ad astr a Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie Instytut Ochrony Zdrowia Zakład Wychowania Fizycznego Katalog przedmiotów I rok od roku 2010/11 Studia stacjonarne Kierunek : wychowanie fizyczne Specjalność główna: wychowanie fizyczne Specjalność dodatkowa (do wyboru): gimnastyka korekcyjna lub edukacja zdrowotna Tarnów, 2010
Charakterystyka kierunku Spis treści Charakterystyka absolwenta Cele nauczania l.p. Przedmiot Strona 1. Język obcy(b2) 5 2. Filozofia i socjologia 5 3. Filozofia sportu 6 4. Socjologia sportu 7 5. Anatomia 8 6. Biochemia 10 7. Psychologia 11 8. Teoria wychowania fizycznego 13 9. Historia kultury fizycznej 14 10. Metodyka wychowania fizycznego 15 11. Pierwsza pomoc przedmedyczna 16 12. Gimnastyka 17 13. Piłka siatkowa 20 14. Koszykówka 21 15. Pływanie 22 16. Zabawy i gry ruchowe 24 17. Szkolenie biblioteczne 25 18. Szkolenie BHP 26
Katalog przedmiotów wychowanie fizyczne, studia stacjonarne, I rok Charakterystyka kierunku Stacjonarne studia pierwszego stopnia na kierunku wychowanie fizyczne ze specjalnością dodatkową gimnastyka korekcyjna lub edukacja zdrowotna przygotowują studentów - w ciągu sześciu semestrów - do wykonywania zawodu nauczyciela wychowania fizycznego oraz prowadzenia zajęć z zakresu gimnastyki korekcyjnej lub edukacji zdrowotnej. Studia kształcą w zakresie przedmiotów ogólnych, podstawowych, kierunkowych, uzupełniających, oraz do wyboru i specjalnościowych. Dodatkowo studenci realizują w toku nauczania 200 godzin różnych form praktyk pedagogicznych oraz uczestniczą w jednym wybranych przez siebie dziesięciodniowym obozie programowym /narciarskim, żeglarskim lub wędrownym/. Absolwenci kierunku wychowanie fizyczne uzyskują tytuł zawodowy licencjata i mogą kontynuować studia drugiego stopnia w wybranych przez siebie uczelniach na terenie całego kraju. Cele Celem studiów pierwszego stopnia na kierunku wychowanie fizyczne ze specjalnością dodatkową gimnastyka korekcyjna lub edukacja zdrowotna jest kształcenie zmierzające do wyposażenia studentów w kwalifikacje i kompetencje do: wykonywania zawodu nauczyciela wychowania fizycznego w szkołach podstawowych i gimnazjach oraz realizacji zajęć z zakresu edukacji zdrowotnej lub gimnastyki korekcyjnej w grupach dyspanseryjnych. Niniejsze kształcenie, oparte o podstawę programową (treści podstawowe i kierunkowe) obejmuje, przygotowanie do nauczania przedmiotu głównego, jakim jest wychowanie fizyczne oraz przedmiotu w ramach specjalności dodatkowej, jakim jest gimnastyka korekcyjna lub edukacja zdrowotna. Ponadto wzbogacone jest ono kształceniem pedagogicznym (nauczycielskim); kształceniem w zakresie technologii informacyjnej; nauką języka obcego oraz nauczycielskimi praktykami zawodowymi (pedagogicznymi). Sylwetka Absolwenta Absolwent studiów pierwszego stopnia kierunku wychowanie fizyczne jest przygotowany do podjęcia studiów drugiego stopnia. Posiada podstawową wiedzę umiejętności z obszaru nauk społecznych, przyrodniczych oraz nauk o kulturze fizycznej. Zrealizowane przez absolwenta treści przedmiotowe, zgodne z obowiązującym planem nauczania, wyposażają go w niezbędne kwalifikacje i kompetencje do pożądanego oddziaływania na osobowość psychofizyczną człowieka, który zna własne przejawy, uwarunkowania, zachowania i potrzeby ruchowe oraz chce i powinien na nie oddziaływać. Ponadto absolwent jest przygotowany do: pracy dydaktyczno-wychowawczej w szkołach podstawowych i gimnazjach; promowania zdrowia i aktywności fizycznej w miejscu pracy i środowisku lokalnym; samodzielnego planowania, realizacji i ewaluacji aktywności fizycznej służącej zdrowiu, wypoczynkowi oraz urodzie. Dodatkowo posiada kwalifikacje do prowadzenia zajęć z gimnastyki korekcyjnej lub edukacji zdrowotnej, które może realizować także w innych instytucjach oświatowych oraz instytucjach kultury fizycznej. 4
Katalog przedmiotów wychowanie fizyczne, studia stacjonarne, I rok Język obcy Wychowanie fizyczne / gimnastyka korekcyjna lub edukacja zdrowotna / I rok 1 ECTS semestr letni, Rodzaj przedmiotu Do wyboru Okres (rok akad/semestr) od 2010/11/ letni Typ zajęć/liczba godzin Ćwiczenia/30 godzin semestr letni Kierownik Studium Języków Obcych (SJO) Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną sem 2 Poziom przedmiotu średnio zaawansowany B2 Polski, i wybrany j.obcy Zgodnie z programem SJO Skrócony opis przedmiotu Zgodnie z programem SJO Zgodnie z programem SJO Literatura Zgodnie z programem SJO Zgodnie z programem SJO Filozofia i socjologia Wychowanie fizyczne /gimnastyka korekcyjna lub edukacja zdrowotna/ I rok 3 ECTS Rodzaj przedmiotu obowiązkowy Okres (rok akad/semestr) od 2010, semestr zimowy Typ zajęć/liczba godzin 15 h wykładów, 15 h ćwiczeń Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną 1 Poziom przedmiotu podstawowy - polski Cele dydaktyczne: Zapoznanie studentów ze specyfiką filozofii i socjologii jako nauk humanistycznych oraz wykazanie naukowego charakteru tych dyscyplin. Poznanie przez studentów struktury tych dyscyplin wiedzy i działów oraz zakresu, rzeczowego tych działów. Rozbudzenie zainteresowania studentów wiedzą społeczno-humanistyczną Efekty : Po zakończeniu przedmiotu studenci powinni posiadać pełną znajomość faktu, iż w pracy z ludźmi nie ma wiedzy zbędnej, zaś elementarna orientacja w problematyce filozoficzno-socjologicznej ułatwi im lepsze pełnienie roli nauczyciela i wychowawcy. Skrócony opis przedmiotu Poznanie przez studentów specyfiki filozofii i socjologii, ich miejsca w naukach społecznych i podstawowych pojęć. Wykłady: Okoliczności narodzin filozofii, jej zakres rzeczowy na przestrzeni dziejów. Periodyzacja filozofii, klasyczne działy filozofii, filozofia a światopogląd. Ogólna charakterystyka filozofii starożytnej. Filozofia i teologia w średniowieczu, charakterystyka ich specyfiki. Główne kierunki filozofii nowożytnej. Najważniejsze systemy filozoficzne filozofii nowożytnej. Charakterystyka obszarów zainteresowań filozofii współczesnej. Powstanie socjologii jako nauki, przedmiot jej zainteresowań, główne działy socjologii. Charakterystyka przednaukowego i naukowego okresu w dziejach socjologii, w tym główni twórcy tej nauki. Charakterystyka głównych teorii rozwoju społecznego (strukturalno funkcjonalna, konfliktu, zmiany, interakcjonizmu). Elementy składowe struktury społecznej na poziomie mikro i makro. Zjawisko socjalizacji jednostki i kontroli społecznej. Istota i 5
