Raport o stabilności systemu finansowego Grudzień 2010 r. Departament Systemu Finansowego 1
Raport o stabilności finansowej Publikowanie raportów o stabilności systemu finansowego przez banki centralne jest standardem międzynarodowym, NBP publikuje Raport od 2001 r. Raport jest elementem polityki informacyjnej NBP przyczyniającym się do realizacji ustawowych celów NBP Celem Raportu o stabilności systemu finansowego NBP jest przedstawienie uczestnikom rynków finansowych wyników analiz stabilności systemu finansowego, w tym oceny odporności systemu finansowego na ewentualne szoki Raport wyraża opinię NBP na temat bieżącej sytuacji systemu finansowego i czynników ryzyka dla jego stabilności Obecna edycja Raportu dotyczy okresu od marca 2010 r. i oparta jest na danych dostępnych do 20 listopada 2010 r. Departament Systemu Finansowego 2
Agenda 1. Ocena sytuacji bieżącej 2. Procesy generujące ryzyko dla stabilności systemu finansowego i rekomendacje dla polityki gospodarczej 3. Podsumowanie Departament Systemu Finansowego 3
Otoczenie gospodarcze Polski Ożywienie gospodarcze za granicą, prognozowany umiarkowany wzrost w następnych 2 latach Kwartalna dynamika realnego PKB (SA) - wybrane gospodarki Wzrost PKB r/r Prognoza KE z listopada 2010 r. 2.5% 2.0% 1.5% 1.0% 0.5% 0.0% -0.5% -1.0% 4.5% 4.0% 3.5% 3.0% 2.5% 2.0% 1.5% 1.0% 0.5% 0.0% EU-27 Strefa euro Niemcy Francja Włochy Wielka Brytania USA Polska EU-27 Strefa euro Niemcy Francja Włochy Wielka Brytania USA Polska 2009Q2 2009Q3 2009Q4 2010Q1 2010Q2 2010Q3 2010 2011 2012 Źródło: Eurostat, KE Departament Systemu Finansowego 4
Powrót kapitału na rynki EM mld USD I-II kw. 2009 2010 III kw. I-III kw. I-II kw. III kw. I-III kw. Ogółem EM 110 99 209 189 166 355 Ameryka Łacińska 37 37 74 64 63 127 Obligacje 15 18 33 36 31 67 20 000 Polska Azja 44 33 77 58 59 117 Obligacje 6 3 9 14 8 22 mln USD 15 000 10 000 5 000 0-5 000 Europa Środkowo- Wschodnia 22 21 43 53 33 86 Obligacje 13 11 24 31 17 48 Pozostałe kraje EM 7 9 16 14 10 24-10 000 1-2007 4-2007 7-2007 10-2007 1-2008 4-2008 7-2008 10-2008 1-2009 4-2009 7-2009 10-2009 1-2010 4-2010 7-2010 Inwestycje bezpośrednie - saldo Inwestycje portfelowe - saldo Pozostałe inwestycje - saldo Źródło: IE NBP, Bank Światowy, DEC Prospect Group, BIS Departament Systemu Finansowego 5
Polska: stabilizacja sytuacji na rynku pracy 6 5 4 3 2,1 2 1 0 1 2 3 gru 06 gru 07 gru 08 gru 09 30 25 20 Stopa bezrobocia Przeciętne zatrudnienie w SP % r/r % 3m/3m sa tys. 5500 5400 5300 5200 5100 5000 4900 4800 4700 15 Liczba zatrudnionych 12-2006 3-2007 6-2007 9-2007 12-2007 3-2008 6-2008 9-2008 3-2009 6-2009 9-2009 3-2010 6-2010 Wynagrodzenia w SP Stopa bezrobocia BAEL sa Stopa bezrobocia rejestrowanego Stopa bezrobocia rejestrowanego sa 12 % r/r % 3m/3m sa 9 15 10 5 6 3 0 3,9 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 3 gru 06 gru 07 gru 08 gru 09 Źródło: GUS, NBP Departament Systemu Finansowego 6
5 4 3 2 1 0-1 -2 Wyniki finansowe banków Kwartalne wyniki finansowe sektora bankowego Zróżnicowanie wskaźnika ROA w bankach komercyjnych 2.5% 2.0% 1.5% 1.0% 0.5% 0.0% -0.5% -1.0% Departament Systemu Finansowego 7 mld zł. 9-2007 12-2007 3-2008 6-2008 9-2008 3-2009 6-2009 9-2009 3-2010 6-2010 9-2007 12-2007 3-2008 6-2008 9-2008 3-2009 6-2009 9-2009 3-2010 6-2010 Zyski Straty Wynik finansowy netto Odstęp międzykwartylowy Średnia Mediana Źródło: NBP.
