KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Fizjologia KOD S/I/st/4 2. KIERUNEK: Sport 3. POZIOM STUDIÓW 1 : I stopień studia stacjonarne 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: II rok/iii semestr 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 5 6. LICZBA GODZIN: 30/30 7. TYP PRZEDMIOTU 2 : obowiązkowy 8. JĘZYK WYKŁADOWY: polski 9. FORMA REALIZACJI PRZEDMIOTU 3 : / 10. WYMAGANIA WSTĘPNE I DODATKOWE (np. przedmioty poprzedzające): Anatomia, Biochemia, Biochemia sportu, Biologiczne uwarunkowania wysiłku w sporcie 11. CEL PRZEDMIOTU: Przekazanie studentowi podstawowej wiedzy na temat: - funkcjonowania narządów i układów czynnościowych człowieka, 1 Stacjonarny, niestacjonarny, e-learning 2 Obowiązkowy, fakultatywny. 3 Wykłady,, laboratoria, projekty, warsztaty, samodzielne prowadzenie zajęć przez studenta.
- fizjologicznych adaptacji organizmu do wysiłku fizycznego, - uwarunkowań aktywności fizycznej w zależności od wieku, płci i stanu zdrowia, - oceny fizjologicznych odpowiedzi organizmu na wysiłki fizyczne o różnej charakterystyce (rodzaj, intensywność, czas trwania) jednorazowe i powtarzane, - metod oceny wydolności fizycznej, - zależności między objętością i intensywnością treningu a procesami superkompensacji i zmęczenia. 12. PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA 4 Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia (symbol). Zna i rozumie podstawy budowy i K_W01 funkcjonowania narządów i układów czynnościowych K_W10 człowieka. Potrafi przedstawić podstawowe zmiany adaptacyjne w organizmie zachodzące pod wpływem wysiłku. Prawidłowo definiuje podstawowe zjawiska fizjologiczne takie jak wydolność fizyczna, tolerancja wysiłkowa, przemęczenie, przetrenowanie, superkompensacja, wydatek energetyczny i inne. P_W02. Posiada wiedzę o procesach zmęczenia i wypoczynku oraz o doborze optymalnego, indywidualnego programu treningo-wego. Zna metody oceny poziomu wydolności fizycznej osób nietrenujących i wytrenowanych oraz rozumie zmiany w jej poziomie w zależności od rodzaju uprawianej aktywności ruchowej lub dyscypliny sportowej. P_W03. Potrafi wymienić i ocenić wpływ wybranych czynników środowiskowych takich jak cykl dobowy, temperatura, wilgotność, wysokość nad poziomem morza, nawodnienie na reakcje wysiłkowe organizmu. Zna zasady przyjmowania płynów w czasie wysiłku fizycznego. K_W02 K_W08 Odniesienie do obszarowych efektów kształcenia (symbol) M1_W01 M1_W02 M1_W09 M1_W10 M1_W01 M1_W02 M1_W03 M1_W05 M1_W06 M1_W07 P_U01. Posiada umiejętność wykonywania K_U07 M1_U02 M1_U08 4 Efekty kształcenia w zakresie wiedzy (P_W), umiejętności (P_U) i kompetencji społecznych (P_K).
podstawowych pomiarów fizjologicznych oraz interpretacji wyników i diagnozo-wania możliwości wysiłkowych organizmu. P_U02. Potrafi dostosować odpowiedni, indywidualny program treningowy pod kątem potrzeb rozwojowych człowieka w zakresie aktywności ruchowej.. Wykazuje aktywność w samodzielnym podejmowaniu zadań z zakresu oceny wydolności fizycznej. P_K02. Ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności w zakresie prawidłowego funkcjonowania organizmu w spoczynku i wysiłku. Rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego. Rozumie potrzebę korzystania z dorobku różnych nauk. K_U16 K_U17 K_K04 K_K07 M1_U01 M1_U04 M1_U05 M1_U10 M1_U11 M1_K02 M1_K05 M1_K06 M1_K01 13. METODY OCENY EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Symbol przedmiotowego efektu kształcenia Metody (sposoby) oceny 5 Typ oceny 6 Forma dokumentacji zaliczenie pisemne podsumowująca praca pisemna. P_W02 zaliczenie pisemne podsumowująca praca pisemna P_W03 ocenianie ciągłe oraz zaliczenie formująca praca pisemna pisemne P_U01 ocenianie ciągłe formująca protokół testu wysiłkowego P_U02 ocenianie ciągłe formująca praca pisemna zaliczenie pisemne podsumowująca praca pisemna P_K02 zaliczenie pisemne podsumowująca praca pisemna 5 Ocenianie ciągłe (bieżące przygotowanie do zajęć), śródsemestralne zaliczenie pisemne, śródsemestralne zaliczenie ustne, końcowe zaliczenia pisemne, końcowe zaliczenia ustne, egzamin pisemny, egzamin ustny, praca semestralna, ocena umiejętności ruchowych, praca dyplomowa, projekt, kontrola obecności 6 Formująca, podsumowująca.
