WRZESIEŃ/ PAŹDZIERNIK 2009 CO NAM JESIEŃ W KOSZU NIESIE? Cele ogólne: Umiejętność dostrzegania zjawisk, formułowania uogólnień Umiejętność dostrzegania zjawisk w otoczeniu, obserwowania wybranych zjawisk Umiejętność klasyfikowania spostrzeżeń Umiejętność wiązania nowego z posiadanym zasobem wiedzy, stosowania w praktyce Wybrane treści programowe: Decyzja nauczyciela Diagnoza zachowań emocjonalno-społecznych, umiejętności poznawczych, kompetencji komunikacyjnych i językowych, motoryki małej i dużej. Formy organizacyjne: indywidualnie, zespołowo, w małych grupach, z całą grupą Kolejność poszczególnych form pracy stosowana w zależności od przeprowadzonej diagnozy dzieci; różnicowanie zadań, umożliwienie wyboru zadań (ofert edukacyjnych zabawowo-zadaniowych) oraz sposobu ich realizacji. Cele realizowane są w różnych porach dnia, głównie przez zabawę. 1
Lp. Sytuacje edukacyjne Forma organizacyjna Uwagi 1 Planowanie dnia wspólnie z dziećmi Z całą grupą Czynność stała 2 Propozycje tematów edukacyjnych: jesienią w sadzie i ogrodzie; co można zobaczyć w lesie? Barwy jesieni. Edukacja przyrodnicza i prozdrowotna Gry i zabawy na powietrzu: zabawy badawcze np. związane z obserwacją zmian w przyrodzie, z właściwościami wody i piasku; konstruowanie zamków i innych budowli z piasku i różnych przedmiotów; obserwacja światła i barw w przyrodzie np. odcienie zieleni, brązu, różnorodność barw liści i kwiatów, zmiany związane z jesienią(zmiany w pogodzie, przyrodzie, w życiu roślin i zwierząt). Zabawy ruchowe, gry zespołowe (na placu zabaw i w sali gimnastycznej), gimnastyka rozwojowa. Wdrażanie do higieny i dbania o zdrowie /czynności samoobsługowe, nawyki higieniczne/. Wychowanie dla poszanowania roślin i zwierząt. Pomaganie w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagrożeń. W małych grupach lub zespołach, indywidualnie, czasami z całą grupą Diagnoza sfery intelektualnej (spostrzegawczość, umiejętność myślenia analizowanie zjawisk, formułowanie wniosków itp.) oraz umiejętności współdziałania; motoryki dużej.. 2
3 Kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania Wprowadzenie w świat kodowanych informacji sens kodowania i dekodowania znaków, symboli(w otoczeniu najbliższym, wokół przedszkola);inspirowanie do wypowiedzi na temat np. wycieczki do lasu /parku/,wybranych ilustracji ; zabawy słowne typu: Dokończ zdanie itp. (wspomaganie rozwoju mowy dzieci). Ćwiczenia manualne przygotowujące do pisania zabawy w rysowanie, /malowanie/ na dużych płaszczyznach różnymi narzędziami pisarskimi oraz na różnych materiałach /piasek, karton, tapeta itp./; dorysowywanie brakujących elementów; zabawa -np. Taniec dłoni (ćwiczenie motoryki małej, koordynacji wzrokowo-ruchowej, wodzenia wzrokiem ruchem ręki od lewej strony do prawej; wyrabianie umiejętności prawidłowego trzymania i posługiwania się narzędziem piszącym; zmniejszanie napięcia mięśniowego); Rozpoznawanie imion łączenie podpisów z ilustracjami; słowne układanie zdań do ilustracji; analiza i synteza sylabowa wyrazów. 