Wyniki finansowe banków 8 6 4 6 największych banków Banki o ujemnej rentowności w 3 kwartałach 2010 r. 4 3 2 Pozostałe zyski i straty oraz podatek Odpisy - kredyty dla przedsiębiorstw 2 1 Odpisy - kredyty konsumpcyjne mld zł 0 mld zł 0 Odpisy - kredyty mieszkaniowe -2-1 Koszty operacyjne -4-6 -2-3 Wynik nieodsetkowy -8 3-2008 6-2008 9-2008 3-2009 6-2009 9-2009 3-2010 6-2010 -4 3-2008 6-2008 9-2008 3-2009 6-2009 9-2009 3-2010 6-2010 Wynik z tytułu odsetek Wynik finansowy netto Źródło: NBP. Departament Systemu Finansowego 8
Marża odsetkowa i koszty ryzyka kredytowego 4.0% 3.5% 3.0% 2.5% 2.0% 1.5% 1.0% Wynik odsetkowy z działalności depozytowokredytowej po uwzgl. kosztów ryzyka Przychody odsetkowe z papierów wartościowych 0.5% Koszty ryzyka kredytowego 0.0% 9-2007 12-2007 3-2008 6-2008 9-2008 3-2009 6-2009 9-2009 3-2010 6-2010 Skorygowana marża odsetkowa netto Przychody odsetkowe od instumentów dłużnych Odpisy netto z tytułu utraty wartości należności Dane dla całego sektora bankowego Wszystkie kategorie wyrażone jako % aktywów Źródło: NBP. Departament Systemu Finansowego 9
Wskaźniki kredytów zagrożonych według kategorii kredytów 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 2008-12 2009-01 2009-02 2009-03 2009-04 2009-05 2009-06 2009-07 2009-08 2009-09 2009-10 2009-11 2009-12 2010-01 2010-02 2010-03 2010-04 2010-05 2010-06 2010-07 2010-08 2010-09 Gospodarstwa domowe ogółem Gospodarstwa domowe kredyty mieszkaniowe złotowe Gospodarstwa domowe kredyty mieszkaniowe ogółem Gospodarstwa domowe kredyty mieszkaniowe walutowe Gospodarstwa domowe kredyty konsumpcyjne Przedsiębiorstwa Źródło: NBP. Departament Systemu Finansowego 10
Ryzyko kredytowe Udział kredytów z utratą wartości w kredytach (w %) 2007 2008 2009 Wzrost kwoty kredytów z utratą wartości od początku 2010 r. (mld zł) po korekcie o różnice kursowe Kredyty dla przedsiębiorstw 6,9 6,4 11,5 12,2 1,5 -Kredyty złotowe 7,5 7,1 13,6 14,1 1,1 - Kredyty walutowe 4,4 4,4 5,7 6,5 0,4 Kredyty dla gospodarstw domowych 4,1 4,0 6,0 7,2 6,7 Kredyty mieszkaniowe, w tym 1,2 1,1 1,5 1,8 1,1 -Kredyty złotowe 1,7 1,7 2,3 2,8 0,8 - Kredyty walutowe 0,7 0,8 1,1 1,2 0,3 Kredyty konsumpcyjne, w tym 6,6 7,8 13,0 17,0 5,6 -Kredyty złotowe 6,8 8,3 13,6 17,7 5,5 - Kredyty walutowe 2,8 2,4 4,3 5,6 0,1 Departament Systemu Finansowego 11
Ryzyko kredytowe Kredyty konsumpcyjne Struktura kredytów konsumpcyjnych spłacanych bez opóźnień (portfel na koniec sierpnia 2010 r.) według kwartału udzielenia kredytu na tle zmian polityki kredytowej 12% 100% 10% 8% 6% 4% 2% 80% 60% 40% 20% 0% -20% -40% -60% -80% Zaostrzenie Łagodzenie. 0% Wcześniejsze IV.2003 I.2004 II.2004 III.2004 IV.2004 I.2005 Kredyty udzielone w okresie 2006Q1-2008Q4: 30% portfela Kredyty udzielone w okresie 2006Q1-2009Q2: 43% portfela II.2005 III.2005 IV.2005 I.2006 II.2006 III.2006 IV.2006 I.2007 II.2007 Kwartał udzielenia kredytu Udział kredytów udzielonych w danym kwartale w portfelu kredytów konsumpcyjnych spłacanych bez opóźnień (lewa oś) Zmiana polityki kredytowej - kredyty konsumpcyjne (procent netto, prawa oś) III.2007 IV.2007 I.2008 II.2008 III.2008 IV.2008 I.2009 Źródło: Szacunki NBP na podstawie danych BIK Departament Systemu Finansowego 12 II.2009 III.2009 IV.2009 I.2010 II.2010 7-8.2010-100%
