(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11)

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (21 ) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego , PCT/EP98/02526 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego , WO98/50657, PCT Gazette nr 45/98 (13) B1 (5 1) Int.Cl.7 E05D 15/06 ( 54) Mechanizm jezdny dla umieszczonej wisząco ściany działowej lub tym podobnej (30) Pierwszeństwo: ,DE, (73) Uprawniony z patentu: DORMA GMBH + CO. KG, Ennepetal, DE (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 13/99 (72) Twórcy wynalazku: Markus Bischof, Altenrhein, CH Stefan Rechsteiner, Staad, CH (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 07/04 (74) Pełnomocnik: Nowakowski Janusz, PATPOL Spółka z o.o. PL B1 1. Mechanizm jezdny dla umieszczonej wisząco (57) ściany działowej lub tym podobnej z bocznym uchwytem dla rolki nośnej o poziomej osi i z rolkami prowadzącymi o pionowej osi, prowadzonymi bocznie w szynie prowadzącej powyżej osi rolki nośnej, a osie wzdłużne symetrii rolek prowadzących leżą w płaszczyźnie pionowej, przecinającej rolkę nośną współśrodkowo lub w przybliżeniu współśrodkowo, przy czym patrząc w kierunku jazdy mechanizmu jezdnego jedna rolka prowadząca jest umieszczona przed a druga rolka prowadząca za rolką nośną, znamienny tym, że rolki prowadzące (12) mają przekrój poprzeczny w postaci stożka ściętego a ich powierzchnia płaszcza (14) przebiega w przybliżeniu stycznie do powierzchni płaszcza (15) rolki nośnej (9) z luzem S 1 i, że rolki prowadzące (12) umieszczone w uchwytach (16), patrząc w kierunku jazdy (X) mechanizmu jezdnego (3), przed i za rolką nośną (9), pomiędzy profilem (17) szyny prowadzącej (1,1'), przebiegającym powyżej rolki nośnej (9) i rolek prowadzących (12), a rolką nośną (9), mają w przybliżeniu jednakowy luz (S2). Fig.2

2 Mechanizm jezdny dla umieszczonej wisząco ściany działowej lub tym podobnej Zastrzeżenia patentowe 1. Mechanizm jezdny dla umieszczonej wisząco ściany działowej lub tym podobnej z bocznym uchwytem dla rolki nośnej o poziomej osi i z rolkami prowadzącymi o pionowej osi, prowadzonymi bocznie w szynie prowadzącej powyżej osi rolki nośnej, a osie wzdłużne symetrii rolek prowadzących leżą w płaszczyźnie pionowej, przecinającej rolkę nośną współśrodkowo lub w przybliżeniu współśrodkowo, przy czym patrząc w kierunku jazdy mechanizmu jezdnego jedna rolka prowadząca jest umieszczona przed a druga rolka prowadząca za rolką nośną, znamienny tym, że rolki prowadzące (12) mają przekrój poprzeczny w postaci stożka ściętego a ich powierzchnia płaszcza (14) przebiega w przybliżeniu stycznie do powierzchni płaszcza (15) rolki nośnej (9) z luzem S 1 i, że rolki prowadzące (12) umieszczone w uchwytach (16), patrząc w kierunku jazdy (X) mechanizmu jezdnego (3), przed i za rolką nośną (9), pomiędzy profilem (17) szyny prowadzącej (1,1'), przebiegającym powyżej rolki nośnej (9) i rolek prowadzących (12), a rolką nośną (9), mają w przybliżeniu jednakowy luz (S2). 2. Mechanizm według zastrz. 1, znamienny tym, że rolka nośna (9) ma oś (7) umieszczoną pływająco w płycie nośnej (5), dla zamocowania ściany działowej lub tym podobnej. 3. Mechanizm według zastrz. 2, znamienny tym, że pomiędzy płytą nośną (5) a rolką nośną (9) jest umieszczona tuleja dystansowa (10). 4. Mechanizm według zastrz. 