ALERT ZMIANY W VAT OD 01.2014 R. 1

Szanowni Państwo, Z dniem 1 stycznia 2014 r. wejdą w życie zmiany przepisów dotyczących podatku od towarów i usług. Nowelizacja przepisów ustawy o VAT, która zacznie obowiązywać z nowym rokiem, jest największą zmianą zasad rozliczania tego podatku od około 20 lat. Poniżej prezentujemy najistotniejsze zagadnienia, wymagające od podatników szczególnej uwagi i przygotowania, obejmujące zmiany w zakresie: momentu powstania obowiązku podatkowego, sposobu ustalania podstawy opodatkowania, prawa do odliczenia podatku naliczonego, zasad rozliczania transakcji transgranicznych, zasad fakturowania, zwolnienia z podatku dostawy towarów używanych. ALERT ZMIANY W VAT OD 01.2014 R. 1

ZAGADNIENIE ISTOTNE ZMIANY PRAKTYCZNE ZNACZENIE / REKOMENDACJE Moment powstania obowiązku podatkowego Obowiązek podatkowy będzie powstawał co do zasady z chwilą dokonania dostawy towaru (przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel) lub wykonania usługi (wykonania wszystkich czynności, które się na nią składają). Ograniczenie ilości przypadków szczególnego momentu powstania obowiązku podatkowego oraz zmiana dotychczasowych zasad. Obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą wystawienia faktury w przypadku m.in. usług najmu, dzierżawy, leasingu, usług budowlanych, dostawy energii elektrycznej, cieplnej i gazu przewodowego. Dla usług ciągłych obowiązek podatkowy będzie powstawał z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się płatności lub rozliczenia. Dla usług świadczonych ponad rok obowiązek podatkowy powstanie z upływem każdego roku podatkowego. Odejście od generalnej zasady powiązania momentu powstania obowiązku podatkowego z datą wystawienia faktury. W wielu przypadkach nowe regulacje spowodują przyspieszenie powstania obowiązku podatkowego oraz konieczność finansowania VAT ze środków obrotowych przedsiębiorcy (np. czynności wykonywane pod koniec miesiąca). Kluczowe znaczenie dla ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego będą mieć postanowienia umowne. Zalecane jest dokonanie analizy zawieranych transakcji pod kątem zasad powstania obowiązku podatkowego. ALERT ZMIANY W VAT OD 01.2014 R. 2

ZAGADNIENIE ISTOTNE ZMIANY PRAKTYCZNE ZNACZENIE / REKOMENDACJE Moment powstania obowiązku podatkowego Podstawa opodatkowania Otrzymanie zaliczki nadal będzie skutkowało powstaniem obowiązku podatkowego. Podstawą opodatkowania będzie wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej. Do podstawy opodatkowania nie będzie wliczać się kwoty VAT. Podstawę opodatkowania powiększać będą kwoty kosztów dodatkowych, w szczególności prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy. Możliwość kształtowania momentu powstania obowiązku podatkowego poprzez odpowiednie określenie okresów rozliczeniowych. Zasady opodatkowania zaliczek nie będą miały zastosowania m.in. do dostawy mediów, usług najmu, dzierżawy, leasingu. Nowa definicja podstawy opodatkowania może być dodatkowym argumentem przy opodatkowaniu świadczeń kompleksowych. Weryfikacja umów z kontrahentami w zakresie rodzajów ponoszonych kosztów dodatkowych. Udzielanie skont może powodować problemy w prawidłowym określeniu podstawy opodatkowania na fakturze zalecana weryfikacja umów pod względem zasad udzielania skont. ALERT ZMIANY W VAT OD 01.2014 R. 3

ZAGADNIENIE ISTOTNE ZMIANY PRAKTYCZNE ZNACZENIE / REKOMENDACJE Podstawa opodatkowania Podstawa opodatkowania nie będzie obejmować kwot: i) rabatów z tytułu wcześniejszej zapłaty (skont); ii) upustów i obniżek cen uwzględnionych w momencie sprzedaży; iii) zwrotu udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy, ujmowanych przejściowo w ewidencji. Wątpliwości co do spójności przepisów dotyczących podstawy opodatkowania oraz wystawienia faktur korygujących w zakresie skont. Posiadanie potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez kontrahenta jako warunek obniżenia podstawy opodatkowania, nie będzie konieczne w przypadku udokumentowania próby doręczenia faktury korygującej, przy czym z dokumentacji będzie musiało wynikać, że nabywca towaru lub usługobiorca wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej. Opracowanie procedur rozliczania faktur korygujących in minus; szczególną uwagę należy zwrócić na prowadzenie dokumentacji (m.in. zwrotek) potwierdzającej nadanie i otrzymanie przez kontrahenta faktur korygujących. Ustalając wysokość podatku przy nieodpłatnej dostawie towaru podatnik będzie mógł odnieść się do wartości, jaką zapłaciłby za produkt podobny w chwili powstania obowiązku podatkowego (wartość zaktualizowana, określona na moment dostawy towaru, zamiast wartości historycznej ceny nabycia towaru). ALERT ZMIANY W VAT OD 01.2014 R. 4

