GIMNAZJUM IM. RADY EUROPY W KOSTRZYNIE SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY Kostrzyn 2013 r.
ZAŁOŻENIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO 1. Działania profilaktyczne mają zapobiegać niepożądanym zjawiskom w rozwoju jednostki i skupiać się na przeciwdziałaniu złu. Muszą być planowane i uwzględniać wczesną profilaktykę, tzw. pierwszorzędową (mającą na celu promocję zdrowego stylu życia oraz opóźnienie wieku inicjacji, np. nikotynowej, alkoholowej czy narkotykowej).terenem realizacji wczesnych działań profilaktycznych jest głównie szkoła. 2. Najważniejsze działania szkoły w zakresie profilaktyki pierwszorzędowej to: Stwarzanie przyjaznego klimatu (dobra komunikacja, osobowe relacje między nauczycielami i uczniami, udzielanie emocjonalnego wsparcia młodzieży, szczególnie w trudnych dla niej sytuacjach). Wypracowanie wspólnej polityki szkoły wobec palenia, picia alkoholu i odurzania się narkotykami oraz konsekwentne jej wdrażanie. Budowanie dobrych relacji z rodzicami i pozyskiwanie ich jako sojuszników w realizacji działań wychowawczych i profilaktycznych, prowadzonych przez nauczycieli. Pomoc uczniom mającym trudności w nauce. Wczesne rozpoznawanie uczniów grup ryzyka i kierowanie ich do a w celu przeprowadzenia wstępnej diagnozy. Kierowanie uczniów zagrożonych (w porozumieniu z rodzicami) do Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej lub innej instytucji udzielającej specjalistycznej pomocy. Udzielanie uczniom i rodzicom informacji o specjalistycznej pomocy poza szkołą. Szkolenie się kadry icznej w zakresie profilaktyki zagrożeń oraz umiejętności wychowawczych. 3. Program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoły oraz program profilaktyki tworzą wspólną całość. Ich przygotowanie i realizacja są zadaniem zarówno całej szkoły, jak i każdego nauczyciela. 4. Szkolny Program Profilaktyczny (SPP) został opracowany na potrzeby Gimnazjum im. Rady Europy w Kostrzynie. 5. SPP obejmuje w szczególności działania i środki stosowane w celu zapobiegania agresji, przemocy i uzależnień. 2
6. W SPP przedstawiono także działania mające na celu zapobieganie takim zachowaniom problemowym jak brak kultury osobistej, wagary, brak zainteresowania nauką, wczesna inicjacja seksualna i znieczulica społeczna. 7. Działania realizowane w ramach SPP dotyczą także osób odpowiedzialnych za młodzież tj. rodziców, opiekunów i nauczycieli. 8. Osobą kierującą realizacją SPP jest szkolny koordynator powołany przez dyrektora szkoły mgr Anna Szymaszek. 9. Poszczególne elementy programu (np.: proponowany sposób realizacji) mogą ulegać modyfikacji. CELE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO 1. Ochrona uczniów przed zagrożeniami. 2. Reagowanie na pojawiające się zagrożenia. 3. Osłabienie czynników ryzyka przez dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych (palenia tytoniu, picia alkoholu i używania środków psychoaktywnych). 4. Rozwijanie psychospołecznych umiejętności życiowych uczniów umożliwiających radzenie sobie z problemami życia codziennego i samorealizacją. 5. Kształtowanie w uczniach poczucia własnej wartości oraz motywowanie do podejmowania w środowisku szkolnym różnych form aktywności zaspokajających potrzeby psychiczne, emocjonalne, społeczne i duchowe. 6. Wzrost kompetencji nauczycieli i rodziców w zakresie radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Działania z zakresu SPP będą realizowane w ramach: 1. godzin wychowawczych; 2. nauczania różnych przedmiotów; 3. zajęć pozalekcyjnych; 4. szkoleń, prelekcji, spotkań ze specjalistami; 3
