ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2014 Sra: ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z 74 Nr kol 1921 Dorota GAWROŃSKA Wydzał Organzacj Zarządzana Poltchnka Śląska TWORZENIE RANKINGU PROJEKTÓW W PROGRAMIE OPERACYJNYM INNOWACYJNA GOSPODARKA DZIAŁANIE 44 Strszczn Nnjszy artykuł przdstawa algorytm rankngowana projktów zgłaszanych do Programu Opracyjngo Innowacyjna Gospodarka Projkty, któr pozytywn zaopnowano, po analz, z względu na krytra mrytoryczn (fakultatywn oblgatoryjn), przchodzą do koljngo tapu ocny ocny Panlu ksprtów, którzy analzują poszczgóln projkty pod katm nnowacyjnośc konkurncyjnośc Na podstaw przyjętych krytrów ksprc wyłanają t projkty, któr w najwyższym stopnu spłnają wymagan założna Słowa kluczow: nnowacj, projkty, krytra ocny Panlu ksprtów, Program Opracyjny Innowacyjna Gospodarka, nnowacyjność, konkurncyjność CREATING THE RANKING OF PROJECTS IN THE OPERATIONAL PROGRAMME INNOVATIVE ECONOMY OPERATION 44 Summary Ths artcl prsnts th algorthm for rankng projcts submttd to th Opratonal Programm Innovatv Economy Projcts that hav a postv opnon was th analyss du to th substantv crtra (optonal and mandatory), pass to th nxt stag of th assssmnt - th assssmnt panl of xprts who analyz ndvdual projcts at an angl of nnovaton and compttvnss On th bass of th crtra adoptd by xprts mrg projcts that n th hghst dgr mt th rqurd assumptons Kywords: nnovaton, dsgn, valuaton crtra Panl of xprts, th Opratonal Programm Innovatv Economy, nnovaton, compttvnss
500 D Gawrońska 1 Wstęp Clm programu Innowacyjna Gospodarka jst wspran rozwoju przdsęborstw w ralzacj nnowacyjnych rozwązań, w rozwoju nowoczsnych tchnolog, w zwększanu ch pozycj o zasęgu krajowym, w rozpowszchnnu na arn mędzynarodowj, w zwększnu zantrsowana zagrancznych nwstorów tp [5] Ważnym argumntam przmawającym za osągnęcm powyższych clów są nnowacyjność konkurncyjność przdsęborstw Pozom ksprsyjność wdrażana nnowacj dcydują o przwadz konkurncyjnj przdsęborstw na rynku [15], natomast konkurncyjność dcyduj o stałym trwałym rozwoju frmy, dlatgo tż każd przdsęborstwo pownno prowadzć dzałana w clu jj osągnęca [11] Dzałan 44 Programu Opracyjngo Innowacyjna Gospodarka PO IG nastawon jst na now nwstycj o wysokm potncjal nnowacyjnym przznaczon jst na [16]: 1) projkty nwstycyjn, zwązan z zastosowanm nowych rozwązań tchnologcznych, produktowych, usługowych lub organzacyjnych (rozwązana tchnologczn organzacyjn stosowan na śwc n dłużj nż 3 lata), 2) projkty szkolnow oraz doradcz, nzbędn do ralzacj projktów nwstycyjnych, 3) tworzn nowych mjsc pracy, zwązanych z nowym nwstycjam 2 Krytra ocny projktów Projkty zgłaszan do Programu Opracyjngo Innowacyjna Gospodarka w prwszj koljnośc podlgają ocn z względu na krytrum mrytoryczn (fakultatywn oblgatoryjn) Projkty, któr uzyskają najlpsz ocny, na podstaw krytrów ocny mrytorycznj, podlgają w dalszj koljnośc ocn przz Panl ksprtów, w clu wyłonna projktów najbardzj wartoścowych dla polskj uropjskj gospodark, główn z względu na wysok pozom nnowacyjnośc konkurncyjnośc na rynku mędzynarodowym [16] Eksprc ocnają punktowo projkty na podstaw następujących krytrów: 1 Innowacyjność produktu w skal mędzynarodowj (maksymaln 30 pkt): 11 Potncjał produktu do tworzna możlwośc rozwoju danj branży w skal mędzynarodowj 12 Stopń użytcznośc produktu dla wntualnych odborców 2 Opłacalność projktu (maksymaln 30 pkt):
Tworzn rankngu projktów w Program Opracyjnym 501 21 Wpływ ralzacj projktu na rozwój przdsęborstwa wnoskodawcy oraz fnansowa zdolność wnoskodawcy do ralzacj projktu 22 Zdolność ralzacj projktu do wywołana fktu mnożnkowgo, stymulującgo rozwój gospodark uropjskj/krajowj /lub rgonalnj 3 Konkurncyjność produktu na rynku mędzynarodowym (maksymaln 20 pkt): 31 Przygotowan wnoskodawcy do wprowadzna produktu na wybran rynk oraz do skutczngo konkurowana z produktam nnych podmotów, dzałających w tj samj branży na rynku mędzynarodowym 32 Przwaga konkurncyjna produktu w stosunku do produktów nnych podmotów 4 Stratga zarządzana ralzacją projktu w ujęcu: organzacyjnym, kadrowym, kosztowym kontrolnym (maksymaln 10 pkt): 41 Wykonalność harmonogramu ralzacj projktu oraz prawdłowość dntyfkacj potncjalngo ryzyka planowanych sposobów ogranczna jgo ngatywngo wpływu na przbg ralzacj projktu 42 Dośwadczn wnoskodawcy umożlwając ułatwając ralzację projktu, w tym w zakrs posadana wykwalfkowanj dośwadczonj kadry oraz nagród wyróżnń w konkursach skrowanych do przdsęborców (w tym, w szczgólnośc, w konkurs Polsk Produkt Przyszłośc) 5 Stratga marktngowa wprowadzna produktu na rynk (maksymaln 10 pkt): 51 Przygotowan wnoskodawcy do zbytu produktu na wybranym rynku okrślonj grup doclowych odborców przyjęta koncpcja dystrybucj promocj produktu 52 Dostosowan ofrty wnoskodawcy do grupy doclowych odborców koncpcja systmu obsług doclowych odborców oraz planowana stratga cnowa 3 Struktura hrarchczna krytrów W strukturz krytrów, na podstaw których Panl ksprtów ocna poszczgóln projkty, przdstawon są trzy pozomy krytrów: 1 Pozom I krytrum globaln, na pozom którgo otrzymujmy ocnę ostatczną poszczgólnych projktów 2 Pozom II objmuj tak krytra, jak: nnowacyjność produktu w skal mędzynarodowj, opłacalność projktu, konkurncyjność produktu na rynku mędzynarodowym, stratga zarządzana ralzacją projktu w ujęcu: organzacyjnym, kadrowym, kosztowym kontrolnym, stratga marktngowa wprowadzna produktu na rynk 3 Pozom III krytra szczgółow, npodzln (podkrytra krytrów Pozomu II), tj potncjał produktu do tworzna możlwośc rozwoju danj branży w skal mędzynarodowj, stopń użytcznośc produktu dla wntualnych odborców td
502 D Gawrońska W przdstawanym algorytm, na podstaw pokazanj struktury krytrów, zakłada sę ocnę projktów z skończongo zboru P rozważanych projktów: P P, P,, P,, P }, 1,,, (1) { 1 2 N N Z względu na fakt uwzględnana ważnośc krytrów, przyjmuj sę następując oznaczna: 1 Ważnośc krytrów Pozomu II, okrślonych przz Panl ksprtów ocnający projkt, dana jst w postac zmnnj Wj (j krytrum Pozomu 2, gdz j 1 J ), przy warunku, ż suma wag krytrów mus wynosć 1 J j1 W 1 (2) j 2 Ważność krytrów Pozomu III przyjętą zmnną jst zmnna Wjk (j krytrum Pozomu II, k-t krytrum Pozomu III, gdz k 1 K ), przy warunku, ż suma wag krytrów mus wynosć 1 K k 1 W 1 (3) jk Przy ocn projktów Panl ksprtów dokonuj ocny poszczgólnych projktów stosując marę punktową 4 Rozmyt ocny projktów względm poszczgólnych krytrów Przdstawona struktura krytrów, uwzględnająca zastosowan ch ważnośc pozwala równż na uwzględnn npwnośc przy przydzlanu punktów, np z względu na subktywn zdan bądź rozbżnośc zdań mędzy ksprtam W tym clu przdstawono ocny projktów względm poszczgólnych krytrów jako lczby rozmyt typu LR, któr umożlwają uwzględnn npwnośc [10] Poszczgóln ocny względm wyróżnonych krytrów modlowan są za pomocą lczby rozmytj typu LR E, okrślonj za pomocą trójk paramtrów m,, ) o następującj ( E E E funkcj przynalżnośc: me L dla me E E ( ) 1 dla m (4) E me j R dla me Ek
Tworzn rankngu projktów w Program Opracyjnym 503 Zmnn E, 0 E są rozrzutam lwo- prawostronnym (przdzał okrślony przz Panl mn max ksprtów, wyrażający jgo npwność ([, ]), m IP, to wartość ustalona przz Panl ksprtów jako najbardzj prawdopodobna bądź oblczana na podstaw wzoru (5): mod mn max (5) 2 Funkcj L R to ustalon funkcj odnsna, opsan wzorm (6) 0 dla me E L( ) R( ) 1 dla me E me E (6) 0 dla r me Ej Ponważ, w śwtl tgo krytrum, wartośc ocn projktów traktowan są jako stopń spłnna przz -ty projkt pwngo stanu dalngo, węc nalży dokonać normowana wartośc tych ocn Wartość tj ocny pownna zatm mścć sę w przdzal [0,1], czyl [0,1] Normowana paramtrów lczby rozmytj, charaktryzującj nnowacyjność projktu, dokonuj sę na podstaw następujących wzorów: E ˆ E, (7) max max ( ) me mˆ E, (8) max max ( ) ˆ E E, (9) max max ( ) gdz zmnn mod ˆ, max to najwększa wartość spośród ocn tgo krytrum Po dokonanu normowana ˆ są nowym obowązującym zmnnym m,, ), natomast mˆ E ˆ E E będą obowązywały jako now zmnn max ˆ mn, mod, ( E E E max, gdz: mn ˆ, mn m E E mod m E mn m E E (10) (11) (12) W tabl 1 przdstawono ops zmnnych rozmytych (1), okrślających ocny projktów względm poszczgólnych krytrów, ch paramtry (2), funkcję przynalżnośc (4), rozrzuty lwo- prawostronn (5) oraz normowan ocn (6)
504 D Gawrońska Tab1
Tworzn rankngu projktów w Program Opracyjnym 505 Tab1
506 D Gawrońska Tab1
Tworzn rankngu projktów w Program Opracyjnym 507 Tab1
508 D Gawrońska Tab1
Tworzn rankngu projktów w Program Opracyjnym 509 Ponżj przdstawony jst ops zmnnych zaprzntowanych w tabl: - Ocna względm krytrum globalngo G - Innowacyjność produktu w skal mędzynarodowj I (pkt 1) - Potncjał produktu do tworzna możlwośc rozwoju danj branży P (pkt 11) - Stopń użytcznośc produktu dla wntualnych odborców U (pkt 12) - Opłacalność projktu O (pkt 2) - Wpływ ralzacj projktu na rozwój przdsęborstwa wnoskodawcy R (pkt 21) - Zdolność ralzacj projktu do wywołana fktu mnożnkowgo Z (pkt 22) - Konkurncyjność produktu na rynku mędzynarodowym K (pkt 3) - Przygotowan wnoskodawcy do wprowadzna produktu na wybran rynk WP (pkt 31) - Przwag konkurncyjn produktu w stosunku do produktów nnych podmotów PK (pkt 32) - Stratga zarządzana ralzacją projktu w ujęcu organzacyjnym, SZ (pkt 4) - Wykonalność harmonogramu ralzacj projktu WH (pkt 41) - Dośwadczn wnoskodawcy umożlwając ułatwając ralzację projktu D (pkt 42) - Stratga marktngowa wprowadzna produktu na rynk SM (pkt 5) - Przygotowan wnoskodawcy do zbytu produktu na wybranym rynku ZP (pkt 51) - Dostosowan ofrty wnoskodawcy do grupy doclowych odborców DO (pkt 52) 5 Algorytm ocnana projktów Na podstaw okrślonych, unormowanych ocn względm krytrów Pozomu III można (w dalszj koljnośc) okrślć ocny projktów względm krytrum Pozomu II, jako ważoną sumę ocn z poszczgólnych krytrów w ramach danj grupy krytrów Pozomu II Łączna ocna krytrów Pozomu II przdstawa sę następująco: W11 P1 W12 U I (13) K W k 1 1k W21 R W22 Z O (14) K W k 1 2k W31 NP W32 PK K (15) K W k 1 3k
510 D Gawrońska W41 WH W42 D SZ (16) K W k 1 4k W51 ZP W52 DO SM (17) K W Po uzyskanu powyższych, łącznych ocn nalży przprowadzć normowan, zgodn z wzoram (7-9) Kdy okrślon zostaną unormowan wartośc ocn względm krytrów Pozomu II, można okrślć ocny projktów względm krytrum wyższgo pozomu (Pozom I) jako ważoną sumę ocn z poszczgólnych krytrów Pozomu II k 1 5k W1 I1 W2 O W3 K G J W4 SZ W5 SM (18) W j1 j Na podstaw przdstawongo algorytmu każdmu projktow z zboru P przyporządkowano ocnę rozmytą względm krytrum globalngog Aby uzyskać ocnę rzczywstą projktów, nalży dokonać dfuzyfkacj Proponowaną mtodą jst mtoda środka cężkośc, gdz wartość rzczywsta lczby typu lr okrślona jst następującym wzorm: 3 m x sc (19) 3 Na podstaw okrślonych ważnośc krytrów oraz ocn projktów względm krytrum Pozomu II Pozomu III dokonuj sę okrślna łącznych ocn projktów Pozomu I Z względu na pozytywn aspkty wszystkch krytrów, maksymalzuj sę ocny poszczgólnych krytrów względm krytrum globalngo-pozom I Na podstaw okrślonych, rzczywstych ocn rozpatrywanych projktów można (w dalszj koljnośc) okrślć lstę rankngową projktów, któr uzyskały najlpsz ocny 6 Podsumowan Program Opracyjny Innowacyjna Gospodarka został stworzony w clu wsprana przdsęborstw, uwzględnając w głównj mrz ch nnowacyjn projkty Ocnan ch n jst prost, z względu na wlorakość clów czy npwność, co do samj ocny Nnjszy artykuł moż wsprać tap pracy Panlu ksprtów w wyłonnu najlpszych projktów pod względm stawanych warunków W clu zmnmalzowana npwnośc
Tworzn rankngu projktów w Program Opracyjnym 511 przy wystawanu ocn zaproponowano algorytm wlokrytralnj ocny projktów, z uwzględnnm npwnośc ksprtów w kwst punktacj przz zastosowan lczb rozmytych oraz przz uwzględnn różnych wag krytrów Bblografa 1 Brzózka L, Pyka J (rd): Nowoczsność przmysłu usług w warunkach kryzysu nowych wyzwań TNOK, Katowc 2013 2 Chojcan J: Zbory rozmyt ch zastosowan, Wyd Poltchnk Śląskj, Glwc 2001 3 Drankow D, Hllndoorn H, Rnfrank M: Wprowadzn do strowana rozmytgo WNT, Warszawa 1996 4 Dubos D, Prad H: Fuzzy st and systms thory and applcatons Acadmc Prss, Nw York 1980 5 Falnckowsk T (rd): Zarządzan współczsnym przdsęborstwm Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku, Gdańsk 2010 6 Frman Ch: Th conomcs of ndustral nnovaton Pntr London 1982 7 Jasńsk AH, Cborowsk R: Ekonomka zarządzan Wydawnctwo Unwrsyttu w Bałymstoku, Bałystok 2012 8 Kacprzyk J: Wlotapow strowan rozmyt WNT, Warszawa 2001 9 Kacprzyk J: Zbory rozmyt w analz systmowj PWN, Warszawa 1986 10 Łachwa A: Rozmyty śwat zborów, lczb, rlacj, faktów, rguł dcyzj AOW Ext, Warszawa 2001 11 Mazurk B: Rgonaln modl komrcjalzacj tchnolog rozwoju produktu na pozom organzacj gospodarczych Wydawnctwo Poltchnk Łódzkj, Łódź 2013 12 Partka T, Kasprzak P (rd): Innowacj co jst co, Pomorsk Studa Rgonaln, Urząd Marszałkowsk Wojwództwa Pomorskgo, Dpartamnt Rozwoju Rgonalngo Przstrznngo, Gdańsk 2006 13 Pgat A: Modlowan strowan rozmyt AOW Ext, Warszawa 1999 14 Rutkowsk L: Mtody tchnk sztucznj ntlgncj PWN, Warszawa 2009 15 Stabryła A, Małkus TŁ (rd): Stratg rozwoju organzacj Encyklopda Zarządzana, Kraków 2012 16 wwwksuparpgovpl/pl 17 wwwfporgpl/krajowa-sc-nnowacj
512 D Gawrońska Abstract Ths artcl has bn dvlopd to support th work of th Panl of xprts n th mrgnc of th bst projcts n trms of rqurd condtons In ordr to mnmz uncrtanty whn ssung ratngs algorthm was proposd mult-crtra valuaton of projcts, takng nto account th uncrtanty of xprts n trms of scorng by th us of fuzzy numbrs