Rachunek kosztów zmiennych

Rachunek kosztów zmiennych Rachunek kosztów zmiennych produkcji ogólne zarządu i sprzedaŝy prowadzenie: dr Adam Chmielewski zmienne stałe produkt zapasy sprzedane wynik finansowy Czym są stałe i zmienne? Podsumowanie klasyfikacji kosztów zmienne, których wartość reaguje na zmianę wielkości produkcji, np.: drewno uŝywane do produkcji stołów w fabryce mebli paliwo w samochodzie stałe, których wartość nie jest zaleŝna od wielkości produkcji, np.: amortyzacja maszyny (przy metodzie liniowej) czynsz za magazyn jest to klasyfikacja kosztów według poziomu reakcji na zmianę wielkości produkcji (działania) bezpośrednie pośrednie zmienne oszt zasobu, którego zuŝycie jest proporcjonalne do wielkości produkcji Przykład: koszt drewna uŝywanego przy produkcji krzeseł oszt zasobu zuŝywanego proporcjonalnie do wielkości produkcji, ale dotyczącego wielu obiektów kosztowych. Przykład: koszt kleju zuŝywanego przy produkcji krzeseł, stołów, szafek stałe oszt, którego wartość nie jest zaleŝna od wielkości produkcji, ale który dotyczy tylko jednego obiektu kosztowego. Przykład: wynagrodzenie kontrolera jakości tylko jednego asortymentu produkcji. oszt zasobu, którego zuŝycie nie jest zaleŝne od wielkości produkcji i dotyczy wielu obiektów kosztowych. Przykład: koszt utrzymania magazynu produktów w przedsiębiorstwie. ategorie kosztów - schematy oszty całkowite w rachunku kosztów zmiennych C Z + S całkowite C j.k.z. * x + S koszt stały koszt skokowo zmienny zmienne stałe koszt zmienny proporcjonalnie koszt zmienny progresywnie koszt zmienny degresywnie 1

Metoda wizualna metody podziału kosztów księgowe uproszczona pełna statystyczne wizualna dwóch punktów S - rysujemy linię prostą - określamy poziom S - wyliczamy j.k.z. regresji liniowej Metoda dwóch punktów Analiza regresji liniowej - wyszukujemy okresy o min. i max. kosztach - podstawiamy dane do układu równań - wyliczamy j.k.z. i S S - poszukujemy wzoru funkcji leŝącej najbliŝej wszystkich punktów - wyliczamy j.k.z. i S ze wzoru matematycznego - moŝna wykorzystać funkcję reglinp w Excel ZałoŜenia do modelu, P Wynik finansowy w rachunku kosztów zmiennych typowy przedział produkcji P 2 zysk horyzont czasowy model jest krótkoterminowy 2 całkowite proporcjonalna zmienność kosztów P 1 brak wpływu czynników zewnętrznych na (np. zmiana cen) strata wielkość produkcji wielkości sprzedaŝy ew. analizujemy dotyczące tylko produkcji sprzedanej 1 1 2 2

Próg rentowności Zadanie, P Antoni planuje sprzedawać ksiąŝki do rachunkowości zarządczej podczas dwudniowych targów ksiąŝki studenckiej. MoŜe je kupić od hurtownika po 120 zł za sztukę z przywilejem zwrotu niesprzedanych P 3 3 całkowite egzemplarzy. siąŝki będą sprzedawane po 200 zł za sztukę. Antoni zapłacił juŝ 2000 zł za wynajem miejsca na całe dwudniowe targi. wynik 0 Spodziewa się, Ŝe sprzeda 40 egzemplarzy i nie poniesie Ŝadnych dodatkowych kosztów. Jaka jest róŝnica pomiędzy wynikiem ze sprzedaŝy, wynikiem finansowym brutto i netto? 3 Oblicz wynik przy sprzedaŝy 0, 1, 5, 25, 40 ksiąŝek? Rachunek zysków i strat Analiza CVP operacyjne operacyjne zmienne marŝa brutto stałe 0 1 5 25 40 wynik operacyjny pozostałe wynik brutto wynik netto pozostałe podatek dochodowy marŝa jednostkowa róŝnica między ceną i jednostkowym kosztem zmiennym marŝa osiągana na wszystkich sprzedanych produktach stopa % marŝy relacja marŝy jednostkowej do ceny sprzedaŝy (ew. marŝy łącznej do przychodów), P 8 000 Wynik finansowy w rachunku kosztów zmiennych zysk Próg rentowności próg rentowności ilość (lub wartość) sprzedaŝy, przy której: równają się kosztom wynik 0 łączna marŝa pokrywa stałe 6 800 całkowite zmienne stałe 5 000 ( jedn. * ilość sprzedaŝy ) ( jedn. k. zmienne * ilość sprzedaŝy ) - stałe wynik operacyjny 2 600 (C * ) (JZ * ) S WO 1 000 strata Przy progu rentowności: (C * ) (JZ * ) S 0 1 2 3