Szacunkowa zyskowność kredytów % kredytów konsumpcyjnych 16% 12% 8% 4% 0% -4% -8% -12% Konsumpcyjne Mieszkaniowe Dla przedsiębiorstw % kredytów mieszkaniowych 8% 6% 4% 2% 0% -2% -4% -6% % kredytów dla przedsiębiorstw. 8% 6% 4% 2% 0% -2% -4% -6% 3-2009 6-2009 9-2009 3-2010 6-2010 Efektywne oprocentowanie kredytów Obciążenie kredytów odpisami Efektywny koszt finansowania kredytów Skorygowana marża odsetkowa na kredytach 3-2009 6-2009 9-2009 3-2010 6-2010 Wynik operacji FX swap Efektywne oprocentowanie kredytów Obciążenie kredytów odpisami Efektywny koszt finansowania kredytów Skorygowana marża odsetkowa na kredytach 3-2009 6-2009 9-2009 3-2010 6-2010 Efektywne oprocentowanie kredytów Obciążenie kredytów odpisami Efektywny koszt finansowania kredytów Skorygowana marża odsetkowa na kredytach Źródło: Szacunki NBP. Departament Systemu Finansowego 13
Strategie finansowania banków Stabilizacja struktury finansowania w bankach o wszystkich strategiach Wzrost udziału w aktywach sektora banków o strategii finansowania zagranicznego 100% 90% Strategia depozytowa: 59% aktywów sektora Inne pasywa 100% 90% Strategia finansowania zagranicznego 14% aktywów sektora Kapitał 100% 90% Strategia mieszana: 27% aktywów sektora 80% 80% 80% 70% 70% 70% 60% 50% 40% 30% Depozyty 60% 50% 40% 30% Zagraniczne instytucje fin. 60% 50% 40% 30% Krajowe instytucje fin. 20% 20% 20% 10% 10% 10% 0% 0% 0% 12-2007 3-2008 6-2008 9-2008 3-2009 6-2009 9-2009 3-2010 6-2010 12-2007 3-2008 6-2008 9-2008 3-2009 6-2009 9-2009 3-2010 6-2010 12-2007 3-2008 6-2008 9-2008 3-2009 6-2009 9-2009 3-2010 6-2010 Departament Systemu Finansowego 14
Koszty finansowania Kwota i oprocentowanie nowych depozytów gospodarstw domowych (PLN) Zróżnicowanie efektywnego kosztu zobowiązań mld zł 60 55 50 45 40 35 30 25 20 9-2007 12-2007 3-2008 6-2008 9-2008 3-2009 6-2009 9-2009 3-2010 6-2010 Kwota Oprocentowanie Średniomiesięczna stawka WIBOR 3M 7.0% 6.5% 6.0% 5.5% 5.0% 4.5% 4.0% 3.5% 3.0% 6.0% 5.5% 5.0% 4.5% 4.0% 3.5% 3.0% 2.5% 2.0% 1.5% 9-2007 12-2007 3-2008 6-2008 9-2008 3-2009 6-2009 9-2009 3-2010 6-2010 Odstęp międzykwartylowy Średnia Mediana Źródło: NBP. Departament Systemu Finansowego 15
Polityka kredytowa Kredyty dla przedsiębiorstw - kryteria Realizacja Przewidywania Kredyty mieszkaniowe - kryteria Realizacja Przewidywania Kredyty konsumpcyjne - kryteria Realizacja Przewidywania 100% 80% 60% 40% 20% 0% -20% -40% -60% -80% -100% 100% 80% 60% 40% 20% 0% -20% -40% -60% -80% -100% 100% 80% 60% 40% 20% 0% -20% -40% -60% -80% -100% II.2007 IV.2007 II.2008 IV.2008 II.2009 IV.2009 II.2010 IV.2010 II.2007 IV.2007 II.2008 IV.2008 II.2009 IV.2009 II.2010 IV.2010 II.2007 IV.2007 II.2008 IV.2008 II.2009 IV.2009 II.2010 IV.2010 Źródło: Ankieta NBP. Departament Systemu Finansowego 16