4 Wspomaganie rozwoju intelektualnego wraz z edukacją matematyczną. Rozwijanie orientacji w przestrzeni realnej i wyobrażonej, wytyczanie kierunku od obranego przedmiotu i na kartce papieru; budowanie przestrzeni, planowanie i tworzenie miejsc do działania i zabawy; Tworzenie i odtwarzanie układów rytmicznych (klaśnięcia, uderzenia; graficzne przedstawienie rytmów); rytmy układane, wysłuchane, pokazane ruchem ciała; rysowanie szlaczków zgodnie z dostrzeżonym rytmem, kodowanie rytmu na papierze; wyliczanki, wierszyki z powtarzającym się motywem. Elementy przeliczania, klasyfikowania; kształcenie umiejętności tworzenia zbiorów zabawa Kolekcje rozdzielanie obiektów w taki sposób, aby tworzyły zbiory 5 Kształtowanie umiejętności społecznych - porozumiewanie się z innymi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i sytuacjach zadaniowych. W małych grupach lub indywidualnie, czasami z całą grupą W małych grupach lub indywidualnie, czasami z całą grupą Z całą grupą, w małych grupach, zespołach Diagnoza kompetencji poznawczych (spostrzegawczość, pamięć, analiza-synteza) i komunikacyjno-językowych. gotowości do nauki czytania i pisania. Diagnoza kompetencji matematycznych; motoryki dużej. Diagnoza zachowań społecznych i emocjonalnych, diagnoza zdolności rozumienia i zapamiętywania prostych 3
Zabawy integracyjne i inne: np. Wspólne cechy, Imię i gest, Lustra, Papierowe kulki, Wiewiórki do dziupli, Sałatka owocowa; zabawy naśladowcze; zabawa ruchowa: Lewa prawa, góra, dół; Kogo brakuje, Emocje, Ciepło-zimno; gry Memo, Piotruś; scenki pantomimiczne:, W co lubię się bawić itp. (w sali lub na placu zabaw). Zabawy dowolne wybrane i proponowane przez dzieci (tematyczne, konstrukcyjne, ruchowo-orientacyjne, plastyczne, receptywne, itp.). Zachęcanie do wypowiedzi na temat ulubionych zabawek i zabaw; wyzwalanie spontanicznej aktywności zabawowej dzieci, pomysłowości w zabawie. Próby wspólnego planowania dnia w przedszkolu (uwzględniając propozycje dzieci); planowanie przestrzeni do działania, zabawy. Zabawy tematyczne: np.: w dom, w sklep, w lekarza stosowanie form grzecznościowych w zabawie (oraz sytuacjach realnych) ( Poznam siebie, poznam innych, jaki jestem, z kim i jak mogę się bawić) Zabawy konstrukcyjno-manipulacyjne, np. budowanie z klocków, konstruowanie z różnych elementów, z wykorzystaniem przedmiotów z Sali (własne planowanie miejsca do zabawy, umowy z innymi ) /Kształtowanie umiejętności społecznych, wspomaganie rozwoju umysłowego/ Zabawy receptywne oglądanie książek, słuchanie bajek, słuchanie wierszy; rozpoznawanie różnych dźwięków z otoczenia (realnych i wytworzonych), z CD zagadki słuchowe. /Kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania/ Indywidualnie, w małych grupach lub zespołach w zależności od potrzeb dzieci. W małych grupach Zespołowo, indywidualnie Indywidualnie, w małych grupach umów oraz stosowania zasad wspólnej zabawy Diagnoza aktywności zabawowej, pomysłowości, podejmowania działań wspólnych oraz diagnoza zdolności rozumienia i zapamiętywania prostych umów. Diagnoza oraz rozwijanie relacji między dziećmi. W celu diagnozy zachowań społecznych oraz umiejętności stosowania doświadczeń własnych. W celu diagnozy umiejętności skupiania uwagi oraz umiejętności intelektualnych 6 Wychowanie przez sztukę muzyka i śpiew, pląsy i taniec. Zabawy muzyczno rytmiczne / rytmika, tańce/; zgadywanki muzyczne; zabawa Zwierzęta w instrumentach; nauka piosenek o jesieni, zabawy instrumentami perkusyjnymi; słuchanie muzyki Z całą grupą, zespołowo Diagnoza motoryki dużej; ekspresji muzyczno-ruchowej; wrażliwości słuchowej, poczucia rytmu; umiejętność 4
