STRATEGIE SEMI-KOOPERATYWNE W GRACH RÓŻNICZKOWYCH MODELUJĄCYCH PROBLEMY DUOPOLU

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "STRATEGIE SEMI-KOOPERATYWNE W GRACH RÓŻNICZKOWYCH MODELUJĄCYCH PROBLEMY DUOPOLU"

Transkrypt

1 Studa Eonoczne. Zezyty auowe Unwerytetu Eonocznego w Katowcach ISS r 4 05 Inforatya Eonoetra 3 Joanna Zwerzchowa Unwerytet Mołaja Koerna w Torunu Wydzał Mateaty Inforaty Katedra elnowej Analzy Mateatycznej Toolog joanna.zwerzchowa@at.u.l STRATEGIE SEMI-KOOPERATYWE W GRACH RÓŻICZKOWYCH MODELUJĄCYCH PROBLEMY DUOPOLU Strezczene: Dynaczne odele duoolu ą obete zantereowana oób zajujących ę teorą ger od welu lat. Tyowy odejśce do rozwązana ta zadanego robleu jet ozuwane równowag aha wśród trateg w ętl zanętej. Soób ten oera ę na oocnczy wyorzytanu funcj wartośc tóre ełnają uład równań różnczowych czątowych erwzego rzędu. etety uzyany w ten oób uład w ogólnośc ne jet dobrze otawony roblee co oznacza że nezaadne jet ozuwane nuerycznego rozwązana zagadnena. owy odejśce ą tratege e-ooeratywne ozwalające na badane urytej ooeracj ędzy gracza. W ty wyadu uład równań różnczowych oujących funcje wyłaty jet herbolczny co jet nezbędne by jego rozwązane tnało było wyznaczone jednoznaczne. Teora ta oże być efetywne wyorzytana w rzyadu odelu Lanchetera co zotane oazane w nnejzy artyule. Słowa luczowe: gry różnczowe odelujące duool odel Lanchetera tratege e-ooeratywne herbolczne równana różnczowe czątowe. Wrowadzene Badacze zajujący ę gra różnczowy rzed rzytąene do analzy uzą zdecydować o dwóch rawach. Perwza to oreślene rodzaju ntereującego ch rozwązana. Standardowo w grach neooeracyjnych rozważa ę równowagę aha jao rozwązane otyalne. atęne należy oreślć zbór nforacyjny do tórego ają dotę gracze rzed odjęce decyzj.

2 Stratege e-ooeratywne w grach różnczowych ajrotzą otacą zboru nforacyjnego jet odcne obrazujący cza w ja a być rozgrywana gra. Oznacza to że trategą gracza jet funcja dzałająca na zadany rzedzale w zbór douzczalnych wyborów gracza. Stratege tae nazyway tratega w ętl otwartej. Podejśce oarte na trategach w ętl otwartej jet bardzo dobrze oane w lteraturze [n. Baar Older 999; Docner n. 000]a co ważnejze równowaga aha w ętl otwartej jet efetywne wylczalna w rzyadach erycznych. e jet to jedna rozwązane racjonalne w ażdej ytuacj. Łatwo zauważyć że odejowane decyzj oerając ę tylo na chwl w jaej znajduje ę gra ne jet realtyczny założene. W welu ytuacjach najważnejzy czynne decydujący o wyborze zachowana jet tan w ja znajduje ę uład. ajrotzy rzyłade jet roble otyalzacyjny gdze jeden gracz ooba terująca eruje ojazde w ta oób aby dojechać do wyznaczonego celu. Kerowca ngdy ne decyduje o erunu jazdy czy rędośc aochodu oługując ę tylo zegare. Sterujący u oberwować drogęczyl śledzć tan w tóry znajduje ę ojazd. Stratege zależneod czau tanu uładu nazyway tratega w ętl zanętej. Przedote onżzego artyułu jet rzedtawene otatnch wynów dla robleu znalezena otyalnego rozwązana gry różnczowej o dynace zadanej równane: & f ϕ u u ψ Standardowa defncja rozwązana gry neooeracyjnej równowaga aha ne jet dobry wyjśce ze względu na roble brau tablnośc uładu oującego funcję wyłat w ty rzyadu. W artyule zotaną nareślone robley jae wytęują rzy rozważanu równowag ahaw ętl zanętej oraz zotaną wonane etody oradzena obez ty roblea. W ecj drugej zotane rzedtawone nowe odejśce [Brean Shen 004] czyl tratege e-ooeratywne uwzględnające urytą ooerację ędzy gracza. W ogólnośc rozwązane robleu rzy tych trategach ne jet równowaga aha. Podtawową zaletą tego odejśca jet fat ż ułady tóre ą generowane rzez tego tyu tratege ają włanośc ozwalające na ozuwane rozwązań w oób nueryczny. etety w obecnej chwl ne a gotowych algorytów. Do oreślena trateg e-ooeratywnych wyorzytuje ę ojęce Pareto-otyalnośc. W wyborze jednego z ożlwych otów Pareto uryta jet ooeracja graczy. Powtaje roble w ja oób gracze ownn doonywać jednoznacznego wyboru aby wyelecjonowany unt ełnał oczewana

3 76 Joanna Zwerzchowa zarówno graczy ayalzacja zyów ja badaczy warune ownen eć włanośc ozwalające na znalezene zuanego untu w oób analtyczny. Oazuje ę że wyorzytując rozwązane aha dla robleów rzetargowych ożna oreślć unt Pareto otyalny dający wybór racjonalny analtyczne wylczalny w rozważanych rzyadach. Wybór ten uwzględna równeż ewentualną rzewagę jednego gracza nad drug. Otatna część artyułu rzedtawa zatoowane wcześnej wrowadzonej teor do gry różnczowej tórej dynaa zadana jet rzez odel Lanchetera. Perwotne łużył on do ou dzałań wojennych jedna od drugej ołowy lat 50. XX w. funcjonuje jao odel duoolu. a rzetrzen lat odel ten wyorzytywano zarówno w rozważanach teoretycznych [Breton n. 996; Jarrar n. 004] ja do badań erycznych analzujących ryn tae ja: Coca-Cola v Pe-Cola Marlboro v Wnton aeroy czy Anheuer-Buch v Mller wo [Chntagunta Vlca 99; Ercon 99; Fruchter Kalh 997; Wang Wu 00; Breton n. 006]. W artyule zotane rzedtawona rocedura wyznaczana trateg e-ooeratywnych dla duoolu Lanchetera.. Gry różnczowe tratege w ętl zanętej Gry różnczowe ładają ę z równana różnczowego oującego tan uładu oraz z funcjonałów obrazujących wyłaty graczy na onec rozgryw. Stratege wybrane rzez uczetnów gry wływają na ewolucję tanu uładu w czae oraz na wyłaty graczy. Przedote dalzych rozważań jet gra różnczowa w tórej onuruje ze obą dwóch rzecwnów. Ewolucja tanu uładu w czae jet zadana natęujący równane różnczowy: & F u u gdze R wraz z warune oczątowy: n u u R τ y R Gracz erwzy drug uzą odjąć decyzję o wyborze trateg odowedno u u w ta oób by ayalzować wój funcjonał zyu: t J t T τ y u u g T h t u t dt gdze 3 τ

4 Stratege e-ooeratywne w grach różnczowych Funcja zyu ońcowego -tego gracza: głada a funcja oztów ośrednch -tego gracza: g : R R jet neujena n h : R R R jet funcją gładą taą że funcja h jet ścśle wyuła dla dowolnego R. Powyżze obety ą zaane rzy użycu terowań w ętl otwartej u t u t zależą tylo od zennej czau. Jeśl gracze toują terowana w ętl zanętej t to wtawając je do równana ożna znaleźć zwązaną u z ty tratega trajetorę t. Oznaczając u t u t t oreśla ę terowana w ętl otwartej wyznaczonerzez wybrane terowana w ętl zanętej. Powyżzy za a en w rzyadu obu rodzajów terowań. Podtawowy narzędze łużący do otyalzacj wyłat w grach neooeracyjnych jet ojęce równowag aha. Defncja. ech U będze zbore terowań w ętl zanętej -tego gracza tzn. U { u :[ τ T ] R R } dla. Równowagą ahaw n ętl zanętej dla robleu 3 nazyway arę trateg u u U U ełnającą natęujące warun:. Dla dowolnego u U zachodz: J τ y u u J τ y u u.. Dla dowolnego u U zachodz: J τ y u u J τ y u u. Gracz używający trategę równowag aha a zagwarantowane że jego rzecwn ne zya toując dowolną nną trategę w ętl zanętej. Standardową rocedurą wyznaczana równowag aha w ętl zanętej jet znalezene ogranczonych gładch funcj V τ y ełnających uład równań Haltona Jacobego Bellana: V V t t wraz z warune ońcowy: gdze Haltonany H H H V V V V V T g V T g : R R oreślone ą za oocą natęującego algorytu. Z roblee 3 towarzyza ę funcjonały natychatowego zyu: Y u u F u u h u dla

