RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1604880 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 09.06.2005 05012387.6 (13) T3 (51) Int. Cl. B61D1/08 B61D31/00 (2006.01) (2006.01) (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej 25.07.2007 Europejski Biuletyn Patentowy 2007/30 EP 1604880 B1 (54) Tytuł wynalazku: Piętrowy wagon osobowy jako pojazd szynowy z przedziałami do spania i/albo leżenia (30) Pierwszeństwo: DE200420009131U 10.06.2004 (43) Zgłoszenie ogłoszono: 14.12.2005 Europejski Biuletyn Patentowy 2005/50 (45) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: 31.12.2007 Wiadomości Urzędu Patentowego 12/2007 (73) Uprawniony z patentu: Fahrzeugtechnik Dessau AG - Railroad Technologies -, Dessau, DE PL/EP 1604880 T3 (72) Twórca (y) wynalazku: Marx Werner, Dessau, DE (74) Pełnomocnik: Polservice Kancelaria Rzeczników Patentowych Sp. z o.o. rzecz. pat. Tylińska Irena 00-950 Warszawa skr. poczt. 335 Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).
49P21756PL00 EP 1 604 880 1 Opis Przedmiotem wynalazku jest piętrowy wagon osobowy jako pojazd szynowy z przedziałami do spania i/albo do leżenia, o cechach według części przedznamiennej zastrzeżenia 1. 5 10 15 20 25 Już od dłuższego czasu znane jest zastosowanie wagonu piętrowego jako pojazdu szynowego do przewozu osób w ruchu kolejowym. Wagony piętrowe mają wielkość i kształt zewnętrzny uwarunkowane kolejowymi warunkami technicznymi. Zasadniczą rolę w wyposażeniu wagonu piętrowego jako wagonu do leżenia lub spania odgrywa wykorzystanie istniejącej przestrzeni do rozmieszczenia miejsc sypialnych lub też miejsc leżących. Zaokrąglony dach ogranicza wysokość wyższego piętra w strefie boków podłużnych. Tak więc przy zadanej szerokości wagonu występują znaczne problemy z rozmieszczeniem poszczególnych przedziałów mających możliwie dużą ilość miejsc sypialnych i leżących i zapewniających pasażerom jeszcze dostateczną swobodą ruchu. Z EP 0 384 262 B1 znany jest piętrowy wagon sypialny, który jest wyposażony w jeden korytarz boczny z podłogą usytuowaną na podwyższeniu w połowie wysokości między poziomem niższego piętra i wyższego piętra. Z tego korytarza bocznego są dostępne, za pomocą zstępujących schodów krętych, po dwa położone obok siebie dolne przedziały i za pomocą wstępujących schodów krętych po dwa położone obok siebie górne przedziały. Schody te przeplatają się ze sobą. Dolne i górne przedziały
2 5 pokrywają się w zarysie ze sobą. Schody kręte wymagają dużo miejsca i są niewygodne zwłaszcza dla starszych pasażerów. Dostęp do poszczególnych przedziałów jest nadzwyczaj wąski i prawie uniemożliwia wejście z większymi sztukami bagażu. Podwyższony korytarz boczny wymaga ze względów statycznych zwiększonych nakładów przy produkcji takich wagonów. Rozwinięcie tego rozwiązania opisano w DE 43 15 353 C2. 10 15 20 25 30 Poszczególne przedziały są rozdzielone na trzy moduły o jednakowej szerokości. Pierwszy moduł jest przeznaczony dla dwóch leżanek usytuowanych nad sobą w kierunku poprzecznym pojazdu. Środkowy moduł służy jako dojście i miejsce stojące. Trzeci moduł przeznaczony jest na następną powierzchnię do leżenia i ma wnękę na dojście do odpowiadającego przedziału. Usytuowane na sobie przedziały zachodzą na siebie w planie na dwie szerokości modułu. Dostęp do poszczególnych przedziałów niższego lub też