OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim Pedagogika wczesnoszkolna 2. Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim Early School Pedagogy 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Pedagogiki Wczesnoszkolnej i Przedszkolnej 4. Kod przedmiotu / modułu 5. Rodzaj przedmiotu / modułu (obowiązkowy lub fakultatywny) Obowiązkowy 6. Kierunek studiów Pedagogika / wychowanie przedszkolne i edukacja wczesnoszkolna 7. Poziom studiów II stopień 8. Rok studiów I rok 9. Semestr (zimowy lub letni) Semestr letni 10. Forma zajęć i liczba godzin 10 godzin wykładów, 15 godzin ćwiczeń 11. Imię, nazwisko, tytuł / stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia Dr Anna Jurek 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu / modułu oraz zrealizowanych przedmiotów Brak wymagań 13. Cele przedmiotu: C-1 Wprowadzenie podstawowych pojęć z zakresu pedagogiki wczesnoszkolnej. C-2 Zapoznanie studentów ze światowymi tendencjami w edukacji wczesnoszkolnej oraz ze stanem i perspektywami pedagogiki wczesnoszkolnej w Polsce. C-3 Omówienie specyficznych wymagań dotyczących procesu wychowania i kształcenia w klasach początkowych. C-4 Przygotowanie studentów do rozumienia istoty wychowania i kształcenia na poziomie edukacji wczesnoszkolnej. C-5 Zapoznanie ze specyfiką rozwojowych możliwości i potrzeb dzieci w wieku wczesnoszkolnym ze szczególnym uwzględnieniem różnorodności ich potrzeb edukacyjnych. C-6 Wprowadzenie pojęcia dojrzałości/ gotowości szkolnej. Omówienie problematyki gotowości do nauki w kontekście przyszłych osiągnięć szkolnych dzieci. C-7 Kształcenie umiejętności dokonywania świadomych wyborów koncepcji edukacyjnych w odniesieniu do pracy z dzieckiem w wieku wczesnoszkolnym. 14. Zakładane efekty kształcenia: Symbole kierunkowych efektów kształcenia:
EK_01 EK_02 EK_03 EK_04 EK_05 EK_06 EK_07 ma podstawową wiedzę o strukturze i funkcjach systemu edukacji; celach, podstawach prawnych, organizacji i funkcjonowaniu różnych instytucji edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, terapeutycznych, kulturalnych i pomocowych potrafi posługiwać się wiedzą teoretyczną z zakresu pedagogiki, psychologii oraz dydaktyki i metodyki szczegółowej w celu diagnozowania, analizowania i prognozowania sytuacji pedagogicznych oraz dobierania strategii realizowania działań praktycznych na poszczególnych etapach edukacyjnych potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje profesjonalne umiejętności związane z działalnością pedagogiczną (dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą), korzystając z różnych źródeł i nowoczesnych technologii, potrafi ocenić przydatność typowych metod, procedur i dobrych praktyk do realizacji zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych związanych z odpowiednimi etapami edukacyjnymi potrafi pracować z uczniami, indywidualizować zadania i dostosowywać metody i treści do potrzeb i możliwości uczniów (w tym uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi) oraz zmian zachodzących w świecie i w nauce, ma świadomość konieczności prowadzenia zindywidualizowanych działań pedagogicznych (dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych) w stosunku do uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, ma przekonanie o wadze zachowania się w sposób profesjonalny, refleksji na tematy etyczne i przestrzegania zasad etyki zawodowej, wykazuje cechy refleksyjnego praktyka K_W07 K_U03 K_U04 K_U05 K_U07 K_U14 K_K03 15. Opis przedmiotu: Pedagogika wczesnoszkolna jako nauka. Współczesne światowe tendencje w edukacji wczesnoszkolnej. Pedagogika wczesnoszkolna w Polsce stan i perspektywy. Pedagog i uczniowie jako podmioty procesu kształcenia. Działalność pedagogiczna na etapie wczesnoszkolnym w różnych systemach kształcenia. Specyficzne wymagania dotyczące procesu wychowania w klasach początkowych. Nauczanie, uczenie się, kształcenie, działalność naukowa uczniów na pierwszym etapie edukacyjnym.
