OPIS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu TEORETYCZNE PODSTAWY KSZTAŁCENIA Wydział WYDZIAŁ PEDAGOGIKI I PSCYCHOLOGII Instytut/Katedra INSTYTUT PEDAGOGIKI/ZAKŁAD DYDAKTYKI Kierunek LOGOPEDIA Specjalność/specjalizacja Bez specjalności Poziom kształcenia: studia pierwszego stopnia Profil: nauczycielski Forma studiów Stacjonarne Rok/semestr I 2 Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy, imię i nazwisko koordynatora przedmiotu Liczba godzin dydaktycznych i formy zajęć Liczba punktów ECTS Rygory Typ przedmiotu Język wykładowy Dr Ewa Lemańska-Lewandowska 30h (stacjonarne) w tym: 15 h konwersatoriów, 15 h wykładów Razem 2 pkt. ECTS, w tym: 1 pkt. Wykład = 15 h pracy nauczyciela + 15 h pracy studenta (studiowanie literatury, krytyczna analiza treści wykładu, przygotowanie do zaliczenia) 1 pkt. Konwersatoria = 15 h pracy nauczyciela + 15 h pracy studenta (krytyczna analiza literatury, praca pisemna - esej, przygotowanie do kolokwium) Wykład egzamin, Konwersatoria - zaliczenie z oceną Przedmiot z modułu 3A Język polski Przedmioty wprowadzające i wymagania wstępne Wiedza uprzednia, wiedza potoczna, własne doświadczenia edukacyjne w roli ucznia, Wprowadzenie do pedagogiki, Psychologia ogólna, Podstawy socjologii i socjologia edukacji W zakresie wiedzy student: W1: zna elementarną terminologię używaną w dydaktyce i rozumie jej źródła oraz sposoby jej zastosowania, dostrzega i formułuje problemy dydaktyczne (KW02) Efekty kształcenia W2: zna podstawowe teorie (psychologiczne, socjologiczne, pedagogiczne) dotyczące uczenia się i nauczania, rozumie specyfikę procesu uczenia, uwarunkowania, prawidłowości i zakłócenia jego przebiegu, różnorodność ujęć teoretycznych, w szczególności rozróżnia behawioryzm i konstruktywizm i ich wpływ na projekty dydaktyczne (KW01, KW02, KW06) W3: posiada podstawową wiedzę z zakresu organizacji procesu nauczaniauczenia się w różnych instytucjach edukacyjnych: zna metody, strategie, style nauczania, formy organizacji procesu kształcenia, podejścia do
oceniania (KW02) W zakresie umiejętności student: U1: potrafi wykorzystywać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu dydaktyki w celu analizowania i interpretowania problemów edukacyjnych, potrafi zinterpretować kierunek ewolucji szkoły współczesnej (KU02) U2: potrafi dokonywać obserwacji i interpretacji sytuacji dydaktycznej; rozpoznaje i analizuje wzory i strategie uczenia się, ich powiązania z różnymi podejściami teoretycznymi do uczenia się (KU02, KU07) U3: interpretuje poznane modele nauczania potrafi wykorzystać je w projektowaniu edukacyjnym (KU02, KU07) U4: potrafi w sposób precyzyjny i spójny wypowiadać się w mowie i na piśmie, na tematy dotyczące wybranych zagadnień dydaktycznych z wykorzystaniem różnych ujęć teoretycznych, korzystając zarówno z dorobku pedagogiki i nauk z nią powiązanych oraz z obserwacji codzienności edukacyjnej (KU02, KU07) W zakresie kompetencji społecznych student: K1: jest zorientowany na organizowanie szkolnego środowiska uczenia się sprzyjającego efektywnemu uczeniu się uczniów, jest zdolny do kontrolowania i oceniania własnej pracy dydaktyczno - wychowawczej oraz pracy ucznia (KK01, KK02)... podpis prowadzącego przedmiot/ koordynatora przedmiotu*
