do Zarządzenia Nr /07 S Y L ABUS M O D U ŁU (PRZEDM I O T U) I n f o r m a c j e o g ó l n e Nazwa modułu Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów HISTOLOGIA, EMBRIOLOGIA, CYTOFIZJOLOGIA Rok, semestr studiów np. rok, semestr (I i II) Liczba przypisanych punktów ECTS (z rozbiciem na semestry ) Formy prowadzenia zajęć Obowiązkowy WLA Lekarski Nie dotyczy jednolite magisterskie X I stopnia II stopnia Stacjonarne (s), I i II 6, 7 Wykłady/seminaria/ćwiczenia. (0 godzin: 80 h ćw; 5 h sem; 5 h w.) - zaliczenie na ocenę: opisowe testowe praktyczne ustne Forma zaliczenia Kierownik jednostki Osoby prowadzące zajęcia z zaznaczeniem adiunkta dydaktycznego lub osoby odpowiedzialnej za przedmiot X zaliczenie bez oceny - egzamin końcowy: opisowy X testowy: I termin, I termin poprawkowy X praktyczny X ustny: II termin poprawkowy Prof. dr hab. Barbara Wiszniewska Prof. dr hab. Barbara Wiszniewska: barbara.wiszniewska@pum.edu.pl Dr Agnieszka Kolasa-Wołosiuk: agnieszka.kolasa@pum.edu.pl Dr Anna Pilutin: anna.pilutin@pum.edu.pl Dr Kamila Misiakiewicz-Has: kamila.misiakiewicz@pum.edu.pl Dr Aleksandra Wilk: aleksandra.wilk@pum.edu.pl Dr Dagmara Szupulska- Koziarska: dagmara.koziarska@pum.edu.pl Dr Sylwia Rzeszotek sylwia.rzeszotek@pum.edu.pl Strona z 8
do Zarządzenia Nr /07 Strona internetowa jednostki Język prowadzenia zajęć https://www.pum.edu.pl/wydzialy/wydziallekarski/katedra-i-zaklad-histologii-i-embriologii polski *zaznaczyć odpowiednio, zmieniając na X Informacje szczegółowe Cele modułu/przedmiotu Wymagania wstępne w zakresie Wiedzy Umiejętności Kompetencji społecznych Opis efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) lp. efektu kształcenia Student, który zaliczył moduł (przedmiot) wie/umie/potrafi: Podstawowym celem nauczania histologii i cytofizjologii jest zintegrowanie wiedzy z zakresu dyscyplin podstawowych z naukami klinicznymi. Istotnym jest wskazanie powiązania zagadnień z zakresu biologii komórki z problemami praktycznymi medycyny. Znajomość ultrastruktury poszczególnych organelli komórkowych, molekularnych mechanizmów mających miejsce na ich terenie, regulacji procesów metabolicznych toczących się w prawidłowej komórce, ułatwi zrozumienie etiopatogenezy wielu schorzeń. U podstaw wielu z nich leżą bowiem zaburzenia w budowie molekularnej poszczególnych struktur komórkowych, pociągające za sobą nieprawidłowości w funkcji komórek, tkanek, narządów i całych układów. Ten sposób nauczania histologii i cytofizjologii da studentom również podstawę zrozumienia komórkowych i subkomórkowych mechanizmów działania leków oraz substancji toksycznych. Celem nauczania embriologii jest natomiast przedstawienie przebiegu rozwoju zarodka i płodu, począwszy od momentu zapłodnienia aż do urodzenia, ze szczególnym uwzględnieniem pierwszych dwóch tygodni po zapłodnieniu, gdy przyszłe matki mogą być jeszcze nieświadome tego, że są w ciąży. Szczególnie istotne dla przyszłych lekarzy jest uświadomienie zagrożeń dla rozwoju zarodka związanych z oddziaływaniem czynników mogących wpływać na różnicowanie się poszczególnych listków zarodkowych, a przez to powodować powstawanie wad rozwojowych, obejmujących tkanki i narządy, wywodzące się z danego listka. Szczególny nacisk kładziony jest na znajomość kolejnych etapów rozwoju płodowego człowieka. W związku z licznymi zagrożeniami cywilizacyjnymi i zwiększającą się liczbą wad wrodzonych, głównym celem nauczania embriologii jest określenie przyczyn, rodzajów i mechanizmów powstawania wad i czynników je wywołujących, tak żeby wiedza o wadach wrodzonych mogła być wykorzystana w profilaktyce. Znajomość w podstawowym zakresie budowy i funkcji tkanek i narządów człowieka Obsługa mikroskopu optycznego Nawyk samokształcenia; praca w grupie SYMBOL (odniesienie do) Zakładanych Sposób weryfikacji efektów kształcenia* Strona z 8