Podstawa opodatkowania Prawo do odliczenia podatku naliczonego Przy ustalaniu podstawy opodatkowania w przypadku nieodpłatnej dostawy towarów będzie można odnieść się do ceny nabycia towarów podobnych. Prawo do odliczenia podatku naliczonego będzie powstawało z chwilą powstania obowiązku podatkowego u sprzedawcy, nie wcześniej jednak niż z chwilą otrzymania faktury. Podatek naliczony w przypadku transakcji rozliczanych na zasadzie samonaliczenia będzie można odliczyć pod warunkiem uwzględnienia kwoty podatku należnego w odpowiedniej deklaracji podatkowej. W zakresie przedpłat odliczenie VAT z otrzymanych faktur zaliczkowych nadal będzie możliwe, jeżeli płatność została dokonana i powstał obowiązek podatkowy u sprzedawcy. Przed odliczeniem podatku naliczonego z otrzymanej faktury konieczna będzie weryfikacja, czy u sprzedawcy powstał obowiązek podatkowy. W przypadku rozliczania podatku zgodnie z zasadą samonaliczenia nie będzie możliwe odliczanie VAT naliczonego bez wykazania VAT należnego, co więcej wykazanie VAT należnego w niewłaściwej deklaracji może skutkować brakiem prawa do odliczenia VAT naliczonego. Wpłata zaliczki nie będzie powodować powstania obowiązku podatkowego u sprzedawcy z tytułu m.in. dostawy energii elektrycznej, usług najmu, dzierżawy, leasingu, a tym samym u nabywcy prawo do odliczenia będzie odroczone. ALERT ZMIANY W VAT OD 01.2014 R. 5

ZAGADNIENIE ISTOTNE ZMIANY PRAKTYCZNE ZNACZENIE / REKOMENDACJE Prawo do odliczenia podatku naliczonego Transakcje transgraniczne Obowiązek zmniejszenia podatku naliczonego za okres, w którym nabywca dowiedział się o skorygowaniu (obniżeniu) przez sprzedawcę podstawy opodatkowania. Po stronie podmiotu pośredniczącego brak prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących zwrot wydatków. Obowiązek podatkowy z tytułu eksportu towarów będzie co do zasady powstawał z chwilą dokonania dostawy towarów. W przypadku eksportu towarów, WDT, WNT oraz importu usług, podstawą opodatkowania będzie wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy Niepotwierdzenie otrzymania faktury korygującej w przypadku posiadania informacji, z których wynika, że dokonano zmiany wartości transakcji in minus, nie będzie wystarczające dla odroczenia korekty podatku naliczonego. W przypadku zwrotu wydatków na fakturze należy wskazać dane faktycznego beneficjenta transakcji, który powinien mieć prawo do odliczenia podatku naliczonego. Moment powstania obowiązku podatkowego w eksporcie towarów przestanie być generalnie powiązany z datą wystawienia faktury. Ustalając podstawę opodatkowania w związku z przemieszczeniem towarów własnych w ramach WDT lub WNT, podatnik będzie mógł odnieść się ALERT ZMIANY W VAT OD 01.2014 R. 6

Transakcje transgraniczne towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej. W przypadku przemieszczenia w ramach WDT lub WNT towarów należących do przedsiębiorstwa podatnika, podstawa opodatkowania będzie mogła być ustalana w oparciu o cenę nabycia towarów podobnych. Zastosowanie stawki 0% przy zaliczce w eksporcie będzie możliwe, jeżeli: i) wywóz towarów nastąpi w terminie 2 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym podatnik otrzymał zapłatę oraz ii) podatnik otrzyma w tym terminie dokument potwierdzający wywóz towarów poza terytorium UE; możliwość zastosowania stawki 0% także w sytuacji, gdy wywóz towarów nastąpi w terminie późniejszym, jeżeli będzie to uzasadnione specyfiką realizacji dostawy. do wartości, jaką zapłaciłby za produkt podobny w chwili powstania obowiązku podatkowego (wartość zaktualizowana, określona na moment dostawy towaru, zamiast wartości historycznej ceny nabycia towaru). Kluczowe znaczenie przy ustaleniu właściwej stawki VAT w związku z otrzymaniem zaliczki na poczet eksportu towarów będą miały przyjęte przez kontrahentów warunki dostawy, określające termin wywozu towarów zalecana weryfikacja umów w zakresie przyjętych warunków dostawy. W przypadku WNT, importu towarów oraz importu usług, dla prawidłowego ustalenia momentu powstania prawa do odliczenia konieczne będzie bieżące monitorowanie terminu powstania obowiązku podatkowego oraz terminu otrzymania faktury (dokumentu celnego) dokumentującej ALERT ZMIANY W VAT OD 01.2014 R. 7

