Odliczenie VAT z faktur kosztowych zmiany od 2014

Transkrypt

1 Odliczenie VAT z faktur kosztowych zmiany od 2014 Jedną z najważniejszych zmian, jakie wprowadza nowelizacja ustawy o VAT od 2014 r., dotyczy terminu powstania obowiązku podatkowego w VAT. Obowiązująca od 20 lat zasada określania momentu powstania obowiązku podatkowego związana z terminem wystawienia faktury (z pewnymi wyjątkami), przejdzie do lamusa. Teraz moment obowiązku podatkowego będzie powstawał z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Zasady szczegółowo opisuje art. 19a znowelizowanej ustawy o VAT. Zatem od 1 stycznia 2014 r. wystawienie faktury (poza nielicznymi wyjątkami) nie będzie miało żadnego wpływu na powstanie obowiązku podatkowego. Ponadto od 1 stycznia 2014 r. terminy na wystawianie faktur ulegną zmianie. Ogólna zasada 7 dni przestaje obowiązywać, więc w jej miejsce obowiązywać będzie zasada mówiąca, że fakturę trzeba wystawić nie później niż 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym miała miejsce sprzedaż lub otrzymanie płatności (art. 106i). Faktury nie będzie można wystawić wcześniej, niż 30-go dnia przed dokonaniem sprzedaży lub spodziewanym uzyskaniem płatności (dotyczy również faktury zaliczkowych) zapis ten nie dotyczy jednakże wystawiania faktur w zakresie dostawy i świadczenia usług, takich, jak m.in. usługi i dostawy ciągłe, media, najem, stała obsługa prawna i biurowa. Innymi słowy: Dotychczas obowiązek podatkowy powstawał, co do zasady, z chwilą wydania towarów lub wykonania usługi, a jeżeli czynności te powinny być potwierdzone fakturą, to z chwilą wystawienia tej faktury, nie później jednak niż w ciągu 7 dni licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Od 1 stycznia 2014 r. zasadą jest, iż obowiązek podatkowy powstaje tylko z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi (czyli z chwilą sprzedaży). Przekazanie przez właściciela na rzecz nabywcy prawa do rozporządzania towarem ma więc istotne znaczenie dla powstania obowiązku podatkowego. Ale uwaga! Powyższe terminy wystawiania faktur nie mają żadnego wpływu na powstanie obowiązku podatkowego. Wystawienie faktury np. 5 lutego za dostawę towarów dokonaną np. w dniu 25 stycznia nie spowoduje przesunięcia konieczności rozliczenia VAT na kolejny okres. Obowiązek podatkowy powstanie w okresie, w którym miała miejsce dostawa, czyli w styczniu. Tak samo będzie w przypadku wystawienia faktury przed 30 dniem przed dokonaniem sprzedaży. W związku z tą zmianą, zgodnie z którą rozliczenie podatku VAT należnego nastąpi w miesiącu dokonania dostawy towarów lub wykonania usług, ważne jest, aby faktura zawierała (zgodnie z art. 106e ust. 1): - datę jej wystawienia, i - datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, jeżeli nastąpiła przed sprzedażą, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury, Daty te ważne są również dla otrzymującego fakturę, bowiem od 1 stycznia 2014 r. prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy, ale nie wcześniej niż w miesiącu otrzymania faktury. Zatem przedsiębiorca, aby nabył prawo do odliczenia podatku VAT musi przede wszystkim sprawdzić, kiedy doszło do sprzedaży albo wykonania usługi (wtedy powstaje obowiązek podatkowy u sprzedawcy i wtedy nabywca będzie miał prawo do odliczenia VAT) oczywiście tylko w przypadku, gdy sprzedawca skorzystał z opcji wcześniejszego wystawienia faktury, ale to powinno być wykazane na fakturze. Jednocześnie z dalszego przepisu (art. 86 ust.10b) wynika, że prawo do odliczenia nie powstaje wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny (dotyczy to również zapłaty zaliczek, zadatków czy rat). Tak więc, dla odliczenia VAT-u konieczne będzie spełnienie łącznie dwóch warunków: Powstanie obowiązku podatkowego u sprzedawcy, Podatnik musi posiadać fakturę lub dokument celny danej transakcji.

