PROGRAM WYCHOWAWCZY W ZESPOLE SZKÓŁ IM. KS. JANA TWARDOWSKIEGO W SZKOTOWIE NA ROK SZKOLNY 2014/2015 Opracował: Zespół edukacyjno-wychowawczy klas IV-VI Szkoły Podstawowej Zespół edukacyjno-wychowawczy klas I-III Gimnazjum
SPIS TREŚCI: 1. WSTĘP. 3 2. WIZJA SZKOŁY.... 4 3. MISJA SZKOŁY........ 5 4. MODEL ABSOLWENTA... 5 5. ZASADY REALIZACJI PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO... 6 6. POWINNOŚCI WYCHOWAWCÓW KLASOWYCH.. 6 7. ZASADY WSPÓŁPRACY WYCHOWAWCZEJ Z RODZICAMI... 7 8. PRIORYTETY.... 8 9. CELE WYCHOWAWCZE.... 8 10. PLAN DZIAŁAŃ.... 9-17 2
1. WSTĘP Program wychowawczy Zespołu Szkół w Szkotowie opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym, których podejmuje się szkoła. Podstawowe ukierunkowania szkolnego programu wychowawczego zostały określone w ustawach oświatowych, rozporządzeniach oraz innych aktach prawnych, takich jak: 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej uchwalona w 1997 roku. Art.48, ust.1: Rodzice mają prawo do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, oraz wolność jego sumienia i wyznania oraz jego przekonania. Art.53, ust.3: Rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania moralnego i religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami. Art.72, ust.1: Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją. 2. Ustawa o systemie oświaty: Art.1: System oświaty zapewnia w szczególności: pkt.1: realizację prawa każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do kształcenia oraz prawa dzieci i młodzieży do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju, pkt.2: wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny. 3
3. Rozporządzenie MEN w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego. 4. Rozporządzenie MEN w sprawie ramowego statutu publicznej szkoły Podstawowej i publicznego gimnazjum. 5. Statut Zespołu Szkół w Szkotowie. Zadania nadające kształt programowi wychowawczemu sporządzono na podstawie wizji i misji szkoły, informacji uzyskanych z wewnętrznego mierzenia jakości pracy szkoły, obserwacji, doświadczeń, informacji na temat mocnych i słabych stron szkoły wynikających z przeprowadzonych ankiet wewnątrz szkolnych. Program został opracowany przez Zespół Edukacyjno-Wychowawczy powołany przez Dyrekcję i Radę Pedagogiczną. 2. WIZJA SZKOŁY Nasza szkoła jest miejscem, w którym nauczanie, uczenie się stanowi radosne przeżycie dla uczniów i nauczycieli. Pomagamy każdemu uczniowi rozwinąć swoje zdolności na miarę jego własnych możliwości. 4
3. MISJA SZKOŁY Nasza szkoła jest placówką, w której każdy uczeń: zostaje przygotowany do nauki na wyższym etapie, nauczy się uczyć, opanuje umiejętność korzystania ze źródeł informacji (w tym komputer, Internet), pozna swoje słabe i mocne strony, dzięki czemu będzie wiedział jak zaplanować dalszą edukację na miarę posiadanych możliwości, nauczy się społecznie akceptowanych zachowań, które ułatwią mu podejmowanie współpracy z innymi, zostanie wychowany w oparciu o wartości uniwersalne oraz w duchu tradycji swojego miejsca pochodzenia. szkoła aktywnie włącza się do działań na rzecz środowiska wspomagając ją w rozwiązywaniu lokalnych problemów, dzięki czemu ma podstawę do zwracania się z prośbami o pomoc wtedy, gdy jej sama potrzebuje. 4. MODEL ABSOLWENTA To sprawia, że szkołę opuszczą absolwenci, którzy: umieją korzystać ze źródeł informacji, przyjmują odpowiedzialność za planowanie, organizowanie oraz ocenianie własnej nauki, znają swoje słabe i mocne strony, znają podstawowe normy współżycia społecznego, umieją wartościować zachowania własne i innych. 5
