Wydział Zamiejscowy SWPS we Wrocławiu Kierunek studiów: psychologia Rok akademicki 2013/2014, Semestr zimowy i letni Seksuologia (sexology) Forma: wykład/ ćwiczenia/ seminarium/ warsztaty Liczba godzin: 130h w trybie stacjonarnym (w tym 30h pracy własnej studenta) ECTS: 27*punkty ECTS przypisane są modułowi, poszczególne kursy cząstkowe w module nie są ważone. Tryb studiów: stacjonarni Organizacja zajęć w ramach modułu: Moduł trwa 2 semestry i zgodnie z planem studiów stanowi jeden przedmiot kończący się zaliczeniem z oceną w semestrze letnim. Końcowa ocena z modułu jest średnią ocen z poszczególnych zajęć. Do zaliczenia modułu konieczne jest zaliczenie wszystkich przedmiotów, które wchodzą w jego skład. Student, który nie zaliczył modułu jest zobligowany do powtórzenia całego modułu w kolejnym roku. W związku z tym, że moduły to zajęcia wybieralne w kolejnym roku student może wybrać inny moduł zgodnie z obowiązującymi zasadami zapisów. Wpis do indeksu: Kierownik modułu jest zobligowany do poinformowania tych studentów, którzy wyrażają chęć otrzymania wpisu w indeksie o możliwości uzyskania wpisu (terminie, miejscu). Kierownik modułu Kontakt dla studentów Praca własna studenta Dr Agnieszka Widera Wysoczańska dr Grzegorz Iniewicz mziniewi@cyf-kr.edu.pl 1. Założenia projektu/zadania (opis zadania) warunki i standardy realizacji (z uwzględnieniem literatury do samodzielnego opracowania przez studenta). Założenia: -przeprowadzenie badań dotyczących szerokiej tematyki różnych typów przemocy w rodzinie i środowisku (emocjonalnej, fizycznej, seksualnej, uzależnienia), mechanizmów przemocy i jej konsekwencji, w tym konsekwencji somatycznych i objawów złożonego PTSD -badania mogą dotyczyć ofiar i sprawców przemocy w rodzinie, dzieci i dorosłych -badania mogą być oparte o metodologię jakościową lub ilościową -założenia teoretyczne mają być dostosowane do podejmowanej tematyki, w przypadku badania przemocy zalecane są teorie stresu pourazowego -badania mają łączyć teorię z praktyką, czyli wyniki badań mają mieć zastosowania praktyczne, np. pomysły na plany terapeutyczne, programy profilaktyczne, warsztaty rozwojowe oparte o uzyskiwane wyniki Zadania: -ustalenie tematu badań -samodzielne poszukanie przez studenta adekwatnej grupy badawczej --samodzielne poszukanie przez studenta adekwatnej literatury i przedstawienie/omówienie celowości jej zastosowania z prowadzącą zajęcia -dobranie metod badawczych i omówienie celowości ich zastosowania z prowadzącą -przeprowadzenie badań -omawianie z prowadzącą wyników badań -napisanie pracy opartej o schemat pracy badawczej podany na zajęciach Zalecane książki metodologiczne: Shaughnessy, J. Zechmieister, E., Zechmieister J. Metody badawcze w psychologii. GWP
Frankfurt Nachmias, Ch., Nachmias, D. (2001). Metody badawcze w naukach społecznych. Warszawa: Zysk i S- ka. Paluchowski, W. (2001). Diagnoza psychologiczna. Podejśie ilościowe i jakościowe. Warszawa: Scholar. Widera Wysoczańska, A. (2000). Rozmowy o przemijaniu. Hermeneutyczne podejście do badań psychologicznych. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersyteckie Zalecane książki z teorii stresu pourazowego: Herman, J. (2006). Przemoc, uraz i jej zapobieganie. GWP Briere, J. (2010). Wydanie polskie. Widera Wysoczańska, A. (2010). Mechanizmy przemocy w rodzinie. Z pokolenia na pokolenie. Warszawa: Difin. Widera Wysoczańska, A., Kuczyńska, A. (2011). Zrozumienie interpersonalnej traumy. Warszawa: Difin (w druku). Warunki realizacji: -studenci sami poszukują osób do badań -w uzgodnionych z prowadzącym terminach dostarczają wydrukowane fragmenty pracy do analizy -uczestniczą w dwóch 2 godz. zajęciach całej grupy w celu omawiania poszczególnych etapów badań: 1. omówienie planu pracy; 2. przygotowanie tematyki, celów badań i grupy badawczej oraz metod i sposobu ich zastosowania; -w wyznaczonym terminie dostarczają gotową wydrukowaną oraz przesłaną mailem - pracę do oceny -w wyznaczonym terminie zgłaszają się po uzyskanie oceny z pracy 2. Etapy realizacji poszczególnych części projektu/zadania (terminy) konsultacja zadania: Imię i nazwisko opiekuna projektu oraz jego adres mailowy i/ lub adres kursu e- learningowego. Dr Agnieszka Widera Wysoczańska a.widera-wysoczanska@psychologia.uni.wroc.pl 3. Kryteria oceny projektu/zadania -Spełnienie kryteriów pisania pracy omawianych na pierwszych zajęciach i przedstawionych w założeniach -Przedstawianie fragmentów badań i pisanej pracy w wyznaczonych terminach -Dostarczenie pracy do oceny w wyznaczonym/uzgodnionym na pierwszych zajęciach terminie Opis kursu (praca własna): zakres tematyczny i jego znaczenie, związek z praktyką i życiem codziennym. Przyjęte podejście do zagadnienia. Formy pracy. Przeprowadzenie badań dotyczących szerokiej tematyki różnych typów przemocy w rodzinie i środowisku (emocjonalnej, fizycznej, seksualnej, uzależnienia), mechanizmów przemocy i jej konsekwencji, w tym konsekwencji somatycznych i objawów złożonego PTSD. Badania mogą dotyczyć ofiar i sprawców przemocy w rodzinie, dzieci i dorosłych. W zależności od celu badań następuje dobranie adekwatnej metodologii badań: jakościowej lub ilościowej
oraz założeń teoretyczne mają być dostosowane do podejmowanej tematyki, w przypadku badania przemocy zalecane są teorie stresu pourazowego. Badania mają łączyć teorię z praktyką, czyli mają być tak zaprojektowane, aby uzyskane wyniki badań mogły być przełożone na zastosowanie praktyczne, np. mogą z nich wynikać pomysły na plany terapeutyczne, programy profilaktyczne, warsztaty rozwojowe, zmiany funkcjonowania placówek (np. zajęć szkolnych) lub dalsze pogłębione badania danej tematyki. Cel zajęć (praca włąsna): nabywana wiedza, umiejętności, postawy, z uwzględnieniem praktycznych umiejętności związanych z zastosowaniem psychologii w życiu zawodowym. 1. nauka projektowania planów badania klinicznego, dostosowanego do rodzaju wyników jakie chce się uzyskać; 2. nauka projektowania klinicznego badania, które ma mieć zastosowanie praktyczne 3. nauka przełożenia wyników badań na zastosowanie praktyczne w psychologii klinicznej Kontakt z osobą odpowiedzialną za prace własną: Zostanie podane w sylabusie 1. Tytuły poszczególnych kursów cząstkowych i ich godzinowy wymiar oraz nazwisko prowadzącego a) Ogólna treść poszczególnych kursów oraz cel tych zajęć (wypunktowanie przynajmniej 3-4 najważniejszych zagadnień omawianych w ramach każdego kursu, oraz określenie formy ich realizacji czy metod dydaktycznych: ćwiczenia w grupie, prezentacja studenta, dyskusja, prezentacja narzędzia, opis przypadku itp.) Nazwa kursu cząstkowego (prowadzący oraz adres mailowy prowadzącego) Liczba godzin Ogólna treść oraz cel kursu w module Badania kliniczne zastosowanie w praktyce - 30 Nauka przeprowadzenia klinicznych badań praca własna studenta psychologicznych mających zastosowanie w Dr Agnieszka Widera Wysoczańska praktyce; a.widera-wysoczanska@psychologia.uni.wroc.pl uczestniczą w dwóch 2 godz. zajęciach całej grupy w celu omawiania etapów badań: 1. omówienie planu pracy; 2. przygotowanie tematyki, celów badań i grupy badawczej oraz metod i sposobu ich zastosowania; Biologiczne