KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA Kierunek studiów Profil kształcenia (ogólnoakademicki, praktyczny) Rok / Semestr pielęgniarstwo praktyczny 1/2 Specjalność Przedmiot oferowany w języku: Kurs (obligatoryjny/obieralny) Pielęgniarstwo polskim obligatoryjny Godziny wykłady: 25 Stopień studiów: pierwszy Forma studiów (stacjonarna/niestacjonarna) niestacjonarne (pomostowe) ścieżka kształcenia AB Obszar(y) kształcenia zakres nauk medycznych, nauk o zdrowiu oraz nauk o kulturze fizycznej Status przedmiotu w programie studiów (podstawowy, kierunkowy, inny) Nauki podstawowe Jednostka prowadząca przedmiot: Instytut Nauk o Zdrowiu Wykładowca odpowiedzialny za przedmiot: dr Beata Dudzińska Bajorek e-mail: b.bajorek@pwsz-gniezno.edu.pl dr Marek Nowicki e-mail : Marek.nowicki@gmail.com (ogólnouczelniany, z innego kierunku) ogólnouczelniany tel. 61 425 72 84 wew. 206 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Gnieźnie, ul. Ks. Kard. St. Wyszyńskiego 8, 62-200 Gniezno Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności, kompetencji społecznych: 1 Wiedza: 2 Umiejętności: Kompetencje społeczne Podstawowe wiadomości z zakresu biochemii i biofizyki Umiejętność korzystania z aktualnej wiedzy dla zapewnienia bezpieczeństwa i wysokiego poziomu opieki Posiada świadomość czynników wpływających na reakcje własne i pacjenta. Posiada świadomość konieczności permanentnego, ustawicznego kształcenia się. Cel przedmiotu: Poznanie procesów biochemicznych warunkujących życie, struktury chemicznej składników ustroju oraz ich przemian. Poznanie naturalnych zjawisk fizjologicznych, patologicznych oraz procesów naprawczych. Wiedza Efekty kształcenia 1 Charakteryzuje specyfikację i znaczenie gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej w utrzymaniu homeostazy ustroju; 2 Określa podstawowe reakcje związków nieorganicznych i organicznych w roztworach wodnych oraz prawa fizyczne wpływające na przepływ cieczy, a także czynniki oddziałujące na opór naczyniowy przepływu krwi Wyjaśnia podstawy fizykochemiczne działania zmysłów wykorzystujących fizyczne nośniki informacji (fale dźwiękowe i elektromagnetyczne) 4 Określa fizyczne podstawy nieinwazyjnych i inwazyjnych metod obrazowania 5 Różnicuje budowę aminokwasów, nukleozydów, monosacharydów, kwasów karboksylowych i ich pochodnych, wchodzących w skład makrocząsteczek obecnych w komórkach, macierzy zewnątrzkomórkowej i płynach ustrojowych, różnicuje witaminy; A.W4.++ A.W5.++ A.W6.++ A.W7.++ A.W9.++
Umiejętności 1 Prognozuje kierunek procesów biochemicznych w poszczególnych stanach klinicznych; 2 Wykorzystuje znajomość praw fizyki do opisu zagadnień z zakresu biologii komórek, tkanek oraz procesów fizjologicznych, w szczególności do wyjaśnienia wpływu czynników zewnętrznych, takich jak temperatura, grawitacja, ciśnienie, pole elektromagnetyczne oraz promieniowanie jonizujące na organizm ludzki; Ocenia szkodliwość dawki promieniowania jonizującego i stosuje się do zasad ochrony radiologicznej. Kompetencje 1 Systematycznie wzbogaca wiedzę zawodową i kształtuje umiejętności, dążąc do profesjonalizmu 2 Rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone obowiązki zawodowe Przestrzega tajemnicy zawodowej A.U.++ A.U7.+++ A.U17.++ ABCD.K2 + ABCD.K6 + ABCD.K7 + Przyjęte kryteria oceny Ocena lokalna Definicja lokalna Ocena ECTS Definicja ECTS 5 Bardzo dobry znakomita wiedza, umiejętności, 4,5 Dobry plus bardzo dobra wiedza, umiejętności, 4 Dobry dobra wiedza, umiejętności,,5 Dostateczny plus zadowalająca wiedza, umiejętności,, ale ze znacznymi niedociągnięciami Dostateczny zadowalająca wiedza, umiejętności,, z licznymi błędami (próg 60% opanowania W,U,KS) 2 Niedostateczny niezadowalająca wiedza, umiejętności, (poniżej 60% opanowania W,U,KS) A B C D E FX, F Celujący wybitne osiągnięcia Bardzo dobry powyżej średniego standardu, z pewnymi błędami Dobry generalnie solidna praca z szeregiem zauważalnych błędów Zadowalający zadowalający, ale ze znaczącymi błędami Dostateczny wyniki spełniają minimalne kryteria Niedostateczny podstawowe braki w opanowaniu materiału
Przyjęte metody oceny Ocenianie diagnozujące: 1. Sprawdzian wiedzy, np. z wykładów lub z zakresu wymagań wstępnych Ocenianie formujące: 1. Kolokwia zaliczeniowe obejmujące daną tematykę zajęć. 2. Obserwacja studenta podczas wykonywanych zajęć.. Ocena dyskusji na zajęciach. 4. Zaliczenie zestawów zagadnień niezbędnych do zaliczenia praktycznego (prowadzenie badania podmiotowego, ocena sprawności manualnej, przeprowadzenia badania fizykalnego) 5. Ocena przygotowanego projektu. 6. Ocena prezentacji. 7. Ocena innych zadań wykonywanych przez studenta zgodnie z efektami założonymi w sylabusie. Ocenianie podsumowujące: 1. Egzaminy i zaliczenia ustne - wykaz zagadnień przyporządkowanych do określonych efektów kształcenia. 2. Egzaminy i zaliczenia pisemne z przyporządkowaniem do określonych efektów kształcenia.. Na zajęciach praktycznych, praktykach zawodowych - ocena realizacji efektów kształcenia na podstawie zaliczenia efektów kształcenia zajęć praktycznych, umiejętności praktycznych wykazanych w dzienniczku zaliczenia efektów kształcenia 4. Egzaminu dyplomowego, który składa się z części teoretycznej i praktycznej - obejmuje sprawdzenie wiedzy, umiejętności praktycznych i kompetencji społecznych zdobytych w całym okresie studiów (Zał. Regulamin przebiegu egzaminu dyplomowego).
