EWALUACJA WEWNETRZNA Ewaluacja wewnętrzna Bezpieczny przedszkolak, szczęśliwy przedszkolak Cel: Sprawdzenie w jakim stopniu działania przedszkola sprzyjają poczuciu bezpieczeństwa dzieci (bezpieczeństwu i poczuciu bezpieczeństwa)? Metoda: analiza dokumentów, ankieta, wywiad Grupa badawcza: rodzice, dzieci, nauczyciele Pytania w ankietach dla rodziców i nauczycieli oraz w ankietach dla dzieci koncentrowały się wokół następujących zagadnień: 1. Czy przedszkole jest miejscem bezpiecznym dla dziecka 2. Czy dzieci mają poczucie bezpieczeństwa emocjonalnego? 3. W jaki sposób w przedszkolu zapewniane dzieciom bezpieczeństwo i poczucie bezpieczeństwa emocjonalnego? Wszystkie pytania postawione rodzicom, znalazły się w ankiecie dla nauczycieli. Trzy spośród tych pytań znalazły się też w wywiadzie z dziećmi, co pozwala porównać wyniki dla wszystkich grup ankietowanych. Ankieta dla nauczycieli rozbudowana została o pytania dotyczące sposobów zapewniania dzieciom bezpieczeństwa fizycznego i emocjonalnego w przedszkolu. Wywiad z dziećmi miał za zadanie również sprawdzenie podstawowych wiadomości dzieci o sobie i podstawowych zasadach postępowania w przedszkolu i poza nim. Analiza dokumentów. W przedszkolu obowiązuje szereg dokumentów dotyczących zapewnienia dzieciom szeroko rozumianego bezpieczeństwa w czasie ich pobytu w przedszkolu: 1. Regulamin bezpieczeństwa dzieci w Przedszkolu nr 91 Bajka w Poznaniu 2. Regulamin wycieczek i spacerów obowiązujący w Przedszkolu nr 91 Bajka w Poznaniu 3. Instrukcja udzielania pierwszej pomocy wychowankom Przedszkola nr 91 Bajka w Poznaniu 4. Plan ewakuacji przedszkola. Ponadto wszystkich pracowników obowiązują aktualne szkolenia BHP, znajomość i przestrzeganie zasad BHP 1
W kończącym się właśnie roku szkolnym 215/216 wśród priorytetowych kierunków realizacji polityki oświatowej państwa znalazły się : Działania przedszkola na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa dzieci co znalazło odzwierciedlenie w Rocznym planie pracy przedszkola i w we wszystkich miesięcznych planach pracy wszystkich oddziałów. Na cele procesu ewaluacji wewnętrznej przeanalizowano ilość czasu poświęconego na zagadnienia związane z bezpieczeństwem w poszczególnych oddziałach, co ilustruje poniższa tabela. Czas poświęcony na zagadnienia związane z bezpieczeństwem w poszczególnych grupach (na podstawie analizy zapisów w dziennikach) MIESIĄC ODDZIAŁ I ODDZIAŁ II ODDZIAŁIII ODDZIAŁIV ODDZIAŁ V Wrzesień 24 h 2 h 18 h 22 h 27 h Październik 49 h 28 h 12 h 33 h 25 h Listopad 23 h 18 h 13 h 38 h 18 h Grudzień 36 h 27 h 11 h 33 h 14 h Styczeń 28 h 18 h 1 h 35 h 17 h Luty 44 h 18 h 14 h 39 h 18 h Marzec 56 h 22 h 13 h 32 h 13 h Kwiecień 51 h 28 h 25 h 36 h 25 h Maj 53 h 12 h 19 h 39 h 21 h razem 364 h 191 h 135 37 h 178 h 2
Opracowanie zbiorcze wyników ankiety przeprowadzonej wśród RODZICÓW. W przedszkolu rozdanych zostało 6 ankiet zwróconych zostało 3, dodatkowo była możliwość wypełnienia ankiety drogą internetową, tym sposobem ankietę wypełniło 1 osób. Łącznie przeanalizowano 4 ankiet. 3
Czy według Pana/Pani przedszkole jest miejscem bezpiecznym? 1 3% 21 52% 18 45% Czy uważa Pan/Pani, że dzieci są jasno informowane o tym, jakich zasad postępowania należy przestrzegać? 15 38% 25 62% 4
