemowe aszyny Elektyczne 74/2006 29 Zbigniew Szulc, Politechnika Waszawska, Waszawa Kzysztof Fałdyga, Hous-Enegia, Waszawa ZASTOSOWAIE AGEGATU PĄDOTWÓCZEGO I PZEIEIKA CZĘSTOTLIWOŚĆI DO OZUCHU

Bardziej szczegółowo

GRAWITACJA. przyciągają się wzajemnie siłą proporcjonalną do iloczynu ich mas i odwrotnie proporcjonalną do kwadratu ich odległości r.

GRAWITACJA. przyciągają się wzajemnie siłą proporcjonalną do iloczynu ich mas i odwrotnie proporcjonalną do kwadratu ich odległości r. GRAWITACJA Pawo powszechnego ciążenia (pawo gawitacji) Dwa punkty mateialne o masach m 1 i m pzyciągają się wzajemnie siłą popocjonalną do iloczynu ich mas i odwotnie popocjonalną do kwadatu ich odległości.

Bardziej szczegółowo

m q κ (11.1) q ω (11.2) ω =,

m q κ (11.1) q ω (11.2) ω =, OPIS RUCHU, DRGANIA WŁASNE TŁUMIONE Oga Kopacz, Adam Łodygowski, Kzysztof Tymbe, Michał Płotkowiak, Wojciech Pawłowski Konsutacje naukowe: pof. d hab. Jezy Rakowski Poznań 00/00.. Opis uchu OPIS RUCHU

Bardziej szczegółowo

XXXVII OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP III Zadanie doświadczalne

XXXVII OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP III Zadanie doświadczalne XXXVII OIMPIADA FIZYCZNA ETAP III Zadanie doświadczalne ZADANIE D Nazwa zadania: Obacający się pęt swobodnie Długi cienki pęt obaca się swobodnie wokół ustalonej pionowej osi, postopadłej do niego yc.

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 1. W przypadku zbiornika zawierającego gaz, stan układu jako całości jest opisany przez: temperaturę, ciśnienie i objętość.

WYKŁAD 1. W przypadku zbiornika zawierającego gaz, stan układu jako całości jest opisany przez: temperaturę, ciśnienie i objętość. WYKŁAD 1 Pzedmiot badań temodynamiki. Jeśli chcemy opisać układ złożony z N cząstek, to możemy w amach mechaniki nieelatywistycznej dla każdej cząstki napisać ównanie uchu: 2 d i mi = Fi, z + Fi, j, i,

Bardziej szczegółowo

BEZCZUJNIKOWA STRUKTURA STEROWANIA SILNIKIEM INDUKCYJNYM Z ADAPTACYJNYM REGULATOREM ROZMYTYM Z DODATKOWĄ WARSTWĄ PETRIEGO

BEZCZUJNIKOWA STRUKTURA STEROWANIA SILNIKIEM INDUKCYJNYM Z ADAPTACYJNYM REGULATOREM ROZMYTYM Z DODATKOWĄ WARSTWĄ PETRIEGO Pace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiaów Elektycznych N 7 Politechniki Wocławskiej N 7 Studia i Mateiały N 35 205 Mateusz DYBKOWSKI*, Piot DERUGO* steowanie wektoowe, napęd bezczujnikowy, silnik

Bardziej szczegółowo

= ± Ne N - liczba całkowita.

= ± Ne N - liczba całkowita. POL LKTRYCZN W PRÓŻNI Ładunek - elementany Nieodłączna własność niektóych cząstek elementanych, [n. elektonu (-e), otonu (+e)], zejawiająca się w oddziaływaniu elektomagnetycznym tych cząstek. e =,6-9

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM ELEKTRONIKI

LABORATORIUM ELEKTRONIKI LABOATOIUM ELEKTONIKI ĆWICENIE 2 DIODY STABILIACYJNE K A T E D A S Y S T E M Ó W M I K O E L E K T O N I C N Y C H 21 CEL ĆWICENIA Celem ćwiczenia jest paktyczne zapoznanie się z chaakteystykami statycznymi

