SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI II LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO IM.MARII SKŁODOWSKIEJ-CURIE W KOŃSKICH OPRACOWANY NA LATA 2015-2018,,Profilaktyka to proces wspomagania człowieka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także ograniczenie i likwidowanie czynników, które blokują prawidłowy rozwój i zaburzają zdrowy styl życia Z.Gaś,,Człowiek nie jest tylko sprawcą swoich czynów, ale przez te czyny jest zarazem w jakiś sposób twórcą siebie samego. Jan Paweł II 1
1.WSTĘP Profilaktyka to "ogół działań zapobiegawczych niepożądanym zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się ludzi". Ponadto podkreśla się w literaturze, że celem działalności profilaktycznej jest zapobieganie negatywnym stanom rzeczy zarówno tym, które dopiero mają zaistnieć, jak i tym, które w postaci zalążkowej już istnieją. Każda odmiana profilaktyki zapobiega negatywnym stanom, które dotyczą różnych sfer życia społecznego. Program Profilaktyczny ma na celu stworzenie działań, które będą wspierać rozwój osobowości młodego człowieka, wskazywać pozytywne wzorce, ale też chronić przed zagrożeniami jak i reagować w sytuacjach, w których uczeń podejmuje działania zagrażające jego zdrowiu psychicznemu i fizycznemu. Szkolny Program Profilaktyczny II LO jest powiązany z Programem Wychowawczym oraz Statutem Szkoły. Działania programu będą w ścisłej korelacji z działalnością profilaktyczną środowiska lokalnego, skierowaną przede wszystkim do uczniów, ale obejmującą również nauczycieli i rodziców. 2
2. PODSTAWA PRAWNA - Ustawa o systemie oświaty z 7 września 1991 r. (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr. 256, poz. 2572 z póz n. zm.), - Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493 z póz n. zm.), - Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2009 r. Nr 4, poz.17), - Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach i placówkach (Dz.U. z 2010 r. Nr 228, poz. 1487), - Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem (Dz.U. z 2003 r. Nr 26, poz. 226). Przepisy pozaświatowe: - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 z póz n. zm.) Art. 72, - Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych z 20 listopada 1989 r. (Dz.U. z 1991 r. Nr. 120, poz. 526 z póz n zm.) Art. 33, - Ustawa z 26 paz dziernika 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U. z 2010 r. Nr 33, poz. 178 z póz n. zm.), - Ustawa z 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 231, poz 1375), - Ustawa z 26 paz dziernika 1982 r. o wychowaniu w trzez wości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 z póz n. zm.), - Ustawa z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485 z póz n. zm.), - Ustawa z 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 1996 r. nr 10, poz. 55 - Program Polityki Prorodzinnej Państwa z dnia 3 listopada 1999 r. - Rozporządzenie MENiS z 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół - Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii w Końskich na rok 2015 - Rozporządzenie MEN z dn. 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkoman Dokumenty wewnętrzne: - Statut Szkoły - Szkolny Program Wychowawczy 3
3. CELE I METODY REALIZACJI PROGRAMU 3.1CEL GŁÓWNY: Celem szkolnego programu profilaktyki jest diagnozowanie i monitorowanie sytuacji środowiskowej i szkolnej uczniów, podniesienie przez uczniów poziomu ich dojrzałości w sferze emocjonalnej, społecznej i moralnej. Przygotowanie młodego człowieka do dokonywania wyborów takich, które by nie szkodziły innym i jemu samemu. Program ma pomóc młodzieży w kształtowaniu siebie jako dorosłego człowieka świadomego swoich wyborów, szanującego siebie i innych oraz odpornego na pojawiające się zagrożenia. 3.2 CELE SZCZEGÓŁOWE: - budowanie pozytywnej i życzliwej atmosfery w szkole, - wychowanie dorosłego człowieka, pewnego siebie i wolnego od uzależnień, - kształtowanie postaw asertywnych, - rozwijanie właściwego systemu wartości, - uczenie radzenia sobie z emocjami oraz z stresem, - wsparcie w trudnych sytuacjach, - reagowanie na pojawiające się zagrożenia - kształtowanie postawy prospołecznej uczniów - kształtowanie postawy szacunku do drugiego człowieka 3.3 FORMY DZIAŁALNOŚCI PROFILAKTYCZNEJ: - godziny wychowawcze, - lekcje tematyczne; - zajęcia lekcyjne z rożnych przedmiotów - prelekcje - warsztaty - dyskusje - Spotkania edukacyjno- profilaktyczne - Codzienne reagowanie stosownie do sytuacji - Rozmowy indywidualne, konsultacje 4
