Sytuacja polskiego sektora bankowego. Warszawa, 22 listopada 2012

Transkrypt

1 Sytuacja polskiego sektora bankowego Warszawa, 22 listopada 2012

2 Plan prezentacji Struktura rynku finansowego Uwarunkowania makroekonomiczne Struktura sektora bankowego w Polsce Bilans Należności brutto Ryzyko kredytowe Wynik finansowy Adekwatność Miary płynności i finansowanie Polski sektor bankowy na tle UE Unia bankowa CRD IV / CRR

3 Wielkość i struktura rynku finansowego, stan na koniec 2011 r. Wyszczególnienie Aktywa (% PKB) Kredyty dla sektora niefinansowego (% PKB) Polska 119,4 52,6 Czechy 150,2 54,3 Węgry 152,6 57,7 Strefa euro 508,1 105,7 Źródło: UKNF, GUS, KK SKOK, EBC, banki centralne Czech i Węgier 8,03 6,87 12,5 1,42 71,18 Banki TFI ZU OFE inni 12,99 11,70 3,10 2,14 70,07 Banki FI ZU Fundusze emerytalne inni Struktura (w %) aktywów rynku finansowego w Polsce Źródło: UKNF, GUS, KK SKOK Struktura (w %) aktywów rynku finansowego w strefie euro Źródło: EBC

4 Uwarunkowania makroekonomiczne (1) Źródło: Eurostat II kw (średnia) II kw (średnia) II kw (średnia) II kw (średnia) Polska 2,5 4,3 Francja 0,3 0,6 Portugalia 3,3 0,1 W. Brytania 0,8 0,2 USA 2,2 0,6 Włochy 2,5 0,7 Belgia 0,4 1,0 Czechy 1,2 1,6 Strefa euro 0,4 0,4 Hiszpania 1,0 0,3 Szwecja 2,2 1,5 Węgry 1,0 0,5 Niemcy 1,0 1,0 Holandia 0,5 1,0 Austria 1,0 1,5 Słowacja 2,9 1,0

5 Uwarunkowania makroekonomiczne (2) 3 Prognoza PKB w wybranych krajach i regionach 2 1 % Źródło: MFW Polska 2,3 1,8 Francja 0,1 0,4 Portugalia 3,0 1,0 W. Brytania 0,4 1,1 USA 2,2 2,1 Włochy 2,3 0,7 Belgia 0,0 0,3 Czechy 1,0 0,8 Strefa euro 0,4 0,2 Hiszpania 1,5 1,3 Szwecja 1,2 2,2 Węgry 1,0 0,8 Niemcy 0,9 0,9 Holandia 0,5 0,4 Austria 0,9 1,1 Słowacja 2,6 2,8

6 Uwarunkowania makroekonomiczne (3) % Deficyt budżetowy (% PKB) Źródło:Eurostat

7 Uwarunkowania makroekonomiczne (4) % Dług publiczny (% PKB) Źródło:Eurostat

8 Struktura sektora bankowego w Polsce (1) % Δ do Δ do Δ do Udział banków komercyjnych w aktywach 92,16 91,75 91,86 0,30 pp 0,11 pp 0,08 pp Udział banków spółdzielczych w aktywach 5,85 6,05 6,23 0,38 pp 0,18 pp 0,01 pp Udział oddziałów w aktywach 1,99 2,20 1,91 0,08 pp 0,29 pp 0,08 pp Udział 5 największych banków w aktywach 45,47 44,32 45,99 0,52 pp 1,67 pp 1,05 pp

9 Struktura sektora bankowego w Polsce (2) udział w % Struktura sektora bankowego: udział banków giełdowych (stan na 30 września 2012 r.) ogółem z większościowym kapitałem zagranicznym z większościowym kapitałem zagranicznym z UE z większościowym kapitałem krajowym aktywa sektora bankowego depozyty sektora niefinansowego kredyty sektora niefinansowego

10 Bilans Aktywa mld zł Δ do Δ do Δ do Aktywa razem 1 280, , ,3 4,3% 3,1% 0,8% Należności sektor niefinansowy * 744,3 764,3 774,5 4,1% 1,3% 0,2% Papiery wartościowe 232,2 243,3 247,7 6,7% 1,8% 1,5% Należności sektor finansowy ** 108,0 97,5 113,5 5,1% 16,3% 8,9% * Wartość bilansowa należności ** bez banków centralnych

11 Bilans Pasywa mld zł Δ do Δ do Δ do Pasywa razem 1 280, , ,3 4,3% 3,1% 0,8% Zobowiązania sektor niefinansowy** 650,6 698,6 695,7 6,9% 0,4% 0,3% Zobowiązania sektor finansowy* 347,0 340,1 335,6 3,3% 1,3% 0,3% Kapitały 125,0 128,9 143,3 14,6% 11,2% 1,3% * bez banków centralnych; ** depozyty