5. ZASADY REALIZACJI PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO 1. Pierwotne i największe prawa wychowawcze w stosunku do swoich dzieci posiadają rodzice. Nauczyciele wspierają rodziców w dziedzinie wychowania, a tym samym nie ponoszą wyłącznej i całkowitej odpowiedzialności za efekty wychowania. 2. Wszyscy członkowie społeczności szkolnej znają program wychowawczy i są jego współtwórcami w kolejnych etapach realizacji. 3. Wszyscy pracownicy szkoły biorą udział w realizacji programu wychowawczego, wspomagając się wzajemnie w rozwiązywaniu problemów, podejmując współodpowiedzialność za efekty jego realizacji. 6. POWINNOŚCI WYCHOWAWCÓW KLASOWYCH 1. Rzetelne, coroczne zapoznanie uczniów w czasie godzin wychowawczych i ich rodziców podczas zebrań z rodzicami z podstawowymi dokumentami regulującymi życie szkoły: Statutem Szkoły, Programem Wychowawczym i Programem Profilaktyki. 2. Zapewnienie uczniom i ich rodzicom wszechstronnych informacji dotyczących postępów uczniów w nauce i zachowaniu oraz wymagań edukacyjnych stawianych przez szkołę. 3. Rozpoznanie sytuacji wychowawczej uczniów i poinformowane uczących nauczycieli o trudnych przypadkach w tym zakresie. 4. Koordynowanie działań zespołu klasowego, wspieranie rozwoju uczniów. 5. Opracowanie klasowego planu wychowawczego (w porozumieniu z uczniami i rodzicami) w oparciu o niniejszy Program Wychowawczy oraz przedstawienie go rodzicom podczas pierwszego spotkania w danym roku szkolnym. 6. Podejmowanie systematycznych wysiłków zmierzających do wytworzenia prawidłowej atmosfery w zespole klasowym. 7. Dbanie o rozwój samorządności w klasie. 6
8. Uczestniczenie we wszystkich sytuacjach ważnych dla klasy ujętych w planie wychowawczym, np.: imprezach, wycieczkach, obozach, w których uczestniczą wychowankowie. 9. Kierowanie wszystkimi klasowymi wycieczkami wyjazdowymi. 10. Rozwiązywanie bieżących problemów dydaktycznych i wychowawczych we współpracy z rodzicami, nauczycielami, pedagogiem szkolnym. 11. Czuwanie nad przestrzeganiem obowiązującego w szkole prawa zarówno przez uczniów jak i nauczycieli uczących w klasie. 12. Prawidłowe i systematyczne prowadzenie dokumentacji szkolnej. 7. ZASADY WSPÓŁPRACY WYCHOWAWCZEJ Z RODZICAMI 1. Rodzice mają obowiązek uczestniczyć w zebraniach klasowych, organizowanych przez wychowawcę klasy lub dyrektora szkoły oraz prelekcjach poświęconych zagadnieniom wychowawczym. 2. Rodzice mają obowiązek zawiadamiania wychowawcy o nieobecności ucznia, stałego kontaktu z wychowawcą w trudnych sytuacjach wychowawczych. 3. Rodzice mają obowiązek dbać o odpowiedni strój i wygląd dziecka. 4. Rodzice powinni na bieżąco zgłaszać do dyrektora szkoły lub wychowawcy najdrobniejsze nawet formy przestępczości wśród uczniów. 5. W sytuacjach spornych w klasie rodzic zobowiązany jest do zachowania drogi służbowej zgodnie z zapisami Statutu szkoły. 6. Rodzice ponoszą odpowiedzialność finansową za umyślne zniszczenia i kradzieże dokonane w szkole przez ich dzieci. 7. Rodzice winni czynnie uczestniczyć w pracach, imprezach i uroczystościach na rzecz klasy i szkoły. 7