5 78 Joanna Zwerzchowa Przy utalonych R rozważa ę grę tatyczną dla dwóch graczy Y oraz u u gry tatycznej o wyłatach zadanych funcja odowedno Y. Równowaga aha { Y Y } wyznacza Haltonanyw uładze 4 w natęujący oób: H Y u u Zwąze rozwązana V robleu 4 5 z równowagą aha w ętl V zanętej robleu 3 wyazuje natęujące twerdzene. Twerdzene. Przy owyżzych oznaczenach jeśl u u H H ą funcja gład oraz tneje V V V jedyne rozwązane layczne zagadnena 4 5to tratege w ętl zanętej zdefnowane natęująco: u * t u V t V t ą równowagą aha w ętl zanętej robleu 3 a funcje wyłaty wyznaczone rzez te terowana: J τ y J τ y u u ełnają równość: J τ y V τ y dla ażdego τ [ 0 T ] y R. Dowód owyżzego twerdzena ożna znaleźć w racy Baara Oldera [999]. Procedura znalezena równowag aha w ętl zanętej jet oreślona w onretny oób jedna aby znaleźć te tratege otrzebne ą gradenty funcj wyłaty właśne rzy tych zuanych trategach. Obety wytęujące w roblee ą ze obą uwłane w totny tonu. Warto zauważyć że rzy rozważanu terowań w ętl zanętej ozuwane rozwązana robleu 3 [zadanego zagadnene oczątowy] zotaje zaenone na roble rozwązana uładu 4 5 wytęującego w otac zagadnena ońcowego. Manaent Twerdzena. ryje ę w face ż bardzo rzado zdarza ę by otyalne terowana funcje wyłaty odowadające były funcja gład. To rawa że twerdzene o że bardzo wartoścowe teoretyczne a ałe zatoowane w ratyce. Dodatowo ja oazal Brean Shen [004] w ogólnośc zagadnena tyu 4 5 generowane rzez równowagę aha ne ą dobrze otawony roblea. Zagadnene jet dobrze otawony

6 Stratege e-ooeratywne w grach różnczowych roblee gdy oada jednoznaczne rozwązane tóre jet zależne w oób cągły od warunów oczątowych. Uwaga Breana Shen otawła od znae zaytana zaadność ozuwana rozwązana nuerycznego ta zadanego robleu gdyż jet on nezwyle czuły na wzele nawet najdrobnejze zany warunów oczątowych.. Stratege e-ooeratywne Równowaga aha w ogólnośc generuje ułady netablne dlatego owtało ytane ja radzć obe z roblee znalezena otyalnego rozwązana gry 3. Jedną z ożlwośc jet ozotane rzy równowadze aha jao rozwązanu rozważane tylo robleów lnowo-wadratowych dla tórych tneje oletna teora [Baar Older 999; Engwerda 005]. Podejśce to ograncza jedna różnorodność rozważanych dyna odel Lanchetera ne jet roblee tyu lnowo-wadratowego. Inny wyjśce jet wyorzytane aroyacj analzowanej gry tochatyczny gra różnczowy [Shen 009] dla tórych równana Haltona Jacobego ają jednoznaczne rozwązane [Fredan 97; Manucc 004]. ależy jedna aętać że ne ay gwarancj ż będze tnała funcja granczna będąca rozwązane wyjścowej gry różnczowej. ajbardzej obecujące odejśce zaroonowal Brean Shen [004]. Zaat równowag aha wyorzytują on ojęce Pareto-otyalnośc do oreślena nowego rozwązana gry. Ja ę oazało uzyane rzez nch wyn dla dyna & f u u udało ę uogólnć na rodznę dyna do tórej należy odel Lanchetera [Zwerzchowa 05]... Główny wyn ech tan uładu będze oany równane: & f ϕ u ψ u 6 n n gdze: R u u R natoat f : R R ϕψ : R R ą funcja gład. Dodatowo rozważay tan oczątowy oraz funcjonały zyu 3 wraz z założena o funcjach zyu ońcowego oraz o funcjach oztów ośrednch.

7 80 Joanna Zwerzchowa Podejśce Breana Shen [004] oarte jet na rozwązanach Paretootyalnych ger zadanych rzez funcjonały natychatowego zyu tóre w rzyadu 6 rzyjują otać: Y u u f ϕ u ψ u h u Defncja. ech gra będze zadana rzez funcje wyłaty Y u u Y u. Multtrategę u P u P nazyway Pareto-otyalną jeśl ne u u tneje ulttratega u taa że Y u u > Y u P u P oraz Y u u > Y u P u P Jedną z etod znajdowana untów Pareto-otyalnych jet ayalzacja funcjonału Y Y Y dla dowolnego utalonego > 0 w toce jet to warune dotateczny Pareto-otyalnośc. Procedura wygląda natęująco. Analogczne do rzyadu równowag aha utala ę R rozważa ę grę tatyczną zadaną rzez funcjonały natychatowego zyu. Za oocą warunu dotatecznego ozuuje ę terowań Pareto-otyalnych: P P u u arg a{ Y u u Y u u : u u} 7 W ten oób dla utalonych R ożna otrzyać całą rodznę trateg Pareto-otyalnych ndeowanych lterą > 0. ależy aętać że rzy ta odejścu rodz ę ytane w ja oób wyberać odowedne > 0 dla R ta aby wybór był enowny. Proble ten zotał oany w ecj.. Załóży że gracze doonal wyboru tałej > 0 dla ażdego ożlwego 3 uładu R. Oznacza to że dyonują funcją : R 0 wyznaczającą w oób jednoznaczny wybory Pareto-otyalne dla rozważanej gry tatycznej. Możlwe jet zdefnowane trateg P u u dla 8 Brean Shen [004] nazwal 8 tratega e-ooeratywny gdyż douzczają one ewnego rodzaju ooerację ędzy gracza odzwercedla to wybór funcj. Haltonany ą defnowane jao wartość funcjonałów zyu rzy trateg e-ooeratywnej: H Y u u

8 Stratege e-ooeratywne w grach różnczowych... 8 Jeśl oreśly funcje wartośc jao V τ y J τ y u u 9 ą one głade wówcza ełnają uład równań Haltona Jacobego: V V t t H H V V V V wraz z warune ońcowy: V T g V T g Twerdzene. ech będze dana gra o dynace 6 wraz z warune oczątowy funcjonała zyu 3. Jeśl gradenty funcj wartośc V zdefnowanej w 9 należą do ewnego otwartego zboru V Ω R gracze toują tratege e-ooeratywne zdefnowane w 8 oraz funcja jet głada wówcza uład 0 jet łabo herbolczny na obzarze Ω. Co węcej w rzyadu jednowyarowej rzetrzen tanu uład 0 jet herbolczny oza ończoną loścą rzywych na łazczyźne. Dowód zaezczony jet w racy [Zwerzchowa 05]. Powyżze twerdzene jet totny uogólnene twerdzena Breana Shen [004] gdyż ozwala na twerdzene herbolcznośc uładu oującego funcje wartośc dla zerzej lay robleów. Twerdzene. a zaadnczą wartość dla badań erycznych gdyżz herbolcznoścą uładu 0 ścśle zwązane jet zagadnene tnena jednoznacznośc rozwązana oraz jego cągłej zależnośc od warunów oczątowych co jet równoznaczne z ty że uład 0 jet dobrze otawony roblee [Brean Shen 004]. Przedtawona teora zotane zlutrowana rzy oocy odelu Lanchetera ecja 3. dlatego zagadnene herbolcznośc zotane oówone dla ytuacj gry z jednowyarową rzetrzeną tanu. Załóży że tneje layczne rozwązane V V V uładu 0 tóry w jednowyarowej ytuacj rzyjuje otać: V V t t H H V V V V 0 0

9 8 Joanna Zwerzchowa Różnczując owyżzy uład oznaczając W V otrzyuje ę qualnowy uład równań otac: W A W W b W gdze acerz A W wetor b W ą t zadane natęujący wzora: H W A W oraz j j H W b W Defncja 3. Uład jet łabo herbolczny gdy acerz A W a dwe rzeczywte wartośc włane λ W λ W. Uład jet herbolczny wtedy tylo wtedy gdy wetory włane acerzy A W tworzą bazę w rze- trzen R. Teora [Brean Shen 004; Serre 000] wyazujeże herbolczność jet warune oneczny na to aby uład tyu 0 był dobrze otawony roblee. Co węcej ą to jedyne warun truturalne tóre a ełnać wonany uład aby oadał on jednoznaczne rozwązane. Rezta warunów wyaganych do uzyana jednoznacznośc rozwązana dotyczy regularnośc funcj ładających ę na roble. W śwetle owyżzych fatów Twerdzene. daje odtawę do ozuwana nuerycznego rozwązana uładu 0... Jednoznaczny wybór tona ooeracj Stratege e-ooeratywne ą oarte na wyborze terowana Paretootyalnego w grze tatycznej oanej funcjonała natychatowego zyu. Oznacza to że dla dowolnych R należy doonać wyboru terowana Pareto-otyalnego tóry będze racjonalne uzaadnony analtyczne wylczalny. Zate luczowe dla oreślena trateg e-ooeratywnych: P u u jet wazane odowednej funcj 3 : R 0. Gra tatyczna Y Y } oada równowagę aha { u u oznaczoną rzez dlatego ożey odnoć ę do wyłat rzy tych trategach: Y Y u u dla