14. TREŚCI PROGRAMOWE Treść zajęć Forma zajęć 7 1. Pojęcie wydolności fizycznej i zdolności wysiłkowej. Fizjologiczna adaptacja układu mięśniowego do wysiłku fizycznego. (liczba godz.) 2. Nerwowa kontrola ruchu. 3. Fizjologiczna adaptacja układu krążenia do wysiłku fizycznego. 4. Fizjologiczna adaptacja układu oddechowego do wysiłku fizycznego. 5. Energetyka skurczu mięśnia i wysiłku. 6. Stężenie mleczanu we krwi i próg beztlenowy jako wskaźniki w diagnostyce wysiłkowej. 7. Optymalna masa ciała sportowców. 8. Fizjologiczne efekty różnych form aktywności ruchowej. 9. Hormonalna regulacja wysiłku fizycznego. 10. Znaczenie reaktywnych form tlenu i azotu w stanach fizjologicznych i patologii. 11. Starzenie się jako uwarunkowanie w sporcie i wysiłku fizycznym. 12. Płeć jako uwarunkowanie w sporcie i wysiłku fizycznym. 13. Przydatność metody pośredniej szacowania pułapu tlenowego (Polar Fit Test) do oceny wydolności fizycznej. Przyjmowanie płynów w czasie wysiłku fizycznego. 14. Fizjologiczne uwarunkowania treningu dzieci i młodzieży: trening kondycyjny. 15. Fizjologiczne uwarunkowania treningu dzieci i młodzieży: trening oporowy. Symbol przedmiotowych efektów kształcenia, P_W02, P_U01, P_K02, P_W03, PU_02, PU_02, PU_02 P_W02, PU_01, PK_01 P_W02, PU_02 P_W02, PU_02 7 Wykłady,, laboratoria, samodzielne prowadzenie zajęć przez studenta.
1. Zapoznanie studenta z celami, efektami kształcenia i sposobami ich weryfikacji, treściami programowymi, literaturą oraz sprawami organizacyjnymi. Wprowadzenie do fizjologii sportu. 2. Charakterystyka odpowiedzi organizmu na wysiłek fizyczny. 3. Charakterystyka odpowiedzi organizmu na wysiłek fizyczny cd.. Stan równowagi czynnościowej. 4. Ocena intensywności wysiłku w oparciu o rejestrację częstości skurczów serca. Metody pomiaru, interpretacja wartości. 5. Zastosowanie sport-testerów i oprogramowania komputerowego do analizy obciążeń wysiłkowych. Sprawdzian częściowy. 6. Wybrane metody oceny wydolności fizycznej: pośrednie metody szacowania VO 2 max (spoczynkowa i wysiłkowa). Praktyczne wykonanie i interpretacja wyników próby Astrand Ryhming i Polar Fit Test. 7. Wybrane metody oceny wydolności fizycznej cd.: (praktyczne wykonanie i interpretacja wyników testu: PWC 170 i Ruffiera. 8. Fizjologiczne uwarunkowania wykonywania wysiłków o maksymalnej mocy. 9. Ocena wydolności beztlenowej. Praktyczne wykonanie i interpretacja wyników Testu Wingate. 10. Metody oceny należnej masy ciała. Pomiar tkanki tłuszczowej metodą BIA. 11. Fizjologiczna kontrola treningu sportowego wskaźniki wysiłku i restytucji. 12. Fizjologiczne podstawy indywidualnego programu treningowego. 13. Reakcje organizmu na wysiłki wykonywane z udziałem kończyn dolnych i górnych. 14. Trening mięśni oddechowych, jego fizjologiczne efekty i zasady stosowania. P_W03, P_U01 P_W03, P_U01 P_W03, P_U01, P_U01, P_U02, P_K02, P_U01, P_U02 P_W02, P_W03, P_U02 P_W02, P_W02