8. PRIORYTETY 1. Utrwalenie pozytywnych postaw w zachowaniu uczniów i włączenie w nią rodziców - wniosek z ewaluacji Programu Wychowawczego 2013/2014). 2. Przedstawienie negatywnych skutków osobistych i społecznych postępowania niezgodnego z przyjętymi normami. 3. Praca z uczniem zdolnym. 4. Pomoc uczniom mającym trudności w nauce. 5. Wspieranie prawidłowego rozwoju emocjonalnego dziecka. 6. Opracowanie kodeksu postępowania w oparciu o przyjętą hierarchię wartości. 9. CELE WYCHOWAWCZE 1. Kształtowanie u uczniów nawyków poprawnego zachowania. 2. Kształtowanie wśród młodzieży postaw moralnych, a także uczciwości i patriotyzmu. 3. Stwarzanie warunków pozwalających uczniom na uzyskiwanie wysokich wyników w nauce, osiąganie sukcesów w konkursach przedmiotowych. 8
10. PLAN DZIAŁAŃ Stwarzanie warunków pozwalających uczniom na uzyskanie wysokich wyników w nauce i osiąganie sukcesów. Działania szkoły Odpowiedzialni Monitorowanie, ewaluacja 1. Uczeń świadomie stawia sobie cele i dąży, bez względu na trudności, do ich realizacji, podnosząc sobie poprzeczkę: a) rozpoznanie zdolności i trudności w nauce wśród uczniów, b) wskazywanie autorytetów, c) zapoznanie ucznia z różnymi technikami uczenia się, na podstawie fachowej literatury, d) systematyczne sprawdzanie poziomu wiedzy ucznia poprzez odpytywanie lub sprawdziany pisemne. wszyscy nauczyciele, pedagog dzienniki lekcyjne, dziennik, opinie z PPP, sprawdziany kompetencjiraporty z tych sprawdzianów. 2. Uczeń jest motywowany do nauki: Realizacja przyjętej koncepcji pracy szkoły: a) stosowanie przez nauczycieli aktywnych, ciekawych metod pracy i podkreślanie pozytywnych stron ucznia, b) stosowanie punktowego systemu oceniania z zachowania, c) stosowanie elementów oceniania kształtującego na poszczególnych przedmiotach, średniej ważonej, d) życzliwa przyjazna atmosfera pracy, wzajemne wspieranie się, e) sprzyjanie rozwojowi osobowości, f) kształtowanie poczucia własnej wartości, h) rozwijanie samodzielności dzieci i młodzieży (metoda projektu, działalność SU). i) kształtowanie poczucia solidarności i potrzeby pomagania sobie nawzajem. wszyscy nauczyciele raport z ewaluacji wewnętrznej 9
3. Uczeń ma możliwość rozwijania swoich zdolności i uzupełniana braków: a) działalność kół zainteresowań, kół przedmiotowych oraz sportowych, b) organizowanie zajęć pozaszkolnych: wycieczki krajoznawcze, wycieczki do teatru, kina, c) indywidualna pomoc uczniom mającym problemy w nauce, d) przygotowanie i udział uczniów w konkursach, e) praca indywidualna z uczniem zdolnym i potrzebującym pomocy. wychowawcy i nauczyciele przedmiotów Strona internetowa szkoły, sprawozdania z działalności kół zainteresowań, raporty- rozliczenia wycieczek 4. Uczeń potrafi swobodnie wyrażać swoje myśli: a) zwracanie uwagi uczniom na pełne i wyczerpujące wypowiedzi na wszystkich lekcjach, troska o kulturę języka i wypowiedzi, b) prowadzenie fragmentów lekcji (ok.10 min) przez uczniów, wygłaszanie referatów, c) kształtowanie postaw dialogu, umiejętności słuchania innych i rozumienia ich poglądów, d) propagowanie i przestrzeganie norm etycznych. wszyscy nauczyciele, pracownicy szkoły dziennik lekcyjny, dzienniczek Punktowego Systemu Oceniania Zachowania 