XIII. SZCZEGÓŁOY PROGRAM KSZTAŁCENIA NAUKI PODSTAOE 75
KARTA PRZEDMIOTU CECHA PRZEDMIOTU OPIS INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIOCIE Jednostka realizująca ydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych Kierunek Pielęgniarstwo Profil kształcenia Praktyczny Poziom realizacji przedmiotu Studia pierwszego stopnia Forma kształcenia Studia stacjonarne Tytuł zawodowy uzyskiwany Licencjat pielęgniarstwa przez studenta Nazwa przedmiotu ANATOMIA Kod przedmiotu NP-A Punkty ECTS 3 Rodzaj przedmiotu Obowiązkowy Przyporządkowanie Nauki podstawowe do grupy przedmiotów Język wykładowy Polski - Okres (rok akademicki /semestr/semestry) OGÓŁEM LICZBA 90 godz. SEMESTR I 90 godz. Typ zajęć /liczba godzin Forma zajęć Rok/ semestr Liczba godzin Limit miejsc w grupach ykłady RI/SI 65 Cały rok Ćwiczenia 5 5/30 Terminy i miejsce odbywania Forma Miejsce realizacji Termin realizacji zajęć zajęć ykłady ydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych edług harmonogramu zajęć Ćwiczenia ul. ojska Polskiego 51 06-400 Ciechanów Koordynator Prof. dr hab. med. Jan Kochanowski Prowadzący Forma Nazwisko i imię prowadzącego Telefon e-mail ykłady Prof. dr hab. med. Jan Tel. 3 67 13 Ćwiczenia Kochanowski Tel. 3 674 37 04 Określenie czy przedmiot może Student ma prawo do zdawania dwóch egzaminów poprawkowych. być wielokrotnie zaliczany YMAGANIA STĘPNE ymagania wstępne Podstawowa znajomość wiedzy o budowie i funkcjonowaniu ciała ludzkiego. Podstawy biologii na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej. Efekty kształcenia dla przedmiotu CELE PRZEDMIOTU Skrócony opis kursu/ Cel ogólny przedmiotu - zna budowę anatomiczną człowieka oraz posługuje się wiedzą anatomiczną w wykonywaniu czynności zawodowych, - zna morfologię, topografie części ciała i narządów wewnętrznych Efekty kształcenia dla przedmiotu Macierz efektów kształcenia dla przedmiotu w odniesieniu do metod weryfikacji zamierzonych efektów kształcenia oraz formy realizacji zajęć Numer efektu kształcenia Student, który zaliczył przedmiot: 76 Forma zajęć dydaktycznych pisz symbol* ykład Metoda weryfikacji osiągnięcia zamierzonego efektu kształcenia
K_A.1. K_A.. K_A.U1. K_A.U. K_A.U4. K_D.K1. K_D.K. K_D.K6. 77 Ćw Ćwiczenia IEDZA posługuje się mianownictwem anatomicznym Ćw. omawia budowę ciała ludzkiego w podejściu topograficznym (kończyna górna i dolna, klatka piersiowa, brzuch, miednica, Ćw. grzbiet, szyja głowa) oraz czynnościowym (układ kostnostawowy, układ mięśniowy, układ krążenia, układ oddechowy, układ pokarmowy, układ moczowy, układy płciowe, układ nerwowy i narządy zmysłów, powłoka wspólna) UMIEJĘTNOŚCI posługuje się w praktyce mianownictwem anatomicznym oraz wykorzystuje znajomość Ćw. topografii narządów ciała ludzkiego wykazuje różnice w budowie i charakteryzuje funkcje życiowe Ćw. człowieka dorosłego i dziecka konstruuje wzór wykorzystania podstaw wiedzy anatomicznej w Ćw. badaniu przedmiotowym KOMPETENCJE SPOŁECZNE/POSTAY szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece systematycznie wzbogaca wiedzę zawodową i kształtuje umiejętności dążąc do profesjonalizmu rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone obowiązki zawodowe Ćw. Ćw. Ćw. Egzamin pisemny - Egzamin pisemny - Kolokwium Egzamin pisemny - Kolokwium Egzamin pisemny - Kolokwium Egzamin pisemny - Kolokwium Obserwacja Samoocena Obserwacja Obserwacja Samoocena Obserwacja Samoocena Jak powyższe efekty kształcenia lokują zrealizowane zajęcia w zakresach przekazu wiedzy, kształtowania umiejętności i postaw (Skala 1-3 ) iedza +++ Umiejętności +++ Postawy + TREŚCI PROGRAMOE FORMA ZAJĘĆ TEMAT LICZBA SUMA YKŁADY Informacja dotycząca Krajowych Ram Kwalifikacji w zakresie realizacji efektów kształcenia oraz metod weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia 1. Anatomia i nauki pokrewne; podstawy embriologii i histologii.. Rodzaje kości i ich połączenia. 5 3. Rodzaje mięśni; mięśnie kończyn, tułowia i głowy. 5 4. Budowa mózgowia i rdzenia kręgowego. 5 5 65
5. Układ nerwowy obwodowy, schemat powstawania 7 nerwu rdzeniowego, nerwy czaszkowe i rdzeniowe. 6. Narządy zmysłów. 5 7. Układ krążenia; serce, naczynia krwionośne. 7 8. Budowa układu chłonnego, budowa śledziony. 5 9. Gruczoły wewnętrznego wydzielania. 5 10. Budowa układu oddechowego, płuca, opłucna, 5 drogi oddechowe. 11. Budowa układu pokarmowego, unerwienie 6 i unaczynienie. 1. Budowa układu moczowo-płciowego; miednica 5 mniejsza. TREŚCI PROGRAMOE FORMA ZAJĘĆ TEMAT LICZBA SUMA Ćwiczenia 1. Anatomia topograficzna; organizm jako całość: 5 5 części ciała i okolice; płaszczyzny, osie i linie ciała.. Okolice głowy, szyi, twarzy - mięśnie, unerwienie, 5 unaczynienie. 3. Okolice klatki piersiowej mięśnie, unerwienie, 5 unaczynienie. 4. Okolice kończyny górnej i dolnej mięśnie, 5 unerwienie, unaczynienie. 5. Okolice brzucha mięśnie, unerwienie, 5 unaczynienie. NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE Rodzaj narzędzi ykłady: dydaktycznych/metoda - wykład informacyjny, problemowy, - dyskusja dydaktyczna, - metoda programowana z użyciem komputera. Ćwiczenia: - metoda programowana z użyciem komputera, - pokaz na fantomie i modelu, - film, Rodzaj narzędzi dydaktycznych/środki dydaktyczne P- podsumowująca F- formułująca ykłady Ćwiczenia - dyskusja dydaktyczna. - komputer, prezentacja multimedialna, - sprzęt multimedialny (telewizor, kasety DVD), - tablica papierowa fliphart, mazaki, ryciny, - fantomy: noworodka, dziecka, osoby dorosłej, - plansze - modele SPOSOBY OCENY P1 - egzamin po I semestrze. Forma i zasady egzaminu będą omówione na pierwszych zajęciach. Obecność na zajęciach, opanowanie materiału przewidzianego programem. Podstawą zaliczenia wykładów jest pozytywna ocena z egzaminu. Ocena końcowa jest średnią arytmetyczna uzyskanych ocen ze wszystkich form zajęć dla przedmiotu. F1 - zaliczanie umiejętności bieżących zdobywanych podczas realizacji ćwiczeń. 78
