POWIATOWY MŁODZIEŻOWY DOM KULTURY im. Michała Elwiro Andriollego w Otwocku ul. Poniatowskiego 10, 05-400 Otwock tel./fax. +48 / 22 779-33 57; tel. kom. +48 / 695-195-697 e-mail: mdk@pmdk-otwock.pl www: www.pmdk-otwock.pl Program Profilaktyki Powiatowego Młodzieżowego Domu Kultury im. Michała Elwiro Andriollego w Otwocku do realizacji w latach 2013 2015 1
PODSTAWY PRAWNE PROFILAKTYKI W PMDK 1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dn. 2 kwietnia 1997r. (Dz. U. Nr 78 poz.483). 2. Konwencja o Prawach Dziecka ratyfikowana przez Polskę 30 września 1991r. (Dz. Ustaw Nr 120, poz. 526) PRZEPISY OŚWIATOWE 1. Ustawa o systemie oświaty z dn. 7 września 1991 ( Dz. U. z 1996r. Nr 67, poz. 329 i Nr 106 poz. 496, z 1997 r. Nr 28, poz 153 i Nr 141, poz. 943, z 1998 r. Nr 117, poz. 759 i Nr 162, poz. 1126 oraz z 2000 r. Nr 12 poz. 136) 2. Zarządzenie nr 15 Ministra Edukacji Narodowej z dn. 25 maja 1993 r. W sprawie zasad udzielania uczniom pomocy psychologicznej i pedagogicznej ( Dz. Urz. MEN Nr 6, poz. 19) 3. Rozporządzenie MENiS z dania 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. nr 10 z 2002r., poz. 96) 4. Rozporządzenie MENiS z dnia 19 lipca 2002r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartościach rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. nr 121 z 2002 r., poz 1037) PRZEPISY POZAOŚWIATOWE 1. Ustawa z dn. 26 października 1982 o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ( Dz. U. Nr 35, poz. 230, z 1984 r. Nr 34, poz. 184, z 1987 r. Nr 33, poz.180, z 1989r.Nr 35, poz. 192, z 1990 r. Nr 34, poz. 198,Nr 73, poz.431, z 1991 r. Nr 73, poz. 321, Nr 94, poz. 419, z 1993 r. Nr 40, poz.184, z 1996r. Nr 127, poz. 593, z 1997r. Nr 88, poz. 554, Nr 113, poz. 732 i Nr 121, poz. 770 oraz z 1998 r. Nr.106, poz. 668) 2. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. O ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535, i z 1997 r. Nr 88, poz. 554 oraz Nr 113 poz. 731) 3. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. O ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych ( Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55) 4. Ustawa z dn. 24 kwietnia 1997 r. O przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 1997 r. Nr 75 poz. 468). 2
I. CELE I ZAŁOŻENIA DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH Program profilaktyki uwzględnia treści kształcenia dostosowane do potrzeb rozwojowych wychowanków naszego środowiska. Jest on zintegrowany ze Statutem, Programem Wychowawczym i ma na celu: 1. Przeciwdziałanie zachowaniom niepożądanym: 1) doskonalenie i kształcenie umiejętności rozwiązywania problemów oraz radzenia sobie z przejawami przemocy eliminowanie zachowań agresywnych; 2) wdrażanie do prawidłowego pojmowania norm zachowania przyjętych przez społeczeństwo, w miejscach publicznych oraz w środowisku rodzinnym; 3) kształtowanie kultury bycia z innym; 4) szerzenie edukacji w dziedzinie praw człowieka ze szczególnym uwzględnieniem praw drugiej osoby, poszanowania prawa; 5) zapobieganie nierówności i dyskryminacji; 6) rozwijanie tolerancji, w szczególności narodowościowej i religijnej; 7) kompetentne i szybkie reagowanie na pojawiające się sytuacje zagrażające życiu lub zdrowiu; 8) kształtowanie odpowiednich postaw wobec ludzi słabszych, starszych, młodszych chorych lub niepełnosprawnych. 2. Promowanie zdrowego stylu życia: 1) zachęcanie do aktywnego spędzania czasu wolnego; 2) wspomaganie zdrowia fizycznego i psychicznego poprzez kształcenie umiejętności i nawyków ruchowych; 3) stwarzanie możliwości udziału w zajęciach sportowo-rekreacyjnych; 4) organizacji czasu wolnego; 5) wyrabianie nawyków zdrowego żywienia; 6) uczenie prawidłowej postawy ciała; 7) wdrażanie nawyku częstego mycia rąk; 8) uświadomienie wychowankom negatywnych skutków działania środków psychoaktywnych, dopalaczy, napojów energetyzujących oraz następstw działania tych substancji; 9) zapobieganie występowania wśród młodzieży chorób cywilizacyjnych tj. otyłość, bulimia, anoreksja, depresja. 3. Wspieranie rozwoju społeczno-emocjonalnego dziecka: 1) rozwijanie wiedzy na temat samego siebie (rozpoznawanie uczuć, emocji); 2) rozwijanie umiejętności interpersonalnych; 3) kształcenie umiejętności zachowywania się w różnych sytuacjach; 4) doskonalenie technik asertywnych; 5) budowanie pozytywnego obrazu własnej osoby; 6) propagowanie idei wolontariatu. 4. Wzmacnianie poczucia własnej wartości i tożsamości: 1) uczenie świadomego decydowania o sobie i ponoszenia konsekwencji własnych decyzji; 2) wyrabianie poczucia tożsamości i własnej wartości oraz wiary w siebie; 3) wyrabianie postawy asertywnej dla zachowania własnej tożsamości. 3