Czy według Pana/Pani nauczyciele i inni pracownicy przedszkola zwracają uwagę na zachowania dzieci zagrażające ich bezpieczeństwu bądź bezpieczeństwu innych dzieci? 2 5% 19 47,5% 19 47,5% Czy wg Pani/Pana podczas wyjść i wycieczek z dziećmi zachowane są zasady bezpieczeństwa? 14 36% Raczj TAK raczj NIE 25 64% zdecydowanie NIE Jedna z osób ankietowanych nie odpowiedziała na pytanie. 5
Czy wg Pani/ Pana dzieci w przedszkolu czują się bezpieczne? (mają poczucie bezpieczeństwa)? 2 5% 18 45% 2 5 zdecydowanie NIE Czy Pani/ Pana dziecko lubi przedszkole? 1 2% 1 3% 12 3 26 65% 6
Z jaką sytuacją najczęściej wiązały się sygnały o braku poczucia bezpieczeństwa? 5 12,5% 14 35% konflikty z dziećmi z grupy agresja kolegi relacje z nauczycielem 16 4 relacje z pomocą wychowawczą relacje z innymi pracownikami przedszkola 2 5% 2 5% 3 7,5% 18 45% zmiana Pani w grupie (zastępstwa) żadne inne Wśród wymienionych innych sytuacji wymienione zostały: Wypadki na placu zabaw i w ogrodzie przedszkolnym; Trudności w nawiązywaniu kontaktu z dziećmi; Popychanie przez kolegów. 7
Czy Pana/Pani dziecko cieszy się na widok swoich nauczycielek? 3 8% 13 32% 24 6 Czy dziecko zwraca się do nauczycieli o pomoc? 2 5% 9 24% 27 71% Dwie osoby nie odpowiedziały na pytanie. 8
Czy dziecko dzieli się z nauczycielami swoimi przeżyciami? 6 17% 11 3 19 53% Cztery osoby nie odpowiedziały na pytanie. W pięciu ankietach rodzice skorzystali z możliwości wpisania uwag: Proszę zwracać większą uwagę na dzieci podczas zabawy na placu zabaw. Moje dziecko najbardziej lubiło Panią do pomocy, która już nie pracuje. Pozostałe nauczycielki są jej całkowicie obojętne. Dwa ostatnie pytania (pyt.9 i pyt.1) nie powinny być dla rodziców. Proszę o zwrócenie uwagi na dzieci z grupy Sów, które potrzebują więcej uwagi ze względu na dużą liczbę dzieci z opinią. Nie mamy wglądu pyt. 4 Zamknięty charakter ankiety nie daje możliwości wartościowego odzwierciedlenia realiów. Pytania są bardzo ograniczone (słabe). Pytanie nadrzędne czy ankieta ma służyć tylko poprawie wizerunku przedszkola (potwierdzeniu) czy rzeczywistym korzyściom dla dzieci i rodziców, bo o te chyba powinno chodzić). Odpowiedzcie sobie sami w sumieniu. 9
Opracowanie wywiadów przeprowadzonych wśród DZIECI. W wywiadzie brały udział dzieci w wieku 5,6 lat, łącznie 34. 1
Czy czujesz się bezpiecznie w przedszkolu? TAK NIE 34 1 Czy znasz swój adres zamieszkania? 13 38% 14 41% Zna dokładny adres Zna tylko ulice i/lub miasto Nie zna 7 21% 11
Czy znasz numery alarmowe? 7 21% TAK NIE 27 79% Czy wiesz co oznaczają kolory sygnalizatora drogowego? TAK NIE 34 1 Jedno dziecko wymagało podpowiedzi słownej. 12
Jak powinieneś zachowywać się w przedszkolu tak by nie zrobić sobie i innym krzywdy? Z wszystkich pytanych dzieci tylko dwoje odpowiedziało, że nie wie jak powinno się zachowywać. Natomiast odpowedzi pozostałych dzieci powielały się. Padały m.in. nastepujące odpowiedzi: Trzeba być grzecznym i miłym ; Nie wolno bawić się w niebespieczne zabawy ; nie bić i nie biegać ; Słuchać Pani ; Trzeba się bawić ładnie i zgodnie ; Nie mówić brzydkich słów. Czy lubisz chodzić do przedszkola? 1 3% 1 3% TAK NIE CZASAMI 32 94% 13
