PRACE WYDZIAŁU NAWIGACYJNEGO nr 22 AKADEMII MORSKIEJ W GDYNI 2008 ANDRZEJ SZKLARSKI Akdemi Morsk w Gdyni Ktedr Nwigcji POMIARY RZECZYWISTYCH WARTOŚCI SKUTECZNEJ POWIERZCHNI ODBICIA BIERNYCH REFLEKTORÓW RADAROWYCH NA PRZYKŁADZIE REFLEKTORA CYCLOPS 1 W rtykule omówiono metodę pomiru skutecznej powierzchni odbici biernych reflektorów rdrowych n przykłdzie reflektor Cyclops 1. Metod t zostł oprcown przez utor przy współprcy z prcownikmi Politechniki Wrocłwskiej. W rtykule omówiono podstwowe rodzje nroży stosownych w reflektorch rdrowych orz teoretyczne zsdy obliczni skutecznej powierzchni odbici n podstwie ich wymirów geometrycznych. WSTĘP W celu zwiększeni prwdopodobieństw wykryci młych jednostek pływjących z pomocą środków rdiolokcyjnych, stosowne są bierne reflektory rdrowe. Są to urządzeni posidjące zdolność odbijni energii elektromgnetycznej w kierunku, z którego zostły opromieniowne. Urządzeni te, które muszą spełnić wymgni Rezolucji IMO MSC.164(78) z 17 mj 2004 roku wykonne są z dobrze przewodzącego mteriłu. Zgodnie z wymienioną rezolucją, skuteczn powierzchni odbici biernego reflektor rdrowego powinn wynosić 7,5 m 2 dl psm X i 0,5 m 2 dl psm S, jego minimln wysokość 4 m nd poziomem morz. Jednocześnie fizyczn objętość reflektor nie powinn przekrczć 0,05 m 3. Wymgny poziom wypełnieni chrkterystyki promieniowni w płszczyźnie poziomej powinien być utrzymny przez sumę kątów równą przynjmniej 280. Mksymln wielkość sektor, w którym chrkterystyk promieniowni opd poniżej wymgnej wrtości (przyjmuje wrtości 100
zerowe), nie może przekrczć 10, odległość pomiędzy tymi sektormi nie może być mniejsz niż 20. Reflektory rdrowe powinny być tk skonstruowne, by nwet przy przechyłch sttku równych 20 zchowywły swoje prmetry prcy. 1. NAJCZĘŚCIEJ STOSOWANE RODZAJE NAROŻY Do konstrukcji biernych reflektorów rdrowych wykorzystuje się kilk podstwowych rodzjów nroży zbudownych z dwóch lub trzech ścinek o różnych ksztłtch, połączonych ze sobą pod kątem prostym. b b ) b) c) d) Rys. 1. Podstwowe ksztłty nroży 1.1. Nroże dwuścienne prostokątne Nroże dwuścienne prostokątne zbudowne jest z dwóch blch połączonych ze sobą pod kątem prostym (rys.1). Nroże to chrkteryzuje się dużą mocą fli odbitej w szerokiej chrkterystyce w płszczyźnie poziomej orz wąskiej w płszczyźnie pionowej. Skuteczną powierzchnię tego nroż możn obliczyć korzystjąc ze wzoru [1]: 2 2 8π b σ = (1) gdzie: długość przyprostokątnej nroż [m], b wysokość nroż [m]. 2 λ 1.2. Nroże trójścienne prostokątne Nroże trójścienne prostokątne zbudowne jest z trzech blch połączonych ze sobą pod kątem prostym. Nroże to chrkteryzuje się dużą mocą fli odbitej 101
w szerokiej chrkterystyce promieniowni, zrówno w płszczyźnie poziomej jk i pionowej. Ksztłt nroż przedstwiono n rysunku 1b. Skuteczną powierzchnię tego nroż możn obliczyć z pomocą zleżności [1]: 2 2 12π b σ = (2) 2 λ gdzie: długość przyprostokątnej nroż [m], b wysokość nroż [m]. 1.3. Nroże trójścienne trójkątne Nroże trójścienne trójkątne zbudowne jest z trzech blch połączonych ze sobą pod kątem prostym, tworzących trójkąt prostokątny. Nroże to chrkteryzuje się brdzo dużą mocą fli odbitej w szerokiej chrkterystyce promieniowni, zrówno w płszczyźnie poziomej jk i pionowej. Nroże to przy stosunkowo niewielkich rozmirch geometrycznych m brdzo dużą skuteczną powierzchnię odbici. Ksztłt nroż przedstwiono n rysunku 1c. Skuteczną powierzchnię nroż trójściennego prostokątnego możn obliczyć korzystjąc z zleżności [1]: gdzie ozncz długość przyprostokątnej nroż [m]. 