5. indywidualnych rozmów z uczniami; 6. spotkań z rodzicami; 7. Rad Pedagogicznych; Osoby odpowiedzialne same decydują o metodzie służącej do realizacji celu, przeważnie będą to zajęcia warsztatowe, pogadanki, dyskusje, prelekcje, burze mózgów. Formą realizacji będzie też propaganda wizualna, czyli gazetki informacyjne, plakaty, ulotki informacyjne, wystawy. W realizacji programu uczestniczyć będą: 1. uczniowie; 2. rodzice; 3., ; 4. i inni pracownicy szkoły; 5. zaproszeni specjaliści. OBOWIĄZKI OSÓB ODPOWIEDZIALNYCH ZA REALIZACJĘ SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO Obowiązki dyrektora 1. Zakłada, że w jego szkole funkcja profilaktyki musi być spójna z funkcją wychowania. 2. Posiada podstawową wiedzę w zakresie profilaktyki problemowej. 3. Umacnia pozytywne relacje interpersonalne w szkole. 4. Premiuje doskonalących się nauczycieli. 5. Zachęca uczniów do udziału w działaniach profilaktycznych. 6. Włącza rodziców do współpracy w tworzeniu i realizacji szkolnych programów: wychowawczego i profilaktycznego. 7. Wspiera finansowo i organizacyjnie działania profilaktyczne w środowisku szkolnym. 4
Obowiązki a i a szkolnego 1. Diagnozowanie problemów wychowawczych szkoły. 2. Koordynowanie i monitorowanie przebiegu i realizacji planu profilaktyczno-wychowawczego szkoły. 3. Wspieranie wychowawców i pozostałych pracowników w realizacji zadań profilaktyczno-wychowawczych. 4. Udział w wewnątrzszkolnym doskonaleniu. 5. Praca indywidualna i grupowa z uczniami i rodzicami. 6. Propagowanie treści i programów profilaktycznych. 7. Systematyczne doskonalenie się w zakresie wychowania i profilaktyki. Obowiązki nauczycieli (wychowawców) 1. Promuje zdrowy styl życia i wartościowe formy spędzania wolnego czasu. 2. Utrzymuje osobowe relacje z uczniami (poprzez konsultacje, indywidualne rozmowy). 3. Konstruktywnie współpracuje z gronem icznym oraz pozostałymi pracownikami szkoły. 4. Doskonali się osobowościowo i zawodowo. 5. Dostrzega indywidualność dziecka, indywidualizuje oddziaływania. 6. Ma pozytywne relacje z rodzicami, potrafi pozyskać rodziców do współpracy. Obowiązki rodziców 1. Mają dobry kontakt ze szkołą i szeroko rozumianym środowiskiem dziecka. 2. Aktywnie współpracują ze szkołą, dzieląc odpowiedzialność za podejmowane wspólnie oddziaływania profilaktyczno-wychowawcze i opiekuńcze. 3. Zdobywają wiedzę na temat potrzeb dzieci, zagrożeń wieku dojrzewania i sposobów przeciwdziałania im. 4. Stanowią wzór osobowy model dla dziecka. 5. Dbają o dobry kontakt z dzieckiem 5
INSTYTUCJE WSPIERAJĄCE SZKOŁĘ W DZIAŁANIACH PROFILAKTYCZNYCH 1. Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna 3. Ośrodek Pomocy Społecznej w Kostrzynie 2. Pielęgniarski Ośrodek Medycyny Szkolnej MEDERI s.c w Kostrzynie 4. Policja PRZEWIDYWANE EFEKTY DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH 1. Pozyskanie rodziców do aktywnej współpracy. 2. Wyciszenie agresji. 3. Nabycie umiejętności samodzielnego i konstruktywnego rozwiązywania konfliktów przez uczniów. 4. Poprawa w relacjach uczeń-uczeń, uczeń-osoba dorosła. 5. Podniesienie poziomu bezpieczeństwa w szkole. 6. Znajomość konsekwencji zażywania narkotyków, palenia papierosów, picia alkoholu i wpływu używek na własne zdrowie. 7. Wzrost poczucia własnej wartości, umiejętność dokonania samooceny. 8. Wzrost kompetencji nauczycieli i rodziców w zakresie radzenia sobie w trudnych sytuacjach wychowawczych. FORMY EWALUACJI Ocena efektów realizacji SPP, obok bieżącego monitorowania oraz samooceny przeprowadzanej przez zainteresowane podmioty, obejmować będzie: 1. Analizę sytuacji wychowawczej szkoły (sprawozdania z Rad Pedagogicznych; dyrekcja, ). 2. Badania ankietowe przeprowadzone wśród uczniów dotyczące uzależnień i poczucia bezpieczeństwa w szkole. 3. Konsultacje z nauczycielami i rodzicami. 6
AGRESJA, PRZEMOC SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY Czynniki ryzyka Cel Zadania oraz sposób i forma ich realizacji Osoby odpowiedzialne Nacisk ze strony kolegów Uległość wobec grupy Niskie poczucie własnej wartości Brak alternatywnych sposobów spędzania czasu wolnego Niewłaściwe korzystanie z zasobów internetu, w szczególności z portali społecznościowych Zwiększenie świadomości, że uczeń może skutecznie poradzić sobie z sytuacjami nacisku ze strony innych Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z własną i cudzą agresją Zwiększenie umiejętności radzenia sobie z