Spis treści. 00 Red. Spis tresci. Wstep..indd :52:08

Transkrypt

1 Spis treści Wstęp 9 Rozdział 1. Wprowadzenie do zarządzania projektami Istota projektu Zarządzanie projektami Cykl życia projektu Cykl projektowo realizacyjny Fazy opracowania i wdrażania projektów Kluczowe otoczenie projektu Poziomy dojrzałości zarządzania projektami 51 Rozdział 2. Metodyki zarządzania projektami Zarys historyczny powstania i rozwoju metodyk zarządzania projektami Metodyka PMI Metodyka PRINCE Metodyka zarządzania projektem europejskim Metodyka Scrum jako przykład metodyki dla projektów informatycznych Możliwości praktycznego wykorzystania metodyk zarządzania projektami 71 Rozdział 3. Struktury w zarządzaniu projektami Wprowadzenie Charakterystyka struktur Wybrane typy struktur Struktura funkcjonalno-projektowa Macierzowa struktura projektowa Struktura projektowa Struktura projektowa oparta na wykorzystaniu roli kierownika koordynatora Inne sposoby organizacji projektu Kryteria wyboru struktury organizacyjnej Biuro wsparcia projektu Definicje i funkcje biura wsparcia projektów Przyczyny tworzenia biur zarządzania projektami Struktura organizacyjna PSO Efektywność struktury organizacyjnej Red. Spis tresci. Wstep..indd :52:08

2 6 Spis treści Rozdział 4. Metody i techniki wspomagające planowanie i monitorowanie projektu Definiowanie projektu Identyfikacja potrzeb i oczekiwań klientów Definiowanie celu projektu z wykorzystaniem techniki SMART Struktura podziału pracy (WBS) Znaczenie WBS w zarządzaniu projektem Podejścia do tworzenia struktury podziału pracy Kryteria kompletności struktury podziału pracy Sposoby definiowania rezultatów projektu Metody i techniki wykorzystywane w planowaniu projektów Metody i techniki wykorzystywane w realizacji i kontroli projektów 104 Rozdział 5. Organizacja i funkcjonowanie zespołu projektowego Istota i kształtowanie zespołu projektowego Istota i typy zespołu projektowego Przedmiot i warunki działania zespołu projektowego Formowanie zespołu projektowego Integracja i doskonalenie zespołu projektowego Kierowanie zespołem projektowym Funkcje, zadania i role kierownika zespołu projektowego Wymagane predyspozycje, zdolności i umiejętności kierownika zespołu projektowego Funkcjonowanie zespołu projektowego Struktura zespołu projektowego Podział zadań i ustalenie zasad współpracy w zespole projektowym Podejmowanie decyzji w zarządzaniu projektami Metody podejmowania decyzji Zalety i wady podejmowania decyzji w zespole Proces podejmowania decyzji Motywowanie członków zespołu projektowego Specyfika systemu motywowania zespołu projektowego Narzędzia motywowania stosowane w projektach Wynagradzanie zespołu projektowego Ocenianie członków zespołu projektowego Zarządzanie wiedzą w zespole projektowym Elementy zarządzania wiedzą w projektach Narzędzia i techniki zarządzania wiedzą w projektach Red. Spis tresci. Wstep..indd :52:09

3 Spis treści 7 Rozdział 6. Komunikacja w projektach Wybrane zagadnienia teorii komunikacji podstawy sprawnej komunikacji Komunikacja w zespole projektowym Komunikacyjne bariery i niebezpieczeństwa Syndrom myślenia grupowego zagrożenie w procesie grupowego działania Konflikty i negocjacje w procesie realizacji projektu 166 Rozdział 7. Zarządzanie jakością w prowadzeniu projektów Znaczenie jakości w zarządzaniu projektami Ewolucja teorii i praktyki zarządzania jakością Integracja zarządzania jakością i zarządzania projektami Project Quality Management Opis koncepcji projektowego zarządzania jakością Planowanie jakości Zapewnienie jakości Kontrola jakości Praktyczne ujęcie jakości w zarządzaniu projektami 185 Rozdział 8. Ocena projektu Rodzaje ocen projektu ze względu na termin oceny Budżetowanie Pozafinansowe metody oceny projektów Finansowe metody oceny projektów 206 Rozdział 9. Ryzyko w zarządzaniu projektami Wprowadzenie Pojęcie i kategorie ryzyka w projektach Czynniki ryzyka w projekcie Zewnętrzne czynniki ryzyka w projekcie Wewnętrzne czynniki ryzyka w projekcie Zarządzanie ryzykiem w projektach 222 Rozdział 10. Ratowanie projektów zagrożonych Zarys kontekstu Identyfikacja zagrożeń projektu Krytyczne oddziaływania projektu i otoczenia Systemy wczesnego ostrzegania Strategie ratowania projektu Transformacja i stabilizowanie projektu oraz działania antykryzysowe Red. Spis tresci. Wstep..indd :52:09

4 8 Spis treści Bibliografia 257 Spis rysunków 262 Spis tabel 263 Indeks Wdrażanie planów awaryjnych Kumulowanie i transfer wiedzy projektu Kontrolowanie realizacji projektów Red. Spis tresci. Wstep..indd :52:09