2 Nowe reguły w odliczaniu podatku naliczonego (zawartego w fakturach zakupu), będą wymagały m.in. śledzenia momentu powstania obowiązku podatkowego u dostawcy. Przepis stosuje się odpowiednio do całości lub części zapłaty uiszczanej przed dokonaniem sprzedaży towarów jak i wykonaniem usługi (art. 86 ust. 10c) Proszę zapamiętać! Prawo do odliczenia VAT nie będzie jak dotychczas powstawało z momentem otrzymania faktury, lecz z chwilą powstania obowiązku podatkowego u sprzedawcy towarów lub usług, ale nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny (art. 86 ust. 10b). Zatem w dalszym ciągu podstawą dającą prawo do odliczenia będzie wciąż faktura. Należy zwrócić jeszcze uwagę na fakt, że zgodnie z art. 86 ust. 11 jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminie w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy u sprzedawcy, może tego dokonać w dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych dwóch okresów nie liczy się zatem od otrzymania faktury a od momentu powstania obowiązku podatkowego. Należy więc kontrolować zamiast jednej dwie daty: - moment powstania obowiązku podatkowego u sprzedawcy; czyli wydania towaru lub uznania usługi za wykonaną, - termin otrzymania faktury. Przykład 1: Firma A w styczniu wystawiła fakturę zaliczkową, którą firma B otrzymała w tym samym miesiącu, ale zaliczkę wpłaci w miesiącu lutym, co oznacza, że obowiązek podatkowy i konieczność zapłacenia podatku dla Firmy A powstanie w rozliczeniu za luty. W tym też miesiącu Firma B może dokonać odliczenia podatku naliczonego pomimo posiadania faktury zaliczkowej już w styczniu. Przykład 2: Jeżeli w styczniu Firma A sprzeda towar na podstawie faktury, ale Firma B otrzyma fakturę dopiero w lutym to prawo do odliczenia powstanie również w lutym (lub w marcu). Natomiast firma A będzie musiała podatek VAT rozliczyć w styczniu. Przykład 3: Jeżeli Firma A wystawi fakturę w styczniu, i Firma B otrzyma tę fakturę również w styczniu, ale usługa zostanie wykonana dopiero w marcu to prawo do odliczenia przypadnie w marcu, również firma A rozliczy podatek VAT w marcu. Przykład 4: Firma A wystawiła w lutym fakturę na sprzedaż towarów dokonaną w styczniu. Firma B otrzymała fakturę dopiero w marcu. Prawo odliczenia podatku VAT w firmie B powstanie dopiero w marcu. Firma A podatek VAT rozliczy w styczniu. Zatem, jeśli sprzedaży dokonano w styczniu i nabywca otrzymał też w tym miesiącu fakturę to będzie miał możliwość odliczenia VAT-u w styczniu, lutym albo w marcu. Jeśli otrzyma fakturę w lutym taką możliwość będzie miał tylko w lutym i marcu, a jeśli fakturę otrzyma w marcu, to tylko w tym miesiącu będzie mógł odliczyć VAT. W przypadku otrzymania faktury później, możliwe jest odliczenie podatku VAT tylko w miesiącu, w którym podatnik tą fakturę otrzymał. Za i przeciw z wystawiania faktur przed dostawą Jednym z niewątpliwych plusów korzystania z opcji wystawiania faktur do 30 dni przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi jest (wg ustawodawcy) odejście od zbędnej papirologii przedsiębiorca wystawiając jedną fakturę oszczędza papier i toner do drukarki, bo nie musi swojemu kontrahentowi wystawić pro formę, jako oferty handlowej, następnie faktury zaliczkowej na otrzymaną przedpłatę, a po zrealizowaniu zamówienia faktury końcowej (!) Oznacza to również znaczną oszczędność czasu. Ustawodawca tłumacząc ten przepis stwierdził Wystawianie jednej faktury zamiast trzech