Kryterium oceny Egzamin pisemny Egzamin ustny F - obecność na zajęciach i aktywny udział w ćwiczeniach, zaliczenie cząstkowych umiejętności po każdym ćwiczeniu. P - jedno kolokwium semestralne po zakończeniu realizacji treści programowych dokonane przez prowadzącego, nie później niż na ostatnich ćwiczeniach (zajęciach) w danym semestrze. *za ocenę pozytywną uważa się zaliczenie umiejętności zgodnie z obowiązującymi procedurami i zasadami określonymi przed rozpoczęciem zajęć - przez prowadzącego zajęcia. Częściowa poprawność wykonanego zadania nie kwalifikuje do zaliczenia umiejętności. Kolokwium Zadanie domowe Referat/ Prezentacja/ Projekt/ Program Zaliczenie umiejętności Dyskusja F 30% 10% 50% 10% P 60% 0% 0% Godziny pracy studenta OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim ykłady 65 Ćwiczenia 5 Godziny bez udziału nauczyciela Przygotowanie do zajęć, studiowanie literatury Przygotowanie się do kolokwium 4 Przygotowanie się do egzaminu 8 Razem 105 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu wynikająca z całego nakładu pracy studenta LITERATURA Literatura podstawowa 1. Beverly M., ielki atlas anatomii człowieka, Buchmann, 009. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, t. I-V, PZL, arszawa 010 3. Gołąb B.K., Podstawy anatomii człowieka, PZL, arszawa 005 4. Krechowiecki A., Czerwiński F., Zarys anatomii człowieka, PZL, arszawa 005 5. Narkiewicz O., Moryś J. (red.), Anatomia człowieka. Podręcznik dla studentów, t. I-IV, PZL, arszawa 010 6. Parker S., Atlas anatomii człowieka, yd. Bellona, 009 7. Urbanowicz Z., Podstawy anatomii człowieka. Tom I i II, Czelej, Lublin 001 3 3 Literatura uzupełniająca 1. Aleksandrowicz R., Mały atlas anatomiczny, PZL, arszawa 007. Daniel B., Pruszyński B., Anatomia radiologiczna: Rtg, TK, MR, USG, SC, PZL, arszawa 005 3. Feneis H., Ilustrowana anatomia człowieka, PZL, arszawa 003 4. Gołąb B.K., Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego, PZL, arszawa 004 5. Krechowiecki A., Czerwiński F., Zarys anatomii człowieka, PZL, arszawa 004 6. Michalik A., Ramotowski., Anatomia i fizjologia człowieka, PZL, arszawa 006 7. Netter F.H., Atlas anatomii człowieka, Urban & Partner, rocław 00 8. Liberski P.P., Papierz.(red.), Neuropatologia Mossakowskiego, Czelej, Lublin 005 79
9. Sokołowska-Pituchowa J.(red.), Anatomia człowieka, PZL, arszawa 000 10. oźniak., Jędrzejewski K.S.(oprac.), Atlas anatomii człowieka Sobotta: T. 1: głowa,szyja, kończyna górna, Urban & Partner, rocław 003 11. oźniak., Jędrzejewski K.S. (oprac.), Atlas anatomii człowieka Sobotta: T. : tułów, narządy wewnętrzne, kończyna dolna, rocław 003 Załącznik nr 1 Szczegółowe efekty kształcenia, treści kształcenia oraz formy i kryteria ich weryfikacji dla przedmiotu: Anatomia uczenia się - IEDZA uczenia się - UMIEJĘTNOŚCI uczenia się KOMPETENCJE SPOŁECZNE uczenia się -IEDZA uczenia się - UMIEJĘTNOŚCI uczenia się KOMPETENCJE SPOLECZNE SZCZEGÓŁOE EFEKTY KSZTAŁCENIA PRZEDMIOT 1. posługuje się mianownictwem anatomicznym,. omawia budowę ciała ludzkiego w podejściu topograficznym (kończyna górna i dolna, klatka piersiowa, brzuch, miednica, grzbiet, szyja głowa) oraz czynnościowym (układ kostno-stawowy, mięśniowy, krążenia, oddechowy, pokarmowy, moczowy, układy płciowe, układ nerwowy i narządy zmysłów, powłoka wspólna). Student : U1. posługuje się w praktyce mianownictwem anatomicznym oraz wykorzystuje znajomość topografii narządów ciała ludzkiego, U. konstruuje wzór wykorzystania podstaw wiedzy anatomicznej w badaniu przedmiotowym. K1. szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece, K. systematycznie wzbogaca wiedze zawodową i kształtuje umiejętności dążąc do profesjonalizmu. SZCZEGÓLOE EFEKTY KSZTAŁCENIA YKŁADY 1. omawia etapy embriogenezy,. omawia rodzaje kości i ich budowę, 3. charakteryzuje rodzaje połączeń kości, 4. omawia budowę ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego, 5. omawia budowę serca i naczyń krwionośnych, 6. omawia budowę dróg oddechowych, 7. charakteryzuje poszczególne elementy układu pokarmowego. U1. dostrzega zależność funkcjonalną pomiędzy poszczególnymi częściami ciała, U. omawia przebieg impulsu w drogach wzrokowych, słuchowych i węchowych, U3. omawia przebieg impulsu w drogach ruchowych, U4. rozpoznaje poszczególne części ciała w materiałach poglądowych, U5. wskazuje zależność funkcjonalną dużego i małego krążenia krwi, U6. wskazuje elementy budowy anatomicznej warunkujące wymianę gazową. K1. wykazuje zainteresowanie analiza budowy anatomicznej człowieka, K. posiada motywację do wiązania teorii z praktyką. 80
TREŚCI PROGRAMOE FORMA ZAJĘĆ TEMAT LICZBA SUMA YKŁADY 1. Anatomia i nauki pokrewne; podstawy 5 65 embriologii i histologii.. Rodzaje kości i ich połączenia. 5 3. Rodzaje mięśni; mięśnie kończyn, tułowia i 5 głowy. 4. Budowa mózgowia i rdzenia kręgowego. 5 5. Układ nerwowy obwodowy, schemat 7 powstawania nerwu rdzeniowego, nerwy czaszkowe i rdzeniowe. 6. Narządy zmysłów. 5 7. Układ krążenia; serce, naczynia krwionośne. 7 8. Budowa układu chłonnego, budowa 5 śledziony. 9. Gruczoły wewnętrznego wydzielania. 5 10. Budowa układu oddechowego, płuca, 5 opłucna, drogi oddechowe. 11. Budowa układu pokarmowego, unerwienie 6 i unaczynienie. 1. Budowa układu moczowo-płciowego; miednica mniejsza. 5 uczenia się -IEDZA SZCZEGÓLOE EFEKTY KSZTAŁCENIA ĆICZENIA 1. zna podstawy anatomii topograficznej,. łączy poszczególne elementy wiedzy anatomicznej, uczenia się UMIEJĘTNOŚCI U1. wskazuje poszczególne płaszczyzny, osie i linie ciała, U. charakteryzuje poszczególne części i okolice ciała, U3. określa wzajemne stosunki między narządami w odniesieniu do całości organizmu. uczenia się - KOMPETENCJE SPOLECZNE K1. współpracuje w zespole, K. aktywnie uczestniczy w procesie uczenia się, K3. wykazuje postawę twórcza i poszukująca. TREŚCI PROGRAMOE FORMA ZAJĘĆ TEMAT LICZBA Ćwiczenia 1. Anatomia topograficzna; organizm jako całość: części ciała i okolice; płaszczyzny, osie i linie ciała.. Okolice głowy, szyi, twarzy - mięśnie,unerwienie, unaczynienie. 3. Okolice klatki piersiowej mięśnie, unerwienie, unaczynienie. 4. Okolice kończyny górnej i dolnej mięśnie, unerwienie, unaczynienie. 5. Okolice brzucha mięśnie, unerwienie, unaczynienie. SUMA 5 5 5 5 5 5 81
KRYTERIA ODPOIEDZI USTNYCH STUDENTA NA ZAJĘCIACH TEORETYCZNYCH Lp. Kryteria Liczba punktów NAUCZYCIEL STUDENT 1. ykazanie wiedzy i zrozumienie tematu. 0-6. Zgodność formułowanych wypowiedzi ze stanem aktualnej wiedzy pielęgniarskiej. 0-6 3. Poprawność terminologiczna i językowa. 0 4 4. Logiczny układ treści wypowiedzi. 0 - LICZBA UZYSKANYCH PUNKTÓ 0-18 SKALA OCEN EDŁUG ZDOBYTEJ PUNKTACJI: 18-17 pkt. bardzo dobry, 13 pkt. - dostateczny plus, 16 pkt. dobry plus, 1 11 pkt. - dostateczny, 15 14 pkt. dobry, 10 i poniżej niedostateczny. KRYTERIA OCENY POSTAY STUDENTA PODCZAS ĆICZEŃ Lp. Kryteria Liczba punktów NAUCZYCIEL STUDENT 1. Postawa w stosunku do pacjenta. 0-6. Postawa wobec nauki i zawodu. 0-6 3. Postawa wobec zespołu terapeutycznego. 0 6 4. Postawa studenta wobec regulaminu. 0-6 LICZBA UZYSKANYCH PUNKTÓ 4 SKALA OCEN EDŁUG ZDOBYTEJ PUNKTACJI: 3-4 pkt. bardzo dobry, 17 18 pkt. - dostateczny plus, 1 pkt. dobry plus, 14 16 pkt. - dostateczny, 19 0 pkt. dobry, 14 i poniżej niedostateczny. KRYTERIA OCENY OSIĄGNIĘTYCH EFEKTÓ Z ROZIĄZYANIA ZADAŃ TESTOYCH b. dobrą (5,0) dobrą plus (4,5) dobrą (4,0) dostateczny plus (3,5) dostateczny (3,0) niedostateczny (,0 ) 91-100% zadań testowych. Student ma dużą wiedzę i umiejętności, 81-90% zadań testowych. Student ma duży zasób wiedzy i 71-80% zadań testowych. Student opanował efekty 8 61 70% odpowiedzi z zadań testowych Student opanował efekty 50 600% odpowiedzi z zadań testowych. Student opanował poniżej 50% odpowiedzi z zadań testowych. Odpowiedzi błędne, luki w