Katalog przedmiotów wychowanie fizyczne, studia stacjonarne, I rok rodzaje instytucji społecznych. Ciemne strony życia społecznego zjawiska patologiczne w życiu społeczeństwa. Ćwiczenia: Główne osiągnięcia myśli filozoficznej starożytności poczet wielkich filozofów starożytnych. (presokratycy, Sokrates, Platon, Arystoteles). Myśl filozoficzna średniowiecza i jej główni przedstawiciele (Aureliusz Augustyn, Tomasz z Akwinu). Główni przedstawiciele filozofii nowożytnej i najnowszej. Problem Boga, prawdy i człowieka na przestrzeni dziejów filozofii. Grupy społeczne, ich wyróżniki i rodzaje. Charakterystyka elementów składowych makrostruktury społecznej (mniejszości, warstwy, klasy, narody). Zorganizowane życie społeczne na poziomie mezo zbiorowości terytorialne i społeczności lokalne, sprawa Małej Ojczyzny. Zalecana literatura 1. Bartnik Cz.S., (2001), Historia filozofii, Lublin, Gaudium. 2. Bocheński J., (1993), Zarys historii filozofii, Kraków, Philed. 3. Galarowicz J., (1992), Na ścieżkach prawdy, Kraków, PAT. 4. Kasprzak L., Węgrzecki A. (2007), Wprowadzenie do filozofii, Kraków dowolne wydanie. 5. Wojtusiak J, (2007) Filozofia i życie, Kraków, Znak. 6. Dostępne studentom leksykony i słowniki filozoficzne. 7. Bauman Z, (1996), Socjologia, Poznań, Zysk i Spółka. 8. Polakowska-Kujawa J., (1999), Socjologia ogólna, Warszawa 1999. SGH 9. Szacka B, (2003), Wprowadzenie do socjologii, Warszawa, Oficyna Naukowa. 10. Sztompka P., (2002), Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków, Znak. 11. Dostępne studentom słowniki socjologiczne. 1. Obecność i aktywny udział w zajęciach (W razie nieobecność materiał opuszczonych zajęć należy zaliczyć w ciągu dwóch tygodni). 2. Przygotowanie pisemnej pracy na zadany temat (Praca powinna być napisana pismem ręcznym). Filozofia sportu Wychowanie fizyczne/gimnastyka korekcyjna lub edukacja zdrowotna / I rok 3 ECTS Rodzaj przedmiotu do wyboru Okres (rok akad/semestr) od 2010/11, semestr letni Typ zajęć/liczba godzin 15 h wykładów, 15 h ćwiczeń Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną 2 Poziom przedmiotu podstawowy - polski Cele dydaktyczne: Zapoznanie studentów z różnymi aspektami filozoficznej refleksji nad kulturą fizyczną na jej poziomach organizacyjnych. Efekty : Opanowanie przez studentów umiejętności głębokiego wnikania w sprawy kultury fizycznej, w tym w płaszczyźnie filozoficznej. Skrócony opis przedmiotu Etapowane i sukcesywne, wprowadzanie studentów na wykładach i ćwiczeniach w problematykę filozofii kultury fizycznej. Wykłady: Człowiek w płaszczyźnie antropologii filozoficznej (geneza problemu, jego przedmiot i periodyzacja). Antropologiczne spojrzenie na człowieka w starożytności i w średniowieczu (Platon, Arystoteles, św. Augustyn, św. Tomasz). Antropologiczne spojrzenie na człowieka w filozofii nowożytnej i współczesnej (Kartezjusz, Hegel, Marks, Fromm, Sartre, Marcel). Filozoficzne źródła nowożytnego sportu (inspiracje antyczne i późniejsze). Kultura fizyczna w płaszczyźnie ontologii, epistemologii i antropologii filozof. Fundamentalne problemy filozofii wartości. Kultura fizyczna w płaszczyźnie aksjologicznej sport jako wartość. Filozoficzno metodologiczne aspekty sportu. Etyczne problemy i aspekty sportu. 6
Katalog przedmiotów wychowanie fizyczne, studia stacjonarne, I rok Filozoficzny fenomen olimpizmu. Starożytne koleje idei olimpijskiej i jej nowożytne odrodzenie. Podstawy współczesnej edukacji olimpijskie, nauczyciel a idea olimpijska. Dylematy i perspektywy współczesnego olimpizmu, filozoficzne aspekty agresji w sporcie. Ćwiczenia: Charakterystyka polskiego wkładu w antropologię i myśl etyczną (K. Wojtyła, J. Tischner, T. Kotarbiński, R. Ingarden i in.). Polski wkład w filozofię kultury fizycznej przeszłość i teraźniejszość. Społeczne i estetyczne wymiary sportu. Kultura fizyczna i sport w płaszczyźnie moralnej i etycznej. Filozoficzne aspekty zjawisk patologicznych w sporcie, w tym i agresji. Współczesny ruch olimpijski (podstawowe pojęcia, MKOL, igrzyska, symbolika olimpijska) Polska w ruchu olimpijskim nasz wkład w ideową i sportową stronę igrzysk. Zalecana literatura 1. Galarowicz J., 1992), Na ścieżkach prawdy, Kraków, s. 489 583, 617 623. 2. Kosiewicz J, (2000), Kultura fizyczne i sport w perspektywie filozofii, W-wa, wybrane fragmenty. 3. Kosiewicz J., (2002), Filozoficzne aspekty kultury fizycznej i sportu, wybrane fragmenty. 4. Kowalczyk S., (2002), Elementy filozofii i teologii sportu, Lublin, s. 9 174. 5. Lipiec J., (1994), Logos i etos polskiego olimpizmu, Kraków, wybrane artykuły. 6. Lipiec J., (2001), Świat wartości, Kraków, wybrane rozdziały. 7. Lipiec J., (1999), Filozofia olimpizmu, W-wa, wybrane rozdziały. 8. Lipoński W., (2007), Olimpizm dla każdego, Poznań, wybrane rozdziały. 9. Dziubiński Z., (2007), Sport a agresja, Warszawa, wybrane rozdziały. 10. Sahaj T., (2004), Człowiek istota śmiertelna. Filozofia religia, medycyna, sport, Poznań, wybrane rozdziały. 1. Obecność i aktywny udział w zajęciach (W razie nieobecność materiał opuszczonych zajęć należy zaliczyć w ciągu dwóch tygodni). 2. Przygotowanie pisemnej pracy na zadany temat (Praca powinna być napisana pismem ręcznym). 3. Przygotowanie referatu na temat stanu kultury fizycznej w jednostce administracyjnej studenta (wychowanie fizyczne, sport kwalifikowany, turystyka i rekreacja). Socjologia sportu Wychowanie fizyczne / gimnastyka korekcyjna lub edukacja zdrowotna /I rok 3 ECTS Rodzaj przedmiotu do wyboru Okres (rok akad/semestr) od 2010/11, semestr letni Typ zajęć/liczba godzin 15 h wykładów, 15 h ćwiczeń Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną 2 Poziom przedmiotu podstawowy - polski Cele dydaktyczne: Zapoznanie studentów z podstawowymi problemami socjologii kultury fizycznej oraz miejscem socjologii kultury fizycznej w całokształcie socjologii empirycznej. Opanowanie przez studentów sztuki analizy życia sportowego w płaszczyźnie socjologicznej. Efekty : Uświadomienie sobie przez studentów potrzeby i sensu głębszego wnikania w problematykę kultury fizycznej przez pryzmat socjologii sportu. Skrócony opis przedmiotu Sukcesywne uświadamianie studentom potrzeby socjologicznego spojrzenia na zjawiska masowe, w tym zwłaszcza na kulturę fizyczną. Wykłady: 7
Katalog przedmiotów wychowanie fizyczne, studia stacjonarne, I rok Socjologia kultury fizycznej na tle socjologii ogólnej i socjologii szczegółowych. Przyczyny narodzin i rozwoju socjologii kultury fizycznej na świecie i w Polsce. Orientacje teoretyczne w socjologii kultury fizycznej. Kultura fizyczna na tle innych zjawisk kultury masowej. Problemy kontroli społecznej w kulturze fizycznej. Rola państwa w polityce wobec kultury fizycznej. Procesy instytucjonalizacji kultury fizycznej w ujęciu historycznym. Procesy profesjonalizacji kultury fizycznej, problem amatorstwa i zawodowstwa w sporcie. Procesy komercjalizacji kultury fizycznej problem granic komercjalizacji Socjologiczna charakterystyka społeczności miejskiej, małomiasteczkowej i wiejskiej. Uwarunkowania rozwoju kultury fizycznej w różnych środowiskach społecznych. Anomia, dewiacja i patologia zjawiska towarzyszące życiu społecznemu. Przyczyny i przejawy dewiacji w sporcie, zwłaszcza na poziomie wyczynu. Ćwiczenia: Kultura fizyczna jako masowy ruch i zjawisko społeczne kontekst socjologiczny problemu. Kultura fizyczne i jej związki z osobowością społeczną jednostki. Sport wyczynowy a wzory osobowe. Zdrowie jako zjawisko społeczne. Socjologiczne aspekty zdrowotnych i antyzdrowotnych zachowań człowieka. Makrosocjologiczne aspekty i uwarunkowania kultury fizycznej w płaszczyźnie warstwowo klasowej i narodowej. Kultura fizyczne w moim środowisku: wych. fiz., sport, rekreacja sprawozdania indywidualne. Blaski i cienie kariery sportowej. Charakterystyka zjawisk patologicznych we współczesnym sporcie. Zalecana literatura 1. Jałowiecki B., (1998), Socjologia miasta (w) Socjologia w Polsce (red.) Zb. Krawczyk, K. Sowa, Rzeszów., s. 221 237. 2. Jarosz M., Patologia społeczna, j.w. s. 239 254. 3. Mleczko F. W., Socjologia wsi i rolnictwa, tamże, s. 279 307. 4. Elementy socjologii dla pielęgniarek. Praca zb., Lublin 2000, s. 181 203. 5. Sztompka P., (2002), Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków, s. 148 176. 6. Krawczyk Z., (1995), Socjologia kultury fizycznej, Warszawa 1. Obecność i aktywny udział w zajęciach (W razie nieobecność materiał opuszczonych zajęć należy zaliczyć w ciągu dwóch tygodni). 2. Przygotowanie pisemnej pracy na zadany temat (Praca powinna być napisana pismem ręcznym). 3. Przygotowanie referatu na temat stanu kultury fizycznej w jednostce administracyjnej studenta (wychowanie fizyczne, sport kwalifikowany, turystyka i rekreacja). Rodzaj przedmiotu Okres (rok akad/semestr) Typ zajęć/liczba godz. Sposób zaliczenia Poziom przedmiotu Anatomia Wychowanie fizyczne / gimnastyka korekcyjna lub edukacja zdrowotna / I rok 4ECTS Semestr zimowy, 4 ECTS Semestr letni obowiązkowy od 2010, semestr (I) zimowy i (II) letni 30 h wykładów, 60 h ćwiczeń zaliczenie z oceną po I i II sem. oraz egzamin po II sem. podstawowy Polski Cele dydaktyczne: Zapoznanie studentów z poprawnym nazewnictwem anatomicznym stosowanym w dalszych etapach na kierunku wychowanie fizyczne. Zaznajomienie z zakresem ruchów poszczególnych części ciała ludzkiego. Zapoznanie z prawidłową budową człowieka i wskazanie na możliwości wystąpienia jej wad w trakcie rozwoju ontogenetycznego. Efekty : 8
