PROGRAM POPRAWY EFEKTYWNOŚCI KSZTAŁCENIA W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 SZKOŁY PODSTAWOWEJ im. ZIEMI KASZUBSKIEJ w GORĘCZYNIE po analizie wyników sprawdzianu zewnętrznego klas VI po roku szkolnym 2014/2015 Opracowały: Maria Grzędzicka-Rychert Wioletta Bobrowska-Reiter
SPIS TREŚCI I. WSTĘP II. ANALIZA SPRAWDZIANU W SZÓSTEJ KLASIE SZKOŁY PODSTAWOWEJ PRZEPROWADZONEGO 1 KWIETNIA 2015 III. IV. ANALIZA ANKIETY PRZEPROWADZONEJ WŚRÓD NAUCZYCIELI ANALIZA PRZYCZYN NISKIEGO OPANOWANIA UMIEJĘTNOŚCI V. CELE PROGRAMU VI. VII. ZADANIA ZADANIA NAUCZYCIELI UKIERUNKOWANE NA PODNIESIENIE EFEKTYWNOŚCI NAUCZANIA VIII. PLANOWANE DZIAŁANIA SZCZEGÓŁOWY OPIS ELEMENTÓW PROGRAMU ORAZ HARMONOGRAM JEGO WDRAŻANIA IX. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW X. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW XI. XII. MONITORING EWALUACJA 2
I. WSTĘP Podstawą konstruowania niniejszego programu jest analiza wyników sprawdzianu dla klas szóstych w roku szkolnym 2014/2015 oraz wyniki ankiety przeprowadzonej wśród nauczycieli. Program zawiera takie oddziaływania na ucznia, które mają się przyczynić do kształtowania umiejętności kluczowych i wszechstronnego rozwoju ucznia. Ma służyć wzmocnieniu mocnych i eliminacji słabych stron wiedzy naszych uczniów. II. ANALIZA SPRAWDZIANU W SZÓSTEJ KLASIE SZKOŁY PODSTAWOWEJ PRZEPROWADZONEGO 1 KWIETNIA 2015 r. Wyniki sprawdzianu dla klas szóstych w roku szkolnym 2014/2015 przedstawiają się następująco: Kraj Województwo pomorskie Powiat kartuski Gmina Somonino Szkoła część1. 2. część1. 2. część1. 2. część1. 2. część1. 2. 67 78 66 77 65 75 61 71 49 68 73 61 72 60 70 60 67 55 59 38 Centralna Komisja Egzaminacyjna w sprawozdaniu ze sprawdzianu 2015 r. przedstawiła wyniki uczniów i szkół na skali staninowej. 3
Na podstawie wyników sprawdzianu wyznaczono przedziały dla dziewięciostopniowej skali staninowej. W kolejnych staninach (od 1 do 9) znajdują się coraz wyższe wyniki. Skalę tę wykorzystuje się m.in. do porównywania wyników w poszczególnych latach. Średnie wyniki szkół na skali staninowej Stanin Część1. (ogółem) Część2. (j. angielski) 1 23-51 18-59 2 52-56 60-64 3 57-60 65-69 4 61-63 70-73 5 64-66 74-78 6 67-70 79-82 7 71-74 83-86 8 75-79 87-91 9 80-96 92-100 Z powyższej tabeli odczytujemy, że wynik szkoły osiągnął stanin 1 oraz 3, czyli niżej średniej w kraju, województwie, powiecie i gminie. W poprzednich latach szkoła osiągała następujące staniny: rok 2015 stanin 1 (cz. 1. ogółem) ; stanin 3 (cz. 2.) rok 2014 stanin 2 rok 2013 stanin 2 rok 2012 stanin 2 rok 2011 stanin 2 4
rok 2010 stanin 2 Analiza wyników zewnętrznych po klasie szóstej pokazuje: część 1. część 2. klasa 6 a 52 67 klasa 6 b 46 69 szkoła 49 68 gmina 61 71 Wynik szkoły jest o 12 niższy z cz. 1 i o 3 niższy z cz. 2 od wyniku gminy. Wyniki próbnych sprawdzianów po klasie szóstej Łączny wynik opanowania umiejętności matematyczno przyrodniczych Arkusze egzaminacyjne Próbny sprawdzian opracowany na podstawie wybranych zadań z informatora CKE zgodnych z nową formułą obowiązującą od 2015r. przeprowadzony 5.11.2014r. Próbny sprawdzian przygotowany według nowych zasad przez wydawnictwo OPERON przeprowadzony 29.01.2015r. Próbny sprawdzian przygotowany według nowych zasad przez Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe przeprowadzony 12.03.2015r. Próbny sprawdzian przygotowany według nowych zasad przez CKE przeprowadzony 23.03.2015r. Łączny wynik opanowania umiejętności matematyczno przyrodniczych ze sprawdzianu przeprowadzonego 1.04.2015r. KLAS A VI A KLAS A VI B SZKOŁ A 45,2 41,9 43,7 47,9 34,3 40,9 43,3 36,8 40,2 45,2 46,7 45,95 42 34 38 Łączny wynik opanowania umiejętności polonistycznych 5
