DYREKTYWA 2001/29/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY. z dnia 22 maja 2001 r.

Transkrypt

1 DYREKTYWA 2001/29/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczestwie informacyjnym PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzgldniajc Traktat ustanawiajcy Wspólnot Europejsk, w szczególnoci jego art. 47 ust. 2, art. 55 i art. 95, uwzgldniajc wniosek Komisji[1], uwzgldniajc opini Komitetu Ekonomiczno-Społecznego[2], stanowic zgodnie z procedur ustanowion w art. 251 Traktatu[3], a take majc na uwadze, co nastpuje: 1) Traktat przewiduje ustanowienie rynku wewntrznego i instytucji systemu zapewniajcego niezakłócon konkurencj na rynku wewntrznym. Do realizacji tych celów przyczynia si harmonizacja ustawodawstw Pastw Członkowskich w zakresie praw autorskich i pokrewnych. 2) Rada Europejska na spotkaniu na Korfu w dniach czerwca 1994 r. podkreliła konieczno stworzenia ogólnych i elastycznych ram prawnych na poziomie Wspólnoty dla wspierania rozwoju społeczestwa informacyjnego w Europie. Zakłada to midzy innymi istnienie rynku wewntrznego dla nowych produktów i usług. Została ju przyjta lub s w drodze przyjcia wane przepisy prawa wspólnotowego zmierzajce do zapewnienia takich ram regulacyjnych. Prawo autorskie i prawa pokrewne odgrywaj w tym kontekcie istotn rol, poniewa chroni one i wspieraj doskonalenie i sprzeda nowych produktów i usług, jak równie tworzenie i wykorzystanie ich twórczej treci. 3) Planowana harmonizacja przyczyni si do wprowadzenia w ycie czterech wolnoci rynku wewntrznego i dotyczy zgodnoci z podstawowymi zasadami prawa, a w szczególnoci prawa własnoci, włczajc własno intelektualn oraz wolno słowa i interes publiczny. 4) Zharmonizowane ramy prawne w zakresie praw autorskich i pokrewnych, poprawiajc pewno prawn, a zarazem zapewniajc wysoki poziom ochrony własnoci intelektualnej, sprzyjaj powanym inwestycjom w twórcze i nowatorskie działania, a w szczególnoci w infrastruktur sieci i prowadz do wzrostu i wikszej konkurencyjnoci przemysłu europejskiego, i to zarówno w obszarze dostarczenia treci, jak i technologii informatycznych, a w bardziej ogólny sposób, w wielu obszarach przemysłu i kultury. Zapewni to ochron istniejcych i zachci do tworzenia nowych miejsc pracy. 5) Rozwój technologiczny zwikszył i zrónicował wskaniki kreatywnoci, produkcji i eksploatacji. O ile ochrona własnoci intelektualnej nie wymaga adnej nowej koncepcji, to obecne prawo w zakresie praw autorskich i pokrewnych bdzie naleało dostosowa i uzupełni, aby naleycie uwzgldnione były takie realia ekonomiczne, jak pojawienie si nowych form eksploatacji. 6) Bez harmonizacji na szczeblu Wspólnoty procesy legislacyjne na poziomie krajowym, ju zapocztkowane przez wiele Pastw Członkowskich, aby sprosta wyzwaniom technologicznym, mogłyby pocign za sob powstanie istotnych rónic w dziedzinie ochrony, a w zwizku z tym stworzy ograniczenia dla swobodnego przepływu usług i towarów zawierajcych elementy objte własnoci intelektualn lub opierajcych si na takich elementach, co spowodowałoby ponowny podział rynku wewntrznego i niespójnoci natury legislacyjnej. Wpływ tych rónic w zakresie ustawodawstwa i niepewnoci prawa stanie si bardziej odczuwalny wraz z rozwojem społeczestwa informacyjnego, w którym ju teraz znacznie nasiliło si transgraniczne wykorzystywanie własnoci intelektualnej. Rozwój ten musi by kontynuowany. Znaczne rónice prawne i niepewnoci w odniesieniu do ochrony prawnej mog ograniczy uzyskanie korzyci dla nowych produktów i usług chronionych przez prawo autorskie i prawa pokrewne. 7) Dlatego istniejce ramy prawa wspólnotowego odnoszce si do ochrony praw autorskich i pokrewnych powinny zosta dostosowane i uzupełnione w takim stopniu, jaki jest konieczny dla prawidłowego

2 funkcjonowania rynku wewntrznego. W tym celu naley dostosowa przepisy krajowe w zakresie praw autorskich i pokrewnych, które s zrónicowane w poszczególnych Pastwach Członkowskich lub powoduj niepewno prawn utrudniajc sprawne funkcjonowanie rynku wewntrznego i prawidłowy rozwój społeczestwa informacyjnego w Europie oraz naley unika niezgodnych reakcji krajowych na rozwój technologiczny, natomiast nie naley usuwa lub zapobiega powstawaniu rónic, które nie naruszaj funkcjonowania rynku wewntrznego. 8) Róne skutki socjalne, społeczne lub kulturalne w społeczestwie informacyjnym sprawiaj, e zachodzi konieczno uwzgldnienia szczególnych cech zawartoci produktów i usług. 9) Wszelka harmonizacja praw autorskich i pokrewnych opiera si na wysokim poziomie ochrony, odkd prawa te maj zasadnicze znaczenie dla twórczoci intelektualnej. Ich ochrona zapewnia utrzymanie i rozwój kreatywnoci w interesie autorów, artystów wykonawców, producentów, konsumentów, kultury i gospodarki, jak równie szerokiej publicznoci. Własno intelektualn uznano wic za integraln cz własnoci. 10) Autorzy i artyci wykonawcy, aby móc kontynuowa swoj twórcz i artystyczn prac, musz otrzymywa stosowne wynagrodzenie za korzystanie z ich utworów, tak samo jak producenci, aby móc finansowa t prac. Wytworzenie produktów takich jak fonogramy, filmy lub produkty multimedialne oraz takie usługi, jak usługi "na danie", wymagaj znacznych nakładów inwestycyjnych. Dla zagwarantowania takiego wynagrodzenia i uzyskania zadowalajcego przychodu z tych inwestycji konieczna jest właciwa ochrona prawa własnoci intelektualnej; 11) Skuteczny i cisły system ochrony praw autorskich i pokrewnych jest jednym z głównych sposobów zapewniajcych powstawanie twórczoci kulturalnej w Europie i uzyskanie niezbdnych rodków oraz zachowanie niezalenoci i godnoci dla twórców i artystów wykonawców. 12) Bardzo wane jest równie, z kulturowego punktu widzenia, otoczenie właciw ochron utworów chronionych przez prawo autorskie oraz przedmiotów ujtych w prawach pokrewnych. Artykuł 151 Traktatu nakłada na Wspólnot obowizek uwzgldniania w swoim działaniu aspektów kulturalnych. 13) Wspólne poszukiwania i spójne wykorzystywanie na poziomie europejskim rodków technicznych słucych zabezpieczeniu utworów i innych przedmiotów objtych ochron oraz zapewnieniu niezbdnych informacji o prawach s niezbdne ze wzgldu na to, e ostatecznym celem tych rodków jest wykonanie zasad i gwarancji przewidzianych przez prawo. 14) Niniejsza dyrektywa powinna wspiera nauk i kultur poprzez ochron utworów i innych przedmiotów objtych ochron, jednoczenie dopuszczajc pewne wyjtki i ograniczenia w interesie publicznym dla potrzeb edukacji i nauczania. 15) Konferencja Dyplomatyczna, która odbyła si w grudniu 1996 r. pod patronatem wiatowej Organizacji Własnoci Intelektualnej (WIPO), doprowadziła do przyjcia dwóch nowych traktatów, Traktatu WIPO o prawie autorskim i Traktatu WIPO o artystycznych wykonaniach i nagraniach, które dotycz odpowiedniej ochrony autorów i ochrony artystów wykonawców oraz producentów fonogramów. Traktaty te istotnie uaktualniaj midzynarodow ochron praw autorskich oraz pokrewnych, równie w odniesieniu do tego, co nazywane jest "agend cyfrow", i poprawiaj rodki walki z piractwem w skali ogólnowiatowej. Wspólnota i wikszo Pastw Członkowskich podpisały ju traktaty i obecnie we Wspólnocie i Pastwach Członkowskich trwa procedura ratyfikacyjna. Niniejsza dyrektywa równie zmierza do wdroenia niektórych z tych nowych zobowiza midzynarodowych. 16) Odpowiedzialno zwizana z działaniami w rodowisku sieciowym dotyczy nie tylko praw autorskich i pokrewnych, lecz równie takich obszarów, jak zniesławienie, wprowadzajca w błd reklama lub naruszenie znaków towarowych i jest skierowana horyzontalnie w dyrektywie 2000/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie niektórych aspektów prawnych usług społeczestwa informacyjnego, w szczególnoci handlu elektronicznego, w ramach rynku wewntrznego (dyrektywa o handlu elektronicznym)[4], która wyjania i harmonizuje róne kwestie prawne dotyczce usług wiadczonych w społeczestwie informacyjnym, w tym w dziedzinie handlu elektronicznego. Niniejsz dyrektyw naley wdroy w terminie analogicznym do terminu wyznaczonego dla dyrektywy o handlu elektronicznym, uwzgldniajc, e wspomniana dyrektywa ustanawia zharmonizowane ramy zasad i przepisów dotyczcych midzy innymi niektórych istotnych czci niniejszej dyrektywy. Niniejsza dyrektywa nie narusza przepisów dotyczcych odpowiedzialnoci zawartych w wymienionej dyrektywie.

