Trzy kroki koncepcji Wspierania rozwoju przez Trening Globalny Opracowała mgr Dorota Rudzińska-Friedel
Dziecko jako PODMIOT INDYWIDUALIZACJA PROCESU WSPIERANIA ROZWOJU TRENINGU GLOBALNEGO
Wieloletnie doświadczenia w mojej pracy oraz obserwacja rozwoju dzieci, jak również ciągłe pogłębianie wiedzy w tym zakresie i poszukiwanie nowoczesnych form terapeutyczno-edukacyjnych, stanowi podstawę powstania koncepcji Treningu Globalnego. Trening Globalny jest specyficzną strategią wspierania rozwoju uczniów z różnorodnymi dysfunkcjami, deficytami. Począwszy od zaburzeń funkcjonowania sensomotorycznego, zaburzeń wzroku, słuchu, aż po trudności szkolne wywołane tymi zaburzeniami.
Trening Globalny to całościowe, podmiotowe spojrzenie na potrzeby ucznia pod względem: Intelektualnym Emocjonalnym Motorycznym Sensorycznym
Krok pierwszy Diagnoza Treningu Globalnego
I. Diagnoza TG Diagnoza Treningu Globalnego swym założeniu opiera się na rozeznaniu potrzeb i problemów ucznia w zakresie jego funkcjonowania sensorycznego, rozpoznanie stylu uczenia się a także jego mocnych stron. Istotne jest to, iż wieloprofilowa diagnoza Treningu Globalnego to punt wyjścia do stworzenie możliwości dzieciom z specyficznym potrzebami edukacyjnego rozwoju z godnie z ich potencjałem.
Potencjał intelektualny punkt wyjścia w koncepcji wspierania rozwoju przez Trening Globalny. Jak powszechnie wiadomo poziom sprawności umysłowej, potencjał intelektualny każdego człowieka nie tylko jest mu dany ale również zależny jest od warunków społecznych, środowiskowych i fizycznych. Badania dowodzą, iż 60% naszego IQ to inteligencja wrodzona czyli zależna od genów naszych przodków jednak pozostałe 40% zależny jest od indywidualnych doświadczeń każdego z nas. Nasz potencjał intelektualny nie jest w żaden sposób uzależniony od sprawności sensomotorycznych, jednak sprawności te są wskaźnikiem jego wykorzystania.
By odkryć potencjał młodego człowieka potrzebna jest wieloprofilowa diagnoza, która obejmuje rozwój ruchowy, integracje odruchów, integracje sensoryczną, rozwój emocjonalny jak i motywacje. Taką diagnozę zapewnia Trening Globalny.
Funkcjonowanie sensoryczne w sekwencji rozwojowej Integracja odruchów Sensoryczna Integracja Umiejętności szkolne
Integracja sensoryczna to uporządkowanie docierających do mózgu informacji zmysłowych (sensorycznych) płynących zarówno z otoczenia jak i z organizmu, tak aby mogły być użyte do celowego działania Jest to proces dzięki któremu mózg otrzymuje informacje ze wszystkich zmysłów. Segreguje je, rozpoznaje, interpretuje, integruje je ze sobą i wcześniejszymi doświadczeniami odpowiada adekwatną reakcją.
Zaburzona integracja sensoryczna a życie
Umiejętności szkolne związane z ruchem Czytanie Pisanie Liczenie Mówienie Wykonanie
Umiejętności szkolne intelektualne: Rozumienie czytanego tekstu Rozumienie poleceń Kojarzenie, wyciąganie wniosków Zapamiętywanie Myślenie przyczynowo- skutkowe Wykorzystywanie informacji
Potencjał intelektualny WYKORZYSTANIE POTENCJAŁU Umiejętności szkolne: Pamięć, czytanie, pisanie, twórcze myślenie, logiczne myślenie. Korzystne środowisko. Emocje, motywacje. Współdziałanie zmysłów = integracja sensoryczna Techniki uczenia się. Dobra komunikacja. Określony styl uczenia się. Określona dominująca półkula. Systematyzacja materiału, Zapamiętywanie. Wspomagają jakość Nabytych umiejętności.
UZDOLNIENIA POTENCJAŁ INTELEKTUALNY KOMONIKACJA - brak mowy - zagadywanie - mowa nieadekwatna EMOCJE MOTYWACJA - mowa agramatyczna WYKORZYSTANIE POTENCJAŁU UMIEJĘTNOŚCI FUNKCJONONOWANIE SENSOMOTORYCZNE WSPÓŁDZIAŁANIE ZMYSŁOWE STYL UCZENIA ZACHOWANIE ODRUCHY POTRZEBY - podstawowe w tym komunikacja - bezpieczeństwa - przynależności - sukcesu - rozwoju - akceptacji
ISTOTĄ TERAPII JEST PATRZENIE przez pryzmat problemów dziecka czyli diagnoza przyczyn problemów szkolnych funkcjonowania funkcjonowania emocjonalno-społecznego zachowań Schemat zależności czynników rozwojowych przez pryzmat problemów dziecka czyli odpowiedź na pytanie jakie są przeszkody w dostępie do potencjału intelektualnego dziecka.
