Ustawa Deregulacyjna wprowadziła następujące zmiany w Ustawie o VAT:

Transkrypt

1 Ustawa Deregulacyjna wprowadziła następujące zmiany w Ustawie o VAT: Obowiązek podatkowy przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów (dalej: WDT) i wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów (dalej: WNT) Przy WDT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano tej dostawy. Zmianą jaka nastąpiła od 1 stycznia 2013 roku w omawianym zakresie jest fakt, iż otrzymanie zaliczki, zadatku, itp. na poczet WDT lub WNT nie zobowiązuje już do rozliczenia VAT (uchylono art. 20 ust. 3 i ust. 7 Ustawy VAT). Jeżeli jednak od zaliczki na poczet WDT lub WNT VAT został rozliczony przed zmianą przepisu (do 31 grudnia 2012 roku), zgodnie z przepisami przejściowymi, do podstawy opodatkowania tych transakcji nie wlicza się kwoty tej zaliczki, która przed wejściem w życie zmienionych regulacji spowodowała powstanie obowiązku podatkowego z tytułu otrzymania całości lub części zapłaty przed dokonaniem transakcji WDT lub WNT (art. 20 Ustawy Deregulacyjnej). Kolejną zmianą jaką wprowadza Ustawa Deregulacyjna jest dodanie art. 20 ust. 1a Ustawy VAT, który odnosi się do rozliczania wewnątrzwspólnotowych dostaw ciągłych. Dodany przepis stanowi: w przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów wykonywanej w sposób ciągły przez okres dłuższy niż miesiąc uważa się ją za dokonaną z upływem każdego miesiąca do czasu zakończenia dostawy tych towarów. Rozliczanie VAT metodą kasową Dzięki zmianom art. 21 ust 1 i 2 Ustawy o VAT mały podatnik może wybrać metodę rozliczeń polegającą na tym, że obowiązek podatkowy w odniesieniu do dokonywanych przez niego dostaw towarów i świadczenia usług powstaje: 1) z dniem otrzymania całości lub części zapłaty - w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, 2) z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi - w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podmiotu innego niż wymieniony w pkt 1 - po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który będzie stosował tę metodę, zwaną "metodą kasową". Otrzymanie zapłaty w części powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części. 2. Przepis ust. 1 stosuje się do czynności wykonanych w okresie, w którym podatnik stosuje metodę kasową. 1

2 Powyższe oznacza, że przy sprzedaży przez małego podatnika rozliczającego się metodą kasową - dla czynnych podatników VAT obowiązek podatkowy, co do zasady, powstanie dopiero w momencie, gdy kontrahent ureguluje należność (całość lub część) za towar lub usługę (obecnie obowiązek ten - przy braku zapłaty - powstaje 90. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi). Zaś przy sprzedaży przez małego podatnika rozliczającego się metodą kasową - dla innych podmiotów (nie będących czynnymi podatnikami VAT), przy braku zapłaty, podatek VAT będzie trzeba rozliczyć nie później niż 180. dnia (obecnie nie później niż 90. dnia) - licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Dodać należy, że dokonane dostawy i wykonane usługi przez podatnika stosującego kasową metodę rozliczania VAT przed dniem 1 stycznia 2013 roku, powinny być rozliczone na dotychczasowych zasadach (obowiązujących do 31 grudnia 2012 roku). Zaś nowe zasady (wyżej opisane) obowiązują małych podatników w stosunku do czynności dokonywanych od 1 stycznia 2013 roku. Termin odliczania VAT z dokumentu celnego W zakresie terminu odliczenia VAT z dokumentu celnego zastosowanie znajduje zasada ogólna, tj. VAT z dokumentu celnego co do zasady należy odliczyć w okresie rozliczeniowym, w którym mały podatnik stosujący metodę kasową otrzymał taki dokument (art. 86 ust. 16 Ustawy o VAT). Dotychczas (do 31 grudnia 2012 roku) odliczenie przysługiwało za kwartał, w którym podatnik dokonał zapłaty podatku wynikającego z tego dokumentu, nie wcześniej jednak niż z dniem otrzymania dokumentu celnego. Zgodnie jednak z przepisami przejściowymi, do czynności dokonanych przez małych podatników rozliczających się metodą kasową przed dniem 1 stycznia 2013 r. zastosowanie mają dotychczasowe zasady rozliczeń, tj. obowiązujące do dnia 31 grudnia 2012 roku. Także w kwestii odliczania przez tych podatników podatku naliczonego wynikającego z dokumentów celnych otrzymanych do dnia 31 grudnia 2012 r., podatek naliczony wynikający z tych dokumentów będzie odliczany na dotychczasowych zasadach (art. 22 ust. 1 i 2 Ustawy Deregulacyjnej). Zmiana miejsca opodatkowania usług wynajmu środków transportu Od 1 stycznia 2013 roku dodano do art. 28j Ustawy o VAT (regulującego sytuacje krótkoterminowego wynajmu środków transportu) ust. 3, zgodnie z którym w przypadku usług polegających na wynajmie środków transportu, innym niż wynajem krótkoterminowy, na rzecz podmiotów niebędących podatnikami miejscem świadczenia tych usług będzie miejsce, gdzie usługobiorca posiada siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu (art. 28j ust. 3 Ustawy o VAT). 2