samodzielnie myśli i rozwiązuje i problemy badawcze. iedza wykracza poza omawiany zakres materiału. umiejętności, ale efekty kształcenia nie wykraczają poza zakres omawianego materiału. kształcenia w stopniu dobrym, potrafi prawidłowo formułować myśli, posługiwać się wiedzą i wymaganym słownictwem medycznym. kształcenia w stopniu zadowalającym, ale nie posługuje się wymaganym słownictwem medycznym. efekty kształcenia w stopniu dostatecznym wiadomościach Student nie opanował założonych efektów kształcenia. KARTA PRZEDMIOTU CECHA PRZEDMIOTU OPIS INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIOCIE Jednostka realizująca ydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych Kierunek Pielęgniarstwo Profil kształcenia Praktyczny Poziom realizacji przedmiotu Studia pierwszego stopnia Forma kształcenia Studia stacjonarne Tytuł zawodowy uzyskiwany Licencjat pielęgniarstwa przez studenta Nazwa przedmiotu FIZJOLOGIA Kod przedmiotu NP F Punkty ECTS 3 Rodzaj przedmiotu Obowiązkowy Przyporządkowanie do grupy Nauki podstawowe przedmiotów Język wykładowy Polski - Okres (rok akademicki /semestr/semestry) OGÓŁEM LICZBA 80 godz. SEMESTR II 80 godz. Typ zajęć/liczba godzin Forma zajęć Rok/ semestr Liczba godzin Limit miejsc w grupach ykłady RI/SII 45 Cały rok Ćwiczenia 15 5/30 Zajęcia bez udziału nauczyciela 0 indywidualnie Terminy i miejsce odbywania zajęć Koordynator Forma zajęć Miejsce realizacji Termin realizacji ykłady ydział Ochrony Zdrowia edług harmonogramu zajęć Ćwiczenia Zajęcia bez udziału nauczyciela i Nauk Humanistycznych ul. ojska Polskiego 51 06-400 Ciechanów indywidualnie Prof. dr hab. n. med. Andrzej Ziemba Prowadzący Forma Nazwisko i imię prowadzącego Telefon e-mail 83
Określenie czy przedmiot może być wielokrotnie zaliczany ymagania wstępne ykłady Prof. dr hab. n. med. Tel. 3 67 13 Ćwiczenia Zajęcia bez udziału nauczyciela Andrzej Ziemba Student ma prawo do zdawania dwóch egzaminów poprawkowych. YMAGANIA STĘPNE Podstawy biologii na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej, Efekty kształcenia dla przedmiotu CELE PRZEDMIOTU Skrócony opis kursu/ Cel - poznanie funkcjonowaniem poszczególnych narządów organizmu ogólny przedmiotu ludzkiego oraz podstawowymi przemianami biochemicznymi zachodzącymi w organizmie człowieka, - poznanie istoty procesów fizjologicznych oraz wzajemnych zależności w funkcjonowaniu poszczególnych układów. Efekty kształcenia dla przedmiotu Macierz efektów kształcenia dla przedmiotu w odniesieniu do metod weryfikacji zamierzonych efektów Numer efektu kształcenia K_A.3. K_A.4. K_A.5. K_A.6. K_A.9. K_A.13. kształcenia oraz formy realizacji zajęć Student, który zaliczył przedmiot posiada wiedzę i potrafi IEDZA rozumie neurohormonalną regulację procesów fizjologicznych oraz elektrofizjologicznych charakteryzuje specyfikę i znaczenie gospodarki wodno-elektrolitowej określa podstawowe reakcje związków nieorganicznych i organicznych w roztworach wodnych oraz prawa fizyczne wpływające na przepływ cieczy, a także czynniki oddziaływujące na opór naczyniowy przepływu krwi wyjaśnia podstawy fizykochemiczne działania zmysłów wykorzystujących fizyczne nośniki informacji (fale dźwiękowe i elektromagnetyczne) różnicuje budowę aminokwasów, nukleozydów, monosacharydów, kwasów karboksylowych i ich pochodnych, wchodzących w skład makrocząsteczek obecnych w komórkach, macierzy zewnątrzkomórkowej i płynach ustrojowych, różnicuje witaminy wylicza enzymy biorące udział w trawieniu, objaśnia podstawowe defekty enzymów trawiennych oraz określa skutki tych zaburzeń Forma zajęć dydaktycznych pisz symbol* ykład Ćw Ćwiczenia ZBUN zajęcia bez udziału nauczyciela ZBUN Metoda weryfikacji osiągnięcia zamierzonego efektu kształcenia Egzamin pisemny - Praca poglądowa Egzamin pisemny - Egzamin pisemny - Ćw. Egzamin pisemny - Egzamin pisemny - ZBUN Egzamin pisemny - Praca poglądowa 84
K_A.U. K_A.U11. K_D.K1. K_D.K. UMIEJĘTNOŚCI wykazuje różnice w budowie i charakteryzuje funkcje życiowe człowieka dorosłego i dziecka opisuje zmiany w funkcjonowaniu organizmu jako całości w sytuacji Ćw. zaburzenia jego homeostazy ZBUN KOMPETENCJE SPOŁECZNE/POSTAY szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece, systematycznie wzbogaca wiedzę zawodową i kształtuje umiejętności dążąc do profesjonalizmu Ćw. Egzamin pisemny - Ćw. Ćw. Egzamin pisemny - Praca poglądowa Obserwacja Obserwacja K_D.K6. rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone obowiązki zawodowe Ćw. Obserwacja Samoocena Jak powyższe efekty kształcenia lokują zrealizowane zajęcia w zakresach przekazu wiedzy, kształtowania umiejętności i postaw (Skala 1-3 ) iedza +++ Umiejętności ++ Postawy + TREŚCI PROGRAMOE FORMA ZAJĘĆ TEMAT LICZBA SUMA YKŁADY Informacja dotycząca Krajowych Ram Kwalifikacji w zakresie realizacji efektów kształcenia oraz metod weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia 1. Fizjologia charakterystyka przedmiotu. 45 Charakterystyka i istota procesów fizjologicznych.. Kontrola czynności układów. Środowisko wewnętrzne 1 organizmu pojęcie homeostazy. 3. Fizjologia komórki (struktury komórkowe i ich funkcje, błona komórkowa budowa i funkcje). 4. Przekaźnictwo nerwowo-mięśniowe budowa płytki nerwowo-mięśniowej. 5. Funkcje pnia mózgu, zwojów podstawy i móżdżku. 6. Fizjologiczne podstawy wyższych czynności nerwowych (mowa, pamięć, uczenie). 7. Układ krążenia podstawy hemodynamiki. 8. Teoretyczne podstawy elektrokardiografii. 1 9. Krew: homeostaza układu krwionośnego, krzepnięcie i fibrynoliza. 10. Krążenie narządowe. Cechy tętniczego i żylnego 5 zbiornika krwi. Krążenie w naczyniach włosowatych. ymiana i transport gazów (tlenu, dwutlenku węgla). 11. Mechanika oddychania. Podstawowe pojęcia. 5 1. Nerki, ich czynność. Nerkowy przepływ krwi; filtracja kłębuszkowa. Zagęszczanie i rozcieńczanie moczu. 13. Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej i mechanizmy ich kompensacji. 14. Fizjologia przewodu pokarmowego: czynność poszczególnych odcinków. 4 85
