Szkolny Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Zaczarniu
Program profilaktyki obejmuje treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Jest dostosowany do możliwości rozwojowych uczniów oraz potrzeb naszego środowiska szkolnego. PODSTAWA PRAWNA Podstawą prawną do wprowadzenia działań profilaktycznych w ramach szkolnego programu profilaktyki, stanowią: Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej art. 72 Konwencja o Prawach Dziecka art. 3,19,33 Ustawa z dania 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. Z 1996 r. nr 67, poz.329 z późniejszymi zmianami) Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17), Rozporządzenie MENiS z dania 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. nr 10 z 2002r., poz. 96 z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 sierpnia 1999 r. w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. Nr 67, poz. 756, z późn. zm.). Program Ochrony Zdrowia Psychicznego
Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii Krajowy Program Zapobiegania Zakażeniom HIV Program Wychowawczy Szkoły Podstawowej w Zaczarniu Poprzedni Program Profilaktyczny Szkoły Podstawowej w Zaczarniu
WSTĘP Szkolny Program Profilaktyki stanowiący rozwinięcie Szkolnego Programu Wychowawczego realizowanego w naszej szkole ma na celu kształtowanie osobowości uczniów i wspieranie ich rozwoju. Realizacja zadań zawartych w Szkolnym Programie Profilaktycznym powinna wpłynąć na uczniów tak, aby potrafili: rozwiązywać problemy, współżyć z ludźmi, wybierać to, co służy ich zdrowiu fizycznemu i psychicznemu. Program ma na celu zmianę niezadowalających zachowań uczniów. Przewiduje działania szkoły na rzecz dzieci mające przeciwdziałać ich marginalizacji lub wykluczeniu społecznemu. Wspiera i rozwija potencjał dziecka wyniesiony z domu rodzinnego. Warunkiem osiągnięcia założonych celów jest zaangażowanie wszystkich nauczycieli, wychowawców i rodziców. Może być dobrze zrealizowany przy współpracy z pracownikami różnych instytucji działającymi na rzecz dziecka: Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Policja, Sąd Rodzinny, Kościół. Szkolny Program Profilaktykiy Szkoły Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Zaczarniu opiera się na profilaktyce realizowanej w odniesieniu do dwóch z trzech grup ryzyka: 1. Profilaktyka pierwszorzędowa kierowana do grup niskiego ryzyka, czyli do szerokiej populacji, które nie podejmują jeszcze zachowań ryzykownych. Polega na promowaniu zachowań zdrowotnych celem opóźnienia wieku inicjacji. 2. Profilaktyka drugorzędowa podwyższonego ryzyka - należą tu osoby, które mają już za sobą pierwsze próby zachowań ryzykownych. 3. Profilaktyka trzeciorzędowa wysokiego ryzyka - należą tu osoby o utrwalonych zachowaniach ryzykownych.
Doświadczenie pokazuje, że w naszej Szkole realizować należy profilaktykę pierwszo i drugorzędową. Wynika to z wieku dzieci i z rodzaju problemów, z jakimi mamy do czynienia. W kręgu zainteresowań Profilaktyki Szkolnej realizowanej na poziomie naszej szkoły powinny znajdować się następujące obszary: Promowanie zdrowego stylu życia zarówno w sferze fizycznej jak i psychicznej. Psychoedukacja dotycząca odpowiedzialności za bezpieczeństwo swoje i innych w różnych sferach naszego życia. Zapobieganie przemocy i agresywnym zachowaniom. Psychoedukacja dzieci i rodziców dotycząca zagrożeń płynących z nadmiernego korzystania z mediów (telewizja, komputer, Internet). Psychoedukacja dotycząca szkodliwości nikotyny i alkoholu dla zdrowia fizycznego i wpływ środków uzależniających na relacje z innymi. Rozpoznawanie zagrożeń sprzyjających marginalizacji dziecka i podejmowanie działań zapobiegających temu zjawisku. Przed wdrażaniem Szkolnego Programu Profilaktyki, a następnie ewaluacji dokonanej na podstawie analizy sytuacji wychowawczej szkoły dokonywanej przez Radę Rodziców i Radę Pedagogiczną określono mocne i słabe strony naszej placówki.