emocjami, stresem i zagrożeniem Rozwijać umiejętność radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych, rozwijać umiejętność radzenia sobie w sytuacji agresji i przemocy Lekcje wychowawcze na temat rozwiązywania konfliktów, radzenia sobie w sytuacjach trudnych Zajęcia dotyczące asertywności Dostarczyć uczniom wiedzę na temat sposobów radzenia sobie z emocjami, stresem i zagrożeniem Lekcje wychowawcze na temat empatii, sposobów radzenia sobie ze stresem indywidualne rozmowy Zwiększenie świadomości na temat prawnych konsekwencji stosowania przemocy, w tym cyberprzemocy Dostarczyć uczniom wiedzę na temat skutków i konsekwencji zachowań przemocowych Lekcje wychowawcze Spotkania z przedstawicielem Policji na lekcjach wychowawczych i zebraniach z rodzicami Policja Integracja uczniów Integrować zespoły klasowe Lekcje wychowawcze integrujące zespoły klasowe 7
Zwiększenie poczucia własnej wartości i poszanowanie tożsamości własnej i innych Podnieść samoocenę u uczniów Wykorzystanie elementów motywacji w systemie oceniania Nagradzanie uczniów za rzeczywiste osiągnięcia i umiejętności Ochrona uczniów przed zagrożeniami płynącymi z zewnątrz Nie dopuszczać do przebywania na terenie szkoły osób obcych obserwacja, dyżury uczniów i nauczycieli podczas przerw system monitoringu stały kontakt z Policją woźny/a dyżurujący Aktywne spędzanie przez uczniów czasu wolnego Propagowanie aktywnego spędzania wolnego czasu przez: Zajęcia pozalekcyjne (kółka przedmiotowe, zajęcia sportowe) Zawody, konkursy, olimpiady Wycieczki szkolne prowadzący zajęcia 8
UZALEŻNIENIA, HIV, AIDS Czynniki ryzyka Cel Zadania oraz sposób i forma realizacji Osoby odpowiedzialne Moda na branie, palenie i picie Brak umiejętności zachowań asertywnych Łatwość dostępu do środków psychoaktywnych Ryzykowne zachowania powodujące zagrożenia wirusem HIV Wczesna inicjacja seksualna Zapobieganie uzależnieniom Zaznajomienie uczniów i rodziców z konsekwencjami zdrowotnymi, społecznymi i prawnymi picia, palenia, brania Zaznajomienie z mechanizmem uzależnienia Znajomość przez uczniów instytucji zajmujących się niesieniem pomocy osobom uzależnionym i ich rodzinom Dostarczyć uczniom i rodzicom wiedzę na temat konsekwencji picia, palenia, brania, jak również z opisem etapów uzależnienia. Zapoznanie z formami pomocy osobom uzależnionym i zagrożonym uzależnieniem. Lekcje wychowawcze na temat uzależnień Lekcje biologii na temat zdrowotnych konsekwencji picia, palenia, brania Zebrania z rodzicami Spotkania z policjantem na temat prawnych konsekwencji Zajęcia warsztatowe dla uczniów klas III i ich rodziców dotyczące problemów związanych z zażywaniem środków odurzających Spektakl teatru profilaktycznego, połączony z dyskusją młodzieży Gazetki informacyjne w holu szkoły Plakaty przygotowane przez uczniów na temat uzależnień Udział w programie antynikotynowym nauczyciel biologii Policja uczniowie nadkomisarz Roman Szeląg Kształtowanie postawy asertywnej Wzmacniać w uczniach umiejętność odmawiania Zajęcia dotyczące asertywności Zmniejszenie motywacji do picia, palenia, brania w celu osiągania pożądanych stanów emocjonalnych Lekcje wychowawcze na temat emocji, sposobów radzenia sobie ze stresem Utrudnienie młodzieży dostępu do środków psychoaktywnych Obserwacja uczniów podczas przerw, lekcji, zajęć pozalekcyjnych, imprez szkolnych Nie dopuszczać do przebywania na terenie szkoły osób obcych System monitoringu uczniowie i dyżurujący woźny/a 9
Promowanie zachowań prozdrowotnych i zdrowego stylu życia Propagowanie aktywnego spędzania wolnego czasu przez: Zajęcia pozalekcyjne (kółka przedmiotowe, zajęcia sportowe) Zawody, konkursy, olimpiady Wycieczki szkolne Wdrażanie do zachowań sprzyjających zdrowiu, w szczególności utrwalanie nawyków racjonalnego odżywiania się, rekreacji ruchowej Zajęcia sportowe Lekcje wychowawcze nt. przyczyn i skutków zaburzeń łaknienia typu bulimia i anoreksja udział w Programach Trzymaj formę, Bądźmy zdrowi prowadzący zajęcia pielęgniarka Zapobieganie ryzykownym zachowaniom Opóźnienie inicjacji seksualnej Przedstawienie zadań rozwojowych młodzieży, rządzących nimi prawidłowości oraz zagrożeń dla rozwoju seksualnego, w tym zagrożeń dotyczących chorób przenoszonych drogą płciową i AIDS Lekcje dotyczące przygotowania do życia w rodzinie Spotkanie i pogadanka z pielęgniarką Ukazywanie znaczenia i wartości rodziny w życiu każdego człowieka Lekcje wychowawcze biologii pielęgniarka 10