Czy lubisz swoje Panie? TAK NIE 34 1 Dlaczego lubisz swoje Panie? Dziewięcioro dzieci odpowiedziało, że nie wie dlaczego lubi swoje Panie. Natomiast pozostała część odpowiadała: Bo są bardzo dobre. ; Są miłe i nie krzyczą. ; Bo ładnie wyglądają ; Bo są fajne i można je przytulić ; Bo prowadzą fajne zajęcia, przytulają nas ; (2) Bo są fajne i robią wszystko dla dzieci ; Bo są fajne i mogą pomagać ; Bo one się nami opiekują, pomagają, przytulają, pilnują żeby było bezpiecznie, uczą nas ; Bo są miłe dla dzieci (8) Bo ładnie wyglądają, są dla mnie miłe ; (2) Bo ja je kocham, są miłe i nie krzyczą ; (2) Bo codziennie są nowe książki, rysujemy, są miłe ; Bo lubię się przytulać, uwieszać na nodze ; bo lubię, pomagają nam, jest miło ; bo czytają bajki, prowadzą fajne zajęcia, często wychodzimy ; 14
Czy jest coś czego nie lubisz robić w przedszkolu? Trzynaście dzieci odpowiedziało, że takiej rzeczy, której nie lubi robić w przedszkolu. Natomiast wśród pozostałych dzieci padały odpowiedzi: Nie lubię jak ktoś na mnie krzyczy, zabiera zabawki ; (5) nie lubię robić krzywdy ; Nie lubię jak inne dzieci rozkazują co mam robić. Nie lubię jak ktoś niszczy to co narysuję ; Nie lubię mówić wierszyków, Nie lubię jak ktoś mi dokucza ; Nie lubię leżakowania ; (2) Nie lubię jak zostaje sam w przedszkolu ; Nie lubię się nudzić ; Nie lubię się bawić z dziećmi ; boję się wdrapywać na drzewo ; nie lubię się kłócić ; (2) nie lubię się bawić lalkami wycinać ; nie lubię bić się z. Czy jest coś czego się boisz w przedszkolu? Spośród wszystkich pytanych dzieci 29 odpowiedziało, że niczego się nie boi w przedszkolu. W pozostałych 5 przypadkach padały następujące odpowiedzi: czasami, jeśli chłopcy bawią się w gwiezdne wojny ; jak ktoś z dzieci mnie straszy ; jak ktoś mi robi coś przykrego ; występów ; hałasu w sali. Do kogo się zwracasz w przedszkolu gdy coś Ci się stanie lub potrzebujesz pomocy? Dwoje dzieci nie potrafiło odpowiedzieć na to pytanie. Reszta pytanych dzieci kiedy potrzebuje pomocy zwraca się do swoich Pań, dwójka dzieci zwraca się również o pomoc do kolegów i koleżanek. Jeden chłopieć odpowiedział, że powinno się wezwać karetkę. 15
Opracowanie ankiet przeprowadzonych wśród NAUCZYCIELI. Wypełnionych zostało 1 ankiet. 16
Czy według Pani przedszkole jest miejscem bezpiecznym dla dziecka? 4 4 6 6 Czy jasno informuje Pani dzieci o tym jakich zasad postępowania należy przestrzegać? 1 1 17
Jakie formy stosuje Pani w realizacji zagadnień z bezpieczeństwem? 1 1 7 7 6 6 1 1 Zajęcia zorganizowane Zabawy tematyczne Spotkania z policją itp. Kodeks postepowania inne 8 8 Wśród innych pojawiły się następujące odpowiedzi: Zajęcia w terenie; Nauka przechodzenia przez ulicę ze światłami, przez ulicę bez świateł; Nauka zachowania się w środkach komunikacji miejskiej; Nauka bycia pieszym odpowiedzialnym; Wprowadzenie dzieciom 5 kolorowych zasad 18
Czy Pani i inni pracownicy przedszkola zwracają uwagę na zachowania dzieci zagrażające ich bezpieczeństwu bądź bezpieczeństwu innych 2 2 dzieci? 8 8 Czy podczas wyjść i wycieczek z dziećmi zachowane są zasady bezpieczeństwa? 1 19
W jaki sposób zapewnia Pani bezpieczeństwo dzeciom w czasie wyjść i wycieczek? 9 9 9 9 przeprowadzenie pogadanki nt. bezpiecznego zachowania podczas wyjść założenie dzieciom kamizelek odblaskowych 9 9 1 1 zapewnienie odpowiedniej ilości opiekunów wyposażenie się w apteczkę 1 1 1 1 zgody z numerami kontaktowymi do rodziców dzieci wcześniejsze opracowanie regulaminu i informacji dla rodziców Czy dzieci w przedszkolu czują się bezpieczne? 6 6 4 4 2
Z jaką sytuacją najczęściej wiązały się sygnały o braku poczucia bezpieczeństwa? 1 1 1 1 1 1 6 6 konflikty z dziećmi z grupy agresja kolegi relacje z nauczycielem relacje z pomocą wychowaczą relacje z innymi pracownikami przedszkola zmiana Pani (zastępstwo) 8 8 żadne inne Inna odpowiedź: Zachowania dzieci z orzeczeniem, które są niezrozumiałe dla innych dzieci Czy dzieci w Pani grupie lubią przedszkole? 5 5 5 5 21