podstawy seksualności Prof. dr hab. Bogusław Pawłowski bogus@antropo.uni.wroc.pl Psychologiczne i biologiczne aspekty prokreacji Dr Karolina Kossakowska k.kossakowska@gmail.com 10 W wykładzie poruszone będą następujące zagadnienia: ewolucyjne przyczyny rozmnażania płciowego i istnienia tylko dwóch płci, czynniki wpływające na wtórny stosunek płci, biologiczne mechanizmy chroniące przed kazirodztwem, biologia atypowości seksualnych (np. homoseksualizmu), zachowania płciowe małp człekokształtnych, struktury rozrodu u człowieka (monogamia, poligynia, polignandria), sygnalizacja płodności u kobiet (problem tzw. ukrytej owulacji), formy sygnalizacji seksualnej u człowieka, czynniki wpływające na częstość zachowań płciowych. 10 Kurs ma za zadanie przedstawienie dorobku psychologii prokreacji (definiowanej jako dyscyplina naukowa zajmująca się procesami psychicznymi i zachowaniami ludzi ujawniającymi się w związku z realizowaniem przez nich funkcji prokreacyjnych), w tym głównych koncepcji teoretycznych, nurtów badań i narzędzi badawczych. Podstawową formą zajęć jest wykład, przewidziane są również dyskusje w małych grupach poświęcone analizie problemów klinicznych. Obok prezentacji dorobku badawczego psychologii prokreacji program
Wprowadzenie do psychologii LGB Dr Grzegorz Iniewicz mziniewi@cyf-kr.edu.pl Najważniejsze problemy w badaniach seksualności Mgr Magdalena Mijas magda.mijas@gmail.com kursu obejmuje również zagadnienia związane z praktyczną działalnością zawodową psychologa, zwłaszcza zaś pomoc psychologiczną w przypadku zaburzeń funkcji prokreacyjnych. Uczestnicy zdobywają więc wiedzę teoretyczną, a na podstawie prezentowanych przypadków klinicznych doskonalą umiejętności analizowania procesów psychicznych i zachowania, jakie pojawia się w sytuacjach trudnych związanych z prokreacją 10 Celem wykładów jest zapoznanie studentów z podstawową problematyką osób należących do mniejszości seksualnych. Poruszone zagadnienia będą dotyczyły rozumienia podstawowych terminów, miedzy innymi takich jak orientacja i tożsamość homoseksualna/biseksualna, coming out, homofobia, homonegatywizm. Omówione zostaną zagadnienia związane z psychologicznym funkcjonowanie osób homoseksualnych i biseksualnych, zwłaszcza w kontekście doświadczanego odrzucenia i przemocy. Poruszony zostanie również problem par homoseksualnych, specyfiki relacji z rodzinami pochodzenia, kształtowania się więzi i sposobami udzielania im pomocy. 10 Przedmiotem warsztatu są najważniejsze perspektywy badawcze oraz metody wykorzystywane w badaniach seksualności człowieka z uwzględnieniem wiążących się z nimi potencjałów i ograniczeń. Wśród omawianych zagadnień znajdą się: krótka historia współczesnych badań nad seksualnością, przegląd kluczowych perspektyw badawczych w badaniach seksualności, omówienie problemów metodologicznych specyficznych dla badania seksualności i kontrowersji etycznych a także krótki przegląd najważniejszych metod tradycyjnie stosowanych w badaniu seksualności. Warsztat ma stanowić dobre przygotowanie do samodzielnej konstrukcji projektów badawczych poświęconych seksualności człowieka i prawidłowego doboru wykorzystywanych w tym obszarze perspektyw i metod. Przemoc seksualna, diagnoza i postępowanie psychologiczne Dr Agnieszka Widera-Wysoczańska ajww@interia.pl 10 Wykład przybliża podstawową problematykę związaną z diagnozą i przemocą seksualną wobec dzieci i dorosłych. Przemoc seksualna traktowana jest jako uraz interpersonalny, chroniczny i złożony. Osadzona jest w dysfunkcjonalności i patologii rodziny i społeczeństwa.