3 17) Konieczne jest, zwłaszcza w wietle wymaga wynikajcych ze rodowiska cyfrowego, zapewnienie, e organizacje zbiorowego zarzdzania prawami autorskimi osign wyszy poziom racjonalizacji i przejrzystoci w odniesieniu do zgodnoci z zasadami konkurencji. 18) Niniejsza dyrektywa nie narusza ustale w Pastwach Członkowskich dotyczcych metod administrowania prawami, takimi jak rozszerzone licencje zbiorowe. 19) Autorskie prawa osobiste s wykonywane zgodnie z ustawodawstwem Pastw Członkowskich i postanowieniami Konwencji Berneskiej o ochronie dzieł literackich i artystycznych, Traktatu WIPO o prawie autorskim i Traktatu WIPO o artystycznych wykonaniach i nagraniach. Takie autorskie prawa osobiste pozostaj poza zakresem obowizywania niniejszej dyrektywy. 20) Niniejsza dyrektywa opiera si na zasadach i regułach ju ustanowionych przez dyrektywy obowizujce w tym obszarze, w szczególnoci w dyrektywach nr 91/250/EWG[5], 92/100/EWG[6], 93/83/EWG[7], 93/98/EWG[8] i 96/9/WE[9] i rozwija te zasady i reguły oraz umieszcza je w perspektywie społeczestwa informacyjnego. Przepisy niniejszej dyrektywy nie naruszaj przepisów wyej wymienionych dyrektyw, chyba e niniejsza dyrektywa stanowi inaczej. 21) Niniejsza dyrektywa powinna okreli zakres czynnoci objtych prawem do zwielokrotnienia utworu, w odniesieniu do rónych beneficjentów. Naley to okreli zgodnie z acquis communautaire. W celu zapewnienia bezpieczestwa prawnego w obrbie rynku wewntrznego w sposób szeroki naley okreli definicje tych czynnoci. 22) W celu właciwego wsparcia dla upowszechniania kultury nie mona zrezygnowa ze cisłej ochrony praw autorskich i tolerowa nielegalnych form dystrybucji sfałszowanych lub pirackich utworów. 23) Niniejsza dyrektywa powinna bardziej zharmonizowa obowizujce prawo autora do publicznego udostpniania utworu. Prawo to naley rozumie w szerszym znaczeniu, jako obejmujce kade udostpnianie utworu odbiorcom nieznajdujcym si w miejscu, z którego przekazywanie pochodzi. Prawo to obejmuje kad publiczn transmisj lub retransmisj utworów, drog przewodow lub bezprzewodow, w tym nadawanie programów; prawo to nie powinno obejmowa adnych innych działa. 24) Przez prawo podawania do publicznej wiadomoci przedmiotów objtych ochron okrelonych w art. 3 ust. 2 naley rozumie prawo obejmujce wszystkie czynnoci polegajce na udostpnieniu takich przedmiotów odbiorcom nieznajdujcym si w miejscu, z którego przedmiot objty ochron jest podawany do wiadomoci i nieobejmujce jakichkolwiek innych czynnoci. 25) Niepewno prawna dotyczca charakteru i poziomu ochrony czynnoci zwizanych z transmisj na danie, przy wykorzystaniu sieci, utworów chronionych prawem autorskim i przedmiotów objtych prawami pokrewnymi powinna by usunita poprzez wprowadzenie zharmonizowanej ochrony na poziomie Wspólnoty. Naley jasno okreli, e kady podmiot praw autorskich uznany przez niniejsz dyrektyw ma wyłczne prawo do podawania do publicznej wiadomoci utworów chronionych prawem autorskim lub kadego innego przedmiotu objtego ochron, na drodze interaktywnej transmisji na danie. Takie interaktywne transmisje na danie charakteryzuj si tym, e kady moe mie do nich dostp w wybranym przez siebie miejscu i czasie. 26) W odniesieniu do udostpniania przez nadawców programów, w ramach usług na danie, swoich produkcji radiowych lub telewizyjnych zawierajcych jako integraln cz tej produkcji muzyk z fonogramów znajdujcych si w sprzeday, naley wspiera zbiorowe ustalenia zwizane z licencjonowaniem w celu ułatwienia przejrzystoci danych praw. 27) Zwykłe dostarczenie urzdze przeznaczonych do umoliwienia lub dokonania przekazu nie stanowi samo w sobie przekazania w rozumieniu niniejszej dyrektywy. 28) Ochrona prawa autorskiego na mocy niniejszej dyrektywy obejmuje wyłczne prawo do kontrolowania dystrybucji utworu w postaci materialnego nonika. Pierwsza sprzeda na obszarze Wspólnoty oryginału utworu lub jego kopii przez podmiot praw autorskich lub za jego zezwoleniem wyczerpuje całkowicie prawo do kontrolowania odprzeday tego przedmiotu na obszarze Wspólnoty. Prawo to nie powinno zosta wyczerpane w wyniku sprzeday oryginału lub jego kopii poza obszarem Wspólnoty przez podmiot praw autorskich lub za jego zezwoleniem. Prawa autora do najmu i uyczenia zostały okrelone w dyrektywie nr 92/100/EWG. Prawo do