Trening Globalny całościowo w sekwencji rozwojowej bada, ocenia potrzeby i problemy ucznia mając na celu dostosowanie form technik i narzędzi pracy wspierającej rozwój.
Krok drugi Konstruowanie Działań Wspierających Treningu Globalnego
II. Konstruowanie Działa Wspierających Rozwój TG Wyodrębnienie problemów i ich przyczyn czyli Diagnoza potrzeb sensomotorycznych: koncentracja uwagi selekcja bodźców równowaga statyczna równowaga dynamiczna koordynacja bilateralna komunikacja zapamiętywanie koordynacja wzrokowo-ruchowa koordynacja gałek ocznych schemat ciała
Każdy uczeń po analizie zadań testowych ma opracowany zestaw ćwiczeń sensomotoryczny dostosowany do indywidualnych potrzeb i możliwości. Za pomocą indywidualnych technik i form prowadzenia ćwiczeń zakładany jest progres w poszczególnych sferach: sensomotorycznej emocjonalno-społecznej ogólno-rozwijającej Progres w w/w sferach umożliwia prawidłowe kształtowanie się umiejętności szkolnych, myślenia i rozumienia w ramach indywidualny potrzeb sensomotorycznych oraz potencjalnych możliwości intelektualnych.
Dostosowanie technik wykonywanych zadań w zależności od problemów percepcyjno-motorycnych dziecka Zestaw środków: zeszyt Bliss tablica literowa obejma na dłoń tablica matematyczna tablice tematyczne karty pracy do jednorazowego wykorzystania grube wskaźniki i pisaki do pisania wspomaganego za nadgarstek taśma klejąca do unieruchomienia kartki pleksa do wykonywania ćwiczeń pokazywanych tak aby kartka się nie zniszczyła.
Opis osiągnięć i scenariuszy Poprzez realizację ćwiczeń spodziewana jest poprawa następujących funkcji: koncentracja uwagi koordynacja wzrokowo- ruchowa spostrzeganie, różnicowanie, zapamiętywanie wzrokowe spostrzeganie, różnicowanie, zapamiętywanie słuchowe analiza i synteza wzrokowa i słuchowa praksja (planowanie ruchu) logiczne myślenie twórcze myślenie
Oczekiwane efekty pracy terapeutycznej są zindywidualizowane, uwarunkowane wieloma czynnikami. Poprzez prowadzenie regularnych zajęć poprawiających funkcjonowanie sensomotoryczne oraz treningu poszczególnych funkcji niezbędnych do nabycia umiejętności szkolnych( takich jak np. czytanie, czytanie ze zrozumieniem itd )możemy spodziewać się: poprawy zachowania, uczeń odnosi sukces poprzez wykonanie kart pracy, jest z siebie zadowolony, poprawia myślenie na swój temat poprawa organizacji pracy-panuje nad przestrzenią wokół siebie, czuje się bezpieczny poprawa tempa pracy-wie co ma wykonać i w jaki sposób jest to jasne zrozumiałe i przede wszystkim na miarę możliwości dziecka poprawa posiadanych umiejętności szkolnych lub nabywanie poszczególnych umiejętności szkolnych
Opis zadań konstruowanych indywidualnych dziecka Ważne jest dostosowanie środków technicznych oraz komunikacji do potrzeb i problemów dziecka. Środki techniczne wspierające edukacje to wszystkie takie środki, które ułatwiają uczniowi zdobywanie wiedzy, w sposób bezpośredni i pośredni. Środki techniczne muszą być dostosowywane do indywidualnych potrzeb ucznia, tak aby efekt wspierania był rozwojowo trwały!!
