PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoły Podstawowej nr 43 im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie na rok szkolny 2015/2016 1
Szkolny Program Profilaktyki obejmuje wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Jest dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb naszego środowiska szkolnego. Zaproponowany program stanowi uzupełnienie i rozwinięcie programu wychowawczego realizowanego w szkole, który ma na celu kształtowanie osobowości uczniów i wspieranie ich rozwoju (w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym i duchowym). Realizacja zadań zawartych w Programie Profilaktyki ma na celu wyposażenie uczniów w takie umiejętności, dzięki którym będą potrafili nawiązywać satysfakcjonujące kontakty z innymi ludźmi i wybierać to, co służy ich zdrowiu fizycznemu i psychicznemu. Warunkiem osiągnięcia założonych celów programowych jest zaangażowanie wszystkich nauczycieli, wychowawców i rodziców. W jego realizację mogą być włączeni pracownicy różnych instytucji działających na rzecz dziecka: Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej, Specjalistycznej Poradni Wczesnej Pomocy Psychologiczno - Pedagogicznej, Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, Policji,Sądu Rodzinnego, Straży Pożarnej, Straży Miejskiej, Kościoła. CELE I ZADANIA PROGRAMU PROFILAKTYKI Profilaktyka to proces, który wspiera zdrowie przez umożliwienie ludziom uzyskania pomocy potrzebnej im do konfrontacji ze złożonymi, stresującymi warunkami życia oraz przez umożliwienie jednostkom osiąganie subiektywnie satysfakcjonującego, społecznie akceptowanego, bogatego życia (Z. Gaś, 1997). Zapobieganie uzależnieniom może dokonywać się na różnych poziomach. W związku z tym wyróżnia się profilaktykę pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia: Profilaktyka pierwszego stopnia to działanie mające na celu: z jednej strony promocję zdrowia i przedłużenie życia człowieka, zaś z drugiej zapobiegania pojawianiu się problemów związanych z zachowaniami dysfunkcjonalnymi. Szczególnie wyraźnie akcentuje się tutaj budowanie i rozwijanie różnorodnych umiejętności radzenia sobie z wymogami życia, albowiem deficyty w tym zakresie są powszechnie spotykane w populacji osób dysfunkcjonalnych. Równie ważne jest dostarczanie rzetelnych informacji, dostosowanych do specyfiki odbiorców. Może być kierowana do wszystkich uczniów. Profilaktyka drugiego stopnia ma na celu ujawnianie osób z grupy ryzyka dysfunkcjonalności oraz pomaganie im w redukcji tego ryzyka (a więc zapobieganie rozwojowi zaburzeń). 2
Profilaktyka trzeciego stopnia rozumiana jest jako interwencja po wystąpieniu dysfunkcji. Ma ona na celu, z jednej strony - przeciwdziałanie pogłębianiu się procesu chorobowego, zaś z drugiej -umożliwienie osobie objętej terapią i rehabilitacją powrotu do społeczeństwa, prowadzenia w nim satysfakcjonującego i społecznie akceptowanego trybu życia, wolnego od patologii. (Z. Gaś 1997). Szkolny program profilaktyki to program profilaktyki środowiskowej, czyli taki, w którym obiektem działań jest całe środowisko szkolne. 3
CZĘŚĆ I CZUJEMY SIĘ BEZPIECZNIE CELE ZADANIA (TEMATY) SPOSOBY REALIZACJI OSOBY ODPOWIEDZIALNE Poznawanie zasad ruchu Wychowawcy drogowego 1. Poczucie bezpieczeństwa ucznia. Zajęcia praktyczne w terenie wycieczki, spacery Lekcje techniki Spotkania z przedstawicielami Policji i Straży Miejskiej Piotr Pytel Agnieszka Balicka Marta Cieślik 4