4 4π σ = (3) 2 3λ 1.4. Nroże trójścienne kuliste Nroże trójścienne kuliste zbudowne jest również z trzech blch połączonych ze sobą pod kątem prostym, w ksztłcie 1/4 wycink koł. Nroże to chrkteryzuje się brdzo dużą mocą fli odbitej w szerokiej chrkterystyce promieniowni, zrówno w płszczyźnie poziomej jk i pionowej. Nroże kuliste przy stosunkowo niewielkich rozmirch geometrycznych m brdzo dużą skuteczną powierzchnię odbici. Ksztłt nroż przedstwiono n rysunku 1d. Skuteczną powierzchnię odbici pojedynczego nroż możn obliczyć stosując zleżność [1]: 4 16π σ = (4) 2 λ 102
2. REFLEKTOR CYCLOPS 1 Reflektor Cyclops 1, produkowny przez norweską firmę Jotron (rys. 2), posid skuteczną powierzchnię odbici wynoszącą według deklrcji producent 2 m 2. Reflektor przeznczony jest do montżu n topch msztów jchtów morskich. Przewidzino n nim możliwość montżu oświetleni nwigcyjnego. Cłość reflektor umieszczon jest w szczelnej i hermetycznie zmkniętej obudowie z tworzyw sztucznego. Ze względu n zmkniętą osłonę reflektor i brk możliwości jego rozbiórki nie sprwdzono ksztłtu nroży orz nie obliczono teoretycznej powierzchni odbici. Rys. 2. Reflektor Cyclops 1 3. OPIS STANOWISKA POMIAROWEGO Pomiry skutecznej powierzchni odbici wykonno w komorze bezechowej Instytutu Telekomunikcji i Akustyki Politechniki Wrocłwskiej. Do pomirów skutecznej powierzchni odbici stosuje się generlnie dwie metody: z wykorzystniem jednej nteny, z wykorzystniem dwóch nten. Z punktu widzeni definicji skutecznej powierzchni odbici, do jej pomiru powinn być stosown metod z wykorzystniem jednej nteny (rys. 3) [4]. W metodzie tej tor odbiorczy jest odizolowny od toru ndwczego z pomocą sprzęgcz kierunkowego lub cyrkultor. Przy tkiej konfigurcji 103
stnowisk, konieczne jest jednk dodtkowe zstosownie czsowej seprcji pomiędzy sygnłem ndwnym odbiernym. Wynik to z fktu, że żden sprzęgcz, ni też cyrkultor, nie zpewniją odpowiednio dużej izolcji sygnłu. Pewnym rozwiązniem tego problemu jest zstosownie pomiru metodą czsową lub prtury dziłjącej n zsdzie klsycznego rdru. W tkim ukłdzie sygnł pomirowy musi mieć postć impulsów o krótkim czsie trwni. Brmkownie wejści odbiornik umożliwi odbiór sygnłu odbitego od obiektu orz eliminuje sygnł sondujący. Seprcj czsow torów ndwczego i odbiorczego jest możliw przy odpowiednim dobrniu długości stnowisk pomirowego orz czsu trwni impulsów. GENERATOR ANTENA OBIEKT ODBIORNIK Rys. 3. Pomir skutecznej powierzchni odbici metodą MJA Zstosownie systemu z flą ciągłą w metodzie z jedną nteną jest niemożliwe, gdyż n wejściu odbiornik poziom sygnłu powrcjącego w wyniku odbici od obiektu jest dużo niższy od sygnłu przenikjącego przez izolcję sprzęgcz lub cyrkultor. Wykorzystnie systemu pomirowego prcującego z flą ciągłą jest ntomist możliwe przy pomirze metodą z dwiem ntenmi. W metodzie tej izolcję pomiędzy torem ndwczym i odbiorczym możn regulowć poprzez odpowiednie uksztłtownie chrkterystyk ntenowych orz ich seprcję przestrzenną. Metodę z wykorzystniem dwóch nten możn uznć z ekwiwlentną do metody z wykorzystniem jednej nteny. Ze względu n posidną prturę do wykonni pomirów skutecznej powierzchni odbici orz chrkterystyk promieniowni, zstosowno metodę z wykorzystniem dwóch nten. Stnowisko pomirowe zinstlowne w komorze bezechowej wyposżono w nliztor sklrny HP8757D prcujący z flą ciągłą modulowną mplitudowo, bdne reflektory ustwiono n stoliku obrotowym. Proces pomirowy zostł cłkowicie zutomtyzowny i ndzorowny z komputer PC. Schemt funkcjonlny stnowisk pomirowego przedstwi rysunek 4 [4]. 104