12 Bilans Należności brutto (1) mld zł Δ do Δ do Δ do Razem sektor niefinansowy 780,7 800,7 813,4 4,2% 1,6% 0,1% Gospodarstwa domowe 526,0 532,0 532,6 1,2% 0,1% 0,5% Przedsiębiorstwa 250,8 264,5 276,2 10,1% 4,4% 0,5%

13 Bilans Należności brutto (2) Należności od małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) mld zł Razem należności od MSP Inwestycyjne Na nieruchomości Operacyjne mld zł Δ do Δ do Δ do Razem należności od MSP 152,3 159,0 167,2 9,8% 5,2% 0,6% Inwestycyjne 42,8 47,5 48,3 12,7% 1,6% 0,4% Na nieruchomości 39,1 39,9 41,0 4,8% 2,9% 0,0% Operacyjne 57,9 57,5 64,9 12,1% 12,9% 1,2%

14 Bilans Należności brutto (3) % Δ do Δ do Δ do Należności sektor niefinansowy 35,9 35,7 32,0 3,9 pp 3,7 pp 0,8 pp Należności gospodarstwa domowe 40,5 40,3 36,7 3,8 pp 3,6 pp 0,8 pp Należności przedsiębiorstwa 26,7 27,1 23,4 3,3 pp 3,7 pp 0,7 pp

15 Bilans Należności brutto (4) mld zł Δ do Δ do Δ do Należności od gospodarstw domowych 526,0 532,0 532,6 1,2% 0,1% 0,5% Kredyty mieszkaniowe 311,9 319,0 319,1 2,3% 0,0% 0,9% Kredyty konsumpcyjne 131,9 130,3 125,6 4,8% 3,6% 0,3%

16 Bilans Ryzyko kredytowe (1) % Δ do Δ do Δ do Sektor niefinansowy 8,4 8,2 8,8 0,4 pp 0,6 pp 0,1 pp Przedsiębiorstwa 10,7 10,4 11,3 0,6 pp 0,9 pp 0,2 pp Gospodarstwa domowe 7,3 7,2 7,5 0,2 pp 0,3 pp 0,0 pp

17 Bilans Ryzyko kredytowe (2) % Δ do Δ do Δ do Należności od gospodarstw domowych 7,3 7,2 7,5 0,2 pp 0,3 pp 0,0 pp Kredyty mieszkaniowe 2,2 2,3 2,7 0,5 pp 0,4 pp 0,0 pp Kredyty konsumpcyjne 18,3 18,0 17,9 0,4 pp 0,1 pp 0,1 pp

18 Bilans Ryzyko kredytowe (3) Należności od przedsiębiorstw udział należności z utratą wartości % Razem należności od przedsiębiorstw Inwestycyjne Na nieruchomości Operacyjne % Δ do Δ do Δ do Razem należności od przedsiębiorstw 10,7 10,4 11,3 0,6 pp 0,9 pp 0,2 pp Inwestycyjne 8,1 7,9 9,3 1,2 pp 1,4 pp 0,3 pp Na nieruchomości 15,9 16,1 16,2 0,3 pp 0,1 pp 0,3 pp Operacyjne 9,5 9,4 10,1 0,6 pp 0,7 pp 0,1 pp

19 Bilans Ryzyko kredytowe (4) Należności od MSP udział należności z utratą wartości % MSP razem Inwestycyjne Nieruchomości Operacyjne % Razem należności od przedsiębiorstw 12,65 12,33 12,36 0,3 pp 0,1 pp 0,1 pp Inwestycyjne 9,30 8,55 9,59 0,3 pp 1,1 pp 0,2 pp Na nieruchomości 17,76 18,29 16,99 0,8 pp 1,3 pp 0,2 pp Operacyjne 11,10 11,08 10,86 0,2 pp 0,2 pp 0,1 pp

20 Wynik finansowy (1) mln zł Δ do Δ do Δ do Sektor bankowy 8 513, , ,4 41,4% 0,6% 40,5% Banki komercyjne 8 009, , ,2 37,4% 1,0% 38,7% Odziały instytucji kredytowych 100,2 120,8 205,7 Banki spółdzielcze 603,9 734,3 826,5 36,9% 12,6% 21,6%

21 Wynik finansowy (2) % Wskaźniki efektywności i ryzyka 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0, % ROE ROA prawa oś Marża* % Δ do Δ do Δ do ROA zwrot z aktywów (wartość uśredniona) 1,32 1,26 1,25 0,07 pp 0,01 pp 0,03 pp ROE zwrot z kapitału (wartość uśredniona) 13,36 12,64 11,52 1,84 pp 1,12 pp 0,13 pp Marża* 3,21 3,23 3,20 0,01 pp 0,03 pp 0,05 pp * wynik z odsetek / średnie aktywa odsetkowe