Arkusze egzaminacyjne Próbny sprawdzian opracowany na podstawie wybranych zadań z informatora CKE zgodnych z nową formułą obowiązującą od 2015r. przeprowadzony 5.11.2014r. Próbny sprawdzian przygotowany według nowych zasad przez wydawnictwo OPERON przeprowadzony 18.12.2014r. Próbny sprawdzian przygotowany według nowych zasad przez Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe przeprowadzony 29.01.2015r. Próbny sprawdzian przygotowany według nowych zasad przez CKE przeprowadzonego 23.03.2015r. Łączny wynik opanowania umiejętności polonistycznych ze sprawdzianu przeprowadzonego 1.04.2015r. KLAS A VI A KLAS A VI B SZKOŁ A 58 51 54,5 55 50 52,5 63,6 55,6 59,6 63,8 50,7 57,2 61 57 59 Wniosek Wyniki sprawdzianów próbnych są zbliżone do wyniku sprawdzianu właściwego. Założenia programu są realizowane, jednak wyniki uczniów nie są zadawalające. Z zestawienia wyników sprawdzianu szóstoklasistów uzyskaliśmy informację, że z części I W klasie VIa 6 uczniów uzyskało wynik równy/wyższy 70, 8 uczniów mniej niż 50, a 9 powyżej 50. W klasie VIb 2 uczniów uzyskało wynik równy/wyższy 70, 14 uczniów mniej niż 50, a 5 powyżej 50. Najwyższy wynik z części I w szkole to 83, a najniższy to 17. Analiza wybranych zadań z arkusza standardowego 6
Arkusz egzaminacyjny w wersji standardowej zawierał w większości zadania sprawdzające umiejętności złożone, w tym analizowanie i interpretowanie informacji, planowanie i realizowanie rozwiązania. Wśród zadań zamkniętych występowały: zadania wyboru wielokrotnego, w których uczeń wybierał jedną z podanych odpowiedzi, zadania typu prawda fałsz oraz zadania na dobieranie. Z zakresu języka polskiego podstawę zadań zamkniętych i zadania otwartego krótkiej odpowiedzi stanowił tekst publicystyczny z kontekstem przyrodniczym oraz fragment komiksu. Zadanie sprawdzające umiejętność tworzenia tekstu polegało na napisaniu opowiadania twórczego. Zadania z języka polskiego badały wszystkie wymagania ogólne podstawy programowej z języka polskiego. Badano zarówno umiejętności proste, np. wyszukiwania w tekście informacji wyrażonych wprost i pośrednio, odróżniania informacji ważnych od drugorzędnych, jaki i umiejętności złożone, np. wyciągania wniosków z przesłanek zawartych w tekście, charakteryzowania i oceniania bohaterów czy tworzenia wypowiedzi pisemnej w formie opowiadania. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji był sprawdzany dziewięcioma zadaniami zamkniętymi różnych typów. Do analizy i interpretacji tekstów kultury odnosiły się dwa zadania zamknięte i jedno otwarte ( krótkiej odpowiedzi). Tworzenie wypowiedzi badano jednym zadaniem, które polegało na napisaniu opowiadania twórczego. Ze sprawozdania Centralnej Komisji Egzaminacyjnej wynika, że średnie wyniki uczniów w zakresie wymagań ogólnych przedstawiają się następująco: I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji 75 II. Analiza i interpretacja tekstów kultury 66 III. Tworzenie wypowiedzi 68 Z analizy zadań wynika, że uczniowie dobrze radzili sobie z wyszukiwaniem w tekście informacji wyrażonych wprost i pośrednio. Najliczniejsza grupa 7
