Zajęcia 1 Zajęcia organizacyjne oraz wprowadzenie do przedmiotu Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000r. rozdział 1 2. Griffin R.W.: Podstawy zarządzania organizacjami. PWN, Warszawa 1996r. s.66-69 1. Przedstawienie tematów poszczególnych zajęć 2. Omówienie zasad zaliczenia 3. Geneza nauki o organizacji i zarządzaniu, jej zadania, przedmiot i struktura 4. Interdyscyplinarność i inne cechy podejścia naukowego Zajęcia 2 Świat organizacji Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000r. rozdział 4 Organizacji i Kierownictwa, Toruń 1998r. s. 136-146 oraz 109-136 3. Koźmiński A.K., Piotrowski W.: Zarządzanie. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa 1995r. s. 13-83 4. Griffin R.W.: Podstawy zarządzania organizacjami. PWN, Warszawa 1996r. s.100-130 1. Prakseologiczne znaczenie pojęcia organizacja 2. Ćwiczenie dotyczące definiowania pojęcia organizacja, przykłady organizacji w różnych ujęciach 3. Przedstawienie definicji organizacji wg. J. Zieleniewskiego i T. Kotarbińskiego 4. Analiza poszczególnych definicji i wyjaśnianie pojęć 5. Ćwiczenie: Gra zielone-niebieskie 6. Systemowa koncepcja organizacji a. Def. wg R.L.Ackoff a, interpretacja na przykładzie Uniwersytetu Szczecińskiego WNEiZ, lub szpitala, lub innej organizacji wybranej przez studentów b. Modele organizacji jako systemu model Leavitta, pięcioelementowy model Krzyżanowskiego oraz systemowy model organizacji c. Analiza cech jakimi charakteryzuje się organizacja jako system analiza pojęć na wcześniej omawianym przykładzie 7. Otoczenie organizacji identyfikacja elementów otoczenia dalszego (makrootoczenia) i otoczenia bliższego (mikrootoczenia). Omówienie na wcześniejszym przykładzie. Zajęcia 3 Działanie zorganizowane nauka o sprawnym działaniu 1
Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000r. rozdział 3 2. Kieżun W.: Sprawne zarządzanie organizacją. SGH, Warszawa 1997r. s. 11-28 3. Bednarski A.: Zarys teorii organizacji i zarządzania. Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Toruń 1998r. s. 89-108 1. Zdefiniowanie pojęcia sprawności 2. Omówienie na przykładach podstawowych i uzupełniających walorów sprawnego działania 3. Omówienie na przykładach dyrektyw (wytycznych) sprawnego działania 4. Przeanalizowanie cyklu działania zorganizowanego na przykładzie podanym przez studentów 5. Efekt synergiczny definicja, przykłady 6. Ćwiczenie: Plan działania Zajęcia 4 Formalizacja Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000r. rozdział 4, 5 Organizacji i Kierownictwa, Toruń 1998r. s. 136-146 oraz 155-170 3. Koźmiński A.K., Piotrowski W.: Zarządzanie. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa 1995r. s. 354-361 1. Analizowanie na przykładach składu organizacji całkowitej: organizacja formalna, nieformalna i niesformalizowana 2. Proces formalizacji: definicja, przedmiot stopień sformalizowania i czynniki go determinujące patologie formalizacji dokumentacja organizacyjna (prezentacja przykładowych dokumentów) 3. Organizacja nieformalna: definicja elementy rodzaje rola i znaczenie Zajęcia 5 Struktura organizacyjna podstawowe zagadneinia Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000r. rozdział 5. 2
Organizacji i Kierownictwa, Toruń 1998r. s. 155-170. 1. Istota struktury organizacyjnej. 2. Funkcje realizowane przez strukturę organizacyjną. 3. Charakterystyka elementów struktury organizacyjnej na przykładzie Uniwersytetu oraz dowolnie wybranego podmiotu. 4. Zasady budowy i funkcjonowania ze szczegółowym omówieniem na przykładzie wybranego podmiotu. 5. Czynniki determinujące strukturę. 6. Ćwiczenie: Przedsiębiorstwo obróbki drewna 7. Rozdanie studentom tematów prezentacji dotyczących struktur organizacyjnych. Zajęcia 6 Struktura organizacyjne - typy struktur Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000r. rozdział 5 2. Bieniok H., Rokita J.: Struktura organizacyjna przedsiębiorstwa. PWN, Warszawa 1984 3. Griffin R.W.: Podstawy zarządzania organizacjami. PWN, Warszawa 1996r. s. 372-383 4. Koźmiński A.K., Piotrowski W.: Zarządzanie. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa 1995r. s. 361-369. 1. Prezentacje przez studentów poszczególnych typów struktur wg kryteriów: a. Dominującej więzi organizacyjnej (liniowa, funkcjonalna, sztabowo-liniowa) b. Wpływu otoczenia oraz charakteru celów i zadań (mechanistyczne i elastyczne, w tym dywizjonalna, zadaniowa, macierzowa) Prezentacja powinna zawierać schemat struktury, jej istotę, zalety i wady oraz przykłady zastosowania. 2. Omówienie prezentacji. 3. Rozdanie zadania domowego analiza studium przypadków polegająca na diagnozie obecnej struktury organizacyjnej oraz propozycji wprowadzenia zmian w strukturze. 4. Przypomnienie o terminie kolokwium. Zajęcia 7 Kolokwium 3
