Analiza cen kalkulacyjnych i zniekształcenia cenowe
Koszty zmienne Uznaje się że ich poziom ulega zmianie wraz ze zmianą wielkości produkcji Związane są przede wszystkim z: zużyciem surowców i materiałów wykorzystywanych bezpośrednio w procesie produkcji zużyciem energii na potrzeby produkcji; płacami pracowników bezpośrednio produkcyjnych; niektórymi usługami obcymi opłacanymi od ilości przerobionych produktów
Koszty stałe Nie zależą od wielkości produkcji Ich ogólny poziom jest stały w krótkim lub średnim okresie Należą do nich koszty: zarządu finansowe amortyzacji koszty wynajmu podatki składki ubezpieczeniowe
W sposób ogólny można powiedzieć, że zysk przedsiębiorstwa oraz jego rentowność zależą od: Wielkości produkcji i sprzedaży Wielkości kosztów i ich struktury z podziałem na koszty stałe i zmienne Cen sprzedaży
Metody kalkulacji jednostkowych kosztów własnych Kalkulacja podziałowa: Prosta Ze współczynnikami Fazowa (procesowa) Kalkulacja doliczeniowa: Zleceniowa Asortymentowa
Kalkulacja podziałowa Stosowana w produkcji prostej (masowej, wielkoseryjnej) Suma kosztów dzielona jest przez wykonaną produkcję
Kalkulacja podziałowa prosta Stosowana w jednostkach produkcyjnych, które wytwarzają jeden rodzaj nieskomplikowanych wyrobów lub usług np. kopalnie, transport osobowy, towarowy Stosowana przy produkcji masowej lub wielkoseryjnej jednego rodzaju wyrobu
Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami Stosowana w produkcji masowej lub wielkoseryjnej różnych rodzajów wyrobów, wykonywanych z tego samego surowca, przy użyciu tych samych urządzeń W wyniku procesu produkcji otrzymuje się wyroby różniące się między sobą właściwościami, jakością i parametrami użytkowymi Produkcja kosmetyków, wyrobów szklanych
Kalkulacja podziałowa fazowa Stosowana w przypadku produkcji masowej lub wielkoseryjnej jednego lub kilku wyrobów wykonywanych w kolejnych odrębnych procesach (fazach) wytwórczych, odbywających się niejednokrotnie w różnych wydziałach (na różnych stanowiskach produkcyjnych) Oddzielnie ujmuje się koszty materiałów i koszty przerobu (płace bezpośrednie i koszty wydziałowe)
Kalkulacja podziałowa fazowa Polega na oddzielnym skalkulowaniu kosztu wytworzenia każdej fazy procesu produkcyjnego Koszt wytworzenia całego wyrobu jest tu określany jako suma kosztów ustalonych dla poszczególnych faz
Kalkulacja doliczeniowa Stanowi obliczenie kosztów przypadających na określony przedmiot kalkulacji przez doliczenie do części kosztów bezpośrednich, pozostałej części kosztów pośrednich, za pomocą umownych kluczy rozliczeniowych Wymaga odrębnej ewidencji kosztów bezpośrednich dla poszczególnych produktów
Kalkulacja doliczeniowa zleceniowa Ma zastosowanie głównie w przypadku produkcji jednostkowej i małoseryjnej Dla każdego zlecenia otwiera się odrębną ewidencję, w której na podstawie dokumentów źródłowych gromadzi się koszty bezpośrednie danego zlecenia, a następnie dolicza się koszty pośrednie produkcji oraz koszty ogólnego zarządu i koszty sprzedaży
Kalkulacja doliczeniowa asortymentowa Prowadzona jest w przedsiębiorstwach wytwarzających produkty masowo lub wieloseryjnie, gdzie przedmiotem kalkulacji staje się konkretny asortyment produkowanych wyrobów. Na karcie kalkulacyjnej następuje grupowanie kosztów bezpośrednich, które dotyczą takich samych lub podobnych wyrobów Koszty pośrednie na koniec okresu dolicza się na podstawie kluczy rozliczeniowych Ustalenie w ramach asortymentu kosztu jednostkowego wyrobu dokonywane jest za pomocą kalkulacji podziałowej