3, znamienny tym, że na płycie nośnej (15), patrząc w kierunku jazdy (X) mechanizmu jezdnego (3) przed i za osią (7) rolki nośnej (9) i równolegle do niej, są umieszczone uchwyty (16). 5. Mechanizm według zastrz. 4, znamienny tym, ze uchwyty (16) mają ślepe otwory (18) dla osi (11) rolek prowadzących (12). 6. Mechanizm według zastrz. 5, znamienny tym, że uchwyty (16) mają wolny koniec (19) przechwytujący z nieznacznym luzem (S3) powierzchnię płaszcza (15) rolki nośnej (9). 7. Mechanizm według zastrz. 6, znamienny tym, że powierzchnia płaszcza (15) rolki nośnej (9) ma warstwę ścieralną (20). 8. Mechanizm według zastrz. 7, znamienny tym, że przyporządkowana do rolki nośnej (9) powierzchnia bieżna (2) szyny prowadzącej (1,1 ) ma warstwę ścieralną (22). 9. Mechanizm według zastrz. 8, znamienny tym, że przyporządkowane do rolek prowadzących (12) powierzchnie bieżne (2) szyn prowadzących (1,1') mają osłonę ścieralną (24). * * * Przedmiotem wynalazku jest mechanizm jezdny dla umieszczonej wisząco ściany działowej lub tym podobnej. Mechanizmy jezdne służą do prowadzenia wisząco umieszczonych ścian działowych, jak drzwi szklane, drzwi drewniane lub tym podobne, zwłaszcza w takich przypadkach, w których wiele takich ścian działowych musi być w jednym położeniu umieszczonych jedna za drugą w jednej linii, w celu utworzenia dużej zamkniętej ściany, podczas gdy w drugim położeniu, to znaczy przy otwartej ścianie, ściany działowe muszą być umieszczone w położeniu parkowania. W tym celu pojedyncza ściana czołowa z reguły jest zawieszana na dwóch mechanizmach jezdnych, które są prowadzone przymusowo na odpowiednio ukształtowanej szynie prowadzącej. Przesuw mechanizmu jazdy odbywa się maszynowo lub ręcznie. Mechanizm jezdny, mający boczny uchwyt dla rolki nośnej o poziomej osi, rolki prowadzące, obracalne wokół pionowej osi, prowadzone bocznie w szynie prowadzącej powyżej osi rolki nośnej, a osie wzdłużne symetrii rolek prowadzących leżą w płaszczyźnie pionowej, przecinającej rolkę nośną współosiowo lub w przybliżeniu współśrodkowo, przy czym, pa-

3 trząc w kierunku jazdy mechanizmu jazdy jedna rolka prowadząca jest umieszczona przed a druga rolka prowadząca za rolką nośną, jest znany z opisu EP A 1. W innej postaci wykonania tego rodzaju mechanizmu jezdnego i szyn prowadzących, są zastosowane dwie, umieszczone równolegle obok siebie szyny prowadzące, przy czym jeden mechanizm jezdny, przyporządkowany do ściany działowej, jest prowadzony na jednej szynie prowadzącej, a dragi mechanizm jezdny na drugiej, sąsiadującej szynie prowadzącej. Przez zmianę odstępu obu sąsiadujących szyn prowadzących w obszarze tak zwanego rozjazdu, może odbywać się zawracanie ściany działowej o 180 do położenia parkowania, bez potrzeby stosowania odpowiedniego elementu zawracającego. Według dalszego przykładu wykonania wspomnianego mechanizmu jezdnego, cała szyna prowadząca jest otoczona przez płytę w rodzaju kabłąka, na której wolnych końcach są umieszczone rolki prowadzące, które od strony zewnętrznej są prowadzone na szynie prowadzącej. Z powodu dużej szerokości konstrukcyjnej mechanizmu jezdnego, uszczupla to jednak zdolność do pokonywania krzywizn, poza tym szyna prowadząca i mechanizm jezdny muszą posiadać względnie dużą wysokość, co jednocześnie przyczynia się do zmniejszenia światła wysokości przejścia. Przy tym jest znane wyposażenie mechanizmu jezdnego z obu stron elementu, niosącego ścianę działową, w rolki nośne, które opierają się na odpowiednich