Transakcje transgraniczne Powiązanie momentu powstania prawa do odliczenia przy WNT, imporcie towarów oraz imporcie usług z powstaniem obowiązku podatkowego z tytułu tych transakcji. Warunkowe odliczenie podatku naliczonego przy WNT w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tego tytułu obowiązek dokonania korekty VAT naliczonego w przypadku nieotrzymania faktury dokumentującej transakcję w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy. Rozliczenie podatku należnego z tytułu WNT oraz importu usług we właściwym okresie rozliczeniowym jako dodatkowy warunek powstania prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu tych transakcji. transakcję. W sytuacji nieotrzymania faktury dokumentującej WNT w ustawowym terminie, zaistnieje konieczność finansowania podatku należnego z tytułu dokonanej transakcji w związku z obowiązkiem skorygowania odliczonego podatku naliczonego. Zadeklarowanie VAT należnego z tytułu WNT lub importu usług w niewłaściwym okresie rozliczeniowym może skutkować zakwestionowaniem prawa do odliczenia VAT naliczonego. ALERT ZMIANY W VAT OD 01.2014 R. 8

Faktury VAT Wprowadzenie definicji faktury i faktury elektronicznej do ustawy o VAT. Nowa ogólna zasada fakturowania obowiązek wystawienia faktury do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę. W przypadku otrzymania zaliczki/zadatku/przedpłaty, granicznym terminem wystawienia faktury będzie 15. dzień miesiąca następującego po miesiącu otrzymania płatności. Obowiązek wystawienia faktury na żądanie kontrahenta, jeżeli zostało ono zgłoszone w ciągu 3 miesięcy od końca miesiąca, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę. Należy zwracać szczególną uwagę, czy wystawiane i otrzymywane faktury zawierają wymagane dane (tylko wtedy mogą zostać uznane za faktury uprawniające do odliczenia VAT naliczonego). Większa elastyczność w zakresie wystawiania faktur i faktur zaliczkowych, poprzez odejście od 7-dniowego terminu na wystawienie faktury. Możliwość wystawiania faktur zbiorczych dokumentujących wszystkie dostawy/usługi zrealizowane w danym miesiącu (zgodnie z obowiązującymi regulacjami dopuszczalne jest łączne fakturowanie kilku transakcji). Po upływie 3-miesięcznego terminu podatnik nie będzie miał obowiązku wystawienia faktury. ALERT ZMIANY W VAT OD 01.2014 R. 9

Korekty na gruncie VAT Refakturowanie a zwrot wydatków Przyczyna korekty na fakturze korygującej. Elementy zbiorczej faktury korygującej. Wprowadzenie pojęcia zwrotu wydatków rozumianego jako zwrot wydatków ponoszonych w imieniu i na rzecz nabywcy. Nieprecyzyjna definicja zwrotu wydatków odnosząca się do przejściowego ujęcia poniesionych wydatków w ewidencji. Należy pamiętać, żeby na każdej fakturze korygującej wskazać przyczynę jej wystawienia. Zbiorcze faktury korygujące, które nie będą zawierać numerów i dat wystawienia faktur pierwotnych, mogą zostać uznane za nieprawidłowe, a w rezultacie nie będzie możliwe obniżenie podstawy opodatkowania. Konieczność każdorazowej weryfikacji czynności przeniesienia ciężaru ekonomicznego transakcji na faktycznego usługobiorcę w celu ustalenia, czy następuje refakturowanie, a w konsekwencji czynność opodatkowana VAT, czy też zwrot wydatków nie powodujący konsekwencji na gruncie VAT. Właściwym podejściem wydaje się księgowanie takich wydatków na koncie przejściowym zgodnie z Dyrektywą VAT. ALERT ZMIANY W VAT OD 01.2014 R. 10

Towary używane Okres używania towaru przez podatnika będzie bez znaczenia dla objęcia dostawy towarów zwolnieniem z VAT. Zwolnienie dostawy towarów będzie możliwe jeżeli: i) podatnikowi nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu towarów oraz ii) towary były wykorzystywane wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku. Wykorzystywanie towarów na cele działalności opodatkowanej lub mieszanej (tj. zarówno opodatkowanej jak i zwolnionej) będzie wykluczało możliwość skorzystania ze zwolnienia przy ich sprzedaży. Warto rozważyć sprzedaż towarów używanych, wykorzystywanych do czynności opodatkowanych/ mieszanych jeszcze w 2013 r. w celu skorzystania ze zwolnienia. Służymy naszą pomocą i doświadczeniem w przypadku pytań lub wątpliwości. Jarosław Antosik Partner jaroslaw.antosik@accreo.pl +48 22 487 56 19 Magdalena Jaworska Manager magdalena.jaworska@accreo.pl +48 22 487 56 28 ALERT ZMIANY W VAT OD 01.2014 R. 11