22 Wynik finansowy (3) % 1,4 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 0,2 0,0 0,2 0,4 0,6 Wskaźniki efektywności i ryzyka ROA Polska Niemcy Włochy Holandia Hiszpania Francja Źródło: Financial Soudness Indicators IMF, UKNF

23 Wynik finansowy (4) 20 Wskaźniki efektywności i ryzyka ROE % Polska Niemcy Włochy Holandia Hiszpania Francja Źródło: Financial Soudness Indicators IMF, UKNF

24 Adekwatność (1) % Δ do Δ do Δ do Sektor bankowy 13,2 13,1 14,0 0,8 pp 0,9 pp 0,1 pp Banki komercyjne 13,2 13,1 14,0 0,8 pp 0,9 pp 0,1 pp Banki spółdzielcze 13,7 13,4 14,0 0,3 pp 0,6 pp 0,0 pp

25 Adekwatność (2) % 18,0 17,0 16,0 15,0 14,0 13,0 12,0 11,0 10,0 Q Współczynnik wypłacalności Q Q Q Q Q Q Polska Niemcy Włochy Holandia Hiszpania Francja Źródło: Financial Soudness Indicators IMF, UKNF

26 Adekwatność (3) 14,0 13,5 13,0 12,5 12,0 11,5 11,0 10,5 10,0 9,5 9,0 Współczynnik Tier % Sektor bankowy Banki komercyjne Banki spółdzielcze % Δ do Δ do Δ do Sektor bankowy 11,8 11,7 12,7 0,9 pp 1,0 pp 0,1 pp Banki komercyjne 11,8 11,6 12,6 0,8 pp 1,0 pp 0,1 pp Banki spółdzielcze 12,8 12,6 13,1 0,3 pp 0,5 pp 0,0 pp

27 Adekwatność (4) 14,0 13,0 Współczynnik Tier 1 % 12,0 11,0 10,0 9,0 8,0 7,0 Q Q Q Q Q Q Q Polska Niemcy Włochy Holandia Hiszpania Francja Źródło: Financial Soudness Indicators IMF, UKNF

28 Miary płynności (1) 14 Liczba banków nieprzestrzegających jednej lub więcej norm płynności liczba banków Banki komercyjne Oddziały instytucji kredytowych Banki spółdzielcze liczba banków Sektor bankowy Banki komercyjne Odziały instytucji kredytowych Banki spółdzielcze

29 Miary płynności (2) 300 Wskaźnik kredyty/depozyty* % Sektor bankowy Banki komercyjne Oddziały instytucji kredytowych Banki spółdzielcze % Δ do Δ do Δ do Sektor bankowy 120,0 114,6 116,9 3,1 pp 2,3 pp 0,2 pp Banki komercyjne 122,8 117,4 119,8 3,0 pp 2,4 pp 0,1 pp Odziały instytucji kredytowych 258,4 211,1 284,2 25,8 pp 73,1 pp 32,9 pp Banki spółdzielcze 78,4 73,8 76,9 1,5 pp 3,1 pp 0,6 pp * Należności sektora niefinansowego / depozyty sektora niefinansowego

30 Struktura terminowa 400 Aktywa i pasywa według terminów zapadalności (wartość nominalna) mld zł Bez terminu <= 1 tydz > 1 tydz <= 1 mies > 1 mies <= 3 mies > 3 mies <= 6 mies > 6 mies <= 1 roku > 1 roku <= 2 lat > 2 lat <= 5 lat > 5 lat <= 10 lat > 10 lat <= 20 lat > 20 lat Aktywa Pasywa mld zł Δ do Δ do Δ do Aktywa do 1 roku (w tym bez terminu) 590,1 556,9 592,9 0,5% 6,5% 2,4% Aktywa powyżej 1 roku 724,1 771,2 773,7 6,8% 0,3% 0,5% Pasywa do 1 roku (w tym bez terminu) 1 100, , ,4 3,9% 2,0% 0,1% Pasywa powyżej 1 roku 174,0 168,7 184,6 6,1% 9,4% 5,1%

31 Finansowanie otrzymane mld zł Kredyty i depozyty od nierezydentów sektora finansowego nominalnie realnie (według kursu z dnia )