Stnowisko pomirowe wyposżono w nstępujące przyrządy: nliztor sklrny HP8757D, genertor wobulowny HP8350B, detektory pomirowe HP11664E, nteny tubowe EMCO3160-07, reflektometr Nrd Microline 3075, wzmcnicz mikroflowy Miteq T283AS S/N346106, stolik obrotowy sterowny komputerowo, komputer PC, kble koncentryczne SF 104PA firmy HUBER-SUHNER. Rys. 4. Schemt funkcjonlny stnowisk pomirowego metodą z wykorzystniem dwóch nten Sygnł wytwrzny w genertorze jest wypromieniowywny przez ntenę ndwczą. Do nteny odbiorczej docier sygnł stnowiący sumę sygnłów powstłych w wyniku: 1) odbici fli elektromgnetycznej od mierzonego obiektu, 2) odbici fli elektromgnetycznej od pozostłych elementów otoczeni, 3) odbioru fli bezpośredniej z nteny ndwczej. Poprwny pomir skutecznej powierzchni odbici jest możliwy wówczs, gdy poziom sygnłu odbitego od bdnego obiektu jest dużo wyższy niż pochodzący od innych źródeł. Nleży więc określić współczynnik odbici smego stnowisk pomirowego, czyli poziom tł. N poziom tł skłdją się zjwisk wymienione w punkcie 2 i 3. W celu poprwnego rozmieszczeni nten nleży oddzielnie wyznczyć wkłd w poziom tł poszczególnych zjwisk. 105
Bilns energetyczny do wyznczeni wrtości skutecznej powierzchni odbici (RCS) wynik bezpośrednio z równni rdrowego. N rysunku 5 przedstwiono geometrię ukłdu w jkim przeprowdzono pomiry reflektorów rdrowych [3]. AO R h/2 h/2 Obiekt bdny AN Rys. 5. Geometri stnowisk pomirowego Do określeni bilnsu mocy, ukłd pomirowy powinien być dokłdnie sklibrowny. W tym celu nleży odłączyć mikroflowe tory przesyłowe od nten i połączyć je rzem poprzez tłumik 30 db. Użycie tłumik jest niezbędne ze względu n wytrzymłość detektorów pomirowych HP11664E. Zmierzon wrtość tłumieni obwodu stnowi poziom odniesieni, względem którego wykonywne są pomiry. Nleży również uwzględnić obecność tłumik. Klibrcj systemu pomirowego umożliwi uwzględnienie prmetrów trnsmisyjnych wszystkich elementów systemu pomirowego z wyjątkiem zysku nten. Klibrcj uniezleżni pomir stosunku mocy ndwnej i odbiernej od zmin mocy wyjściowej genertor, spowodownej np. zminmi tempertury. Bilns mocy w mierze decybelowej w funkcji częstotliwości z uwzględnieniem procedury klibrowni stnowisk wyrż się zleżnością [3]: ( f ) [ db] T t ( f ) [ db] = G n ( f ) [ db] + G o ( f ) [ db] + ( f ) [ db] T R ( f ) [ db] P σ + (5) gdzie: P zmin tłumieni względem ukłdu sklibrownego, G n zysk nteny ndwczej, G 0 zysk nteny odbiorczej, σ skuteczn powierzchni odbici, tłumienie tłumik zstosownego podczs klibrcji wynoszące 30 db, T t 106