Katalog przedmiotów wychowanie fizyczne, studia stacjonarne, I rok Skrócony opis przedmiotu umiejętność oceny ruchomości w głównych stawach oraz przebiegu głównych mięśni i ich działania na stawy umiejętność określania położenia głównych narządów trzewnych oraz ogólna wiedza z zakresu ich budowy i funkcji zdobycie podstawowych wiadomości na temat budowy układu krążenia, centralnego, obwodowego i autonomicznego układu nerwowego. Tematyka obejmuje podstawowe wiadomości z zakresu: -prawidłowej budowy biernego układu ruchu z uwzględnieniem elementów kostnych wykorzystywanych do oceny postawy ciała, połączeń stawowych i ich ruchomości, znajomości osi i płaszczyzn ruchu -budowy czynnego układu ruchu -ogólnej budowy, położenia i znaczenia narządów wewnętrznych oraz układu naczyniowego - ogólnej budowy centralnego układu nerwowego, położenia głównych ośrodków nerwowych i ich znaczenia dla prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego. Wykłady Wprowadzenie do przedmiotu. Budowa tkanki kostnej i jej właściwości. Topografia szkieletu. Rodzaje kości i ich połączeń. Osie i płaszczyzny ruchu. Budowa kręgosłupa, połączenia kostno stawowe i ich możliwości ruchowe. Ogólna budowa czaszki, jej funkcje i połączenia z kręgosłupem. Budowa i funkcje klatki piersiowej. Połączenia żeber z mostkiem i z kręgosłupem. Rodzaje torów oddechowych.budowa pasa barkowego i jego możliwości ruchowe. Budowa i funkcje kończyny górnej. Budowa obręczy biodrowej. Budowa i znaczenie kończyny dolnej.wiadomości wstępne z układu mięśniowego jako czynnego układu ruchu: rodzaje tkanek mięśniowych, budowa mięśnia szkieletowego i jego właściwości, rodzaje mięśni somatycznych i ich położenie w zależności od przynależnych im funkcji, urządzenia pomocnicze mięśni. Mięśnie powierzchowne i głębokie grzbietu. Mięśnie karku i szyi.lokalizacja i działanie mięśni klatki piersiowej i brzucha. Mięśnie obręczy barkowej i kończyny górnej.mięśnie obręczy miednicznej i kończyny dolnej działanie. Narządy trzewne. Podział trzew. Ogólna charakterystyka układów: pokarmowego, oddechowego i wydalniczego. Ogólna budowa i znaczenia wątroby, trzustki oraz nerek. Budowa i funkcja serca. Zarys budowy układu krwionośnego i limfatycznego. Ogólna budowa śledziony i dużych skupisk tkanki limfatycznej. Gruczoły dokrewne i ich rola w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu.podział układu nerwowego i budowa tkanki nerwowej. Ogólna budowa ośrodkowego układu nerwowego. Ogólna budowa ośrodkowego układu obwodowego. Budowa nerwu, rodzaje włókien nerwowych.ogólna budowa układu autonomicznego. Ogólna budowa narządów zmysłów. Ćwiczenia Układ kostny. Budowa kostna kręgosłupa, połączenia stawowe i możliwości ruchowe w jego poszczególnych odcinkach, krzywizny kręgosłupa i ich znaczenie. Konstrukcja kostna, połączenia i funkcje klatki piersiowej. Ocena ruchomości opisywanych stawów z wykorzystaniem modeli, atlasów, plansz. Budowa pasa barkowego i kończyny górnej. Połączenia stawowe oraz możliwości ruchowe. Znaczenie kończyny górnej. Budowa obręczy miednicznej i kończyny dolnej - budowa dużych stawów. Konstrukcja stopy i jej znaczenie. Wybrane mięśnie grzbietu i karku, ich położenie. Znaczenie w utrzymaniu głowy i pionowej postawy ciała. Wybrane mięśnie klatki piersiowej i brzucha, ich położenie i funkcje w procesach oddychania i pionizacji postawy. Pojęcie tłoczni brzusznej. Wybrane mięśnie obręczy miednicznej i kończyny dolnej - działanie na duże stawy. Znaczenie mięśni w prawidłowym ustawieniu stopy. Wybrane mięśnie pasa barkowego i kończyny górnej, ich rola w chwytnej funkcji ręki. Zaliczanie biernego i czynnego układu ruchu.ogólna budowa i znaczenie układu pokarmowego, procesy wydzielania i wchłaniania zachodzące w tym układzie. Ogólna budowa i funkcja układu oddechowego. Wymiana gazowa. Ogólna budowa układu moczowego. Ogólna budowa i znaczenie narządów rozrodczych żeńskich i 9
Katalog przedmiotów wychowanie fizyczne, studia stacjonarne, I rok Literatura męskich. Budowa i działanie serca. Duży obieg krwi i znaczenie krążenia wrotnego oraz układu limfatycznego. Położenie i ogólna budowa rdzenia kręgowego. Łuki odruchowe. Ogólna budowa mózgowia. Rodzaje dróg nerwowych i ich znaczenie. Ogólna budowa obwodowego układu nerwowego. Podstawowe informacje o nerwach czaszkowych, nerwach rdzeniowych i splotach. Ogólna charakterystyka autonomicznego układu nerwowego(współczulnego i przywspółczulnego). Zaliczanie układów trzewnych i układu nerwowego. 1. Sokołowska - Pituchowa J. i wsp. 1983 Anatomia człowieka, PZWL Warszawa; 2. Sylwanowicz W. 1973 Anatomia człowieka, PZWL Warszawa; 3. Sokołowski B., Błyszczuk J. 1996 Zarys anatomii człowieka cz. I - IV, Wydawnictwo Skryptowe nr 135, AWF Kraków; 4. Sobotta J.1994 Atlas anatomii człowieka t. I - II, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław; 5. Sinelnikov R.D. 1988 Atlas of human anatomy t. I - III, Mir Publishers, Moscow. 6. Köpf Maier P. 2002 Atlas anatomii człowieka wg Wolfa Heideggera t. I II, PZWL Warszawa. Student powinien opanować znajomość nazewnictwa anatomicznego w języku polskim i poprawnie się nim posługiwać; znać budowę szkieletu ludzkiego: budowę kości, stawów i więzadeł oraz możliwości ruchowe tych stawów; -winien znać położenie i miejsca przyczepów głównych mięśni szkieletowych (około 50-ciu)oraz kierunek działania tych mięśni na określone stawy, a także umieć określić synergizm i antagonizm grup mięśniowych; -znać układy narządów wewnętrznych z podziałem na odcinki, umieć określić położenie poszczególnych narządów w obrębie jam ciała i wykazać współzależności pomiędzy układami; -dokonać charakterystyki każdej z części układu nerwowego, podać lokalizację najważniejszych ośrodków nerwowych oraz znać zarys unerwienia układu obwodowego, a także znać budowę narządów zmysłów. Biochemia Wychowanie fizyczne / gimnastyka korekcyjna lub edukacja zdrowotna / I rok 4 ECTS Rodzaj przedmiotu obowiązkowy Okres (rok akad/semestr) od 2010; semestr letni Typ zajęć/liczba godzin 15 h wykładów, 30 h ćwiczeń Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną i egzamin Poziom przedmiotu podstawowy - polski Cele dydaktyczne: Zapoznanie studentów ze strukturą i znaczeniem, w efektywnym wysiłku fizycznym, najważniejszych związków biochemicznych (białek, cukrowców, lipidów i witamin). Przedstawienie biochemicznego mechanizmu treningu i pracy komórki mięśniowej (źródła energii i przemiany energetyczne w czasie treningu i wysiłku fizycznego). Zapoznanie studentów z pojęciem i znaczeniem biochemicznym równowagi kwasowo-zasadowej, buforu i ph. Efekty : wyjaśnianie, w jaki sposób wysiłek fizyczny o różnej intensywności i czasie trwania wpływa na podstawowe przemiany metaboliczne; wykorzystywanie parametrów biochemicznych w diagnozowaniu zmian powysiłkowych. Po ukończeniu przedmiotu student powinien umieć wyjaśnić: - w jaki sposób wysiłek fizyczny o różnej intensywności i czasie trwania wpływa na podstawowe przemiany metaboliczne; - wpływ poszczególnych składników odżywczych, w tym suplementów diety 10
