Przy zwrocie zaliczki fakturę trzeba skorygować

Telefoniczne pogotowie księgowe Archiwum online Pytanie do eksperta E-wydanie publikacji Serwis e-mailowy Kwiecień 2016 nr 22 (91) ISSN 2391-4130 NAJSZYBSZY SPOSÓB NA BEZBŁĘDNE ROZLICZANIE VAT Temat miesiąca Odszkodowania i kary umowne w VAT Rafał Kuciński prawnik, specjalista z zakresu VAT Odpowiedzi ekspertów Rozszerzenie działalności o działalność nieobjętą zwolnieniem z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy 17 Obliczanie prewspółczynnika metodą opartą o dane finansowe 18 W praktyce przedsiębiorcy często otrzymują bądź wypłacają odszkodowania lub kary umowne za niewłaściwe wywiązanie się z zawartej umowy. Tego typu czynności wywołują ważne skutki podatkowe zarówno po stronie płacącego, jak i otrzymującego taką należność. 20 Prawidłowe wystawienie faktury za bezumowne korzystanie z gruntu 9 VAT w branżach Zasady ustalania miejsca transportowych 38 Relacja z dyżuru eksperta 15 Miejsce świadczenia usług Zaplecze techniczne i personalne przesądza o miejscu świadczenia 32 Ściągawka podatnika Kalendarz podatnika kwiecień 2016 roku 44 Przy zwrocie zaliczki fakturę trzeba skorygować Podatnik nie ma możliwości anulowania wystawionych faktur dokumentujących otrzymane zaliczki tylko dlatego, że dokumenty te nie znalazły się w obiegu gospodarczym. Potwierdza to interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu nr ILPP2/4512-1- 664/15-2/SJ str. 5 Przekazanie nieruchomości w zamian za nabycie udziałów podlega VAT Przekazanie nieruchomości wspólnikowi w zamian za nabycie przez spółkę jego udziałów w celu ich umorzenia, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tak orzekł NSA w uchwale o sygn. akt I FPS 6/15 str. 7 Od 1 lipca 2016 r. zacznie obowiązywać jednolity plik kontrolny Podatnicy będą mieli obowiązek przekazywania danych z ksiąg podatkowych na żądanie organu podatkowego w ujednoliconej formie elektronicznej (jednolity plik kontrolny). Ministerstwo finansów szacuje, że nowe zasady kontroli w pierwszym roku funkcjonowania mają przynieść dla budżetu dodatkowe 200 mln złotych str. 9

Od redakcji Szanowny Czytelniku! Najczęściej spotykanym w praktyce sposobem, który ma za zadanie zminimalizować ryzyko niewłaściwego wykonania umowy (bądź niewykonania jej w ogóle), jest stosowanie w umowach z kontrahentami opcji odszkodowania (lub kary umownej). Zarówno wypłata, jak i otrzymanie takiego przysporzenia wywołuje skutki podatkowe, które warto znać. Tym bardziej że już od 1 lipca tego roku przedsiębiorcy będą mieli nowy obowiązek (który w założeniu ma ułatwić fiskusowi ich kontrolę), a mianowicie raportowania danych w formacie jednolitego pliku kontrolnego. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w tym numerze magazynu. Zapraszam do lektury. Rafał Kuciński redaktor naczelny RADA KONSULTANTÓW Nad jakością merytoryczną zamieszczanych w miesięczniku tekstów czuwa Rada Konsultantów w składzie: ADAM BARTOSIEWICZ Doradca podatkowy. Radca prawny. Doktor nauk prawnych specjalizujący się w prawie podatkowym polskim i wspólnotowym. Wspólnik EOL sp. z o.o. sp. k. Kancelaria Doradztwa Podatkowego. JAKUB RYCHLIK Doradca podatkowy (nr wpisu 11549), prawnik. Wiele