4 rozpowszechniania przewidziane w niniejszej dyrektywie nie narusza przepisów w zakresie praw do najmu i uyczenia znajdujcych si w rozdziale I wymienionej dyrektywy. 29) Problem całkowitego wykorzystania nie powstaje w przypadku usług, w szczególnoci usług wiadczonych przez Internet. Dotyczy to równie materialnych kopii utworu lub innego przedmiotu objtego ochron, wykonanych przez uytkownika takiej usługi za zezwoleniem podmiotu praw autorskich. Std to samo stosuje si do najmu i uyczenia oryginału utworu lub jego kopii, które ze wzgldu na swój charakter s usługami. W przeciwiestwie do CD-ROM lub CD-I, gdzie własno intelektualna ma posta materialnego nonika, a mianowicie rzeczy, kada usługa wiadczona przez Internet stanowi w istocie czynno, na któr naley uzyska zezwolenie, o ile tak stanowi prawo autorskie lub prawo pokrewne. 30) Prawa okrelone w niniejszej dyrektywie mog by przenoszone, powierzane lub by przedmiotem umowy licencyjnej, z zastrzeeniem właciwych ustawodawstw krajowych w sprawie praw autorskich i pokrewnych. 31) Naley zabezpieczy właciw równowag praw i interesów midzy rónymi kategoriami podmiotów praw autorskich, jak równie midzy nimi a uytkownikami przedmiotów objtych ochron. Istniejce wyjtki i ograniczenia praw, takie jakie przewidziane zostały przez Pastwa Członkowskie, naley ponownie rozpatrzy z uwzgldnieniem nowego rodowiska elektronicznego. Istniejce rónice w wyjtkach i ograniczeniach wobec niektórych zastrzeonych czynnoci maj bezporedni negatywny wpływ na funkcjonowanie rynku wewntrznego w dziedzinie praw autorskich i pokrewnych. Rónice te mogłyby si uwidoczni wraz z dalszym rozwojem korzystania z utworów w działalnoci transgranicznej i działalnoci prowadzonej pomidzy granicami. Dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rynku wewntrznego, wyjtki te i ograniczenia naley okreli w bardziej jednolity sposób. Stopie harmonizacji tych wyjtków powinien by oparty na ich wpływie na prawidłowe funkcjonowanie rynku wewntrznego. 32) Niniejsza dyrektywa zawiera wyczerpujce wyliczenie wyjtków i ogranicze dla prawa do zwielokrotniania i prawa do publicznego udostpniania utworu. Niektóre wyjtki lub ograniczenia odnosz si jedynie do prawa do zwielokrotniania, jeeli jest to właciwe. Lista w naleyty sposób uwzgldnia rónorodno tradycji prawnych Pastw Członkowskich, a jednoczenie ma za zadanie zapewni funkcjonowanie rynku wewntrznego. Pastwa Członkowskie powinny w sposób spójny stosowa te wyjtki i ograniczenia, co zostanie ustalone podczas oceniania wdroenia przepisów w przyszłoci. 33) Od wyłcznego prawa do zwielokrotniania utworu powinien by uczyniony wyjtek majcy na celu zezwalanie na niektóre tymczasowe czynnoci zwielokrotniania, które maj charakter przejciowy lub dodatkowy, stanowi integraln i podstawow cz procesu technologicznego i wykonywane s wyłcznie w celu albo skutecznej transmisji w sieci wród osób trzecich przez porednika albo w celu umoliwienia legalnego wykorzystania utworu lub innego przedmiotu objtego ochron. Dane czynnoci zwielokrotniania nie powinny mie same w sobie adnej wartoci ekonomicznej. O ile spełniaj one te warunki, wyjtek ten obejmuje czynnoci pozwalajce na przegldanie, jak równie czynnoci wprowadzania do pamici podrcznej, w tym czynnoci, które umoliwiaj skuteczne funkcjonowanie systemów transmisji, z zastrzeeniem, e porednik nie zmieni informacji i nie bdzie utrudniał legalnego wykorzystania technologii, powszechnie uznanej i stosowanej przez przemysł, w celu uzyskania danych w sprawie wykorzystania informacji. Korzystanie jest uwaane za legalne, jeeli zezwala na nie podmiot praw autorskich lub nie jest ono ograniczone przez prawo. 34) Pastwa Członkowskie powinny mie moliwo uwzgldniania pewnych wyjtków i ogranicze w niektórych przypadkach do celów edukacyjnych lub naukowych, na rzecz instytucji publicznych, takich jak biblioteki i archiwa, do celów sprawozdawczoci w zakresie aktualnych wydarze, do cytowania, na uytek osób niepełnosprawnych, do celów bezpieczestwa publicznego oraz do wykorzystania w postpowaniach administracyjnych lub sdowniczych. 35) W niektórych przypadkach dotyczcych wyjtków lub ogranicze podmioty praw autorskich powinny otrzyma godziw rekompensat jako wynagrodzenie za korzystanie z ich utworów lub innych przedmiotów objtych ochron. Przy okrelaniu formy, szczegółowych warunków i ewentualnej wysokoci takiej godziwej rekompensaty naley uwzgldni okolicznoci kadego przypadku. Przy ocenie tych okolicznoci pomocnym kryterium byłaby potencjalna szkoda poniesiona przez podmiot praw autorskich w wyniku danej czynnoci. W przypadku gdy podmiot praw autorskich przyjł ju zapłat w innej formie, na przykład jako strona opłaty licencyjnej, specjalna lub oddzielna zapłata moe nie by nalena. Wysoko godziwej rekompensaty musi uwzgldnia stopie wykorzystania zabezpiecze technicznych przewidzianych w niniejszej dyrektywie. W niektórych przypadkach, gdy szkoda poniesiona przez podmiot praw autorskich jest niewielka, moe nie powsta adne zobowizanie do zapłaty.

5 36) Pastwa Członkowskie mog przewidzie godziw rekompensat dla podmiotów praw autorskich, nawet jeeli stosuj one fakultatywne przepisy w sprawie wyjtków lub ogranicze nie wymagajcych tej rekompensaty. 37) Istniejce systemy krajowe w zakresie reprografii nie stwarzaj powaniejszych barier dla rynku wewntrznego. Pastwa Członkowskie powinny by upowanione do uwzgldnienia wyjtku lub ograniczenia w odniesieniu do reprografii. 38) Pastwa Członkowskie powinny by upowanione do uwzgldnienia, za godziw rekompensat, wyjtku lub ograniczenia wobec prawa do zwielokrotniania dla niektórych rodzajów zwielokrotniania produktów dwikowych, wizualnych i audiowizualnych przeznaczonych do uytku prywatnego. Moe to zawiera wprowadzenie lub utrzymanie systemów wynagradzania, których celem jest wynagrodzenie podmiotom praw autorskich poniesionej przez nie szkody. Pomimo tego, e rónice istniejce midzy tymi systemami wynagradzania przeszkadzaj w prawidłowym funkcjonowaniu rynku wewntrznego, nie powinny one, w odniesieniu do prywatnego zwielokrotniania na noniku analogowym, mie znaczcego wpływu na rozwój społeczestwa informacyjnego. Prywatne cyfrowe kopiowanie moe by bardziej rozpowszechnione i mie wiksze znaczenie z ekonomicznego punktu widzenia. Naley wic odpowiednio uwzgldni rónice midzy prywatnym cyfrowym i analogowym kopiowaniem oraz dokona odpowiednich rozrónie pomidzy ich pewnymi aspektami. 39) Stosujc wyjtek lub ograniczenie w przypadku kopii prywatnej, Pastwa Członkowskie powinny naleycie uwzgldni rozwój technologiczny i gospodarczy, w szczególnoci w odniesieniu do prywatnego cyfrowego kopiowania oraz systemów wynagradzania, gdy dostpne s skuteczne zabezpieczenia techniczne. Takie wyjtki lub ograniczenia nie powinny powstrzymywa korzystania ze rodków technicznych lub ich wykorzystania przeciwko obchodzeniu zabezpiecze. 40) Pastwa Członkowskie mog uwzgldni wyjtek lub ograniczenie na rzecz niektórych instytucji non-profit, takich jak ogólnodostpne biblioteki lub inne instytucje o podobnym charakterze, jak równie archiwa. Jednake powinno to by ograniczone do niektórych szczególnych przypadków objtych prawem do zwielokrotniania. Taki wyjtek lub ograniczenie nie powinien pokrywa korzystania w ramach dostarczania przez Internet utworów lub innych przedmiotów objtych ochron. Niniejsza dyrektywa nie powinna narusza moliwoci Pastw Członkowskich do odstpienia od wyłcznego prawa do publicznego uyczania, zgodnie z art. 5 dyrektywy 92/100/EWG. Stosowne jest promowanie specjalnych umów lub licencji, bez wprowadzania nierównoci, wspierajcych takie instytucje i rozpowszechnianie celów, które realizuj. 41) Przy stosowaniu wyjtku lub ograniczenia w przypadku ulotnych nagra wykonywanych przez organizacje radiowe i telewizyjne, zakłada si, e urzdzenia własne nadawców obejmuj urzdzenia osoby działajcej w imieniu i na odpowiedzialno organizacji radiowych i telewizyjnych. 42) Przy stosowaniu wyjtku lub ograniczenia w niehandlowych celach edukacyjnych i bada naukowych, włczajc nauczanie na odległo, niehandlowy charakter danej działalnoci powinien by okrelony przez sam działalno. Struktura organizacyjna i rodki finansowania danej instytucji nie s w tym wzgldzie elementami decydujcymi. 43) W kadym przypadku istotne jest, aby Pastwa Członkowskie przyjły wszystkie konieczne rodki w celu wspierania dostpu do utworów przez osoby niepełnosprawne, które maj utrudnione samodzielne korzystanie z utworów, biorc pod uwag dostpne formaty. 44) Stosowanie wyjtków i ogranicze przewidzianych w niniejszej dyrektywie powinno przebiega zgodnie ze zobowizaniami midzynarodowymi. Takie wyjtki i ograniczenia nie mog by stosowane w sposób naruszajcy uzasadnione interesy podmiotu praw autorskich lub w sposób sprzeczny z normalnym wykorzystaniem jego utworu lub innego przedmiotu objtego ochron. Przepisy dotyczce takich wyjtków lub ogranicze w Pastwach Członkowskich powinny w szczególnoci naleycie uwzgldnia zwikszony wpływ gospodarczy, jaki wyjtki i ograniczenia mog mie w nowym rodowisku elektronicznym. Dlatego naley jeszcze bardziej ograniczy zakres pewnych wyjtków lub ogranicze w odniesieniu do nowego wykorzystania utworów chronionych prawem autorskim lub innych przedmiotów objtych ochron.