10 Stratege e-ooeratywne w grach różnczowych Zależność wyłat Pareto-otyalnych od funcj wyrażay w natęujący oób: Y Y u u dla Perwzy warune ja a ełnać wybór terowana Paretootyalnego jet jego rzewaga nad równowagą aha. Żądayby wyłaty rzy terowanu Pareto-otyalny były ne nejze nż rzy równowadze aha: Y Y dla ażdego 3 W nny wyadu jedneu z graczy ne ołaca ę odrzucać równowag aha. Warune 3 oże ogranczać rozważany zbór rozwązań Pareto- -otyalnych ne daje jedna jednoznacznośc tego wyboru. ech S ~ oznacza zbór tałych > 0 ełnających warune 3. Brean Shen [004] zaroonowal by jednoznaczność uzyaćza oocą warunu rawedlwego. Każdy z graczy zyuje tyle aow tounu do wyłaty rzy równowadze aha. Funcja a zate ełnać równość: Y Y Y Y 4 W rzyadu odelu Lanchetera ne tylo [Zwerzchowa 05] warune 4 wyuza nueryczne znajdowane funcj co neotrzebne zwęza błąd rozwązana nuerycznego. Drugą ożlwoścą jet wyorzytane rozwązana aha robleu rzetargowego [Zwerzchowa 05]. Defncja 4. Powey że ara Pareto-otyalna Y ~ ~ Y Y S Y S jet rozwązane rzetargowy aha [950] gdy S S ~ Y ~ ~ ełna natęujący Y warune: ~ ~ Y Y Y Y Y Y Y Y dla ażdego S ~ 5 Warune 4 oże być rzeforułowany w języu funcj w onżzy oób: arga{ Y Y Y Y : S ~ } 6

11 84 Joanna Zwerzchowa Jeśl obraz funcj Y Y jet zbore wyuły 3 wówcza warune 6 oreśla funcję : R 0 w oób orawny. Mo że warune 4 jet nazywany warune rawedlwy to w rzyadach neyetrycznych użyce warunu 6 jet bardzej uzaadnone. Załóży że obraz odwzorowana Y u u Y u u Y u ne jet u yetryczny względe rotej y y cont rzechodzącej rzez wyłaty rzy równowadze aha. Wówcza tylo warune 6 uwzględna rzewagę jednego gracza nad drug wazuje otu Pareto tóre rocentowo daje ta a zy obu graczo. Sytuację neyetryczną wybory generowane rzez warun 4 6 lutruje onżzy ryune. Ry.. Porównane warunów jednoznacznego wyboru rozwązana Pareto-otyalnego Źródło: Badana włane. 3. Przyład Model Lanchetera Perwotne odel Lanchetera owtał na otrzeby oana zanw odzale ł odcza dzałań wojennych. W latach 50. zezłego weuo raz erwzy zotał użyty do badana robleu duoolu htorę wyorzytana odelu jego warantów ożna znaleźć w ublacj [Huang Leng Lang 0]. W odelu załada ę że dwe fry onurują o udzał w rynu za oocą utalena

12 Stratege e-ooeratywne w grach różnczowych welośc włanych naładów na relaę. Dodatowo relaa ażdej fry wycelowana jet tylo w lentów onurencj. ech t t oznacza udzał w rynu erwzej fry w chwl t 0 natoat t t udzał w rynu drugej fry w chwl t 0. Stan uładu oany jet równane różnczowy: & t t u t t u t gdze > 0 odzwercedla uteczność relay -tego graczana zwolennów onurencyjnej fry a u t to tratega naład na relaę gracza -tego w chwl t 0. Wraz z dynaą towarzyzony jet tandardowy warune oczątowy: τ y. Przyładowy funcjonałe zyu ełnający założenatwerdzena. otyany w lteraturze odnozącej ę do badań erycznych [Wang Wu 00] jet: T J τ y u u β T α t u t dt dla τ Aby uzyać uład 0 dla owyżzego robleu należy znaleźć tratege e-ooeratywne 8. Do jednoznacznego wyboru terowań Pareto-otyalnych ołuży warune 6. Funcjonały natychatowego zyu w ty rzyadu rzyjują otać: Y u u u u α u dla Do znalezena równowag aha gry tatycznej Y Y } { wytarczy wyorzytać warune oneczny tnena etreu loalnego. W ty celu różnczuje ę funcję Y o zennej u natoat funcję Y o u. Przyrównując do zera otrzyane ochodne dotaje ę równowagę aha: u u Wyłaty aha dla funcjonałów natychatowego zyu to: Y u u α Y

13 Joanna Zwerzchowa 86 analogczne Y α Do uzyana terowań Pareto-otyalnych ołuży warune 7. Funcjonałe oddawany ayalzacj jet:. u u u u u u Y α α Korzytając z warunu onecznego tnena au funcj dwóch zennych uzyuje ę wzór na terowana Pareto-otyalne: u P u P rzy tórych wyłaty to: u u Y Y P P P. α Y P α Korzytając z warunu 6 otrzyuje ę natęujący wzór na funcję: 3 a tratege e-ooeratywne rzyjują otać: 3 u

14 Stratege e-ooeratywne w grach różnczowych u 3 Uzyana funcja jet głada zate na ocy Twerdzena. uład 0 generowany rzez owyżzy roble jet herbolczny uład oujący funcje wyłaty rzy trategach e-ooeratywnychdla odelu Lanchetera ożna znaleźć w artyule [Zwerzchowa 05]. Borąc od uwagę zero wachlarz ublacj na teat badań erycznych wyorzytujących odel Lanchetara naturalny roe doełnający wedzę na teat tego odelu jet wyznaczene trateg e-ooeratywnych oraz uładu 0. Ja wcześnej zauważono tratege e-ooeratywne u wytęują w otac zawerającej gradenty funcj wyłat. a chwlę obecną bra gotowych rograów rozwązujących robley z ta uwłany ze obą ładowy. Jedna teora etod nuerycznych dla uładów qua-lnowych daje odtawy by ądzć że w najblżzej rzyzłośc uład 0 zotane rozwązany dla odel otac 6. W racy [Zwerzchowa 05] ożna znaleźć nny rzyład duoolu ochodzący z racy Breana Shen [004] tóry równeż oada dynaę tyu 6. Dla nego taże wylczony jet jednoznaczny wybór trateg e- -ooeratywnej oraz uład 0. Poduowane Stratege w ętl zanętej dla ger różnczowych w dalzy cągu natręczają welu robleów rodzą oro ytań. Mo że zczególne rzyad równowaga aha dla robleów lnowo-wadratowych ą rozwązywalne w tej lae trateg ne oznacza to że udaje ę uzyać dotateczne obecujące rezultaty dla ażdego tyu dyna. Z uwag na to że równowaga aha w ogólnośc rowadz do netablnych uładów równań różnczowych czątowych badacze tanęl rzed roblee albo zany oobu znajdowana równowag ahan. orzez aroyację tochatyczny gra różnczowyco ne zawze ończy ę owodzene albo rozważana nnego tyu rozwązana. Brean Shen [004] wrowadzl nową etodę. Borą on od uwagę terowana Pareto-otyalne dla funcjonałów natychatowego zyu a ne ja dotychcza równowag aha. W onewencj oazuje ęże odel oują-