Bardziej szczegółowo

Generator indukcyjny z falownikami wielopoziomowymi współpracujący z siecią elektroenergetyczną

Generator indukcyjny z falownikami wielopoziomowymi współpracujący z siecią elektroenergetyczną doi:10.15199/48.2018.11.36 Andzej KASPROWICZ Akademia Moska w Gdyni, Kateda Automatyki Okętowej Geneato indukcyjny z falownikami wielopoziomowymi współpacujący z siecią elektoenegetyczną Steszczenie. W

Bardziej szczegółowo

POMIAR PRĘDKOŚCI OBROTOWEJ

POMIAR PRĘDKOŚCI OBROTOWEJ Laboatoium Podstaw mienictwa - Pomia pędkości obotowej POMIAR PRĘDKOŚCI OBROTOWEJ 1. WPROWADZENIE Pędkość obotowa chaakteyzuje uch obotowy. W uchu obotowym punktu P (ys. 1) usytuowanego na kawędzi taczy

Bardziej szczegółowo

POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 87 Electrical Engineering 2016

POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 87 Electrical Engineering 2016 POZA UIVE RSITY OF TE CHOLOGY ACADE MIC JOURALS o 87 Electical Engineeing 016 Maciej KOZAK* BADAIA SYMULACYJE I EKSPERYMETALE UKŁADU SYCHROIZACJI FALOWIKA APIĘCIOWEGO Z PRĄDICĄ SYCHROICZĄ Z WYKORZYSTAIEM

Bardziej szczegółowo

KURS GEOMETRIA ANALITYCZNA

KURS GEOMETRIA ANALITYCZNA KURS GEOMETRIA ANALITYCZNA Lekcja 2 Działania na wektoach w układzie współzędnych. ZADANIE DOMOWE www.etapez.pl Stona 1 Część 1: TEST Zaznacz popawną odpowiedź (tylko jedna jest pawdziwa). Pytanie 1 Któe

Bardziej szczegółowo

Quasi rezonansowy przekształtnik podwyższający napięcie z dławikiem sprzężonym

Quasi rezonansowy przekształtnik podwyższający napięcie z dławikiem sprzężonym Michał HARASMCZK Politechnika Białostocka, Kateda Automatyki i Elektoniki doi:0.599/48.07.06.8 Quasi ezonansowy pzekształtnik podwyższający napięcie z dławikiem spzężonym Steszczenie. Atykuł pzedstawia

Bardziej szczegółowo

Ocena siły oddziaływania procesów objaśniających dla modeli przestrzennych

Ocena siły oddziaływania procesów objaśniających dla modeli przestrzennych Michał Benad Pietzak * Ocena siły oddziaływania pocesów objaśniających dla modeli pzestzennych Wstęp Ekonomiczne analizy pzestzenne są ważnym kieunkiem ozwoju ekonometii pzestzennej Wynika to z faktu,

Bardziej szczegółowo

PL B1. POLITECHNIKA GDAŃSKA, Gdańsk, PL BUP 10/16. JAROSŁAW GUZIŃSKI, Gdańsk, PL PATRYK STRANKOWSKI, Kościerzyna, PL

PL B1. POLITECHNIKA GDAŃSKA, Gdańsk, PL BUP 10/16. JAROSŁAW GUZIŃSKI, Gdańsk, PL PATRYK STRANKOWSKI, Kościerzyna, PL PL 226485 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 226485 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 409952 (51) Int.Cl. H02J 3/01 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia:

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE ALGORYTMU EWOLUCYJNEGO DO OPTYMALNEJ LOKALIZACJI ŁĄCZNIKÓW W SIECI ROZDZIELCZEJ ŚREDNIEGO NAPIĘCIA

ZASTOSOWANIE ALGORYTMU EWOLUCYJNEGO DO OPTYMALNEJ LOKALIZACJI ŁĄCZNIKÓW W SIECI ROZDZIELCZEJ ŚREDNIEGO NAPIĘCIA POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 70 Electical Engineeing 2012 Wojciech BĄCHOREK* Janusz BROŻEK* ZASTOSOWANIE ALGORYTMU EWOLUCYJNEGO DO OPTYMALNEJ LOKALIZACJI ŁĄCZNIKÓW W SIECI ROZDZIELCZEJ