Zajęcia 8 Badanie i doskonalenie struktury organizacyjnej Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000r. rozdział 6 Organizacji i Kierownictwa, Toruń 1998r. s. 311-353 3. Kieżun W.: Sprawne zarządzanie organizacją. SGH, Warszawa 1997r. s. 370-390 4. M. Goold, A. Campbell, Do you have a Well-Designed Organization? Harvard Business Review, 2002, March, 117-124. 1. Istota i charakter zmian organizacyjnych 2. Zmiany organizacyjne i rozwój organizacji cykl życia organizacji oraz analiza modelu L.E. Greinera 3. Proces reorganizacji struktur: definicja pojęć: reorganizacja, usprawnienia, modernizacja analiza cyklu procesu reorganizacji (częstotliwość reorganizacji, opory przeciwko zmianom, koszty reorganizacji) 4. Ćwiczenie: Dyskusja nad rozwiązaniem zadania domowego. Analiza propozycji studentów z perspektywy kryteriów dobrze zaprojektowanej organizacji Goold a i Campbell a. 5. Metodyka badania i projektowania zmian organizacyjnych: metoda diagnostyczna i prognostyczna ZADANIE DOMOWE: 1. Jak pojęcie zarządzania jest definiowane przez praktyków. Obecne tendencje w zarządzaniu. 2. Współczesne systemy motywacyjne - badanie Przeprowadź krótki wywiad z osobami (3-5) z Twojego otoczenia (rodzice, znajomi) na temat systemu motywacyjnego stosowanego w ich miejscu pracy. Postaraj się dowiedzieć w jaki sposób są motywowani do pracy, jakie efekty przynosi stosowany w danej instytucji sposób motywacji, jakie są mocne i słabe strony stosowanego systemu motywacji. Jak zdaniem Twojego rozmówcy powinien wyglądać system motywacyjny w stosunku do osoby pracującej na jego stanowisku. Zajęcia 9 Temat: Proces zarządzania zagadnienia podstawowe. Dobrodziej B. [pod. red]: Podstawy organizacji i zarządzania. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000, s.172-174, 182-190. Koźmiński A.K., Piotrowski W.: Zarządzanie. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa 1995, s. 130-141, 215-228, 235-256, 401-421. Griffin R.W.: Podstawy zarządzania organizacjami. PWN, Warszawa 1996, s. 36-44; 456-486; 584-610. Stoner I.A.F, Freeman R.E., Gilbert D.R.: Kierowanie. PWE, Warszawa 1999, s.426-451. Kieżun W.: Sprawne zarządzanie organizacją. SGH, Warszawa 1997. 4
1. Charakterystyka procesu zarządzania: definicje, istota, znaczenie odniesienie do literatury przedmiotu oraz pierwszego zadania domowego. 2. Omówienie na przykładach cech charakterystycznych zarządzania wyróżnionych przez P.F. Druckera jako rozwinięcie i podsumowanie definicji. 3. Omówienie istoty i cech planowania, organizowania, motywowania, kontrolowania. 4. Ćwiczenie 1. Na podstawie indywidualnych obserwacji studentów dokonanych do przygotowania zadania domowego analiza stosowanych w instytucjach systemach motywacyjnych: identyfikacja czynników będących najczęstszymi motywatorami, identyfikacja czynników/sposobów, które wg osób badanych najsilniej motywują do pracy, analiza błędów i niesprawności w systemach motywacyjnych. 5. Teorie motywacji: teoria potrzeb Maslowa, dwuczynnikowa teoria potrzeb Herzberga, teoria trzech potrzeb McCllelanda, teoria oczekiwań, teoria sprawiedliwości, teoria cech pracy. 6. Bodźce motywacyjne i zasady ich skutecznego stosowania. 7. Współczesne tendencje w zarządzaniu (dyskusja). ZADANIE DOMOWE: Na następne zajęcia proszę poszukać sylwetek sławnych menedżerów liderów ze światowego (1 osoba) oraz polskiego biznesu (1 osoba). Krótko scharakteryzować karierę i najważniejsze osiągnięcia, cechy wyróżniające te osoby. Uzasadnić, dlaczego osoby te zostały nazwane liderami/przywódcami, jakimi cechami się charakteryzują. Źródła: czasopisma (np.: Zarządzanie na świecie, Businessman, Manager, Harvard Business Review Polska, inne), książki (biografie). Zajęcia 10 Temat: Kierowanie zespołami pracowniczymi władza, autorytet, przywództwo. Dobrodziej B. [pod. red]: Podstawy organizacji i zarządzania. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000, s. 175-182, 232-245, 257-266. Koźmiński A.K., Piotrowski W.: Zarządzanie. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa 1995, s. 142-150; 422-436. Griffin R.W.: Podstawy zarządzania organizacjami. PWN, Warszawa 1996, s.45-57, 490-515. Stoner I.A.F, Freeman R.E., Gilbert D.R.: Kierowanie. PWE, Warszawa 1999, s.452-479. Robbins S.P., DeCenzo D.A.: Podstawy zarządzania. PWE, Warszawa 2002, s. 472-487. 1. Władza w organizacjach: definicja, wymiary i podstawy władzy, formy sprawowania władzy, źródła akceptacji władzy. 2. Autorytet formalny i nieformalny osoby zarządzającej: istota, sposób budowy autorytetów, ich znaczenie w procesie zarządzania. 3. Krótka dyskusja nt. zawód menedżer talent, czy zawód wyuczony? Ćwiczenie 2: Studium przypadku Wielcy liderzy biznesu analiza sylwetek sławnych biznesmenów opracowanych przez studentów pod kątem identyfikacji atrybutów przywództwa. 4. Przywództwo: 4.1. różnice między liderem (przywódcą) a kierownikiem, 4.2. kształtowanie umiejętności przywódczych 5
4.3. cechy dobrego lidera. 5. Umiejętności i kompetencje menedżerów. 6. Czynniki wpływające na efektywność kierowania oraz typologie stylów kierowania: klasyczna typologia stylów (demokratyczny, autokratyczny, nieingerujący); R.R Blake a i J.S. Mouton, P. Hersey a i K.H. Blancharda. Zajęcia 11 Temat: Zarządzanie zasobami ludzkimi. 1. Istota Zarządzania Zasobami Ludzkimi rola zasobów ludzkich w działaniu organizacji, przyczyny rozwoju tego obszaru zarządzania. 2. Elementy procesu zarządzania zasobami ludzkimi planowanie, dobór (rekrutacja i selekcja), motywowanie i wynagradzanie, ocenianie, rozwój, przemieszczanie. 3. Modele polityki personalnej - założenia poszczególnych modeli, charakterystyka elementów procesu personalnego w każdym z modeli, warunki zastosowania. Zajęcia 12 Proces podejmowania decyzji Dobrodziej B. [pod. red]: Podstawy organizacji i zarządzania. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000, s. 310-360. Koźmiński A.K., Piotrowski W.: Zarządzanie. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa 1995. Griffin R.W.: Podstawy zarządzania organizacjami. PWN, Warszawa 1996, s. 266-293. Dla zainteresowanych: L. Guchanan, A. O Connell, A brief history of decision making. Harvard Business Review, 2006, January, s. 33-41. 1. Istota i znaczenie procesu decyzyjnego i decyzji w procesie zarządzania organizacjami. 2. Omówienie typologii decyzji w organizacji wraz z przykładami; podział ze względu na: 3. Charakterystyka procesu podejmowania decyzji: omówienie oraz analiza na przykładach poszczególnych etapów procesu decyzyjnego. 4. Racjonalność decyzji: 4.1. Charakterystyki racjonalności rzeczowej i metodologicznej; 4.2. Założenia związane z racjonalnością decyzji; 4.3. Czynniki ograniczające racjonalność decyzji. 5. Formy decydowania: decyzje indywidualne i grupowe zalety i wady, zastosowanie, warunki skuteczności decyzji grupowych. Ćwiczenie: Problem przetrwania na pustyni, czas ćwiczenia około 45 minut. Cel: przedstawienie różnic efektywności decyzji indywidualnych i grupowych, analiza wad i zalet obu form decydowania, identyfikacja zasad postępowania w procesie grupowego podejmowania decyzji. Ponadto analiza czynników wpływających na ograniczenie racjonalności decyzji w realizowanym ćwiczeniu. 6
Zajęcia 13 Temat: Zarządzanie strategiczne podstawowe zagadnienia. Koźmiński A.K., Piotrowski W.: Zarządzanie. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa 1995, s. 159-175. Griffin R.W.: Podstawy zarządzania organizacjami. PWN, Warszawa 1996, s.65-97; 233-240. 1. Strategia i zarządzanie strategiczne: 1.1. Przyczyny powstania (dyskusja ze studentami nad potrzebą strategicznego zarządzania w organizacjach); 1.2. Myślenie strategiczne co to jest? 1.3. Strategia i zarządzanie strategiczne - model wg K. Obłója. 1.4. Charakterystyki zarządzania strategicznego. 2. Istota wizji i misji organizacji. Ćwiczenie 1: Analiza przykładowych misji organizacji. Ćwiczenie 2: Próba zdefiniowania misji Uniwersytetu Szczecińskiego oraz Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania US 3. Proces zarządzania strategicznego: 3.1. Faza formułowania strategii; 3.2. Faza wdrażania i realizacji strategii. 4. Analiza strategiczna i jej podstawowe obszary. Zajęcia 14 Kolokwium II Zajęcia 15 Poprawa kolokwium i wpisy do indeksów 7