6 45) Wyjtki i ograniczenia okrelone w art. 5 ust. 2, 3 i 4 nie powinny jednak stanowi przeszkody dla okrelenia stosunków umownych zmierzajcych do zapewnienia godziwej rekompensaty podmiotom praw autorskich w stopniu dozwolonym przez prawo krajowe. 46) Odwołanie si do mediacji mogłoby pomóc uytkownikom i podmiotom praw autorskich w rozstrzyganiu sporów. Komisja, we współpracy z Pastwami Członkowskimi w ramach Komitetu Kontaktowego, powinna podj badania dotyczcej nowych moliwoci prawnych rozstrzygania sporów dotyczcych praw autorskich i pokrewnych. 47) Rozwój technologiczny pozwoli podmiotom praw autorskich wykorzystywa rodki technologiczne majce na celu uniemoliwienie lub ograniczenie działa, na które nie zezwolili podmiotom praw autorskich, praw pokrewnych lub praw sui generis w odniesieniu do bazy danych. Istnieje jednak ryzyko rozwoju nielegalnych form działalnoci zmierzajcych do umoliwienia lub ułatwienia obchodzenia zabezpieczenia technicznego przewidzianego przez te rodki. W celu uniknicia wyrywkowych podej prawnych, które mog ogranicza funkcjonowanie rynku wewntrznego, istnieje potrzeba zapewnienia zharmonizowanej ochrony prawnej przed obchodzeniem skutecznych zabezpiecze technologicznych oraz przeciw zaopatrzeniu w urzdzenia i produkty lub usługi słuce temu celowi. 48) Taka ochrona prawna powinna dotyczy rodków technologicznych, które pozwalaj skutecznie ograniczy działania, na które podmioty praw autorskich nie wydały zezwolenia, praw pokrewnych lub praw sui generis w odniesieniu do baz danych, nieutrudniajc jednak normalnego funkcjonowania sprztu elektronicznego i jego technologicznego rozwoju. Taka ochrona prawna nie zobowizuje do projektowania urzdze, produktów, czci składowych lub usług odpowiadajcych rodkom technologicznym, o ile te urzdzenia, produkty, czci składowe lub usługi nie s objte zakazem art. 6. Taka ochrona prawna powinna respektowa zasad proporcjonalnoci i nie powinny by zabronione urzdzenia lub działania, których istotny handlowy cel i wykorzystanie jest inny, ni obchodzenie ochronnych rodków technicznych. Ochrona ta nie powinna w szczególnoci stanowi przeszkody dla bada nad kryptografi. 49) Ochrona prawna rodków technologicznych nie narusza stosowania przepisów krajowych, które mog zabrania posiadania do celów prywatnych urzdze, produktów lub czci składowych przeznaczonych do obchodzenia rodków technologicznych. 50) Taka zharmonizowana ochrona prawna nie wpływa na przepisy szczegółowe w sprawie ochrony, zgodnie z dyrektyw 91/250/EWG. W szczególnoci nie powinna by stosowana do ochrony rodków technologicznych uywanych w powizaniu z programami komputerowymi, która została wyłcznie podjta w wyej wymienionej dyrektywie. Nie powinna ona ani powstrzymywa, ani utrudnia rozwoju lub wykorzystywania jakiegokolwiek rodka umoliwiajcego obchodzenie rodków technicznych koniecznych dla wykonywania działa realizowanych zgodnie z art. 5 ust. 3 lub art. 6 dyrektywy 91/250/EWG. Artykuł 5 i 6 niniejszej dyrektywy w sposób wyłczny przewiduj wyjtki dotyczce stosowanych wyłcznych praw obowizujcych w odniesieniu do programów komputerowych. 51) Ochrona prawna rodków technologicznych jest stosowana bez naruszenia postanowie dotyczcych porzdku publicznego okrelonego w art. 5 oraz bezpieczestwa publicznego. Pastwa Członkowskie powinny wspiera dobrowolne rodki podejmowane przez podmioty praw autorskich, w tym zawieranie i stosowania porozumie pomidzy podmiotami praw autorskich a innymi zainteresowanymi stronami, aby moliwe było osignicie celów niektórych wyjtków lub ogranicze przewidzianych przez prawo krajowe zgodnie z niniejsz dyrektyw. W przypadku braku dobrowolnych rodków lub umów, w rozsdnym terminie Pastwa Członkowskie powinny podj stosowne rodki w celu zapewnienia, e podmioty praw autorskich dostarcz beneficjentom takich wyjtków lub ogranicze odpowiednie rodki umoliwiajce skorzystanie z tych wyjtków lub ogranicze, przez zmian ju zastosowanego rodka technologicznego lub poprzez zastosowanie innych rodków. Jednake aby takie rodki podejmowane przez podmioty praw autorskich, włczajc umowy, lub podejmowane przez Pastwo Członkowskie nie były naduywane, wszystkie rodki technologiczne stosowane podczas wdraania takich rodków, powinny by chronione prawnie. 52) Przy stosowaniu wyjtku lub ograniczenia w przypadku prywatnego kopiowania zgodnie z art. 5 ust. 2 lit. b) Pastwa Członkowskie powinny popiera korzystanie ze rodków dobrowolnych, dziki którym bdzie zapewnione osignicie celów takich wyjtków lub ogranicze. Jeeli w rozsdnym terminie nie został podjty aden rodek dobrowolny w celu umoliwienia zwielokrotniania do uytku prywatnego, Pastwa Członkowskie mog ustanowi rodki, które pozwol beneficjentom danego wyjtku lub ograniczenia na skorzystanie z niego. rodki dobrowolne podejmowane przez podmioty praw autorskich, włczajc umowy pomidzy podmiotami