Bardziej szczegółowo

15. STANOWISKOWE BADANIE MECHANIZMÓW HAMULCOWYCH Cel ćwiczenia Wprowadzenie

15. STANOWISKOWE BADANIE MECHANIZMÓW HAMULCOWYCH Cel ćwiczenia Wprowadzenie 15. STANOWISKOWE BADANIE MECHANIZMÓW HAMULCOWYCH 15.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie na stanowisku podstawowyc zależności caakteyzującyc funkcjonowanie mecanizmu amulcowego w szczególności

Bardziej szczegółowo

MONITORING STACJI FOTOWOLTAICZNYCH W ŚWIETLE NORM EUROPEJSKICH

MONITORING STACJI FOTOWOLTAICZNYCH W ŚWIETLE NORM EUROPEJSKICH 51 Aleksande Zaemba *, Tadeusz Rodziewicz **, Bogdan Gaca ** i Maia Wacławek ** * Kateda Elektotechniki Politechnika Częstochowska al. Amii Kajowej 17, 42-200 Częstochowa e-mail: zaemba@el.pcz.czest.pl

Bardziej szczegółowo

Siła tarcia. Tarcie jest zawsze przeciwnie skierowane do kierunku ruchu (do prędkości). R. D. Knight, Physics for scientists and engineers

Siła tarcia. Tarcie jest zawsze przeciwnie skierowane do kierunku ruchu (do prędkości). R. D. Knight, Physics for scientists and engineers Siła tacia Tacie jest zawsze pzeciwnie skieowane do kieunku uchu (do pędkości). P. G. Hewitt, Fizyka wokół nas, PWN R. D. Knight, Physics fo scientists and enginees Symulacja molekulanego modelu tacia

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie profilu prędkości płynu w rurociągu o przekroju kołowym

Wyznaczanie profilu prędkości płynu w rurociągu o przekroju kołowym 1.Wpowadzenie Wyznaczanie pofilu pędkości płynu w uociągu o pzekoju kołowym Dla ustalonego, jednokieunkowego i uwastwionego pzepływu pzez uę o pzekoju kołowym ównanie Naviea-Stokesa upaszcza się do postaci

Bardziej szczegółowo

Fizyka dla Informatyki Stosowanej

Fizyka dla Informatyki Stosowanej Fizyka dla Infomatyki Stosowanej Jacek Golak Semest zimowy 06/07 Wykład n 3 Na popzednim wykładzie poznaliśmy pawa uchu i wiemy, jak opisać uch punktu mateialnego w inecjalnym układzie odniesienia. Zasady

Bardziej szczegółowo

Pole magnetyczne. 5.1 Oddziaływanie pola magnetycznego na ładunki. przewodniki z prądem. 5.1.1 Podstawowe zjawiska magnetyczne

Pole magnetyczne. 5.1 Oddziaływanie pola magnetycznego na ładunki. przewodniki z prądem. 5.1.1 Podstawowe zjawiska magnetyczne Rozdział 5 Pole magnetyczne 5.1 Oddziaływanie pola magnetycznego na ładunki i pzewodniki z pądem 5.1.1 Podstawowe zjawiska magnetyczne W obecnym ozdziale ozpatzymy niektóe zagadnienia magnetostatyki. Magnetostatyką

Bardziej szczegółowo

Matematyka ubezpieczeń majątkowych r.

Matematyka ubezpieczeń majątkowych r. Zadanie. W kolejnych okesach czasu t =,,3,... ubezpieczony, chaakteyzujący się paametem yzyka Λ, geneuje szkód. Dla danego Λ = λ zmienne N t N, N, N 3,... są waunkowo niezależne i mają (bzegowe) ozkłady