15 88 Joanna Zwerzchowa cy roble duoolu oada wyagane włanośc [Zwerzchowa 05] by óc rozważać rozwązana nueryczne.co węcej nowe odejśce dotarcza dodatowych nforacj. Wyznaczając tratege e-ooeratywne uzyuje ę narzędze do badanaczy gracze toują urytą ooerację zowy cenowe odzwercedlonąw wybranej rzez nch wólne funcj. atęny etae badań będze wyznaczene trateg e-ooeratywnych w rzyadu danych erycznych. Porównane uzyanych w ten oób wynów ze znany wyna dla równowag aha n. [Wang Wu 00] ozwol zbadać czy na tetowanych rynach ay do czynena z grą neooeracyjną czy oże jednaze zową cenową. Lteratura Baar T. Older G.J. 999 Dynac oncooeratve Gae Theory. edycja SIAM owy Jor. Brean A. Shen W. 004 Se-cooeratve Stratege for Dfferental Gae Internatonal Journal of Gae Theory Vol Breton M. Jarrar R. Zaccour G. 006 A ote on Feedbac Sequental Equlbra n a Lancheter Model wth Ercal Alcaton Manageent Scence Vol Breton M. Yezza A. Zaccour G. 996 Feedbac Sacelberg Equlbra n a Dynac Gae of Advertng Coetton: A uercal Analy S. Jorgenen G. Zaccour ed. Srnger-Verlag Berln. Chntagunta P.K. Vlca.J. 99 An Ercal Invetgaton of Advertng Stratege n a Dynac Duooly Manageent Scence Vol Docner E.J. Jorgenen S. Long.V. Sorger G. 000 Dfferental Gae n Econoc and Manageent Scence Cabrdge Unverty Pre Cabrdge. Engwerda J. 005 Lnear-quadratc Dynac Otzaton and Dfferental Gae John Wley ew Yor. Ercon G. 99 Ercal Analy of Cloed-loo Duooly Advertng Stratege Manageent Scence Vol Fredann A. 97 Stochatc Dfferental Gae Journal of Dfferental Equaton Vol Fruchter G.E. Kalh S. 997 Cloed-loo Advertng Stratege n a Duooly Manageent Scence Vol Huang J. Leng M. Lang L. 0 Recent Develoent n Dynac Advertng Reearch Euroean Journal of Oeratonal Reearch Vol Jarrar R. Martn-Herran G. Zaccour G. 004 Marov Perfect Equlbru Advertng Stratege of Lancheter Duooly Model. A Techncal ote Manageent Scence.

16 Stratege e-ooeratywne w grach różnczowych Manucc P. 004 onzero Su Stochatc Dfferenta Gae wth Dcontnuou Feedbac SIAM Journal on Control and Otzaton Vol ah J. 950 The Barganng Proble Econoetrca Vol Serre D. 000 Syte of Conervaton Law I II Cabrdge Unverty Pre Cabrdge. Shen W. 009 on-cooeratve and Se-cooeratve Dfferenta Gae [w:] P. Bernhard V. Gatgory O. Pourtaller ed. Advance n Dynac Gae and ther uercal Develoent era: Annal of ISDG Vol. 0 Srnger Brhauer. Wang Q. Wu Z. 00 A Duooltc Model of Dynac Coettve Advertng Euroean Journal of Oeratonal Reearch Vol Zwerzchowa J. 05 Hyerbolcty of Syte Decrbng Value Functon n Dfferental Gae whch Model Duooly Proble Decon Mang n Manufacturng and Servce Vol. 9. SEMI-COOPERATIVE STRATEGIES I DIFFERETIAL GAMES WHICH MODEL DUOPOLY PROBLEMS Suary: In the reent aer there condered a cla of non-cooeratve dfferental fnte horzon gae for two layer. Frtly ah equlbru n feedbac for are reented. In general the yte of Halton-Jacob equaton generated by th tratege are ll-oed. Secondly the aer concerned wth e-cooeratve tratege. In th cae the yte of Halton-Jacob equaton hyerbolc for duooly roble. A e-cooeratve tratege are not unque there reented the alcaton of ah oluton for barganng roble to receve unque tratege. Th aroach roer alo for non-yetrc tuaton. The theory llutrated by Lancheter odel. Keyword: duooly roble Lancheter duooly odel e-cooeratve tratege hyerbolc artal dfferenta equaton.

Reprezentacje grup symetrii. g s

Reprezentacje grup symetrii. g s erezentace ru ymetr Teora rerezentac dea: oeracom ymetr rzyać oeratory dzałaące w rzetrzen func zwązać z nm funce, tóre oeratory te rzerowadzaą w ebe odobne a zb. untów odcza oerac ymetr rozważmy rzeztałcene

Bardziej szczegółowo

F - wypadkowa sił działających na cząstkę.

F - wypadkowa sił działających na cząstkę. PRAWA ZACHOWAIA Podstawowe termny Cała tworzące uład mechanczny oddzałują mędzy sobą z całam nenależącym do uładu za omocą: Sł wewnętrznych Sł zewnętrznych - Sł dzałających na dane cało ze strony nnych

Bardziej szczegółowo

max Wydział Elektroniki studia I st. Elektronika III r. EZI Technika optymalizacji Dr inż. Ewa Szlachcic

max Wydział Elektroniki studia I st. Elektronika III r. EZI Technika optymalizacji Dr inż. Ewa Szlachcic Zadane rograowana lnowego PL dla ogranczeń neszoścowch rz ogranczenach: a f c A b d =n, d c=n, d A =[ n], d b =, Postać anonczna zadana PL a c X : A b, Postać anonczna acerzowa zadana PL a Lczba zennch

Bardziej szczegółowo

= σ σ. 5. CML Capital Market Line, Rynkowa Linia Kapitału

= σ σ. 5. CML Capital Market Line, Rynkowa Linia Kapitału 5 CML Catal Market Lne, ynkowa Lna Katału Zbór ortolo o nalny odchylenu standardowy zbór eektywny ozważy ortolo złożone ze wszystkch aktywów stnejących na rynku Załóży, że jest ch N A * P H P Q P 3 * B

Bardziej szczegółowo

BADANIA OPERACYJNE. Podejmowanie decyzji w warunkach niepewności. dr Adam Sojda

BADANIA OPERACYJNE. Podejmowanie decyzji w warunkach niepewności. dr Adam Sojda BADANIA OPERACYJNE Podejmowane decyzj w warunkach nepewnośc dr Adam Sojda Teora podejmowana decyzj gry z naturą Wynk dzałana zależy ne tylko od tego, jaką podejmujemy decyzję, ale równeż od tego, jak wystąp

Bardziej szczegółowo

Blok 7: Zasada zachowania energii mechanicznej. Zderzenia

Blok 7: Zasada zachowania energii mechanicznej. Zderzenia Blok 7 Zaada zachowana energ echancznej. Zderzena I. Sły zachowawcze nezachowawcze Słą zachowawczą nazyway łę która wzdłuż dowolnego zaknętego toru wykonuje pracę równą zeru. Słą zachowawczą nazyway łę

Bardziej szczegółowo

Projekt 6 6. ROZWIĄZYWANIE RÓWNAŃ NIELINIOWYCH CAŁKOWANIE NUMERYCZNE

Projekt 6 6. ROZWIĄZYWANIE RÓWNAŃ NIELINIOWYCH CAŁKOWANIE NUMERYCZNE Inormatyka Podstawy Programowana 06/07 Projekt 6 6. ROZWIĄZYWANIE RÓWNAŃ NIELINIOWYCH CAŁKOWANIE NUMERYCZNE 6. Równana algebraczne. Poszukujemy rozwązana, czyl chcemy określć perwastk rzeczywste równana:

Bardziej szczegółowo

Ćw. 5. Wyznaczanie współczynnika sprężystości przy pomocy wahadła sprężynowego

Ćw. 5. Wyznaczanie współczynnika sprężystości przy pomocy wahadła sprężynowego 5 KATEDRA FIZYKI STOSOWANEJ PRACOWNIA FIZYKI Ćw. 5. Wyznaczane współczynna sprężystośc przy pomocy wahadła sprężynowego Wprowadzene Ruch drgający należy do najbardzej rozpowszechnonych ruchów w przyrodze.

Bardziej szczegółowo

Metody Numeryczne 2017/2018

Metody Numeryczne 2017/2018 Metody Numeryczne 7/8 Inormatya Stosowana II ro Inżynera Oblczenowa II ro Wyład 7 Równana nelnowe Problemy z analtycznym rozwązanem równań typu: cos ln 3 lub uładów równań ja na przyład: y yz. 3z y y.

