KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. FIZJOLOGIA ZWIERZĄT ANIMAL PHYSIOLOGY Kod Punktacja ECTS* 3 Koordynator Dr Waldemar Szaroma Zespół dydaktyczny Dr hab. Grzegorz Formicki, Prof. UP Dr Agnieszka Greń Dr Renata Muchacka Dr Zofia Goc Doktoranci Opis kursu (cele kształcenia) Poznanie praw fizjologicznych jakim podlega cały organizm oraz jego poszczególne układy, narządy, tkanki i komórki. Poznanie warunków w jakich przebiega prawidłowa czynność oraz mechanizmów fizjologicznych regulujących funkcjonowanie całego organizmu jak i jego poszczególnych układów. Poznanie metodyki badań fizjologicznych oraz zasad opisu wyników z tych obserwacji i badań. Kształtowanie umiejętności: wykonywania podstawowych badań laboratoryjnych z zakresu omawianych układów, posługiwania się specjalistycznym sprzętem, analizowania, interpretowania i opisywania wyników przeprowadzanych obserwacji.. Współpraca w grupie. Warunki wstępne Wiedza Znajomość budowy poszczególnych układów narządów zwierząt i człowieka. Znajomość podstawowych procesów biochemicznych. Umiejętności Systematycznego zrozumienia i interpretowania podstawowych wiadomości wynikających z treści programowych dotychczas odbytych kursów. Kursy Zoologia bezkręgowców i strunowców, Anatomia i biologia człowieka, Biochemia, Biologia komórki Efekty kształcenia Wiedza Efekt kształcenia dla kursu Odniesienie do efektów kierunkowych 1
W01 Wykazuje wiedzę na temat budowy i fizjologii wybranych procesów życiowych. W02 Identyfikuje środki zapobiegające krzepnięciu krwi. W03 Wymienia i opisuje składniki morfologiczne krwi. W04 Zna normy dotyczące liczby elementów upostaciowionych krwi. W05 Zna mechanizmy procesu krzepnięcia krwi, wpływ heparyny i jonów wapnia na czas krzepnięcia. W06 Charakteryzuje zjawisko hemolizy i rezystencji. W07 Opisuje grupy krwi i czynnik Rh W08 Zna zasady oznaczania i procedury opisu parametrów biochemicznych krwi przy użyciu metody spektrofotometrycznej. W09 Zna budowę i funkcję układu krążenia. W10 Zna budowę i funkcję układu pokarmowego W11 Zna budowę i funkcję układu wydalniczego W12 Zna budowę i funkcję układu mięśniowego W13 Zna budowę i funkcję układu dokrewnego W14 Zna budowę i funkcję układu nerwowego K_W07 K_W07 K_W07 K_W22 Efekt kształcenia dla kursu Odniesienie do efektów kierunkowych Umiejętności U01 Umie pobierać krew z zachowaniem środków ostrożności i przepisów BHP U02 Umie wykonać rozmaz krwi, wybarwić go i prawidłowo obliczyć leukogram U03 Wylicza wzór Arnetha. U04 Oblicza ilości leukocytów, erytrocytów i trombocytów w 1mm³ krwi. U05 Oblicza czas krwawienia i krzepnięcia krwi U06 Oznacza maksimum i minimum rezystencji. U07 Bada zachowanie się erytrocytów w roztworach o różnym stężeniu. U08 Wykonuje oznaczenia grup krwi. U09 Oznacza spektrofotometrycznie następujące parametry: hemoglobina, glukoza, białko całkowite, cholesterol, lipidy całkowite, trójglicerydy, mocznik, glutation, acetylocholinę, esterazę. U10 Mierzy ciśnienie krwi. U11 Wykonuje enzymatyczny rozkład białka, skrobi i lipidów pod wpływem enzymów. U12 Wykrywa składniki nieorganicznych w ślinie. U13 Wykrywa cukry, białka, ciała ketonowe, barwniki żółciowe, urobilinogen i składniki nieorganiczne w moczu. U14 Analizuje osad moczu pod mikroskopem. U15 Analizuje cykl estralny u myszy metodą cytologii eksfoliatywnej. U16 Obserwuje wybrane struktury mózgowia. U17 Uczy się samodzielnie wyznaczonych zagadnień K_U24 K_U11, K_U19 K_U19 K_U11, K_U19, K_U24 K_U01, K_U12, K_U20, K_U21 2
E learning Gry dydaktyczne Ćwiczenia w szkole Zajęcia terenowe Praca laboratoryjna Projekt indywidualny Projekt grupowy Udział w dyskusji Referat Praca pisemna (esej) Egzamin ustny Egzamin pisemny Inne Kompetencje społeczne Efekt kształcenia dla kursu K01 rozumie konieczność uczenia się ustawicznego K02 jest odpowiedzialny za powierzany sprzęt i własną pracę oraz szanuje pracę innych K03 krytycznie podchodzi do informacji upowszechnianych w mediach, szczególnie z zakresu nauk fizjologicznych K04 efektywnie działa indywidualnie według wskazówek oraz wykazuje zdolność do pracy w zespole K05 dąży do stałego aktualizowania wiedzy z zakresu nauk fizjologicznych K06 jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych K07 świadomie stosuje zasady bioetyki Odniesienie do efektów kierunkowych K_K05 K_K03 K_K04 K_K05 K_K06 Organizacja Forma zajęć Wykład (W) Ćwiczenia w grupach A K L S P E Liczba godzin 10 15 Opis metod prowadzenia zajęć Prezentacja multimedialna, praca laboratoryjna Formy sprawdzania efektów kształcenia W01 x x W02 x x W03 x x W04 x x W05 W06 W07 3