5. Uczeń korzysta z bazy szkoły: a) szkoła uczy traktować komputer i Internet jako narzędzie pracy oraz świadomie się nim posługiwać, b) angażowanie rodziców w prace społecznie użyteczne na rzecz klasy i szkoły, c) szkoła systematycznie wzbogaca bibliotekę szkolną w nowe lektury i podręczniki oraz udostępnia je uczniom, motywuje do poznania polskiej i światowej literatury dziecięcej, d) wyposażenie klas w nowoczesne pomoce naukowe. wszyscy nauczyciele, dyrekcja szkoły dzienniki lekcyjne, księga inwentarzowa 10
6. Uczeń systematycznie przygotowuje się do końcowych sprawdzianów i egzaminów: a) przygotowanie do sprawdzianów i egzaminów na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych, dodatkowe ćwiczenia, systematyczne sprawdzanie wiedzy i umiejętności uczniów, b) organizowanie próbnych sprawdzianów klas VI i próbnych egzaminów klas III gimnazjum, c) omówienie i zapoznanie rodziców klas VI i III gimnazjum z wynikami próbnych sprawdzianów oraz egzaminów, d) zapoznanie rodziców z procedurami sprawdzianów i egzaminów zewnętrznych. Zespół ds. kształcenia nauczyciele przedmiotów, wychowawcy klas Dokumentacja zespołu ds. kształcenia zapisy w dzienniku lekcyjnym, dzienniki zajęć dodatkowych, opracowania wyników oraz wniosków po sprawdzianach i egzaminach Kształtowanie obywatela, Polaka, Europejczyka umiejącego aktywnie i swobodnie poruszać się we współczesnym świecie. 1. Uczeń zna prawa i obowiązki ucznia, dziecka i obywatela: Działania szkoły Odpowiedzialni Monitorowanie, ewaluacja a) na lekcjach historii, wos-u zapoznanie uczniów z odpowiednimi zapisami w konstytucji oraz z konwencją praw dziecka, b) w ramach godzin wychowawczych zapoznanie uczniów ze Statutem Szkoły i obowiązującymi regulaminami, d) zapoznanie uczniów z działalnością samorządów lokalnych. nauczyciele przedmiotu, wychowawcy zapisy w dzienniku lekcyjnym 11
2. Uczeń zna ważne wydarzenia z historii regionu, historii Polski i pielęgnuje tradycje narodowe: a) na lekcjach historii, godzinach wychowawczych, języka polskiego uczniowie poznają historię regionu, historię Polski oraz jej chlubne tradycje, b) przygotowanie gazetek klasowych i szkolnych z okazji uroczystości państwowych, c) kształtowanie uczuć patriotycznych poprzez udział w apelach i akademiach szkolnych: 1 września, 11 listopada, święto szkoły, 3 maja, 2 maja d) pielęgnowanie szacunku dla historii oraz tradycji ojczystej i najbliższego środowiska- naszej "Małej Ojczyzny", dla symboli narodowych, religijnych i szkolnych, e) organizowanie wycieczek po najbliższej okolicy. nauczyciele przedmiotu, wychowawcy zapisy w dzienniku lekcyjnym, kronika szkolna 3. Uczeń ma świadomość, że będąc Polakiem jest Europejczykiem: a) na lekcjach j. polskiego, historii, przyrody, geografii i godzinach wychowawczych określamy miejsce i rolę Polski w Europie, b) poznawanie historii, kultury i tradycji państw europejskich (Klub Europejski) c) poszanowanie języka, kultury, tradycji i wyznania innych narodów, mniejszości narodowych i etnicznych d) realizacja zajęć z języka mniejszości narodowej j, niemiecki. nauczyciele przedmiotu, wychowawcy dokumentacja szkolna 12