wyższego piętra umożliwiają przemieszczone proste schody wstępujące i zstępujące, poprzeczne do kierunku jazdy. Taka konfiguracja przedziałów wymaga dużych nakładów produkcyjnych. Ze względu na przewidziane wnęki, w każdym przedziale można zainstalować tylko trzy miejsca do leżenia o zwykłej długości. U podstaw wynalazku leży zadanie stworzenia piętrowego wagonu osobowego jako pojazdu szynowego z przedziałami do spania i/albo do leżenia, który odznacza się lepszym wykorzystaniem przestrzeni i większą ilością miejsc do spania i/albo do leżenia o
3 zwykłej wielkości, umożliwia wygodny dostęp do poszczególnych przedziałów i wymaga mniejszych nakładów produkcyjnych i montażowych. 5 10 15 20 25 30 Zgodnie z wynalazkiem zadanie to zostało rozwiązane za pomocą cech znamiennych podanych w zastrzeżeniu 1. Korzystne ukształtowania i rozwinięcia są przedmiotem zastrzeżeń 2 do 10. Zaproponowany piętrowy wagon osobowy posiada jeden jedyny korytarz boczny, który jest położony przy jednym z podłużnych boków wagonu, w części jednopiętrowej, bezpośrednio na wysokości pomostu wejściowego i wyjściowego i jest obniżony w części dwupiętrowej. Między różnymi poziomami korytarza bocznego są umieszczone krótkie schodki. Układ z obniżonym korytarzem bocznym w części dwupiętrowej, który leży w jednej płaszczyźnie z podłogą niższego piętra, umożliwia lepszy podział przestrzeni na poszczególne przedziały niższego i wyższego piętra. Poza tym obniżony korytarz boczny na wysokości podłogi jest korzystny ze względów statycznych i przyczynia się do znacznego obniżenia kosztów produkcji i montażu wagonu osobowego. Poszczególne przedziały na niższym i wyższym piętrze pokrywają się w zarysie ze sobą i są umieszczone poprzecznie do kierunku jazdy. Każdorazowo za pierwszym przedziałem i potem za dwoma następnymi sąsiednimi przedziałami są umieszczone między nimi proste schody przebiegające poprzecznie do kierunku jazdy, które prowadzą z bocznego korytarza, a więc z niższego piętra, na wyższe piętro. Schody te mają dostateczną szerokość, tak, że pasażerowie, również z bagażem, mogą dostać się wygodnie i bez większych
4 5 10 15 20 25 30 problemów do odpowiednich przedziałów wyższego piętra. Schody te przechodzą w podest, z którego jest dojście do obu górnych przedziałów. Dla dojścia do tych przedziałów przewidziane są drzwi przesuwane poruszające się poprzecznie do kierunku jazdy. Przedziały wyższego piętra rozciągają się na całej szerokości pojazdu, a więc są dość duże i umożliwiają umieszczenie czterech leżanek o normalnej długości (około 1,90 m), przy czym każdorazowo dwie z tych leżanek są umieszczone jedna nad drugą. Ze względu na dużą przestrzeń jaką oferują przedziały na wyższym piętrze, nadają się one dobrze dla podróżnych z dziećmi lub dużym bagażem. Przedziały wyższego piętra są wyposażone w dwa naprzeciwległe okna zewnętrzne, które zapewniają dobre oświetlenie przedziału. Przedziały usytuowane na niższym piętrze są dostępne bezpośrednio z korytarza bocznego, bez stopni, i podobnie jak przedziały wyższego piętra są wyposażone każdorazowo w cztery leżanki umieszczone poprzecznie do kierunku jazdy. Do przedziałów niższego piętra wchodzi się przez drzwi uchylne lub przesuwane. Przestrzeń za schodami prowadzącymi na wyższe piętro może być wykorzystana jako miejsce na elementy wyposażenia technicznego lub na bagaż i jest dostępna przez zamykany klapą otwór usytuowany na sąsiedniej ścianie bocznej. W części jednopiętrowej znajduje się przynajmniej jedno pomieszczenie sanitarne oraz następne przedziały z miejscami do leżenia i/albo do siedzenia, które są