Mocne strony szkoły: 1. Szkoła przyjazna uczniom. 2. Efektywne nauczanie. 3. Indywidualizacja procesu nauczania ze względu na potrzeby i możliwości uczniów. 4. Wspieranie uczniów z problemami. 5. Bogata oferta zajęć pozalekcyjnych. 6. Współpraca ze środowiskiem lokalnym. 7. Szkoła Odkrywców Talentów. Słabe obszary działania szkoły: 1. Incydentalne zachowania agresywne wśród uczniów. 2. Potrzeba budowania w uczniach wiary we własne siły. 3. Potrzeba położenia większego nacisku na naukę języków obcych. 4. Niewystarczająca baza dydaktyczna; niewystarczające pomoce dydaktyczne (w tym multimedialne). 5. Edukacja rodziców i dzieci w zakresie zagrożeń płynących z nowych mediów oraz nowych pojawiających się substancji uzależniających i szkodliwych dla zdrowia (dopalacze i napoje energetyzujące).
Sposoby ewaluacji Programu Profilaktyki: Opis poziomu poczucia bezpieczeństwa uczniów w szkole na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych odpowiedzialna Katarzyna Hobler Analiza i ocena podjętych działań na rzecz świadomego korzystania uczniów z mediów, przeprowadzenie ankiet wśród uczniów i rodziców - odpowiedzialna Jolanta Wróblewska Ilościowa i jakościowa analiza problemów dydaktyczno-wychowawczych w oparciu o dokumentację wychowawczą odpowiedzialny Dariusz Augustyn Członkowie zespołu wychowawczego odpowiedzialni są za ewaluację wybranych obszarów pracy na lata 2012-2015: Skład zespołu wychowawców klas I-III: Teresa Czosnyka, Monika Starzyk, Barbara Ziaja. Skład zespołu wychowawców klas IV-VI: Jolanta Wróblewska, Monika Pałucka, Dariusz Augustyn.
Działania profilaktyczne w poziomie klas I - III
Cele Działania Kto realizuje Kryterium sukcesu Sposób ewaluacji Prowadzący ewaluację Promocja zdrowego stylu życia I. Higiena osobista 1. Blok zajęć psychoedukacyjnych Dbamy o zdrowie Higienistka szkolna, Stomatolog Uczeń jest schludny, czysty, dba oswój wygląd. Zna podstawy higieny intymnej. Dba o zdrowe zęby. Obserwacja II. Zdrowe odżywianie 1. Akcje promujące zdrowe odżywianie: Szkolny Dzień Zdrowia, Teatrzyki profilaktyczne. Wychowawca, Pedagog, Realizatorzy programów profilaktycznych Uczeń potrafi wskazać składniki diety służące zdrowiu. Świadomie spożywa warzywa i owoce. Rezygnuje z niezdrowej żywności. Rozmowa, Obserwacja spożywanych posiłków Realizatorzy działań
III. Ruch bramą do zdrowia fizycznego i psychicznego 1. Zajęcia wychowania fizycznego, pozalekcyjne zajęcia sportowe i ruchowe, gimnastyka korekcyjna. 2. Propagowanie turystyki pieszej. 3. Wyjazdy na basen. Nauczyciele w-f i gimnastyki korekcyjnej, klas Systematyczna kontrola poziomu sprawności uczniów za pomocą ogólnodostępnych testów. Organizowanie zajęć na basenie. Analiza jakościowa i ilościowa. Nauczyciele w-f i gimnastyki korekcyjnej, klas. IV.Profilaktyka uzależnień 1. Bloki zajęć psychoedukacyjnych o uzależnieniach: - Postrzeganie swoich uczuć i radzenie sobie z trudnymi uczuciami - Zajęcia dotyczące substancji uzależniających /w tym napoje energetyzujące/ - Zajęcia dotyczące zagrożeń płynących z nowych mediów. 2. Modelowanie zachowań związanych z dokonywaniem wyborów (asertywność). 3. Filmy i spektakle profilaktyczne. Nauczyciel prowadzący, Pedagog, psycholog - interwencyjnie. Nauczyciel informatyki Realizatorzy spektaklu. Uczeń potrafi nazywać uczucia, akceptuje uczucia trudne i uczy się nad nimi panować. Uczeń wie na czym polega szkodliwe działanie różnych substancji Uczeń potrafi oceniać postępowanie bohaterów. Informacje zwrotnych od dzieci. Obserwacja zachowań dzieci. Współdziałanie z rodzicami, celem rozwiązywania pojawiających się problemów.