Bardziej szczegółowo

STEROWANIE MODELEM FIZYCZNYM ZBIORNIKOWCA WZDŁUŻ ZADANEJ TRASY PRZEJŚCIA

STEROWANIE MODELEM FIZYCZNYM ZBIORNIKOWCA WZDŁUŻ ZADANEJ TRASY PRZEJŚCIA Zeszyty aukowe Wydziału Elektotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej 5 XXVI Seminaium ZASTOSOWAIE KOMPUTERÓW W AUCE I TECHICE 6 Oddział Gdański PTETiS STEROWAIE MODELEM FIZYCZYM ZBIORIKOWCA WZDŁUŻ

Bardziej szczegółowo

Wykład 15. Reinhard Kulessa 1

Wykład 15. Reinhard Kulessa 1 Wykład 5 9.8 Najpostsze obwody elektyczne A. Dzielnik napięcia. B. Mostek Wheatstone a C. Kompensacyjna metoda pomiau siły elektomotoycznej D. Posty układ C. Pąd elektyczny w cieczach. Dysocjacja elektolityczna.

Bardziej szczegółowo

5. Regulacja częstotliwościowa prędkości obrotowej silnika indukcyjnego klatkowego

5. Regulacja częstotliwościowa prędkości obrotowej silnika indukcyjnego klatkowego 5. egulacja czętotlwoścowa pędkośc obotowej lnka ndukcyjnego klatkowego 5.1 Zaada egulacj czętotlwoścowej - waunk optymalzacj tatycznej; 5. egulacja kalana pędkośc obotowej ( U/f); 5.3 egulacja wektoowa

Bardziej szczegółowo

BRYŁA SZTYWNA. Umowy. Aby uprościć rozważania w tym dziale będziemy przyjmować następujące umowy:

BRYŁA SZTYWNA. Umowy. Aby uprościć rozważania w tym dziale będziemy przyjmować następujące umowy: Niektóe powody aby poznać ten dział: BRYŁA SZTYWNA stanowi dobe uzupełnienie mechaniki punktu mateialnego, opisuje wiele sytuacji z życia codziennego, ma wiele powiązań z innymi działami fizyki (temodynamika,

Bardziej szczegółowo

Sterowanie Napędów Maszyn i Robotów

Sterowanie Napędów Maszyn i Robotów Wykład 4 - Model silnika elektrycznego prądu stałego z magnesem trwałym Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2017 Wstęp Silniki elektryczne prądu stałego są bardzo często stosowanymi elementami wykonawczymi

Bardziej szczegółowo

Siła. Zasady dynamiki

Siła. Zasady dynamiki Siła. Zasady dynaiki Siła jest wielkością wektoową. Posiada okeśloną watość, kieunek i zwot. Jednostką siły jest niuton (N). 1N=1 k s 2 Pzedstawienie aficzne A Siła pzyłożona jest do ciała w punkcie A,

Bardziej szczegółowo

Sterowanie Napędów Maszyn i Robotów

Sterowanie Napędów Maszyn i Robotów Wykład 4 - Model silnika elektrycznego prądu stałego z magnesem trwałym Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2017 Wstęp Silniki elektryczne prądu stałego są bardzo często stosowanymi elementami wykonawczymi

Bardziej szczegółowo

Atom wodoru w mechanice kwantowej

Atom wodoru w mechanice kwantowej Fizyka II, lato 016 Tójwymiaowa studnia potencjału atomu wodou jest badziej złożona niż studnie dyskutowane wcześniej np. postokątna studnia. Enegia potencjalna U() jest wynikiem oddziaływania kulombowskiego

Bardziej szczegółowo

PL B1. Sposób regulacji prędkości obrotowej silnika asynchronicznego zasilanego z falownika napięcia z filtrem silnikowym

PL B1. Sposób regulacji prędkości obrotowej silnika asynchronicznego zasilanego z falownika napięcia z filtrem silnikowym PL 214857 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 214857 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 381804 (51) Int.Cl. H02P 21/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia:

Bardziej szczegółowo

ANALIZA WRAŻLIWOŚCI BEZCZUJNIKOWEGO UKŁADU STEROWANIA WEKTOROWEGO SILNIKIEM INDUKCYJNYM Z WYBRANYMI ESTYMATORAMI STRUMIENIA I PRĘDKOŚCI WIRNIKA