lat poświęcił na pracę w państwowych organach podatkowych. MAREK WOJDA Doradca podatkowy. Specjalizuje się w podatku VAT. W swojej karierze współpracował z PricewaterhouseCoopers oraz Baker & McKenzie. Reprezentował podatników w postępowaniach spornych dotyczących podatku VAT, w tym przed sądami administracyjnymi. MARIAN SZAŁUCKI Doradca podatkowy od 1997 roku. Związany z prawem podatkowym od 1992 roku. Prowadzi kancelarię doradztwa podatkowego od początku obowiązywania ustawy o doradztwie podatkowym, czyli od 1997 roku. TOMASZ KRYWAN Doradca podatkowy (nr wpisu 11058). Specjalista w zakresie prawa podatkowego, w tym VAT. Telefoniczne Pogotowie Księgowe środa w godz. 11.00 13.00 CIT + PIT + VAT CIT + PIT + VAT CIT + PIT + VAT + UoR CIT + PIT + VAT + UoR Masz wątpliwości związane z księgowaniami oraz rozliczeniami podatkowymi? Skorzystaj z Telefonicznego Pogotowia Księgowego i skontaktuj się z naszymi ekspertami. W każdą środę w godz. 11.00 13.00 redakcyjni eksperci odpowiadają na Twoje pytania. Uzyskasz odpowiedzi na swoje wątpliwości związane z rachunkowością, podatkami dochodowymi oraz VAT. 6 kwietnia zakres: VAT, PIT, CIT, tel. 22 318 07 36 13 kwietnia zakres: VAT, PIT, CIT tel. 22 318 07 36 20 kwietnia zakres: VAT, PIT, CIT, UoR tel. 22 318 07 36 27 kwietnia zakres: VAT, PIT, CIT, UoR tel. 22 318 07 36

Spis treści PRZEGLĄD AKTUALNOŚCI... 4 3 Przy zwrocie zaliczki fakturę trzeba skorygować... 5 Przekazanie nieruchomości w zamian za nabycie udziałów podlega VAT... 7 Prawidłowe wystawienie faktury za bezumowne korzystanie z gruntu... 9 Od 1 lipca 2016 r. zacznie obowiązywać jednolity plik kontrolny... 11 RELACJA Z DYŻURU EKSPERTA... 15 ODPOWIEDZI EKSPERTÓW Rozszerzenie działalności o działalność nieobjętą zwolnieniem z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy... 17 Obliczanie prewspółczynnika metodą opartą na danych finansowych... 18 TEMAT MIESIĄCA Odszkodowania i kary umowne w VAT... 20 Odszkodowanie definiuje Kodeks cywilny... 20 Odszkodowanie może podlegać VAT... 22 Niektóre odszkodowania nie podlegają VAT... 26 Rekompensata od przewoźnika za utracony towar również bez podatku... 27 Zatrzymana zaliczka może podlegać opodatkowaniu... 30 Rozliczanie otrzymanej kary umownej... 32 MIEJSCE ŚWIADCZENIA USŁUG Zaplecze techniczne i personalne przesądza o miejscu świadczenia... 34 VAT W BRANŻACH Zasady ustalania miejsca transportowych... 38 www.doradcavat.wip.pl

4 Przegląd aktualności Przedterminowe odstąpienie od umowy najmu zawartej na czas określony jest kwalifikowane jako świadczenie usługi polegającej na wyrażeniu zgody na odstąpienie i jest opodatkowane VAT. Tak orzekł WSA w Krakowie w wyroku o sygn. akt I SA/Kr 1583/15. Przekazanie nieruchomości wspólnikowi w zamian za nabycie przez spółkę jego udziałów w celu ich umorzenia podlega opodatkowaniu VAT. Tak orzekł NSA w składzie siedmiu sędziów w uchwale o sygn. akt I FPS 6/15. Odpowiedzi ekspertów Temat miesiąca Miejsce VAT w branżach Gdy w danym okresie rozliczeniowym wystąpią zarówno dodatnie, jak i ujemne marże w odniesieniu do poszczególnych usług turystyki, podatnik przy wyliczaniu podstawy opodatkowania za ten okres ma prawo uwzględnienia również kwoty marż