Bezpieczeństwo w szkole i poza nią I. Bezpieczeństwo w świetle przepisów szkolnych. 1. Podnoszenie standardów związanych z bezpieczną szkołą /organizacja pracy szkoły dyżury nauczycieli, monitoring. Dyrektor, Koordynator ds. bezpieczeństwa, Nauczyciele Uczniowie czują się w szkole bezpieczni. Badania ankietowe Bezpieczna szkoła dla rodziców i dzieci. Koordynator ds. bezpieczeństwa 2. Zapoznanie uczniów z regulaminami dotyczącymi bezpieczeństwa w szkole /w tym regulaminami pracowni i wycieczek./ Rodzice uczniów maja przekonanie o bezpieczeństwie w szkole i podczas wycieczek. Zbieranie informacji od uczniów. 3. Zajęcia na temat: Bezpieczne wakacje, Bezpieczne ferie. 4. Udział w Programach o bezpieczeństwie. współpraca ze Policją. Uczniowie posiadają wiedzę na temat zachowań zagrażających bezpieczeństwu. Mają samoświadomość odpowiedzialności za słowa. Obserwacja 5. Podstawowa widza na temat zagrożeń płynących z nowych Nauczyciel informatyki Uczniowie potrafią świadomie korzystać z Internetu. Obserwacja Nauczyciel informatyki
II. Pierwsza pomoc mediów. 1. Udzielanie pierwszej pomocy. Ratujemy i uczymy ratować. 2. Pokaz pierwszej pomocy. Nauczyciel instruktor, Ratownik medyczny (OSP Zaczarnia) Uczeń wie jak udzielać pomocy w sytuacjach zagrożenia. Obserwacja Nauczyciel - instruktor Wspieranie dziecka I. Wyrównywania szans edukacyjnych 1. Diagnozowanie dzieci w Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej. Uczeń pokonuje trudności w uczeniu się w oparciu o proponowany system pomocy. Analiza oferty pomocowej pod względem dostosowania do potrzeb. Dyrektor Logopeda 2. Zorganizowanie pomocy psychologicznej dzieciom o specjalnych potrzebach edukacyjnych praca zespołów w oparciu o Ustawę,, Nauczyciele Logopeda Uczeń ze specyficznymi trudnościami otrzymuje pomoc. Ewaluacja form pomocy psychologicznopedagogicznej. Członkowie Zespołów II. Wyrównywania szans rozwoju społecznego 1. Pomoc psychologiczna i pedagogiczna w szkole. 2. Kierowanie dzieci do instytucji wspierających szkołę., Rada Rodziców Dziecko otrzymuje wsparcie od instytucji szkolnej. Rodzice są motywowani Monitorowanie indywidualnych przypadków. Dyrektor,.