T R tłumienie wolnej przestrzeni wyzncznej według wzoru (6). T R c log (6) ( f ) [ ] ( ) db = 20 3 4π 2 Rnd Rodb f gdzie: c prędkość świtł, R nd odległość nteny ndwczej od bdnego obiektu, R odb odległość nteny odbiorczej od bdnego obiektu, f częstotliwość. Wrtość skutecznej powierzchni odbici wyzncz się n podstwie zmierzonej odległości R nd i R odb pomiędzy ntenmi pomirowymi obiektem. W celu wyeliminowni niejednoznczności pomiru odległości, zmierzono zysk nten pomirowych. Zysk ten nie musi zostć określony precyzyjnie, dltego wystrczy zmierzyć tłumienie T G pomiędzy wejściem nteny ndwczej i odbiorczej, przy dnej odległości R G, którą nleży uwzględnić w bilnsie (rys. 6) [3]. AO AN R G Rys. 6. Geometri ukłdu przy pomirze zysku nten metodą wolnej przestrzeni Jeżeli stnowisko sklibrowno zgodnie z wyżej opisną metodą (z wykorzystniem tłumik 30 db), wówczs wrtość zmierzonego tłumieni dl konfigurcji przedstwionej n rysunku 10 wyniesie: stąd: T c 20 t RG f (7) 4π ( f ) = G ( f ) + G ( f ) + log T ( f ) G n o + G n c 20log t RG f (8) 4π ( f ) + G ( f ) = T ( f ) T ( f ) o G 107
Osttecznie postć końcow zleżności z której możn wyznczyć skuteczną powierzchnię odbici wynosi: σ 20log c RG f 4π (9) ( f ) [ db ] = P( f ) [ db ] TG [ db ] + T R ( f ) [ db] 4. ZAŁOŻENIA POMIAROWE W celu określeni prmetrów technicznych poszczególnych reflektorów, ich pomiry powinny uwzględnić: sprwdzenie stnu technicznego ze szczególnym uwzględnieniem jkości wykonni orz uszkodzeń i odksztłceń mechnicznych, obliczenie teoretycznej skutecznej powierzchni odbici dl tych reflektorów dl których jest to możliwe, wykonnie pomirów rzeczywistej wrtości skutecznej powierzchni odbici w wrunkch lbortoryjnych, przeprowdzenie nlizy sttystycznej uzysknych wyników, obliczenie mksymlnej odległości wykryci poszczególnych reflektorów. Sprwdzenie stnu technicznego poleg n dokonniu zewnętrznych oględzin reflektor, sprwdzeniu czy nie posidł uszkodzeń i odksztłceń mechnicznych orz oceny jkości wykonni poszczególnych nroży i sposobu ich montżu. Wszystkie nroż powinny być połączone w sposób trwły, niepozwljący n ich przesuwnie się. Obliczeni teoretycznej skutecznej powierzchni odbici możliwe są po wykonniu pomirów geometrycznych poszczególnych nroży orz określeniu liczby jednocześnie prcujących nroży. Pomiry w wrunkch lbortoryjnych wykonno w sposób umożliwijący wykreślenie chrkterystyki promieniowni w płszczyźnie poziomej. Do tego celu wykorzystno stolik obrotowy sterowny komputerowo. Pomiry wykonno obrcjąc stolik o 360 ze skokiem co 1. Większość mgnetronów stosownych w morskich rdrch nwigcyjnych prcuje z częstotliwością znmionową 9,41 GHz. Mgnetron jest jednk mło stbilną lmpą, jeśli chodzi o częstotliwość. Nwet w przypdku fbrycznie nowego egzemplrz, producenci przewidują whni częstotliwości w zkresie +/ 60 MHz od częstotliwości znmionowej. Dltego też podczs pomirów zsymulowno odchyleni od częstotliwości mgnetronu od 108
częstotliwości w tym włśnie zkresie. W rezultcie uzyskno rodzinę chrkterystyk dl zkresu częstotliwości 9,35 9,47 GHz (tb. 1). Wrtości częstotliwości f 1 f 9 Tbel 1 f 1 f 2 f 3 f 4 f 5 f 6 f 7 f 8 f 9 9,35 9,365 9,38 9,395 9,41 9,425 9,44 9,455 9,47 Wyniki uzyskne z pomirów nie pozwlją n jednoznczne wykreślenie chrkterystyki promieniowni orz n ocenę rzeczywistej wrtości skutecznej powierzchni odbici. Aby tką jednoznczność uzyskć, nleży obliczyć średnią dl poszczególnych punktów pomirowych i n tej podstwie wykreślić chrkterystykę wypdkową. Obliczenie wrtości średniej pozwl n wykreślenie wykresu zmin średniej skutecznej powierzchni odbici w funkcji kąt obrotu α orz wypdkowej chrkterystyki promieniowni. Wykonne obliczeni stnowią podstwę do dlszej nlizy