Czy dzieci cieszą się na Pani widok? 2 2 8 8 Czy dzieci zwracają się do Pani o pomoc? 1 1 9 9 22
Czy dzieci dzielą się z Panią swoimi przeżyciami? 2 2 8 8 Czy zna Pani zasady udzielania pierwszej pomocy? 6 6 4 4 Zdecydowanie Nie 23
Czy zna Pani plan ewakuacji przedszkola? 4 4 6 6 W jaki sposób zapewnia Pani bezpieczeństwo dzieci w czasie zajęć i zabaw swobodnych? Podane zostały następujące odpowiedzi: Stała obecność nauczyciela (3); Obserwacja dzieci (8); Bezpośrednia pomoc dzieciom w trudnych sytuacjach (3); Nauka odpowiednich zachowań; Reagowanie na sytuacje zagrożenia (5); Rozmowy indywidualne z dziećmi nt.bezpieczeństwa (2); Sprawdzanie czy miejsce zabawy i zabawki są bezpieczne (3); Pomoc w rozwiązywaniu konfliktów między dziećmi (2); Wprowadzenie i ciągłe przypominanie zasad zachowania (3); Reagowanie na skargi dzieci. 24
Czy dba Pani o bezpieczeństwo dzieci w czasie spożywania posiłków? Jedna osoba nie udzieliła odpowiedzi, w pozostałych 9 ankietach padały następujące odpowiedzi: Pomoc w spożywaniu posiłków (2); Stała obecność i obserwacja dzieci (4); Zabezpieczanie gorących potraw (2); Przygotowanie potraw zgodnie z uczuleniami dzieci (3); Nauczyciel siedzi z dziećmi razem przy stole; Zwracanie uwagi na sytuacje niebezpieczne (7) (m.in.:bujanie się przy stole, zbyt szybkie jedzenie, niewłaściwa postawa przy stole, rozmowy przy stole, picie z pełną buzią, chodzenie z kubkiem, temperatura posiłków) 25
Porównanie odpowiedzi na te same pytania zawarte w ankietach dla rodziców, nauczycieli oraz zadane w wywiadzie z dziećmi. Czy przedszkole jest miejscem bezpiecznym? Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Rodzice 45% (18 osób) 52% (21 osób) 3% (1 osoba) Nauczycielki 4 (4 osoby) 6 (6 osób) Czy dzieci są jasno informowane o tym, jakich zasad postępowania należy przestrzegać? Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Rodzice 62% (25 osób) 38% (15 osób) Nauczycielki 1 (1 osób) Czy nauczyciele i inni pracownicy przedszkola zwracają uwagę na zachowania dzieci zagrażające ich bezpieczeństwu bądź bezpieczeństwu innych dzieci? Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Rodzice 47,5% (19 osób) 47,5% (19 osób) 5% (2 osoby) Nauczycielki 8 (8 osób) 2 (2 osoby) Czy podczas wyjść i wycieczek z dziećmi zachowane są zasady bezpieczeństwa? Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Rodzice 64% (25 osób) 36% (14 osób) Nauczycielki 1 (1 osób) 26
Czy dzieci lubią przedszkole? Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Rodzice 65% (26 osób) 3 12 osób) 2,5% (1 osoba) 2,5% (1 osoba) Nauczycielki 5 (5 osób) 5 (5 osób) Dzieci 94% (32 osoby) 3% (1 osoba odpowiedź: czasami) Czy dzieci w przedszkolu czują się bezpiecznie? (mają poczucie bezpieczeństwa) Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Rodzice 5 (2 osób) 45% (18 osób) 5% (2 osoby) Nauczycielki 4 (4 osoby) 6 (6 osób) Dzieci 1 (34 osoby) Z jaką sytuacją wiązały się najczęściej sygnały o braku poczucia bezpieczeństwa? Konflikty z dziećmi Agresja kolegi Relacje z nauczycielem Relacje z pomocą wychowawczą Relacje z innymi pracownikami przedszkola Zmiana pań (zastępstwo) Inne Żadne Rodzice 35% ( 14 os.) 45% (18 os.) 7,5% (3 os.) 5% (2 os.) 5% (2 os.) 12,5% 5 os. 4 (16 os.) Nauczyciele 35% (6 os.) 47% (8 os.) 6% (1 os.) 6% (1 os.) 6% (1os.) 27