Dynamika akcji kredytowej Przyrosty kredytów dla przedsiębiorstw 50% 40% 30% 20% 10% 0% -10% 12-2005 Tempo wzrostu kredytów r/r 6-2006 12-2006 6-2007 12-2007 6-2008 6-2009 6-2010 Kredyty dla przedsiębiorstw Kredyty dla gospodarstw domowych Kredyty dla sektora niefinansowego ogółem Źródło: NBP. Dane po wyłączeniu wpływu zmian kursu walutowego. 10.4% 5.6% -2.8% mld zł mld zł. 3 2 1 0-1 -2-3 -4-5 6 4 2 0-2 -4-6 1-2009 9-2007 3-2009 12-2007 5-2009 7-2009 9-2009 11-2009 Duże przedsiębiorstwa 1-2010 3-2008 6-2008 9-2008 3-2009 6-2009 9-2009 3-2010 6-2010 Zmiana w miesiącu Średnia w 2008 r. Średnia w 2009 r. Średnia w 2010 r. 3-2010 5-2010 MSP 7-2010 Departament Systemu Finansowego 17
Dynamika akcji kredytowej Przyrosty kredytów dla gospodarstw domowych Kredyty mieszkaniowe m/m 5 4 3 2 1 0 4 3 2 1 0-1 Kredyty konsumpcyjne m/m. 9-2007 12-2007 3-2008 6-2008 9-2008 3-2009 6-2009 9-2009 3-2010 6-2010 Zmiana w miesiącu Średnia w 2008 r. Średnia w 2009 r. Średnia w 2010 r. Struktura walutowa nowych kredytów mieszkaniowych dla gospodarstw domowych 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 9-2007 12-2007 3-2008 6-2008 9-2008 3-2009 6-2009 9-2009 3-2010 6-2010 9-2007 12-2007 3-2008 6-2008 9-2008 3-2009 6-2009 9-2009 3-2010 6-2010 mld zł. PLN CHF EUR USD Źródło: NBP. Dane o przyroście kredytów po wyłączeniu wpływu zmian kursu walutowego. Departament Systemu Finansowego 18
Bufor kapitałowy banków Stabilizacja współczynników wypłacalności banków Umiarkowany wzrost funduszy własnych Emisje nowych akcji (3,1 mld zł od marca 2010 r.) Stabilna wartość zobowiązań podporządkowanych Większość aktywów sektora w bankach o współczynniku wypłacalności powyżej 12% Żaden bank nie wymagał udzielenia pomocy ze środków publicznych 15% 14% 13% 12% 11% 10% 9% 8% Udział w aktywach sektora banków. w przedziale 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 12.0% 12-2007 poniżej 0 Współczynnik wypłacalności 0-4% 4-8% 11.1% 8-9% 9-10% 13.3% 10-11% 11-12% 13.9% 12-16% Współczynnik wypłacalności 12-2007 powyżej 16% Departament Systemu Finansowego 19
Niebankowe instytucje finansowe Ocena sytuacji bieżącej Siła powiązań pomiędzy NIF a sektorem bankowym jest mniejsza niż w krajach wysoko rozwiniętych NIF nie przyczyniły się do pogłębienia wpływu kryzysu na system bankowy Koncentracja portfela ubezpieczeń kredytów hipotecznych w małej ilości zakładów ubezpieczeń sprawia, że ewentualne znaczne pogorszenie jakości tego portfela może mieć wpływ na sytuację finansową tych ubezpieczycieli Departament Systemu Finansowego 20
Niebankowe instytucje finansowe Ocena sytuacji bieżącej Obniżenie wyników finansowych PTE w I półroczu 2010 r. Obniżka maksymalnych stawek opłat pobieranych przez PTE Kontynuacja wzrostu kosztów akwizycji i reklamy Spadek wyników finansowych TFI w 2009 r. w wyniku niższej wartości zarządzanych aktywów, wstępne dane za I półrocze 2010 r. wskazują na poprawę wyników ze względu na wzrost aktywów FI Departament Systemu Finansowego 21
Niebankowe instytucje finansowe Ocena sytuacji bieżącej Obniżenie zysku zakładów ubezpieczeń na życie Niższe przychody z lokat Niski wynik finansowy zakładów ubezpieczeń majątkowych w I półroczu 2010 r. Efekt niekorzystnych warunków atmosferycznych (silna zima) oraz wzrostu szkodowości ubezpieczeń komunikacyjnych Wypłaty odszkodowań związanych z powodzią nie zagroziły wypłacalności sektora ubezpieczeń, obniżyły natomiast wynik techniczny i wynik netto Departament Systemu Finansowego 22