dnych. W celu określeni współzleżności zbiorów dnych pomirowych dl poszczególnych częstotliwości orz chrkterystyki wypdkowej, nleży obliczyć współczynnik korelcji. Istotnym zgdnieniem jest określenie stopni fluktucji sygnłu odbitego od reflektor. Precyzyjne określenie stopni fluktucji sygnłu jest prktycznie niemożliwe. Jednk stworzenie histogrmu pozwljącego n określenie ntury rozkłdu skutecznej powierzchni odbici bdnego reflektor umożliwi dokonnie szcunkowej oceny stopni fluktucji, tym smym pozwl n wybór odpowiedniego modelu fluktucyjnego Swerling. Mksymlną liczbę przedziłów k histogrmu nleży wyznczyć korzystjąc z nstępującego wzoru [2]: k = 1+ 3,3 lgn (10) gdzie n ozncz liczbę dnych zwrtych pomiędzy minimum mksimum wrtości obserwownych. Histogrm prezentuje w sposób grficzny częstotliwość występowni konkretnych wielkości skutecznej powierzchni odbici w odpowiednich przedziłch i stnowi reprezentcję dnych zobserwownych doświdczlnie. Duż nierównomierność słupków poszczególnych przedziłów świdczy o możliwości występowni zncznych fluktucji sygnłu. Jednocześnie, n podstwie histogrmu, możn obliczyć średnią wżoną ze zbioru dnych chrkterystyki wypdkowej. Średni wżon jest wielkością chrkteryzującą 109
wielkość skutecznej powierzchni odbici, uwzględniną w obliczenich mksymlnej odległości wykryci orz prwdopodobieństw wykryci reflektor. 5. POMIARY REFLEKTORA CYCLOPS 1 Bdny egzemplrz reflektor był egzemplrzem fbrycznie nowym, znjdującym się w doskonłym stnie technicznym. Jk już wspomnino, ze względu n zmkniętą osłonę reflektor i brk możliwości jego demontżu, nie sprwdzono ksztłtu nroży orz nie obliczono teoretycznej powierzchni odbici. N podstwie uzysknych wyników wykreślono chrkterystyki promieniowni dl wszystkich bdnych częstotliwości (rys. 7). 120 130 140 100 110 90 80 70 60 50 40 150 30 160 20 170 10 180 190 200 210 220 230 240 0,01 0,10 1,00 320 310 300 250 260 270 280 290 330 0 350 340 f1 f2 f3 f4 f5 f6 f7 f8 f9 Rys. 7. Chrkterystyki promieniowni reflektor Cyclops 1 dl częstotliwości f 1 f 9 [db] (oprcownie włsne) Dl zmierzonych wrtości σ obliczono wrtości średnie dl poszczególnych kątów zorientowni reflektor orz wyznczono wypdkową wielkość skutecznej powierzchni odbici (rys.8) i wypdkową chrkterystykę promieniowni f w (rys. 9). 110
2,2 1,8 skuteczn powierzchni odbici [m 2 ] 1,4 1,0 0,6 0,2-0,2 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 220 240 260 280 300 320 340 360 kąt zorientowni reflektor [ 0 ] Rys. 8. Wrtości wypdkowe skutecznej powierzchni odbici reflektor Cyclops 1 w funkcji kąt obrotu (oprcownie włsne) 140 120 130 100 110 90 80 70 60 50 40 150 30 160 20 170 10 180 190 200 210 220 230 240 0-2,0-1,5-1,0-0,5 0,0 0,5 350 310 300 250 260 270 280 290 320 330 340 Rys. 9. Wypdkow chrkterystyk promieniowni reflektor Cyclops1 (oprcownie włsne) Obliczenie współczynnik korelcji pozwl określić współzleżność poszczególnych zbiorów dnych (tb. 2). Różnice wrtości współczynnik korelcji pomiędzy wrtością średnią poszczególnymi zbiormi dnych są stosunkowo niewielkie. Ozncz to, że bdny reflektor jest reflektorem dobrej jkości i prwidłowo wykonnym, co umożliwi powstnie odbici rezonnsowego fli elektromgnetycznej. Współczynniki korelcji dl zbiorów dnych reflektor Cyclops 1 Tbel 2 111
