SZKOŁA PODSTAWOWA NR 3 Załącznik nr 9 IM. KS. JANA TWARDOWSKIEGO W SIERPCU ul. Konstytucji 3 Maja 8 09-200 Sierpc woj. mazowieckie tel./fax:+48 (24) 275 26 44 www.sp3.sierpc.pl e-mail sp3@edu.sierpc.pl PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 3 IM. KS. JANA TWARDOWSKIEGO W SIERPCU 2014/2015
Spis treści: I Wstęp II Podstawa prawna III Diagnoza szkoły IV Zadania szkoły 4.1. Zadania wychowawcy 4.2. Zadania nauczycieli 4.3. Zadania rodziców V Cele Szkolnego Programu Profilaktyki VI Priorytety VII Adresaci VIII Instytucje wspierające szkołę w działaniach profilaktycznych IX Sposoby realizacji zadań X Ewaluacja
I. Wstęp Profilaktykę rozumie się jako proces wspierający zdrowie psychiczne i fizyczne poprzez pomoc i towarzyszenie uczniowi w zdobywaniu wiedzy o zagrożeniach dla zdrowia oraz w nabywaniu umiejętności przeciwdziałania tym zagrożeniom. Nasz program został dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów i potrzeb środowiska lokalnego. Ma służyć ujednoliceniu działań wychowawczych i profilaktycznych oraz pozyskaniu rodziców do współpracy w dziedzinie profilaktyki domowej. Do podstawowych założeń szkolnej profilaktyki należą: - wyposażenie ucznia w wiedzę i umiejętności niezbędne do dokonywania właściwych wyborów w życiu, rozwijanie wiedzy i umiejętności w zakresie profilaktyki u nauczycieli i rodziców, doskonalenie umiejętności adaptowania się ucznia do zmian zachodzących we współczesnym świecie przy zachowaniu swej tożsamości i autonomii, zapobieganie samotności dziecka w rozwiązywaniu problemów, - poznania możliwości dziecka jako drogi do jego sukcesu. II. Podstawa prawna 1. Ustawa o systemie oświaty z dn. 07.09.1991r. (Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572 ze zmianami) art. 43 ust.1 w związku z art.54 ust.2 pkt.1 lit. b art.4 -,,Nauczyciel w swoich działaniach dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych ma obowiązek kierowania się dobrem uczniów, troską o ich zdrowie, postawę moralną i obywatelską z poszanowaniem godności osobistej ucznia. 2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dn. 31.01.2002r. (z. U. z 2002 Nr 10. poz. 96) 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dn. 26.02.2002r. (Dz. U. z 2002 Nr 51, poz. 458) 4. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich 26.X.1982r. (ze.zm.). -art. 4 -,,Każdy, kto stwierdzi istnienie okoliczności świadczących o demoralizacji nieletniego ma społeczny obowiązek przeciwdziałania temu, a przede wszystkim zawiadomienia o tym rodziców lub opiekuna Sądu Rodzinnego, Policji lub innego właściwego organu. 5. Rozporządzenie MENIS w sprawie Zasad Udzielania i Organizacji Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej(...) z 07.01.2003r.
- 2, pkt 6,7 -,,Pomoc psychologiczno-pedagogiczna organizowana w szkole polega w szczególności na: podejmowaniu działań wychowawczych i profilaktycznych wynikających z programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki, prowadzeniu edukacji prozdrowotnej i promocji zdrowia. 6. Rozporządzenie MENIS z 31.0.2003, w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem.,,- 10, pkt I -,,Szkoły i placówki opracowują, zgodnie ze statutem, strategię działań wychowawczych i zapobiegawczych oraz interwencyjnych wobec dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, która uwzględnia w szczególności: systematyczne prowadzenie w środowisku szkoły edukacji prozdrowotnej, promocji zdrowia psychicznego i zdrowego stylu życia.... 7. Polska Deklaracja w Sprawie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie z 17.12.1995r. -,,Dzieci i młodzież mają prawo do wzrastania w bezpiecznym środowisku, wolnym od przemocy, a obowiązkiem dorosłych jest im to zapewnić.,,każdy człowiek ma prawo do wiedzy potrzebnej do radzenia sobie z przemocą. 9. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. III. Diagnoza szkoły W celu zdiagnozowania sytuacji wychowawczej szkoły, zespół konstruujący Szkolny Program Profilaktyki wziął pod uwagę badania ankietowe przeprowadzone wśród uczniów klas V podczas realizacji programów społecznych. Dokonana ewaluacja Programu Profilaktyki określiła niepożądane zachowania uczniów i wyłoniła obszary zagrożeń, na jakie narażony jest współczesny młody człowiek. Istnieje ścisła zależność między wiekiem uczniów, a intensywnością pojawiających się zagrożeń i zachowań negatywnych, których największe nasilenie obserwujemy wśród uczniów klas V i VI. Z analizy ankiet przeprowadzonych na temat działań wychowawczo - profilaktycznych wynikło, że zjawiska przemocy nie można lekceważyć i należy w większym stopniu uczyć dzieci zachowań społecznie pożądanych, eliminując agresję oraz przemoc rówieśniczą. Najważniejszym priorytetem w Szkolnym Programie Profilaktyki w roku szkolnym 2014/2015 jest przeciwdziałanie agresji, przede wszystkim agresji