Tab. Opis sposobu sprawdzania efektów kształcenia dla przedmiotu z odniesieniem do form zajęć i sprawdzianów Efekty kształcenia a forma zajęć Ocenianie efektów kształcenia Efekty kształcenia dla ** Sposoby Efekty kierunku Przedmiotu Forma zajęć oceniania*** kształcenia dla przedmiotu K_W01, W2 W, K K_W02 W1, W2, W3 W, K kolokwium pisemne z treści konwersatoriów W2, W3, U1,U4, K1, U2 K_W06 W2 W, K praca pisemna - esej na jeden z trzech podanych tematów W1, W2, U1, U4, K1 K_U02 U1, U2, U3, U4 W, K Egzamin pisemny W1, W2,W3, U1, U2, U3, U4, K1 K_U07 U2, U3, U4 W, K K_K01 K1 W, K K_K02 K1 W, K Nazwa przedmiotu Wydział Instytut/Katedra Kierunek Specjalność/specjalizacja Opisywana forma zajęć Liczba godzin dydaktycznych PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU Rok akademicki: (2014/2015) Semestr: (letni) TEORETYCZNE PODSTAWY KSZTAŁCENIA PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGII INSTYTUT PEDAGOGIKI/KATEDRA DYDAKTYKI I STUDIÓW NAD KULTURĄ EDUAKACJI LOGOPEDIA Bez specjalności konwersatoria 15h (stacjonarne) Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy, imię i nazwisko prowadzącego daną formę zajęć Mgr Adam Mroczkowski Treści programowe realizowane podczas zajęć W ramach kursu teoretycznych podstaw kształcenia podejmowane są następujące treści: I Podstawowe pojęcia dydaktyczne 1. Podstawowe pojęcia kreujące ramę teoretyczną przedmiotu (uczenie, uczenie się, kształcenie, nauczanie,
wychowanie, samokształcenie, system oświatowo wychowawczy, edukacja) oraz ich wzajemne korelacje) II Systemy dydaktyczne 1. System klasowo-lekcyjny (cechy, specyfika) 2. System dydaktyki tradycyjnej (twórcy, przedstawiciele, organizacja warunków do uczenia się, zalety, aspekty budzące kontrowersje) 3. System dydaktyki progresywistycznej (twórca, organizacja warunków do uczenia się, zalety, aspekty budzące kontrowersje) 4. Przesunięcie progresywistyczne (istota, usytuowanie szkoły współczesnej) III Uczenie się konteksty, problemy 1. Uczenie się w trzech ujęciach teoretycznych (podejście behawiorystyczne, podejście konstruktywistyczne, podejście socjokulturowe) 2. Dwa bieguny inspiracji dla dydaktyki (dydaktyka inspirowana behawioryzmem, dydaktyka inspirowana konstruktywizmem, grzechy edukacji wczesnoszkolnej) 3. Modele, wzory i strategie uczenia się (wzory behawioralne, wzory procesualno poznawcze, synergia, całościowe uczenie się) 4. Style nauczania (styl zamknięty, styl ramowy, styl negocjacyjny) IV Organizowanie warunków do uczenia się 1. Wyniki kształcenia ocena i kontrola (ocenianie, kontrola, rodzaje oceniania, podejście do uczenia się i oceniania, konwencjonalne techniki oceniania, niekonwencjonalne techniki oceniania) dyskusja, analiza i interpretacja tekstów źródłowych, indywidualne prace Metody dydaktyczne pisemne, praca z książką, notatka macierzowa, debata Metody i kryteria oceniania Rygor Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca (w tym portale internetowe) pisemna praca zaliczeniowa; kolokwium zaliczenie z oceną Arends, R. (1994, 2002). Uczymy się nauczać. Warszawa: WSiP Gołębniak D. (2003). Szkoła Kształcenie-Nauczyciel. W: Z Kwieciński, B. Śliwerski (red.). Pedagogika. Podręcznik akademicki, (tom II, część II, s. 96-320). Warszawa: PWN. Janowski, A. (2002). Pedagogika praktyczna: zarys problematyki zdrowy rozsądek wyniki badań. Warszawa: Fraszka Edukacyjna. Klus-Stańska, D. (2006). Behawiorystyczne źródła myślenia o nauczaniu, czyli siedem grzechów głównych wczesnej edukacji. W: D. Klus-Stańska, E. Szatan, D. Wczesna edukacja. Między schematem a poszukiwaniem nowych ujęć teoretyczno-badawczych. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego (s. 15-28). Kupisiewicz, C. (wszystkie wyd.). Dydaktyka ogólna. Niemierko, B. (2007). Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne. Okoń, W. (wszystkie wyd.). Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Rubacha, K. (2003). Podstawowe pojęcia w pedagogice. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.). Pedagogika. Podręcznik akademicki, (tom I, s. 24-29). Warszawa: PWN. Bauman, T. (red.). Uczenie się jako przedsięwzięcie na całe życie. Bronk (red.). Wczesna edukacja. Między schematem a poszukiwaniem nowych ujęć teoretyczno-badawczych. Gdańsk: Wyd. UG. Brophy, J. (2004). Motywowanie uczniów do nauki. Warszawa: PWN. Dembo, M. H. (1997). Stosowana psychologia wychowawcza. Warszawa: WSiP. (s. 217-227).
Fenstermacher, G.D., Soltis, J.F. (2000). Style nauczania. Warszawa: WSiP, s.12-77. Filipiak E. (2012) Rozwijanie zdolności uczenia się. Sopot: GWP Fisher, R. (1999). Uczymy jak myśleć. Warszawa: WSiP. Freinet, C. (1993). Niezmienne prawdy pedagogiczne. Otwock: PSAPF. Łobocki, M. (1992). O uczeniu się - stanowisko psychologii humanistycznej. Edukacja, 3, s. 26-34. Janowski, A. (2002). Pedagogika praktyczna: zarys problematyki zdrowy rozsądek wyniki badań. Warszawa: Fraszka Edukacyjna. Klus-Stańska D.(2010). Dydaktyka wobec chaosu pojęć i zdarzeń. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak. Kruszewski, K. (2004). Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela: podręcznik akademicki. (tom. I). Warszawa: PWN. Okoń, W. (1997). Dziesięć szkół alternatywnych. Warszawa: WSiP. Melosik, Z. (1995). Pragmatyzm i edukacja w Stanach Zjednoczonych: między poglądami Deweya a współczesną rzeczywistością. W: J. Rutkowiak (red.). Odmiany myślenia o edukacji (S. 93-113). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls. Philips, D.C., Soltis, J. F. (2003). Podstawy wiedzy o nauczaniu. Gdańsk: GWP. Cohen, L., Manion, L., Morrison, K. (1999). Wprowadzenie do nauczania. Poznań: Wyd. Zysk i S-ka. podpis prowadzącego daną formę zajęć podpis koordynatora przedmiotu Nazwa przedmiotu Wydział Instytut/Katedra Kierunek Specjalność/specjalizacja Opisywana forma zajęć Liczba godzin dydaktycznych PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU Rok akademicki: (2014/2015) Semestr: (letni) TEORETYCZNE PODSTAWY KSZTAŁCENIA PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGII INSTYTUT PEDAGOGIKI/KATEDRA DYDAKTYKI I STUDIÓW NAD KULTURĄ EDUKACJI LOGOPEDIA Bez specjalności wykład 15 h (stacjonarne) Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy, imię i nazwisko prowadzącego daną formę zajęć dr Ewa Lemańska-Lewandowska Treści programowe realizowane podczas zajęć Dydaktyka jako subdyscyplina pedagogiczna, przedmiot, zadania, metody badań dydaktycznych. Główne nurty myślenia o edukacji i szkole. Kształtowanie się idei dydaktycznej - system dydaktyczny i jego elementy. Rodzaje. Analiza porównawcza. Modele szkoły współczesnej. Alternatywne modele edukacji; projekty edukacyjne, które wpłynęły na uelastycznienie systemu klasowo-lekcyjnego. Uczenie się i jego przebieg.