f 1 f 2 f 3 f 4 f 5 f 6 f 7 f 8 f 9 średni f 1 1,00 f 2 0,88 1,00 f 3 0,79 0,80 1,00 f 4 0,94 0,89 0,93 1,00 f 5 0,75 0,92 0,84 0,87 1,00 f 6 0,74 0,77 0,94 0,89 0,86 1,00 f 7 0,90 0,94 0,80 0,91 0,86 0,83 1,00 f 8 0,72 0,93 0,79 0,81 0,92 0,82 0,92 1,00 f 9 0,78 0,80 0,95 0,89 0,80 0,93 0,85 0,84 1,00 średni 0,89 0,94 0,94 0,97 0,93 0,93 0,95 0,92 0,93 1,00 Podstwowe informcje sttystyczne wynikjące z pomirów skutecznej powierzchni odbici reflektor przedstwiono w tbeli 3. Podstwowe informcje sttystyczne reflektor Cyclops 1 dl pomirów σ [m 2 ] Tbel 3 σ w/g producent σ mx σ min rozstęp σ śrw σ śr odchylenie stndrdowe medin 2 1,84 0,02 1,82 0,71 0,70 0,43 0,66 N podstwie dnych chrkterystyki wypdkowej wyznczono histogrm w którym wyznczono 10 przedziłów. 70 64 60 50 51 51 49 51 Liczb obserwcji 40 30 43 29 20 12 10 7 3 0 0,0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0 1,2 1,4 1,6 1,8 skuteczn powierzchni odbici [m [m 2 ] ] 112
Rys. 10. Histogrm wrtości skutecznej powierzchni odbici reflektor Cyclops 1 (oprcownie włsne) 6. WNIOSKI Oprcown metod okzł się metodą skuteczną. Zstosowno w niej prosty prt mtemtyczny, utomtyzcj procesu pomirowego i wykorzystne przyrządy zpewniły odpowiednią powtrzlność orz dokłdność pomirów, jk również pełną rejestrcję wszystkich mierzonych prmetrów. Niewątpliwą zletą metody jest możliwość jej wykorzystni w przypdku pomirów obiektów o dużych rozmirch w wrunkch poligonowych. Korzystjąc z tej metody dokonno pomirów dziewięciu reflektorów rdrowych, uzyskując interesujące wyniki prezentowne w wielu publikcjch orz w opinich wykonnych dl Izby Morskiej. Jednk pomimo wielu zlet metod m również istotną wdę. Otóż nie przewidzino w niej sposobu justowni zestwu nten z bdnym obiektem. Pomiry w komorze wykzły, że justownie tych elementów jest brdzo wżne, gdyż przy stosunkowo wąskich chrkterystykch ntenowych kżde przesunięcie bdnego obiektu n stoliku obrotowym wprowdz dodtkowe błędy pomirowe. Podczs pomirów w komorze bezechowej problem ten zminimlizowno wykorzystując do justcji dlmierz lserowy, jednk zstosownie dlmierz zncznie wydłuż proces pomirowy. LITERATURA 1. Brożyn J., Mróz B., Budow i konserwcj morskich rdrów nwigcyjnych, Wydwnictwo Morskie, Gdńsk 1976. 2. Mkć W., Urbnek-Krzysztofik D., Metody opisu sttystycznego, Wydwnictwo Uniwersytetu Gdńskiego, Gdńsk 2000. 3. Słobodzin P., Borowiec R., Lngowski Z., Ppiernik W., Pomiry skutecznej powierzchni odbijjącej reflektorów rdrowych, Rport nr I-28/s-026/2001, Instytut Telekomunikcji i Akustyki Politechniki Wrocłwskiej, Wrocłw 2001. 4. Szklrski A., Możliwości rdiolokcyjnego wykryci młych jednostek pływjących n tle zkłóceń od powierzchni morz, Międzynrodow Konferencj Nukowo-Techniczn, II Forum morskie Bezpieczeństwo morskie i ochron nturlnego środowisk morskiego, Kołobrzeg 2003. 113
THE MEASUREMENTS OF REAL VALUES OF RADAR CROSS SECTION OF RADAR REFLECTORS USING AN EXAMPLE OF CYCLOPS 1 REFLECTOR (Summry) The pper presents the method of mesurement of the rel vlues of rdr cross section of rdr reflectors using n exmple of the Cyclops 1 rdr. The method ws developed by the uthor in collbortion with the scientists from Wroclw University of Technology. The bsic types of corners of rdr reflectors re described nd the theoreticl principles of computing of the cross section of rdr reflectors on the bsis of their geometricl dimensions re presented. 114