SŁABE WYNIKI W NAUCE Czynniki ryzyka Cel Zadania oraz sposób i forma realizacji Osoby odpowiedzialne Niska samoocena uczniów Poziom absencji Wagary Brak celów życiowych Nieciekawe lekcje Lenistwo Problemy rozwoju Zwiększenie poczucia własnej wartości Zwiększenie zdolności i motywacji do stanowienia i osiągania celu Podnieść samoocenę u uczniów Wykorzystanie elementów motywacji w systemie oceniania Nagradzanie uczniów za rzeczywiste osiągnięcia i umiejętności Indywidualne rozmowy z iem Kształtowanie umiejętności planowania i organizowania czasu układanie planów pracy: tygodniowego, miesięcznego, okresowego Lekcje wychowawcze Indywidualne rozmowy Zachęcanie uczniów do udziału w kółkach zainteresowań, zawodach, konkursach, olimpiadach Dostosowanie wymagań edukacyjnych do psychofizycznych możliwości uczniów Rozpoznawanie problemów rozwojowych uczniów Kontakt z PPP Rejestr uczniów z opinią PPP i monitorowanie realizacji zaleceń PPP Osiąganie lepszych wyników w nauce Prowadzenie zajęć wyrównawczych Organizowanie w obrębie klasy pomocy koleżeńskiej Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne Chwalenie postępów ucznia terapeuci Eliminowanie nieciekawych lekcji Zwiększenie motywacji do nauki Aktywizowanie uczniów Stosowanie metod aktywizujących na lekcjach Prowadzenie zajęć pozalekcyjnych 11
Ograniczenie rozmiarów absencji Monitorowanie absencji uczniów Kontrola dzienników Stały kontakt z rodzicami (rozmowy telefoniczne, zebrania z rodzicami, indywidualne spotkania z rodzicami, kontakt poprzez dziennik elektroniczny Librus) Usprawiedliwienia i zwolnienia na formularzach wydanych przez wychowawcę lub poprzez dziennik elektroniczny Librus Objęcie opieką iczno-iczną uczniów, którzy uzyskują frekwencję niższą niż 90%, a nie jest to spowodowane długotrwałą chorobą lub innymi zdarzeniami losowymi. Zaznajomienie uczniów z konsekwencjami opuszczania zajęć szkolnych Lekcje wychowawcze, podczas których wychowawca zapoznaje uczniów ze Statutem Szkoły, Regulaminem klasyfikowania i oceniania, Programem wychowawczym szkoły Zebranie z rodzicami, podczas którego rodzice zostają zaznajomieni z w/w dokumentami rodzice 12
ŚRODOWISKO SPOŁECZNE Czynniki ryzyka Cel Zadania oraz sposób i forma realizacji Osoby odpowiedzialne Negatywne wzorce w mediach i internecie Niski poziom kultury osobistej Brak dyscypliny (na lekcjach) Znieczulica społeczna Uczenie krytycznego stosunku do mediów Podniesienie kultury osobistej uczniów Szacunek dla norm poprawnego zachowania Wskazywanie zagrożenia i pozytywną rolę środków masowego przekazu Lekcje języka polskiego Lekcje informatyki Lekcje wychowawcze Respektowanie normy poprawnego zachowania Przypomnienie norm poprawnego zachowania na lekcjach wychowawczych Egzekwowanie ustalonych norm zachowania Wewnątrzszkolny System Oceniania Tydzień szczególnej kultury dzień bez wulgaryzmów dzień elegancji dzień bez papierosa proszę, dziękuję, przepraszam dzień tolerancji Zwiększyć częstotliwość kontaktu z domem ucznia sprawiającego kłopoty wychowawcze, Zebrania z rodzicami Indywidualne spotkania z rodzicami Zaproszenia do szkoły Kontakt telefoniczny Kontakt poprzez dziennik elektroniczny Librus języka polskiego, informatyki,, Samorząd Uczniowski, Dostrzeganie problemów drugiego człowieka Uwrażliwienie na drugiego człowieka Nauczyć aktywności w pomaganiu ubogim, starszym, niepełnosprawnym Lekcje wychowawcze Zbiórka żywności, odzieży, zabawek na rzecz ludzi ubogich Samorząd Uczniowski koło PCK, Szkolny Program Profilaktyczny przyjęty uchwałą Rady Rodziców nr 2-2013/2014 z dnia 19 września 2013 r.. 13