Agenda 1. Ocena sytuacji bieżącej 2. Procesy generujące ryzyko dla stabilności systemu finansowego i rekomendacje dla polityki gospodarczej 3. Podsumowanie Departament Systemu Finansowego 23
Obszary ryzyka zidentyfikowane w poprzedniej edycji Raportu Obszar ryzyka Ponowne spowolnienie w gospodarkach krajów najwyżej rozwiniętych prowadzące do zaburzeń na rynkach finansowych oraz zahamowania ożywienia w Polsce i na świecie Ryzyko nadmiernego wzrostu akcji kredytowej w przypadku szybszego niż przewidywane przyspieszenia wzrostu gospodarczego Projektowane zmiany w regulacjach europejskich dotyczących systemu finansowego, w szczególności w zakresie ryzyka płynności Zmiana istotności ryzyka w okresie od poprzedniej edycji Istotny wzrost Nieznaczny wzrost Bez zmian Nieznaczny spadek Istotny spadek Departament Systemu Finansowego 24
Obszary ryzyka zidentyfikowane w bieżącej edycji Raportu Ponowne spowolnienie w gospodarkach krajów najwyżej rozwiniętych prowadzące do zahamowania ożywienia w Polsce Ryzyko nadmiernego wzrostu akcji kredytowej w przypadku szybszego niż przewidywane przyspieszenia wzrostu gospodarczego Departament Systemu Finansowego 25
Ryzyko spowolnienia wzrostu gospodarczego Niepewność co do perspektyw koniunktury w krajach wysoko rozwiniętych Wzrost długu publicznego gospodarek wysoko rozwiniętych i obaw o długoterminową wypłacalność niektórych z nich Wzrost współzależności pomiędzy sytuacją finansową krajów, sytuacją finansową banków, którym władze państwowe udzieliły wsparcia i sytuacją makroekonomiczną Delewarowanie sektora prywatnego w krajach, które doświadczyły boomów kredytowych Małe możliwości przeciwdziałania spowolnieniu gospodarczemu przez konwencjonalne narzędzia polityki pieniężnej Ryzyko nawrotu globalnej recesji niższe niż w momencie publikacji poprzedniej edycji Raportu; ryzyko recesji skoncentrowane w krajach, które utraciły zaufanie rynków finansowych Nadal możliwe wystąpienie zaburzeń rynkowych w wypadku wzrostu awersji do ryzyka Departament Systemu Finansowego 26
Ryzyko spowolnienia wzrostu gospodarczego Schemat testu warunków skrajnych Scenariusze makroekonomiczne Prognoza strat kredytowych Prognoza wyniku odsetkowego Wyniki finansowe banków Dodatkowe założenia Zmiana współczynników wypłacalności i szacunek potrzeb dokapitalizowania Departament Systemu Finansowego 27
Test warunków skrajnych Scenariusze Bazowy: październikowa projekcja NBP Szokowy I: spowolnienie światowego wzrostu gospodarczego w 2010 r. i 2011 r. w wyniku wyczerpywania się efektów pakietów stymulacyjnych, procykliczne zacieśnienie polityki fiskalnej w krajach wysoko rozwiniętych w wyniku obaw o ich wypłacalność Szokowy II: scenariusz szokowy I połączony ze spadkiem zaufania rynków finansowych do Polski: wzrost rentowności obligacji skarbowych, zacieśnienie polityki fiskalnej Horyzont koniec 2012 r., analogicznie do projekcji NBP Scenariusze szokowe (czerwone linie) na tle październikowej projekcji PKB PKB (r/r) % 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 3-2009 6-2009 9-2009 3-2010 6-2010 12-2010 3-2011 6-2011 9-2011 12-2011 3-2012 6-2012 PKB r/r 2010 2011 2012 Bazowy 3,5% 4,3% 4,2% Szokowy I 3,4% 2,4% 2,0% Szokowy II 3,4% 2,1% 1,1% 9-2012 12-2012 Departament Systemu Finansowego 28