5. Motywowanie do nauki: 1) rozwijanie twórczego myślenia; 2) rozwijanie zainteresowań; 3) pokazywanie alternatywnych metod uczenia się; 4) wzbudzanie poczucia obowiązku. 6. Wspieranie czynników chroniących: 1) silna więź z rodzicami; 2) zainteresowanie nauką i własnych rozwojem; 3) praktyki religijne, propagowanie wartości etycznych; 4) podtrzymywanie tradycji i kształcenie szacunku dla jej norm; 5) konstruktywna grupa rówieśnicza, autorytety. III. SPOSÓB REALIZACJI PROGRAMU Realizacja programu odbywać się będzie w ramach: 1. Zajęć dydaktycznych, wycieczek, spotkań oraz imprez okolicznościowych; 2. Poświęcania szczególnej uwagi nauczycieli na wzmocnienie poczucia własnej wartości wychowanka poprzez: 1) okazanie zainteresowania każdemu wychowankowi; 2) badanie środowiska domowego oraz indywidualne rozmowy z rodzicami lub opiekunami; 3) udzielanie pomocy w rozwiązywaniu problemów osobistych poruszanych przez wychowanków; 4) wspólne opracowywanie metod postępowania w sytuacjach konfliktowych; 5) dzielenie się z rodzicami pozytywnymi uwagami o dziecku. 3. Pedagogizacja rodziców w ramach: 1) zebrań ogólnych; 2) spotkań indywidualnych z nauczycielami. IV. METODY REALIZACJI PROGRAMU 1. Metody aktywizujące: 1) konkursy plastyczne, muzyczne, literackie; 2) dni otwarte; 3) zawody sportowe; 4) obozy letnie i zimowe, wycieczki. 2. Metody eksponujące: 1) impresyjne polegające na wywołaniu u uczniów określonych zachowań i zmian w postawach moralnych; 2) ekspresyjne stwarzanie sytuacji, w których uczeń nie tylko przeżywa, ale i tworzy np. drama, odgrywanie ról, inscenizacje, wystawy prac. 3. Metody podające: mini wykład, pogadanka, rozmowa kierowana, dyskusja. V. ADRESACI PROGRAMU I STRUKTURA ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZNYCH Niniejszy program skierowany jest do: wychowanków, nauczycieli i rodziców. Praca profilaktyczna w placówce została zaplanowana na trzech związanych ze sobą poziomach: 1) profilaktyka wśród dzieci i dla dzieci; 2) profilaktyka wśród nauczycieli; 3) profilaktyka wśród rodziców. 4
Rada Pedagogiczna: 1) określa zadania w zakresie profilaktyki; 2) określa zapotrzebowanie na realizację programów profilaktycznych; 3) dokonuje analizy działalności profilaktycznej. Nauczyciel: 1) integruje uczniów, 2) dba o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji wychowanka na zajęciach; 3) wyposaża wychowanków w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach; 4) realizuje zadania w zakresie profilaktyki we współpracy z rodzicami wychowanków; 5) rozpoznaje indywidualne potrzeby wychowanków oraz analizuje przyczyny niepowodzeń. Dyrektor: 1) monitoruje pracę nauczycieli w zakresie profilaktyki; 2) diagnozuje oczekiwania uczniów i rodziców w zakresie profilaktyki; 3) współpracuje z podmiotami placówki oraz instytucjami wspomagającymi działania z zakresu profilaktyki; 4) inicjuje i organizuje przedsięwzięcia określone w Programie Profilaktyki. Rada Rodziców: 1) uchwala Program Profilaktyki; 2) analizuje i diagnozuje opinie rodziców na temat profilaktyki; 3) współpracuje z Radą Pedagogiczną, dyrektorem, Samorządem Wychowanków. VI. PRZEWIDYWANE EFEKTY PLANOWANYCH DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH W wyniku zastosowania programu profilaktyki: UCZNIOWIE: 1) rzadziej będą stosować agresję i przemoc; 2) posiądą wiedzę na temat uzależnień i ich negatywnych skutków; 3) będą promować ideę zdrowego stylu życia; 4) będą dostrzegali swoje mocne strony; 5) pogłębią swoją wiedzę na temat uzależnień oraz wzmocnią postawę asertywną. NAUCZYCIELE Podwyższą swoje kompetencje wychowawcze i profilaktyczne. VII. EWALUACJA PROGRAMU PROFILAKTYKI Opracowany program będzie realizowany w ciągu dwóch lat. Program profilaktyczny będzie poddany ewaluacji na zakończenie każdego roku szkolnego poprzez diagnozę wybranych obszarów Podstawową formą ewaluacji będą: 1) ankiety skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców; 2) obserwacja; 3) wywiad, rozmowa; 4) hospitacje prowadzone przez dyrektora; 5) metody socjometryczne. Wnioski z ewaluacji będą przedstawione Radzie Pedagogicznej, a planowane zmiany uwzględniane podczas tworzenia kolejnego Programu Profilaktyki. 5