Katalog przedmiotów wychowanie fizyczne, studia stacjonarne, I rok Skrócony opis przedmiotu Literatura Rodzaj przedmiotu Okres (rok akad/semestr) Typ zajęć/liczba godzin dla sportowców na efektywność treningu. Student powinien znać podstawowe pojęcia biochemiczne. Przedstawienie roli składników odżywczych w przebiegu treningu i wysiłku fizycznego sportowca w połączeniu z najważniejszymi przemianami metabolicznymi. Podstawowe źródła energii w pracy komórek mięśniowych w różnych typach treningu. Wykorzystanie parametrów biochemicznych w diagnozowaniu zmian powysiłkowych. Wykłady: Najważniejsze składniki chemiczne organizmu człowieka (makro- i mikroelementy, związki organiczne i nieorganiczne) i ich rola w funkcjonowaniu organizmu. Znaczenie najważniejszych związków biochemicznych w przemianach energetycznych organizmu podczas treningu i wysiłku fizycznego. Hemoglobina i mioglobina. Enzymy, jako biokatalizatory. Wolne rodniki, mechanizmy ich powstawania i inaktywacji. Wpływ czynników toksycznych na efektywność wysiłku fizycznego. Przemiany glukozy (glikoliza, glukoneogeneza, glikogenoliza, glikogenogeneza) i ich rola w gospodarce energetycznej komórki mięśniowej. Biochemiczny mechanizm powstawania zakwasów. Rola białek w kształtowaniu masy mięśniowej. Mechanizmy zapobiegania rozkładu białek mięśniowych w czasie wysiłku fizycznego. Wysiłek fizyczny a odchudzanie (biochemiczny mechanizm tycia i utraty tkanki tłuszczowej w czasie wysiłku fizycznego). Przemiany beztlenowe i tlenowe, jako źródło energii w wysiłku fizycznym. Wykorzystanie parametrów biochemicznych (poziom mocznika, kwasu mlekowego we krwi) w diagnozowaniu zmian powysiłkowych. Biochemiczne mechanizmy doboru intensywności treningu. Ćwiczenia: Struktura i właściwości najważniejszych grup związków chemicznych (kwasy organiczne i nieorganiczne, zasady, sole). Podstawowe pojęcia chemiczna (kwas, kwasowość, ph, jon oksoniowy, równowaga kwasowo-zasadowa, bufor). Budowa i funkcja biologiczna aminokwasów, peptydów i białek (aminokwasy, jako składniki budulcowe peptydów i białek, aminokwasy rozgałęzione, jako źródło energii, denaturacja, niekorzystny wpływ etanolu na efektywność wysiłku fizycznego, białka pełno- i niepełnowartościowe, aminokwasy i białka jako składniki odżywek, BCAA, izolat serwatkowy itp.). Budowa i funkcja cukrowców jako składników energetycznych organizmu (rola glukozy i glikogenu w organizmu, skrobia, jako źródło glukozy, indeks glikemiczny, zawartość cukrowców w wybranych produktach spożywczych). Podział, właściwości i znaczenie biologiczne lipidów. Integracja najważniejszych szlaków metabolicznych i ich znaczenie w gospodarce energetycznej komórko mięśniowej. 1. Hames B.D., Hooper N.M. (2006), Krótkie wykłady Biochemia. Wydawnictwo PWN, Warszawa 2. Bączyk S. (1980), Podstawy biochemii sportu, PWN, Warszawa-Poznań 3. Bączyk S. (1987), Praktikum z chemii i biochemii, PWN, Warszawa-Poznań 4. Borkowski J. (2003), Bioenergetyka i biochemia tlenowego wysiłku fizycznego, Wydawnictwo AWF we Wrocławiu 5. Kozik A., Turyna A. (1995), Molekularne podstawy biologii, Zamkor, Kraków 1. Przyswojenie wiadomości prezentowanych na wykładach i ćwiczeniach. 2. Obecność i aktywny udział na ćwiczeniach. Psychologia Wychowanie fizyczne /gimnastyka korekcyjna lub edukacja zdrowotna/ I rok semestr zimowy 2 ECTS, semestr letni 3 ECTS obowiązkowy od 2010; semestr zimowy i letni semestr zimowy 15 h wykładów, 30 h ćwiczeń, semestr letni 15 h wykładów, 30 h ćwiczeń 11
Katalog przedmiotów wychowanie fizyczne, studia stacjonarne, I rok Kierownik Studium Pedagogicznego Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną 1-2, egzamin 2 Poziom przedmiotu - polski Zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami z zakresu psychologii ogólnej, psychologii nauczania i wychowania, nurtów i koncepcji człowieka. Przekazanie wiedzy i podstawowych umiejętności posługiwania się metodami psychologicznymi w praktyce wychowawczej. Przekazanie podstawowej wiedzy z zakresu zastosowania metod psychologicznej dla poznania ucznia i smaopoznania. Nabycie podstawowych umiejętności i kompetencje w zakresie opisu zachowania ucznia w procesie rozwoju psychicznego; rozpoznawania podstawowych zaburzeń zachowania u dzieci i młodzieży; posługiwania się technikami motywacyjnymi, wspierającymi ucznia i modyfikującymi zachowania niepożądane. Nabycie podstawowych umiejętności skutecznej komunikacji interpersonalnej; znajomości zasad tworzenia więzi społecznych. Kształtowania zainteresowań aktywnością fizyczną. Nabycie podstawowej wiedzy i umiejętności w tworzeniu i modyfikowaniu własnego warsztatu pracy nauczyciela - badania, interpretowania i modyfikowania osobistych koncepcji edukacji oraz własnego działania w różnych sytuacjach dydaktyczno-wychowawczych.umiejętność opisu, oceny i interpretacji zachowania ucznia z wykorzystaniem prostych technik diagnozujących przebieg rozwoju psychicznego; posługiwania się technikami motywacyjnymi i wspierającymi ucznia; kształtowania zainteresowań aktywnością fizyczną oraz rozwijania postaw prosomatycznych. Skrócony opis przedmiotu Zapoznanie z podstawowymi pojęciami z zakresu psychologii ogólnej, podstaw rozwoju człowieka, wychowani, nauczania, funkcjonowania w grupie społecznej i psychologii zaburzeń. Nabycie podstawowych umiejętności przełożenia wiedzy psychologicznej na praktykę szkolną. Wykłady: Psychologia jako nauka. Przedmiot, cele i zadania psychologii. Działy psychologii. Koncepcje psychologiczne człowieka. Trzy poziomy rozumienia psychologicznego człowieka. Psychologia społeczna podstawowe pojęcia. Psychologiczne uwarunkowania spostrzegania świata zewnętrznego i siebie. Heurystyki i schematy.postawy, komponenty i kształtowanie postaw. Postawy w relacji uczeń nauczyciel. Potrzeby, wartości a motywacja u człowieka. Charakterystyka procesów motywacyjnych. Klasyfikacja potrzeb. Teoria potrzeb Maslowa. Procesy emocjonalne ogólna charakterystyka. Strach, lęk, agresja, złość. Osobowość. Cechy dojrzałej osobowości nauczyciela. Kształtowanie osobowości. Obraz siebie, samoświadomość, samodzielność, empatia na drodze dorastania. Psychologia zdrowia. Biologiczne i psychologiczne koncepcje stresu. Sposoby radzenia sobie ze stresem. Strategie radzenia sobie z sytuacjami trudnymi. Psychologia kliniczna dziecka. Zaburzenia rozwoju dzieci i młodzieży na podstawie ICD-10. Dziecko autystyczne. Dziecko z zaburzoną regulacją popędu odżywiania się. Upośledzenie umysłowe. Mózgowe porażenie dziecięce. Specyficzne zaburzenia językowe u dzieci. Specyficzne trudności szkolne w opanowaniu czytania i pisania. Specyficzne trudności w uczeniu się matematyki u dzieci (dyskalkulia). Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD). Znaczenie rodziny w powstawaniu zaburzeń emocjonalnych u dzieci i młodzieży. Pomoc psychologiczna dla dzieci i młodzieży. Podstawowe informacje na temat uzależnienia od mediów, sekt, kultu publiczności, hazardu, jedzenia, zachowań seksualnych. Zaburzenia osobowości. Rodzaje i cele psychoterapii. Ćwiczenia: Metody badań psychologicznych w praktyce pedagogicznej. Ankieta, obserwacja, rozmowa psychologiczna. Analiza schematu przygotowania i prowadzenia rozmowy psychologicznej. Wady i zalety. Procesy poznawcze w procesie rozumienia świata i siebie. Wrażenia, wyobrażenia, spostrzeżenia. Organizacja zjawisk percepcyjnych; strukturalizacja. Mowa i jej funkcje. 12