5 Wstęp W działalności współczesnych organizacji coraz większego znaczenia nabierają działania niepowtarzalne, zwane przedsięwzięciami lub projektami. Wzrost ilości złożonych przedsięwzięć o niepowtarzalnym charakterze obserwuje się zarówno w przedsiębiorstwach, w których z natury dominują działania rutynowe, jak i w instytucjach powołanych do świadczenia usług społecznych. Aktywizacja działalności przedsiębiorstw wywołana ogromną presją dynamicznego otoczenia wyraża się w konieczności realizowania projektów w sferach działalności operacyjnej, kierowniczej i pomocniczej. W instytucjach non profit konieczność rozwoju niepowtarzalnej działalności jest następstwem zmian o charakterze transformacyjnym, pojawiania się nowych oczekiwań społecznych i większych możliwości ich spełnienia, presji otoczenia globalnego, a w przypadku Polski jej przystąpienia do Unii Europejskiej. W zarządzaniu projektami nie wystarczają już klasyczne metody zarządzania nastawione na harmonizację działań prostych i powtarzalnych. Rośnie w związku z tym zapotrzebowanie na nową wiedzę umożliwiającą rozwiązywanie problemów występujących w realizacji niepowtarzalnych przedsięwzięć. Kluczowe znaczenie ma tu znajomość zasad zarządzania projektami i stosowanych w związku z tym specyficznych metod oraz technik. Z tego powodu autorzy niniejszego podręcznika, pracownicy Katedry Projektowania Systemów Zarządzania Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, w sposób syntetyczny a zarazem kompleksowy prezentują problematykę zarządzania projektami. W treści książki oprócz klasycznej wiedzy z zakresu zarządzania niepowtarzalnymi przedsięwzięciami uwzględniono nowe zagadnienia, dotyczące m.in. jakości w prowadzeniu projektów oraz ratowania projektów zagrożonych. Podręcznik ten przeznaczony jest zarówno dla studentów wyższych uczelni, jak i dla praktyków zajmujących się realizacją projektów i doradztwem w zakresie zarządzania projektami. Podręcznik składa się z dziesięciu rozdziałów. Pierwszy rozdział ma charakter wprowadzający. Wyjaśniono w nim podstawowe zagadnienia dotyczące istoty projektu, jego cyklu życia oraz kluczowego otoczenia, a także podstawowych problemów zarządzania projektami. Kierując się potrzebą ewolucyjnego podejścia do zarządzania projektami, w rozdziale tym uwzględniono również problematykę poziomów dojrzałości projektów. Zarządzanie projektami wymaga przestrzegania określonych reguł metodycznych oraz wykorzystania metod zarówno uniwersalnych, jak i specjalnych. Dlatego też w drugim rozdziale przedstawiono klasyczne oraz najnowsze metody zarządzania projektami, określając równocześnie warunki ich trafnego doboru. Szczególną uwagę w tej części pracy zwrócono na metody przydatne w zarządzaniu projektami europejskimi i informatycznymi. Metodyczne 00 Red. Spis tresci. Wstep..indd :52:09

6 10 Wstęp aspekty zarządzania projektami poruszono również w czwartym rozdziale pracy. Przedstawiono w nim metody przydatne w procesie planowania i monitorowania jego realizacji, a także organizacji pracy zespołów projektowych. Zarządzanie projektami jest niestabilnym elementem w przestrzeni organizacyjnej instytucji realizującej niepowtarzalne przedsięwzięcia. Powstaje wówczas problem właściwego doboru organizacyjnej formy zarządzania projektami. Prezentację tych form i warunki doboru organizacji realizacji projektów zamieszczono w trzecim rozdziale podręcznika. Powodzenie projektu w dużym stopniu zależy od harmonijnego współdziałania osób zaangażowanych w jego realizację. Stąd też szczególnego znaczenia w zarządzaniu projektami nabiera problematyka personalna, której poświęcona została treść piątego rozdziału. Zawarte w niej zasady i zalecenia dotyczące kształtowania, kierowania, funkcjonowania i motywowania zespołów projektowych, mogą być pomocne dla zarządzających, zorientowanych na sukces projektu. Warunkiem sprawnego funkcjonowania zespołu projektowego jest zapewnienie skutecznej komunikacji. Możliwości i zasady, którymi należy się kierować w procesie kształtowania więzi informacyjnych w zespole projektowym, zostały przedstawione w rozdziale szóstym. Niedoceniana na ogół w literaturze przedmiotu problematyka jakości w zarządzaniu projektami została poruszona w treści siódmego rozdziału. Zwrócono w nim uwagę na korzyści wynikające z połączenia kompleksowego zarządzania jakością i zarządzania projektami oraz na istotę projektowego zarządzania jakością. W tej części podręcznika przedstawione zostały również metody zarządzania jakością w projektach. Przygotowanie warunków dla pomyślnej realizacji projektu oraz kontrola jego przebiegu i osiągniętych wyników są nieodłącznie związane z potrzebą oceny projektu. Formy stosowanych ocen projektów oraz finansowe i pozafinansowe metody ich przeprowadzania zostały przedstawione w rozdziale ósmym. Realizacja niepowtarzalnych przedsięwzięć jest obciążona niepewnością i zwiększonym ryzykiem. Stąd też odrębnym a zarazem specyficznym obszarem zarządzania projektami jest ryzyko. W dziewiątym rozdziale przedstawiono istotę, przyczyny i możliwości panowania nad ryzykiem w projektach. Określono również strukturę procesu zarządzania tym zjawiskiem. Praktyka zarządzania projektami potwierdza występowanie licznych zagrożeń dla pomyślnej ich realizacji. Przyczyny i formy ich występowania oraz możliwości ratowania zagrożonych projektów przedstawiono w rozdziale dziesiątym. 00 Red. Spis tresci. Wstep..indd :52:09