7 praw autorskich a innymi zainteresowanymi stronami, jak równie rodki podejmowane przez Pastwa Członkowskie nie stanowi dla włacicieli praw autorskich przeszkody w korzystaniu ze rodków technologicznych zgodnych z wyjtkami lub ograniczeniami w sprawie kopii przeznaczonych do uytku prywatnego przewidzianymi przez prawo krajowe zgodnie z art. 5 ust. 2 lit. b), z uwzgldnieniem godziwej rekompensaty wymaganej w wyej wymienionym przepisie oraz ewentualnego rozrónienia pomidzy rónorodnymi warunkami korzystania, zgodnie z art. 5 ust. 5, jak na przykład kontrola liczby zwielokrotnie, Aby zapobiec naduywaniu tych rodków, kady rodek technologiczny stosowany przy ich wdraaniu powinien korzysta z ochrony prawnej. 53) Ochrona rodków technologicznych powinna zapewnia bezpieczne rodowisko dla wiadczenia interaktywnych usług na danie, w taki sposób, aby osoby postronne mogły mie dostp do utworów lub innych przedmiotów objtych ochron w wybranym przez siebie miejscu i czasie. W przypadku gdy usługi te s regulowane przez postanowienia umowne, nie stosuje si art. 6 ust. 4. akapit pierwszy i drugi. Inne ni interaktywne formy korzystania z Internetu nadal podlegaj tym przepisom. 54) Dokonano znacznych postpów w dziedzinie midzynarodowej normalizacji technicznych systemów identyfikacji utworów i innych przedmiotów chronionych w formacie cyfrowym. W rozszerzajcym si rodowisku sieciowym istniejce rónice midzy rodkami technologicznymi mogłyby doprowadzi wewntrz Wspólnoty do niezgodnoci systemów. Naley wspiera kompatybilno i współdziałanie rónych systemów. Wysoce podane jest wspieranie rozwoju systemów globalnych. 55) Rozwój technologiczny ułatwi rozpowszechnianie utworów, w szczególnoci w systemach sieciowych i dlatego podmioty praw autorskich stan przed koniecznoci zapewnienia lepszej identyfikacji utworu lub innego przedmiotu objtego ochron twórcy lub kadego innego podmiotu praw autorskich oraz dostarczenia informacji o warunkach i sposobach korzystania z utworu lub innego przedmiotu objtego ochron, w celu łatwiejszego zarzdzania prawami, które s z nimi zwizane. Naley zachca podmioty praw autorskich do stosowania znaków wskazujcych w szczególnoci, poza informacjami okrelonymi powyej, czy zezwalaj oni midzy innymi na rozpowszechnianie utworów lub innych przedmiotów objtych ochron w systemach sieciowych. 56) Istnieje jednak niebezpieczestwo, e mog zosta podjte bezprawne działania zmierzajce do usunicia lub zmodyfikowania elektronicznej informacji o zarzdzaniu prawem autorskim dołczonej do egzemplarza dzieła lub do rozpowszechniania, wywiezienia w celu rozpowszechniania, nadawania, publicznego udostpniania lub podania do publicznej wiadomoci utworów lub innych przedmiotów objtych ochron, z których usunito takie informacje bez zezwolenia. W celu uniknicia niekompletnych podej prawnych, które mog ogranicza funkcjonowanie rynku wewntrznego, konieczne jest zapewnienie zharmonizowanej ochrony prawnej przed wszelk tak działalnoci. 57) Wymienione systemy informacji o zarzdzaniu prawami mog równie, w zalenoci od ich przeznaczenia, przetwarza dane osobowe dotyczce indywidualnego korzystania z przedmiotów objtych ochron i pozwala na ledzenie zachowa w Internecie. Te rodki techniczne powinny, w ramach swoich funkcji technicznych, uwzgldnia zabezpieczenia prywatnoci zgodnie z dyrektyw nr 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 padziernika 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych[10]. 58) Pastwa Członkowskie powinny przewidzie skuteczne sankcje i zadouczynienie za naruszenie praw i zobowiza wymienionych w niniejszej dyrektywie. Powinny one podj wszystkie niezbdne rodki dla zapewnienia stosowania tych sankcji i rodków naprawczych. Przewidziane sankcje musz by skuteczne, proporcjonalne i odstraszajce oraz powinny obejmowa moliwo domagania si odszkodowania i/lub nakazu zadouczynienia oraz w razie potrzeby, przepadku naruszonych dóbr. 59) Usługi poredników mog by, w szczególnoci w rodowisku cyfrowym, coraz czciej wykorzystywane przez osoby trzecie w działalnoci naruszajcej prawa. W wielu przypadkach porednicy tacy maj najwicej moliwoci, aby zakoczy takie naruszenia. Dlatego, z zastrzeeniem wszystkich innych dostpnych sankcji lub rodków naprawczych, podmioty praw autorskich powinny mie moliwo domagania si wydania zakazu skierowanego do porednika, który w sieci utrzymuje naruszenia praw autorskich utworu lub innego przedmiotu objtego ochron przez osob trzeci. Moliwo taka powinna by dostpna, nawet jeeli działania porednika stanowi przedmiot wyjtku na mocy art. 5. Warunki i metody dotyczce takich nakazów powinny by uregulowane w ramach prawa krajowego Pastw Członkowskich.

8 60) Ochrona przewidziana przez niniejsz dyrektyw nie powinna narusza krajowych lub wspólnotowych przepisów prawnych w innych obszarach, takich jak własno przemysłowa, ochrona danych, usługi zwizane z dostpem warunkowym, dostpem do dokumentów publicznych oraz zasada chronologii wykorzystywania medialnego, mogcych mie wpływ na ochron praw autorskich lub pokrewnych. 61) W celu dostosowania si do postanowie Traktatu WIPO o wykonaniach i nagraniach dwikowych, naley zmieni dyrektywy 92/100/EWG i 93/98/EWG, PRZYJMUJ NINIEJSZ DYREKTYW: ROZDZIAŁ I CEL I ZAKRES Artykuł 1 Zakres 1. Niniejsza dyrektywa dotyczy ochrony prawnej praw autorskich i pokrewnych w ramach rynku wewntrznego, ze szczególnym uwzgldnieniem społeczestwa informacyjnego. 2. Poza przypadkami wymienionymi w art. 11 niniejsza dyrektywa pozostawia niezmienione przepisy wspólnotowe i w aden sposób nie narusza tych przepisów dotyczcych: a) ochrony prawnej programów komputerowych; b) prawa najmu, prawa uyczania i niektórych praw pokrewnych prawu autorskiemu w dziedzinie własnoci intelektualnej; c) praw autorskich i pokrewnych stosowanych do nadawania programów drog satelitarn i retransmisji kablowej; d) czasu trwania ochrony praw autorskich i niektórych praw pokrewnych; e) ochrony prawnej baz danych. ROZDZIAŁ II PRAWA I WYJ TKI Artykuł 2 Prawo do zwielokrotniania utworu Pastwa Członkowskie przewiduj wyłczne prawo do zezwalania lub zabraniania bezporedniego lub poredniego, tymczasowego lub stałego zwielokrotniania utworu, przy wykorzystaniu wszelkich rodków i w jakiejkolwiek formie, w całoci lub czciowo: a) dla autorów - w odniesieniu do ich utworów; b) dla artystów wykonawców - w odniesieniu do utrwale ich przedstawie; c) dla producentów fonogramów - w odniesieniu do ich fonogramów; d) dla producentów pierwszych utrwale filmów - w odniesieniu do oryginału i kopii ich filmów; e) dla organizacji radiowych i telewizyjnych - w odniesieniu do utrwale ich programów, niezalenie od tego, czy te programy transmitowane s przewodowo lub bezprzewodowo, włczajc drog kablow lub satelitarn. Artykuł 3