Kształtowanie człowieka kulturalnego i wrażliwego na potrzeby innych. Działania szkoły Odpowiedzialni Monitorowanie, ewaluacja 1. Uczeń zna i stosuje zasady dobrego zachowania: a) Opracowanie kodeksu postępowania w oparciu o przyjętą hierarchię wartości b) pogadanki na lekcjach wychowawczych poświęconych kulturze osobistej każdego człowieka c) codzienne i systematyczne reagowanie na przejawy złego zachowania uczniów,(punktowy System Oceniania Zachowania, mediacje w sytuacjach konfliktowych), d) przekazywanie uczniom wiedzy na temat emocji i negatywnych zachowań, wpływu nieodpowiedniego towarzystwa, sposobów radzenia sobie ze stresem. e) przedstawienie negatywnych skutków osobistych i społecznych postępowania niezgodnego z przyjętymi normami (spotkania z przedstawicielami policji, pedagogiem). Zespół edukacyjnowychowawczy klas IV-VI SP i I-III G Samorząd Uczniowski wszyscy nauczyciele, pracownicy administracyjni szkoły, dyrekcja pedagog szkolny dziennik lekcyjny, dzienniczek PSO, dokumentacja SU i zespołu edukacyjnowychowawczego klas IV-VI SP i I-III G dokumentacja, dziennik lekcyjny, informacja na stronie internetowej szkoły. 2. Uczeń aktywnie uczestniczy w życiu kulturalnym: a) organizowanie wyjazdów do teatru i kina, b) stymulowanie aktywności i wrażliwości czytelniczej, konkursy czytelnicze, lekcje biblioteczne, c) udział w programach kulturalnych i edukacyjnych organizowanych przez szkołę np. comiesięczne koncerty muzyków Filharmonii Warmińskiej, d) organizowanie akademii okolicznościowych. wychowawcy, dyrekcja dokumentacja szkolna 3. Uczeń jest otwarty na potrzeby innych i chętny do pomocy: a) udział uczniów w akcjach charytatywnych środowiskowych i ogólnopolskich (działalność koła PCK) b) organizowanie pomocy kolegom mającym kłopoty z nauką. 13 SU, opiekun PCK, wychowawcy, pedagog, świetlica szkolna, rodzice dokumentacja szkolna
4. Uczeń uczy się być tolerancyjnym i przeciwdziałać dyskryminacji: a) godziny wychowawcze poświęcone komunikacji "szanujemy poglądy innych", "słuchamy mówiących, b) kształtowanie umiejętności współżycia z ludźmi skrzywdzonymi przez los: kalectwo, choroba, c) kształtowanie wrażliwości i właściwych postaw wobec osób starszych: "ty też kiedyś będziesz stary", d) kształtowanie postawy wzajemnej życzliwości i szacunku, które pomagają zachować pogodę ducha i uśmiech na twarzy, e) kształtowanie postawy asertywności: szacunek i tolerancja - postawa słuchacza aktywnego. wychowawcy, pedagog, rodzice dokumentacja szkolna Kształtowanie człowieka zdrowego, wolnego od uzależnień, żyjącego w zgodzie z przyrodą. Działania szkoły Odpowiedzialni Monitorowanie, ewaluacja 1. Uczeń ma świadomość, że jego zdrowie jest wartością nadrzędną: a) omówienie na godzinach wychowawczych, przyrodzie, biologii, wf zagadnień dotyczących zdrowego trybu życia, b) prowadzenie atrakcyjnych lekcji wf, c) podkreślanie pozytywnej roli sportu i relaksu ( różne techniki relaksacyjne), d) propagowanie zdrowego stylu życia. wychowawcy, nauczyciele przedmiotu, pielęgniarka szkolna dokumentacja szkolna plany i sprawozdania wychowawców 14