słownej, doskonalenie umiejętności właściwego reagowania w sytuacjach konfliktowych, będących skutkiem nadmiernej agresji w relacjach uczniowskich. Praca nauczycieli i wychowawców ma sprzyjać wszelkim działaniom na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa wszystkich uczniów. Wychowawcy klas VI Vi i pedagog realizują program Przeciw przemocy, mający na celu eliminowanie zachowań agresywnych i przemocy wśród uczniów, który przyczynia się do wzrostu poczucia bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w szkole. Drugi ważny problem, który należy zrealizować, dotyczy profilaktyki antytytoniowej. Konieczne jest przeprowadzanie cyklicznych zajęć na temat szkodliwości nikotyny. Stąd nasza szkoła nadal będzie realizować programy antytytoniowe:,,nie pal przy mnie, proszę wśród uczniów klas III i,,znajdź właściwe rozwiązanie wśród klas VI. Wzorem lat ubiegłych, uczniowie klas V będą realizować program prozdrowotny Trzymaj formę, który ma na celu promocję zdrowego stylu życia i dbania o kondycję fizyczną. Przy tworzeniu Szkolnego Programu Profilaktyki uwzględnione zostały dotychczasowe działania podejmowane przez szkołę, spostrzeżenia pedagoga, pielęgniarki, rozmowy z wychowawcami, nauczycielami i rodzicami, obserwacje zachowań uczniów oraz ankiety przeprowadzone wśród uczniów i rodziców. IV. Zadania szkoły 1. Systematyczne rozpoznawanie i diagnozowanie zagrożeń. 2. Informowanie o zagrożeniach i ich skutkach. 3. Współpraca z rodzicami w zakresie działań wychowawczych i zapobiegawczych, prozdrowotnych oraz interwencyjnych. 4. Poradnictwo w zakresie zapobiegania uzależnieniom. 5. Realizacja zaleceń zawartych w opiniach i orzeczeniach wydanych przez poradnie psychologiczno pedagogiczne. 6. Przygotowanie nauczycieli do przeciwdziałania zagrożeniom. 7. Dostosowanie treści i formy zajęć profilaktycznych do zachowań ryzykownych dzieci oraz stopnia zagrożenia. 8. Organizowanie zajęć pozalekcyjnych wspierających rozwój ucznia. 9. Współpraca z różnymi organizacjami wspierającymi działalność szkół w zakresie rozwiązywania problemów dzieci i młodzieży. 10. Określenie zadań wszystkich pracowników szkoły w zakresie profilaktyki.
4.1. Zadania wychowawcy 1. Diagnozowanie sytuacji wychowawczej klasy i rozpoznawanie zagrożeń w rozwoju ucznia. 2. Sporządzanie i wdrażanie planu realizacji zadań profilaktyczno wychowawczych w swojej klasie. 3. Rozpoznawanie indywidualnych potrzeb uczniów. 4. Budowanie prawidłowych relacji z uczniami opartych na wzajemnym szacunku i zrozumieniu. 5. Wpływ na strukturę klasy i panujący w niej klimat. 6. Włączenie do realizacji Programu Profilaktycznego innych nauczycieli i specjalistów. 7. Systematyczne dokonywanie oceny skuteczności prowadzonych przez siebie działań, modyfikowanie programu i dostosowywanie do aktualnych potrzeb. 8. Doskonalenie umiejętności zawodowych w zakresie profilaktyki w ramach WDN i zewnętrznych form doskonalenia. 4.2. Zadania nauczycieli 1. Uczestnictwo w diagnozie i planowaniu działań profilaktyczno wychowawczych w szkole. 2. Realizacja zadań profilaktyczno wychowawczych poprzez włączenie do swojego programu edukacyjnego treści o charakterze profilaktycznym. 3. Systematyczna współpraca z dyrekcją szkoły, pedagogiem, innymi wychowawcami i nauczycielami. 4. Stałe reagowanie na pojawiające się zagrożenia. 5. Reprezentowanie przez nauczycieli pozytywnych wzorów. 6. Okresowa analiza efektywności działań. 7. Doskonalenie umiejętności zawodowych w zakresie profilaktyki. 4.3. Zadania rodziców 1. Uczestnictwo w diagnozie potrzeb w zakresie profilaktyki. 2. Opiniowanie programu działań profilaktyczno wychowawczych w szkole i klasie. 3. Systematyczna współpraca z wychowawcą klasy w zakresie zaspokajania potrzeb swoich dzieci.