Czy dziecko cieszy się na widok swoich nauczycielek? Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Rodzice 6 (24 osoby) 32% (13 osób) 8% (3 osoby) Nauczycielki 8 (8 osób) 2 (2 osoby) Dzieci 1 ( 34 dzieci odpowiedziało, że lubi swoje panie) Czy dzieci zwracają się do nauczycieli o pomoc? Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Rodzice 24% (9 osób) 71% (27 osób) 5% (2 osoby) Nauczycielki 9 (9 osób) 1 (1 osoba) Dzieci 94% (32 osoby) Czy dzieci dzielą się z nauczycielami swoimi przeżyciami? Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Rodzice 3 (11 osób) 53% (19 osób) 17% (6 osób) Nauczycielki 8 (8 osób) 2 (2 osoby) 28
Podsumowanie i wnioski: Na podstawie analizy dokumentacji, oraz szczegółowej analizy odpowiedzi udzielonych w ankietach oraz wywiadach można stwierdzić, że Przedszkole nr 91 Bajka zapewnia dzieciom bezpieczeństwo zarówno fizyczne, jak i emocjonalne. W odpowiedziach wszystkich osób badanych dominują kategorie zdecydowanie tak i raczej tak, kategorie raczej nie i zdecydowanie nie pojawiają się sporadycznie. Zaobserwować tu można dość dużą zgodność pomiędzy odpowiedziami rodziców i nauczycielek. Odpowiedzi na trzy podstawowe pytania dokonanej ewaluacji brzmią następująco: 1. Przedszkole 91 Bajka w Poznaniu spostrzegane jest prze rodziców, nauczycielki i dzieci jako miejsce bezpieczne dla dzieci. 2. Dzieci uczęszczające do Przedszkola 91 Bajka mają w opinii respondentów poczucie bezpieczeństwa. Dzieci lubią chodzić do przedszkola, lubią swoje nauczycielki, mają do nich zaufanie. 3. Przedszkole zapewnia dzieciom bezpieczeństwo fizyczne i poczucie bezpieczeństwa emocjonalnego poprzez: Dokumenty regulujące zasady bezpieczeństwa Uwzględnianie bezpieczeństwa jako priorytetu w planowaniu pracy dydaktyczno-wychowawczej Uważnej opiece nad dziećmi w trakcie ich pobytu w przedszkolu. Realizacji zajęć i zadań dla dzieci związanych z zagadnieniami bezpieczeństwa Różnorodność form i metod codziennej pracy z dziećmi Podmiotowe i uważne traktowanie każdego dziecka To, co może niepokoić to, wynikająca z analizy odpowiedzi wszystkich grup respondentów pewna bezradność przedszkola wobec problemu agresji i częstych konfliktów pomiędzy dziećmi, które zaburzają poczucie bezpieczeństwa emocjonalnego dzieci i bywają zagrożeniem dla ich bezpieczeństwa fizycznego. 29
Wnioski (propozycje) 1. Stworzenie dla całego przedszkola zintegrowanych projektów pracy w grupach skupiających się wokół: Promowania pozytywnych wartości takich jak: życzliwość, pomoc, wzajemne zrozumienie, wspólna zabawa. Przeciwdziałania agresji i budowania umiejętności rozwiązywania konfliktów wśród dzieci. 2. Zacieśnienie współpracy przedszkola z rodzicami poprzez np. wzbogacenie przepływu informacji, zachęcenie rodziców do udziału w spotkaniach poświęconych problemom wychowawczym. 3. Rada szkoleniowa dla nauczycieli poświęcona treningowi umiejętności wychowawczych (ze szczególnym zwróceniem uwagi na zapobieganie konfliktom pomiędzy dziećmi i rozwiązywanie tych konfliktów) 4. Szkolenie o charakterze warsztatowym dotyczące udzielania pierwszej pomocy. 5. Położenie większego nacisku na znajomość przez dzieci ważnych informacji takich jak: adres zamieszkania, adres przedszkola czy numery alarmowe. Przeprowadzenie i opracowanie ewaluacji wewnętrznej: Dorota Gaul Joanna Pieczyńska Weronika Kuśnierek 3