szóstoklasistów (93) zdobyła punkt za poprawny wybór tytułu najtrafniej oddającego treść historyjki obrazkowej ( zadanie 7). Temat tekstu, także umiało określić 93 piszących. Dla licznej grupy uczniów nieco trudniejsze okazały się umiejętności świadomego, krytycznego odbioru informacji odróżniania informacji ważnych od drugorzędnych (zadanie 3., poziom wykonania 82) czy wyciągania wniosków wynikających z informacji zawartych w tekście jak w zadaniu 4. (poziom wykonania 76). Jednym z trudniejszych zadań zamkniętych na tegorocznym sprawdzianie było zadanie 9., w którym szóstoklasiści oceniali prawdziwość podanych zdań. Oba z nich powinny zostać ocenione jako prawdziwe, tymczasem 18 uczniów stwierdziło, iż fałszywe jest zdanie 1. Największą trudność sprawiło zdającym zadanie 6., w którym uczniowie musieli wykazać się umiejętnością rozpoznania formy przypadka rzeczownika w zdaniu. Było to najtrudniejsze zadanie spośród polonistycznych. Jego poziom wykonania wyniósł 25. Wnioski i rekomendacje Uczniowie dobrze poradzili sobie ze sformułowaniem uzasadniania na podstawie przesłania, które niósł komiks, a także charakteryzowaniem i oceną bohaterów i wnioskowania na tej podstawie. Szóstoklasiści mieli kłopot z odbiorem tekstów kultury ze świadomością ich specyfiki, odczytywaniem sensu utworu. Należy więc systematycznie kształcić umiejętność wyszukiwania informacji w tekstach różnego typu, analizowania ich. Należy kształtować wrażliwość uczniów na zagadnienia poprawności językowej, ortograficznej i interpunkcyjnej. Warto również położyć większy nacisk na kwestię stosowności doboru środków językowo stylistycznych do przyjętej formy wypowiedzi. 8
Najtrudniejsze dla szóstoklasistów było funkcjonalne wykorzystanie wiedzy z zakresu świadomości językowej (odmiana rzeczownika przez przypadki). Umiejętność ta wymaga utrwalania poprzez odpowiednie ćwiczenia, np. polegające na rozpoznawaniu przypadków pewnych wyrazów w kontekście zdań, w których te wyrazy występują. Z zakresu matematyki dominowały zadania osadzone w kontekście praktycznym. Uzupełniono je rysunkami, tabelami i wykresem. Zadania otwarte wymagały od ucznia samodzielnego sformułowania rozwiązania. Zadania matematyczne badały wszystkie wymagania ogólne podstawy programowej z matematyki. Sprawność rachunkowa szóstoklasistów była sprawdzana trzema zadaniami zamkniętymi różnych typów. Wśród zadań, które badały wykorzystanie i tworzenie informacji, były cztery zamknięte (trzy wyboru wielokrotnego i jedno typu prawda fałsz) oraz jedno zadanie otwarte krótkiej odpowiedzi. Wśród zadań, które sprawdzały modelowanie matematyczne, wystąpiły dwa zadania zamknięte oraz jedno otwarte krótkiej odpowiedzi. Rozumowanie i tworzenie strategii badane było w arkuszu dwoma zadaniami zamkniętymi (jedno zadanie wyboru wielokrotnego i jedno zadanie prawda fałsz) oraz zadaniem otwartym rozszerzonej odpowiedzi. Ze sprawozdania Centralnej Komisji Egzaminacyjnej wynika, że średnie wyniki uczniów w zakresie wymagań ogólnych przedstawiają się następująco I. Sprawność rachunkowa 54 II. Wykorzystanie i tworzenie informacji 70 III. Modelowanie matematyczne 63 IV. Rozumowanie i tworzenie strategii 54 Z analizy rozwiązań wynika, że uczniowie dobrze radzili sobie z odczytywaniem informacji przedstawionych w postaci rysunków. Na szczególną uwagę w tej grupie zasługuje zadanie 18. najłatwiejsze spośród zadań matematycznych (poziom 9