Bezpieczeństwo ucznia na terenie szkoły, w drodze do i ze szkoły, w domu itp. Warsztaty: Dzień bez przemocy Repetytorium Bezpieczne wakacje Klub Bezpiecznego Puchatka Dariusz Palarski, Dominika Kozioł, Dariusz Palarski, Dominika Kozioł Wychowawcy klas I Asystent Pierwszaka działania profilaktyczne w świetlicy szkolnej Wychowawcy świetlicy szkolnej Budowanie bezpiecznego środowiska edukacyjnego - Falochron- Tamujemy przemoc Współpraca ze Strażą Pożarną projekt Bezpieczny domek - upowszechnianie wśród dzieci wiedzy dotyczącej bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych Ewa Tomczyk Ewa Niemczyńska, Dorota Głownia, Agnieszka Balicka liderzy bezpieczeństwa Marta Cieślik Zespół ds. specjalnych potrzeb 5
2. Właściwie zorganizowany czas wolny Organizacja dnia twórcze i aktywne wykorzystanie czasu wolnego Zajęcia świetlicowe program autorski : Mali odkrywcy w podróży Lekcje wychowawcze Zajęcia plastyczne tropem sławnych artystów Wychowawcy świetlicy szkolnej Wychowawcy Agnieszka Balicka Karolina Kubala Rozwijanie zainteresowań i uzdolnień, wspieranie rozwoju poznawczego uczniów Bezpieczna Błękitna Przerwa Innowacje: Klub Błękitnych - błękitne inicjatywy Nie tylko palcem po mapie, Marta Cieślik Ewa Tomczyk Marzena Mazurek Iwona Szyniec Zofia Kania Kraków moja Mała Ojczyzna Marta Jachymczak, Marta Stokłosa Marszałek, Dorota Głownia, Marta Cieślik Kampania Czytania - Cała Polska czyta dzieciom Piotr Pytel Tutoring szansą dla ucznia Ortograficzna przygoda, Z ortografią na TY Ewa Tomczyk Agnieszka Balicka, Marzena Mazurek, Urszula Osańska Dorota Głownia 6
Espanol me gusta Golf z klasą Buongiorno Italia Bajka, baśń, legenda przyjaciele mojego dzieciństwa Kosmos bliżej nas Siarczane korzenie Talenty rozkwitają nie tylko na wiosnę Bajka, baśń, legenda, przyjaciele mojego dzieciństwa W krainie liczb, czyli przyjazne spotkania z matematyką Piotr Pytel Agnieszka Stefańska Barbara Boroń Agnieszka Sikora Zofia Kania, Krzysztof Świergosz Ewa Tomczyk, Marzena Mazurek, Iwona Szyniec, Zofia Kania Luiza Comber, Piotr Pytel, Agnieszka Stefańska, Dominika Kozioł, Marzena Mazurek Agnieszka Sikora Katarzyna Jurkowska 7
Hobby Koło teatralne dla uczniów, Koła zainteresowań Zajęcia chóru szkolnego Zajęcia warsztatowe Marzena Mazurek, Barbara Boroń Opiekunowie Danuta Torba, wychowawcy klas Rozrywka Bale Dyskoteki Błękitne Aktywne Przerwy Wychowawcy klas i inni pedagodzy 8
CZĘŚĆ II KOMUNIKUJEMY SIĘ PRAWIDŁOWO CELE ZADANIA (TEMATY) SPOSOBY REALIZACJI OSOBY ODPOWIEDZIALNE Rozpoznawanie swoich Wszyscy nauczyciele potrzeb i możliwości 1. Uczeń poznaje siebie Rozwijanie kompetencji makabrzanych uczniów podczas zajęć edukacyjnych Mocne i słabe strony Zajęcia warsztatowe, lekcje wychowawcze Uczucia i emocje - sposoby ich wyrażania Innowacje: Możesz potrafisz jeśli tylko chcesz Wprowadzanie elementów oceniania kształtującego przez nauczycieli Zajęcia warsztatowe, lekcje wychowawcze, zajęcia świetlicowe Psycholog szkolny Agnieszka Balicka Wychowawcy Piotr Pytel Wszyscy nauczyciele Psycholog szkolny Agnieszka Balicka, Pedagog szkolny - Marta Cieślik, Wychowawcy, Psycholog z Poradni Psychologiczno Pedagogicznej nr 3 w Krakowie Innowacja : W świecie emocji Ewa Niemczyńska 9