9 Prawo do publicznego udostpniania utworów i prawo podawania do publicznej wiadomoci innych przedmiotów objtych ochron 1. Pastwa Członkowskie powinny zapewni autorom wyłczne prawo do zezwalania lub zabraniania na jakiekolwiek publiczne udostpnianie ich utworów, drog przewodow lub bezprzewodow, włczajc podawanie do publicznej wiadomoci ich utworów w taki sposób, e osoby postronne maj do nich dostp w wybranym przez siebie miejscu i czasie. 2. Pastwa Członkowskie powinny przewidzie wyłczne prawo do zezwalania lub zabraniania na jakiekolwiek podawanie do publicznej wiadomoci utworów, drog przewodow lub bezprzewodow, w taki sposób, e osoby postronne maj do nich dostp w wybranym przez siebie miejscu i czasie: a) dla artystów wykonawców - w odniesieniu do utrwale ich przedstawie; b) dla producentów fonogramów - w odniesieniu do ich fonogramów; c) dla producentów pierwszych utrwale filmów - w odniesieniu do oryginału i kopii ich filmów; d) dla organizacji radiowych i telewizyjnych - w odniesieniu do utrwale ich programów, niezalenie od tego, czy programy te s transmitowane przewodowo lub bezprzewodowo, włczajc drog kablow lub satelitarn. 3. Czynnoci publicznego udostpniania utworów i podawania do publicznej wiadomoci okrelone w niniejszym artykule, powoduj wyczerpania praw okrelonych w ust. 1 i 2. Artykuł 4 Prawo do rozpowszechniania 1. Pastwa Członkowskie powinny przewidzie dla autorów wyłczne prawo do zezwalania lub zabraniania jakiejkolwiek formy publicznego rozpowszechniania oryginału swoich utworów lub ich kopii w drodze sprzeday lub w inny sposób. 2. Prawo do rozpowszechniania na obszarze Wspólnoty oryginału lub kopii danego utworu wyczerpuje si tylko w przypadku pierwszej sprzeday danego przedmiotu lub innego przeniesienia własnoci na obszarze Wspólnoty przez podmiot praw autorskich lub za jego zezwoleniem. Artykuł 5 Wyjtki i ograniczenia 1. Tymczasowe czynnoci zwielokrotniania okrelone w art. 2, które maj charakter przejciowy lub dodatkowy, które stanowi integraln i podstawow cz procesu technologicznego i których jedynym celem jest umoliwienie: a) transmisji w sieci wród osób trzecich przez porednika, lub b) legalnego korzystania z utworu lub innego przedmiotu objtego ochron i które nie maj odrbnego znaczenia ekonomicznego, bd wyłczone z prawa do zwielokrotniania okrelonego w art Pastwa Członkowskie mog przewidzie wyjtki lub ograniczenia w odniesieniu do prawa do zwielokrotniania okrelonego w art. 2, w nastpujcych przypadkach: a) w odniesieniu do zwielokrotniania na papierze lub podobnym noniku przy uyciu dowolnej techniki fotograficznej lub innego procesu przynoszcego podobny skutek, z wyjtkiem partytur, pod warunkiem e podmioty praw autorskich otrzymaj godziw rekompensat;

10 b) w odniesieniu do zwielokrotniania na dowolnych nonikach przez osob fizyczn do prywatnego uytku i do celów ani bezporednio, ani porednio handlowych, pod warunkiem e podmioty praw autorskich otrzymaj godziw rekompensat, uwzgldniajc zastosowanie lub niezastosowanie rodków technologicznych okrelonych w art. 6, w odniesieniu do danych utworów lub przedmiotów objtych ochron; c) w odniesieniu do szczególnych czynnoci zwielokrotniania dokonywanym przez ogólnodostpne biblioteki, instytucji edukacyjnej lub muzea, lub przez archiwa, które nie s skierowane na osignicie bezporedniej lub poredniej korzyci gospodarczej lub handlowej; d) w odniesieniu do ulotnych nagra dokonanych przez organizacje radiowe i telewizyjne przy pomocy własnego sprztu i dla własnych programów; zachowanie tych nagra w oficjalnych archiwach moe by dozwolone ze wzgldu na ich wyjtkow warto dokumentaln; e) w odniesieniu do zwielokrotnie programów dokonywanych przez instytucje społeczne prowadzone w celach niehandlowych, takie jak szpitale lub wizienia, pod warunkiem e podmioty praw autorskich otrzymaj godziw rekompensat. 3. Pastwa Członkowskie mog przewidzie wyjtki lub ograniczenia w odniesieniu do praw okrelonych w art. 2 i 3 w nastpujcych przypadkach: a) korzystania wyłcznie w celach zilustrowania w ramach nauczania lub bada naukowych tak długo jak ródło, łcznie z nazwiskiem autora, zostanie podane, poza przypadkami, w których okae si to niemoliwe i w stopniu uzasadnionym przez cel niehandlowy, który ma by osignity; b) korzystania dla dobra osób niepełnosprawnych, jeeli korzystanie odnosi si bezporednio do upoledzenia i nie ma handlowego charakteru, w rozmiarze, który wynika z tego upoledzenia; c) zwielokrotniania przez pras, publicznego udostpniania utworów i podawania do publicznej wiadomoci aktualnych artykułów na tematy gospodarcze, polityczne lub religijne oraz utworów nadawanych lub innych przedmiotów objtych ochron tego samego rodzaju, chyba e korzystanie z nich zostało zastrzeone i o ile zostanie wskazane ródło, włczajc nazwisko autora lub korzystanie z utworów lub innych przedmiotów objtych ochron w powizaniu ze złoeniem sprawozdania o aktualnych wydarzeniach, w granicach uzasadnionych celem informacji, o ile zostanie podane ródło, łcznie z nazwiskiem autora poza przypadkami, w których okae si to niemoliwe; d) cytowania do celów takich jak słowa krytyki lub recenzji, o ile dotyczy ono utworu lub innego przedmiotu objtego ochron, który został ju prawnie podany do publicznej wiadomoci, o ile zostanie podane ródło, łcznie z nazwiskiem autora, poza przypadkami, w których okae si to niemoliwe oraz o ile korzystanie odbywa si zgodnie z uczciwymi praktykami i w rozmiarze usprawiedliwionym przez szczególny cel; e) korzystania do celów bezpieczestwa publicznego lub w celu zapewnienia sprawnego przebiegu lub prowadzenia sprawozda z procedur administracyjnych, parlamentarnych lub sdowych; f) korzystania z przemówie politycznych, jak równie z fragmentów wykładów publicznie dostpnych lub podobnych utworów lub przedmiotów objtych ochron, w granicach uzasadnionych celem informacji oraz o ile zostanie podane ródło, łcznie z nazwiskiem autora, poza przypadkami, w których okae si to niemoliwe; g) korzystania podczas ceremonii religijnych lub oficjalnych imprez organizowanych przez władze publiczne; h) korzystania z utworów takich jak utwory architektoniczne lub rzeby, wykonanych w celu umieszczenia ich na stałe w miejscach publicznych; i) niezamierzone włczenie utworu lub innego przedmiotu objtego ochron do innego nonika; j) korzystania w celach reklamowych dotyczcych wystaw publicznych lub publicznej sprzeday dzieł artystycznych, w stopniu koniecznym dla promocji danego wydarzenia, z wyłczeniem wszelkiego innego handlowego wykorzystania; k) korzystania do celów karykatury, parodii lub pastiszu;