wykonania 82). Aby je rozwiązać, zdający musieli określić, z ilu kwadratów składa się dana figura i jaką część tej figury zacieniowano. W arkuszu występowała grupa zadań (15., 16., 17., 22., i 23.) sprawdzających umiejętności, których opanowanie jest niezbędne do uzyskania dobrych wyników na wyższych poziomach edukacji matematycznej. Poziom wykonania tych zadań był bardzo zróżnicowany. Trzy spośród nich (15., 16., i 17.) badały umiejętności związane z działaniami na liczbach naturalnych, całkowitych i na ułamkach dziesiętnych. Zadania te odnosiły się do sprawności rachunkowej. Najłatwiejsze okazało się zadanie 16., które badało umiejętność obliczania kwadratów i sześcianów liczb naturalnych przy zastosowaniu reguł dotyczących kolejności wykonywania działań (poziom wykonania 74). Dużą trudność zdającym sprawiło zadanie 15., w którym musieli wykazać się znajomością zasad mnożenia i dzielenia ułamków dziesiętnych bez konieczności wykonywania tych działań. Wystarczyło, by uczeń zauważył, że odpowiednia zmiana położenia przecinków w danych liczbach nie skutkuje zmianą wartości wyrażeń. Było to najtrudniejsze zadanie w całym arkuszu. Jego poziom wykonania wyniósł 33. Wnioski i rekomendacje Uczniowie dobrze poradzili sobie z wykonywaniem działań na liczbach naturalnych i ułamkach zwykłych oraz z rozpoznaniem odcinka będącego wysokością trójkąta. Zdający mieli kłopot z wykonywaniem działań na ułamkach dziesiętnych. Istotne więc wydaje się zwiększenie liczby ćwiczeń utrwalających prawidłowe stosowanie algorytmów działań na ułamkach dziesiętnych. Ważne jest, aby uczniowie dobrze rozumieli reguły dotyczące przesuwania przecinka w liczbach dziesiętnych przy ich mnożeniu lub dzieleniu. Szóstoklasistom trudność sprawiało obliczanie objętości prostopadłościanu, szczególnie w przypadku, gdy konieczne było posłużenie się odpowiednim 10
wzorem. Mylili również objętość bryły z polem powierzchni. Dobrze byłoby w procesie nauczania uwzględnić większą liczbę ćwiczeń kształtujących pojęcia objętości i pola powierzchni, np. przez budowanie brył z podanych elementów, rozklejanie modeli brył i rozkładanie ich na płaszczyźnie. Wyniki uczniów a wielkość miejscowości Uczniowie ze szkół w miastach powyżej 100 tysięcy mieszkańców osiągnęli średni wynik wyższy od średnich wyników uczniów ze wsi i mniejszych miast. Różnica ta, podobnie jak w latach ubiegłych, jest największa w odniesieniu do wyników szkół wiejskich. III. ANALIZA ANKIETY PRZEPROWADZONEJ WŚRÓD NAUCZYCIELI Wśród nauczycieli pracujących w szkole podstawowej przeprowadzono ankietę mającą na celu przedstawienie zaobserwowanych problemów dydaktyczno wychowawczych swoich podopiecznych oraz zaproponowanie możliwości ich rozwiązania. Ankieta składała się z pięciu pytań: 1. Jakie umiejętności sprawiają największe trudności naszym uczniom? 2. Z czego to wynika? 3. W jaki sposób, Państwa zdaniem, można te umiejętności ukształtować? 4. Na co należy zwracać największą uwagę podczas obowiązkowych zajęć edukacyjnych oraz zajęć dodatkowych? 5. Na co powinniśmy ukierunkować Program Poprawy Efektywności Kształcenia? Po przeanalizowaniu odpowiedzi nasuwają się następujące wnioski: Ad.1 Największe trudności naszym uczniom sprawia: czytanie ze zrozumieniem redagowanie tekstów 11
umiejętność logicznego myślenia zastosowanie wiedzy w praktyce Ad.2 Przyczyną trudności w nauce jest: niesystematyczna praca uczniów brak nawyku czytania nieumiejętność logicznego myślenia brak kontroli rodziców niska motywacja uczniów do nauki ubogi zasób słownictwa Ad.3 Umiejętności, z którymi nasi uczniowie mają największy problem, można udoskonalić poprzez: usilne motywowanie do samodzielnej pracy wprowadzanie różnorodnych zadań i ćwiczeń nacisk na doskonalenie umiejętności czytania ze zrozumieniem częstą i systematyczną kontrolę pracy ucznia prowadzenie dodatkowych zajęć w małych grupach zwiększenie liczby zadań wykonywanych przy tablicy zwiększenie uwagi poświęcanej dziecku w domu rodzinnym Ad.4 Podczas obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych należy