Katalog przedmiotów wychowanie fizyczne, studia stacjonarne, I rok Proces komunikacji interpersonalnej. Komunikacja werbalna i niewerbalna. Krytyczne etapy w komunikacji interpersonalnej. Zasady skutecznej komunikacji zasady aktywnego słuchania.mowa i myślenie. Definicja myślenia; podział myślenia; cechy myślenia i zaburzenia myślenia. Myślenie jako rozwiązywanie problemów. Etapy rozwiązywania problemów. Operacje myślowe wg J. Piageta. Pamięć; definicja i rodzaje pamięci. Pamięć jako proces. Uwaga; definicja i rodzaje uwagi. Rola procesów pamięci i uwagi w aktywności szkolnej i sportowej. Proces uczenia się; koncepcje; uwarunkowania; uczenie się w szkole. Uczenie się czynności ruchowych, transfer, interferencja, automatyzacja i dezautomatyzacja.proces kształtowania dojrzałości emocjonalnej, społecznej i moralnej podstawowe pojęcia. Temperament; typologie; Koncepcja temperamentu J. Strelau a.zachowanie się człowieka. Teoria czynności. Organizm jako homeostaza. Aktywacja zachowania. Zachowanie reaktywne a celowe. Dojrzałość szkolna; kryteria. Kierowanie klasą szkolną i jej kontrola. Zachowania pro społeczne i agresywne. Teorie zachowań agresywnych. Trening zachowań alternatywnych. Zachowania asertywne. Agresja w sporcie. Psychologiczne aspekty niepowodzeń szkolnych i trudności wychowawczych. Charakterystyka małych grup społecznych. Jednostki i grupy w społecznościach lokalnych. Stereotypy i uprzedzenia a funkcjonowanie jednostek i grup. Znaczenie kryzysów w rozwoju. Koncepcje środowiska wychowawczego. Rozwój i kształtowanie zainteresowań u dzieci i młodzieży.profilaktyka w szkole. Konstruowanie klasowych i szkolnych programów profilaktycznych. Promocja i ochrona zdrowia uczniów. Współpraca nauczyciela z rodzicami, psychologiem, pedagogiem szkolnym, lekarzem i pielęgniarką w zakresie problemów uczniów. Zarządzanie w oświacie. Psychologia organizacji; odpowiedzialność prawna nauczyciela; podstawy prawne w zawodzie nauczyciela; Awans zawodowy nauczyciela doskonalenie zawodowe. Choroby związane z zawodem nauczyciela profilaktyka. Wypalenie zawodowe nauczyciela. Kierowanie własnym rozwojem zawodowym i osobowym. Twórcza aktywność zawodowa nauczyciela. Literatura 1. Strelau J., (red) (2000), Psychologia podręcznik akademicki. T. III. Wyd., Gdańsk 2. Fontana D, (1998), Psychologia dla nauczycieli. Wyd., Poznań, Zysk i S- ka. 3. Szewczyk W., (1998), Rozumieć siebie i innych. Zarys psychologii. Wyd., Biblos, Tarnów 4. Aronson E., Wilson T., Akert R., (1997), Psychologia społeczna. Poznań, Zysk i S-ka. 5. Stephen M. i in., (2006), Psychologia mózg, człowiek, świat. Wyd. Kraków, Znak. 6. Marszał-Wiśniewska M., Klonowicz T., Fajkowska-Stanik M., (2003), Psychologia różnic indywidualnych. Wybrane zagadnienia. Gdańsk 7. Kendall C., P., (2004), Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. Gdańsk 8. Szewczyk L., Skowrońska M., (2003), Zaburzenia psychosomatyczne u dzieci i młodzieży. Teoria i praktyka. Warszawa EMU 9. Carson C.R, Butcher J.N., Mineka S., (2003), Psychologia zaburzeń t.1.2. Gdańsk: GWP 10. Borkowska A.,R., Domańska Ł., (2006), Neurologia kliniczna dziecka., Warszawa PWN 11. Goleman D., (2007), Inteligencja społeczna. Poznań REBIS 1. Obecność i aktywny udział w zajęciach 2. Zaliczenie kolokwium teoretycznego obejmującego materiał prezentowany na ćwiczeniach Teoria wychowania fizycznego Wychowanie fizyczne / gimnastyka korekcyjna lub edukacja zdrowotna / I rok - 13
Katalog przedmiotów wychowanie fizyczne, studia stacjonarne, I rok Rodzaj przedmiotu Propedeutyczny/obowiązkowy Okres (rok akad. /semestr) od 2010; semestr zimowy Typ zajęć/liczba godzin 15 h wykładów Sposób zaliczenia zaliczenie Poziom przedmiotu podstawowy - polski Określenie miejsca teorii wychowania fizycznego w strukturze nauk przyrodniczych i społecznych oraz ukazanie roli wychowania fizycznego w istniejących formach uczestnictwa w kulturze fizycznej. Skrócony opis przedmiotu Teoria wychowania fizycznego, jej rola i miejsce w strukturze nauk; funkcje aktywności fizycznej; formy uczestnictwa w kulturze fizycznej. Teoria wychowania fizycznego jej treść i funkcje w programie studiów. Kultura fizyczna jako ogół uznawanych wartości i utrwalonych zachowań w odniesieniu do ciała ludzkiego - kryteria i jej rozumienie. Wartości ciała jako motyw aktywności fizycznej; funkcje aktywności fizycznej. Formy uczestnictwa w kulturze fizycznej, ich społeczny zasięg i miejsce w życiu człowieka. Wychowanie fizyczne jako fundament kultury fizycznej i integralny składnik systemu edukacji. Literatura 1. Bukowiec M. (red) (1995) Wypisy z teorii wychowania fizycznego. Wyd. AWF Kraków. 2. Grabowski H. (1997, 1999) Teoria fizycznej edukacji. Wyd. WSiP Warszawa cz. I. 1. Frekwencja 2. Aktywny udział w zajęciach 3. Kolokwium teoretyczne Historia kultury fizycznej Wychowanie fizyczne / gimnastyka korekcyjna lub edukacja zdrowotna / I rok 3 ECTS Rodzaj przedmiotu obowiązkowy Okres (rok akad/semestr) Od 2010; semestr zimowy Typ zajęć/liczba godzin 15 h wykładów, 30 h ćwiczeń Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną 1, egzamin 1 Poziom przedmiotu Podstawowy Ogólna wiedza z zakresu historii szkoły średniej, podstawowa wiedza z historii i literatury w zakresie szkoły średniej polski Cele dydaktyczne: Zapoznanie z przeszłością kultury fizycznej, zainteresowanie dawnymi grami i zabawami, zapoznanie z pozytywnymi i negatywnymi zjawiskami występującymi w przeszłości w sporcie, zapoznanie z rozwojem gimnastyki korekcyjnej Efekty : po ukończeniu przedmiotu student powinien orientować się w przeszłości kultury fizycznej, umieć dostrzegać związki przeszłych problemów kultury fizycznej z współczesnymi tendencjami, dostrzegać nieprawidłowe tendencje w rozwoju sportu szkolnego i w porę im przeciwdziałać, umieć wykorzystać dawne formy gier ruchowych celem uatrakcyjnienia lekcji wychowania fizycznego. Skrócony opis przedmiotu Zapoznanie z dziejami kultury fizycznej, ukazanie przeszłych systemów aktywności ruchowej z teraźniejszymi, kształtowanie postaw humanistycznych Wykłady: Znaczenie historii kultury fizycznej dla rozwoju nauk o kulturze fizycznej, Rola aktywności ruchowej w dawnych cywilizacjach, Aktywność ruchowa w starożytnym Egipcie i jej znaczenie dla rozwoju europejskiej kultury fizycznej, Kult średniowiecznego ciała udręczonego a aktywność ruchowa i jego wpływ na rozwój kultury fizycznej, Humanistyczne koncepcje aktywności ruchowej, Kultura fizyczna okresu oświecenia teoria i praktyka, Kierunki i czynniki 14