relaksacyjnej, klasycznej 7 Zajęcia stymulujące kompetencje językowe m.in. ćwiczenia ortofoniczne (szum drzew, głosy ptaków, owadów itd.) /Wspomaganie rozwoju mowy dzieci/ 8 Wychowanie przez sztukę różne formy plastyczne. Malowanie farbami na różnych płaszczyznach, rysowanie, lepienie z plasteliny lub gliny, wycinanie i klejenie (m.in. składanki origami, układanie obrazków z części, wydzieranki, colage tematy zaproponowane (np. jesień, las) i dowolne Z całą grupą i indywidualnie Indywidualnie, w małych grupach lub zespołach (nauczyciel demonstruje sposoby posługiwania się przyborami) słuchania linii melodycznych oraz koncentracji uwagi. Diagnoza możliwości językowych i komunikacyjnych dzieci(sprawność aparatu mowy). Diagnoza myślenia, pomysłowości, sprawności manualnych dłoni (motoryka mała, chwyt, płynność, precyzja, nacisk i siła). 9 Wychowanie religijne: -Wspólna modlitwa oraz zajęcia z religii Z całą grupą 10 Podsumowanie dnia: co planowaliśmy, co się udało, a co nie? Z całą grupą Umiejętność skupiania uwagi podczas ważnych momentów w ciągu dnia. 11 Inne: - pantomima /21.09/ - zajęcia z ceramiki /28.09/ - wycieczka do lasu lub parku 5
Literatura wykorzystana w planowaniu pracy nauczyciela: Podstawa programowa - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (obowiązuje od 30 stycznia 2009 r.) Waloszek D., Zabawa. Edukacja. Zielona Góra 1996. Waloszek D., Rola zadań w wychowaniu dzieci w wieku przedszkolnym, Zielona Góra 1993. Waloszek D., Nauczyciel i dziecko. Organizacja warunków edukacji przedszkolnej, ODN, Zielona Góra 1998. Waloszek D., Pedagogika przedszkolna metamorfoza statusu i przedmiotu badań, WNAP, Kraków 2006. Majchrzak I., Wprowadzanie dziecka w świat pisma metoda odimiennej nauki czytania. Kielar-Turska M., Jak pomagać dziecku w poznawaniu świata. Warszawa 1992. Gruszczyk - Kolczyńska E., Zielińska E.,Zajęcia dydaktyczno wyrównawcze dla dzieci, które rozpoczną nauke w szkole, Edukacja Polska 2009. Gruszczyk - Kolczyńska E., Zielińska E., Dziecięca matematyka. Metodyka i scenariusze zajęć z sześciolatkami w przedszkolu, w szkole i w placówkach integracyjnych, WSiP, Warszawa 2000. Gruszczyk - Kolczyńska E., Edukacja matematyczna sześciolatków. "Wychowanie w Przedszkolu" 1992 nr 1-10, 1993, nr 1-10. Gruszczyk - Kolczyńska E., Jak kształtuje się u dzieci psychiczna dojrzałość do uczenia się matematyki? " Wychowanie w Przedszkolu"1988, nr 6-8 Karwowska - Struczyk M., Hajnicz W., Obserwacja w poznawaniu dziecka, Warszawa 1998, WSiP. Dyner W. J., Zabawy tematyczne dzieci w domu i przedszkolu. Wrocław - Warszawa- Kraków- Gdańsk 1971. Elkonin D.B., Psychologia zabawy. Warszawa 1984. Filip J., Rams T., Dziecko w świecie matematyki. Kraków 2003. Muchacka B., Zabawy badawcze w edukacji przedszkolnej. Kraków 2001. Popek S., Twórczość artystyczna w wychowaniu dzieci i młodzieży, WSiP, Warszawa 1985. Szuman S., Sztuka dziecka. Psychologia twórczości rysunkowej dziecka. Warszawa 1927. Trojanowska A., Dziecko i plastyka, WSiP, Warszawa 1983. 6