ANALIZA WRAŻLIWOŚCI BEZCZUJNIKOWEGO UKŁADU STEROWANIA WEKTOROWEGO SILNIKIEM INDUKCYJNYM Z WYBRANYMI ESTYMATORAMI STRUMIENIA I PRĘDKOŚCI WIRNIKA Pace Naukowe Intytutu Mazyn, Napędów i Pomiaów Elektycznych N 56 Politechniki Wocławkiej N 56 Studia i Mateiały N 24 2004 TERESA ORŁOWSKA-KOWALSKA *, Jacek LIS * Silnik indukcyjny, teowanie wektoowe, napęd

Bardziej szczegółowo

Obliczenia polowe silnika przełączalnego reluktancyjnego (SRM) w celu jego optymalizacji

Obliczenia polowe silnika przełączalnego reluktancyjnego (SRM) w celu jego optymalizacji Akademia Górniczo Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Studenckie Koło Naukowe Maszyn Elektrycznych Magnesik Obliczenia polowe silnika

Bardziej szczegółowo

Energia kinetyczna i praca. Energia potencjalna

Energia kinetyczna i praca. Energia potencjalna negia kinetyczna i paca. negia potencjalna Wykład 4 Wocław Univesity of Technology 1 NRGIA KINTYCZNA I PRACA 5.XI.011 Paca Kto wykonał większą pacę? Hossein Rezazadeh Olimpiada w Atenach 004 WR Podzut

Bardziej szczegółowo

Problem syntezy sterowania w systemach automatycznego prowadzenia statku wzdłuż zadanej trajektorii. Zenon Zwierzewicz

Problem syntezy sterowania w systemach automatycznego prowadzenia statku wzdłuż zadanej trajektorii. Zenon Zwierzewicz Poblem syntezy steowania w systemach automatycznego powadzenia statku wzdłuż zadanej tajektoii Zenon Zwiezewicz Szczecin, Poblem syntezy steowania w systemach automatycznego powadzenia statku wzdłuż zadanej

Bardziej szczegółowo

MODERNIZACJA NAPĘDU ELEKTRYCZNEGO WIRÓWKI DO TWAROGU TYPU DSC/1. Zbigniew Krzemiński, MMB Drives sp. z o.o.

MODERNIZACJA NAPĘDU ELEKTRYCZNEGO WIRÓWKI DO TWAROGU TYPU DSC/1. Zbigniew Krzemiński, MMB Drives sp. z o.o. Zakres modernizacji MODERNIZACJA NAPĘDU ELEKTRYCZNEGO WIRÓWKI DO TWAROGU TYPU DSC/1 Zbigniew Krzemiński, MMB Drives sp. z o.o. Wirówka DSC/1 produkcji NRD zainstalowana w Spółdzielni Mleczarskiej Maćkowy

Bardziej szczegółowo

Elektroenergetyczne sieci rozdzielcze SIECI 2004 V Konferencja Naukowo-Techniczna

Elektroenergetyczne sieci rozdzielcze SIECI 2004 V Konferencja Naukowo-Techniczna Elektoenegetyczne sieci ozdzielcze SIECI 2004 V Konfeencja Naukowo-Techniczna Politechnika Wocławska Instytut Enegoelektyki Andzej SOWA Jaosław WIATER Politechnika Białostocka, 15-353 Białystok, ul. Wiejska

Bardziej szczegółowo

L(x, 0, y, 0) = x 2 + y 2 (3)

L(x, 0, y, 0) = x 2 + y 2 (3) 0. Małe dgania Kótka notatka o małych dganiach wyjasniające możliwe niejasności. 0. Poszukiwanie punktów ównowagi Punkty ównowagi wyznaczone są waunkami x i = 0, ẋi = 0 ( Pochodna ta jest ówna pochodnej

Bardziej szczegółowo

Generator funkcyjny DDS MWG20 1Hz-20MHz

Generator funkcyjny DDS MWG20 1Hz-20MHz Infomacje o podukcie Utwozo 01-11-2017 eneato funkcyjny DDS MW20 1Hz-20MHz Cena : 260,00 zł N katalogowy : EN. MW20 Dostępność : Dostępny Stan magazynowy : badzo wysoki Śednia ocena : bak ecenzji eneato