32 Polski sektor bankowy na tle UE 1,2% 1,1% 1,0% Udział aktywów polskiego sektora bankowego na tle aktywów: Strefy EURO Unii Europejskiej 1,03% 0,9% 0,8% 0,73% 0,7% 0,6% 0,5% 0,4% gru 09 sty 10 lut 10 mar 10 kwi 10 maj 10 cze 10 lip 10 sie 10 wrz 10 paź 10 lis 10 gru 10 sty 11 lut 11 mar 11 kwi 11 maj 11 cze 11 lip 11 sie 11 wrz 11 paź 11 lis 11 gru 11 sty 12 lut 12 mar 12 kwi 12 maj 12 cze 12 lip 12 sie 12 wrz 12 Źródło: Dane EBC

33 Elementy : Nadzór europejski jednolity mechanizm nadzorczy (SSM) System gwarantowania depozytów System prowadzenia uporządkowanej likwidacji banków ( resolution ) Istotne aspekty: Unia bankowa Zwiększenie stabilności strefy euro Prawa i obowiązki poszczególnych uczestników unii bankowej państwa, które weszły do SSM vs. znajdujące się poza nim (zasady współpracy) Stabilność i efektywność nowego nadzoru rola, uprawnienia, odpowiedzialność EBC Zakres banków objętych nadzorem wszystkie, systemowo istotne, objęte pomocą publiczną Aktywny udział w pracach nad projektem rozwiązań w zakresie unii bankowej Decyzje systemowe wymagają eksperckiej analizy skutków Decyzja o udziale Polski w Unii Bankowej: perspektywa krótko i długo terminowa; szanse i zagrożenia

34 Uporządkowana likwidacja Cele: Ochrona stabilności finansowej Ochrona deponentów Ograniczenie zaangażowania funduszy publicznych w realizacje tych celów Założenia BFG przygotowuje plany i prowadzi postępowanie Decyzje o wszczęciu postępowania podejmuje KNF Narzędzia Sprzedaż banku Umorzenie lub konwersja zobowiązań Wydzielanie aktywów Utworzenie banku pomostowego Likwidacja banku Przesłanki decyzji o rozpoczęciu podstępowania Zagrożenie wypłacalności banku (określane w oparciu o wskazane w ustawie kryteria) Działania nadzorcze lub działania banku nie pozwolą na szybkie usunięcie zagrożenia Interes publiczny

35 CRD IV / CRR (1) Pakiet CRD IV/CRR ma być odpowiedzią na kryzys sektora finansowego. Dyrektywa CRD IV i Rozporządzenie CRR mają wdrażać do europejskiego porządku prawnego rekomendacje Komitetu Bazylejskiego (Basel III). Ważniejsze zmiany: podniesienie jakości, spójności i transparentności funduszy własnych pokrycie dodatkowych rodzajów ryzyka (np. dotyczących instrumentów pochodnych) pokrycie nadmiernego lewarowania finansowego (współczynnik dźwigni) przeciwdziałanie procykliczności regulacji (za pośrednictwem buforów kapitałowych) wprowadzenie wiążących norm płynności krótko i długoterminowej Rozporządzenie CRR, jako akt prawny bezpośrednio stosowany w Państwach Członkowskich, ma na celu ustanowienie jednolitych ram regulacyjnych dla europejskiego sektora bankowego Dzięki ujednoliceniu przepisów regulacyjnych przez CRD IV/CRR pojawi się możliwość podjęcia kolejnych kroków mających na celu ustanowienie tzw. unii bankowej Prace nie zostały zakończone przewidywana na 1 stycznia 2013 r. data wejścia w życie wydaje się być zbyt optymistyczna

36 CRD IV / CRR (2) Koszty spełnienia nowych wymogów regulacyjnych CRD IV/CRR przenoszone są przez banki na klientów w postaci wyższych marż kredytowych lub opłat. Jednakże: W Polsce banki w ostatnich latach wzmocniły swoją pozycję kapitałową poprzez okresowe emisje i zatrzymanie zysków. Fundusze własne banków w Polsce mają głównie postać kapitału akcyjnego. W związku z tym wpływ nowych norm kapitałowych w Polsce powinien być ograniczony. W Polsce od 2007 r. obowiązują już regulacje w zakresie płynności płatniczej banków koncepcyjnie zbliżone do standardów Bazylei III w związku z czym wpływ nowych regulacji na banki w Polsce powinien być relatywnie mniejszy niż w pozostałych krajach. Działalność prowadzona przez banki w Polsce jest także mniej rozwinięta niż w krajach Europy Zachodniej, w związku z czym regulacje dotyczące bardziej zaawansowanych obszarów będą ich dotyczyły w mniejszym stopniu. Zdaniem UKNF, zachowana musi być elastyczność przy stosowaniu narzędzi służących zachowaniu stabilności krajowego sektora bankowego (preferujemy zasadę minimalnej, a nie maksymalnej harmonizacji).