Pojęcie i diagnoza dojrzałości szkolnej. Sylwetki uczniów w młodszym wieku szkolnym. Gotowość do nauki a osiągnięcia szkolne. Rodzaje programów kształcenia wczesnoszkolnego. Analiza porównawcza wybranych programów kształcenia. Znaczenie podejmowania świadomych wyborów koncepcji edukacyjnych spośród różnorodnych podejść dydaktycznych w odniesieniu do pracy z dzieckiem w wieku wczesnoszkolnym. Planowanie procesu kształcenia z uwzględnieniem różnic indywidualnych między uczniami. Rozwijanie uzdolnień indywidualnych dzieci. Profilaktyka niepowodzeń szkolnych. Zasady, metody, formy, środki dydaktyczne stosowane w edukacji wczesnoszkolnej. 16. Zalecana literatura (podręczniki): Literatura podstawowa: Klus-Stańska D., Szczepska-Pustkowska M. (red.), Pedagogika wczesnoszkolna dyskursy, problemy, rozwiązania, Warszawa 12. Moroz H. (red.), Edukacja zintegrowana w reformowanej szkole, Kraków 11. Sowińska H., Michalak R., Edukacja elementarna jako strategia zmian rozwojowych dziecka, Kraków 04. Wilgocka-Okoń B., Gotowość szkolna dzieci sześcioletnich, Warszawa 03. Wood D., Jak dzieci uczą się i myślą. Społeczne konteksty rozwoju poznawczego, Kraków 06. Zalewska E., Pedagogika wczesnoszkolna, w: B. Śliwerski (red.), T. 4. Subdyscypliny i dziedziny wiedzy o edukacji, Gdańsk 10. Żytko M. (red.), Kształcenie zintegrowane. Problemy teorii i praktyki, Warszawa 02. Literatura uzupełniająca: Klus-Stańska D., Bronk D., Malenda A. (red.), Pedagogika wczesnej edukacji. Dyskursy, problemy, otwarcia, Warszawa 11. Dembo M., Stosowana psychologia wychowawcza, Warszawa 1997. Duraj-Nowakowa K., Planowanie integrowania edukacji wczesnoszkolnej. Założenia i scenariusze zajęć, Kielce 01. Galloway Ch., Psychologia uczenia się i nauczania. T. 2. Kierowanie zachowaniem klasy szkolnej i różnice indywidualne, Warszawa 1988. Jurek A., Rozwój dziecka a metody nauczania czytania i pisania, Gdańsk 12. Hessen S., Struktura i treść szkoły współczesnej, Warszawa 1997. Klus-Stańska D., Szymański M.J., Szymański M.S. (red.), Renesans (?) nauczania całościowego. Współczesna dydaktyka wobec nauczania zintegrowanego, blokowego i przedmiotowego, Warszawa 03. Kwieciński Z., Śliwerski B. (red.), Pedagogika. Cz. 1, 2, Warszawa 11. Laska E.I., Piątek T., Wokół zintegrowanego kształcenia uczniów w młodszym wieku szkolnym, Rzeszów 05. Lompscher J., Psychologia uczenia się w nauczaniu początkowym, Warszawa 1976. Michalak R., Dziecko u progu edukacji przedmiotowej, Poznań 14. Okoń W., Dziesięć szkół alternatywnych, Warszawa 1997. Siwek H. (red.), Efektywność kształcenia zintegrowanego. Implikacje dla teorii i praktyki, Katowice 07. Więckowski R., Pedagogika wczesnoszkolna, Warszawa 1998. 17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu / modułu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: Ćwiczenia: projekt, udział w zajęciach czytanie wskazanej literatury, dyskusja Projekt: Ocena wiedzy i umiejętności studentów w zakresie zaprezentowania wybranej koncepcji pedagogicznej.