3 odrębnych, pozwoli skrócić dotychczasowe czynności o kilka minut, co w przełożeniu na ilość kontrahentów może dać sporą oszczędność czasu. Przedsiębiorcy, którzy prowadzą jednoosobowe działalności, mogą jednego dnia wystawić kilka faktur do przyszłych zleceń. Tym samym nie muszą skupiać swojej uwagi na dokumentowaniu transakcji, tylko na ich realizacji...i to nam się bardzo podoba, wzięto w końcu pod uwagę apele przedsiębiorców, aby ułatwić i usprawnić prowadzoną przez nich działalność gospodarczą!!! Również nabywca może odnieść w pewnym stopniu korzyść z wcześniejszego otrzymania faktury. Wprawdzie moment wpływu dokumentu nie uprawnia go jeszcze do odliczenia podatku VAT ciągle będzie musiał upewniać się kiedy sprzedawca dokona dostawy towarów lub wykona przyobiecaną mu usługę, jednakże jak tylko to nastąpi, będzie w posiadaniu dokumentu, który da mu takie prawo. To też prawidłowy tok myślenie w kierunku usprawnienia pracy przedsiębiorcom. Niestety są również minusy przemawiające przeciw wcześniejszemu wystawianiu faktur. Do najważniejszych z nich należy moment powstania obowiązku podatkowego na gruncie podatku dochodowego. Zgodnie z art. 14 ust 1c updof, za datę powstania przychodu uważa się w dalszym ciągu dzień wydania rzeczy lub wykonania usługi (albo częściowego jej wykonania), nie później niż dzień: wystawienia faktury, albo uregulowania należności. Ustawodawca nowelizując ustawy podatkowe nie dokonał żadnych zmian w terminie powstania obowiązku podatkowego w PIT i CIT. Zatem, nawet jeśli sprzedaż jeszcze nie zostanie dokonana, moment wystawienia faktury będzie obligował podatnika do wykazania przychodu i zapłaty zaliczki na podatek dochodowy. Z kolei, otrzymanie takiej faktury przez nabywcę (prócz oczywistych korzyści!) może stanowić utrapienie bowiem otrzymanie faktury nie pozwoli na odliczenie podatku VAT, a przedsiębiorcy będą musieli pilnować dwóch dat: otrzymania faktury oraz realizacji dostawy bądź uznania usługi za wykonaną. Trzeba mieć bowiem na uwadze regulacje ujęte w art. 86 ust. 10 ustawy o VAT, zgodnie z którym: Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy. Zwracamy uwagę, że możliwość wystawienia faktury do 30 dni przed dokonaniem dostawy, wykonaniem usługi bądź otrzymaniem zaliczki, jest tylko dodatkową opcją, którą zapewnia ustawodawca. Należy więc przeanalizować wszystkie aspekty za jak i przeciw w wystawianiu tego typu dokumentów. Moment odliczenia podatku VAT z duplikatu faktury jest uzależniony od otrzymania lub nieotrzymania pierwotnej faktury zakupu przez podatnika. W przypadku otrzymania faktury zakupu przez podatnika (i późniejszego otrzymania duplikatu np. z powodu zniszczenia faktury zakupu), późniejsze otrzymanie duplikatu nie przedłuża ani nie przesuwa momentu, w którym może dojść do odliczenia podatku VAT. Prawo do odliczenia podatku naliczonego w takiej sytuacji powstało bowiem w momencie, w którym podatnik otrzymał fakturę zakupu, pod warunkiem, iż od tej transakcji u sprzedawcy powstał już obowiązek podatkowy. Nieotrzymanie faktury zakupu przez podatnika i otrzymanie wyłącznie duplikatu faktury zakupu przez podatnika umożliwia odliczenie podatku VAT dopiero w okresie, w którym otrzymał fakturę duplikat i również pod warunkiem, iż od tej transakcji u sprzedawcy powstał już obowiązek podatkowy. Wyjątki od zasady ogólnej powstania obowiązku podatkowego Powyższa zmiana w przepisach niesie za sobą sporo konsekwencji, ponieważ dotychczasowe szczególne zasady odliczania VAT przestaną obowiązywać. 1. Mowa tutaj o usługach wskazanych w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT, tj. - dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego; - usług: telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych, - wymienionych w poz , 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy (np. Usługi związane z uzdatnianiem i dostarczaniem wody za pośrednictwem sieci wodociągowych; Usługi związane z usuwaniem odpadów; z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków; związanych z recyklingiem; zamiatania śmieci i usuwania śniegu lub Usługi sanitarne), - najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze,