Stop agresji Tamujemy przemoc Dzień bez przemocy, Ewa Tomczyk Ewa Niemczyńska, Dorota Głownia, Agnieszka Balicka liderzy bezpieczeństwa Dariusz Palarski Dominika Kozioł Podnoszenie kompetencji cyfrowych wśród uczniów, rodziców i nauczycieli w celu radzenia sobie zagrożeniami cyfrowymi Bądź czujny w sieci przeciwdziałanie cyberprzemocy Krzysztof Świergosz 10
Poszerzanie wiedzy oraz kompetencji rodziców w zakresie procesu wychowawczego dzieci i młodzieży szkolnej Spotkania z rodzicami Wychowawcy, Agnieszka Balicka, Marta Cieślik, Psycholog z Poradni Psychologiczno Pedagogicznej nr 3 w Krakowie Warsztaty Socjoedukacji i Profilaktyki Zdrowia prelekcja i dyskusja panelowa z rodzicami nt. Trudności społecznego dostosowania Dariusz Palarski Warsztaty mediacji i negocjacji Prawidłowa komunikacja interpersonalna Dariusz Palarski Warsztaty w ramach Szkoły dla Rodziców Agnieszka Balicka, Dorota Głownia 2. Uczeń akceptuje siebie Zajęcia integracyjne: akceptacja siebie, wady i zalety, ja i grupa Warsztaty z psychologiem, pedagogiem szkolnym Lekcje wychowawcze Wychowawcy Psycholog szkolny Agnieszka Balicka, Pedagog szkolny - Marta Cieślik Psycholog z Poradni Psychologiczno Pedagogicznej nr 3 w Krakowie 11
3. Uczeń prawidłowo komunikuje się z innymi Doskonalenie umiejętności komunikowania się: uczeń uczeń, uczeń nauczyciel, rodzic nauczyciel, rodzic- uczeń Nabywanie i doskonalenie umiejętności interpersonalnych Integracja klasowa, wycieczki, spacery, zielone i białe szkoły, gry i zabawy na wolnym powietrzu Program - Tamujemy przemoc Program Tęczowe Wrota drzewa. Majówka Tischnerowska Udział w wymianie ze szkołami partnerskimi w Diest i Hasselt w ramach Stowarzyszenia Szkół M.A.KA.B.R.A Wychowawcy, Ewa Tomczyk, Agnieszka Balicka, Dorota Głownia, Ewa Niemczyńska Wychowawcy Psycholog, Pedagog Dorota Głownia, Koordynatorzy wymiany Luiza Comber, Krystian Gajewski Nauka sposobów rozwiązywania konfliktów, trening asertywności, rozwijanie umiejętności negocjacji i mediacji Godziny wychowawcze realizowane z uwzględnieniem elementów programu Tęczowe Wrota Warsztaty dla rodziców Mediacja i negocjacja Wychowawcy Dariusz Palarski 12
Umiejętność poszukiwania oraz udzielania wsparcia i pomocy Kultura w kontaktach z innymi osobami Uwrażliwienie dzieci na potrzeby innych; udział w akcjach charytatywnych, Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, Klub Szkół Unicef, Klub Błękitnych Realizacja Szkolnego Programu Profilaktycznego Tęczowe Wrota - drzewa Dzień Życzliwości Samorząd szkolny Krystian Gajewski Danuta Torba Marzena Mazurek, Urszula Ostańska, Dariusz Palarski, Luiza Comber,Agnieszka Smoleń Zaborska, Marta Cieślik Agnieszka Balicka Wychowawcy Wszyscy pracownicy szkoły Karolina Kubala, Marta Cieślik Dominika Kozioł Agnieszka Balicka 13
4. Budowanie postawy życzliwości i szacunku dla drugiego człowieka Rozwijanie wrażliwości i empatii Tolerancja Akcje charytatywne, Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy Innowacje: Tęczowe Wrota drzewa Przedstawienia profilaktyczne i apele wychowawcze Pedagogiczna wartość wymiany międzynarodowej udział w wymianie ze szkołami partnerskimi w Diest i Hasselt w ramach Stowarzyszenia Szkół M.A.K.A.B.R.A Program świetlicowy - Z Małym księciem w poszukiwaniu tego co niewidoczne Nauczyciele Samorząd Uczniowski Wychowawcy Psycholog szkolny, Pedagog szkolny Koordynatorzy wymiany polsko belgijskiej: Luiza Comber, Krystian Gajewski Piotr Pytel Januszowi Korczakowi dzieci Dominika Kozioł, Agnieszka Stefańska Współpraca z Ośrodkiem Terapii Zajęciowej w Konarach oraz Szpitalem w Prokocimiu, z hospicjum Agnieszka Sikora, Barbara Boroń, Małgorzata Kucharska, Urszula Ostańska, Dariusz Palarski 14