5 5 10 dostępne z bocznego korytarza przez drzwi uchylne lub przesuwane. Przedziały te są dostępne zaraz po wejściu do wagonu i korzystnie są wyposażone w cztery leżanki. Nadają się te przedziały także dla osób niepełnosprawnych, na przykład dla osób poruszających się na wózku. Umieszczone w przedziałach leżanki mają tradycyjną konstrukcję i mogą być łatwo przekształcone także na miejsca do siedzenia. Z punktu widzenia komfortu podróży korzystnie jest też, że wszystkie przedziały mają przynajmniej jedno duże okno zewnętrzne. Wynalazek objaśnia się niżej na przykładzie realizacji ukazanym na przynależnym rysunku, na którym 15 fig. 1 przedstawia widziany z boku piętrowy wagon sypialny, fig. 2 - przekrój podłużny według linii A-A na fig. 1, fig. 3 - przekrój podłużny według linii B-B na fig. 1, fig. 4 - przekrój poprzeczny według linii C-C na fig. 1 i 20 25 fig. 5 - przekrój poprzeczny według linii D-D na fig. 1. Pokazany na fig. 1 piętrowy wagon sypialny składa się z pudła wagonowego 1 z dwoma wózkowymi zespołami jezdnymi 2. Wagon sypialny jest podzielony na dwie jednopiętrowe części 3, 3 i dwupiętrową część 4. Dwupiętrowa część 4 znajduje się między dwoma wózkami 2, i przylegając do niej rozciągają się sięgające do końców wagonu jednopiętrowe części 3, 3. W bezpośrednim sąsiedztwie końców wagonu znajdują się
6 5 10 15 20 25 30 drzwi wejściowe 5. Na górnym końcu wysuwanych schodków do wsiadania i wysiadania zaczyna się wejściowy i wyjściowy pomost 6. Łączy się z nim jeden korytarz boczny 7 (fig. 2), który przebiega wzdłuż podłużnego boku wagonu od pierwszej części 3 aż do drugiej części 3. W dwupiętrowej części 4 korytarz boczny 7 obniża się do poziomu podłogi 8a niższego piętra 8. Przejścia do obniżonej części są ukształtowane jako krótkie schodki 9. W każdej z jednopiętrowych części 3, 3 znajduje się pomieszczenie sanitarne 10 z toaletą i umywalką oraz dwa przedziały 11 z czterema leżankami 19, z których dwie są umieszczone jedna nad drugą. Między leżankami 19 zainstalowanymi poprzecznie do kierunku jazdy znajduje się przejście 11a. Poszczególne przedziały 11 są oddzielone ściankami poprzecznymi 11b i ściankami bocznymi 11c. Na bocznej ściance 11c oddzielającej przedział 11 od korytarza bocznego 7 są zainstalowane drzwi uchylne albo drzwi przesuwane 11d. Dwupiętrowa część 4 ma niższe piętro 8 i wyższe piętro 12. Na niższym piętrze 8 i wyższym piętrze 12 znajduje się po sześć przedziałów 13a, 13b, 13c, 13d, 13e, 13f i 13a, 13b, 13c, 13d, 13e, 13f, przy czym umieszczone nad sobą przedziały pokrywają się w zarysie. Za pierwszymi przedziałami 13a, 13a i 13f, 13f, które graniczą bezpośrednio z jednopiętrową częścią 3, 3, jest przewidziane schodkowe wejście 14 ze schodkami 15. Umieszczone poprzecznie do kierunku jazdy schodki 15 prowadzą z bocznego korytarza 7 niższego piętra 8 na podest 16 położony w przybliżeniu na wysokości podłogi 12a wyższego piętra 12. Z tego podestu mogą dostać się pasażerowie do sąsiednich