4 - ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia, - stałej obsługi prawnej i biurowej, - dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego. obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury. Dla wielu przedsiębiorców spowoduje to konieczność szybszego deklarowania podatku należnego. Natomiast prawo do odliczenia podatku VAT od zakupu tych usług dokonanych od 2014 roku powstanie w momencie otrzymania faktury przez nabywcę. Dotychczasowe regulacje przewidywały odliczenie VAT rozliczeniu za okres, w którym upływa termin płatności określony na fakturze. Skoro obowiązek podatkowy dotyczący w/w powstanie już w dacie wystawienia faktury, zatem podatnik otrzymujący fakturę dokumentującą zakup będzie mógł od razu odliczyć podatek VAT naliczony. 2. Momenty odliczenia VAT przy WNT, odwrotnym obciążeniu, przy szczególnych procedurach importu towarów. Szczególnie uważni muszą być przedsiębiorcy, którzy mają do czynienia z wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów (WNT). W takiej sytuacji prawo do odliczenia VAT powstanie także w momencie, w którym wystąpił obowiązek podatkowy. Odliczenie będzie jednak możliwe dopiero po otrzymaniu faktury. Brak takiego dokumentu ograniczy możliwość odliczenia VAT od WNT, przy jednoczesnym obowiązku wykazania VAT należnego (wynikającego ze sprzedaży) od tego zakupu. W konsekwencji rozliczenie VAT od tej transakcji nie będzie neutralne dla przedsiębiorcy. Podatnik dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, jeśli nie otrzyma faktury zakupu w ciągu 3 miesięcy (licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiła dostawa) jest zobowiązany do korekty odliczonego wcześniej od nabycia podatku naliczonego (art.86 ust.10g ustawy). Korekty dokonuje w okresie, w którym mija 3 miesięczny termin. Innymi słowy brak faktury będzie skutkował koniecznością zwrotu podatku naliczonego do urzędu skarbowego. Późniejsze otrzymanie faktury będzie oczywiście dawało podatnikowi możliwość powtórnego wykazania podatku naliczonego w bieżącej deklaracji VAT i odzyskania podatku z tytułu WNT (art.86 ust.10h ustawy). W kontekście tych zmian znowu nasuwa się przypuszczenie, że jeśli przedsiębiorcy unijni nie będą terminowo wystawiać i przesyłać polskim podatnikom faktur to może się okazać, że będą oni zmuszeni do finansowania VAT od nabyć wewnątrzwspólnotowych, co w efekcie oznacza wzrost kosztów nabycia towarów z UE, czyli kto na tym zyska?. Trzeba jednak sprawiedliwie stwierdzić, że korekta podatku naliczonego może być dokonana przez tego nabywcę dokładnie w tym samym okresie, kiedy korekta podatku należnego, czyli w ciągu pięciu lat od końca roku, w którym podatnik nabył prawo do odliczenia. Okres korekty podatku naliczonego pozostał niezmieniony i nadal jest liczony od początku roku, w którym powstało prawo do odliczenia VAT. Faktury korygujące Wprowadzono przepis ustanawiający wyjątek od obowiązku posiadania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej. W przypadku, gdy podatnik nie uzyskał tego potwierdzenia, ale podjął udokumentowaną próbę doręczenia faktury korygującej i z posiadanej dokumentacji wynika, że nabywca towaru lub usługobiorca wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej, jej wystawca będzie mógł dokonać obniżenia podatku należnego w wysokości wynikającej z faktury korygującej. Kasowa metoda rozliczania VAT Od 1 stycznia 2014 r. przepisem regulującym zasady odliczania VAT przez małych podatników rozliczających VAT metodą kasową, będzie przepis art. 86 ust. 10e ustawy o VAT. W myśl tej regulacji prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w odniesieniu do nabytych przez małego podatnika towarów i usług, w okresie stosowania przez niego metody kasowej, powstawać będzie nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokona zapłaty za te towary i usługi.

