OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)

Transkrypt

1 OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim Pomoc rodzinie dziecka objętego wczesnym wspomaganiem rozwoju dziecka (WWRD) 2. Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim Helping families of children provided with early childhood development support 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Edukacji Osób z Niepełnosprawnością 4. Kod przedmiotu / modułu 5. Rodzaj przedmiotu / modułu (obowiązkowy lub fakultatywny) Obowiązkowy 6. Kierunek studiów Pedagogika 7. Poziom studiów (I lub II stopień) II stopień 8. Rok studiów I rok 9. Semestr (zimowy lub letni) Semestr letni 10. Forma zajęć i liczba godzin Ćwiczenia 15 godzin 11. Imię, nazwisko, tytuł / stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia dr Piotr Plichta 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu / modułu oraz zrealizowanych przedmiotów Brak wymagań 13. Cele przedmiotu: C-1 Wyposażenie studentów w wiedzę dotyczącą specyfiki funkcjonowania rodzin dzieci wymagających wczesnego wspomagania rozwoju C-2 Kształtowanie umiejętności diagnozowania sytuacji rodzinnej i doboru metod pomocy z uwzględnieniem kontekstu rodzinnego C-3 Przygotowanie studentów do budowania relacji z rodzinami wychowującymi dzieci z grupy ryzyka

2 14. zaburzeń w rozwoju C-4 Kształtowanie umiejętności planowania, organizowania i udzielania wsparcia członkom rodzin, w których występuje problem. C-5 Uwrażliwienie na specyfikę relacji pomagający rodzina wymagająca pomocy i na rozumienie uwarunkowań sytuacji rodzinnej C-6 Wdrażanie studentów do samodoskonalenia się, samokształcenia, dokształcania zawodowego oraz planowania rozwoju zawodowego w zakresie pomocy rodzinie C-7 Wyposażanie studentów w kompetencje dotyczące wykorzystywania zróżnicowanych źródeł wsparcia rodziny w tym nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych Zakładane efekty kształcenia: Symbole kierunkowych efektów kształcenia: EK_01 EK_02 EK_03 EK_04 EK_05 EK_06 EK_07 EK_08 ma pogłębioną wiedzę o rodzajach więzi rodzinnych i o rządzących nimi prawidłowościach istotnych z punktu widzenia wczesnego wspomagania rozwoju dzieci; zna działania interwencyjne w tym obszarze ma rozszerzoną wiedzę o różnych rodzajach struktur społecznych i instytucjach życia społecznego istotnych z punktu widzenia udzielania pomocy rodzinie wychowującej dziecko z niepełnosprawnością lub zagrożone niepełnosprawności ma pogłębioną i uporządkowaną wiedzę o środowisku rodzin wychowujących dzieci z grupy ryzyka zaburzeń rozwojowych, jego specyfice i procesach w nim zachodzących posiada umiejętności efektywnego obserwowania, wyszukiwania i przetwarzania informacji na temat zjawisk zachodzących w rodzinie oraz interpretowania ich pod kątem prowadzenia wczesnego wspomagania rozwoju dzieci i ich rodzin potrafi sprawnie porozumiewać się przy użyciu różnych kanałów i technik komunikacyjnych ze specjalistami z obszaru wczesnego wspomagania dzieci, jak i rodzinami, korzystając z nowoczesnych rozwiązań technologicznych; potrafi efektywnie rozwiązywać trudne sytuacje powstające w relacji z rodzinami uczestniczącymi w programie WWRD posiada zaawansowane umiejętności prezentowania własnego stanowiska dotyczącego pomocy rodzinie wychowującej dziecko z grupy ryzyka zaburzeń rozwoju, opartego na doświadczeniach i badaniach naukowych, kieruje się przy tym etycznym stanowiskiem ma pogłębione umiejętności obserwowania, diagnozowania, racjonalnego oceniania sytuacji zachodzących w rodzinie dziecka z obszaru ryzyka zaburzeń rozwojowych; potrafi diagnozować sytuację takich rodzin oraz podjąć stosowne działania wspierające jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych i osobistych; wykazuje w tym względzie aktywność, podejmuje współpracę z jednostkami i K_W09 K_W10 K_W15 K_U01 K_U04 K_U06 K_U08 K_K02