15. Hormony: definicje, wydzielanie, funkcje. 6 Charakterystyka fizyczna i chemiczna. Mechanizmy działania hormonów. 16. Mechanizmy kontroli hormonalnej (homeostaza, sprzężenie zwrotne, osie podwzgórzowe. 17. Przemiana materii jej składowe i regulacja. 18. Fizjologiczne podstawy zasady zdrowego stylu życia. 1 TREŚCI PROGRAMOE FORMA ZAJĘĆ TEMAT LICZBA SUMA ĆICZENIA 1. Receptory podział i ich rodzaje. Czucie skórne, 1 15 zapachów i smaku.. Efektory mechanizm skurczu mięśnia. Omówienie mięśni szkieletowych. 3. Odruchy z rdzenia kręgowego. 1 4. Korowa kontrola ruchu, snu i świadomości (rodzaje 1 snu i jego zaburzenia). 5. Elektrokardiogram. Typy rytmów i zaburzenia 1 przewodzenia. 6. Krew i jej elementy morfotyczne. 1 7. Zaburzenia homeostazy (patologie). Grupy krwi. 1 8. Pomiary częstości skurczów serca i ciśnienia tętniczego w reakcji na zmiany pozycji ciała, wysiłek statyczny i dynamiczny. Omówienie praktycznego znaczenia otrzymanych wyników. 9. Objętości oddechowe. entylacja oddechowa. 1 10. Pojęcie klirensu i jego zastosowanie praktyczne. 1 11. Układy buforowe i rola układu oddechowego 1 w regulacji równowagi kwasowo-zasadowej. 1. Bilans energetyczny organizmu. Ogólne zasady aktywności ruchowej. TREŚCI PROGRAMOE FORMA ZAJĘĆ TEMAT UAGI SUMA Zajęcia bez udziału nauczyciela Rodzaj narzędzi dydaktycznych/metoda 1. Opracowanie programu rehabilitacyjnego obejmującego aktywność ruchową i zasady dietetyczne dla pacjenta chorego z hipercholesterolemią.. Opracowanie programu rehabilitacyjnego obejmującego aktywność ruchową i zasady dietetyczne dla pacjenta otyłego. 3. Opracowanie programu rehabilitacyjnego obejmującego aktywność ruchową i zasady dietetyczne dla osoby prowadzącej siedzący tryb życia z zagrożeniem miażdżycy. 4. Opisanie graficzne zmian w EKG przy zawale serca. 5. Opisanie graficzne zmian w EKG wskazujących na bezwzględne ratowanie życia. 6. Opisanie spirogramu pacjenta palącego duże ilości papierosów. EFEKTY KSZTAŁCENIA NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE ykłady: - wykład informacyjny, wykład problemowy, - dyskusja dydaktyczna. 86 Tematy do wyboru 0
Rodzaj narzędzi dydaktycznych/środki dydaktyczne P- podsumowująca F- formułująca ykłady Ćwiczenia Ćwiczenia: - metoda programowana z użyciem komputera, - studium przypadku, - pokaz na fantomie i modelu, - film, - dyskusja dydaktyczna. Zajęcia bez udziału nauczyciela: - studiowanie literatury, - prezentacja multimedialna, - dyskusja dydaktyczna. - komputer, - prezentacja multimedialna, - sprzęt multimedialny (telewizor, kasety DVD), - tablica papierowa fliphart, mazaki, - grafoskop, foliogramy, - ryciny, plansze, - standardy tematyczne, procedury tematyczne. SPOSOBY OCENY P1 - egzamin po II semestrze. Forma i zasady przeprowadzenia egzaminu zostaną omówione na pierwszych zajęciach. Podstawą zaliczenia jest opanowanie materiału przewidzianego programem kształcenia. F1 - zaliczanie umiejętności bieżących zdobywanych podczas realizacji ćwiczeń. F - obecność na zajęciach i aktywny udział w ćwiczeniach. P - jedno kolokwium semestralne po zakończeniu realizacji treści programowych dokonane przez prowadzącego, nie później niż na ostatnich ćwiczeniach (zajęciach) w danym semestrze *za ocenę pozytywną uważa się zaliczenie umiejętności zgodnie z obowiązującymi procedurami i zasadami określonymi przed rozpoczęciem zajęć - przez prowadzącego zajęcia. Częściowa poprawność wykonanego zadania nie kwalifikuje do zaliczenia umiejętności. Zajęcia bez udziału nauczyciela Kryteriu m oceny Egzamin pisemny/ Egzamin ustny F - zaliczenie prac zleconych przez nauczyciela prowadzącego ćwiczenia P3- ocena podsumowująca po zakończeniu wykonanej pracy przez studenta Kolokwium Zadanie domowe 87 Referat/ Prezentacja/ Projekt/ Program Zaliczenie umiejętności Dyskusja F 15% 50% 0%% 15% P 70% 0% 10% Godziny pracy studenta OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim ykłady 45 Ćwiczenia 15 Godziny bez udziału nauczyciela Zajęcia bez udziału nauczyciela 0 Przygotowanie do zajęć, studiowanie 3
literatury Przygotowanie się do kolokwium 4 Przygotowanie pracy (referat) w ramach 5 zajęć bez udziału nauczyciela Przygotowanie się do egzaminu 8 Razem 100 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu wynikająca z 3 całego nakładu pracy studenta LITERATURA Literatura 1. Bartel H., Embriologia. Podręcznik dla studentów medycyny, PZL, podstawowa arszawa 1995. Silbernagl S., Despopoulos A., Ilustrowana fizjologia człowieka, PZL, arszawa 010 3. Traczyk Z., Trzebski A., Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej. PZL, arszawa 001 Literatura uzupełniająca 4. Traczyk., Fizjologia człowieka w zarysie. PZL, arszawa 001 1. Górski J. (red.), Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego, PZL, arszawa 006. Kozłowski S., Nazar K. (red.), prowadzenie do fizjologii klinicznej, PZL, arszawa 1999 3. Maśliński S., Ryżewski J.(red.), Patofizjologia, PZL, arszawa 00 4. Michalik A., Romotowski., Anatomia i fizjologia człowieka, PZL, arszawa 006 Załącznik nr 1 Szczegółowe efekty kształcenia, treści kształcenia oraz formy i kryteria ich weryfikacji dla przedmiotu: Fizjologia uczenia się - IEDZA uczenia się - UMIEJĘTNOŚCI uczenia się KOMPETENCJE SPOŁECZNE SZCZEGÓŁOE EFEKTY KSZTAŁCENIA PRZEDMIOT 1. rozumie neurohormonalną regulację procesów fizjologicznych oraz elektrofizjologicznych,. charakteryzuje specyfikę i znaczenie gospodarki wodnoelektrolitowej, 3. wylicza enzymy biorące udział w trawieniu, objaśnia podstawowe defekty enzymów trawiennych oraz określa skutki tych zaburzeń. U1. wykazuje różnice w budowie i charakteryzuje funkcje życiowe człowieka dorosłego i dziecka, U. konstruuje wzór wykorzystania podstaw wiedzy anatomicznej w badaniu przedmiotowym. K1. szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece K. systematycznie wzbogaca wiedzę zawodową i kształtuje umiejętności dążąc do profesjonalizmu. 88