5 Faktury zaliczkowe Od początku 2014 r. podatnik będzie miał obowiązek wystawić fakturę w sytuacji, gdy przed wydaniem towaru czy wykonaniem usługi otrzyma część należności, w odniesieniu do której powstaje obowiązek podatkowy. Fakturę zaliczkową będzie się wystawiało zasadniczo nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy. Przy czym nie będą mogły być wystawione wcześniej niż 30. dnia przed otrzymaniem na poczet przyszłej dostawy towaru lub wykonaniem usługi całości lub części zapłaty. W niektórych sytuacjach podatnik nie będzie miał obowiązku wystawienia faktur zaliczkowych. Nie należy dokumentować fakturami zaliczek następujących czynności: wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych, usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, usług ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia, usług stałej obsługi prawnej i biurowej, tzw. usług związanych z nieczystościami, wymienionymi w poz , 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy o VAT. Szczególne terminy wystawiania faktur Nowelizacja przewiduje także kilka wyjątków od podstawowego terminu wystawiania faktur (art. 106i). Fakturę wystawia się nie później niż: dnia od dnia wykonania usługi w przypadku świadczenia usług budowlanych i budowlano-montażowych; dnia od dnia wydania towarów w przypadku dostawy książek drukowanych (z wyłączeniem map i ulotek) oraz gazet, czasopism i magazynów drukowanych (PKWiU ex i PKWiU ex ); dnia od dnia wykonania czynności polegających na drukowaniu książek (z wyłączeniem map i ulotek) oraz gazet, czasopism i magazynów (PKWiU ex i PKWiU ex ), z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług; dnia od pierwszego wydania towarów w przypadku dostawy książek drukowanych (z wyłączeniem map i ulotek) oraz gazet, czasopism i magazynów, drukowanych, gdy umowa przewiduje rozliczenie zwrotów wydawnictw; 5. 7 dnia od określonego w umowie dnia zwrotu opakowania w przypadku nie zwrócenia przez nabywcę opakowania zwrotnego objętego kaucją; dnia od wydania opakowania, jeżeli w umowie nie określono terminu zwrotu opakowania w przypadku j.w. W przypadkach wymienionych w pkt 1-4 obowiązek podatkowy powstaje w sposób szczególny w dacie wystawienia faktury VAT. Oznacza to, że im szybciej będzie wystawiona faktura tym szybciej należy rozliczyć podatek VAT z tego tytułu. Faktury na żądanie Z początkiem 2014 r. wprowadzone zostały również odrębne terminy wystawiania faktur na żądanie (art. 106b ustawy o VAT). Mowa tutaj o przypadkach sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz sprzedaży zwolnionej od podatku VAT (w tym przypadku bez znaczenia jest, jaki jest status nabywcy towaru lub usługi). Sprzedawca nie będzie miał obowiązku wystawienia faktury, jeśli żądanie jej wystawienia zostanie zgłoszone po upływie 3 miesięcy licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano zaliczkę. Jeśli jednak wyrazi wolę wystawienia faktury otrzymując żądanie jej wystawienia po tym terminie, wówczas powinien wystawić ją w terminie 15 dni od dnia zgłoszenia żądania.