zwrócić szczególną uwagę na: systematyczną pracę ucznia zachowanie dyscypliny w zespole klasowym odpowiednią zmotywowanie ucznia do pracy poprawne czytanie i zapisywanie wniosków wywiązywanie się z powierzonych uczniowi obowiązków frekwencję ucznia Ad.5 Program poprawy efektywności kształcenia powinien kłaść nacisk na: poprawę umiejętności czytania ze zrozumieniem motywowanie ucznia do systematycznej nauki zwiększenie samodzielności pracy uczniów poprawę umiejętności logicznego myślenia IV. ANALIZA PRZYCZYN NISKIEGO OPANOWANIA UMIEJĘTNOŚCI 12
1. Czynniki zewnętrzne Środowisko obszar wiejski warunki domowe(sytuacja materialna, praca zarobkowa) stosunek rodziców do szkoły i nauki współpraca rodziców ze szkołą wykształcenie rodziców Indywidualne możliwości uczniów sprawność intelektualna dziecka zakłócenia w rozwoju motywacji i postaw 2. Czynniki wewnętrzne organizacja pracy szkoły przebieg kształcenia zaangażowanie uczniów w proces nauczania i uczenia się brak wśród uczniów atmosfery pracy na lekcji 3. Wnioski z ankiety Przyczyną trudności w nauce jest: niesystematyczna praca uczniów brak nawyku czytania nieumiejętność logicznego myślenia brak kontroli rodziców niska motywacja uczniów do nauki ubogi zasób słownictwa V. CELE PROGRAMU CEL GŁÓWNY 13
Poprawa efektywności kształcenia w szkole (podwyższenie wyników sprawdzianu w szkole podstawowej). CELE SZCZEGÓŁOWE : doskonalenie umiejętności wynikających z kluczowych obszarów: odbioru wypowiedzi i wykorzystania zawartych w nich informacji, analizy i interpretacji tekstów kultury oraz tworzenia informacji, sprawności rachunkowej, wykorzystania i tworzenia strategii poprawa umiejętności czytania ze zrozumieniem motywowanie ucznia do systematycznej nauki zwiększenie samodzielności pracy uczniów poprawa umiejętności logicznego myślenia doskonalenie umiejętności poprawnego mówienia kształcenie i doskonalenie umiejętności kluczowych: umiejętności planowania, organizowania i oceniania własnego uczenia się umiejętności skutecznego komunikowania się w różnych sytuacjach umiejętności efektywnego współdziałania w grupie umiejętności rozwiązywania problemów w sposób twórczy umiejętności samodzielnego podejmowania decyzji umiejętności rozwijania sprawności umysłowej oraz osobistych zainteresowań dostosowywanie metod i form pracy do potrzeb uczniów (indywidualizacja procesu nauczania, stosowanie więcej metod aktywizujących i badawczych) zmniejszenie liczby uczniów mających bardzo niskie wyniki sprawdzianu doskonalenie metod nauczania nauczycieli poprzez podnoszenie kwalifikacji, czynny udział w pracach zespołów przedmiotowych 14
systematyczne wprowadzanie zmian w pracy dydaktycznej i wychowawczej w celu poprawy wyników nauczania ujednolicenie działań dyrektora, nauczycieli, rodziców i uczniów systematyczna analiza wyników nauczania (sprawdziany diagnozujące i próbne sprawdziany po szkole podstawowej) zwiększenie motywacji uczniów do nauki i pobudzanie kreatywności indywidualizacja procesu kształcenia VI. ZADANIA 1. Działania dyrektora a) w stosunku do siebie: organizacja czasu pracy, pozwalająca na bezpośredni kontakt z nauczycielami, dziećmi i rodzicami b) w stosunku do nauczycieli: troska o życzliwą atmosferę dokonywanie ocen nauczycieli, mające na celu poprawienie jakości wyników edukacji zapewnienie nauczycielom możliwości podnoszenia kwalifikacji oraz możliwości samokształcenia (praca zespołu kl.4 6, rady szkoleniowe, warsztaty, kursy) analiza i modyfikacja WO zatrudnianie nauczycieli o wysokich kwalifikacjach opracowanie harmonogramu hospitacji pod kątem poprawy wyników nauczania analiza metod nauczania, programów nauczania c) w stosunku do uczniów 15