Bardziej szczegółowo

2012-10-11. Definicje ogólne

2012-10-11. Definicje ogólne 0-0- Defncje ogólne Logstyka nauka o przepływe surowców produktów gotowych rodowód wojskowy Utrzyywane zapasów koszty zwązane.n. z zarożene kaptału Brak w dostawach koszty zwązane.n. z przestoje w produkcj

Bardziej szczegółowo

XXX OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP I Zadania teoretyczne

XXX OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP I Zadania teoretyczne XXX OLIPIADA FIZYCZNA TAP I Zadana teoretczne Nazwa zadana ZADANI T1 Na odstawe wsółczesnch badań wadomo że jądro atomowe może znajdować sę tlo w stanach o oreślonch energach odobne ja dobrze znan atom

Bardziej szczegółowo

I..ROZWIĄZANIE DŹWIGARA DANEGO OD DANEGO OBCIĄŻENIA

I..ROZWIĄZANIE DŹWIGARA DANEGO OD DANEGO OBCIĄŻENIA METO IŁ uład przetrzenn przład dźwgar załaan w plane OZWIĄZNIE ŹWIG ZŁMNEGO W PLNIE METOĄ IŁ I OLIZENIE PZEMIEZZENI an jet dźwgar załaan w plane. ozwązać go etodą ł porządzć wre ł przerojowch doonać ontrol

Bardziej szczegółowo

Nieliniowe zadanie optymalizacji bez ograniczeń numeryczne metody iteracyjne optymalizacji

Nieliniowe zadanie optymalizacji bez ograniczeń numeryczne metody iteracyjne optymalizacji Nelnowe zadane optymalzacj bez ogranczeń numeryczne metody teracyjne optymalzacj mn R n f ( ) = f Algorytmy poszuwana mnmum loalnego zadana programowana nelnowego: Bez ogranczeń Z ogranczenam Algorytmy

Bardziej szczegółowo

BADANIE SILNIKA INDUKCYJNEGO STEROWANEGO Z FALOWNIKA NAPIĘCIA

BADANIE SILNIKA INDUKCYJNEGO STEROWANEGO Z FALOWNIKA NAPIĘCIA BADANIE SILNIKA INDUKCYJNEGO SEROWANEGO Z FALOWNIKA NAPIĘCIA 1. Wprowadzenie Silni inducyjny należy do grupy mazyn aynchronicznych, tzn. taich, w tórych prędość wirnia jet różna od prędości wirowania pola

Bardziej szczegółowo

Eksploracja danych. Grupowanie danych

Eksploracja danych. Grupowanie danych Esploracja danych grupowane danych Potr Lpńs Grupowane danych Cele grupowana danych jest podzał reordów danych na grupy, ta aby eleenty z tej saej grupy były do sebe podobne, a z różnych grup od sebe różne.

Bardziej szczegółowo

STATYSTYKA. Zmienna losowa skokowa i jej rozkład

STATYSTYKA. Zmienna losowa skokowa i jej rozkład STATYSTYKA Wnosowane statystyczne to proces myślowy polegający na formułowanu sądów o całośc przy dysponowanu o nej ogranczoną lczbą nformacj Zmenna losowa soowa jej rozład Zmenną losową jest welość, tóra

Bardziej szczegółowo

4. Zjawisko przepływu ciepła

4. Zjawisko przepływu ciepła . Zawso przepływu cepła P.Plucńs. Zawso przepływu cepła wymana cepła przez promenowane wymana cepła przez unoszene wymana cepła przez przewodzene + generowane cepła znane wartośc temperatury zolowany brzeg

Bardziej szczegółowo

Zaawansowane metody numeryczne Komputerowa analiza zagadnień różniczkowych 1. Układy równań liniowych

Zaawansowane metody numeryczne Komputerowa analiza zagadnień różniczkowych 1. Układy równań liniowych Zaawansowane metody numeryczne Komputerowa analza zagadneń różnczkowych 1. Układy równań lnowych P. F. Góra http://th-www.f.uj.edu.pl/zfs/gora/ semestr letn 2006/07 Podstawowe fakty Równane Ax = b, x,

Bardziej szczegółowo

OPTYMALIZACJA STRUKTURY PROCESÓW RYNKOWYCH

OPTYMALIZACJA STRUKTURY PROCESÓW RYNKOWYCH OPTYMALIZACJA STRUKTURY PROCESÓW RYNKOWYCH Maruz KALETA, Kaml SMOLIRA, Eugenuz TOCZYŁOWSKI Intytut Automaty Informaty Stoowanej Poltechn Warzawej Strezczene: W racy rzedtawono roozycję weloryteralnego

Bardziej szczegółowo

Diagonalizacja macierzy kwadratowej

Diagonalizacja macierzy kwadratowej Dagonalzacja macerzy kwadratowej Dana jest macerz A nân. Jej wartośc własne wektory własne spełnają równane Ax x dla,..., n Każde z równań własnych osobno można zapsać w postac: a a an x x a a an x x an

Bardziej szczegółowo

POLITYKA DYWIDENDY. Podstawowy dylemat: ile zysku przeznaczyć na dywidendy, a ile zatrzymać w firmie i przeznaczyć na potrzeby jej dalszego rozwoju?

POLITYKA DYWIDENDY. Podstawowy dylemat: ile zysku przeznaczyć na dywidendy, a ile zatrzymać w firmie i przeznaczyć na potrzeby jej dalszego rozwoju? POLITYKA DYWIDENDY Treść wyładu politya dywidendy jao element trategii formy wypłaty dywidendy teorie polityi politya dywidendowa polich półe Polityę dywidendą oreśla ię jao decyzje roztrzygające o tym,

Bardziej szczegółowo

Dr Krzysztof Piontek. Metody taksonomiczne Klasyfikacja i porządkowanie

Dr Krzysztof Piontek. Metody taksonomiczne Klasyfikacja i porządkowanie Lteratura przegląd etod Studu podyploowe Analty Fnansowy Metody tasonoczne Klasyfaca porządowane Dzechcarz J. (pod red.), Eonoetra: etody, przyłady, zadana, Wydawnctwo Aade Eonoczne we Wrocławu, Wrocław,

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE DOMINACJI ZE WZGLĘDU NA RYZYKO DO PORZĄDKOWANIA WARIANTÓW W ZAGADNIENIACH DWUKRYTERIALNYCH PRZY NIEPORÓWNYWALNOŚCI KRYTERIÓW

WYKORZYSTANIE DOMINACJI ZE WZGLĘDU NA RYZYKO DO PORZĄDKOWANIA WARIANTÓW W ZAGADNIENIACH DWUKRYTERIALNYCH PRZY NIEPORÓWNYWALNOŚCI KRYTERIÓW ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 04 Sera: ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z 68 Nr ol 905 Macej WOLNY Poltechna Śląsa Wydzał Organzacj Zarządzana WYKORZYSTANIE DOMINACJI ZE WZGLĘDU NA RYZYKO DO PORZĄDKOWANIA

Bardziej szczegółowo

5. Pochodna funkcji. lim. x c x c. (x c) = lim. g(c + h) g(c) = lim

5. Pochodna funkcji. lim. x c x c. (x c) = lim. g(c + h) g(c) = lim 5. Pocodna funkcj Defncja 5.1 Nec f: (a, b) R nec c (a, b). Jeśl stneje granca lm x c x c to nazywamy ją pocodną funkcj f w punkce c oznaczamy symbolem f (c) Twerdzene 5.1 Jeśl funkcja f: (a, b) R ma pocodną

Bardziej szczegółowo

Dla dzielnej X (dividend) i dzielnika D 0 (divisor) liczby Q oraz R takie, Ŝe

Dla dzielnej X (dividend) i dzielnika D 0 (divisor) liczby Q oraz R takie, Ŝe zelene ekwencyjne zelene la dzelnej X (dvdend) dzelnka (dvor) lczby Q oraz R take, Ŝe X=Q R, R < nazywa ę lorazem Q (uotent) reztą R (remander) z dzelena X rzez. Równane dzelena moŝe meć rozwązana ełnające

Bardziej szczegółowo

Fizyka 1- Mechanika. Wykład 6 10.XI Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów

Fizyka 1- Mechanika. Wykład 6 10.XI Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów izya 1- Mechania Wyład 6 1.XI.16 Zygun Szeflińi Środowiowe Laboraoriu Ciężich Jonów zef@fuw.edu.l h://www.fuw.edu.l/~zef/ Praca i energia Najrozy rzyade: Sała iła działa na ciało P owodując jego rzeunięcie

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. Podaj model matematyczny układu jak na rysunku: a) w postaci transmitancji, b) w postaci równań stanu (równań różniczkowych).

Zadanie 1. Podaj model matematyczny układu jak na rysunku: a) w postaci transmitancji, b) w postaci równań stanu (równań różniczkowych). Zadanie Podaj model matematyczny uładu ja na ryunu: a w potaci tranmitancji, b w potaci równań tanu równań różniczowych. a ranmitancja operatorowa LC C b ównania tanu uładu di dt i A B du c u c dt i u

Bardziej szczegółowo

11/22/2014. Jeśli stała c jest równa zero to takie gry nazywamy grami o sumie zerowej.