uczenia się -IEDZA uczenia się - UMIEJĘTNOŚCI uczenia się KOMPETENCJE SPOLECZNE SZCZEGÓLOE EFEKTY KSZTAŁCENIA YKŁADY 1. zna procesy anabolizmu i katabolizmu,. rozumie mechanizmy powstawania zjawisk fizjologicznych, 3. omawia przekaźnictwo nerwowo mięśniowe, 4. zna podstawy fizjologiczne wyższych czynności nerwowych, 5. zna podstawy hemodynamiki, 6. charakteryzuje zjawiska elektryczne w sercu, 7. omawia mechanizmy regulujące objętość krwi krążącej, 8. omawia gospodarkę hormonalną organizmu człowieka. U1. określa mechanizmy funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego, U rozumie podstawy funkcjonowania układu oddechowego, U3. rozumie podstawy funkcjonowania układu krążenia U4. rozumie podstawy funkcjonowania układu pokarmowego U5. omawia gospodarkę hormonalną organizmu. K1. systematycznie wzbogaca wiedzę zawodową, K. systematycznie dąży do profesjonalizmu TREŚCI PROGRAMOE FORMA ZAJĘĆ TEMAT LICZBA YKŁADY 1. Fizjologia charakterystyka przedmiotu. Charakterystyka i istota procesów fizjologicznych.. Kontrola czynności układów. Środowisko wewnętrzne organizmu pojęcie homeostazy. 3. Fizjologia komórki (struktury komórkowe i ich funkcje, błona komórkowa budowa i funkcje). 4. Przekaźnictwo nerwowo-mięśniowe budowa płytki nerwowo-mięśniowej. 5. Funkcje pnia mózgu, zwojów podstawy i móżdżku. 6. Fizjologiczne podstawy wyższych czynności nerwowych (mowa, pamięć, uczenie). 7. Układ krążenia podstawy hemodynamiki. 8. Teoretyczne podstawy elektrokardiografii. 9. Krew: homeostaza układu krwionośnego, krzepnięcie i fibrynoliza. 10. Krążenie narządowe. Cechy tętniczego i żylnego zbiornika krwi. Krążenie w naczyniach włosowatych. ymiana i transport gazów (tlenu, dwutlenku węgla). 11. Mechanika oddychania. Podstawowe pojęcia. 89 SUMA 45 1 1 5 5
ykaz uzyskanych umiejętności/ efekty uczenia się - IEDZA ykaz uzyskanych umiejętności/ efekty uczenia się - UMIEJĘTNOŚCI ykaz uzyskanych umiejętności/ efekty uczenia się - KOMPETENCJE SPOLECZNE 1. Nerki, ich czynność. Nerkowy przepływ krwi; filtracja kłębuszkowa. Zagęszczanie i rozcieńczanie moczu. 13. Zaburzenia równowagi kwasowozasadowej i mechanizmy ich kompensacji. 14. Fizjologia przewodu pokarmowego: 4 czynność poszczególnych odcinków. 15. Hormony: definicje, wydzielanie, 6 funkcje. Charakterystyka fizyczna i chemiczna. Mechanizmy działania hormonów. 16. Mechanizmy kontroli hormonalnej (homeostaza, sprzężenie zwrotne, osie podwzgórzowe. 17. Przemiana materii jej składowe i regulacja. 18. Fizjologiczne podstawy zasady 1 zdrowego stylu życia. SZCZEGÓLOE EFEKTY KSZTAŁCENIA ĆICZENIA 1. omawia istotę czucia. zna mechanizm skurczu mięśni, 3. omawia elementy morfotyczne krwi, 4. charakteryzuje mechanizm wentylacji oddechowej 5. zna zależności równowagi kwasowo zasadowej. U1. rozumie zależności zapisu elektrokardiograficznego, U. interpretuje parametry życiowe, U3. rozumie bilans energetyczny organizmu. K1. prezentuje otwartość na rozwój własnej podmiotowości, K. systematycznie wzbogaca wiedzę zawodową i kształtuje umiejętności dążąc do profesjonalizmu. TREŚCI PROGRAMOE FORMA ZAJĘĆ TEMAT LICZBA ĆICZENIA 90 SUMA 1. Receptory podział i ich rodzaje. 1 15 Czucie skórne, zapachów i smaku.. Efektory mechanizm skurczu mięśnia. Omówienie mięśni szkieletowych. 3. Odruchy z rdzenia kręgowego. 1 4. Korowa kontrola ruchu, snu i świadomości 1 (rodzaje snu i jego zaburzenia). 5. Elektrokardiogram. Typy rytmów 1 i zaburzenia przewodzenia. 6. Krew i jej elementy morfotyczne. 1 7. Zaburzenia homeostazy (patologie). 1 Grupy krwi. 8. Pomiary częstości skurczów serca i ciśnienia tętniczego w reakcji na zmiany
uczenia się - IEDZA uczenia się - pozycji ciała, wysiłek statyczny i dynamiczny. Omówienie praktycznego znaczenia otrzymanych wyników. 9. Objętości oddechowe. entylacja oddechowa. 10. Pojęcie klirensu i jego zastosowanie praktyczne. 11. Układy buforowe i rola układu oddechowego w regulacji równowagi kwasowo-zasadowej. 1. Bilans energetyczny organizmu. Ogólne zasady aktywności ruchowej. SZCZEGÓLOE EFEKTY KSZTAŁCENIA ZAJĘCIA BEZ UDZIAŁU NAUCZYCIELA 1. pogłębia i uzupełnia wiedzę z zakresu przedmiotu UMIEJĘTNOŚCI uczenia się KOMPETENCJE SPOLECZNE U1.samodzielnie zdobywa wiedzę studiując literaturę przedmiotu K1. wykazuje postawę aktywności i zaangażowania w pogłębianiu wiedzy i doskonaleniu umiejętności. TREŚCI PROGRAMOE FORMA ZAJĘĆ TEMAT UAGI SUMA Zajęcia bez udziału nauczyciela 1. Opracowanie programu rehabilitacyjnego obejmującego aktywność ruchową i zasady dietetyczne dla pacjenta chorego z hipercholesterolemią. 1 1 1 Tematy do wyboru. Opracowanie programu rehabilitacyjnego obejmującego aktywność ruchową i zasady dietetyczne dla pacjenta otyłego. 3. Opracowanie programu rehabilitacyjnego obejmującego aktywność ruchową i zasady dietetyczne dla osoby prowadzącej siedzący tryb życia z zagrożeniem miażdżycy. 4. Opisanie graficzne zmian w EKG przy zawale serca. 5. Opisanie graficzne zmian w EKG wskazujących na bezwzględne ratowanie życia. 6. Opisanie spirogramu pacjenta palącego duże ilości papierosów. KRYTERIA ODPOIEDZI USTNYCH STUDENTA NA ZAJĘCIACH TEORETYCZNYCH Lp. Kryteria Liczba punktów NAUCZYCIEL 1. ykazanie wiedzy i zrozumienie tematu. 0-6. Zgodność formułowanych wypowiedzi ze 0-6 stanem aktualnej wiedzy pielęgniarskiej. 0 STUDENT 91
3. Poprawność terminologiczna i językowa 0 4 4. Logiczny układ treści wypowiedzi. 0 - LICZBA UZYSKANYCH PUNKTÓ 0-18 SKALA OCEN EDŁUG ZDOBYTEJ PUNKTACJI: 18-17 pkt. bardzo dobry, 13 pkt. - dostateczny plus, 16 pkt. dobry plus, 1 11 pkt. - dostateczny, 15 14 pkt. dobry, 10 i poniżej niedostateczny. KRYTERIA OCENY POSTAY STUDENTA PODCZAS ĆICZEŃ Lp. Kryteria Liczba punktów NAUCZYCIEL STUDENT 1. Postawa w stosunku do pacjenta 0-6. Postawa wobec nauki i zawodu 0-6 3. Postawa wobec zespołu terapeutycznego 0 6 4. Postawa studenta wobec regulaminu 0-6 LICZBA UZYSKANYCH PUNKTÓ 0-4 SKALA OCEN EDŁUG ZDOBYTEJ PUNKTACJI: 3-4 pkt. bardzo dobry, 17 18 pkt. - dostateczny plus, 1 pkt. dobry plus, 14 16 pkt. - dostateczny, 19 0 pkt. dobry, 14 i poniżej niedostateczny. KRYTERIA OCENY PRAC PISEMNYCH Z ZAKRESU SAMOKSZTAŁCENIA REALIZOANEGO PRZEZ STUDENTA RAMACH ZAJĘĆ BEZ UDZIAŁU NAUCZYCIELA Lp. Kryteria Liczba punktów NAUCZYCIEL STUDENT 1. ykazanie wiedzy i zrozumienia tematu 0-5. Zgodność formułowanych wypowiedzi ze 0-5 stanem aktualnej wiedzy pielęgniarskiej 3. Poprawność terminologiczna i językowa 0 4 4. Logiczny układ treści 0-5. łaściwy dobór literatury 0 - LICZBA UZYSKANYCH PUNKTÓ 0-18 SKALA OCEN EDŁUG ZDOBYTEJ PUNKTACJI: 17-18 pkt. bardzo dobry, 13 pkt. - dostateczny plus, 16 pkt. dobry plus, 11 1 pkt. - dostateczny, 14 15 pkt. dobry, 10 i poniżej niedostateczny. KRYTERIA OCENY OSIĄGNIĘTYCH EFEKTÓ Z ROZIĄZYANIA ZADAŃ TESTOYCH b. dobrą (5,0) dobrą plus (4,5) dobrą (4,0) dostateczny plus (3,5) dostateczny (3,0) niedostateczny (,0 ) 9