informowanie o wynikach kształcenia: porównywanie wyników egzaminów wewnątrzszkolnych w szkole w stosunku do wyników w rejonie i kraju, egzaminów wewnątrzszkolnych klas organizacja procesu nauczania uwzględniająca uczniów zdolnych i słabych wspomaganie uczniów z rodzin gorzej sytuowanych d) w stosunku do rodziców: zapoznanie rodziców z priorytetami szkoły umożliwienie kontaktów z dyrektorem i nauczycielami, dostęp do wyników sprawdzianów w szkole i porównanie ich z wynikami w rejonie i kraju zapoznanie rodziców z WO i wymaganiami wynikającymi z podstawy programowej e) w stosunku do instytucji zewnętrznych: zapoznanie organu nadrzędnego z wynikami pracy szkoły pozyskiwanie środków na dodatkowe godziny lekcyjne, pomoce, wycieczki, imprezy, kursy pozyskiwanie środków na innowacje pedagogiczne, stypendia pozyskiwanie środków na szkolenia rady pedagogicznej pozyskiwanie funduszy i korzystanie ze środków UE 2. Działania wychowawców, pedagoga, nauczycieli i zespołów przedmiotowych: a) w stosunku do siebie: dzielenie się doświadczeniem w obszarze poprawy efektywności kształcenia, dzielenie się doświadczeniami w ramach prac zespołów przedmiotowych, konsekwencja w stosowaniu wymagań i kryteriów oceniania, 16
analiza stosowanych metod pod kątem dążenia do optymalizacji procesu dydaktycznego w szkole doskonalenie własnego warsztatu pracy systematyczne i przemyślane podnoszenie poprzeczki wymagań edukacyjnych wskazywanie metod uczenia się i jasne precyzowanie celów lekcji stosowanie metod aktywizujących b) w stosunku do uczniów: zapoznanie uczniów z WO, przedmiotowym ocenianiem systematyczne diagnozowanie wiedzy uczniów i przyczyn niepowodzeń szkolnych motywowanie do pracy poprzez stosowanie systemu nagród i kar dbanie o dobre relacje z uczniami i między uczniami organizowanie pomocy koleżeńskiej dla uczniów, którzy mają trudności w nauce wspieranie dzieci, które nie mogą liczyć na pomoc rodziców i zaplanowanie działań wyrównujących ich braki edukacyjne c) w stosunku do rodziców: ustalenie jasnych zasad komunikowania się z wychowawcą i nauczycielami przekazywanie rzetelnych informacji o osiągnięciach uczniów częsty kontakt z rodzicami wspieranie rodziców w indywidualnej pracy wyrównawczej z dzieckiem w domu dostarczanie rodzicom informacji na temat sprawdzianu w klasie szóstej w sposób dla nich zrozumiały i przyjazny 17
3. Działania uczniów: a) w stosunku do siebie organizowanie pomocy koleżeńskiej wdrażanie do samooceny uczenie się organizacji czasu pozalekcyjnego b) w stosunku do nauczycieli i dyrekcji zgłaszanie swoich oczekiwań zgłaszanie ciekawych pomysłów pracy w szkole wspomaganie organizowania konkursów i imprez motywujących do nauki 4. Działania rodziców: a) w stosunku do siebie organizowanie własnych zajęć w ten sposób, aby mieć czas na rozmowę i pracę z dzieckiem b) w stosunku do własnych dzieci określenie jasnego systemu wymagań dbałość o właściwą organizację czasu pozalekcyjnego dzieci systematyczne kontrolowanie osiągnięć dzieci c) w stosunku do nauczycieli i wychowawcy częste kontakty udzielanie informacji zwrotnej nauczycielom. d) w stosunku do dyrekcji i potrzeb szkoły współdziałanie w sprawach organizacyjnych, bezpieczeństwa i wychowawczych VII. ZADANIA NAUCZYCIELI UKIERUNKOWANE NA PODNIESIENIE EFEKTYWNOŚCI NAUCZANIA. Nauczyciel powinien: 18