Katalog przedmiotów wychowanie fizyczne, studia stacjonarne, I rok rozwoju kultury fizycznej w Europie w XIX i XX wieku, Rozwój kultury fizycznej w USA i jej wpływ na rozwój europejskiej rekreacji oraz wychowani fizycznego, fizycznego. Kształcenie nauczycieli wychowania fizycznego, U progu rozwoju nowoczesnej kultury fizycznej eksperymenty fizjologów podstawą praktycznych działań w zakresie kultury fizycznej, Z dziejów gimnastyki korekcyjnej, Dawne gry i zabawy, Olimpizm. Ćwiczenia: Kultura fizyczna w epoce antycznej: systemy gimnastyczno-filozoficzne starożytnego Wschodu; greckie i rzymskie modele kultury fizycznej. Kultura fizyczna w średniowieczu w Europie chrześcijańskiej i w świecie Islamu. Humanistyczne koncepcje kultury fizycznej w poglądach lekarzy, filozofów i pedagogów oraz jej praktyczne zastosowanie. Aktywność ruchowa w Polsce w XVIII wieku. Systemy gimnastyki szwedzkiej Lingów, Rozwój i modernizacja gimnastyki szwedzkiej, Gimnastyka niemiecka od GutsMuthsa do Jahna, Angielski system gimnastyki, System gimnastyki francuskiej i jej przedstawiciele: F. Amoros, G. Démeny, G. Hébert. Rozwój kultury fizycznej na ziemiach polskich w XIX w. Wychowanie fizyczne w szkole polskiej w XIX i XX w., Zakłady gimnastyczne, Rola TG Sokół dla rozwoju kultury fizycznej na ziemiach polskich pod zaborami. Park H. Jordana i pozaszkolne ośrodki wychowania Z dziejów gimnastyki korekcyjnej. Rozwój sportu w Europie i w Polsce w XIX i XX w. Nowożytne igrzyska olimpijskie. Kultura fizyczna w Polsce w latach 1918-1945. Współczesne tendencje i kierunki rozwoju kultury fizycznej Literatura 1. Gaj J., Hądzelek K., (1991): Dzieje kultury fizycznej w Polsce w XIX i XX wieku. Poznań, 2. Gaj J., Hądzelek K., (1997): Dzieje kultury fizycznej w Polsce. Poznań, 3. Gaj J, Woltmann B., (1999): Zarys historii sportu w Polsce 1867-1997. Gorzów Wlkp 4. Grot Z., Ziółkowska T., (1990): Dzieje kultury fizycznej (Do roku 1918). Warszawa-Poznań, 5. Piasecki E., (1925): Dzieje wychowania fizycznego. Lwów-Warszawa. 6. Wroczyński R., (1985): Powszechne dzieje wychowania fizycznego i sportu. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź, 1. Obecność na zajęciach. 2. Aktywny udział w zajęciach. 3. Przygotowanie referatu lub pracy pisemnej na zadany temat. Metodyka wychowania fizycznego Wychowanie fizyczne / gimnastyka korekcyjna lub edukacja zdrowotna / I rok 3 ECTS Rodzaj przedmiotu obowiązkowy Okres (rok akad/semestr) od 2010/11, semestr letni Typ zajęć/liczba godzin 15 h wykładów, 30 h ćwiczeń Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną 2 Poziom przedmiotu polski Cele dydaktyczne: Zapoznanie studenta z podstawami metodyki wychowania fizycznego z uwzględnieniem celów i funkcji wf. Zaprezentowanie metod i form stosowanych w procesie dydaktycznym wf. Przygotowanie studenta do samodzielnego konstruowania różnych typów i rodzajów lekcji w zależności od rozwoju ontogenetycznego. Przygotowanie studenta do pracy na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży. Efekty : Po zakończeniu przedmiotu student powinien znać podstawowe pojęcia związane z metodyką wychowania fizycznego. Powinien znać cele i funkcje wychowania fizycznego. Powinien znać metody i formy oraz wiedzieć jak je stosować w procesie dydaktycznym. Powinien wiedzieć jak należy planować lekcje na różnych etapach rozwoju ontogenetycznego. 15
Katalog przedmiotów wychowanie fizyczne, studia stacjonarne, I rok Skrócony opis przedmiotu Powinien samodzielnie konstruować lekcje różnych typów i rodzajów. Powinien znać podstawowe zasady pracy na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży. Umiejętność diagnozy i prognozy pedagogicznej; formułowania aktualistycznych i prospektywnych celów wychowania fizycznego; doboru metod, form i środków stosownie do wytyczonych celów, wieku i możliwości uczniów; zachowania zasad bezpieczeństwa; aktywizowania uczniów; oceny osiągnięć uczniów i ewaluacji procesu wychowania fizycznego. Zapoznanie z podstawami metodyki wychowania fizycznego, rozwojem ontogenetycznym, metodami i formami, konstruowaniem jednostki lekcyjnej, organizacją wypoczynku dzieci i młodzieży Wykłady: Wychowanie fizyczne jako przedmiot nauczania w kontekście psychologicznym, społecznym i politycznym. Funkcje wychowania fizycznego i ich realizacja. Aktualistyczne i prospektywne cele wychowania fizycznego i ich realizacja. Potrzeby rozwojowe i wychowawcze na różnych etapach rozwoju ontogenetycznego oraz wskazówki dla prowadzącego zajęcia ruchowe w tych grupach. Podstawowe założenia pracy na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży zadania kolonii, obowiązki wychowawcy i instruktora, zasady organizacji wycieczek i zajęć ruchowych, gimnastyka poranna, zasady bezpieczeństwa. Metody w świetle modernizacji procesu dydaktycznego systematyka metod, charakterystyka metod nauczania, przekazywania i zdobywania wiadomości, wychowawczego oddziaływania. Dobór strategii, form i środków w fizycznej edukacji. Ćwiczenia: Sprawy organizacyjne. Struktura lekcji jako jednostki metodycznej - konstruowanie zadań. Zasady: wszechstronności, zmienności pracy mięśniowej, racjonalnego narastania wysiłku. Toki różnych typów lekcji. Pozycje wyjściowe do ćwiczeń: ich podział wg stopnia trudności i środka ciężkości ciała. Założenia ćwiczeń śródlekcyjnych i międzylekcyjnych. Wybrane metody realizacji zadań ruchowych (prowadzenia zajęć), zależność ich doboru od charakteru zajęć i uzdolnień uczniów. Formy organizacyjne prowadzenia lekcji. Zasadność stosowania ćwiczeń korekcyjnych w III części lekcji wychowania fizycznego. Toki gier i zabaw - przykładowy konspekt z gier i zabaw ruchowych dla grup młodszych (tok klasyczny). Wspólna analiza: lekcji gimnastyki, lekcji ZGS, lekcji LA. Konstrukcja zajęć 2-godzinnych. Gimnastyka poranna na kolonii. Konstrukcja zajęć na siłowni. Literatura 1. Bielski J., (2005), Metodyka wychowania fizycznego i zdrowotnego., Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków. 2. Górna K., Garbaciak W., (1994), Kultura fizyczna w szkole, AWF, Katowice. 3. Janikowska Siatka M., Skrętowicz E., Szymańska E., (1999), Zabawy i gry ruchowe na lekcjach wychowania fizycznego i festynach sportowo rekreacyjnych., WSiP, Warszawa. 4. Janikowska Siatka M., (2002), Przykładowe konspekty lekcji wf., Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków. 5. Janikowska Siatka M., (2006), Materiały pomocnicze do ćwiczeń z metodyki wychowania fizycznego., Wydawnictwo Skryptowe AWF, Kraków, nr 51. 6. Madejski E., Węglarz J. 2008. Wybrane zagadnienia współczesnej metodyki wychowania fizycznego. Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków. 7. Maszczak T., (1992), Metodyka wychowania fizycznego., AWF Warszawa. 8. Strzyżewski S., (1990), Proces i wychowania w kulturze fizycznej. WSiP, Warszawa. 9. Sulisz S., (2000), Wychowanie fizyczne w kształceniu zintegrowanym., WSiP S.A., Warszawa. 10. Wlaźnik K., (1998), Wychowanie fizyczne w klasach 1-3., Wydawnictwo JUKA, Warszawa. 1. Obecności na zajęciach 16