Istota, specyfika, uwarunkowania, prawidłowości i zakłócenia jego przebiegu, różnorodność ujęć teoretycznych procesu uczenia się. Behawioralne i poznawcze koncepcje uczenia się i ich konsekwencje dla kształcenia. Wartości i cele w edukacji. Treść kształcenia. Program szkolny: pojęcie, filozoficzne i psychologiczne podstawy podejścia do programu szkolnego w ujęciu behawiorystycznym, humanistycznym, konstruktywistycznym. Proces kształcenia jako związek nauczania i uczenia się. Gnoseologiczne podstawy procesu kształcenia. Style nauczania. Proces samokształcenia. Zasady kształcenia/zasady projektowania dydaktycznego. Organizacyjne formy kształcenia: organizacja pracy uczniów na lekcji. Wyniki kształcenia. Przesłanki i zmiana praktyk oceniania. Szkolne środowisko uczenia się. Metody dydaktyczne Wykład, prezentacje multimedialne, dyskusja Metody i kryteria oceniania Rygor Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca (w tym portale internetowe) Egzamin pisemny egzamin Arends, R. (1994, 2002). Uczymy się nauczać. Warszawa: WSiP Gołębniak D. (2003). Szkoła Kształcenie-Nauczyciel. W: Z Kwieciński, B. Śliwerski (red.). Pedagogika. Podręcznik akademicki, (tom II,część II, s. 96-320). Warszawa: PWN. Klus-Stańska, D. (2006). Behawiorystyczne źródła myślenia o nauczaniu, czyli siedem grzechów głównych wczesnej edukacji. W: D. Klus-Stańska, E. Szatan, D. Filipiak. E.(2012) Rozwijanie zdolności uczenia się. GWP Kupisiewicz, C. (wszystkie wyd.). Dydaktyka ogólna. Okoń, W. (wszystkie wyd.). Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Ledzińska M., Czerniawska E.(2011). Psychologia nauczania. Brophy, J. (2004). Motywowanie uczniów do nauki. Warszawa: PWN. Dembo, M. H. (1997). Stosowana psychologia wychowawcza. Warszawa: WSiP. (s. 217-227). Fenstermacher, G.D., Soltis, J.F. (2000). Style nauczania. Warszawa: WSiP, s.12-77. Łobocki, M. (1992). O uczeniu się - stanowisko psychologii humanistycznej. Edukacja, 3, s. 26-34. Klus-Stańska D.(2010). Dydaktyka wobec chaosu pojęć i zdarzeń. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak. Kruszewski, K. (2004). Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela: podręcznik akademicki. (tom. I). Warszawa: PWN. Okoń, W. (1997). Dziesięć szkół alternatywnych. Warszawa: WSiP. Melosik, Z. (1995). Pragmatyzm i edukacja w Stanach Zjednoczonych: między poglądami Deweya a współczesną rzeczywistością. W: J. Rutkowiak (red.). Odmiany myślenia o edukacji (S. 93-113). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls. Philips, D.C., Soltis, J. F. (2003). Podstawy wiedzy o nauczaniu. Gdańsk: GWP. Cohen, L., Manion, L., Morrison, K. (1999). Wprowadzenie do nauczania. Poznań: Wyd. Zysk i S-ka. Rutkowiak, J. (2005). Uczenie się jako problem etyczny. O zewnętrznym i wewnętrznym uczeniu się. W: T. Bauman (red.). Uczenie się jako przedsięwzięcie na całe życie, (s. 45-61). podpis prowadzącego daną formę zajęć podpis koordynatora przedmiotu