Badania kontrolne
Krok trzeci Realizacja Działań Wspierających Treningu Globalnego
III. Realizacja Działań Wspierających Rozwój TG Struktura realizowanego program w jej skład wchodzą: Metody Środki Rytmizacja procesu Zmiana Konsultacja Ewaluacja
W programie Treningu Globalnego istotne także jest: Obserwacja podczas kolejnych zajęć, podczas pracy z terapeutą Rozeznanie mocnych stron Dobór indywidualnych technik realizacji ćwiczeń Dostosowanie wykonania ćwiczeń do potrzeb i możliwości Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa fizycznego i emocjonalnego
Do realizacji założeń programu potrzebne są: Stworzenie korzystnych warunków realizacji programu. Systematyczne i konsekwentne prowadzenie zajęć wspierających rozwój Obserwacja zachowań oraz potrzeb i możliwości Modyfikacja programu w zależności od potrzeb i możliwości
Wykorzystywanie dostępnych aktywności edukacji czyli zdobycie przez wieloprofilową diagnozę i wykorzystanie informacji o: Potencjale intelektualnym Dominującej inteligencji Stylu uczenia się Funkcjonowaniu motorycznemu Funkcjonowaniu sensomotorycznemu
Indywidualizacja zadań oraz sposobu ich wykonania ćwiczenia autorskie W moim przekonaniu narzędzie terapeutyczne powinno posiadać określone cechy i spełniać określone zadania: 1. Powinno być atrakcyjne. 2. Powinno być wielowymiarowe w odniesieniu do działań terapeutycznych powinno pobudzać i rozwijać systemy zmysłowe i wpływać na ich proces integrowania się, współdziałania. Takie działania wpływają bezpośrednio na kształtowanie umiejętności szkolnych i ich doskonalenie.
3. Powinno być integrujące grupę w realizacji zadań, MOŻEMY WSZYSTKO ROBIĆ RAZEM I POMAGAĆ SOBIE NAWZAJEM. 4. Niezależne od wieku i schorzenia w możliwości realizacji. 5. Zadania skonstruowane jak trening sportowca zawsze kończący się sukcesem. 6. Zadania skierowane na trening fundamentalnych funkcji sensomotorycznych, które stanowią podstawę kształtowania umiejętności szkolnych.
7. Powinno mieć możliwość wykonywania zadań samodzielnie z kontrolą wyników jak również w grupie, jako nauka. Przez zabawę pokazanie mocnych stron w grupie, kształtowanie wzajemnej pomocy wśród uczniów, jak również powinno uczyć współpracy w grupie rówieśniczej. 8 Powinno umożliwiać komunikację w obrębie pokazywania stanu emocji ucznia, jak również realizować potrzebę rozmowy o uczuciach i emocjach.
9. Powinno spełniać warunek koncepcji terapeutycznej Treningu Globalnego, czyli całościowego ujęcia diagnozy potrzeb i problemów ucznia oraz realizacje wspomagania rozwoju niezależnie od wieku ucznia, jego schorzenia lub chęci lepszego uczenia się w aspekcie nauki wielowymiarowej. 10. Powinno spełniać zadanie kształtowania motywacji poprzez wariant oceny i komunikacji. 11. Tworzenie przez trening stopniowanych trudnościami zadań, możliwości osiągania sukcesów, kształtowania pozytywnego obrazu samego siebie, podsycanie motywacji do dalszej pracy przez dobrą emocję i samozadowolenie ucznia.
Dostosowanie i kształtowanie komunikacji czynnej i biernej ćwiczenia autorskie Informacja o technicznym dostosowaniu środków komunikacji i terapii : Dziecko porozumiewa się poza werbalnie, modeluje głosem, mimiką twarzy, gestem, pokazuje odpowiedzi ręką i potwierdza głosem. System komunikacji Bliss, lub Piktogram Dłoń dziecka jest w obejmie utrzymującej wskaźnik, którym dziecko pokazuje litery, lub pisak którym pisze albo przepisuje w dużej liniaturze (ruch wspomagany za nadgarstek wygaszenie współruchów) LITERUJE na tablicy z literami wypowiedzi dowolne (rozmowa) LITERUJE odpowiedzi na pytania przy EMOCJACH wstawianie wyrazów w tekst UZUPEŁNIANKI LITERUJE odpowiedzi na pytania LITERUJE lub DOBIERA SKOJARZENIA
Trening emocjonalny ćwiczenia autorskie Każde dziecko ma potrzeby emocjonalne, które powinien rozpoznać każdy terapeuta, nauczyciel i rodzic. Uważa się za nie: potrzebę radości, uśmiechu, poczucie sukcesu oraz uznania. W trakcie stawiania jakichkolwiek zadań czy wymagań należy sprawić, aby dziecko nauczyło się nazywać swoje uczucia i emocje, aby później się nimi posługiwać.
Jednocześnie każde dziecko musi znać emocje i wiedzieć jakie towarzyszą podejmowanym działaniom. Powinien umieć o swoich przeżyciach opowiadać. Jest to niezbędne dla równowagi emocjonalnej. Niewypowiedziane emocje prowadzą do zachowań niepożądanych, np. agresji, apatii i innych. Koncepcja Treningu Globalnego zakłada również trening emocjonalny, którego zdaniem jest nauczyć dziecko z problemami nazywanie i przeżywanie swoich emocji.