diagnozować potrzeby i oczekiwania uczniów, określające źródła niepowodzeń i trudności w nauce, doskonalić umiejętności oceniania osiągnięć ucznia ocena powinna spełniać funkcję motywującą i zachęcać do dalszego wysiłku, uczyć samooceny, doskonalić umiejętności efektywnego wykorzystania czasu pracy na lekcji, skracać maksymalnie część teoretyczną w formie wykładu na korzyść zajęć i ćwiczeń praktycznych i metod aktywizujących, zwiększać liczbę zadań rozwiązywanych przy tablicy pod kierunkiem nauczyciela i w pracy zespołowej ćwiczenia do samodzielnego rozwiązania pozostawiać jako pracę domową (unikać cichej pracy na lekcji), opracować w zespołach międzyprzedmiotowych zestaw ćwiczeń i zadań do pracy na zajęciach wyrównawczych dla uczniów z trudnościami w nauce i udostępniać je innym nauczycielom, przekazywać i zbierać informacje zwrotne, opracować metody pracy z uczniem zdolnym i mającym trudności w nauce, zorganizować dodatkowe zajęcia, analizować programy i podręczniki pod kątem możliwości uczniów i realizacji standardów, przestrzegać czasu nauki, punktualnego rozpoczynania i kończenia zajęć, motywować uczniów do nauki (ukazywać zastosowania i znaczenie nowych wiadomości i umiejętności), uczyć strategii rozwiązywania różnych form zadań (otwarte, zamknięte), stwarzać sytuacje wymagające podejmowania decyzji w określonym czasie i pokazywać konsekwencje wynikające z braku przemyślenia ich, ćwiczyć najsłabiej opanowane umiejętności, modyfikować rozkład materiału nauczania, indywidualizować nauczanie, 19
przyzwyczajać do sprawdzianów poprzez częste ich stosowanie i analizowanie, uczyć, jak radzić sobie z problemami, napięciem, stresem. VIII. PLANOWANE DZIAŁANIA I SZCZEGÓŁOWY OPIS ELEMENTÓW PROGRAMU ORAZ HARMONOGRAM JEGO WDRAŻANIA Zawarte poniżej zadania służą eliminacji wskazanych we wstępie do niniejszego programu słabych i wzmocnieniu mocnych stron uczniów. organizacja procesu kształcenia, udział uczniów w konkursach na różnych szczeblach, rozwijanie uzdolnień poprzez uczestnictwo w kółkach przedmiotowych, wyrównywanie braków w ramach zespołów dydaktyczno wyrównawczych, analiza szkolnego systemu oceniania, zwiększenie jakości procesu kształcenia. 20
Szczegółowy opis elementów programu oraz harmonogram jego wdrażania Cele kształcenia wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Formy metody O odpow i wspó praca z tekstem na wszystkich przedmiotach (czytanie, pytania do tekstów, odpowiedzi, wszyscy Odbiór wypowiedzi wyszukiwanie informacji i analizowanie ich oraz wnioskowanie na tej podstawie) wszyscy i wykorzysta nie zawartych Czytanie i słuchanie sprawdzanie stopnia zrozumienia tekstu za pomocą pytań badanie osiągnięć edukacyjnych uczniów w zakresie w nich czytania ze zrozumieniem nauczyci informacji czytanie ze zrozumieniem różnych form wypowiedzi polskiego pisemnej 21
ćwiczenia w redagowaniu wypowiedzi na dany temat wszyscy prezentowanie własnego zdania i uzasadnianie go wszyscy zwiększenie liczby ćwiczeń służących funkcjonalnemu wykorzystaniu wiedzy z zakresu nauczyci Tworzenie wypowiedzi Mówienie i pisanie świadomości językowej ćwiczenia w doskonaleniu w wypowiedzi pisemnej odpowiedniej kompozycji i układu graficznego polskiego kształcen zintegrow zgodnego z wymogami danej formy gatunkowej nauczyci polskiego kształcen zintegrow zwiększenie liczby ćwiczeń utrwalających prawidłowe stosowanie algorytmów działań na ułamkach dziesiętnych i zwykłych nauczyci ćwiczenia pozwalające lepsze zrozumienie reguł matematy Sprawność rachunkow a Działania na ułamkach zwykłych i dziesiętnych dotyczących przesuwania przecinka w liczbach dziesiętnych przy ich mnożeniu lub dzieleniu systematyczne doskonalenie umiejętności rachunkowych nauczyci matematy przyrody kształcen zintegrow 22