powierzchniach bieżnych szyny prowadzącej. Każdej rolce nośnej jest przy tym przyporządkowana co najmniej jedna rolka prowadząca, która bocznie prowadzi mechanizm jezdny w szynie prowadzącej. Aby móc tego rodzaju mechanizm jezdny, w celu otwarcia ściany działowej, zawracać do położenia parkowania, w obszarze tak zwanego rozjazdu wymaga on dodatkowego organu ślizgowego, jak to przedstawiono w opisie DE C2. Praktycznie okazało się, że w szynach prowadzących i przyporządkowanych mechanizmach jezdnych z reguły jest pożądane, aby miały one możliwie nieznaczne wymiary, nie tylko z powodu kosztów wytwarzania, ale także z powodu zapotrzebowania na miejsce, a zwłaszcza, aby mechanizm jezdny miał lepszą zdolność pokonywania krzywizn. Wychodząc z mechanizmu jezdnego przedstawionego w opisie EP A 1 zadaniem wynalazku jest opracowanie mechanizmu jezdnego, mającego możliwie małe wymiary nie tylko w wysokości, ale także w szerokości, zwłaszcza o jak najkrótszej budowie, patrząc w kierunku ruchu. Zadanie to zostało rozwiązane dzięki temu, że rolki prowadzące mają przekrój poprzeczny w postaci stożka ściętego a ich powierzchnia płaszcza przebiega w przybliżeniu stycznie do powierzchni płaszcza rolki nośnej z luzem S 1 i, że rolki prowadzące umieszczone w uchwytach, patrząc w kierunku jazdy mechanizmu jezdnego, przed i za rolką nośną, pomiędzy profilem prowadzącej szyny, przebiegającym powyżej rolki nośnej i rolek prowadzących a rolką nośną, mają w przybliżeniu jednakowy luz S2. Korzystnie rolka nośna ma oś umieszczoną pływającą w płycie nośnej, dla zamocowania ściany działowej lub tym podobnej, a pomiędzy płytą nośną a rolką nośną jest umieszczona tuleja dystansowa. Według wynalazku na płycie nośnej, patrząc w kierunku jazdy mechanizmu jezdnego przed i za osią rolki nośnej i równolegle do niej, są umieszczone uchwyty, które mają ślepe otwory dla osi rolek prowadzących i, że uchwyty mają wolny koniec przechwytujący z nieznacznym luzem powierzchnię płaszcza rolki nośnej. Korzystnie powierzchnia płaszcza rolki nośnej ma warstwę ścieralną, a przyporządkowana do rolki nośnej powierzchnia bieżna szyny prowadzącej ma warstwę ścieralną. Według wynalazku przyporządkowane do rolek prowadzących powierzchnie bieżne szyn prowadzących mają osłonę ścieralną. Dzięki temu osiąga się zaletę, że pionowe osie rolek prowadzących mają możliwie nieznaczny odstęp od poziomej osi rolki nośnej. Poza tym odstęp osi rolki nośnej od rolki prowadzącej ma wysokość tak zwymiarowaną, że luz powyżej rolek prowadzących i rolki nośnej pomiędzy rolką prowadzącą, względnie rolki nośnej a profilem szyny jest w przybliżeniu jednakowy. Dzięki temu jest uzyskane optymalne wykorzystanie przestrzeni, utworzonej przez szyny prowadzące, w której jest prowadzona rolka nośna i rolki prowadzące. Dzięki wynalaz-

4 kowi osiąga się bardzo zwarty sposób budowy mechanizmu jezdnego, który obok oszczędności materiałowych dla szyn prowadzących, zapewnia zwłaszcza dobrą zdolność pokonywania krzywizn. Płyta nośna służy jednocześnie do przyłączenia uchwytów rolek prowadzących, przy czym uchwyty rolek prowadzących są umieszczone w kierunku jazdy mechanizmu jezdnego przed i za osią rolki nośnej i równolegle do niej. Uchwyty rolek prowadzących w obszarze powierzchni płaszcza rolki nośnej swoimi wolnymi końcami przechwytują z nieznacznym luzem powierzchnię płaszcza rolki nośnej. Ponieważ jest zastosowana tylko jedna rolka