Test warunków skrajnych Prognoza strat kredytowych Trzy modele panelowe, szacowane na danych dla indywidualnych banków komercyjnych Odpisy na kredyty dla przedsiębiorstw Odpisy na kredyty mieszkaniowe dla gospodarstw domowych Odpisy na pozostałe kredyty dla gospodarstw domowych Prognoza wyniku odsetkowego Dwa modele panelowe, szacowane na danych dla indywidualnych banków komercyjnych Przychody odsetkowe (z wyłączeniem przychodów z dłużnych papierów wartościowych) powiększone o prowizje od udzielonych kredytów, uwzględniające jakość portfela kredytowego Koszty odsetkowe Pozostałe założenia Całość wyniku finansowego za pierwsze 3 kwartały 2010 r. przeznaczona na zwiększenie kapitału Koszty działania banków pozostają bez zmian Stała wartość i struktura aktywów Wynik z różnic kursowych i działalności handlowej obniża się o 20% Szok utraty zaufania rynków finansowych w II scenariuszu szokowym Wzrost rentowności obligacji skarbowych o 300 pb Wpływ na banki: 4,5 mld zł (3,6 mld zł poprzez kapitały, 0,9 mld poprzez wynik finansowy) Niskie duration portfela banków Departament Systemu Finansowego 29
udział w aktywach sektora bankowego. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Test warunków skrajnych Wyniki Rozkład aktywów banków komercyjnych według współczynnika wypłacalności Banki wymagające dokapitalizowania 5.2% 0.1% 0.1% 0.1% 0% 0.6% 0.6% 0.0% 0% 0.5% 0.6% 0.0% 98.8% 94.1% <0% 0%-6% 6%-8% >8% współczynnik wypłacalności 99.3% 100.0% Scenariusz szokowy I - koniec 2012 r. Scenariusz szokowy II - koniec 2012 r. Scenariusz bazowy - koniec 2012 r. Stan na 30.09.2010 r. Dane dla 45 analizowanych banków komercyjnych Departament Systemu Finansowego 30
Ryzyko spowolnienia wzrostu gospodarczego Ocena i rekomendacje Większość sektora bankowego jest w stanie zaabsorbować skutki spowolnienia gospodarczego posiadanym kapitałem i osiąganymi przychodami Banki powinny jednak prowadzić ostrożną politykę dywidendową ze względu na istniejącą niepewność co do perspektyw gospodarczych Departament Systemu Finansowego 31
Obszary ryzyka zidentyfikowane w bieżącej edycji Raportu Ponowne spowolnienie w gospodarkach krajów najwyżej rozwiniętych prowadzące do zahamowania ożywienia w Polsce Ryzyko nadmiernego wzrostu akcji kredytowej w przypadku szybszego niż przewidywane przyspieszenia wzrostu gospodarczego Departament Systemu Finansowego 32
Ryzyko nadmiernego wzrostu akcji kredytowej Najbardziej prawdopodobnym scenariuszem jest przyspieszenie tempa wzrostu gospodarczego Spowoduje to prawdopodobnie wzrost popytu na kredyt Ryzyko nadmiernego wzrostu kredytu jest obecnie niskie, jednak w miarę poprawy sytuacji gospodarczej może wzrastać zwłaszcza w obszarze kredytów mieszkaniowych z powodu: długookresowych trendów wzrostu pośrednictwa finansowego, cyklicznego wzrostu popytu i podaży kredytu, wzrostu liczby gospodarstw domowych, optymistycznej percepcji stóp zwrotu oferowanych przez rynek kredytowy w Polsce, co będzie skłaniać międzynarodowe grupy bankowe do rozwoju działalności w Polsce Czynnikami ograniczającymi to ryzyko mogą być proponowane obecnie reformy regulacji bankowych mające na celu zapobieganie podejmowaniu nadmiernego ryzyka (w tym zbyt szybkiego wzrostu akcji kredytowej) przez banki Departament Systemu Finansowego 33