3. Pomoc materialna w tym: dofinansowanie obiadów, zapomogi losowe, wnioskowanie o pomoc do Ośrodka Pomocy Społecznej, 4. Wnioskowanie o wgląd w sytuację rodzinną, realizacja rządowych programów pomocowych i innych. do pracy nad zmianą sytuacji dziecka lub sytuacji rodzinnej. Rodzice otrzymują wsparcie przy rozwiązywaniu problemów rodzinnych.
Działania profilaktyczne w poziomie klas IV - VI
Cel Działania Kto realizuje Kryterium sukcesu Promocja zdrowego stylu życia Sposób ewaluacji Prowadzący ewaluację I. Higiena osobista 1. Pogadanki na godzinach wychowawczych i lekcjach przyrody, w-f, WDŻ. Nauczyciele w-f, WDŻ, przyrody,, Higienistka szkolna, Stomatolog Uczeń jest schludny, czysty, dba oswój wygląd. Zna podstawy higieny intymnej. Obserwacja Dba o zdrowe zęby. II. Zdrowe odżywianie 1. Lekcje przyrody Nauczyciel przyrody, Uczeń potrafi wskazać składniki diety służące zdrowiu. Rozmowa 2. Akcje promujące zdrowe odżywianie: Szkolny Dzień Zdrowia, Teatrzyki profilaktyczne. Realizatorzy programów Świadomie spożywa warzywa i owoce. Rezygnuje z niezdrowej żywności. Obserwacja spożywanych posiłków III. Ruch bramą do zdrowia fizycznego i psychicznego 1. Zajęcia wychowania fizycznego, pozalekcyjne zajęcia sportowe i gimnastyki korekcyjnej. Nauczyciele w-f i gimnastyki korekcyjnej, Systematyczna kontrola poziomu sprawności uczniów za pomocą ogólnodostępnych Analiza jakościowa i ilościowa Nauczyciele w-f i gimnastyki korekcyjnej,
2. Propagowanie turystyki pieszej. 3. Wyjazdy na basen. klas testów. Organizowanie zajęć na basenie. klas. IV. Profilaktyka uzależnień 1. Film i zajęcia psychoedukacyjne. 2. Nikotyna legalny narkotyk i odmawianie. 3. Wpływ alkoholu na organizm młodego człowieka. 4. Konsekwencje ryzykownych zachowań. Uczeń wie na czym polega szkodliwe działanie nikotyny. Deklaruje podejmowanie właściwych wyborów. Uczeń wie na czym polega szkodliwe działanie alkoholu. Informacje zwrotne od dzieci. Ankieta dla uczniów i rodziców. 5. Media a uzależnienia (tel. komórkowe, komputer, Internet) 6. Nowe substancje uzależniające napoje energetyzujące, dopalacze. 7. Postępowanie zgodne z procedurami względem dzieci podejmujących próby palenia lub picia. Zaproszeni trenerzy Uczeń potrafi ocenić swoje podejście do komputera. Ocena na podstawie karty pracy Ja i media Uczeń doświadcza działań dorosłych mających ochronić go przed zachowaniami ryzykownymi. 8. Pomoc dzieciom z symptomami uzależnienia
od mediów. 9. Współpraca z i ich rodzicami. 10. Spektakl profilaktyczny lub udział w stosownych kampaniach. Uczeń poznaje jak radzą sobie bohaterowie z konfliktem wewnętrznym Bezpieczeństwo w szkole i poza nią I. Bezpieczeństwo w świetle przepisów szkolnych. 1. Podnoszenie standardów związanych z bezpieczną szkołą: organizacja pracy szkoły dyżury nauczycieli, monitoring Dyrektor, Koordynator ds. bezpieczeństwa Nauczyciele Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie. Ankiety Bezpieczna szkoła / dla rodziców i dzieci/ Koordynator ds. bezpieczeństwa 2. Zapoznanie uczniów z regulaminami dotyczącymi bezpieczeństwa w szkole.w tym regulaminami pracowni i wycieczek. Nauczyciele Rodzice uczniów mają przekonanie o bezpieczeństwie w szkole 3. Zajęcia bezpieczne wakacje i ferie.