11/22/2014. Jeśli stała c jest równa zero to takie gry nazywamy grami o sumie zerowej. /22/24 Dwuosobowe gry o sume zero DO NAUCZENIA I ZAPAMIĘTANIA: Defnca zaps ger o sume zero, adaptaca ogólnych defnc. Punkt sodłowy Twerdzena o zwązkach punktu sodłowego z koncepcam rozwązań PRZYPOMNIENIE:

Bardziej szczegółowo

WSPOMAGANIE PROJEKTOWANIA STRUKTURY CZASOWEJ PROCESÓW RYNKU ENERGII ELEKTRYCZNEJ

WSPOMAGANIE PROJEKTOWANIA STRUKTURY CZASOWEJ PROCESÓW RYNKU ENERGII ELEKTRYCZNEJ WSPOMAGANIE POJEKTOWANIA STUKTUY ZASOWEJ POESÓW YNKU ENEGII ELEKTYZNEJ Maruz Kaleta, Kaml Smolra, Eugenuz Toczyłow Słowa luczowe: harmonogramowane, womagane decyzj, rojetowane rynów Strezczene. W racy

Bardziej szczegółowo

MATEMATYKA POZIOM ROZSZERZONY Kryteria oceniania odpowiedzi. Arkusz A II. Strona 1 z 5

MATEMATYKA POZIOM ROZSZERZONY Kryteria oceniania odpowiedzi. Arkusz A II. Strona 1 z 5 MATEMATYKA POZIOM ROZSZERZONY Krytera ocenana odpowedz Arkusz A II Strona 1 z 5 Odpowedz Pytane 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Odpowedź D C C A B 153 135 232 333 Zad. 10. (0-3) Dana jest funkcja postac. Korzystając

Bardziej szczegółowo

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Zajęcia 4

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Zajęcia 4 Stansław Cchock Natala Nehrebecka Zajęca 4 1. Interpretacja parametrów przy zmennych zerojedynkowych Zmenne 0-1 Interpretacja przy zmennej 0 1 w modelu lnowym względem zmennych objaśnających Interpretacja

Bardziej szczegółowo

SPRĘŻYNA DO RUCHU HARMONICZNEGO V 6 74

SPRĘŻYNA DO RUCHU HARMONICZNEGO V 6 74 Pracownia Dydaktyki Fizyki i Atronoii, Uniwerytet Szczecińki SPRĘŻYNA DO RUCHU HARMONICZNEGO V 6 74 Sprężyna jet przeznaczona do badania ruchu drgającego protego (haronicznego) na lekcji fizyki w liceu

Bardziej szczegółowo

EKONOMIA MENEDŻERSKA. Wykład 3 Funkcje produkcji 1 FUNKCJE PRODUKCJI. ANALIZA KOSZTÓW I KORZYŚCI SKALI. MINIMALIZACJA KOSZTÓW PRODUKCJI.

EKONOMIA MENEDŻERSKA. Wykład 3 Funkcje produkcji 1 FUNKCJE PRODUKCJI. ANALIZA KOSZTÓW I KORZYŚCI SKALI. MINIMALIZACJA KOSZTÓW PRODUKCJI. EONOMIA MENEDŻERSA Wykład 3 Funkcje rodukcj 1 FUNCJE PRODUCJI. ANAIZA OSZTÓW I ORZYŚCI SAI. MINIMAIZACJA OSZTÓW PRODUCJI. 1. FUNCJE PRODUCJI: JEDNO- I WIEOCZYNNIOWE Funkcja rodukcj określa zależność zdolnośc

Bardziej szczegółowo

Natalia Nehrebecka. Zajęcia 4

Natalia Nehrebecka. Zajęcia 4 St ł Cchock Stansław C h k Natala Nehrebecka Zajęca 4 1. Interpretacja parametrów przy zmennych zerojedynkowych Zmenne 0 1 Interpretacja przy zmennej 0 1 w modelu lnowym względem zmennych objaśnających

Bardziej szczegółowo

Zaawansowane metody numeryczne

Zaawansowane metody numeryczne Wykład 9. jej modyfkacje. Oznaczena Będzemy rozpatrywać zagadnene rozwązana następującego układu n równań lnowych z n newadomym x 1... x n : a 11 x 1 + a 12 x 2 +... + a 1n x n = b 1 a 21 x 1 + a 22 x

Bardziej szczegółowo

f 4,3 m l 20 m 4 f l x x 2 y x l 2 4 4,3 20 x x ,86 x 0,043 x 2 y x 4 f l 2 x l 2 4 4, x dy dx tg y x ,86 0,086 x

f 4,3 m l 20 m 4 f l x x 2 y x l 2 4 4,3 20 x x ,86 x 0,043 x 2 y x 4 f l 2 x l 2 4 4, x dy dx tg y x ,86 0,086 x f l Ry. 3. Rozpatrywany łuk parabolczny 4 f l x x 2 y x l 2 f m l 2 m y x 4 2 x x 2 2 2,86 x,43 x 2 tg y x dy 4 f l 2 x l 2 4 2 2 x 2 2,86,86 x Mechanka Budowl Projekty Zgodne ze poobem rozwązywana układów

Bardziej szczegółowo

Proces narodzin i śmierci

Proces narodzin i śmierci Proces narodzn śmerc Jeżel w ewnej oulacj nowe osobnk ojawają sę w sosób losowy, rzy czym gęstość zdarzeń na jednostkę czasu jest stała w czase wynos λ, oraz lczba osobnków n, które ojawły sę od chwl do

Bardziej szczegółowo

Prawdopodobieństwo i statystyka r.

Prawdopodobieństwo i statystyka r. Prawdopodobeństwo statystya.05.00 r. Zadane Zmenna losowa X ma rozład wyładnczy o wartośc oczewanej, a zmenna losowa Y rozład wyładnczy o wartośc oczewanej. Obe zmenne są nezależne. Oblcz E( Y X + Y =

Bardziej szczegółowo

Wykład 4. Skręcanie nieskrępowane prętów o przekroju cienkościennym otwartym i zamkniętym. Pręt o przekroju cienkościennym otwartym

Wykład 4. Skręcanie nieskrępowane prętów o przekroju cienkościennym otwartym i zamkniętym. Pręt o przekroju cienkościennym otwartym Wykład 4. Skręane nekrępowane prętów o przekroju enkośennym otwartym zamknętym. Pręt o przekroju enkośennym otwartym la przekroju pręta pokazanego na ryunku przyjmjmy funkje naprężeń Prandtla, która tylko

Bardziej szczegółowo

Zestaw zadań 4: Przestrzenie wektorowe i podprzestrzenie. Liniowa niezależność. Sumy i sumy proste podprzestrzeni.

Zestaw zadań 4: Przestrzenie wektorowe i podprzestrzenie. Liniowa niezależność. Sumy i sumy proste podprzestrzeni. Zestaw zadań : Przestrzene wektorowe podprzestrzene. Lnowa nezależność. Sumy sumy proste podprzestrzen. () Wykazać, że V = C ze zwykłym dodawanem jako dodawanem wektorów operacją mnożena przez skalar :

Bardziej szczegółowo

RUCH DRGAJĄCY. Ruch harmoniczny. dt A zatem równanie różniczkowe ruchu oscylatora ma postać:

RUCH DRGAJĄCY. Ruch harmoniczny. dt A zatem równanie różniczkowe ruchu oscylatora ma postać: RUCH DRGAJĄCY Ruch haroniczny Ruch, tóry owtarza się w regularnych odstęach czasu, nazyway ruche oresowy (eriodyczny). Szczególny rzyadie ruchu oresowego jest ruch haroniczny: zależność rzeieszczenia od

Bardziej szczegółowo

Parametry zmiennej losowej

Parametry zmiennej losowej Eonometra Ćwczena Powtórzene wadomośc ze statysty SS EK Defncja Zmenną losową X nazywamy funcję odwzorowującą przestrzeń zdarzeń elementarnych w zbór lczb rzeczywstych, taą że przecwobraz dowolnego zboru

Bardziej szczegółowo

ż ć ż ń Ń Ż ń ń ć ż ż ć Ż

ż ć ż ń Ń Ż ń ń ć ż ż ć Ż Ś Ą Ą Ł Ś Ł ż ć ż ń Ń Ż ń ń ć ż ż ć Ż ń Ż Ł ż ń ń ń Ę Ł Ż Ł Ł ż ż ć ń Ę ń ż Ć ń ŁĄ Ą ń ń Ć ć Ż ż Ń Ż Ż Ł ć Ę ń Ł ż Ś ć Ż ńę ń ż ń Ł Ż Ą ń ż Ź ż ć ż ń ć Ś Ż ń Ą ż Ą ć ć ńż Ś ń Ś Ż Ś ń ń Ł Ż Ł ż ń Ż Ś Ś

Bardziej szczegółowo

3. Kinematyka podstawowe pojęcia i wielkości

3. Kinematyka podstawowe pojęcia i wielkości 3. Kinematya odstawowe ojęcia i wielości Kinematya zajmuje się oisem ruchu ciał. Ruch ciała oisujemy w ten sosób, że odajemy ołożenie tego ciała w ażdej chwili względem wybranego uładu wsółrzędnych. Porawny

Bardziej szczegółowo

Idea metody LINIE PIERWIASTKOWE EVANSA. Idea metody. Przykład. 1 s1,2 k

Idea metody LINIE PIERWIASTKOWE EVANSA. Idea metody. Przykład. 1 s1,2 k LINIE PIERWIASTKOWE EVANSA Idea metody Definicja linii pierwiatowych. Silni terowany napięciowo. PRz Idea metody Atualne zatoowanie metody linii pierwiatowych: amotrojenie w regulatorach przemyłowych (automatyczne