3 Przeliczanie kwot w walutach obcych na złote Od dnia 1 stycznia 2013 roku, przeliczenia podstawy opodatkowania wyrażonej w walucie obcej dokonuje się co do zasady jak dotychczas (do 31 grudnia 2012 roku), tj. z zastosowaniem kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Od dnia wejścia w życie Ustawy Deregulacyjnej, podatnik może wybrać zamiast powyżej wskazanego sposobu przeliczenia - sposób przeliczania podstawy opodatkowania wyrażonej w walucie obcej na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. W takim przypadku waluty inne niż euro będzie należało przeliczyć z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro (art. 31a ust. 1 Ustawy o VAT). W sytuacji gdy podatnik wystawi fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego, zastosowanie znajdzie zasada przeliczenia na złote według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury (lub odpowiednio ostatni kurs wymiany opublikowany przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury) (art. 31a ust. 2 Ustawy o VAT). Zwrot VAT jako zabezpieczenie kredytu udzielonego przez bank Ustawa Deregulacyjna wprowadziła także zmiany w zakresie zwrotu różnicy podatku, wynikającego z deklaracji VAT. Zgodnie z nowymi przepisami, zwrot różnicy podatku może być dokonany tak jak przed wejściem w życie Ustawy Deregulacyjnej - na rachunek bankowy podatnika (lub na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej), w terminie 60 dni od złożenia deklaracji VAT, bądź jak stanowi zmieniony art. 87 ust. 2 Ustawy o VAT na wskazany przez podatnika rachunek banku lub na rachunek spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, jako zabezpieczenie udzielanego przez bank (spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową) kredytu. W drugim przypadku konieczne będzie złożenie przez podatnika do naczelnika urzędu skarbowego (w terminie przewidzianym dla złożenia deklaracji podatkowej), pisemnego, nieodwołalnego upoważnienia organu podatkowego, potwierdzonego przez bank (spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową) udzielający kredytu, do przekazania tego zwrotu. Szczegółowe regulacje w powyższym zakresie zawarte zostały w art. 87 ust. 2 i ust. 10a Ustawy o VAT. Zmiany w uldze na złe długi 3

4 1. Regulacje dotyczące wierzyciela: Zgodnie z nowymi regulacjami podatnik (wierzyciel) ma prawo do skorygowania podstawy opodatkowania oraz podatku należnego z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku nieuregulowanych wierzytelności, od terminu płatności których upłynęło 150 dni (a nie jak przed wejściem w życie Ustawy Deregulacyjnej dni) ( art. 89a ust. 1 i 1a Ustawy o VAT). Dokonanie takiej korekty jest zatem możliwe w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150. dzień od terminu płatności wierzytelności, pod warunkiem jednak, że do dnia złożenia deklaracji, w której dokonuje się korekty, wierzytelność nie zostanie uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie (art. 89a ust. 3 Ustawy o VAT). Dodatkowo należy wskazać, iż przysługujące wierzycielowi prawo do korekty może być zrealizowane w terminie późniejszym, jednak należy mieć na uwadze, że korekta ta może być dokonana wyłącznie w ciągu 2 lat, licząc od końca roku, w którym została wystawiona faktura dokumentująca nieuregulowaną wierzytelność (art. 89a ust. 2 pkt 5 Ustawy o VAT). W przypadku uregulowania przez kontrahenta całości lub części należności lub zbycia tej należności po złożeniu deklaracji (w której wierzyciel dokonał korekty) obowiązuje zasada jak dotychczas, tj. podatnik (wierzyciel) zobowiązany jest w takim przypadku do zwiększenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego. Korekty tej należy dokonać w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana przez kontrahenta (lub zbyta). W przypadku częściowego uregulowania należności korekta będzie dokonywana w odniesieniu do tej części (art. 89a ust. 4 Ustawy o VAT). Zmianie przy tym uległy warunki dokonywania przez wierzyciela korekty podstawy opodatkowania oraz podatku należnego: 1. odstąpiono od obowiązku zawiadamiania dłużnika o zamiarze skorygowania przez wierzyciela podstawy opodatkowania oraz podatku należnego (wierzyciel w celu skorzystania z ulgi na złe długi nie będzie już uzależniony od uzyskania potwierdzenia odbioru przez dłużnika ww. zawiadomienia); 2. zrezygnowano z obowiązku zawiadamiania dłużnika o dokonanej korekcie i przesyłania kopii takiego zawiadomienia do organu podatkowego; 3. zmodyfikowano i uzupełniono warunki dokonania korekty, zgodnie z którymi na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty ( ): a) wierzyciel i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni, b) dłużnik nie jest w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji (art. 89a ust. 2 pkt 3 Ustawy o VAT). W celu weryfikacji warunku dotyczącego niepozostawania dłużnika w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji można skorzystać z bazy Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEiIDG) lub Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), które udostępniane są w Internecie. 4