91-100% zadań testowych. Student ma dużą wiedzę i umiejętności, samodzielnie myśli i rozwiązuje i problemy badawcze. iedza wykracza poza omawiany zakres materiału. 81-90% zadań testowych. Student ma duży zasób wiedzy i umiejętności, ale efekty kształcenia nie wykraczają poza zakres omawianego materiału. 71-80% zadań testowych. Student opanował efekty kształcenia w stopniu dobrym, potrafi prawidłowo formułować myśli, posługiwać się wiedzą i wymaganym słownictwem medycznym. 61 70% odpowiedzi z zadań testowych Student opanował efekty kształcenia w stopniu zadowalającym, ale nie posługuje się wymaganym słownictwem medycznym. 50 600% zadań testowych. Student opanował efekty kształcenia w stopniu dostatecznym poniżej 50% zadań testowych. Odpowiedzi błędne, luki w wiadomościach Student nie opanował założonych efektów kształcenia. KARTA PRZEDMIOTU CECHA PRZEDMIOTU OPIS INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIOCIE Jednostka realizująca ydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych Kierunek Pielęgniarstwo Profil kształcenia Praktyczny Poziom realizacji Studia pierwszego stopnia przedmiotu Forma kształcenia Studia stacjonarne Tytuł zawodowy Licencjat pielęgniarstwa uzyskiwany przez studenta Nazwa przedmiotu PATOLOGIA Kod przedmiotu NP-P Punkty ECTS 3 Rodzaj przedmiotu Obowiązkowy Przyporządkowanie Nauki podstawowe do grupy przedmiotów Język wykładowy Polski Okres (rok akademicki /semestr/semestry) OGÓŁEM LICZBA 65 godz. SEMESTR II 65 godz. Typ zajęć/liczba godzin Forma zajęć Rok / semestr Liczba godzin Limit miejsc w grupach ykłady RI/SII 40 Cały rok Ćwiczenia 10 5/30 Zajęcia bez 15 Indywidualnie udziału nauczyciela Terminy i miejsce Forma zajęć Miejsce realizacji Termin realizacji odbywania zajęć ykłady Ćwiczenia ydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych ul. ojska Polskiego 51 edług harmonogramu zajęć 93
Zajęcia bez udziału nauczyciela edług indywidualnych potrzeb studentów Koordynator dr n. med. iesław Klatko Prowadzący Forma Nazwisko i imię prowadzącego ykłady Ćwiczenia Zajęcia bez udziału nauczyciela Telefon e-mail Indywidualnie dr n. med. iesław Klatko Tel/fax 3 67 13 Określenie czy przedmiot może być wielokrotnie zaliczany Student ma prawo do zdawania dwóch egzaminów poprawkowych. ymagania wstępne YMAGANIA STĘPNE Student posiada podstawową wiedzę z zakresu anatomii i zjawisk fizjologicznych zachodzących w organizmie człowieka, Efekty kształcenia dla przedmiotu CELE PRZEDMIOTU Skrócony opis kursu/ Cel ogólny przedmiotu zna patomechanizmu procesu chorobowego: w zakresie patomorfologii - zmian strukturalnych i analizy morfologicznej makro i mikroskopowej oraz w zakresie patofizjologii - etiologii, patogenezy i kliniki chorób wybranych narządów i układów. Macierz efektów kształcenia dla przedmiotu w odniesieniu do metod weryfikacji zamierzonych efektów kształcenia oraz formy realizacji zajęć Numer efektu kształcenia K_A.19. K_A.0. K_A.1. K_A.U11. Student, który zaliczył przedmiot posiada wiedzę i potrafi IEDZA definiuje podstawowe pojęcia z zakresu patologii ogólnej zaburzenia krążenia, zmian wstecznych i postępowych, zmian zapalnych i nowotworowych omawia wybrane zagadnienia z zakresu patologii narządowej układu krążenia, oddechowego, trawiennego, moczowopłciowego i nerwowego wymienia czynniki chorobotwórcze zewnętrzne i wewnętrzne, modyfikowane i niemodyfikowane. UMIEJĘTNOŚCI opisuje zmiany w funkcjonowaniu organizmu jako całości w sytuacji zaburzenia jego homeostazy 94 Forma zajęć dydaktycznych pisz symbol* ykład Ćw Ćwiczenia ZBUN zajęcia bez udziału nauczyciela ZBUN ZBUN Ćw. Metoda weryfikacji osiągnięcia zamierzonego efektu kształcenia Egzamin pisemny - Raport prezentacja multimedialna Egzamin pisemny - Raport prezentacja multimedialna Egzamin pisemny - Kolokwium pisemne
K_A.U1. K_D.K1. K_D.K. K_D.K6. powiązuje obrazy uszkodzeń tkankowych Ćw. narządowych z objawami klinicznymi choroby, wywiadem i wynikami badań diagnostycznych KOMPETENCJE SPOŁECZNE/POSTAY systematycznie wzbogaca wiedzę w zakresie patologii w dążeniu do profesjonalizmu zawodowego, szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone obowiązki zawodowe Ćw. Ćw. Ćw. Kolokwium pisemne Obserwacja Obserwacja Obserwacja Samoocena Jak powyższe efekty kształcenia lokują zrealizowane zajęcia w zakresach przekazu wiedzy, kształtowania umiejętności i postaw (Skala 1-3 ) FORMA ZAJĘĆ YKŁADY iedza +++ Umiejętności ++ Postawy + TREŚCI PROGRAMOE TEMAT LICZBA SUMA Informacja dotycząca Krajowych Ram Kwalifikacji w zakresie realizacji efektów kształcenia oraz metod weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia 1. Patologia, patofizjologia i patomorfologia uwagi 40 wstępne, cele, rozwój, rys historyczny.. Choroba, czynniki chorobotwórcze wewnętrzne i zewnętrzne. Choroba organiczna i czynnościowa. Przebieg i zejście choroby. 3. Homeostaza i adaptacja. Zaburzenia hemostazy. Zespół 3 śródnaczyniowego wykrzepiania. Zaburzenia homeostazy w przebiegu ciąży i porodu. 4. Zapalenie. Patogeneza i patomorfologia chorób zapalnych wielonarządowych. 5. Zaburzenia termoregulacji. Zaburzenia 3 regulacji hormonalnej ustroju. 6. Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej. Zaburzenia 3 równowagi kwasowo-zasadowej. Obrzęki 7. strząs 8. Morfologia serca w stanach chorobowych 4 9. Patogeneza zawału serca. 10. Ostra i przewlekła niewydolność krążenia. 11. Patogeneza miażdżycy, otyłości 1. Nadciśnienie tętnicze. Powikłania narządowe w chorobie nadciśnieniowej. 13. Patologia układu oddechowego. 14. Ostra i przewlekła niewydolność nerek. 15. Patologia wątroby i dróg żółciowych. Marskość wątroby. Zapalenia wirusowe wątroby. 16. Etiopatogeneza nowotworów. 17.Podział histopatologiczny nowotworów. Zasady oceny 5 złośliwości nowotworów 3 95
18.Rak piersi, rak płuca, rak jelita grubego charakterystyka kliniczna i patomorfologiczna. TREŚCI PROGRAMOE TEMAT FORMA ZAJĘĆ LICZBA ĆICZENIA 1.Patologia układu nerwowego. 1 10.Patologia przysadki. Patologia tarczycy. 1 FORMA ZAJĘĆ 4.Patogeneza chorób nadnerczy. 1 5.Niedokrwistości pierwotne i wtórne. Niedokrwistość 1 chorób nowotworowych. 6.Choroby mieloproliferacyjne. Ostra białaczka 1 szpikowa. Przewlekła białaczka szpikowa. Chłoniaki. Ziarnica złośliwa. 8.Skazy krwotoczne: naczyniowe, płytkowe i osoczowe. 1 SUMA 9. Trombofilia. Pierwotna i wtórna profilaktyka 1 przeciwzakrzepowa. 10.Patologia układu nerwowego. 1 11.Awitaminozy. 1 1.Osteoporoza pomenopauzalna (typ I) i starcza (typ II). 1 TEMAT UAGI SUMA Zajęcia bez udziału nauczyciela 1. Korzystanie z internetowej bazy muzealnej obrazów makro i mikroskopowych: a/ przegląd i analiza chorób serca, b/ przegląd i analiza obrazów chorób wątroby, c/ przegląd i analiza nowotworów. Pierwszy temat obligatoryjnie, drugi lub trzeci do wyboru 15. Ból. 3. Posocznica. NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE Rodzaj narzędzi ykłady: dydaktycznych/metoda - wykład informacyjny, problemowy, - dyskusja dydaktyczna - metoda programowana z użyciem komputera. Ćwiczenia: - metoda programowana z użyciem komputera, - studium przypadku, - pokaz na fantomie i modelu, - film, - dyskusja dydaktyczna, Zajęcia bez udziału nauczyciela: - studiowanie literatury, - prezentacja multimedialna, - dyskusja dydaktyczna, - analiza internetowej bazy danych. - Rodzaj narzędzi dydaktycznych/środki dydaktyczne - komputer, - prezentacja multimedialna, - sprzęt multimedialny (telewizor, kasety DVD), - tablica papierowa fliphart, mazaki, ryciny, plansze. 96