nośna, która jest względnie wysoko obciążana, dlatego też powierzchnia rolki nośnej ma warstwę ścieralną a powierzchnie bieżne szyn prowadzących przyporządkowane do rolki nośnej również posiadają warstwę ścieralną. Ponieważ są zastosowane tylko dwie rolki prowadzące z nieznacznym odstępem od siebie, to również powierzchnie bieżne szyny prowadzącej przyporządkowanej do rolek prowadzących mają osłonę ścieralną, co znacząco zwiększa trwałość mechanizmu. Dzięki temu za pomocą wynalazku stworzono wysoko obciążalny mechanizm jezdny o małej, zwartej budowie we wszystkich kierunkach sześciu stopni swobody, a tym samym mechanizm jezdny wytwarzany korzystnie w kosztach. Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładzie wykonania na schematycznym rysunku, na którym fig. 1 przedstawia przekrój poprzeczny przez dwie sąsiadujące szyny prowadzące z mechanizmem jezdnym, a fig. 2 - przekrój według linii A-A na fig. 1. Na fig. 1 są oznaczone 1 i 1' dwie sąsiadujące szyny prowadzące, które są między sobą połączone w znany sposób i zamocowane do nie przedstawionej konstrukcji sufitu pomieszczenia. W obszarze położenia parkowania szyny prowadzące 1, 1 są bocznie od siebie odsunięte w rodzaju rozjazdu. Każdej nie przedstawionej ścianie działowej są przyporządkowane dwa mechanizmy jezdne 3, z których pierwszy mechanizm jezdny 3 jest prowadzony w szynie prowadzącej 1, a drugi w szynie prowadzącej 1'. Mechanizm jezdny 3 wchodzi w boczne wybranie 2 szyny prowadzącej 1' i przez płytę nośną 5 i do niej przyłączony obracalny trzon 6, jest połączony z nie przedstawioną ścianą działową. Ponieważ uchwyt 4 dla rolki nośnej 9 składa się z osi 1, z umieszczonej pomiędzy rolką nośną 9 a płytą nośną 5 tulei dystansowej 10 i ustalającej oś 7 na płycie nośnej 5 nakrętki kontrującej 8, to w prosty sposób uzyskano pływające umieszczenie osi 7 w płycie nośnej 5. Rolka nośna 9 posiada warstwę ścieralną 20, za pomocą której ona obtacza się po powierzchni bieżnej 21, która ze swej strony jest utworzona przez warstwę ścieralną 22, umieszczoną rozłączalnie na szynie prowadzącej 1'. Rolki prowadzące 12 są ukształtowane w postaci stożka ściętego i swoimi powierzchniami płaszcza 14' (patrz fig. 2) obtaczającą się po powierzchniach bieżnych 23 szyny prowadzącej 1', które według fig. 1 posiadają osłonę ścieralną 24. Osie wzdłużne 13 rolek prowadzących 12 leżą w płaszczyźnie pionowej, przecinającej w przybliżeniu współśrodkowo rolkę nośną 9. Na fig. 2 są przedstawione rolki prowadzące 12 sąsiadujące bezpośrednio w kierunku obrotu X rolki nośnej 9. Osie 11 rolek prowadzących 12 są umieszczone w ślepych otworach 18 w uchwytach 16, przy czym te ślepe otwory 18 są umieszczone w obszarze wolnego końca 19 uchwytów 16. Dzięki temu rolki prowadzące 12 są wprowadzane tak daleko w kierunku do rolki nośnej 9, że pomiędzy powierzchnią płaszcza 14, rolkami prowadzącymi 12 i powierzchnią płaszcza 15 rolki nośnej 9 występuje tylko nieznaczny luz S 1, a pomiędzy uchwytem 16 a powierzchnią płaszcza 15 rolki nośnej 9 tylko nieznaczny luz S3. Jednocześnie osiąga się wzajemnie przyporządkowanie rolek prowadzących 12 i rolki nośnej 9 w ten sposób, że pomiędzy profilem 17 szyny prowadzącej 1,1' a rolkami prowadzącymi 12 z jednej strony oraz rolką nośną 9 z drugiej strony istnieje luz S2, w przybliżeniu o jednakowej wielkości

5

6 Fig. 1 Fig. 2 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz Cena 2,00 zł.