11 l) korzystania w zwizku z prezentacj lub napraw sprztu; m) korzystania z utworu artystycznego w formie budynku lub rysunku, lub planu budynku w celu odbudowy tego budynku; n) korzystania poprzez udostpnienia lub podanie do wiadomoci, w celu bada i prywatnych studiów, indywidualnym postronnym osobom z dzieł lub innych przedmiotów objtych ochron, które nie podlegaj zasadom zakupu lub licencji, znajdujcych si w zbiorach instytucji okrelonych w ust. 2 lit. c), przy uyciu wyposaonych terminali w pomieszczeniach wymienionych instytucji; o) korzystania w niektórych innych przypadkach o mniejszym znaczeniu, jeli wyjtki lub ograniczenia s ju przewidziane w prawie krajowych i o ile dotyczy jedynie analogicznych form korzystania i nie narusza swobodnego obrotu towarów i usług na obszarze Wspólnoty bez naruszania innych wyjtków i ogranicze zawartych w niniejszym artykule. 4. Jeeli Pastwa Członkowskie mog przewidzie wyjtek lub ograniczenie w odniesieniu do prawa do zwielokrotniania zgodnie z ust. 2 lub 3, mog one równie dopuci wyjtek lub ograniczenie w odniesieniu do prawa rozpowszechniania okrelonego w art. 4, o ile ten wyjtek jest uzasadniony celem zezwolenia do zwielokrotniania. 5. Wyjtki i ograniczenia przewidziane w ust. 1, 2, 3 i 4 powinny by stosowane tylko w niektórych szczególnych przypadkach, które nie naruszaj normalnego wykorzystania dzieła lub innego przedmiotu objtego ochron ani nie powoduj nieuzasadnionej szkody dla uzasadnionych interesów podmiotów praw autorskich. ROZDZIAŁ III OCHRONA RODKÓW TECHNOLOGICZNYCH I INFORMACJI O ZARZ DZANIU PRAWAMI Artykuł 6 Obowizki w odniesieniu do rodków technologicznych 1. Pastwa Członkowskie przewiduj stosown ochron prawn przed obchodzeniem skutecznych rodków technologicznych przez dan osob, której znane jest lub w zalenoci od okolicznoci musi by znane to, e zmierza lub ona w tym celu. 2. Pastwa Członkowskie przewiduj stosown ochron prawn przed produkcj, przywozem, rozpowszechnianiem, sprzeda, najmem, reklam w celach sprzeday lub najmu lub przed posiadaniem w celach handlowych urzdze, produktów lub czci składowych oraz wiadczeniem usług, które: a) stanowi przedmiot promocji, reklamy lub sprzeday w celu obejcia skutecznych rodków technologicznych; lub b) posiadaj tylko ograniczony, majcy handlowe znaczenie cel lub zastosowanie inne ni obejcie skutecznych rodków technologicznych; lub c) s głównie zaprojektowane, produkowane, dostosowane lub realizowane do celu umoliwienia lub ułatwienia obchodzenia skutecznych rodków technologicznych. 3. Do celów niniejszej dyrektywy przez wyraenie "rodki technologiczne" rozumie si wszystkie technologie, urzdzenia lub czci składowe, które przy normalnym funkcjonowaniu s przeznaczone do powstrzymania lub ograniczenia czynnoci w odniesieniu do utworów lub innych przedmiotów objtych ochron, które nie otrzymały zezwolenia od podmiotu prawa autorskich lub prawa pokrewnego prawu autorskiemu przewidzianego przez prawo lub prawa sui generis przewidzianego w rozdziale III dyrektywy 96/9/WE. rodki technologiczne uwaa si za "skuteczne", jeeli korzystanie z chronionego utworu lub z innego przedmiotu objtego ochron jest kontrolowane przez podmioty praw autorskich poprzez zastosowanie kodu dostpu lub mechanizmu zabezpieczenia, takiego jak szyfrowanie, zakłócanie lub kadej innej transformacji utworu lub przedmiotu objtego ochron lub mechanizmu kontroli kopiowania, które spełniaj cel ochronny.

12 4. Bez wzgldu na ochron prawn przewidzian w ust. 1 w przypadku braku rodków dobrowolnych podjtych przez podmioty praw autorskich, włczajc porozumienia pomidzy podmiotami praw autorskich i innymi stronami, Pastwa Członkowskie podejm właciwe rodki w celu zapewnienia, e beneficjenci wyjtków lub ogranicze przewidzianych w prawie krajowym zgodnie z art. 5 ust. 2 lit. a), c), d) i e) oraz w ust. 3 lit. a), b) lub e) bd mogli korzysta z wyjtków lub ogranicze w stopniu koniecznym do skorzystania z nich, jeeli beneficjent ma legalny dostp do chronionego utworu lub przedmiotu objtego ochron. Pastwo Członkowskie moe take podj tego rodzaju rodki w stosunku do beneficjenta wyjtku lub ograniczenia przewidzianego zgodnie z art. 5 ust. 2 lit. b), o ile podmioty praw autorskich umoliwiły ju zwielokrotnianie utworów do uytku prywatnego w zakresie niezbdnym do skorzystania z danego wyjtku lub ograniczenia oraz zgodnie z postanowieniami art. 5 ust. 2 lit. b) i ust. 5, nie przeszkadzajc włacicielom praw autorskich w podjciu odpowiednich rodków dotyczcych liczby zwielokrotnie zgodnie z tymi przepisami. rodki technologiczne stosowane dobrowolnie przez podmioty praw autorskich, łcznie ze rodkami stosowanymi w celu realizacji dobrowolnych porozumie i rodki technologicznestosowane przez Pastwa Członkowskie w celu realizacji podjtych rodków, objte s ochron prawn przewidzian w ust. 1. Przepisy akapitu pierwszego i drugiego nie maj zastosowania do utworów lub innych przedmiotów objtych ochron podanych do publicznej wiadomoci na warunkach ustalonych w drodze umowy w taki sposób, e osoby postronne maj dostp do nich w wybranym przez siebie miejscu i czasie. Jeeli niniejszy artykuł jest stosowany w zwizku z dyrektywami 92/100/EWG i 96/9/WE, niniejszy ustp stosuje si mutatis mutandis. Artykuł 7 Obowizki dotyczce informacji o zarzdzaniu prawami 1. Pastwa Członkowskie przewiduj stosown ochron prawn przed osobami, które wiadomie bez zezwolenia podjły jedno z nastpujcych działa: a) usunicie lub zmian informacji elektronicznej o zarzdzaniu prawami; b) rozpowszechnianie, przywozu w celu rozpowszechniania, nadawania, udostpniania lub podawania do publicznej wiadomoci utworów lub innych przedmiotów chronionych, objtych zakresem niniejszej dyrektywy lub rozdziału III dyrektywy 96/9/WE, z których elektroniczne informacje o zarzdzaniu prawami zostały bez zezwolenia usunite lub zmienione, jeli taka osoba wie lub ma uzasadnione podstawy, by wiedzie, e poprzez to powoduje, umoliwia, ułatwia lub ukrywa naruszenie jakiegokolwiek prawa autorskich lub praw pokrewnych prawu autorskiemu lub naruszenie prawa sui generis przewidzianego w rozdziale III dyrektywy 96/9/WE. 2. Do celów niniejszej dyrektywy przez wyraenie "informacje o zarzdzaniu prawami" rozumie si informacje przewidziane przez podmioty praw autorskich pozwalajce na identyfikacj utworów lub innych przedmiotów objtych ochron okrelonych w niniejszej dyrektywie lub objte prawem sui generis przewidzianym w rozdziale III dyrektywy 96/9/WE, identyfikujce autora lub kady inny podmiot praw autorskich, lub informacje o warunkach i sposobach korzystania z utworu lub innych przedmiotów objtych ochron, jak równie liczby lub kody, poprzez które takie informacje s wyraane. Akapit pierwszy stosuje si, jeeli którakolwiek z tych informacji jest dołczona do kopii lub wystpuje w powizaniu z publicznym udostpnieniem utworu lub innego przedmiotu objtego ochron okrelonego w niniejszej dyrektywie lub objtego prawem sui generis przewidzianym w rozdziale III dyrektywy 96/9/WE. ROZDZIAŁ IV PRZEPISY WSPÓLNE Artykuł 8 Sankcje i rodki naprawcze