II. Zapobieganie przemocy i zachowaniom agresywnym 1. Zajęcia psychoedukacyjne dotyczące agresji. 2. Zapoznanie ze szkolnymi procedurami dotyczącymi czynów agresywnych., Uczeń ma wiedzę jak radzić sobie z trudnymi emocjami, konfliktami i wykorzystuje tę wiedzę w praktyce. Obserwacja zachowań uczniów. 3. Prewencyjne spotkania z policjantem na temat: Odpowiedzialność nieletnich za swoje czyny 4. Modelowanie sposobów rozwiązywania konfliktów (w tym przemocy) w szkole i rodzinie przy pracy z indywidualnym przypadkiem interwencje w klasach lub grupach, mediacje rówieśnicze. Policjant, Pedagog Uczeń otrzymuje pomoc dorosłych przy rozwiązywaniu poważnych konfliktów. Uczeń wie, że ponosi konsekwencje za nieadekwatne zachowania i wie ma prawo do uczenia się na błędach. Analiza efektów pracy na procedurach dot. agresywnych zachowań i efektów kontraktów. Dyrektor
III. Bezpieczeństwo w szkole i poza szkołą. 1. Zajęcia podnoszące kompetencje dzieci i zmniejszające ich zagrożenie w różnych sytuacjach: Jestem świadomym uczestnikiem ruchu drogowego. Nauczyciel techniki Uczeń zna zasady ruchu drogowego. Zna zagrożenia płynące z uczestnictwa w ruchu drogowym. Potrafi bezpiecznie Zachować się na drodze. Monitorowanie zdawalności egzaminu na Kartę rowerową. Nauczyciel techniki III. Pierwsza pomoc. 1. Udzielanie pierwszej pomocy. Ratujemy i uczymy ratować. Nauczyciel - instruktor Uczeń wie jak udzielać pomocy w sytuacjach zagrożenia. Obserwacja zajęć praktycznych udzielania pierwszej pomocy Nauczyciel - instruktor Wspieranie dziecka I. Wyrównywanie szans edukacyjnych 1. Diagnozowanie dzieci w Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej. 2. Praca dydaktyczna w oparciu o opracowane wymagania zgodnie ze wskazaniami poradni. Dyrektor,, Nauczyciele Uczeń pokonuje trudności edukacyjne w oparciu o proponowany system pomocy. Analiza dodatkowej oferty edukacyjnej pod względem dostosowania do potrzeb uczniów Dyrektor, Nauczyciele 3. Zorganizowanie pomocy psychologicznej dzieciom o specjalnych potrzebach edukacyjnych praca zespołów
w oparciu o Ustawę, zajęcia wyrównawcze, korekcyjnokompensacyjne, specjalistyczne. II. Wyrównywania szans rozwoju społecznego 1. Pomoc psychologiczna i pedagogiczna w szkole. 2. Pomoc materialna w tym: dofinansowanie obiadów, zapomogi losowe, wnioskowanie o pomoc do Ośrodka Pomocy Społecznej., Rada Rodziców Dziecko otrzymuje wsparcie od instytucji szkolnej. Rodzice są motywowani do pracy nad zmianą sytuacji dziecka lub sytuacji rodzinnej. Monitorowanie indywidualnych przypadków. Dyrektor, 3. Wnioskowanie do Sądu o wgląd w sytuację rodzinną, Realizacja Rządowych Programów pomocowych i innych. Rodzice otrzymują wsparcie przy rozwiązywaniu problemów rodzinnych. Uchwała nr 1/2012 z dnia 10 września 2012r. Rady Rodziców Szkoły Podstawowej im. M. Konopnickiej w Zaczarniu. Uchwała nr 6/2012 z dnia 25 września 2012r. Rady Pedagogicznej Zespołu Gimnazjum im. Zesłańców Sybiru i Szkoły Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Zaczarniu.