Katalog przedmiotów wychowanie fizyczne, studia stacjonarne, I rok 2. Aktywność w czasie opracowywania konspektów zal 3. Sprawdzian końcowy [wykłady i ćwiczenia z sem. 2] Pierwsza pomoc przedmedyczna Wychowanie fizyczne / gimnastyka korekcyjna lub edukacja zdrowotna / I rok 3 ECTS Rodzaj przedmiotu obowiązkowy Okres (rok akad/semestr) od 2010/11, semestr zimowy Typ zajęć/liczba godzin 15 h ćwiczeń Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną 1 Poziom przedmiotu podstawowy - Skrócony opis przedmiotu polski Cele dydaktyczne zapoznanie studentów z podstawowymi zasadami udzielania pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia u dorosłych, dzieci i niemowląt. Efekty po zakończeniu przedmiotu studenci powinni posiadać umiejętność udzielania pomocy bez zbędnej zwłoki oraz z zachowaniem bezpieczeństwa własnego i poszkodowanych. Poznanie przez studentów znaczenia udzielania pomocy dla dalszego rokowania co do zdrowia i życia osób poszkodowanych jak również zaznaczenie miejsca i znaczenia pomocy doraźnej w kulturze zdrowotnej społeczeństwa. Organizacja pierwszej pomocy w wypadkach pojedynczych i mnogich. Podstawy prawne udzielania pierwszej pomocy. Resuscytacja krążeniowo oddechowa u ludzi dorosłych, dzieci i niemowląt. Postępowanie w utracie przytomności i innych stanach zagrożenia życia jak: omdlenie, drgawki, duszność, bóle w klatce piersiowej i inne. Postępowanie w urazach i wypadkach to jest: krwotoki, złamania, skręcenia, urazy głowy, klatki piersiowej, brzucha, oparzenia, zatrucia i inne. Sposoby postępowania w nagłych wypadkach w szkole, na wycieczce, i w domu. Zarys postępowania w podstawowych urazach sportowych. Literatura 1. Podstawowe zabiegi resuscytacyjne i automatyczna defibrylacja zewnętrzna / Polska Rada Resuscytacji Kraków 2006 2. ABC Postępowania w urazach / P Driscoll, D. Skinder, R. Earlam pod. Red. J. Jakubaszki / Górnicki wyd. med. Wrocław 2003 3. Podręcznik pierwszej pomocy / Barry Davies / wyd. KDL Warszawa 2005 4. Pierwsza pomoc sposoby postępowania w nagłych wypadkach w domu, w pracy i w czasie wolnym od zajęć / tł. z ang. Praca zbiorowa / wyd. Muza S.A. 1996 5. ABC resuscytacji / red. Colqunoun / wyd. Górnicki 2006 6. Pierwsza pomoc w warunkach ekstremalnych / Tod Schimelpfening / wyd. Bellona 2009 7. Urazy i kontuzje sportowe u dzieci / Dawid Kennedy, Peter Fitzgerald / Dom wydawniczy Rebis Sp. z o.o. Poznań 2001 8. Basic Trauma Life Support: dla paramedykow i ratownikow medycznych / red. John Emory Campbell; Roy L. Alson [et al.]. - Krakow : Medycyna Praktyczna, cop. 2006. - XII, [4], 365 s 1. Obecność na zajęciach 2. Zaliczenie testu obejmującego treści prezentowane na ćwiczeniach 3. Zaliczenie sprawdzianu umiejętności praktycznych Rodzaj przedmiotu Okres (rok akad/semestr) Gimnastyka (mężczyźni) Wychowanie fizyczne / gimnastyka korekcyjna lub edukacja zdrowotna / I rok semester zimowy 2 ECTS, semester letni 2 ECTS obowiązkowy I rok semestr zimowy i letni, II rok semestr zimowy i letni 17
Katalog przedmiotów wychowanie fizyczne, studia stacjonarne, I rok Typ zajęć/liczba godzin 60 h ćwiczeń Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną 1 i 2semestr Poziom przedmiotu - polski Kształtowanie pożądanego poziomu sprawności motorycznej, opanowanie podstawowych umiejętności specjalnych, wzbogacenie wiedzy z zakresu historii, systematyki, nazewnictwa, techniki oraz metodyki nauczania gimnastyki podstawowej. Skrócony opis przedmiotu Nauka i doskonalenie technik wykonania i metodyki nauczania stosowanych ćwiczeń gimnastycznych. Komponowanie własnych układów ćwiczeń wolnych na ścieżce gimnastycznej, drążku, kółkach gimnastycznych, równoważni oraz poręczach symetrycznych. Nauka i doskonalenie ćwiczeń porzadkowo-dyscyplinujących: musztra elementarna, ustawienie grup przy przyrządach, podchodzenie i odchodzenie od przyrządów, noszenie i ustawianie przyrządów oraz sprzętu, formowanie kolumn ćwiczebnych. Nauka i doskonalenie ćwiczeń kształtujących we wszystkich pozycjach wyjściowych: wolne, z przyborami typowymi i niekonwencjonalnymi, ze współćwiczącym, na ławeczkach i na drabinkach, przy muzyce i do muzyki. Nauka i doskonalenie ćwiczeń równoważnych na ławeczkach i równoważni: wejścia i wyskoki na równoważnię, chody, obniżanie środka ciężkości, półobroty, obroty, pozy, uniki, półwagi, leżenia, zejścia i zeskoki. Nauka i doskonalenie ćwiczeń w zwisach i podporach na niskim i wysokim drążku, kółkach gimnastycznych, poręczach symetrycznych, linach, drabinkach i skrzyni: wejście na drążek wymykiem przodem, siłą ciągiem, wymykiem tyłem, wspieraniem wychwytem, przemachy kuczne, podpory kroczne, kołowroty na podudziu i kroczne, zeskoki podmykiem, zawrotne, odwrotne, wspierania w przednim i tylnym zamachu, stanie na barkach, kołowroty w podporze przodem, zeskoki kuczne i przerzutem w przód. Nauka i doskonalenie ćwiczeń akrobatycznych na ścieżce gimnastycznej: przewroty w przód i w tył, stania na głowie, na przedramionach i na RR, przerzut; bokiem, przodem i tyłem, wychwyty z karku i z głowy. Ćwiczenia dwójkowe i piramidy. Wolne przewroty lotne. Skoki proste i złożone przez kozła oraz skrzynię: odwrotny, zawrotny, odboczny, rozkroczny, kuczny, obrotowe oraz łączone. Literatura 1. Eider J. (1999), Nowoczesne formy ćwiczeń gimnastycznych. Uniwersytet Szczeciński. 2. Jezierski R., Rybicka A. (1997), Gimnastyka Teoria i metodyka. AWF, Wrocław. 3. Karkosz K. (1997), Gimnastyka. Systematyka, technika i metodyka wybranych ćwiczeń. AWF, Katowice. 4. Mazurek L. (1980), Gimnastyka podstawowa. Sport i Turystyka, Warszawa. Semestr I: frekwencja aktywny udział w zajęciach pozytywna ocena za układy ćwiczeń obowiązkowych zdobyta w zawodach gimnastycznych obejmujących czwórbój gimnastyczny : a) ścieżka gimnastyczna: Z postawy waga, obrót o 360 stopni, przewrót w przód do siadu równoważnego, leżenie przewrotne, przejście do postawy bez pomocy RR, półobrót, przewrót w tył przez stanie na RR, stanie na głowie ciągiem, półobrót, zamachem przerzut bokiem, zamachem stanie na RR. b) drążek: Wymyk przodem do podporu przodem z klęku zwieszonego, przemach nożycowy /okroczny/ LN lub PN na zewnątrz do podporu krocznego, wspieranie na podudziu, przechwyt LR lub PR do podchwytu, przemach okroczny LN lub PN na zewnątrz do podporu przodem, zeskok zamachem w tył z ½ obrotu. c) poręcze symetryczne: Wymyk przodem do podporu przodem z naskoku z ustawienia pobok zewnątrz, 3x woltyżerka do podporu leżąc przodem poprzek, 18
Katalog przedmiotów wychowanie fizyczne, studia stacjonarne, I rok przewrót w przód, zamachem przenos RR tyłem górą zewnątrz do siadu okrocznego podpartego przodem, zamachem w przód i w tył zeskok zawrotny z przechwytem do postawy w ustawieniu poprzek przyrządu. d) skok przez skrzynię / 5 segmentów /: Skok zawrotny i odwrotny z rozbiegu skośnego. Pozytywna ocena ze sprawdzianu wiadomości : Ćwiczenia porządkowo dyscyplinujące, ćwiczenia kształtujące. Semestr II : frekwencja aktywny udział w zajęciach pozytywna ocena za układy ćwiczeń obowiązkowych zdobyta w zawodach gimnastycznych obejmujących czwórbój gimnastyczny : a) ścieżka gimnastyczna:z postawy półwaga, przewrót w tył do półszpagatu, waga leżąc w oparciu na przedramionach, przejście do klęku podpartego, podskokiem postawa, półobrót, zamachem stanie na RR, przewrót w przód do półprzysiadu i postawy, naskok na RR i wychwyt z karku, wyskok w górę z półobrotem, pad w przód do leżenia przodem, obrót na lewym biodrze do siadu równoważnego i leżenia przewrotnego, zamachem bez pomocy RR powstań do postawy, naskokiem na RR wychwyt z głowy. b) drążek: Z klęku zwieszonego wspieranie ciągiem /wejście siłowe/ do podporu przodem, przemach kuczny LN lub PN do podporu krocznego, kołowrót na podudziu w tył, przechwyt RR do podchwytu, kołowrót na podudziu w przód, przemach kuczny PN lub LN do podporu przodem, zeskok podmykiem. c) poręcze symetryczne : Wymyk przodem z dwuchwytu z ustawienia poprzek zewnątrz na początku przyrządu do podporu leżąc przodem, przewrót w przód, poza, przewrót w tył, stanie na barkach, siad okroczny, zamachem w przód zeskok odwrotny z ½ obrotu do wewnątrz do postawy poprzek zewnątrz z chwytem przyrządu. d) kółka gimnastyczne: wspieranie ciągiem, do podporu, odmyk do zwisu