CZĘŚĆ III DBAMY O ZDROWIE CELE ZADANIA (TEMATY) SPOSOBY REALIZACJI OSOBY ODPOWIEDZIALNE 1. Promocja zdrowia Higiena ciała i otoczenia, Akcja Mleko w szkole Marzena Mazurek, wychowawcy W zdrowym ciele właściwe odżywianie i oraz Warzywa w szkole, Iwona Szyniec, wychowawcy zdrowy duch aktywność fizyczna jako Lekcje wychowawcze, lekcje Wychowawcy warunek zdrowia. przyrody, Nauczyciele przyrody Szkolna Olimpiada Sportowa Warsztaty Korekcji Wad Postawy i Profilaktyki Zdrowia - prelekcja i prezentacja nt. Prawidłowe nawyki życiowe Indywidualne konkurencje sportowe Rodzinny piknik zdrowia Współpraca ze stacją sanitarno epidemiologiczną. Współpraca z Uniwersytetem Renata Podlasińska, Dariusz Palarski, Iwona Szyniec, Katarzyna Jurkowska, Agnieszka Krzyżanowska Cichoń Dariusz Palarski Renata Podlasińska, Dariusz Palarski Barbara Boroń, Dariusz Palarski, zespół ds. zdrowia Piotr Pytel, Barbara Boroń, Marta Cieślik Piotr Pytel, Marta Cieślik 15
Rolniczym Kreatywne formy ruchu Agnieszka Krzyżanowska - Cichoń Całoroczny program Ratujemy i uczymy ratować Katarzyna Jurkowska Marta Jachymczak, Marta Stokłosa - Maszałek Innowacje: - Moje zdrowie mój skarb Barbara Boroń - Uwierzyć w przyszłość program interdyscyplinarnego wsparcia psychologiczno pedagogicznego uczniów w chorobie przewlekłej lub neurologicznej Dariusz Palarski, - Żyj w zdrowiu - program profilaktyki i interwencji psychospołecznej dla ucznia /ów/ w obliczu kryzysu Procedury postępowania z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych Dariusz Palarski Zespół ds. pomocy psychologiczno pedagogicznej, wychowawcy klas Barbara Boroń, Karolina Kubala, Wychowawcy klas, wychowawcy 16
Kolorowe zdrowe śniadanie Europejski Dzień Zdrowego Śniadania Kontynuacja projektu Zdrowo jem, więc wiem Quiz o zdrowiu I III świetlicy Karolina Kubala, Barbara Boroń Katarzyna Jurkowska Uczeń potrafi zidentyfikować stres i próbuje nad nim panować Konkurs z edukacji zdrowotnej IV VI Światowy Dzień Zdrowia Realizacja programu Europejski kodeks walki z rakiem Zajęcia warsztatowe z wykorzystaniem technik relaksacyjnych - bajkoterapia, muzykoterapia, zajęcia rekreacyjne z wykorzystaniem hipoterapii Innowacja: Od przedszkolaka do absolwenta przekraczanie progów edukacyjnych Dariusz Palarski Dariusz Palarski, Katarzyna Jurkowska Barbara Boroń Wychowawcy Psycholog szkolny Agnieszka Balicka, Pedagog szkolny Marta Cieślik Dariusz Palarski Urszula Ostańska Marta Cieślik, Iwona Szyniec, Patrycja Kulka, Agnieszka Balicka, Katarzyna Jurkowska, Dariusz Palarski 17
Poszerzanie wiedzy oraz kompetencji rodziców w zakresie zdrowia psychicznego dziecka Warsztaty Psychoedukacji i Profilaktyki Zdrowia - prelekcja i dyskusja panelowa z rodzicami nt. Stres i emocje szkolne Życie bez nałogów Zajęcia warsztatowe, lekcje wychowawcze, Działania informujące rodziców o zagrożeniach wynikających z nałogów, poradniki Działania profilaktyczne dla uczniów klas starszych informujące o szkodliwości uzależnień Promowanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego Psycholog szkolny Agnieszka Balicka, Pedagog szkolny -Marta Cieślik, Wychowawcy 18