Ryzyko nadmiernego wzrostu akcji kredytowej Szybki wzrost akcji kredytowej w segmencie kredytów mieszkaniowych byłby szczególnie niepożądany jeśli źródłem jego finansowania byłby napływ kapitału Luźna polityka pieniężna w największych gospodarkach czynnik sprzyjający napływowi kapitału na EM Niepokojące sygnały Wzrost udziału kredytów walutowych w nowych kredytach mieszkaniowych Wzrost udziału w sektorze banków o strategii finansowania zagranicznego Departament Systemu Finansowego 34
Ryzyko nadmiernego wzrostu akcji kredytowej Rekomendacje dla polityki gospodarczej Poparcie dla działań KNF mających na celu wzmocnienie zarządzania ryzykiem kredytowym w bankach, takich jak Rekomendacja T Walutowe kredyty mieszkaniowe powinny być produktem niszowym, dla kredytobiorców uzyskujących przychody w walucie kredytu; NBP popiera działania mające na celu ograniczenie dostępności tych kredytów Departament Systemu Finansowego 35
Inne rekomendacje zawarte w Raporcie W opinii NBP zasadne byłoby umożliwienie emisji hipotecznych listów zastawnych wszystkim bankom. Rozwój tego rynku wymaga wypracowania regulacji zapewniających bezpieczny obrót emitowanymi instrumentami. Departament Systemu Finansowego 36
Inne rekomendacje zawarte w Raporcie Uzależnienie wysokości kapitałów własnych PTE od wartości aktywów oraz utrzymanie mechanizmu pokrywania 100% niedoboru. Wprowadzenie funduszy zróżnicowanych pod względem polityki inwestycyjnej i dostosowanych do wieku uczestnika oraz zmian w polityce inwestycyjnej tych funduszy powinno być poprzedzone szczegółową analizą skutków nowych regulacji. Departament Systemu Finansowego 37
Agenda 1. Ocena sytuacji bieżącej 2. Procesy generujące ryzyko dla stabilności systemu finansowego i rekomendacje dla polityki gospodarczej 3. Podsumowanie Departament Systemu Finansowego 38
Podsumowanie Obszar analizy Zmiana oceny w okresie od poprzedniej edycji Bieżąca sytuacja sektora bankowego Zdolność do absorbowania szoków przez sektor bankowy Bieżąca sytuacja niebankowych instytucji finansowych Perspektywy warunków działania krajowego systemu finansowego Istotne pogorszenie lub istotny wzrost ryzyka Nieznaczne pogorszenie lub nieznaczny wzrost ryzyka Bez zmian Nieznaczne polepszenie lub nieznaczny spadek ryzyka Istotne polepszenie lub istotny spadek ryzyka Departament Systemu Finansowego 39
Podsumowanie Rozwój sytuacji gospodarczej zgodny ze ścieżką centralną październikowej projekcji makroekonomicznej NBP nie będzie stwarzać zagrożenia dla stabilnego funkcjonowania krajowego systemu finansowego Perspektywy światowej koniunktury są nadal obciążone znaczną niepewnością - polityka dywidendowa powinna być ostrożna Ryzyko dla stabilności krajowego systemu finansowego obniżyło się nieznacznie w analizowanym okresie Departament Systemu Finansowego 40