3 podmiotami mogącymi sprzyjać realizacji niezbędnego wsparcia rodzinom wychowującym dziecko z niepełnosprawnością lub zagrożone niepełnosprawnością EK_09 jest przekonany o konieczności i zachowania się w sposób profesjonalny i przestrzegania zasad etyki zawodowej w kontakcie z rodzinami z wyjątkowymi dziećmi; dostrzega i formułuje problemy moralne i dylematy etyczne związane z pracą o charakterze pomocowym; poszukuje optymalnych rozwiązań i możliwości korygowania nieprawidłowych działań względem rodziców i opiekunów; ma świadomość etycznego wymiaru diagnozowania i oceniania problemów dotyczących dziecka i jego rodziny 15. Treści programowe : K_K07 Specyfika rodziny dziecka wymagającego wczesnego wspomagania rozwoju postawy wobec dziecka i ich dynamika; Znaczenie potrzeby wczesnego wspomagania rozwoju a gotowość rodzin do podjęcia stosownych działań; Typowe obszary wsparcia rodziny z dziecka wymagającego wczesnego wspomagania rozwoju; Ryzyko wypalania się sił rodziców i możliwości pomocy; Najczęściej popełniane błędy w postępowaniu z rodzinami. Procesy wpływające na relacje: pedagodzy rodzice. Przyczyny trudności w kontaktach rodziców i pedagogów; Zasady realizacji celów w pracy z rodzicami; Indywidualizacja oddziaływań na rodzinę w zależności od typu reprezentowanej postawy rodzicielskiej; Strategie i formy kontaktu z rodzinami/opiekunami Terapia rodzinna, edukacja rodziców i organizowanie grup wsparcia Pomoc rodzicom w rozpoznawaniu potrzeb rozwojowych dziecka rozwiązywaniu trudności wychowawczych, w zakresie rozumienia zachowań nietypowych oraz komunikowania się ze swoimi dziećmi; Zapobieganie krzywdzeniu dzieci; 16. Zalecana literatura (podręczniki) Literatura podstawowa: Dyduch E., Grzyb B., Machowska J. (08). Wczesne wsparcie rodzin wychowujących dzieci z zaburzeniami rozwoju w: W stronę podmiotowości osób niepełnosprawnych (red.) Klinik A., Kraków : "Impuls",s Kielin J., Jak pracować z rodzicami dziecka niepełnosprawnego, GWP, Gdańsk, 02 Kościelska, M. (1998a). Trudne macierzyństwo. Warszawa: WSiP. Kościelska, M. (1998b). Rodziny dzieci niepełnosprawnych. Warszawa: CMPP-P MEN. Krajewska B. (09) Instytucje wsparcia dziecka i rodziny: zagadnienia podstawowe, Kraków: "Impuls" Obuchowska I. (08) Dziecko niepełnosprawne w rodzinie : praca zbiorowa Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Twardowski A. (12) Wczesne wspomaganie rozwoju dzieci z niepełnosprawnościami w środowisku rodzinnym, UAM Poznań Literatura uzupełniająca:

4 Baran J., Cierpiałowska T., Mikrut A. (11) Teoria i praktyka oddziaływań profilaktycznowspierających rozwój osób z niepełnosprawnością, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków Kulesza E. (05), Rehabilitacja dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w wieku przedszkolnym, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki specjalnej, Warszawa 05 Piekarska A., Krzywdzenie dziecka z zaburzeniami rozwojowymi. Przegląd zagadnień teoretycznobadawczych oraz zastosowanie taksonomii krzywdzenia dziecka, Dziecko Krzywdzone, nr 19, 07, s Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu / modułu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: Ćwiczenia: ocena wykorzystania nabytej przez studenta wiedzy z zakresu przedmiotu EK_01, EK_02, EK_03; - umiejętność planowania, organizowania, realizacji i modyfikacji procesu pomocy rodzinie małego dziecka z obszaru ryzyka zaburzeń rozwojowych. Umiejętność dokonywania analizy indywidualnej sytuacji dziecka i jego środowiska, EK_04, EK_05; - umiejętność doboru właściwych strategii, metod technik postępowania pomocowego EK_07; -umiejętność korzystania z istniejących podejść i przykładów dobrych praktyk w obszarze pomocy rodzinie EK_06, EK_08; -świadomość konieczności podnoszenia własnych kompetencji i dążenia do samorozwoju EK_09 Kryteria oceny: - ocena bardzo dobra student w pracy kontrolnej i aktywności na zajęciach wykorzystuje w bardzo dobrym stopniu ugruntowaną wiedzę z zakresu udzielania pomocy rodzinie dziecka objętego wczesnym wspomaganiem rozwoju, opanował umiejętność planowania, organizowania, realizacji i modyfikacji procesu wsparcia, w sposób zasadny i szczegółowy planuje dobór i wykorzystanie form i metod pracy; dokonuje właściwej pedagogicznej diagnozy sytuacji rodzinnej i zakresu potrzebnego wsparcia. Potrafi poddawać analizie i krytycznej refleksji własne oddziaływania, co jest wyrazem gotowości do rozwoju zawodowego i osobistego; - ocena dobra student w pracy kontrolnej i aktywności na zajęciach wykorzystuje w wystarczającym stopniu wiedzę z zakresu udzielania pomocy rodzinie dziecka objętego wczesnym wspomaganiem rozwoju. Opanował na dobrym poziomie umiejętność planowania, organizowania, realizacji i modyfikacji procesu wsparcia. Właściwie dobiera i wykorzystuje formy i metody pomocy rodzinie. W dobrym stopniu dokonuje pedagogicznej diagnozy sytuacji rodzinnej i zakresu potrzebnego wsparcia. Potrafi poddawać analizie i krytycznej refleksji własne oddziaływania co jest wyrazem gotowości do rozwoju zawodowego i osobistego; - ocena dostateczna - student w pracy kontrolnej i aktywności na zajęciach wykorzystuje w wystarczającym stopniu wiedzę z zakresu udzielania pomocy rodzinie dziecka objętego wczesnym wspomaganiem rozwoju. Opanował na dostatecznym poziomie umiejętność planowania,

5 organizowania, realizacji i modyfikacji procesu wspierania rozwoju w omawianym zakresie. W sposób poprawny dobiera i wykorzystuje formy i metody wspierania rodziny. Na wystarczającym poziomie dokonuje pedagogicznej diagnozy sytuacji rodzinnej. Posiada świadomość popełnianych błędów oraz dostrzega konieczność rozwoju zawodowego i osobistego w przedmiotowym zakresie; - ocena niedostateczna - student nie posiada wystarczającej wiedzy by poprawnie planować, organizować, realizować i modyfikować proces diagnozy i pracy z rodziną dziecka objętego wczesnym wspomaganiem rozwoju; nie potrafi dobrać stosownych form i metod pracy; student nie wykazuje świadomości popełnianych przez siebie błędów. Ocena pracy studenta z wykorzystaniem następujących metod weryfikacji osiągnięć studenta: - projekt - praca kontrolna 18. Język wykładowy Polski 19. Obciążenie pracą studenta Forma aktywności studenta Godziny zajęć (według planu studiów) z nauczycielem: - wykłady - ćwiczenia Praca własna studenta: - przygotowanie do ćwiczeń - przygotowanie pracy kontrolnej - lektura literatury Suma godzin 75 Liczba punktów ECTS 3 Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności *objaśnienie symboli: K (przed podkreśleniem) - kierunkowe efekty kształcenia W - kategoria wiedzy U - kategoria umiejętności K (po podkreśleniu) - kategoria kompetencji społecznych 01, 02, 03 i kolejne - numer efektu kształcenia