praca nad sprawnością w wykonywaniu nieskomplikowanych rachunków, w których występują jednocześnie ułamki zwykłe i dziesiętne częste sprawdzanie stopnia zrozumienia nowych wiadomości podczas lekcji zwiększenie ilości zadań dotyczących obliczania objętości i pola powierzchni prostopadłościanu przy nauczyci danych długościach krawędzi matematy zwiększenie liczby ćwiczeń kształtujących pojęcia Rozumowa nie i tworzenie strategii Zadania tekstowe Obliczenia w geometrii objętości i pola powierzchni, np. przez budowanie brył z podanych elementów, rozklejanie modeli brył i rozkładanie ich na płaszczyźnie ćwiczenie czytania ze zrozumieniem prostych tekstów zawierających informacje liczbowe zwiększenie ilości czasu na wykonywanie wstępnych czynności ułatwiających rozwiązanie zadania, w tym rysunek pomocniczy lub wygodne dla ucznia zapisanie informacji i danych z treści zadania nauczyci matematy przyrody zajęć tec nauczyci matematy przyrody kształcen zintegrow nauczyci matematy przyrody 23
IX. PROCEDUR OSIĄGNIĘCIA CELÓW Na zajęciach należy: zdiagnozować umiejętności uczniów, motywować uczniów do nauki poprzez stosowanie nagród, pochwał, uczyć korzystania z materiałów źródłowych, w tym z podręcznika, uczyć wyszukiwania informacji (w encyklopedii, bibliotece, Internecie), rozwijać logiczne myślenie poprzez stosowanie metod problemowych, wspomagać uczniów w planowaniu i organizowaniu własnej nauki, poprawiać metody pracy z uczniem słabym i zdolnym, przeprowadzać więcej pisemnych sprawdzianów (krótkich kartkówek), stosując zadania otwarte i zamknięte, rozwiązywać większą liczbę testów, stosując różne metody ich rozwiązywania oraz mając na uwadze obowiązujące standardy wymagań, częściej badać osiągnięcia uczniów (diagnozować pod koniec roku szkolnego w klasie IV i V), zwrócić większą uwagę na uczniów o obniżonych możliwościach intelektualnych, zwracać uwagę na poprawne odpowiedzi całym zdaniem, zwracać uwagę na estetykę wykonywanych prac, zwiększyć nacisk na treści związane z tworzeniem diagramów, schematów, wykresów, tabel itp. w rozwiązywanych zadaniach na lekcji i w pracach klasowych uwzględniać standardy wymagań, rozwijać czytelnictwo, analizować błędy popełniane przez uczniów i poszukiwać ich źródeł, zachęcać i motywować uczniów do wytężonej pracy na lekcji, w domu i w trakcie pisania sprawdzianu. 24
X. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW 1. Poprawa wyników sprawdzianu: zmniejszenie liczby uczniów z niskimi wynikami, zwiększenie liczby uczniów z wysokimi wynikami. 2. Dostrzeżenie użyteczności w życiu codziennym wiedzy nabytej w szkole. 3. Świadome przystąpienie do sprawdzianu. XI. MONITORING Podstawowym celem monitoringu będzie ocena postępu realizacji i skuteczności wdrażanego programu.ciągła analiza prac kontrolnych uczniów, porównywanie wyników będzie nieodłącznym elementem monitorowania i pozwoli wyciągnąć wnioski z jakości kształcenia w naszej szkole. XII. EWALUACJA Należy oceniać skutki dokonywanych zmian poprzez analizę sprawdzianów diagnozujących oraz sprawdzianów z każdego przedmiotu. Analizy przeprowadzone w oparciu o wyniki oraz sprawozdania z podjętych działań będą podstawą do modyfikacji form i metod pracy w placówce. Dokumentację realizacji programu stanowią: wszelkie sprawozdania z prac zespołów nauczycieli, wyniki i opracowania przeprowadzonych diagnoz, sprawozdanie z realizacji poszczególnych zadań, 25
Program Poprawy Efektywności Kształcenia został przyjęty do realizacji uchwałą Rady Pedagogicznej z dnia 26