4. DZIAŁANIA SZKOŁY - doskonalenie umiejętności i pogłębianie wiedzy nauczycieli i wychowawców klas oraz pedagoga szkolnego w zakresie prowadzenia działań profilaktycznych, informacyjnych i edukacyjnych; -współpraca z samorządem uczniowskim i włączenie go w realizację programu profilaktycznego, -tworzenie przyjaznego klimatu społecznego poprzez właściwe relacje między nauczycielami a uczniami, zwłaszcza udzielanie wsparcia uczniom znajdującym się w trudnych sytuacjach, - współpraca z rodzicami- wspieranie ich w wychowywaniu dzieci pozyskiwanie w nich sojuszników w przedsięwzięciach wychowawczych i profilaktycznych, - współpraca i konsekwentne działania wszystkich nauczycieli w realizacji zadań zawartych w programie profilaktyki, -wypracowanie spójnej polityki społeczności szkolnej wobec nieprawidłowych zachowań : wagarów, palenia papierosów, picia alkoholu, przemocy oraz konsekwentne jej wdrażanie poprzez jasno określone wymagania. - umożliwienie uczniom spędzania czasu wolnego w szkole zaproponowanie ciekawych możliwości, uczestnictwo w szkolnych imprezach kulturalnych i sportowych. - systematyczne organizowanie zajęć profilaktycznych dla uczniów przez pedagoga szkolnego i wychowawców - współpraca z poradnią psychologiczno-pedagogiczną oraz organizacjami i instytucjami zainteresowanymi problemami opieki i wychowania, - wzmacnianie u uczniów poczucia własnej wartości, wiary w siebie i w swoje możliwości, ćwiczenie umiejętności komunikacji, wyrażania własnych opinii i poglądów. 5
I. Budowanie pozytywnych relacji w klasie 5. REALIZACJA ZADAŃ Obszary działań Zadania Organizowanie wycieczki integracyjnej dla klas pierwszych we wrześniu Zajęcia integracyjnoadaptacyjne w pierwszych tygodniach nauki Sposoby realizacji Wychowawcy organizują wycieczkę dla swojej klasy. Wycieczka może mieć formę dowolną. - W każdej klasie I przeprowadzone są warsztaty integracyjne Osoby odpowiedzialne pedagog szkolny, Ankieta diagnostyczna w klasach pierwszych -Ankiety, w których uczniowie mają szansę zasygnalizować o swoich potrzebach pedagog szkolny, Klasowe wyjścia do ośrodków kulturalnych, organizowanie wycieczek, uczestnictwo w imprezach szkolnych W ramach integrowania klasy i pogłębiania relacji można organizować wspólne wyjścia do teatru, kina nauczyciele, 6
II. Wzmacnianie dobrych stron uczniów i radzenie sobie z presją otoczenia Planowanie programu zajęć wychowawczych i profilaktycznych w sposób przemyślany i dostosowany do potrzeb klasy Na początku roku planuje się wspólnie z klasą tematykę zajęć poruszanych na godzinach wychowawczych dyskusje, pogadanki, pedagog, Pomaganie i inspirowanie młodzieży w poszukiwaniu sensu życia kształtowanie wśród młodzieży wartości uniwersalnych: prawda, miłość, wolność, przyjaz ń, piękno, altruizm wskazywanie, wzorców i autorytetów do naśladowania, pedagog, księża, rodzice Lekcje wychowawcze, warsztaty na temat asertywności Budzenie w uczniach potrzeby osiągnieć i rozwoju indywidualnych talentów i zdolności Prowadzenie lekcji wychowawczych na temat komunikacji i budowania dobrych relacji międzyludzkich Lekcje wychowawcze/ ewentualnie warsztaty na temat rozwiazywania konfliktów Warsztaty, lekcje wychowawcze dla uczniów Kierowanie uczniów w stronę rozpoznania swoich możliwości i talentów oraz pracy nad nimipogadanki, dyskusje Po zgłoszeniu zapotrzebowania pedagogowi szkolnemu ustala się termin godziny wychowawczej. pedagog szkolny,, nauczyciele,, pedagog 7
III. Promowanie zdrowego stylu życia IV. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze stresem Racjonalne odżywianie Promowanie aktywności fizycznej i zapobieganie wadom postawy Profilaktyka chorób nowotworowych Lekcje wychowawcze promujące zdrowe diety i zbilansowane odżywianieanoreksja i bulimia jako problem wielu nastolatek Wypracowanie nawyku uprawiania sportu Prelekcje, wykłady współpraca z instytucjami promującymi zdrowy styl życia, pielęgniarka, lekarz, nauczyciele biologii, pedagog nauczyciele WF, nauczyciele biologii, pedagog, z SANEPID-u Nabywanie wiedzy o drogach i mechanizmach zakażenia wirusami: HIV, żółtaczki i innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową Prelekcje, wykłady współpraca z instytucjami promującymi zdrowy styl życia nauczyciele biologii, pedagog, z SANEPID-u Przeprowadzanie lekcji na temat stresu w swoich klasach wychowawczych samodzielnie lub z pomocą pedagoga Warsztaty, dyskusje, rozmowy indywidualne, pedagog szkolny 8
V. Profilaktyka uzależnień Tworzenie przyjaznej atmosfery w szkole i promowanie zasad dobrej komunikacji Zapoznawanie uczniów klas trzecich z problematyką matur (zachowanie podczas egzaminów ustnych, zapraszanie absolwentów itp.) Wysiłki czynione przez wszystkich w celu lepszego zrozumienia się i polepszenia atmosfery w szkole Przeprowadzanie lekcji tematycznych na temat matur. nauczyciele,, dyrektor szkoły Poradnictwo indywidualne Uczniowie zgłaszają się samodzielnie, bądz są kierowani przez wychowawców i nauczycieli., pedagog 1. Profilaktyka antynikotynowa Lekcje wychowawcze w postaci debat, projekcji multimedialnych, plakaty, ulotki pedagog szkolny 9
VI. Aspekty prawne dotyczące uzależnień Profilaktyka antyalkoholowa Profilaktyka przeciw uzależnieniom od narkotyków, dopalaczy i środków psychotropowych Lekcje wychowawcze w postaci debat, projekcji multimedialnych, plakaty, ulotki. F.A.S - zespół poalkoholowego uszkodzenia płodu, spotkania z ludz mi, którzy wyszli z nałogu współpraca z Poradnią Uzależnień. Plakaty, broszury informacyjne Zajęcia warsztatowe ze specjalistami, teatr profilaktyczny lub kino profilaktyczne pedagog szkolny pedagog szkolny Przeciwdziałanie przemocy, agresji i cyberprzemocy Spotkania z pracownikami Komendy Powiatowej Policji Lekcje wychowawcze, warsztaty, spotkania ze specjalistami Spotkania edukacyjnoprofilaktyczne Wychowawcy, pedagog szkolny, pedagog szkolny 10
VII. Przeciwdziałanie absencji w szkole, kontrola zachowań uczniów i ich postępów w nauce Przestrzeganie procedur postępowania w przypadku zagrożenia narkomania, alkoholizmem itp. Konsekwentne przestrzeganie procedur przez cały rok szkolny. nauczyciele, Kontrolowanie frekwencji oraz jasne określenie ich rozliczania, konsekwentne przestrzeganie zasad, ścisła współpraca z rodzicami. Podejmowanie środków zaradczych, zebrania z rodzicami konsultacje analiza dzienników szkolnych ścisła współpraca nauczycieli z rodzicami, wspólna strategia oddziaływania nauczyciele,, rodzice 11
VIII. Wspieranie rodziców w pełnieniu przez nich roli wychowawczych IX. Współdziałanie rady pedagogicznej, rodziców, pozostałych pracowników szkoły oraz młodzieży w zakresie działań profilaktycznych Dostarczanie rodzicom niezbędnej wiedzy. Udostępnienie rodzicom informacji o możliwościach uzyskania specjalistycznej pomocy poza szkołą. Zapoznanie rodziców ze statutem szkolnym i wymaganiami wychowawczymi (zwłaszcza regulaminem wycieczek i imprez szkolnych), programem wychowawczym i profilaktycznym, Wewnętrznym Systemem Oceniania Spotkania, rozmowy indywidualne, konsultacje, umieszczenie dokumentów na stronie internetowej szkoły, pedagog Doskonalenie warsztatu profilaktycznego nauczycieli, BHP i zasad udzielania pierwszej pomocy Konferencje, warsztaty szkolenia BHP i wdrażanie zasad BHP w klasopracowniach, szkolenia z zakresu procedur postępowania w sytuacjach kryzysowych, udzielania pierwszej pomocy. Dyrektor, inne instytucje wspierające działania profilaktyczne,, nauczyciele 12
Integracja działań szkoładom Pedagogizacja rodziców. Udział rodziców w wywiadówkach, konsultacjach, poradach indywidualnych. Współpraca rodziców z pedagogiem szkolnym. Udział rodziców w przygotowaniach imprez szkolnych. dyrektor, pedagog, poradnia psychologicznopedagogiczna, instytucje wspierające szkołę. 13
6. MOINTOROWANIE I EWALUACJA PROGRAMU PROFILAKTYKI. Opracowany program profilaktyki będzie realizowany w latach 2015-2018. Ewaluacja szkolnego programu profilaktyki przeprowadzona zostanie po roku pracy, a następnie po upływie każdego następnego roku przy jednoczesnym wnoszeniu poprawek. Podstawową formą ewaluacji programu będą: - ankiety skierowane do uczniów, nauczycieli, rodziców; - opinie ze spotkań samorządu uczniowskiego, zebrań rodziców; - obserwacje, wywiady, rozmowy, hospitacje prowadzone przez dyrektora szkoły. Wnioski z ewaluacji będą przedstawiane i zatwierdzane przez Radę Pedagogiczną po uprzednim zaopiniowaniu przez Radę Rodziców. 14
Spis treści 1.WSTĘP... 2 2. PODSTAWA PRAWNA... 3 3. CELE I METODY REALIZACJI PROGRAMU... 4 3.1 CEL GŁÓWNY:... 4 3.2 CELE SZCZEGÓŁOWE:... 4 3.3 METODY:... 4 4. DZIAŁANIA SZKOŁY... 5 5. REALIZACJA ZADAŃ... 6 6. MOINTOROWANIE I EWALUACJA PROGRAMU PROFILAKTYKI.... 14 15