Treści programowe Wykłady: Struktura i funkcje głównych grup związków organicznych w komórce: białka, węglowodany, tłuszcze, kwasy nukleinowe. Procesy biochemiczne warunkujące życie: katabolizm i anabolizm węglowodanów, kwasów tłuszczowych, białek i nukleotydów. Główne szlaki metaboliczne oraz mechanizmy regulacji metabolizmu. Witaminy, ich budowa, funkcje biochemiczne i rola w organizmie. Regulacja i integracja metabolizmu na poziomie komórki, tkanki i organizmu. Strategie metabolizmu. Ćwiczenia: Podstawowe reakcje charakterystyczne aminokwasów, białek, węglowodanów prostych i złożonych. Techniki rozdziału substancji biologicznie aktywnych: chromatografia cienkowarstwowa (TLC) i elektroforeza. Samokształcenie: Tematy referatów lub prezentacji: 1. Podział enzymów na klasy przykłady, izoenzymy, rybozymy 2. Koenzymy, ich rola, przykłady. Udział witamin w budowie koenzymów, skutki niedoboru i nadmiaru witamin w organizmie 4. Źródła reaktywnych form tlenu, enzymy usuwające toksyczne formy tlenu - katalaza, peroksydaza glutationowa, reduktaza glutationowa, dysmutaza ponadtlenkowa oraz drobnocząsteczkowe związki chroniące organizm przed toksycznym działaniem tlenu 5. Schemat łańcucha oddechowego i jego organizacja w wewnętrznej błonie mitochondrialnej 6. Glukoneogeneza z mleczanu i glicerolu reakcje, lokalizacja tkankowa, regulacja, bilans energetyczny, odrębności enzymatyczne pomiędzy glikolizą a glukoneogenezą 7. Katabolizm łańcuchów węglowych aminokwasów prowadzący do: acetylo-coa i metabolitów cyklu Krebsa, niektóre wady metaboliczne katabolizmu aminokwasów fenyloketonuria, tyrozynemia, albinizm, alkaptonuria 8. Detoksykacja amoniaku - synteza mocznika i synteza glutaminy, cykl mocznikowy lokalizacja, enzymy, reakcje, regulacja, zużycie energii, hiperamonemia 9. Aminokwasy jako źródło innych związków biologicznie czynnych: kreatyna, tlenek azotu, karnityna, tyroksyna, trijodotyramina 10. Synteza i katabolizm hemu, porfirie, powstawanie bilirubiny, bilirubina wolna - przedwątrobowa i sprzężona wątrobowa, produkty przemiany bilirubiny w przewodzie pokarmowym, żółtaczki 11. Biosynteza endogennych dla człowieka aminokwasów Ala, Gln, Glu, Asp, Tyr, Gly, Ser, Arg, synteza amin katecholowych - dopominy, noradrenaliny, adrenaliny, dekarboksylacja aminokwasów dostarczająca amin biogennych - histamina, serotonina, etanoloamina, kwas γ-aminomasłowy 12. Hormony, ich podział według budowy chemicznej i miejsca powstawania, molekularny mechanizm działania hormonów łączących się z receptorami wewnątrzkomórkowymi, plan budowy receptora wewnątrzkomórkowego 1. Choroby metaboliczne wrodzone, zaburzenia metabolizmu aminokwasów m.in. fenyloketonuria, bielactwo, alkaptonuria, węglowodanów m.in. galaktozemia, wrodzona nietolerancja fruktozy, choroba glikogenowa, lipidów m.in. rodzinna hipercholesterolemia, akantocytoza, zaburzenia w przemianie barwników porfiria
Literatura podstawowa: Biochemia J.M. Berg, J.L. Tymoczko, L. Stryer; Wydawnictwo Naukowe PWN Biochemia Harpera R. Murrey, D. Granner, P. Mayes, V. Rodwell: PZWL Literatura uzupełniająca: Krótkie wykłady Biochenia B.D. Hames, N.M. Hooper; Wydawnictwo Naukowe PWN Biologia E.P. Solomon, L.R. Berg, D.W. Martin; Multico Podstawy biologii komórki B. Alberts, D. Bray, K. Hopkin, A. Johnson, J. Lewis, M. Raff, K. Roberts, P. Walter; Wydawnictwo Naukowe PWN Obciążenie pracą studenta Łączny nakład pracy Forma aktywności Zajęcia wymagające bezpośredniego kontaktu z nauczycielem godzin 10 10