W08 W09 W10 W11 W12 W13 W14 U01 U02 U03 U04 U05 U06 U07 U08 U09 U10 U11 U12 U13 U14 U15 U16 K01 K02 K03 K04 K05 K06 K07 Kryteria oceny W trakcie semestru 2 sprawdziany Zaliczenie ćwiczeń z Fizjologii zwierząt z oceną przez prowadzącego zajęcia. Egzamin ustny obejmuje pytania z zakresu programowego ćwiczeń i wykładów. Ocena końcowa egzaminu ustnego uzależniona jest od stopnia opanowania wiadomości i umiejętności studenta. Uwagi Treści merytoryczne (wykaz tematów) 4
Tematyka wykładów 1. Procesy powstawania poszczególnych rodzajów krwinek. Rola krwi w organizmie. Hemoglobina i oksyhemoglobina. Osocze krwi. Mechanizm krzepnięcia krwi. 2. Właściwości mięśnia sercowego.układ bodźcowo -przewodzący serca. Krążenie wieńcowe. Mechanizmy regulujące układ sercowo-naczyniowy. Ciśnienie krwi. Anomalie w pracy serca. 3. Funkcjonowanie układu pokarmowego i jego regulacja. Trawienie i wchłanianie. Metabolizm białek, lipidów, cukrów i kwasów nukleinowych. Bilans energetyczny organizmu. 4. Fizjologia mięśni poprzecznie prążkowanych i mięśni gładkich. Funkcje mięśni szkieletowych. Struktura sarkomeru. Molekularny mechanizm skurczu. Elektrofizjologia komórki mięśniowej. Metabolizm energetyczny mięśni szkieletowych. Regulacja aktywności skurczowej mięśni gładkich. 5. Fizjologia układu wydalniczego. Tematyka ćwiczeń Fizjologia krwi 1.Ćwiczenia informacyjne. Sposoby pobierania krwi. Środki zapobiegające krzepnięciu krwi. 2.Sporządzanie rozmazu krwi człowieka oraz jego utrwalenie. Ogólna analiza morfologiczna krwi w rozmazie nie barwionym i barwionym metodą Pappenheima. 3.Obliczanie stosunków procentowych białych ciałek krwi. Wyliczanie wzoru Arnetha. 4.Metody liczenia elementów upostaciowionych krwi. Obliczanie ilości leukocytów i erytrocytów w 1mm³ krwi. 5.Oznaczenie liczby trombocytów w 1mm³ krwi. Oznaczanie czasu krwawienia i czasu krzepnięcia krwi. Wpływ heparyny i jonów wapnia na czas krzepnięcia. 6.Hemoliza krwinek. Zachowanie się erytrocytów w roztworach o różnym stężeniu Oznaczenie maksimum i minimum rezystencji. 7.Oznaczenie stężenia hemoglobiny metodą spektrofotometryczną. Obliczanie indeksu barwnego krwi. 8.Oznaczenie grup krwi i czynnika Rh. 9.Oznaczanie stężenia glukozy w pełnej krwi za pomocą glukometru i w surowicy krwi metodą spektrofotometryczną. Analiza stężenia białka całkowitego i frakcji białkowych surowicy krwi. Fizjologia układu krążenia 10.Pomiar ciśnienia krwi i tętna u człowieka. Symulacja komputerowa: Wpływ czynników farmakologicznych na układ krążenia. Fizjologia układu pokarmowego 11.Otrzymywanie śliny. Enzymatyczny rozkład białka, skrobi i lipidów pod wpływem enzymów. Wykrywanie składników nieorganicznych w ślinie. Fizjologia układu wydalniczego 12.Biochemiczne badanie moczu (wykrywanie cukrów, białek, ciał ketonowych, barwników żółciowych, urobilinogenu i składników nieorganicznych w moczu). Mikroskopowe badanie osadu moczu. Fizjologia układu mięśniowego 13. Oznaczanie aktywności acetylocholinoesterazy w mięśniu gładkim, szkieletowym i mięśniu sercowym. Fizjologia układu hormonalnego i nerwowego 14. Analiza cyklu estralnego u myszy metodą cytologii eksfoliatywnej. Ośrodkowy układ nerwowy. Budowa anatomiczna fizjologia wybranych struktur mózgowia. Odruchy warunkowe i bezwarunkowe. Zaliczenie końcowe ćwiczeń. Wykaz literatury podstawowej 5
Ganong W.F.2007 Fizjologia.PZWL Krzymowski T. 2005 Fizjologia zwierząt PWRiL Wykaz literatury uzupełniającej Konturek S.2001 Fizjologia człowieka Wyd. UJ Traczyk W. -1997 Fizjologia człowieka w zarysie PZWL Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta) Ilość godzin w kontakcie z prowadzącymi Wykład 10 Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.) 15 Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym 5 Ilość godzin pracy studenta bez kontaktu z prowadzącymi Lektura w ramach przygotowania do zajęć Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu po zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu Przygotowanie do sprawdzianów na zaliczenie ćwiczeń Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany temat (praca w grupie) 10 Przygotowanie do egzaminu 25 Ogółem bilans czasu pracy / liczba godzin pracy studenta w ramach zajęć o charakterze praktycznym, w tym zajęć laboratoryjnych i projektowych Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika 3 65/25 6