15. Końcowe zaliczenie pisemne. P_K02 15. NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE: 1. Komputer osobisty, rzutnik multimedialny. 2. Cykloergometr, metronom, stopery, rejestratory częstości skurczów serca. 3. Urządzenie do treningu mięśni oddechowych. 16. WARUNKI ZALICZENIA: zaliczenie na ocenę pozytywną sprawdzianów cząstkowych oraz kolokwiów końcowych, sporządzenie protokołu z przebiegu i oceny prób wysiłkowych, aktywny udział na zajęciach 17. PRZYKŁADOWE ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE (ZALICZENIOWE): 1. Rola układu nerwowego w regulacji narządu ruchu. 2. Opisz mechanizm skurczu mięśnia szkieletowego i scharakteryzuj systemy energetyczne organizmu. 3. Przedstaw zagrożenia zdrowotne braku aktywności ruchowej. 4. Wydolność fizyczna w ontogenezie. 5. Wyjaśnij zasadność stosowania prób i testów wysiłkowych u ludzi uprawiających systematyczną aktywność fizyczną i w sporcie wyczynowym. 18. LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA 8 : 1. Birch K. i inni (2008). Fizjologia sportu. Krótkie. Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa. 2. Górski J. (red.) (2010). Fizjologia człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa. 3. Górski J. (red.) (2011). Fizjologia wysiłku i treningu fizycznego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa. 4. Halicka-Ambroziak H. D. i inni (1996). Wskazówki do ćwiczeń z fizjologii dla studentów wychowania fizycznego. Wydawnictwo AWF Warszawa. 5. Jaskólski A. (red.) (2002). Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego z zarysem fizjologii człowieka. Wydawnictwo AWF Wrocław. 6. McLaughlin D. i inni (2008). Fizjologia człowieka. Krótkie. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa. 7. Ronikier A.(2001). Fizjologia sportu. Centralny Ośrodek Sportu. Biblioteka trenera, Warszawa. 8. Silbernagl S., A. Despopoulos (2010). Ilustrowana fizjologia człowieka. Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa. 9. Traczyk W. Z. (2006). Fizjologia człowieka w zarysie. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa. 10. Wilmore J. H., D. L. Costill (2004). Physiology of sport and exercise. Human Kinetics. 8 Dostępna w czytelni, bibliotece, Internecie.
Zajęcia wymagające udziału prowadzącego Samokształcenie 19. OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności a) Realizacja przedmiotu: Liczba godzin na zrealizowanie aktywności w semestrze 30 b) Realizacja przedmiotu: 24 c) Realizacja przedmiotu: laboratoria 6 d) Egzamin 2 e) Inne godziny kontaktowe z nauczycielem 10 Łączna liczba godzin zajęć realizowanych z udziałem prowadzącego (pkt. a +b + c + d + e) f) Przygotowanie się do zajęć 72 23 g) Przygotowanie się do zaliczeń/kolokwiów 15 h) Przygotowanie się do egzaminu/zaliczenia 15 końcowego i) Wykonanie zadań poza uczelnią 0 Łączna liczba godzin zajęć realizowanych we własnym zakresie (pkt. f + g +h + i) Razem godzin (zajęcia z udziałem prowadzącego + samokształcenie) Liczba punktów ECTS 5 53 125 20. PROWADZĄCY PRZEDMIOT (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL, KATEDRA, ZAKŁAD, NR POKOJU) 1. Dr hab. prof. nadzw. Andrzej Klusiewicz andrzej.klusiewicz@insp.waw.pl (Katedra Nauk Przyrodniczych, Zakład Fizjologii i Biochemii, Pokój 14) 2. Prof. Dr hab. Benedykt Opaszowski; e-mail: benedykt.opaszowski@insp.waw.pl Katedra Nauk Przyrodniczych, Zakład Fizjologii i Biochemii, nr pokoju 22 3. Dr Barbara Długołęcka; e-mail: barbara.dlugolecka@awf-bp.edu.pl; Katedra Nauk Przyrodniczych, Zakład Fizjologii i Biochemii, nr pokoju 14.