5 Ustawa Deregulacyjna modyfikuje także zasadę zawiadamiania organu podatkowego o dokonanej korekcie. Wierzyciel, tak jak dotychczas, do deklaracji w której dokonuje korekty jest obowiązany załączyć informację o dokonanej korekcie, wskazując w niej kwoty korekty oraz dane dłużnika. Nowością przy tym jest określenie urzędowego wzoru takiego zawiadomienia (VAT ZD) oraz zaznaczenie w deklaracji podatkowej, że taką korektę składa (art. 89a ust. 5 Ustawy o VAT). Wzór zawiadomienia o skorygowaniu podstawy opodatkowania oraz podatku należnego (VAT-ZD) został określony w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 14 grudnia 2012 r. w sprawie wzoru zawiadomienia o skorygowaniu podstawy opodatkowania oraz podatku należnego. 2. Regulacje dotyczące dłużnika: Zgodnie z nowymi regulacjami w przypadku nieuregulowania przez podatnika (dłużnika) całości (lub części) należności w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, zobowiązany on jest do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z faktury opisującej daną należność. Korekta powinna być dokonana przez dłużnika w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze (art. 89b ust. 1 Ustawy o VAT). Powyższego obowiązku (dokonania korekty) nie stosuje się jedynie wówczas, gdy dłużnik ureguluje należność najpóźniej w ostatnim dniu tego okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu płatności tej należności (art. 89b ust. 1a Ustawy o VAT). Dodać przy tym należy, iż bez zmian pozostaje możliwość powrotnego dokonania korekty (w całości lub w części) mającej na celu zwiększenie podatku naliczonego w sytuacji uregulowania przez dłużnika należności (całości lub jej części). Podatnik (dłużnik) jest jednak obowiązany wówczas zaznaczyć w deklaracji podatkowej, że dokonuje powrotnej korekty (art. 89b ust. 4 Ustawy o VAT). Obowiązek dokonania wyżej omawianej korekty ciąży na dłużniku, niezależnie od faktu, czy jego wierzyciel skorzystał z ulgi na złe długi. W przypadku stwierdzenia przez organ podatkowy, że podatnik (dłużnik) nie dokonał stosownej korekty podatku naliczonego, wówczas zgodnie z art. 89b ust. 6 Ustawy o VAT: naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% kwoty podatku wynikającego z nieuregulowanych faktur, który nie został skorygowany ( ). 3. Regulacje dotyczące zarówno wierzyciela jak i dłużnika: Nowe zasady stosowania ulgi na złe długi mają zastosowanie do wierzytelności, które powstaną od dnia 1 stycznia 2013 roku, a także do wierzytelności powstałych przed tą datą, jeżeli nieściągalność została uprawdopodobniona (zgodnie z Ustawą Deregulacyjną) już w 2013 roku (tj. w 2013 roku upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu ich płatności) (art. 23 Ustawy Deregulacyjnej). 5

6 W związku ze zmianami regulacji dotyczących ulgi na złe długi, dokonano również pewnych zmian w art. 99 ust. 7 Ustawy o VAT. Zgodnie z nimi, jeżeli po skorzystaniu z ulgi na złe długi wierzyciel otrzyma zapłatę, a będzie wówczas już podatnikiem zwolnionym podmiotowo lub przedmiotowo z VAT, będzie zobowiązany do złożenia deklaracji VAT (i wykazania w niej "powrotnej" korekty VAT). Podobne regulacje będą dotyczyły także dłużnika, z tym że po zapłacie będzie on mógł (a nie musiał) złożyć deklarację VAT z wykazanym podatkiem naliczonym. 6