4. W sytuacji poważnych zagrożeń korzystanie z pomocy specjalistycznej w poradni psychologiczno pedagogicznej, centrum pomocy rodzinie, placówek służby zdrowia itp. 5. Poszerzanie swojej wiedzy dotyczącej zagrożeń i ich zapobiegania poprzez uczestnictwo w szkoleniach organizowanych przez szkołę oraz czytelnictwo literatury. V. Cele Szkolnego Programu Profilaktyki 1. Ochrona ucznia przed różnorodnymi zakłóceniami rozwoju. Działania szkoły na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa uczniów. 2. Dostarczanie odpowiednio do potrzeb i okresu rozwojowego ucznia rzetelnej wiedzy o zagrożeniach. 3. Doskonalenie przez uczniów umiejętności oceny ryzyka związanego z używaniem środków uzależniających i odurzających. 4. Umiejętność postępowania w sytuacjach zagrożenia. 5. Budowanie pozytywnych przekonań i postaw. 6. Rozwijanie ważnych umiejętności psychospołecznych. 7. Utrwalanie u uczniów postaw i zachowań społecznych, warunkujących prawidłowy rozwój. Uczenie respektowania norm społecznych. 8. Kształtowanie systemu wartości i opartego na nim sensu życia. 9. Uświadomienie życiowej użyteczności edukacji szkolnej i poznawanie reguł pracy umysłowej. 10. Uczenie dzieci spędzania wolnego czasu w sposób atrakcyjny i społecznie akceptowany. VI. Priorytety 1. Przeciwdziałanie zachowaniom patologicznym agresja, przemoc, kradzieże, kłamstwo, wagary. 2. Zagrożenia cywilizacyjne, skutki zagrożeń i obrona przed nimi. 3. Kształtowanie umiejętności dbania o zdrowie i bezpieczeństwo własne oraz innych. 4. Integracja ze środowiskiem szkolnym i lokalnym. 5. Edukacja włączająca uczniów niepełnosprawnych. VII. Adresaci - uczniowie - nauczyciele, wychowawcy - rodzice
VIII. Instytucje wspierające szkołę w działaniach profilaktycznych - współpraca z Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną, między innymi w zakresie pomocy uczniom, którzy mają trudności w nauce i w zachowaniu; - współpraca z Komendą Powiatową Policji w Sierpcu szybka interwencja w sytuacjach kryzysowych, przekazywanie wiedzy i umiejętności na temat bezpieczeństwa dzieci na drogach, w kontakcie z psem, osobą nieznaną itp. - współpraca z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej i Gminnymi Ośrodkami Pomocy Społecznej w zakresie pomocy materialnej dla uczniów i rodzin; - współpraca z Miejską Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych; - - współpraca z Powiatową Stacją Sanitarno Epidemiologiczną w Sierpcu; - współpraca z Sądem Rejonowym w Płocku z siedzibą w Sierpcu - Wydział Rodzinny i Nieletnich. - współpraca z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, PCK, Caritas, Strażą Miejską, Strażą Pożarną, Stowarzyszeniami Szansa na życie, KAI KAIROS itp. IX. Sposoby realizacji zadań - lekcje przedmiotowe i wychowawcze, - szkolenia wewnętrzne i zewnętrzne, - zajęcia pozalekcyjne: koła zainteresowań, zajęcia korekcyjnokompensacyjne, dydaktyczno - wyrównawcze, konsultacje i pomoc w uzupełnianiu wiadomości i umiejętności szkolnych; - festyny, happeningi, konkursy, quizy w związku z różnymi akcjami profilaktyczno wychowawczymi, - konkursy, imprezy szkolne, gry, zawody i zabawy sportowe, - wystawy różnorodnych prac uczniów, prezentacje osiągnięć uczniów, - realizacja treści prozdrowotnych, zawierających profilaktykę bezpieczeństwa, - przygotowanie uczniów do zdobycia karty rowerowej, - spotkania z rodzicami, specjalistami, rozmowy indywidualne, - prelekcje, pogadanki, wykłady, pokazy filmów, prezentacje multimedialne,
- wycieczki klasowe, zabawy taneczne, dyskoteki, ogniska, kuligi, - programy edukacyjne i profilaktyczne, - gazetki szkolne, plakaty, broszury, ulotki, biuletyny, tablice ogłoszeń, - organizacja akcji charytatywnych, - organizacja opieki dla uczniów z rodzin dysfunkcyjnych, - stosowanie metod aktywizujących. X. Ewaluacja Szkolny Program Profilaktyki jest zapisem swoistych oczekiwań i przewidywań, dotyczących efektów profilaktycznych. Analiza jego skuteczności będzie polegać na bieżącym monitorowaniu. Elementem ewaluacji jest stałe monitorowanie przebiegu realizacji zadań. Sprawdzenie skuteczności działań będzie końcową ewaluacją wyników.