7 5 10 15 20 25 30 przedziałów 13a, 13b lub też 13e, 13f. Za dwoma następnymi sąsiednimi przedziałami jest znów umieszczone schodkowe wejście 14 ze schodkami 15 i podestem 16, który prowadzi do przedziałów 13c i 13d wyższego piętra 12. Poszczególne wejścia schodkowe 14 prowadzące z niższego piętra 8 na wyższe piętro 12 są wykonane identycznie. Schodki 15 są prostymi i stosunkowo szerokimi schodkami, tak że pasażer może dostać się wygodnie nawet z bagażem do górnych przedziałów. Przestrzeń nad schodkami 15 rozpościera się na całej szerokości wagonu i jest oświetlona dwoma położonymi naprzeciwlegle oknami 17, które są umieszczone na wyższym piętrze 12 na bocznych ścianach pojazdu. Przedziały 13a, 13b, 13c, 13d, 13e, 13f wyższego piętra 12 są oddzielone przebiegającymi poprzecznie ściankami działowymi 18 i rozpościerają się na całej szerokości wagonu (fig. 4). Tak więc oferują one dość dużo miejsca nawet na wysokości głowy. W przedziałach są umieszczone cztery leżanki 19 o normalnej długości, z których dwie są usytuowane jedna nad drugą. Do przedziałów tych wchodzi się z podestu 16 przez przesuwane drzwi 20, które są umieszczone na odpowiedniej ściance poprzecznej 18 przedziału (fig. 5). Poszczególne przedziały wyższego piętra 12 są bardzo dobrze oświetlone przez dwa naprzeciwległe okna 21 na zewnętrznych ścianach pojazdu. Poszczególne przedziały 13a, 13b, 13c, 13d, 13e, 13f niższego piętra 8 są dostępne z bocznego korytarza 7 przez uchylne lub przesuwane drzwi 22, które są umieszczone na ściankach działowych usytuowanych w
8 5 10 15 20 25 kierunku wzdłużnym pojazdu. Ze względu na szerokość korytarza bocznego 7 przedziały niższego piętra 8 są mniejsze niż odpowiednie przedziały wyższego piętra. Jednak powierzchnia podłogi przedziałów niższego piętra 8 wystarcza jednak do zainstalowania czterech leżanek 19 w takim samym układzie jak w przedziałach wyższego piętra 12. Ze względu na pokrywanie się w zarysie poszczególnych przedziałów niższego 8 i wyższego piętra 12 oraz identyczne rozmiary wszystkich przedziałów w kierunku podłużnym pojazdu można umieścić w konstrukcji pudła wagonowego obwodowe wręgi rozmieszczone w odpowiednich odstępach przedziałów. Uzyskuje się przez to korzystną statykę i stwarza się możliwość wyposażenia wagonu w okna przedziałowe o ujednoliconej wielkości. Mniejsze są tylko okna przy schodkowych wejściach. Boczny korytarz 7 przebiegający na średnim 6 i obniżonym poziomie podłogi 8a pozwala zrealizować przebiegającą bezstopniowo podłogę 12a między niższym piętrem 8 i wyższym piętrem 12 oraz pokrywające się w zarysie okna na obu zewnętrznych ścianach przebiegających w kierunku podłużnym pojazdu. Przestrzenie pod schodkami 15 można wykorzystać na składanie bagażu lub na elementy technicznego wyposażenia wagonu. Są one dostępne na przykład przez klapy 23 (fig. 5) umieszczone na zewnętrznej ścianie wagonu. Fahrzeugtechnik Dessau AG - Railroad Technologies Pełnomocnik:
49P21756PL00 EP 1 604 880 9 Zastrzeżenia patentowe 1. Piętrowy wagon osobowy jako pojazd szynowy z przedziałami do spania i/albo do leżenia, który w części między wózkami jezdnymi pudła wagonu jest ukształtowany dwupiętrowo a w sąsiednich częściach aż do końców wagonu jest ukształtowany jednopiętrowo, przy czym w jednopiętrowych częściach są umieszczone wejścia i wyjścia, i dwupiętrowa część jest podzielona na przedziały, które są dostępne z przelotowego korytarza bocznego znajdującego się przy podłużnym boku wagonu, a niższe piętro i wyższe