Bardziej szczegółowo

Badanie energetyczne płaskiego kolektora słonecznego

Badanie energetyczne płaskiego kolektora słonecznego Katedra Slnów Salnowych Pojazdów ATH ZAKŁAD TERMODYNAMIKI Badane energetyczne łasego oletora słonecznego - 1 - rowadzene yorzystane energ celnej romenowana słonecznego do celów ogrzewana, chłodzena oraz

Bardziej szczegółowo

DRGANIA MECHANICZNE. materiały uzupełniające do ćwiczeń. Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych studia inżynierskie

DRGANIA MECHANICZNE. materiały uzupełniające do ćwiczeń. Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych studia inżynierskie DRGANIA MECHANICZNE ateriały uzupełniające do ćwiczeń Wydział Saochodów i Maszyn Roboczych studia inżyniersie prowadzący: gr inż. Sebastian Korcza część 6 ułady dysretne o wielu stopniach swobody Poniższe

Bardziej szczegółowo

Kier. MTR Programowanie w MATLABie Laboratorium Ćw. 12

Kier. MTR Programowanie w MATLABie Laboratorium Ćw. 12 Ker. MTR Programowane w MATLABe Laboratorum Ćw. Analza statystyczna grafczna danych pomarowych. Wprowadzene MATLAB dysponuje weloma funcjam umożlwającym przeprowadzene analzy statystycznej pomarów, czy

Bardziej szczegółowo

EFEKTYWNA STOPA PROCENTOWA O RÓWNOWAŻNA STPOPA PROCENTOWA

EFEKTYWNA STOPA PROCENTOWA O RÓWNOWAŻNA STPOPA PROCENTOWA EFEKTYWNA STOPA PROCENTOWA O RÓWNOWAŻNA STPOPA PROCENTOWA Nekedy zachodz koneczność zany okesu kapt. z ównoczesny zachowane efektów opocentowane. Dzeje sę tak w nektóych zagadnenach ateatyk fnansowej np.

Bardziej szczegółowo

Pattern Classification

Pattern Classification attern Classfcaton All materals n these sldes were taken from attern Classfcaton nd ed by R. O. Duda,. E. Hart and D. G. Stork, John Wley & Sons, 000 wth the permsson of the authors and the publsher Chapter

Bardziej szczegółowo

5. MES w mechanice ośrodka ciągłego

5. MES w mechanice ośrodka ciągłego . MES w mechance ośroda cągłego P.Pucńs. MES w mechance ośroda cągłego.. Stan równowag t S P x z y n ρb(x, y, z) u(x, y, z) P Wetor gęstośc sł masowych N/m 3 ρb ρ g Wetor gęstośc sł powerzchnowych N/m

Bardziej szczegółowo

Wstęp do metod numerycznych Faktoryzacja SVD Metody iteracyjne. P. F. Góra

Wstęp do metod numerycznych Faktoryzacja SVD Metody iteracyjne. P. F. Góra Wstęp do metod numerycznych Faktoryzacja SVD Metody teracyjne P. F. Góra http://th-www.f.uj.edu.pl/zfs/gora/ 2013 Sngular Value Decomposton Twerdzene 1. Dla każdej macerzy A R M N, M N, stneje rozkład

Bardziej szczegółowo

BADANIE STATYSTYCZNEJ CZYSTOŚCI POMIARÓW

BADANIE STATYSTYCZNEJ CZYSTOŚCI POMIARÓW INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII RODUKCJI I TECHNOLOGII MATERIAŁÓW OLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA RACOWNIA DETEKCJI ROMIENIOWANIA JĄDROWEGO Ć W I C Z E N I E N R J-6 BADANIE STATYSTYCZNEJ CZYSTOŚCI OMIARÓW

Bardziej szczegółowo

p Z(G). (G : Z({x i })),

p Z(G). (G : Z({x i })), 3. Wykład 3: p-grupy twerdzena Sylowa. Defncja 3.1. Nech (G, ) będze grupą. Grupę G nazywamy p-grupą, jeżel G = dla pewnej lczby perwszej p oraz k N. Twerdzene 3.1. Nech (G, ) będze p-grupą. Wówczas W

Bardziej szczegółowo

Rozwiązywanie zadań optymalizacji w środowisku programu MATLAB

Rozwiązywanie zadań optymalizacji w środowisku programu MATLAB Rozwązywane zadań optymalzacj w środowsku programu MATLAB Zagadnene optymalzacj polega na znajdowanu najlepszego, względem ustalonego kryterum, rozwązana należącego do zboru rozwązań dopuszczalnych. Standardowe

Bardziej szczegółowo

ź ń ń

ź ń ń ń ź ń ń Ś Ł ń ń ż ź Ść ż Ść ż ż Ł ż ń ń Ę Ś Ś Ś Ę ń ż Ł Ś Ł ń Ś Ś ń ć Ść ż Ę ż Ć Ę ż ź ń Ł Ę Ę ź ż Ę Ś Ę ż ż ż Ę Ś ż ż ż Ść Ą ż ż ż Ę Ś Ę ż ż Ś ż ż ż Ś Ł ż ż ż Ę ż ż ż Ą Ę Ę ć ż ż ć ń Ą Ą ź Ę ńź ż Ę Ę

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT ENERGOELEKTRYKI POLITECHNIKI WROCŁAWSKIEJ Raport serii SPRAWOZDANIA Nr LABORATORIUM TEORII STEROWANIA INSTRUKCJA LABORATORYJNA

INSTYTUT ENERGOELEKTRYKI POLITECHNIKI WROCŁAWSKIEJ Raport serii SPRAWOZDANIA Nr LABORATORIUM TEORII STEROWANIA INSTRUKCJA LABORATORYJNA Na prawach ręopi do żyt łżbowego INSYU ENERGOELEKRYKI POLIECHNIKI WROCŁAWSKIEJ Raport erii SPRAWOZDANIA Nr LABORAORIUM EORII SEROWANIA INSRUKCJA LABORAORYJNA ĆWICZENIE Nr 4 Minimalnoczaowe terowanie optymalne

Bardziej szczegółowo

Analiza Matematyczna Ćwiczenia. J. de Lucas

Analiza Matematyczna Ćwiczenia. J. de Lucas Aalza Matematycza Ćwczea J. de Lucas Zadae. Oblczyć grace astępujących fucj a lm y 3,y 0,0 b lm y 3 y ++y,y 0,0 +y c lm,y 0,0 + 4 y 4 y d lm y,y 0,0 3 y 3 e lm,y 0,0 +y 4 +y 4 f lm,y 0,0 4 y 6 +y 3 g lm,y

Bardziej szczegółowo

PRÓBA ANALIZY AUKCJI Z RÓśNYMI ROZKŁADAMI WYCEN WSTĘP

PRÓBA ANALIZY AUKCJI Z RÓśNYMI ROZKŁADAMI WYCEN WSTĘP Agnezka Lewczuk Intytut Ekono Zarządzana Pańtwowa WyŜza Szkoła Zawodowa. PapeŜa Jana Pawła II w Bałej Podlakej e-al: lewczukaga@wp.pl PRÓBA ANALIZY AUKCJI Z RÓśNYMI ROZKŁADAMI WYCEN Strezczene: Do końca

Bardziej szczegółowo

Udoskonalona metoda obliczania mocy traconej w tranzystorach wzmacniacza klasy AB

Udoskonalona metoda obliczania mocy traconej w tranzystorach wzmacniacza klasy AB Julusz MDZELEWSK Wydzał Eletron Techn nformacyjnych, nstytut Radoeletron, oltechna Warszawsa do:0.599/48.05.09.36 dosonalona metoda oblczana mocy traconej w tranzystorach wzmacnacza lasy AB Streszczene.