Bardziej szczegółowo

Modelowanie zmienności i dokładność oszacowania jakości węgla brunatnego w złożu Bełchatów (pole Bełchatów)

Modelowanie zmienności i dokładność oszacowania jakości węgla brunatnego w złożu Bełchatów (pole Bełchatów) Akademia Góniczo-Hutnicza, Kopalnia Węgla Bunatnego, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochony śodowiska Bełchatów Wasztaty Gónicze 24 Jacek Mucha, Tadeusz Słomka, Wojciech Mastej, Tomasz Batuś Akademia Góniczo-Hutnicza,

Bardziej szczegółowo

Uwagi: LABORATORIUM WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW. Ćwiczenie nr 16 MECHANIKA PĘKANIA. ZNORMALIZOWANY POMIAR ODPORNOŚCI MATERIAŁÓW NA PĘKANIE.

Uwagi: LABORATORIUM WYTRZYMAŁOŚCI MATERIAŁÓW. Ćwiczenie nr 16 MECHANIKA PĘKANIA. ZNORMALIZOWANY POMIAR ODPORNOŚCI MATERIAŁÓW NA PĘKANIE. POLITECHNIKA KRAKOWSKA WYDZIAŁ MECHANZNY INSTYTUT MECHANIKI STOSOWANEJ Zakład Mechaniki Doświadczalnej i Biomechaniki Imię i nazwisko: N gupy: Zespół: Ocena: Uwagi: Rok ak.: Data ćwicz.: Podpis: LABORATORIUM

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE SIŁ MIĘŚNIOWYCH I REAKCJI W STAWACH KOŃCZYNY DOLNEJ PODCZAS NASKOKU I ODBICIA

WYZNACZANIE SIŁ MIĘŚNIOWYCH I REAKCJI W STAWACH KOŃCZYNY DOLNEJ PODCZAS NASKOKU I ODBICIA MODELOWANIE INŻYNIERSKIE ISSN 896-77X 44, s. 49-56, Gliwice 0 WYZNACZANIE SIŁ MIĘŚNIOWYCH I REAKCJI W SAWACH KOŃCZYNY DOLNEJ PODCZAS NASKOKU I ODBICIA KRZYSZO DRAPAŁA, KRZYSZO DZIEWIECKI, ZENON MAZUR,

Bardziej szczegółowo

dr inż. Zbigniew Szklarski

dr inż. Zbigniew Szklarski ykład 5: Paca i enegia d inż. Zbigniew Szklaski szkla@agh.edu.pl http://laye.uci.agh.edu.pl/z.szklaski/ Enegia a paca Enegia jest to wielkość skalana, okeślająca stan, w jakim znajduje się jedno lub wiele

Bardziej szczegółowo

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Matematyka Poziom rozszerzony

Modele odpowiedzi do arkusza Próbnej Matury z OPERONEM. Matematyka Poziom rozszerzony Modele odpowiedzi do akusza Póbnej Matuy z OPERONEM Matematyka Poziom ozszezony Listopad 00 W kluczu są pezentowane pzykładowe pawidłowe odpowiedzi. Należy ównież uznać odpowiedzi ucznia, jeśli są inaczej

Bardziej szczegółowo

podsumowanie (E) E l Eds 0 V jds

podsumowanie (E) E l Eds 0 V jds e-8.6.7 fale podsumowanie () Γ dl 1 ds ρ d S ε V D ds ρ d S ( ϕ ) 1 ρ ε D ρ D ρ V D ( D εε ) εε S jds V ρ d t j ρ t j σ podsumowanie (H) Bdl Γ μ S jds B μ j S Bds B ( B A) Hdl Γ S jds H j ( B μμ H ) ε

Bardziej szczegółowo

PRACA MOC ENERGIA. Z uwagi na to, że praca jest iloczynem skalarnym jej wartość zależy również od kąta pomiędzy siłą F a przemieszczeniem r