13 1. Pastwa Członkowskie przewiduj stosowne sankcje i rodki naprawcze w przypadku naruszenia praw i obowizków wymienionych w niniejszej dyrektywie i podejmuj wszelkie niezbdne rodki w celu zapewnienia ich realizacji. Sankcje te musz by skuteczne, proporcjonalne i odstraszajce. 2. Kade Pastwo Członkowskie podejmuje niezbdne rodki w celu zapewnienia, aby podmiot praw autorskich, którego interesy zostan naruszone przez czynnoci dokonane na jego terytorium, mógł wytoczy powództwo o odszkodowanie i/lub wnioskowa o wydanie nakazu i w miar potrzeby, domaga si przepadku naruszonych dóbr, jak równie urzdze, produktów lub czci składowych okrelonych w art. 6 ust Pastwa Członkowskie zapewni, aby podmioty praw autorskich mogły wnioskowa o wydanie nakazu przeciwko porednikom, których usługi s wykorzystywane przez stron trzeci w celu naruszenia praw autorskich lub pokrewnych. Artykuł 9 Dalsze stosowanie innych przepisów prawnych Niniejsza dyrektywa nie narusza przepisów dotyczcych w szczególnoci, patentów, znaków towarowych, prawa do wzorów przemysłowych, wzorów uytkowych, topografii półprzewodników, czcionek drukarskich, dostpu warunkowego, dostpu drog kablow do usług radiowych i telewizyjnych, ochrony narodowych skarbów kultury, wymaga prawnych w zakresie egzemplarza obowizkowego, prawa o praktykach ograniczajcych i nieuczciwej konkurencji, tajemnic handlowych, bezpieczestwa, poufnoci, ochrony danych i prywatnoci, dostpu do dokumentów publicznych i prawa o zobowizaniach umownych. Artykuł 10 Tymczasowe zastosowanie 1. Przepisy niniejszej dyrektywy znajduj zastosowanie do wszystkich utworów i innych przedmiotów objtych ochron okrelonych w niniejszej dyrektywie i które w dniu 22 grudnia 2002 r. s chronione przez ustawodawstwa Pastw Członkowskich w dziedzinie praw autorskich i pokrewnych lub które spełniaj kryteria ochrony w rozumieniu niniejszej dyrektywy lub przepisów okrelonych w art. 1 ust Niniejsz dyrektyw stosuje si bez uszczerbku dla czynów dokonanych i praw uzyskanych przed dniem 22 grudnia 2002 r. Artykuł 11 Dostosowania techniczne 1. W dyrektywie 92/100/EWG wprowadza si nastpujce zmiany: a) skrela si art. 7; b) art. 10 ust. 3 otrzymuje brzmienie: "3. Ograniczenia mog by zastosowane jedynie w niektórych szczególnych przypadkach, które nie szkodz normalnemu wykorzystaniu przedmiotu objtego ochron ani nie naruszaj uzasadnionych interesów podmiotu prawa". 2. Artykuł 3 ust. 2 dyrektywy 93/98/EWG otrzymuje brzmienie: "2. Prawa producentów fonogramów wygasaj po upływie pidziesiciu lat od momentu utrwalenia. Jeeli w tym terminie fonogram został prawnie opublikowany, dane prawa wygasaj po pidziesiciu latach od dnia pierwszej prawnie dokonanej publikacji. W przypadku braku prawnie dokonanej publikacji w okresie okrelonym w zdaniu pierwszym oraz jeeli fonogram został prawnie publicznie udostpniony w tym terminie, dane prawa wygasaj po upływie pidziesiciu lat od dnia pierwszego dokonanego zgodnie z prawem publicznego udostpnienia utworu.

14 Jednake prawa producentów fonogramów przez wyganicie czasu trwania ochrony, która im przysługiwała na mocy niniejszego ustpu, w jego wersji sprzed zmiany wprowadzonej dyrektyw 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczestwie informacyjnym*, nie podlegaj ochronie w dniu 22 grudnia 2002 r., ustp ten nie spowoduje, e te prawa na nowo bd chronione. * Dz.U. L 167 z , str. 10". Artykuł 12 Przepisy kocowe 1. Najpóniej do dnia 22 grudnia 2004 r., a nastpnie co trzy lata, Komisja przekazuje Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu sprawozdanie w sprawie stosowania niniejszej dyrektywy, w którym, midzy innymi, na podstawie szczegółowych informacji dostarczonych przez Pastwa Członkowskie, bada w szczególnoci stosowanie art. 5, 6 i 8 w wietle rozwoju rynku technologii cyfrowej. W przypadku art. 6 Komisja bada w szczególnoci, czy zapewnia on wystarczajcy poziom ochrony i czy zastosowanie skutecznych rodków technologicznych nie wywiera szkodliwych skutków na prawnie dozwolonych działaniach. Komisja przedstawi, jeeli bdzie to konieczne, w szczególnoci w celu zapewnienia funkcjonowania rynku wewntrznego okrelonego w art. 14 Traktatu, odpowiednie propozycje zmian w odniesieniu do niniejszej dyrektywy. 2. Ochrona praw pokrewnych prawu autorskiemu w rozumieniu niniejszej dyrektywy pozostawia ochron prawa autorskiego nienaruszon i nie szkodzi mu w aden sposób. 3. Ustanawia si Komitet Kontaktowy. W jego skład wchodz przedstawiciele właciwych władz Pastw Członkowskich. Komitetowi przewodniczy przedstawiciel Komisji, zbiera si on albo inicjatywy przewodniczcego albo na wniosek delegacji jednego z Pastw Członkowskich. 4. Do zada Komitetu naley: a) badanie wpływu niniejszej dyrektywy na funkcjonowanie rynku wewntrznego i sygnalizowanie ewentualnych problemów; b) organizowanie konsultacji co do kwestii wynikajcych ze stosowania niniejszej dyrektywy; c) ułatwianie wymiany informacji w sprawie stosownych zmianach zachodzcych w ustawodawstwie i orzecznictwie, jak równie dotyczcych rozwoju gospodarczego, społecznego, kulturalnego i technologicznego; d) działanie w charakterze forum oceny rynku technologii cyfrowej dotyczcej utworów i innych przedmiotów, łcznie z prywatnym kopiowaniem i uywaniem rodków technologicznych. Artykuł 13 Wykonanie 1. Pastwa Członkowskie wprowadz w ycie najpóniej do dnia 22 grudnia 2002 r. przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbdne do spełnienia wymaga niniejszej dyrektywy. Niezwłocznie powiadomi o tym Komisj. W przypadku wprowadzenia w ycie przez Pastwa Członkowskie tych rodków powinny one zawiera odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie to powinno towarzyszy ich urzdowej publikacji. Metody dokonywania takiego odniesienia okrelane s przez Pastwa Członkowskie. 2. Pastwa Członkowskie przeka Komisji tekst przepisów prawa krajowego przyjtego w dziedzinie objtej niniejsz dyrektyw. Artykuł 14

15 Wejcie w ycie Niniejsza dyrektywa wchodzi w ycie z dniem jej opublikowania w Dzienniku Urzdowym Wspólnot Europejskich. Artykuł 15 Odbiorcy Niniejsza dyrektywa skierowana jest do Pastw Członkowskich. Sporzdzono w Brukseli, dnia 22 maja 2001 r. W imieniu Parlamentu Europejskiego N. FONTAINE Przewodniczcy W imieniu Rady M. WINBERG Przewodniczcy [1] Dz.U. C 108 z , str. 6 oraz Dz.U. C 180 z , str. 6. [2] Dz.U. C 407 z , str. 30. [3] Opinia Parlamentu Europejskiego z dnia 10 lutego 1999 r. (Dz.U. C 150, z , str. 171), wspólne stanowisko Rady z dnia 28 wrzenia 2000 r. (Dz.U. C 344, z , str. 1) oraz decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 lutego 2001 (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzdowym). Decyzja Rady z dnia 9 kwietnia 2001 r. [4] Dz.U. L 178 z , str. 1. [5] Dyrektywa Rady 91/250/EWG z dnia 14 maja 1991 r. w sprawie ochrony prawnej programów komputerowych (Dz.U. L 122 z , str. 42). Dyrektywa zmieniona dyrektyw 93/98/EWG. [6] Dyrektywa Rady 92/100/EWG z dnia 19 listopada 1992 r. w sprawie prawa najmu i uyczenia oraz niektórych praw pokrewnych prawu autorskiemu w zakresie własnoci intelektualnej (Dz.U. L 346 z , str. 61). Dyrektywa zmieniona dyrektyw 93/98/EWG. [7] Dyrektywa Rady 93/83/EWG z dnia 27 wrzenia 1993 r. w sprawie koordynacji niektórych zasad dotyczcych prawa autorskiego oraz praw pokrewnych stosowanych w odniesieniu do przekazu satelitarnego oraz retransmisji drog kablow (Dz.U. L 248 z , str. 15). [8] Dyrektywa Rady 93/98/EWG z dnia 29 padziernika 1993 r. w sprawie harmonizacji czasu ochrony prawa autorskiego i niektórych praw pokrewnych (Dz.U. L 290 z , str. 9). [9] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady- 96/9/WE z dnia 11 marca 1996 r. w sprawie ochrony prawnej baz danych (Dz.U. L 77 z , str. 20). [10] Dz.U. L 281 z , str. 31.