2. Uczeń jest świadomy szkodliwego działania tytoniu, alkoholu i narkotyków: a) my nie palimy: dyskusje klasowe, konsekwencje palenia, sposoby walki z nałogiem, b) alkohol niszczy marzenia: konsekwencje picia piwa- nowa moda, wywiadówka profilaktyczna, c) narkotyki - najlepsze wyjście nie wchodzić: jak się bronić, jakie są konsekwencje, referaty klasowe, d) choroby zakaźne i cywilizacyjne XXI wieku (m.in. HIV, AIDS, żółtaczka zakaźna, meningokoki, pneumokoki) - pogadanki klasowe, e) organizowanie konkursów szkolnych (różne formy) o określonej tematyce. wychowawcy, pielęgniarka szkolna, rodzice, pedagog, SU dokumentacja szkolna plany i sprawozdania wychowawców 3. Uczeń żyje w zgodzie z przyrodą i potrafi działać na rzecz jej ochrony: a) przedstawienie na lekcjach przyrody, geografii i godzinach wychowawczych walorów przyrodniczych naszej miejscowości i najbliższej okolicy, b) organizowanie lekcji w-f, plastyki i przyrody w terenie, c) kształtowanie potrzeby dbałości o własne środowisko poprzez organizowanie proekologicznych akcji, d) udział w akcjach ogólnopolskich organizowanych na rzecz ochrony środowiska np. Sprzątanie Świata, zbiórka baterii, elektrośmieci e) działalność koła przyrodniczego Młodzi odkrywcy przyrody. wychowawcy, nauczyciele przedmiotów, dokumentacja szkolna plany i sprawozdania wychowawców 15
Doradztwo Zawodowe Działania szkoły Odpowiedzialni Monitorowanie 1. Opracowanie narzędzia diagnozującego zapotrzebowanie uczniów na informacje dotyczące możliwości kształcenia. 2. Przeprowadzenie diagnozy zapotrzebowania uczniów na informacje edukacyjno- zawodowe w oparciu o opracowane narzędzia 3. Udzielanie zainteresowanym uczniom informacji edukacyjnych i zawodowych podczas indywidualnych spotkań 4. Udzielanie zainteresowanym rodzicom informacji edukacyjnych i zawodowych podczas indywidualnych spotkań 5. Gromadzenie i prezentacja materiałów i informacji o możliwościach edukacji i pracy w Polsce i w krajach Unii Europejskiej 6. Gromadzenie informacji o sytuacji na lokalnym rynku pracy, o oczekiwaniach pracodawców w zakresie kwalifikacji zawodowych 7. Propagowanie wśród uczniów korzystania ze stron internetowych m.in. szkół średnich, wyższych uczelni, PUP w Nidzicy, lokalnych pracodawców oraz tych wszystkich stron, które zawierają informacje edukacyjne i zawodowe przydatne uczniom 8. Przekazywanie informacji o możliwościach dalszego kształcenia oraz zatrudnienia uczniów Pedagog szkolny, Pedagog szkolny, Pedagog szkolny, Pedagog szkolny, Rodzice Pedagog szkolny Pedagog szkolny, Powiatowy Urząd Pracy w Nidzicy, lokalni przedsiębiorcy Nauczyciel informatyki, Pedagog szkolny Dyrektor Szkoły, pedagog szkolny, wychowawcy klas, bibliotekarz 16
9. Przekazywanie informacji rodzicom o możliwościach dalszego kształcenia oraz zatrudnienia 10. Prowadzenie warsztatów, zajęć zawodoznawczych dla uczniów 11. Prowadzenie zajęć doradczych na lekcjach wychowawczych 12. Udzielanie indywidualnych porad dla uczniów 13. Systematyczne diagnozowanie potrzeb nauczycieli na informacje edukacyjno-zawodowe 14. Inicjowanie współpracy z zewnętrznymi instytucjami wspierającymi WSD 15. Organizowanie spotkań z pracodawcami 16. Gromadzenie, aktualizowanie i udostępnianie informacji edukacyjno- zawodowej Pedagog szkolny, wychowawcy klas Pedagog szkolny, doradcy zatrudnieni w Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Nidzicy, doradca konsultant Wychowawcy klas, pedagog szkolny Pedagog szkolny Pedagog szkolny, Rada Pedagogiczna Dyrektor Szkoły, pedagog szkolny, PPP w Nidzicy, PUP w Nidzicy, Młodzieżowe Centrum Kariery przy OHP w Nidzicy Dyrektor Szkoły, pedagog szkolny Pedagog szkolny, nauczyciel informatyki 17