Próg rentowności metoda pokrycia marŝą Przekształcając poprzednie równanie: Oblicz wartościowy próg rentowności? BEP w BEP i * C (C * ) (JZ * ) S WO (C JZ) * S + WO marŝa * S + WO Co to oznacza? W punkcie rentowności wynik 0, więc: BEP i S / (C JZ) Alternatywna metoda obliczania BEPw BEP w stałe stopa procentowa marŝy Co to oznacza? Czym jest margines bezpieczeństwa? margines bezpieczeństwa kwota przychodów osiągana powyŝej progu rentowności Docelowy i netto Ile ksiąŝek musi sprzedaŝ Antoni by osiągnąć 2 000 PLN? Oblicz margines bezpieczeństwa. Wyraź go wartościowo i ilościowo. MB i planowane BEP i MB w P planowane BEP w Ile ksiąŝek musi sprzedaŝ Antoni by osiągnąć wynik netto 2 000 PLN jeŝeli podatek wynosi 20% od dochodu? Czy jest to poziom bezpieczny? MB % MB I / planowane MB % MB W / P planowane docelowy wynik netto docelowy * (1- stopa podatkowa) docelowy docelowy wynik netto / (1- stopa podatkowa) Rachunek kosztów zmiennych w decyzjach zarządczych Antoni zastanawia się, czy umieścić reklamę w broszurze targowej. Będzie ona kosztować 500 zł. Antoni spodziewa się, Ŝe umieszczenie reklamy zwiększy sprzedaŝ o 10 %. Czy warto zareklamować się w broszurze targowej? sprzedaŝ (szt.) stałe bez reklamy z reklamą róŝnica Rachunek kosztów zmiennych w decyzjach zarządczych Antoni zastanawia się czy nie obniŝyć ceny sprzedaŝy do 175 zł. Przy tej cenie spodziewa się sprzedaŝy 50 egzemplarzy oraz obniŝenia ceny przez hurtownika do 115 zł. Czy warto obniŝyć cenę? sprzedaŝ (szt.) stałe 200 PLN 175 PLN róŝnica 4

Dźwignia operacyjna Antoni płaci 2000 zł za najem miejsca na targach. Przypuśćmy, Ŝe miał do wyboru trzy opcje: czynsz 2 000 zł czynsz 800 zł + 15 % od obrotu 25% od obrotu elastyczne Strategie kosztowe tórą opcję powinien był wybrać? sztywne Dźwignia operacyjna opcja 1 sztywne, bardziej ryzykowna, bardziej rentowna po osiągnięciu progu rentowności opcja 3 elastyczne, mniej ryzykowna, niŝsze zyski po przekroczeniu progu rentowności poziom dźwigni operacyjnej wpływy wydatki Próg płynności wpływy całkowite 1. marŝa jednostkowa opcja 1 opcja 2 opcja 3 wydatki 2. 3. 4. dźwignia operacyjna 2 / 3 Gdy poziom dźwigni operacyjnej jest to znaczy, Ŝe procentowa zmiana sprzedaŝy spowoduje razy większą procentową zmianę wyniku operacyjnego. Sprawdź czy twierdzenie jest prawdziwe, zakładając wzrost sprzedaŝy o 50% próg płynności Analiza wieloasortymentowa cukiernia Analiza wieloasortymentowa cukiernia Oblicz wartościowy próg rentowności dla cukierni BEP w S / średnia stopa procentowa marŝy jedn. k. zmienny 0,35 0,55 0,6 wielkość sprzedaŝy 1,00 7 000 0,90 3 000 1,20 5 000 Co to oznacza?. marŝa jednostkowa razem Oblicz margines bezpieczeństwa? MB w P planowane BEP w ze sprzedaŝy średnia stopa % marŝy łączna marŝa łączne Czy jest to akceptowalny poziom? MB % MB w / P planowane 5

Analiza wieloasortymentowa cukiernia Właściciel planuje kupić nowe urządzenia gastronomiczne do wypieku ciastek. Oczekuje, Ŝe obniŝy to zmienne produkcji o 10%. Amortyzacja nowych maszyn będzie wynosiła 1000 zł miesięcznie. Czy warto inwestować? Analiza wieloasortymentowa cukiernia Ile ciastek kaŝdego rodzaju musi cukiernia sprzedać (zachowując strukturę ilościową sprzedaŝy), aby osiągnąć wynik w wysokości 5 000 zł? Za pomocą nowej kampanii promocyjnej moŝna zmienić strukturę sprzedaŝy na : 10 000 pączków, 2 000 ów, 3 000 droŝdŝówek. Promocja będzie kosztowała 500 zł miesięcznie. Czy warto promować pączki? razem razem jedn. koszt zmienny wielkość sprzedaŝy marŝa jednostkowa jedn. koszt zmienny wielkość sprzedaŝy marŝa jednostkowa 6