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE CHARAKTERYSTYK DYNAMICZNYCH RAM Z TŁUMIKAMI MAXWELLA

WYZNACZANIE CHARAKTERYSTYK DYNAMICZNYCH RAM Z TŁUMIKAMI MAXWELLA Polechna Poznańa Inyu onrucj Budowlanych WYZNACZANIE CHARAERYSY DYNAMICZNYCH RAM Z ŁUMIAMI MAXWELLA Opracowane wyonał prof. dr hab. nż. Roan Lewandow Oblczena opane w y opracowanu wyonal udenc udów opna:

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZTWA PRZODUJĄCE W REALIZACJI REGIONALNYCH PROGRAMÓW OPERACYJNYCH W POLSCE W DRUGIEJ POŁOWIE 2008 ROKU

WOJEWÓDZTWA PRZODUJĄCE W REALIZACJI REGIONALNYCH PROGRAMÓW OPERACYJNYCH W POLSCE W DRUGIEJ POŁOWIE 2008 ROKU X SYMPOZJUM WYDZIAŁU ZARZĄDZANIA I MODELOWANIA KOM- PUTEROWEGO POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA Kelce 18 19 maja 2009 r. WOJEWÓDZTWA PRZODUJĄCE W REALIZACJI REGIONALNYCH PROGRAMÓW OPERACYJNYCH W POLSCE W DRUGIEJ

Bardziej szczegółowo

PROJEKTOWANIE SYSTEMU REGULACJI ZE WZGLĘDU NA ŻĄDANE WIDMO CZĘSTOŚCI

PROJEKTOWANIE SYSTEMU REGULACJI ZE WZGLĘDU NA ŻĄDANE WIDMO CZĘSTOŚCI ODEOWANIE INŻYNIERSKIE ISSN 896-77X 7. 9-96 Gliwice 009 PROJEKTOWANIE SYSTE REGACJI ZE WZGĘD NA ŻĄDANE WIDO CZĘSTOŚCI ANDRZEJ DYAREK TOASZ DZITKOWSKI Int. Autoatyzacji Proce. Technologicznych i Zintegrowanych

Bardziej szczegółowo

Optymalizacja funkcji

Optymalizacja funkcji MARCIN BRAŚ Opymalzacja funcj ) Opymalzacja w obszarze neoranczonym WK: y. y WW: > > y y Znaleźć mnmum funcj: (, y) ( ) y ( ) y y ( ) y solve, P(, ) y y solve, y ( ) y ( ) y y y ( ) y W W W > (, y) > Op.

Bardziej szczegółowo

Metody probabilistyczne Rozwiązania zadań

Metody probabilistyczne Rozwiązania zadań Metody robabilistyczne Rozwiązania zadań 6. Momenty zmiennych losowych 8.11.2018 Zadanie 1. Poaż, że jeśli X Bn, to EX n. Odowiedź: X rzyjmuje wartości w zbiorze {0, 1,..., n} z rawdoodobieństwami zadanymi

Bardziej szczegółowo

Równania rekurencyjne na dziedzinach

Równania rekurencyjne na dziedzinach Marek Materzok Równana rekurencyjne na dzedznach Pommo, ż poczynłem starana, aby praca ta była możlwe kompletna wolna od błędów, ne mogę zagwarantować, że ne wkradły sę do nej żadne neścsłośc czy pomyłk.

Bardziej szczegółowo

Markowa. ZałoŜenia schematu Gaussa-

Markowa. ZałoŜenia schematu Gaussa- ZałoŜena scheatu Gaussa- Markowa I. Model jest nezennczy ze względu na obserwacje: f f f3... fl f, czyl y f (x, ε) II. Model jest lnowy względe paraetrów. y βo + β x +ε Funkcja a być lnowa względe paraetrów

Bardziej szczegółowo

7. PLANY OPTYMALNE PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA I KRYTERIA OPTYMALNOŚCI

7. PLANY OPTYMALNE PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA I KRYTERIA OPTYMALNOŚCI etody Planowane Ekseryentu Rozdzał 7 Plany Otyalne Strona z 3 7. PLANY OPTYALNE PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA I RYTERIA OPTYALNOŚCI Główny kryteru rozróżnana dotychczas oawanych lanów było to, jake odele ateatyczne

Bardziej szczegółowo

Fizyka 1- Mechanika. Wykład 7 16.XI Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów

Fizyka 1- Mechanika. Wykład 7 16.XI Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów zyka - Mechanka Wykład 7 6.XI.07 Zygunt Szeflńsk Środowskowe Laboratoru Cężkch Jonów szef@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~szef/ Zasada zachowana pędu Układ zolowany Każde cało oże w dowolny sposób oddzaływać

Bardziej szczegółowo

KINEMATYKA MANIPULATORÓW

KINEMATYKA MANIPULATORÓW KIEMK MIULOÓW WOWDEIE. Manpulator obot można podzelć na zęść terująą mehanzną. Część mehanzna nazywana jet manpulatorem. punktu wdzena Mehank ta zęść jet najbardzej ntereująa. Manpulator zaadnzo można

Bardziej szczegółowo

Małe drgania wokół położenia równowagi.

Małe drgania wokół położenia równowagi. ałe rgana woół położena równowag. ałe rgana Anazuemy ułay a tórych potencał Vqq,q,..,q posaa mnmum a oreśonych wartośc współrzęnych uogónonych q,, -czba stopn swoboy. ożemy ta przesaować te współrzęne

Bardziej szczegółowo

N ( µ, σ ). Wyznacz estymatory parametrów µ i. Y które są niezależnymi zmiennymi losowymi.

N ( µ, σ ). Wyznacz estymatory parametrów µ i. Y które są niezależnymi zmiennymi losowymi. 3 Metody estymacj N ( µ, σ ) Wyzacz estymatory parametrów µ 3 Populacja geerala ma rozład ormaly mometów wyorzystując perwszy momet zwyły drug momet cetraly z prób σ metodą 3 Zmea losowa ma rozład geometryczy

Bardziej szczegółowo

MIKROEKONOMIA Prof. nadzw. dr hab. Jacek Prokop jproko@sgh.waw.pl

MIKROEKONOMIA Prof. nadzw. dr hab. Jacek Prokop jproko@sgh.waw.pl MIKROEKONOMIA Prof. nadzw. dr hab. Jacek Proko roko@sgh.waw.l Statyka dynamka olgoolstyczne struktury rynku. Modele krótkookresowe konkurenc cenowe w olgoolu.. Model ogranczonych mocy rodukcynych ako wyaśnene

Bardziej szczegółowo

ź Ź Ź ć ć ć ź ć ć ć ć ć Ź

ź Ź Ź ć ć ć ź ć ć ć ć ć Ź ź Ź Ź ć ć ć ź ć ć ć ć ć Ź ć ć ć ć ć ć ć ć Ż ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć Ż Ż ć ć ć ć ć ć ć ć Ż ć ć ć ź ć Ź ć ć ć ć ć ć ć ć ć ź ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć Ż ć ć ć ć Ż ć ć ć ć ć ć ć ć Ż ć Ł Ś Ś ć Ą Ę ć Ę ć Ż ć

Bardziej szczegółowo

Ę ź Ą

Ę ź Ą Ę ź Ą Ę Ł Ń Ż Ż ć Ł ć ć ć ć Ż Ż Ć Ż ć Ż Ż Ń Ć Ć Ć Ż ć ć ć Ć ć Ż Ż Ć Ć Ż Ż Ź Ż Ż ć ć ć Ż Ż Ć Ć Ż Ź Ż Ż ć Ż Ż Ć Ż ć Ż Ł Ń Ę ć Ż Ł Ż ć Ć ć ć Ę Ż ć Ć Ż ć ć Ź Ć ć Ć Ź ć ć ć Ć ć ć Ż ć ć ć ć Ż Ę ć Ę Ć ć Ć Ą Ż

Bardziej szczegółowo

Ą ŚĆ Ś Ś Ę ć

Ą ŚĆ Ś Ś Ę ć Ą Ę Ą Ą ŚĆ Ś Ś Ę ć ć ć ć ź ć ć ć ć ć ć ć ć Ą ć ć ć Ą Ś ć Ś ć ć Ą ć Ś Ś Ą Ś Ą ć ć Ą ź ź ć ć Ą ć ź ć Ą ć Ą ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ź ć ć Ś ć ć ć Ę Ą ć Ą ć ć ć ć ć ć Ł ź ź ź Ł Ł ć Ą ć ć ć ć ć Ą ć Ą ć Ą

Bardziej szczegółowo

DOSTOSOWANIE METOD BADANIA ROZBIEŻNOŚCI DESENI PRÓBEK DO PERCEPCJI CZŁOWIEKA

DOSTOSOWANIE METOD BADANIA ROZBIEŻNOŚCI DESENI PRÓBEK DO PERCEPCJI CZŁOWIEKA STUDIA INFORMATICA 2008 Volume 29 Number 3A (78) Potr KARNASIEWICZ Katolck Unwerytet Lubelk Jana Pawła II, Katedra Analzy Obrazów DOSTOSOWANIE METOD BADANIA ROZBIEŻNOŚCI DESENI PRÓBEK DO PERCEPCJI CZŁOWIEKA

Bardziej szczegółowo

1.7 Zagadnienia szczegółowe związane z równaniem ruchu Moment bezwładności i moment zamachowy

1.7 Zagadnienia szczegółowe związane z równaniem ruchu Moment bezwładności i moment zamachowy .7 Zagadnna zczgółow zwązan z równan ruchu.7. ont bzwładnośc ont zaachowy Równan równowag ł dzałających na lnt ay d poazany na ry..8 będz ało potać: df a tąd lntarny ont dynaczny: d d ϑ d r * d d ϑ r d

Bardziej szczegółowo