Rachunek kosztów zmiennych prowadzenie: dr Adam Chmielewski
koszty produkcji ogólne zarządu i sprzedaży zmienne stałe produkt zapasy sprzedane wynik finansowy
Czym są koszty stałe i zmienne? koszty zmienne koszty, których wartość reaguje na zmianę wielkości produkcji, np.: drewno używane do produkcji stołów w fabryce mebli paliwo w samochodzie koszty stałe koszty, których wartość nie jest zależna od wielkości produkcji, np.: amortyzacja maszyny (przy metodzie liniowej) czynsz za magazyn jest to klasyfikacja kosztów według poziomu reakcji na zmianę wielkości produkcji (działania)
Podsumowanie klasyfikacji kosztów koszty bezpośrednie koszty pośrednie koszty zmienne Koszt zasobu, którego zużycie jest proporcjonalne do wielkości produkcji Przykład: koszt drewna używanego przy produkcji krzeseł Koszt zasobu zużywanego proporcjonalnie do wielkości produkcji, ale dotyczącego wielu obiektów kosztowych. Przykład: koszt kleju zużywanego przy produkcji krzeseł, stołów, szafek koszty stałe Koszt, którego wartość nie jest zależna od wielkości produkcji, ale który dotyczy tylko jednego obiektu kosztowego. Przykład: wynagrodzenie kontrolera jakości tylko jednego asortymentu produkcji. Koszt zasobu, którego zużycie nie jest zależne od wielkości produkcji i dotyczy wielu obiektów kosztowych. Przykład: koszt utrzymania magazynu produktów w przedsiębiorstwie.
Koszty całkowite w rachunku kosztów zmiennych K KC = KZ + KS KC = j.k.z. * x + KS koszty całkowite koszty zmienne koszty stałe X
Założenia do modelu typowy przedział produkcji horyzont czasowy model jest krótkoterminowy proporcjonalna zmienność kosztów brak wpływu czynników zewnętrznych na koszty (np. zmiana cen) wielkość produkcji = wielkości sprzedaży ew. analizujemy koszty dotyczące tylko produkcji sprzedanej
K, P Wynik finansowy w rachunku kosztów zmiennych przychody P 2 zysk K 2 koszty całkowite K 1 strata P 1 X 1 X 2 X
Próg rentowności K, P przychody P 3 = K 3 koszty całkowite wynik = 0 X 3 X
Zadanie Antoni planuje sprzedawać książki do rachunkowości zarządczej podczas dwudniowych targów książki studenckiej. Może je kupić od hurtownika po 120 zł za sztukę z przywilejem zwrotu niesprzedanych egzemplarzy. Książki będą sprzedawane po 200 zł za sztukę. Antoni zapłacił już 2000 zł za wynajem miejsca na całe dwudniowe targi. Spodziewa się, że sprzeda 40 egzemplarzy i nie poniesie żadnych dodatkowych kosztów. Oblicz wynik przy sprzedaży 0, 1, 5, 25, 40 książek?
Analiza CVP 0 1 5 25 40 przychody 0 200 1 000 5 000 8 000 koszty zmienne 0 120 600 3 000 4 800 marża brutto 0 80 400 2 000 3 200 koszty stałe 2 000 2 000 2 000 2 000 2 000 wynik operacyjny - 2 000-1 920-1 600 0 1 200 marża jednostkowa różnica między ceną i jednostkowym kosztem zmiennym marża łączna marża osiągana na wszystkich sprzedanych produktach stopa % marży relacja marży jednostkowej do ceny sprzedaży (ew. marży łącznej do przychodów)
Próg rentowności próg rentowności ilość (lub wartość) sprzedaży, przy której: przychody równają się kosztom wynik = 0 łączna marża pokrywa koszty stałe przychody koszty zmienne koszty stałe = wynik operacyjny ( cena jedn. * ilość sprzedaży ) ( jedn. k. zmienne * ilość sprzedaży ) - koszty stałe = wynik operacyjny (C * X) (JKZ * X) KS = WO Przy progu rentowności: (C * X) (JKZ * X) KS = 0
Próg rentowności metoda pokrycia marżą Przekształcając poprzednie równanie: (C * X) (JKZ * X) KS = WO (C JKZ) * X = KS + WO marża * X = KS + WO W punkcie rentowności wynik = 0, więc: BEPi = KS / (C JKZ) BEPi = Co to oznacza?