Kryteria oceny: - ocena bardzo dobra student potrafi zaprezentować wybraną koncepcję pedagogiczną w sposób starannie przemyślany i spójny, wykazując się znajomością różnorodnych kontekstów, samodzielnością i dojrzałością sądów oraz umiejętnością świadomego wyboru literatury naukowej, dokonywania zestawień i porównań, wnioskowania, uogólniania, selekcjonowania, przetwarzania i syntetyzowania wiedzy; - ocena dobra student potrafi zaprezentować wybraną koncepcję pedagogiczną w sposób przemyślany i spójny, wykazując się umiejętnością celowego wyboru literatury naukowej, dokonywania zestawień i porównań, wnioskowania, selekcjonowania, przetwarzania i syntetyzowania wiedzy; - ocena dostateczna - student potrafi zaprezentować wybraną koncepcję pedagogiczną, choć w sposób niepełny, schematyczny, uproszczony i ubogi, wykazując się umiejętnością odwoływania się do wskazanej literatury naukowej, komentowania oraz wyciągania najważniejszych wniosków; - ocena niedostateczna student nie potrafi zaprezentować wybranej koncepcji pedagogicznej na podstawie wskazanej literatury. Udział w zajęciach Ocena wiedzy studenta w zakresie studiowania wskazanej literatury. Kryteria oceny: - ocena bardzo dobra student potrafi się wykazać gruntowną znajomością wskazanej literatury, zinterpretować ją, wyprowadzić wnioski, zainicjować dyskusję w zakresie omawianego zagadnienia, zaprezentować własne przemyślane stanowisko; - ocena dobra student potrafi się wykazać dobrą znajomością wskazanej literatury, zinterpretować ją, wyprowadzić wnioski, zaprezentować własne stanowisko w zakresie danego zagadnienia, podjąć dyskusję z zachowaniem spójności i logiki wypowiedzi; - ocena dostateczna - student potrafi się wykazać dostateczną znajomością wskazanej literatury, zinterpretować ją, choć w sposób niepełny i uproszczony, wyprowadzić najważniejsze wnioski, - ocena niedostateczna student nie zna wskazanej literatury, nie bierze aktywnego udziału w zajęciach. Wykład egzamin pisemny (pytania otwarte). Egzamin: ocena wiedzy i umiejętności studentów z zakresu pedagogiki wczesnoszkolnej Kryteria oceny: - ocena bardzo dobra student ma ugruntowaną wiedzę z zakresu pedagogiki wczesnoszkolnej, potrafi wykazać się umiejętnością wnikliwego analizowania, interpretowania i wnioskowania w udzielaniu pisemnych odpowiedzi na podane pytania problemowe; - ocena dobra student ma wystarczającą wiedzę z zakresu pedagogiki wczesnoszkolnej, potrafi wykazać się umiejętnością analizowania, interpretowania i wnioskowania w udzielaniu pisemnych odpowiedzi na podane pytania problemowe; - ocena dostateczna student ma podstawową wiedzę z zakresu pedagogiki wczesnoszkolnej, potrafi wykazać się umiejętnością analizowania, interpretowania i wnioskowania w udzielaniu pisemnych odpowiedzi na podane pytania problemowe, choć w sposób niepełny, schematyczny, uproszczony i ubogi; - ocena niedostateczna student nie opanował podstawowej wiedzy z zakresu pedagogiki wczesnoszkolnej, nie potrafi udzielić odpowiedzi na podane pytania problemowe, nawet w sposób niepełny, schematyczny, uproszczony i ubogi. 18. Język wykładowy polski 19. Obciążenie pracą studenta Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności
Godziny zajęć (według planu studiów) z nauczycielem: - wykłady: - ćwiczenia: Praca własna studenta - przygotowanie do zajęć: - czytanie wskazanej literatury: - przygotowanie projektu: - przygotowanie do egzaminu: 10 15 40 Suma godzin 125 Liczba punktów ECTS 5