PRACA MOC ENERGIA. Z uwagi na to, że praca jest iloczynem skalarnym jej wartość zależy również od kąta pomiędzy siłą F a przemieszczeniem r PRACA MOC ENERGIA Paca Pojęcie pacy używane jest zaówno w fizyce (w sposób ścisły) jak i w życiu codziennym (w sposób potoczny), jednak obie te definicje nie pokywają się Paca w sensie potocznym to każda

Bardziej szczegółowo

Bezpośrednie sterowanie momentem silnika indukcyjnego zasilanego z 3-poziomowego. przekształtnika MSI z kondensatorami o zmiennym potencjale

Bezpośrednie sterowanie momentem silnika indukcyjnego zasilanego z 3-poziomowego. przekształtnika MSI z kondensatorami o zmiennym potencjale Bezpośrednie sterowanie momentem silnika indukcyjnego zasilanego z 3-poziomowego przekształtnika MSI z kondensatorami o zmiennym potencjale przekształtnika MSI z kondensatorami o zmiennym potencjale 1

Bardziej szczegółowo

ZAPOROWY QUASI REZONANSOWY PRZEKSZTAŁNIK PODWYŻSZAJĄCY NAPIĘCIE

ZAPOROWY QUASI REZONANSOWY PRZEKSZTAŁNIK PODWYŻSZAJĄCY NAPIĘCIE POZNAN UNVE RSTY OF TE CHNOLOGY ACADE MC JOURNALS No 9 Electical Engineeing 07 DO 0.008/j.897-0737.07.9.0007 Michał HARASMCZUK* ZAPOROWY QUAS REZONANSOWY PRZEKSZTAŁNK PODWYŻSZAJĄCY NAPĘCE W atykule pzedstawiono

Bardziej szczegółowo

POMIAR PĘTLI HISTEREZY MAGNETYCZNEJ

POMIAR PĘTLI HISTEREZY MAGNETYCZNEJ POMAR PĘTL STEREZ MAGNETZNEJ 1. Opis teoetyczny do ćwiczenia zamieszczony jest na stonie www.wtc.wat.edu.pl w dziale DDAKTKA FZKA ĆZENA LABORATORJNE.. Opis układu pomiaowego Mateiały feomagnetyczne (feyt,

Bardziej szczegółowo

Prawo Gaussa. Potencjał elektryczny.

Prawo Gaussa. Potencjał elektryczny. Pawo Gaussa. Potencjał elektyczny. Wykład 3 Wocław Univesity of Technology 7-3- Inne spojzenie na pawo Coulomba Pawo Gaussa, moŝna uŝyć do uwzględnienia szczególnej symetii w ozwaŝanym zagadnieniu. Dla

Bardziej szczegółowo

Dodatek do instrukcji do ćwiczenia laboratoryjnego EA7b

Dodatek do instrukcji do ćwiczenia laboratoryjnego EA7b Dodatek do instukcji do ćwiczenia laboatoyjnego EA7b Dodatek zawiea infomacje dotyczące budowy, zasady działania, zasad steowania, modelowania i własności uchowych silników skokowych. Silnik skokowy można

Bardziej szczegółowo

Cieplne Maszyny Przepływowe. Temat 8 Ogólny opis konstrukcji promieniowych maszyn wirnikowych. Część I Podstawy teorii Cieplnych Maszyn Przepływowych.

Cieplne Maszyny Przepływowe. Temat 8 Ogólny opis konstrukcji promieniowych maszyn wirnikowych. Część I Podstawy teorii Cieplnych Maszyn Przepływowych. Temat 8 Ogólny opis konstkcji 06 8. Wstęp Istnieje wiele typów i ozwiązań konstkcyjnych. Mniejsza wiedza dotycząca zjawisk pzepływowych Niski koszt podkcji Kótki cykl pojektowy Solidna konstkcja pod względem

Bardziej szczegółowo

Wykład 2 Silniki indukcyjne asynchroniczne

Wykład 2 Silniki indukcyjne asynchroniczne Wykład 2 Silniki indukcyjne asynchroniczne Katedra Sterowania i InŜynierii Systemów 1 Budowa silnika inukcyjnego Katedra Sterowania i InŜynierii Systemów 2 Budowa silnika inukcyjnego Tabliczka znamionowa

Bardziej szczegółowo