Wprowadzenie do psychologii LGB Mgr Magdalena Mijas magda.mijas@gmail.com 10 Przedmiotem konwersatorium są wybrane psychologiczne aspekty funkcjonowania osób LGB [lesbian, gay, bisexual], określane nierzadko wspólnym mianem psychologii LGB. Począwszy od dyskusji najważniejszych pojęć i wiążących się z nimi rozstrzygnięć o charakterze ontologicznym i epistemologicznym [orientacja i tożsamość seksualna] oraz zarysowania pokrótce historii kategorii homoseksualizmu w refleksji psychiatrycznej i psychologicznej, po wybrane zagadnienia z zakresu tzw. psychologii LGBT: - coming out i formowanie tożsamości LGB, - psychologiczne aspekty dyskryminacji ze względu na orientację seksualną i zjawisko stresu mniejszościowego, - psychologiczna specyfika związana z funkcjonowaniem par jednopłciowych [także wychowujących dzieci], - różnice międzypłciowe w obrębie mniejszościowych seksualności, - standardy etyczne i formy oddziaływań terapeutycznych dedykowanych osobom LGB najczęstsze problemy z jakimi osoby LGB zgłaszają się do terapii. Konwersatorium ma docelowo integrować perspektywę historyczną, metodologiczną i metateoretyczną oraz praktyczną/kliniczną w ujmowaniu przedmiotu psychologii LGB. W miarę możliwości będą się nim pojawiać również elementy warsztatowe. Seksualność człowieka w przestrzeni Internetu mgr Aleksandra Jaszczak bajasz@gmail.com Wczesna interwencja w obszarze seksualności dziecka. Mgr Anna Roszyk roszyka@amu.edu.pl Edukacja i wychowanie seksualne Mgr Anna Roszyk roszyka@amu.edu.pl Obraz kliniczny zaburzeń seksualnych mgr Aleksandra Chodecka chodecka@amu.edu.pl 5 Podczas zajęć przybliżona zostanie problematyka związana z różnymi obszarami seksualności człowieka, z którymi można zetknąć się w internecie zarówno z perspektywy korzyści, jakie daje to nowe środowisko, jak i możliwych zagrożeń. 10 Moduł przybliża zagadnienia dotyczące nietypowych zachowań seksualnych dzieci przed okresem dojrzewania, ich biopsychospołecznych przyczyn oraz możliwości podejmowania wobec nich interwencji. Formy pracy - warsztat, ćwiczenia. 10 15 Zajęcia mają stanowić okazję do przyjrzenia się złożoności problemów natury seksuologicznej zgłaszanych przez pacjentów w praktyce klinicznej. Uczestnicy zajęć, w odniesieniu do przedstawionych przykładów, mają podjąć próbę diagnozy z zastosowaniem dostępnych kryteriów diagnostycznych oraz, w oparciu o wiedzę z zakresu psychologii rozwojowej i seksuologii, rozpoznać genezę problemu pacjenta.
Dodatkowo zadania mają umożliwić przyjrzenie się własnym odczuciom pojawiającym się w kontakcie z pacjentami prezentującymi problemy natury seksuologicznej. Formy pracy - warsztat, ćwiczenia