ujemnych. Tak uznał minister finansów w interpretacji ogólnej nr PT2.8101.3.2015.EPT.403. Kasyno nie odliczy podatku naliczonego od kupionych automatów do gier, bo te nie mają bezpośredniego związku z opodatkowaną sprzedażą alkoholu. Tak orzekł NSA w wyrokach o sygn. akt I FSK 1354/14 oraz I FSK 1526/14. Umowa powierniczego przelewu wierzytelności nie powoduje przeniesienia ich własności i tym samym nie może być traktowana jako zbycie w jakiejkolwiek formie. Jej zawarcie nie wyklucza więc zastosowania ulgi na złe długi. To wnioski z interpretacji indywidualnej dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach nr IBPP2/443-490/13/WN. Spółka, która odpłatnie zapewnia osobom starszym pobyt w kompleksie usługowym, na który składają się: mieszkania, restauracje, tawerny, gabinety kosmetyczne świadczy w ten sposób usługę wolną od podatku. Tak orzekł TSUE w wyroku o sygn. akt C 335/14. Jeżeli spółka nabywa wyroby akcyzowe z zapłaconą akcyzą od podmiotu, który nie jest podatnikiem tego podatku, to nie może ubiegać się o jego zwrot w przypadku zrealizowania wewnątrzwspólnotowej dostawy tych wyrobów. Tak orzekł WSA w Krakowie w wyroku o sygn. akt I SA/Kr 1267/15. Ograniczenie odpowiedzialności małżonka przewidziane w Ordynacji podatkowej w związku ze zniesieniem wspólności nie wyłącza stosowania skargi pauliańskiej przez organy skarbowe. Tak uznał Sąd Najwyższy w wyroku o sygn. akt II CSK 149/15. Kwiecień 2016

5 Przy zwrocie zaliczki fakturę trzeba skorygować Podatnik nie ma możliwości anulowania wystawionych faktur dokumentujących otrzymane zaliczki tylko dlatego, że dokumenty te nie znalazły się w obiegu gospodarczym. Potwierdza to interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu nr ILPP2/4512-1-664/15-2/SJ. W rozpatrywanej sprawie chodziło o spółkę, która prowadzi sprzedaż przez Internet. Zdarzają się sytuacje, w których po weryfikacji zamówienia i wystawieniu faktury zaliczkowej okazuje się, że towar został już wyprzedany albo nabywca anulował opłacone wcześniej zamówienie. Klientowi zwracana jest wówczas zaliczka. Wątpliwości dotyczyły tego, czy można anulować fakturę zaliczkową, która nie została wysłana i dostarczona do klienta. Przedsiębiorstwo twierdziło, że jest to możliwe poprzez jej przekreślenie i dokonanie stosownych adnotacji uniemożliwiających powtórne wykorzystanie tej faktury. Nie w każdej sytuacji można anulować fakturę Organ podatkowy uznał stanowisko za nieprawidłowe. Wyjaśnił, że z tytułu otrzymanej od klienta zaliczki powstał obowiązek podatkowy w zakresie VAT w części obejmującej otrzymaną należność. Zatem spółka ma obowiązek wystawienia faktury dokumentującej tę czynność oraz obowiązek wykazywania kwoty VAT należnego od otrzymanej zaliczki w deklaracji VAT-7 oraz ewentualnej wpłaty kwoty VAT do urzędu skarbowego. Fakturę zaliczkową trzeba poprawić W sytuacji gdy nie dojdzie do realizacji zamówienia i wysłania klientowi towaru, spółka dokonując zwrotu zaliczki klientowi, musi ten zwrot udokumentować fakturą korygującą. Trzeba to zrobić w momencie zwrotu zaliczki, a następnie dokonać obniżenia podatku należnego w deklaracji VAT-7. KOMENTARZ EKSPERTA Chociaż przepisy nie przewidują tego wprost, przyjmuje