KARTA KURSU Ochrona środowiska, studia I stopnia studia stacjonarne Nazwa Nazwa w j. ang. Ochrona przyrody Protection of nature Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator IB: dr Małgorzata Kłyś IG: dr Piotr Lewik Zespół dydaktyczny dr Małgorzata Kłyś dr Piotr Lewik Opis kursu (cele kształcenia) Po zakończeniu kursu uczestnik posiada podstawową wiedzę na temat historii, podstaw prawnych, form i metod ochrony przyrody. Poznanie obowiązującej ustawy o ochronie przyrody. Poznanie aktów prawnych i konwencji międzynarodowych. Poznanie organów i instytucji ochrony przyrody w Polsce. Poznanie przedmiotu i celi współczesnej ochrony przyrody. Poznanie różnorodności biologicznej na Ziemi i w Polsce. Poznanie Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000. Rodzaje bioróżnorodności. Światowe Rezerwaty Biosfery. Państwowy Monitoring Środowiska. Zna teoretyczne i praktyczne podstawy ochrony przyrody w skali krajobrazu. Kształtowanie umiejętności oceny zagrożenia gatunków czerwone księgi roślin i zwierząt. Doskonalenie umiejętności analizy, interpretacji wykresów, współpracy w grupie. Warunki wstępne Wiedza Umiejętności Kursy Znajomość podstaw ochrony przyrody. Rozumienie zależności istniejących w środowisku przyrodniczym; Korzystanie z różnych źródeł informacji Botanika, Zoologia, Ekologia Podstawy ochrony przyrody Efekty kształcenia Wiedza Efekt kształcenia dla kursu Odniesienie do efektów kierunkowych 1
W 01 zna historię, podstawy prawne, formy i metody ochrony przyrody W 02 zna zasady kształtowania krajobrazu z uwzględnieniem zasad ekologii w celu ochrony przyrody W 03 Potrafi zdefiniować i wyjaśnić zależności między Ekologią, Ochroną środowiska i Ochroną przyrody. W 04 Zna i potrafi scharakteryzować rodzaje bioróżnorodności. W 05 Potrafi wykazać, że różnorodność biologiczna jest głównym celem ochrony przyrody Polski. W 06 Wymienia i charakteryzuje formy ochrony przyrody w Polsce: parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe itd. W 07 Przedstawia cele, kryteria i podstawy identyfikacji obszarów NATURA 2000. W08 Potrafi dokonać oceny zagrożenia gatunków na podstawie czerwonej księgi roślin i zwierząt. K_W29, K_W31, K_W31 K_W31 K_W33 K_W33 K_W29 K_W29 K_W23 Umiejętności Efekt kształcenia dla kursu U 01 potrafi stosować w praktyce wybrane teorie i modele naukowe oraz zasady kształtowania krajobrazu w aspekcie ochrony przyrody U02 Wykorzystuje zdobytą wiedzę specjalistyczną do interpretacji zebranych danych empirycznych oraz wnioskowania U03 Wskazuje pozytywne przykłady działania w zakresie ochrony przyrody; Odniesienie do efektów kierunkowych K_U14 K_U12 K_U10 U04 Dokonuje analizy danych dotyczących aktualnego stanu zasobów przyrody we własnym regionie, w kraju i świecie korzystając z różnych źródeł wiedzy K_U12 2
E learning Gry dydaktyczne Ćwiczenia w szkole Zajęcia terenowe Praca laboratoryjna Projekt indywidualny Projekt grupowy Udział w dyskusji Referat Praca pisemna (esej) Egzamin ustny Egzamin pisemny Inne Kompetencje społeczne Efekt kształcenia dla kursu K 01 Ma świadomość potrzeby ciągłego poszukiwania nowych form i metod ochrony przyrody K 02 Dostrzega potrzebę ochrony bioróżnorodności i georóżnorodności K03 Sprawnie organizuje pracę w grupie K04 Przestrzega zasad ochrony przyrody Odniesienie do efektów kierunkowych K_K05 K_K07 K_K04 K_K07 K05 Potrafi ocenić, zinterpretować informacje z zakresu ochrony przyrody podawane w różnych źródłach K_K03 Organizacja Forma zajęć Wykład (W) Ćwiczenia w grupach A K L S P E Liczba godzin 15 15 Opis metod prowadzenia zajęć Zajęcia prowadzone są w formie ćwiczeń i wykładów z prezentacjami multimedialnymi, student ma obowiązek wykonania poprawnego projektu indywidualnego. Formy sprawdzania efektów kształcenia 3