W0 W0 W0 W04 W05 W06 W07 W08 U0 U0 U0 K0 K0 Zna mianownictwo, histologiczne i embriologiczne w języku polskim i angielskim zna podstawowe struktury komórkowe i ich specjalizacje funkcjonalne Rozpoznaje tkanki i narządy na preparatach histologicznych Umie opisać i zinterpretować budowę tanek i narządów oraz relacje pomiędzy budową i funkcją Zna stadia rozwoju zarodka/płodu ludzkiego, budowę i funkcję błon Zna etapy rozwoju poszczególnych narządów i ich wady rozwojowe Zna podstawy mechanizmu powstawania wad rozwojowych i czynniki teratogenne Rozumie mechanizmy regulacji cyklu komórkowego, proces proliferacji i różnicowania, sygnalingu komórkowego, znaczenia apoptozy w embriogenezie Obsługuje mikroskop optyczny, także w zakresie korzystania z immersji Rozpoznaje w obrazach z mikroskopu optycznego lub elektronowego struktury histologiczne odpowiadające narządom, tkankom, komórkom i strukturom komórkowym oraz dokonuje opisu i interpretacji ich budowy, oraz interpretuje relacje między budową i funkcją Posługuje się w mowie i piśmie mianownictwem, histologicznym oraz embriologicznym akceptuje potrzebę standardów etycznych; rozumie pojęcie odpowiedzialności Efektów Kształcenia W0 do W08 Załącznik do Zarządzenia Nr /07 W04, U0, U0 W, S, K, O, PS W0; W04, U0 W0; W04, U0, U0, U0 W0, U0 W0, U0, W08 EPR W0, W0, W08 W0; W04, W06 U0, W0, K0 U0; U0, W08 W0-W08; U0; U0; W0-W08, U0 U0 za powierzony sprzęt K0 wykazuje nawyk samokształcenia; W0-W08 współpracuje z członkami zespołu ET I termin i I termin poprawkowy EU II termin poprawkowy Tabela efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć Forma zajęć dydaktycznych lp. SYMBOL (odniesienie do) Zakładanych Efektów Kształcenia Wykład Seminarium Ćwiczenia Ćwiczenia kliniczne inne.. Strona z 8
do Zarządzenia Nr /07 0 W0 X X X 0 W0 X X X 0 W0 X X 04 W04 X X X 05 W05 X X 06 W06 X X 07 W07 X X 08 W08 X X 09 W08 X X 0 U0 X X U0 X X X U0 X X X K0 X X X 4 K0 X X X 5 K0 X X 6 X X lp. treści Opis treści Odniesienie do efektów ilość godzin kształcenia kształcenia kształcenia dla modułu Wykłady: TK 0 Tkanka nabłonkowa z gruczołową TK 0 Tkanka łączna i tłuszczowa TK 0 Tkanka chrzęstna i kostna TK 04 Tkanka mięśniowa Układ krążenia TK 05 Krew i szpik kostny TK 06 Podstawy immunologii i układ limfatyczny TK 07 Tkanka nerwowa i glejowa, zakończenia nerwowe TK 08 Centralny układ nerwowy TK 09 Narządy zmysłów TK 0 Skóra TK Przewód pokarmowy: Strona 4 z 8
do Zarządzenia Nr /07 TK TK Jama ustna, przełyk żołądek, jelita Gruczoły przewodu pokarmowego: ślinianki, wątroba i pęcherzyk żółciowy, trzustka Gruczoły wydzielania wewnętrznego; TK 4 Układ oddechowy TK 5 TK 6 TK 7 TK TK TK TK 4 TK 5 TK 6 TK 7 TK 8 TK 9 TK 0 TK TK TK Układ moczowy; płciowy męski i żeński Rozwój układu moczowo-płciowego, zapłodnienie, implantacja Błony płodowe; Teratologia Seminaria: Cytoszkielet budowa i funkcja; Receptory komórkowe, endo-, egzocytoza Cykl komórkowy; Wzrost, populacje komórkowe Mechanizmy rozwoju i różnicowanie komórek Starzenie się, uszkodzenie i