Oblicz wartościowy próg rentowności? BEPw = BEPi * C Co to oznacza? Alternatywna metoda obliczania BEPw BEP w = koszty stałe 2 000 = stopa procentowa marży 40% = 5 000
margines bezpieczeństwa kwota przychodów osiągana powyżej progu rentowności Oblicz margines bezpieczeństwa. Wyraź go wartościowo i ilościowo. MBi = X planowane BEPi MBw = P planowane BEPw MBi = lub MBw = MBi = MBw = Czy jest to poziom bezpieczny? MB% = MBI / X planowane MB% = MBW / P planowane MB% = lub MB% = MB% = MB% = Sprzedaż Antoniego może być niższa od planowanej o nie więcej niż. aby uniknął on straty.
Docelowy wynik operacyjny i netto Ile książek musi sprzedaż Antoni by osiągnąć wynik operacyjny 2 000 PLN? Ile książek musi sprzedaż Antoni by osiągnąć wynik netto 2 000 PLN jeżeli podatek wynosi 20% od dochodu? docelowy wynik netto = docelowy wynik operacyjny * (1- stopa podatkowa) docelowy wynik operacyjny = docelowy wynik netto / (1- stopa podatkowa)
Rachunek kosztów zmiennych w decyzjach zarządczych Antoni zastanawia się, czy umieścić reklamę w broszurze targowej. Będzie ona kosztować 500 zł. Antoni spodziewa się, że umieszczenie reklamy zwiększy sprzedaż o 10 %. Czy warto zareklamować się w broszurze targowej?
Rachunek kosztów zmiennych w decyzjach zarządczych Antoni zastanawia się czy nie obniżyć ceny sprzedaży do 175 zł. Przy tej cenie spodziewa się sprzedaży 50 egzemplarzy oraz obniżenia ceny przez hurtownika do 115 zł. Czy warto obniżyć cenę?
Dźwignia operacyjna Antoni płaci 2000 zł za najem miejsca na targach. Przypuśćmy, że miał do wyboru trzy opcje: czynsz 2 000 zł czynsz 800 zł + 15 % od obrotu 25% od obrotu Którą opcję powinien był wybrać?
K Strategie kosztowe koszty elastyczne K X koszty sztywne X
Analiza wieloasortymentowa cukiernia pączek sernik drożdżówka jedn. k. zmienny 0,35 0,55 0,6 cena 1,00 0,90 1,20 wielkość sprzedaży 7 000 3 000 5 000 średnia stopa % marży = =
Analiza wieloasortymentowa cukiernia Oblicz wartościowy próg rentowności dla cukierni BEPw = KS / średnia stopa procentowa marży BEPw = BEPw Co to oznacza? Oblicz margines bezpieczeństwa? MBw = P planowane BEPw MBw = MBw = Czy jest to akceptowalny poziom? MB% = MBw / P planowane MB% = MS% =
Analiza wieloasortymentowa cukiernia Właściciel planuje kupić nowe urządzenia gastronomiczne do wypieku ciastek. Oczekuje, że obniży to koszty zmienne produkcji o 10%. Amortyzacja nowych maszyn będzie wynosiła 1000 zł miesięcznie. Czy warto inwestować? Za pomocą nowej kampanii promocyjnej można zmienić strukturę sprzedaży na : 10 000 pączków, 2 000 serników, 3 000 drożdżówek. Promocja będzie kosztowała 500 zł miesięcznie. Czy warto promować pączki?
Analiza wieloasortymentowa cukiernia Ile ciastek każdego rodzaju musi cukiernia sprzedać (zachowując strukturę ilościową sprzedaży), aby osiągnąć wynik w wysokości 5 000 zł?
Dziękuję za uwagę chmiel@mail.wz.uw.edu.pl