P- podsumowująca F- formułująca ykłady Ćwiczenia Zajęcia bez udziału nauczyciela SPOSOBY OCENY P1 - egzamin po II semestrze. Forma i zasady przeprowadzenia egzaminu zostaną omówione na pierwszych zajęciach. Podstawą zaliczenia wykładów jest pozytywna ocena z egzaminu. F1 - zaliczanie umiejętności bieżących zdobywanych podczas realizacji ćwiczeń. F - obecność na zajęciach i aktywny udział w ćwiczeniach. P - jedno kolokwium semestralne po zakończeniu realizacji treści programowych dokonane przez prowadzącego, nie później niż na ostatnich ćwiczeniach (zajęciach) w danym semestrze. *za ocenę pozytywną uważa się zaliczenie umiejętności zgodnie z obowiązującymi procedurami i zasadami określonymi przed rozpoczęciem zajęć - przez prowadzącego zajęcia. Częściowa poprawność wykonanego zadania nie kwalifikuje do zaliczenia umiejętności. F - zaliczenie prac zleconych przez nauczyciela prowadzącego ćwiczenia P3 - ocena podsumowująca po zakończeniu wykonanej pracy przez studenta Kryterium oceny Egzamin pisemny/ Egzamin ustny Kolokwium Zadanie domowe 97 Referat/ Prezentacja/ Projekt/ Program Zaliczenie umiejętności Dyskusja F 0% 40% 40% P 70% 15% 15% Godziny pracy studenta OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim ykłady 40 Ćwiczenia 10 Godziny bez udziału nauczyciela Zajęcia bez udziału nauczyciela 15 Przygotowanie do zajęć, studiowanie 5 literatury Przygotowanie się do kolokwium 5 Przygotowanie pracy (referat) w ramach 5 zajęć bez udziału nauczyciela Przygotowanie się do egzaminu 10 Razem 90 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu wynikająca 3 z całego nakładu pracy studenta LITERATURA Literatura podstawowa 1. Guzek J.., Patofizjologia człowieka w zarysie, PZL, arszawa 00. Kruś S., Patologia. Podręcznik dla licencjackich studiów medycznych, PZL, arszawa 003 3. Kruś S., Skrzypek-Fakhoury E. (red.), Patomorfologia kliniczna, PZL, arszawa 005 4. Kumar V., Cotran R.S., Robbins S.L. (red. łodzimierz T. Olszewski), Patologia, yd. Medyczne Urban & Partner, rocław 005 5. Liberski P.P., Papierz. (red.), Neuropatologia Mossakowskiego, yd. Czelej, Lublin 005
Literatura uzupełniająca 6. Murray C.J.L., Lopez A.D. (red.), Globalne obciążenie chorobami T. 1, Vesalius, arszawa-kraków 000 7. Maśliński S., Ryżewski J., Patofizjologia, PZL, arszawa 00 8. Olszewski), Patologia, yd. Medyczne Urban & Partner, rocław 005 9. O Connor D. J., Jones B. G., Patologia, ydaw. Urban&Partner, rocław 007 10. Stevens A., Lowe J. (red. Elżbieta Korobowicz): Patologia, yd. Czelej, Lublin 004 11. Zahorska- Markiewicz B., (red.), Patofizjologia kliniczna dla studentów, Volumed, 000 1. Kajora M., (red.), Zarys patomorfologii podręcznik dla studentów pielęgniarstwa, yd. ŚAM., Katowice 003. Konturek S.J., Gastroenterologia i hepatologia kliniczna, PZL, arszawa 006 3. Maśliński S., Dyżewski J., Patofizjologia PZL, arszawa 010 4. Stachura J., Domagała., Patologia znaczy słowo o chorobie, tom I- patologia ogólna. Kraków, PAU, 009 5. Zahorska-Markiewicz B., Małecka E., Patofizjologia kliniczna, Volumed, rocław 001 Załącznik nr 1 Szczegółowe efekty kształcenia, treści kształcenia oraz formy i kryteria ich weryfikacji dla przedmiotu: Patologia uczenia się - IEDZA uczenia się - UMIEJĘTNOŚCI uczenia się KOMPETENCJE SPOŁECZNE umiejętności/ efekty uczenia się - IEDZA SZCZEGÓŁOE EFEKTY KSZTAŁCENIA PRZEDMIOT 1. definiuje podstawowe pojęcia z zakresu patologii ogólnej zaburzenia krążenia, zmian wstecznych i postępowych, zmian zapalnych i nowotworowych,. omawia wybrane zagadnienia z zakresu patologii narządowej układu krążenia, oddechowego, trawiennego, moczowopłciowego i nerwowego, 3. wymienia czynniki chorobotwórcze zewnętrzne i wewnętrzne, modyfikowane i niemodyfikowane. Student : U1. opisuje zmiany w funkcjonowaniu organizmu jako całości w sytuacji zaburzenia jego homeostazy, U. powiązuje obrazy uszkodzeń tkankowych i narządowych z objawami klinicznymi choroby, wywiadem i wynikami badań diagnostycznych. K1. szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece K. wzbogaca wiedzę w zakresie patologii w dążeniu do profesjonalizmu zawodowego. SZCZEGÓLOE EFEKTY KSZTAŁCENIA YKŁADY 1. zna terminologię i definicje z zakresu patologii,. określa czynniki chorobotwórcze wewnętrzne i zewnętrzne 3. różnicuje chorobę organiczną i czynnościową 4. zna metody i zakres badań stosowanych w patomorfologii 98
umiejętności/ efekty uczenia się - UMIEJĘTNOŚCI umiejętności/ efekty uczenia się KOMPETENCJE SPOLECZNE 5. różnicuje zmiany patologiczne zachodzące w organizmie 6. omawia zmiany postępowe, zapalenie, zaburzenia termoregulacji, 7. wyjaśnia patogenezę cukrzycy i jej powikłania, 8. omawia ostrą i przewleką niewydolność krążenia, 9. zna patomechanizm i oraz powikłania miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca, nadciśnienia tętniczego, 10. wyjaśnia patogenezę zawału serca, 11. charakteryzuje postacie wstrząsu, 1. zna patomechanizm niewydolności nerek, zaburzeń gospodarki wodno elektrolitowej i równowagi kwasowo zasadowej, 13. wyjaśnia patomechanizm schorzeń wątroby i dróg żółciowych, 14. wyjaśnia patomechanizm schorzeń dróg oddechowych i płuc, 15. omawia etiopatogenezę i podział nowotworów, 16. omawia objawy awitaminozy, 17. omawia etiologie patomechanizm osteoporozy, 18. charakteryzuje procesy starzenia się. U1. posługuje się terminologią i definiuje pojęcia z zakresu patologii, U. różnicuje procesy patologiczne, U3. identyfikuje jednostki chorobowe na podstawie objawów, U4. wyjaśnia etiologie jednostek chorobowych. K1. aktywnie uczestniczy w procesie zdobywania wiedzy i umiejętności, K. systematycznie zdobywa wiedze i doskonali umiejętności, TREŚCI PROGRAMOE FORMA ZAJĘĆ TEMAT LICZBA YKŁADY 1. Patologia, patofizjologia i patomorfologia uwagi wstępne, cele, rozwój, rys historyczny.. Choroba, czynniki chorobotwórcze wewnętrzne i zewnętrzne. Choroba organiczna i czynnościowa. Przebieg i zejście choroby. 3. Homeostaza i adaptacja. Zaburzenia hemostazy. Zespół śródnaczyniowego wykrzepiania. Zaburzenia homeostazy w przebiegu ciąży i porodu. 4. Zapalenie. Patogeneza i patomorfologia chorób zapalnych wielonarządowych. 5. Zaburzenia termoregulacji. Zaburzenia regulacji 3 hormonalnej ustroju. 6. Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej. 3 Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej. Obrzęki 7. strząs 8. Morfologia serca w stanach chorobowych 4 9. Patogeneza zawału serca. 10. Ostra i przewlekła niewydolność krążenia. 11. Patogeneza miażdżycy, otyłości 1. Nadciśnienie tętnicze. Powikłania narządowe w chorobie nadciśnieniowej. 13. Patologia układu oddechowego. 14. Ostra i przewlekła niewydolność nerek. 99 SUMA 40 3 3