śmierć komórek Kolagenogeneza, elastogeneza - zaburzenia; Kostnienie na podłożu błoniastym i chrzęstnym Rozwój krwi, hematopoeza Rozwój układu nerwowego, wady rozwojowe Rozwój łuków i kieszonek gardłowych Rozwój gruczołów endokrynnych Rozwój układy oddechowego, wady Gastrulacja, ciąże bliźniacze; Listki zarodkowe i ich pochodne Ćwiczenia: Tkanka nabłonkowa, gruczoły W0, W0, W08, U0, U0, K0, K0, K0, W0, W0, W08, U0, U0, K0, K0, K0, W0, W0, W08, U0, U0, K0, K0, K0, W0, W0, W08, U0, U0, K0, K0, K0, W04, W07, U0, U0, K0, K0, W0, W05, W06, W08, U0, K0, K0 W0, W0, W05, W06, U0, K0, K0, W0, W05, W06, W07, U0, K0, K0, W0, W05, W06, W07, U0, K0, K0, W0, W05, W06, W07, U0, K0, K0, W0, W05, W06, W07, U0, K0, K0, W0, W05, W06, W07, U0, K0, K0, Strona 5 z 8
TK TK TK 4 zewnątrzwydzielnicze Tkanka łączna embrionalna, właściwa i tłuszczowa Tkanka chrzęstna i kostna Tkanka mięśniowa; Układ krwionośny TK 5 Krew i szpik kostny TK 6 Układ limfatyczny 4 TK 7 Tkanka nerwowa i glejowa, obwodowy układ nerwowy Centralny układ nerwowy Załącznik do Zarządzenia Nr /07 TK 8 TK 9 Zmysł wzroku i słuchu TK 0 do kolokwium I W0, U0, K0 TK Kolokwium W0, W0, W0, W04, U0, U0, praktyczne I K0 TK do kolokwium II W0, U0, K0 TK Kolokwium W0, W0, W0, W04, U0, U0, praktyczne II K0 TK 4 Układ pokarmowy : Warga, jama ustna, przełyk TK 5 Układ pokarmowy : żołądek, jelito cienkie, jelito grube, DNES Układ pokarmowy.: TK 6 ślinianki, wątroba, pęcherzyk żółciowy, trzustka - część zewnątrzwydzielnicza TK 7 Gruczoły wydzielania wewnętrznego TK 8 Powłoki skórne TK 9 Układ oddechowy TK 0 Układ moczowy TK Układ płciowy żeński TK Układ płciowy męski TK do kolokwium III W0, U0, K0 TK 4 Kolokwium W0, W0, W0, W04, U0, U0, praktyczne III K0 TK 5 do kolokwium IV W0, U0, K0 TK 6 Kolokwium W0, W0, W0, W04, U0, U0, Strona 6 z 8
TK 7 praktyczne IV do kolokwium TK 8 Egzamin praktyczny Zalecana literatura: Literatura obowiązkowa. Sawicki W.: Histologia. Wydanie V.. Gartner L.P.: Textbook of histology. Fourth edition. Kawiak J., Zabel M.: Seminaria z cytofizjologii.. wydanie K0 W0, U0, K0 4. Sadler: Embriologia lekarska. 6. Sadler TW.: Langman s Medical Embryology Literatura uzupełniająca Załącznik do Zarządzenia Nr /07 W0, W0, W0, W04, U0, U0, K0. Sobotta/Hammersen:. Histologia. Atlas cytologii i histologii Frithjofa Hammersena. Tłumaczenie i opracowanie. Zabel M.. Kawiak J., Marecka J., Olszewska M., Warchoł J.: Podstawy cytofizjologii.. Bartel H.: Embriologia Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) W ocenie (opinii) nauczyciela Obciążenie studenta [h] W ocenie (opinii) studenta Godziny kontaktowe z nauczycielem 0 Przygotowanie do ćwiczeń/seminarium 00 Czytanie wskazanej literatury Napisanie raportu z laboratorium/ćwiczeń/przygotowanie projektu/referatu itp. Przygotowanie do kolokwium/kartkówki 5 Przygotowanie do egzaminu (EPR i ET) 98 Inne.. Sumaryczne obciążenie pracy studenta 45 Punkty ECTS za moduł/przedmiot Uwagi Średnia *Przykładowe sposoby weryfikacji efektów kształcenia: EP egzamin pisemny EU - egzamin ustny ET egzamin testowy EPR egzamin praktyczny K kolokwium R referat S sprawdzenie umiejętności praktycznych Strona 7 z 8
do Zarządzenia Nr /07 RZĆ raport z ćwiczeń z dyskusją wyników O - ocena aktywności i postawy studenta SL - sprawozdanie laboratoryjne SP studium przypadku PS - ocena umiejętności pracy samodzielnej W kartkówka przed rozpoczęciem zajęć PM prezentacja multimedialna i inne Strona 8 z 8