biernego, zwis przewrotny, powrót do zwisu biernego, zeskok rozkroczny poprzez zwis przewrotny e) skok przez skrzynię / 5 segmentów /: Skok kuczny z zamachem /5 segmentów skrzyni wzdłuż /. Pozytywna ocena ze sprawdzianu wiadomości : Ćwiczenia stosowane : szczegółowa charakterystyka ćwiczeń zwinnościowo akrobatycznych oraz skoków przez przyrząd. Gimnastyka (kobiety) Wychowanie fizyczne / gimnastyka korekcyjna lub edukacja zdrowotna / I rok semester zimowy 2 ECTS, semester letni 2 ECTS Rodzaj przedmiotu obowiązkowy Okres (rok akad/semestr) I rok semestr zimowy i letni, II rok semestr zimowy i letni Typ zajęć/liczba godzin 60 h ćwiczeń Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną 1-2 semestr Poziom przedmiotu - polski Nabycie umiejętności wykonania określonych ćwiczeń gimnastycznych, zdolność samodzielnego prowadzenia części oraz całości lekcji gimnastyki, znajomość metodyki nauczania wybranych ćwiczeń gimnastycznych, znajomość fachowego nazewnictwa występującego w gimnastyce. Skrócony opis przedmiotu Nauka i doskonalenie technik wykonania i metodyki nauczania stosowanych ćwiczeń gimnastycznych. Komponowanie własnych układów ćwiczeń wolnych na ścieżce gimnastycznej, drążku, kółkach gimnastycznych, równoważni oraz poręczach symetrycznych. 19
Katalog przedmiotów wychowanie fizyczne, studia stacjonarne, I rok Technika wykonania i metodyka nauczania podstawowych ćwiczeń gimnastycznych. Wykonanie układów ćwiczeń na ścieżce gimnastycznej, drążku równoważni. Ćwiczenia porządkowo-dyscyplinujące. Ćwiczenia kształtujące: wolne, z przyborami typowymi i niekonwencjonalnymi, ze współćwiczącym, na ławeczkach, przy drabinkach, do muzyki. Ćwiczenia równoważne na ławeczkach i równoważni: wejścia i wyskoki, przejścia, pozycje równoważne, siady, leżenia, obroty, piruety, zejścia i zeskoki. Ćwiczenia w zwisach i podporach: wymyk i odmyk na drążku, zwis przewrotny, przerzutny, na podudziach, wspieranie kroczne, kołowroty na podudziu. Ćwiczenia zwinnościowo-akrobatyczne: przewroty w przód i w tył, stanie na głowie, na przedramionach i na ramionach, przerzuty w przód i bokiem, wychwyty z głowy i z karku. Ćwiczenia dwójkowe i piramidy wieloosobowe. Wolne przewroty lotne. Przewroty dwójkowe, tzw. czołg. Skoki przez skrzynię i kozła: rozkroczny, zawrotny, odwrotny, kuczny, z obrotem. Literatura 1. Cichalewska A., Kolarczyk E., (1999), Ćwiczenia kształtujące dziewcząt, cz.i i II, Kraków, AWF 2. Drobnik A. I wsp., (1998), Gimnastyka, Bydgoszcz, Wydawnictwo Sportowe 3. Jezierski R., Rybicka., (1997), Gimnastyka teoria i metodyka, Wrocław, AWF 4. Karkosz K., (1993), Gimnastyka, Katowice, AWF 5. Kuźmińska O., (1985), Gimnastyka jazzowa, Warszawa, Sport i Turystyka 6. Mazurek L., (1980), Gimnastyka podstawowa, Warszawa, Sport i Turystyka 7. Mieczkowski T., (1997), Nauczanie akrobatyki, tom I i II, Szczecin 1. Frekwencja na zajęciach 2. Wykonanie układu na ścieżce 3. Wymyku i odmyku na drążku 4. Układu na równoważni 5. Skoku przez skrzynię 6. Zaliczenie kolokwium teoretycznego Piłka siatkowa Wychowanie fizyczne / gimnastyka korekcyjna lub edukacja zdrowotna / I rok semestr zimowy 3 ECTS, semestr letni 4 ECTS Rodzaj przedmiotu obowiązkowy Okres (rok akad/semestr) Od 2010; semestr zimowy i letni Typ zajęć/liczba godzin semestr zimowy 30 h ćwiczeń, semestr letni 30 h ćwiczeń Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną 1-2 Poziom przedmiotu - polski Cele dydaktyczne: Zapoznanie studentów z metodyką nauczania techniki i taktyki gry w piłkę siatkową. Nabycie przez studentów umiejętności prowadzenia lekcji wf z piłki siatkowej oraz szkolenia specjalistycznego w ramach działalności SKS i UKS. Umożliwienie studentom w ramach przedmiotu zdobycie tytułu instruktora piłki siatkowej i możliwość szkolenia w klubie pozaszkolnym. Efekty szkolenia: Po ukończeniu przedmiotu student powinien: znać metody i formy nauczania techniki i taktyki gry w piłkę siatkową w poszczególnych etapach szkolenia; posiadać umiejętności prowadzenia lekcji wf w szkole i klubie sportowym działającym w szkole; znać przepisy gry w piłkę siatkową.student, który otrzymał tytuł instruktora powinien opanować zagadnienia związane z treningiem sportowym w piłce siatkowej w zakresie nauczania techniki i taktyki gry. Skrócony opis przedmiotu Nabycie umiejętności nauczania gry w piłkę siatkową w szkole i klubie 20
Katalog przedmiotów wychowanie fizyczne, studia stacjonarne, I rok pozaszkolnym. Wiadomości: rys historyczny, systematyka elementów techniki gry, metodyka nauczania piłki siatkowej w szkole (zasady, metody i formy), systematyka i metodyka nauczania taktyki ataku i obrony, zasób ćwiczeń w formie zabawowej, ścisłej i fragmentów gry nauczających i doskonalących technikę, zasób ćwiczeń w formie fragmentów gry nauczających i doskonalących taktykę, zasób gier uproszczonych, gra szkolna i właściwa, specyfika i struktura lekcji piłki siatkowej, przepisy gry Umiejętności technika gry: postawa siatkarska, sposoby przemieszczania się po boisku, odbicia sposobem górnym i dolnym oburącz (w tył, w wyskoku), odbicia jednorącz, odbicia sytuacyjne, wystawianie piłki, zagrywka sposobem dolnym i górnym (rotacyjna i szybująca), zagrywka z wyskoku, zbicie piłki, blokowanie pojedyncze i grupowe. Praktyczne umiejętności sędziowania i organizacji turnieju w małych grach i grze właściwej, prowadzenie lekcji wf, opracowanie konspektów zajęć. Literatura 1. Adamczyk S., Uzarowicz J., Zagórski B., (1988), Piłka siatkowa. Wydawnictwo skryptowe nr 95, Kraków AWF 2. Uzarowicz J., (1998), Siatkówka, Co jest grane?, Alma-Sport Kraków 3. Szczepanik M., Klocek T., (1998), Siatkówka w szkole, Kraków AWF 4. Kulgawczuk R., (1994), Mini piłka siatkowa, Agencja Promo-Lider, Warszawa 5. Bondarowicz M., (1995), Zabawy w grach sportowych, WSiP Warszawa 6. Uzarowicz J., Zdebska H., (1998), Piłka siatkowa, Program szkolenia dzieci i młodzieży, Warszawa 7. Grządziel G., Ljach W.J., (2000), Piłka siatkowa, Podstawy treningu, zasób ćwiczeń, Warszawa, COS 8. Klocek T., Szczepanik M., (2003), Siatkówka na lekcjach wychowania fizycznego, Warszawa, COS 9. Skrobański H., Wieczorek A., (2001), Przewodnik do ćwiczeń z piłki siatkowej, Poznań, AWF. 10. Międzynarodowe przepisy gry w piłkę siatkową. 1. Obecność na zajęciach. 2. Sprawdzian wiadomości obejmujący następujące zagadnienia: przepisy gry w piłkę siatkową, metodyka nauczania techniki i taktyki gry w piłkę siatkową. 3. Sprawdzian umiejętności praktycznych: prezentacja umiejętności technicznych (przemieszczanie po boisku, odbicia sposobem górnym i dolnym, zagrywka, atak, blokowanie). Koszykówka Wychowanie fizyczne / gimnastyka korekcyjna lub edukacja zdrowotna /I rok semestr zimowy 3 ECTS, semestr letni 4 ECTS Rodzaj przedmiotu obowiązkowy Okres (rok akad/semestr) Od 2010; semestr zimowy i letni Typ zajęć/liczba godzin semestr zimowy 30 h ćwiczeń semestr letni 30 h ćwiczeń Sposób zaliczenia zaliczenie z oceną 1-2 Poziom przedmiotu zgodnie z wymaganiami rekrutacyjnymi polski Cele dydaktyczne: Założenie programu studiów na kierunku wychowanie fizyczne w zakresie koszykówki mają na celu: Zapoznanie studentów z metodyką nauczania koszykówki poprzez wyposażenie studenta w wiadomości teoretyczne i praktyczne umiejętności techniczno taktyczne. Zaznajomienie z systematyką i metodyką nauczania tych elementów dzieci i młodzież oraz umiejętność sędziowania i organizacji zawodów. Efekty : Po ukończeniu przedmiotu student powinien: 21