W01 W02 W03 W04 W05 W06 W07 W08 W02 U01 U02 U03 U04 K01 K02 K03 K04 K05 Kryteria oceny Zaliczenie uzyskuje student, który złożył poprawnie wykonany projekt oraz uzyskał pozytywny wynik zaliczeniowej pracy pisemnej Uwagi Treści merytoryczne (wykaz tematów) Ochrona przyrody, ochrona środowiska, ekologia podstawowe definicje i zależności między tymi dyscyplinami. Początki ruchu ochrony przyrody w Polsce. Rozwój prawodawstwa ochronnego w Polsce (najważniejsze akty prawne). Cel i przedmiot ochrony przyrody (w różnych ustawach). Obowiązująca ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 IV 2004 r. Organy i instytucje ochrony przyrody i środowiska w Polsce. Cele współczesnej ochrony przyrody. Różnorodność biologiczna jako główny cel ochrony przyrody. Różnorodność biologiczna w glebie i jej zagrożenia. Krajobrazowe podejście do ochrony przyrody Ochrona georóżnorodności. Skutki niszczenia, fragmentacji i izolacji siedlisk oraz zapobieganie ich następstwom. Zastosowanie wybranych teorii i modeli naukowych w ochronie przyrody. Kształtowanie krajobrazów leśnych, rolnych i wiejskich z uwzględnieniem zasad ekologii w celu ochrony przyrody Tematyka ćwiczeń Formy ochrony przyrody w Polsce. 4
Ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów. Metody ochrony przyrody. Ochrona bierna i czynna, ochrona in situ i ex situ. Ocena zagrożenia gatunków czerwone księgi roślin i zwierząt. Różnorodność biologiczna Polski na tle innych państw europejskich. Rodzaje różnorodności: gatunkowa, genetyczna i ekosystemowa. Parki narodowe. Model matryca płat - korytarz i biogeograficzna teoria wysp w ochronie środowiska. Analiza środowiska wybranych przez studentów obszarów w konwencji wysp przyrodniczych" przy zastosowaniu modelu matryca płat - korytarz. Fragmentacja siedlisk i rola korytarzy ekologicznych. Możliwości wykorzystania doliny Rudawy jako korytarza ekologicznego Przeciwdziałanie skutkom niszczenia, fragmentacji i izolacji siedlisk na wybranych przez studentów obszarach. Bioróżnorodność i georóżnorodność Puszczy Białowieskiej i problemy jej ochrony Problemy ochrony na przykładzie wybranych gatunków i obszarów. Wykaz literatury podstawowej Symonides E., 2008, Ochrona przyrody, WUW, Warszawa. Andrew S. Pullin Biologiczne podstawy ochrony przyrody Wyd. Naukowe PWN 2005 Richling A., Solon J., 1994, Ekologia krajobrazu. PWN, Warszawa Wykaz literatury uzupełniającej Ustawa o Ochronie przyrody 2004 z późniejszymi zmianami Czerwone księgi roślin i zwierząt Strony internetowe omawianych parków narodowych Żarska B., Ochrona krajobrazu, Wyd. SGGW, Warszawa 2005 Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta) Ilość godzin w kontakcie z prowadzącymi Wykład 15 Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.) 15 Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym 2 Lektura w ramach przygotowania do zajęć 8 Ilość godzin pracy studenta bez kontaktu z prowadzącymi Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu po zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany temat (praca w grupie) 10 Przygotowanie do egzaminu Ogółem bilans czasu pracy / liczba godzin pracy studenta w ramach zajęć o charakterze praktycznym, w tym zajęć laboratoryjnych i projektowych 50/35 5
Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika / liczba punktów, którą student musi uzyskać w ramach zajęć o charakterze praktycznym, w tym zajęć laboratoryjnych i projektowych 2 6