uczenia się - IEDZA uczenia się - UMIEJĘTNOŚCI 15. Patologia wątroby i dróg żółciowych. Marskość wątroby. Zapalenia wirusowe wątroby. 16. Etiopatogeneza nowotworów. 17. Podział histopatologiczny nowotworów. Zasady 5 oceny złośliwości nowotworów 18. Rak piersi, rak płuca, rak jelita grubego charakterystyka kliniczna i patomorfologiczna. SZCZEGÓLOE EFEKTY KSZTAŁCENIA ĆICZENIA 1.zna terminologię z zakresu patologii. wyjaśnia patologie gruczołów dokrewnych, 3. zna podział histopatologiczny nowotworów, 4. zna patogenezę i patomorfologię chorób zapalnych i wielonarządowych, 5. zna etiologię i patomechanizm niedokrwistości, skaz krwotocznych oraz chorób mieloproliferacyjnych, 6. wyjaśnia istotę zespołu wykrzepiania wewnątrz naczyniowego, 7. zna pierwotna i wtórną profilaktykę przeciwzakrzepową, 8. wymienia markery nowotworowe i zna zasady ich wykorzystania, 9. omawia proces karcynogenezy. U1.analizując objawy rozpoznaje jednostkę chorobową, U.określa etiologię choroby, U3. różnicuje etiopatogenezę chorób gruczołów wewnątrzwydzielniczych, 4. wskazuje przyczyny występowania osteoporozy posmenopauzalnej, U5. różnicuje wielonarządowe choroby zapalne, U6. rozróżnia choroby i zmiany rozplemowe krwi, U7. wprowadza działania z zakresu pierwotnej i wtórnej profilaktyki przeciwzakrzepowej, U8. wykorzystuje wiedzę zakresu histopatologii do różnicowania nowotworów, U9. rozróżnia markery nowotworowe w karcynogenezie poszczególnych nowotworów. uczenia się KOMPETENCJE SPOLECZNE K1. aktywnie uczestniczy w zdobywaniu wiedzy, K. systematycznie przygotowuje się do zajęć. TREŚCI PROGRAMOE FORMA ZAJĘĆ TEMAT LICZBA SUMA ĆICZENIA 1.Patologia układu nerwowego. 1 10.Patologia przysadki. Patologia tarczycy. 1 4.Patogeneza chorób nadnerczy. 1 5.Niedokrwistości pierwotne i wtórne. Niedokrwistość chorób nowotworowych. 6.Choroby mieloproliferacyjne. Ostra białaczka szpikowa. Przewlekła białaczka szpikowa. Chłoniaki. Ziarnica złośliwa. 8.Skazy krwotoczne: naczyniowe, płytkowe i osoczowe. 9. Trombofilia. Pierwotna i wtórna profilaktyka przeciwzakrzepowa. 1 1 1 1 100
10.Patologia układu nerwowego. 1 11.Awitaminozy. 1 1.Osteoporoza pomenopauzalna (typ I) i starcza 1 (typ II). SZCZEGÓLOE EFEKTY KSZTAŁCENIA ZAJĘCIA BEZ UDZIAŁU NAUCZYCIELA uczenia się - IEDZA uczenia się - UMIEJĘTNOŚCI 1. student pogłębia wiedzę i wykorzystuje do problemów U1. samodzielnie korzysta ze wskazanej literatury uczenia się KOMPETENCJE SPOLECZNE K1. wykazuje postawę twórczą i poszukującą, K. wykazuje postawę aktywności i zaangażowania w samodzielnym zdobywaniu wiedzy i rozwiązywaniu problemów. FORMA ZAJĘĆ TEMAT UAGI SUMA Zajęcia bez udziału nauczyciela 15 1. Korzystanie z internetowej bazy muzealnej obrazów makro i mikroskopowych: a/ przegląd i analiza chorób serca, b/ przegląd i analiza obrazów chorób wątroby, c/ przegląd i analiza nowotworów. Pierwszy temat obligatoryjnie, drugi lub trzeci do wyboru. Ból. 3. Posocznica. KRYTERIA ODPOIEDZI USTNYCH STUDENTA NA ZAJĘCIACH TEORETYCZNYCH Lp. Kryteria Liczba punktów NAUCZYCIEL STUDENT 1. ykazanie wiedzy i zrozumienie tematu. 0-6. Zgodność formułowanych wypowiedzi ze stanem 0-6 aktualnej wiedzy pielęgniarskiej. 3. Poprawność terminologiczna i językowa 0 4 4. Logiczny układ treści wypowiedzi. 0 - LICZBA UZYSKANYCH PUNKTÓ 0-18 SKALA OCEN EDŁUG ZDOBYTEJ PUNKTACJI: 18-17 pkt. bardzo dobry, 13 pkt. - dostateczny plus, 16 pkt. dobry plus, 1 11 pkt. - dostateczny, 15 14 pkt. dobry, 10 i poniżej niedostateczny. KRYTERIA OCENY POSTAY STUDENTA PODCZAS ĆICZEŃ Lp. Kryteria Liczba punktów NAUCZYCIEL STUDENT 1. Postawa w stosunku do pacjenta 0-6. Postawa wobec nauki i zawodu 0-6 3. Postawa wobec zespołu terapeutycznego 0 6 101
4. Postawa studenta wobec regulaminu 0-6 LICZBA UZYSKANYCH PUNKTÓ 0-4 SKALA OCEN EDŁUG ZDOBYTEJ PUNKTACJI: 3-4 pkt. bardzo dobry, 17 18 pkt. - dostateczny plus, 1 pkt. dobry plus, 14 16 pkt. - dostateczny, 19 0 pkt. dobry, 14 i poniżej niedostateczny. KRYTERIA OCENY PRAC PISEMNYCH Z ZAKRESU SAMOKSZTAŁCENIA REALIZOANEGO PRZEZ STUDENTA RAMACH ZAJĘĆ BEZ UDZIAŁU NAUCZYCIELA Lp. Kryteria Liczba punktów NAUCZYCIEL STUDENT 1. ykazanie wiedzy i zrozumienia tematu 0-5. Zgodność formułowanych wypowiedzi ze 0-5 stanem aktualnej wiedzy pielęgniarskiej 3. Poprawność terminologiczna i językowa 0 4 4. Logiczny układ treści 0-5. łaściwy dobór literatury 0 - LICZBA UZYSKANYCH PUNKTÓ 0-18 SKALA OCEN EDŁUG ZDOBYTEJ PUNKTACJI: 17-18 pkt. bardzo dobry, 13 pkt. - dostateczny plus, 16 pkt. dobry plus, 11 1 pkt. - dostateczny, 14 15 pkt. dobry, 10 i poniżej niedostateczny. KRYTERIA OCENY OSIĄGNIĘTYCH EFEKTÓ Z ROZIĄZYANIA ZADAŃ TESTOYCH b. dobrą (5,0) dobrą plus (4,5) dobrą (4,0) dostateczny plus (3,5) dostateczny (3,0) niedostatecz ny (,0 ) 91-100% zadań testowych. Student ma dużą wiedzę i umiejętności, samodzielnie myśli i rozwiązuje i problemy badawcze. iedza wykracza poza omawiany zakres materiału. 81-90% zadań testowych. Student ma duży zasób wiedzy i umiejętności, ale efekty kształcenia nie wykraczają poza zakres omawianego materiału. 71-80% zadań testowych. Student opanował efekty kształcenia w stopniu dobrym, potrafi prawidłowo formułować myśli, posługiwać się wiedzą i wymaganym słownictwem medycznym. 61 70% zadań testowych Student opanował efekty kształcenia w stopniu zadowalającym ale nie posługuje się wymaganym słownictwem medycznym. 50 60% zadań testowych. Student opanował efekty kształcenia w stopniu dostatecznym poniżej 50% odpowiedzi z rozwiązywani a zadań testowych. Odpowiedzi błędne, luki w wiadomościa ch Student nie opanował założonych efektów kształcenia. 10