się, że podatnicy mogą anulować zbędnie wystawione faktury (co polega na przekreśleniu wystawionych egzemplarzy faktury i dokonaniu na nich adnotacji umożliwiających ich wykorzystanie). Anulowanie faktur jest możliwe, o ile faktury te nie zostały wprowadzone do obrotu prawnego (później w grę wchodzi jedynie wystawianie faktur korygujących). Anulowanie faktur jest dopuszczone przez sądy Możliwość anulowania faktur potwierdzają sądy administracyjne, czego przykładem może być wyrok WSA w Lublinie z 28 września 2009 r. (sygn. akt I SA/Lu 752/08). W wyroku tym Odpowiedzi ekspertów Temat miesiąca Miejsce VAT w branżach www.doradcavat.wip.pl

6 Odpowiedzi ekspertów Temat miesiąca Miejsce VAT w branżach sąd stwierdził, że podatnik ma możliwość anulowania faktur, mimo że nie jest dopuszczona wyraźnie przez ustawę o VAT, jako praktyczna i realna droga wycofania się podatnika z błędnego wystawienia dokumentu rozliczeniowego. Także organy podatkowe potwierdzają możliwość anulowania faktur (zob. przykładowo interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 17 lutego 2011 r., nr IPPP3/443-1124/10-4/JF, czy interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 1 czerwca 2011 r., nr ILPP1/443-364/11-4/KŁ). Anulowanie tylko przy pomyłkach Podkreślić jednak należy, że anulowanie faktur jest możliwe wyłącznie w niektórych przypadkach, gdy faktury zostały wystawione pomyłkowo. Nie jest możliwe anulowanie faktur wystawionych prawidłowo. W szczególności anulowanie faktur nie może zastępować wystawiania faktur korygujących, tj. nie jest możliwe anulowanie faktur w przypadkach, gdy przepisy art. 106j ust. 1 ustawy o VAT wymagają ich korygowania. Dotyczy to, między innymi, przypadków, gdy po wystawieniu tzw. faktury zaliczkowej dokonano zwrotu nabywcy całości lub części otrzymanej zapłaty (art. 106j ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT). Taka właśnie sytuacja zaistniała w stanie faktycznym, którego dotyczy komentowana interpretacja, tj. wnioskująca o jej wydanie spółka otrzymywała zaliczki i prawidłowo dokumentowała ich otrzymanie fakturami zaliczkowymi (obowiązek wystawiania faktur zaliczkowych wynika z art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT). W tej sytuacji organ podatkowy słusznie uznał, że w przypadkach gdy dochodzi do zwrotu zaliczek, właściwe jest wystawianie faktur korygujących ( zerujących ), a nie anulowanie faktur. Bez znaczenia jest przy tym okoliczność, że faktury zaliczkowe, które spółka chciała anulować, nie były wprowadzone do obrotu prawnego, tj. nie zostały przekazane niedoszłym nabywcom. Okoliczność taka jest co prawda jak zostało wskazane na wstępie warunkiem istnienia możliwości anulowania faktur, lecz nie jest to warunek jedyny. Drugim warunkiem jest fakt, że faktury wystawione zostały pomyłkowo, co w stanie faktycznym, którego dotyczy komentowana interpretacja, nie nastąpiło. W konsekwencji trzeba pamiętać, że jeżeli dochodzi do zwrotu zaliczek, sprzedawca nie może anulować faktury. W takiej sytuacji fakturę trzeba skorygować. PODSTAWA PRAWNA: Art. 106j ust. 1 pkt 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.). Tomasz Krywan doradca podatkowy (nr wpisu 11058) Kwiecień 2016