piętro są połączone ze sobą schodami, znamienny tym, że korytarz boczny (7) w jednopiętrowej części (3, 3 ) leży bezpośrednio na wysokości wejściowego i wyjściowego pomostu (6), a w dwupiętrowej części (4) jest obniżony do poziomu podłogi (8a) niższego piętra (8), przy czym między tymi różnymi poziomami są umieszczone schodki (9), przedziały (13a, 13b, 13c, 13d, 13e, 13f) znajdujące się na niższym piętrze (8) są umieszczone poprzecznie do kierunku jazdy, przy czym każdorazowo za pierwszym przedziałem (13a, 13f) za jednopiętrową częścią (3, 3 ) i następnie za dwoma dalszymi sąsiednimi przedziałami (13b, 13c i 13f, 13e) są umieszczone między nimi przebiegające poprzecznie do kierunku jazdy schodkowe wejścia (14) z prostymi schodkami (15), które prowadzą każdorazowo do dwóch naprzeciwległych przedziałów (13a i 13b, 13c i 13d oraz 13e i 13f ) wyższego piętra (12), które w kierunku jazdy pokrywają się w zarysie z przedziałami (13a, 13b, 13c, 13d, 13e, 13f) niższego piętra (8), a poszczególne przedziały (13a, 13b, 13c, 13d, 13e, 13f ) wyższego piętra (12) rozpościerają się na całej szerokości wagonu.
10 2. Piętrowy wagon osobowy według zastrz. 1, znamienny tym, że poszczególne przedziały (13a, 13a, 13b, 13b, 13c, 13c, 13d, 13d, 13e, 13e, 13f, 13f ) w dwupiętrowej części (4) są wyposażone każdorazowo w cztery leżanki (19), które są umieszczone poprzecznie do kierunku jazdy. 3. Piętrowy wagon osobowy według jednego z zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że leżanki (19) mogą być przekształcane na miejsca do siedzenia. 4. Piętrowy wagon osobowy według jednego z zastrz. 1 do 3, znamienny tym, że przedziały (13a, 13b, 13c, 13d, 13e, 13f ) wyższego piętra (12) są wyposażone w dwa naprzeciwległe okna zewnętrzne (21). 5. Piętrowy wagon osobowy według jednego z zastrz. 1 do 4, znamienny tym, że każdy przedział (13a, 13b, 13c, 13d, 13e, 13f ) wyższego piętra (12) ma oddzielne dojście usytuowane poprzecznie do kierunku jazdy, które jest zamykane za pomocą przesuwanych drzwi (20). 6. Piętrowy wagon osobowy według jednego z zastrz. 1 do 5, znamienny tym, że na końcu schodków (15) prowadzących na wyższe piętro (12) jest umieszczony podest (16), który leży w przybliżeniu na wysokości podłogi (12a) sąsiednich przedziałów (13a i 13b, 13c i 13d oraz 13e i 13f ). 7. Piętrowy wagon osobowy według jednego z zastrz. 1 do 6, znamienny tym, że przestrzeń za schodkami (15) prowadzącymi na wyższe piętro (12) może być wykorzystana przez umieszczone na sąsiedniej ścianie bocznej otwory zamykane za pomocą klap (23), jako schowek. 8. Piętrowy wagon osobowy według jednego z zastrz. 1 do 7, znamienny tym, że każdy przedział (13a, 13b, 13c, 13d, 13e, 13f) niższego piętra (8) ma oddzielne dojście usytuowane w kierunku jazdy, które jest zamykane za pomocą
11 uchylnych lub przesuwanych drzwi (22). 9. Piętrowy wagon osobowy według jednego z zastrz. 1 do 8, znamienny tym, że w jednopiętrowej części (3, 3 ) jest umieszczone przynajmniej jedno pomieszczenie sanitarne (10). 10. Piętrowy wagon osobowy według jednego z zastrz. 1 do 9, znamienny tym, że w jednopiętrowej części (3, 3 ) są umieszczone następne przedziały (11) z miejscami do leżenia i/albo do siedzenia (12), które są dostępne z bocznego korytarza (7) przez uchylne lub przesuwane drzwi (11d). Fahrzeugtechnik Dessau AG - Railroad Technologies Pełnomocnik: