Szkolny Program Profilaktyki w Szkole Podstawowej Nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi im. Marii Dąbrowskiej w Gryfinie na rok szkolny 2015/2016
Spis treści: I. Wstęp II. Założenia Szkolnego Programu Profilaktyki III. Podstawa prawna IV. Cele Szkolnego Programu Profilaktyki V. Sposób realizacji VI. Spodziewane efekty wynikające z realizacji Programu VII. Ewaluacja Szkolnego Programu Profilaktyki VIII. Harmonogram działań
I. Wstęp Szkolny Program Profilaktyki obejmuje treści i działania skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Uwzględniono w nim wnioski i zalecenia zapisane w Raporcie końcowym z ewaluacji wewnętrznej w Szkole Podstawowej nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi w Gryfinie, w roku szkolnym 2015/2016 oraz wzięto pod uwagę wyniki ankiety "Samopoczucie i bezpieczeństwo w szkole". Oceniając efekty wychowawcze wynikające z realizacji programu Bezpieczna szkoła należy: dbać o podwyższenie poziomu poczucia bezpieczeństwa w szkole, zachęcać uczniów aby zgłaszali swoje problemy, pomagać w ich rozwiązywaniu, w celu odzyskiwania poczucia siły, chęci do życia, poczucia sensu istnienia, doskonalić relacji rówieśniczych oraz relacji nauczyciel - uczeń, doskonalić umiejętności uczniów w zakresie rozwiązywania konfliktów bez przemocy, z wykorzystaniem negocjacji oraz mediacji rówieśniczej, podczas dyżurów i lekcji reagować na wszelkie agresywne zachowania uczniów (agresję werbalną oraz niewerbalną fizyczną i niefizyczną) 1 1. Agresja werbalna, przejawia się w agresywnych aktach słownych, mających na celu psychiczne zranienie drugiej osoby (przybiera ona postać wyzwisk, arogancji, ośmieszania czy poniżania słownego) Agresja niewerbalna fizyczna przejawia się w bezpośrednim ataku w postaci zadawania cierpienia fizycznego (bicia, kopania, popychania) i niefizyczna polega na zaniedbywaniu, lekceważeniu, poniżaniu przez okazywanie wyższości.
Szkolny Program Profilaktyki dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb środowiska szkolnego. Stanowi rozwinięcie Programu Wychowawczego, mającego na celu realizowanie zadań zmierzających do wspierania pełnego rozwoju uczniów oraz kształtowania ich osobowości. Uwzględnia przede wszystkim zadania i działania z zakresu profilaktyki uniwersalnej. Realizacja tych zadań ma dostarczyć uczniom wiedzę oraz kształtować umiejętności, które będą sprzyjały zdrowemu stylowi życia, wzmacniały ich ogólny potencjał zdrowotny oraz zwiększały ich odporność na działanie czynników ryzyka. W razie potrzeby przewiduje się wdrażanie działań z zakresu profilaktyki selektywnej i wskazującej, w szczególności dla dzieci i młodzieży ze środowisk marginalizowanych, zagrożonych demoralizacją i wykluczeniem społecznym oraz dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, a także ich rodziców. Warunkiem osiągnięcia założonych celów jest zaangażowanie i konsekwentna współpraca wszystkich nauczycieli, wychowawców, pracowników szkoły oraz rodziców. Program będzie realizowany z udziałem pracowników różnych instytucji działających na rzecz dziecka: Poradni Psychologiczno Pedagogicznej, Ośrodka Pomocy Społecznej, Policji, Sądu Rodzinnego, Straży Miejskiej, Kościoła, Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. II. Założenia Szkolnego Programu Profilaktyki 1. Szkolny Program Profilaktyki został opracowany na potrzeby Szkoły Podstawowej Nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi im. Marii Dąbrowskiej w Gryfinie. 2. W celu zapewnienia uczniom bezpieczeństwa fizycznego, psychicznego i społecznego - zgodnie z potrzebami wynikającymi z diagnozy sytuacji wychowawczej szkoły - program profilaktyki zakłada realizację działań dostosowanych do potrzeb indywidualnych i grupowych oraz realizowanych celów profilaktycznych. Cele te zamierzamy osiągnąć poprzez tworzenie życzliwej i przyjaznej atmosfery w szkole, zapobieganie i ograniczanie agresji oraz wynikającej z niej przemocy. Stwarzanie warunków dla rozwoju zainteresowań i uzdolnień uczniów. Zaspokajanie takich potrzeb jak: poczucie sukcesu, przynależności, satysfakcji życiowej, podniesienie samooceny i poczucie własnej wartości. Wzmacnianie i kształtowanie norm przeciwnych używaniu środków psychoaktywnych i substancji np. dopalaczy, używek itp. W
programie ujęto również działania mające na celu zapobieganie zachowaniom problemowym, takim jak: brak kultury osobistej, brak dbałości o higienę i zdrowie czy zachowania ryzykowne wynikające z nieświadomości zagrożeń (np. uzależnienia od komputera). 3. Poszczególne elementy programu mogą ulegać modyfikacji. 4. Za realizację Programu Profilaktyki odpowiedzialni są wszyscy pracownicy szkoły przy współpracy z rodzicami. III. Podstawa prawna 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej - art. 72. 2. Konwencja o Prawach Dziecka - art..3, art. 19, art. 33. 3. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr67, poz. 329 z późniejszymi zmianami). 4. Rozporządzenie MEN z dnia 27.08.2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. 5. Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. 6. Rozporządzenie MEN z dnia 09.02.2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 35., poz.222). 7. Rozporządzenie MEN z dnia 17.02.2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (DzU. Nr 2012 r., poz.300). 8. Rozporządzenie MEN z dnia 18 sierpnia 2015r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii.
9. Narodowy Program Zdrowia 2007-2015 IV. Cele Szkolnego Programu Profilaktyki 1. Tworzenie bezpiecznej, przyjaznej opartej na życzliwości atmosfery w szkole. 2. Budowanie poczucia bezpieczeństwa fizycznego, psychicznego i społecznego. 3. Zapobieganie zachowaniom agresywnym i przemocy w szkole. 4. Wzmacnianie harmonijnego rozwoju fizycznego, psychicznego poprzez propagowanie zdrowego stylu życia i odżywiania oraz kształtowanie zachowań prozdrowotnych. 5. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze stresem i jego skutkami. 6. Dostarczanie uczniom, rodzicom, nauczycielom wiedzy na temat uzależnień (w tym również od komputera) oraz możliwościach uzyskania pomocy. 7. Przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym i ich skutkom. V. Sposób realizacji Treści Szkolnego Programu Profilaktyki realizują wszyscy nauczyciele na: godzinach wychowawczych, poszczególnych przedmiotach, w świetlicy szkolnej, w czasie uroczystości, wydarzeń szkolnych, na zajęciach rozwijających zainteresowania i uzdolnienia. Należy je realizować również na wycieczkach, zajęciach plenerowych. Nauczyciel dostosowuje formy i metody pracy do osiągnięcia w/w celów. Powinny to być metody aktywizujące, sprzyjające nauce umiejętności społecznych i życiowych. Działalność edukacyjno - informacyjną można prowadzić również poprzez: gazetki informacyjne, plakaty, ulotki informacyjne i wystawy.
VI. Spodziewane efekty wynikające z realizacji Programu 1. Wysokie poczucie bezpieczeństwa psycho - fizycznego uczniów (80-90%). 2. Skuteczne radzenie sobie z emocjami w sytuacjach trudnych: przemocy, stresie, zagrożeniach. 3. Stosowanie metod i technik relaksacyjnych, efektywne rozwiązywanie problemów. 4. Ograniczenie zjawiska drugoroczności i jej skutków. 5. Udział uczniów w zajęciach rozwijających zainteresowania i uzdolnienia przez co najmniej 70-80% uczniów 6. Wiedza na temat profilaktyki uzależnień wśród uczniów, rodziców, nauczycieli. 7. Prowadzenie zdrowego stylu życia i odżywiania przez uczniów, nauczycieli oraz zachęcanie do tego rodziców. 8. Znajomość szkolnych procedur postępowania w sytuacji zagrożeń oraz ich stosowanie przez: uczniów, nauczycieli i pracowników szkoły VII. Ewaluacja szkolnego programu profilaktyki: 1. Badania ewaluacyjne prowadzi zespół powołany do opracowania programu profilaktyki przy współpracy z wychowawcami klas, nauczycielami świetlicy. 2. Badaniami objęci są: nauczyciele, rodzice, uczniowie. 3. Narzędzia ewaluacyjne stanowią: ankiety, wywiady, kwestionariusze, analiza dokumentacji, obserwacje. 4. Zespół zadaniowy opracowuje wyniki ewaluacji i przedstawia je w formie raportu końcowego. 5. Opracowany raport jest udostępniony wszystkim zainteresowanym efektami działań profilaktycznych w szkole.
IX. Harmonogram działań Tworzenie bezpiecznej, przyjaznej opartej na życzliwości atmosfery w szkole Budowanie poczucia bezpieczeństwa fizycznego, psychicznego i społecznego Cele szczegółowe Zadania Formy realizacji Odpowiedzialni Klasa Termin Dbanie o bezpieczeństwo podczas przerw, w szatni, na boisku szkolnym i na wycieczkach Kształtowanie postaw dbałości o bezpieczeństwo własne i innych Przestrzeganie norm społecznych obowiązujących w szkole Dbanie o atmosferę przyjaźni, życzliwości i szacunku 1. Zapoznanie z regulaminami obowiązującymi na terenie szkoły oraz podczas wycieczek. 2. Opracowanie z uczniami zasad zachowania się (na przerwach, w szatni, toalecie, na boisku, koło stołówki i innych miejscach, które uczniowie określą jako niebezpieczne) i konsekwentne wdrażanie ich. 3. Zawieranie kontraktów klasowych dotyczących zasad współżycia w klasie, zespole konsekwentne odwoływanie się do zapisanych norm. 4. Dbanie o atmosferę przyjaźni, życzliwości i szacunku. 5. Rzetelne pełnienie dyżurów nauczycielskich podczas przerw 6. Konsekwentne stosowanie obowiązujących procedur i sankcji w stosunku do uczniów przejawiających zachowania niepożądane Zapoznanie z planem ewakuacji szkoły i zachowaniem podczas ewentualnego zagrożenia Zapoznanie ze sposobami powiadamiania o wypadkach odpowiednich osób i służb Pogadanka, spacer po szkole celem obejrzenia dróg ewakuacyjnych Lekcje wychowawcze nt.: Jestem bezpieczny w szkole i poza nią - praca w zespołach Podczas zajęć lekcyjnych i godzin wychowawczych ustalenie zasad: Chcę być dobrze traktowany i tak będę traktować innych Reagowanie na wszelkie przejawy zachowań agresywnych czy przemoc. Zapoznanie się z procedurami i stosowanie ich w praktyce Zapoznanie uczniów z drogami ewakuacyjnymi Próbna ewakuacja uczniów Próbny alarm Organizowanie spotkań z przedstawicielami Policji, Straży Pożarnej, Straży Miejskiej Eksponowanie w widocznym miejscu numerów telefonów Wychowawcy, nauczyciele nauczyciele wychowawcy, nauczyciele świetlicy Nauczyciele wychowawcy wszyscy pracownicy szkoły Wychowawcy, nauczyciele wf-u, Wychowawcy dyrektor szkoły Wychowawcy, pielęgniarka Wychowawcy, dyrektor szkoły 0-VI cały rok wg potrzeb wrzesień cały rok cały rok wrzesień/ październik wg planu Wrzesień - czerwiec cały rok
XIV. Ewaluacja Szkolnego Programu Profilaktyki Ewaluacji Szkolnego Programu Profilaktyki dokonuje się na podstawie zebranych informacji (od uczniów, nauczycieli, rodziców) oraz obserwacji i analizy zmian w zachowaniu, przejawianych postawach i działaniu uczniów. Prowadzona jest przez pedagogów, nauczycieli, wychowawców i dyrekcję szkoły. Przyjęto uchwałą Rady Rodziców dnia 8 września 2015 r. Przyjęto uchwałą Rady Pedagogicznej dnia 8 września 2015 r. Protokół Rady Pedagogicznej Nr 1/2015/2016