Program Zdrowa Szkoła przeznaczony do realizacji w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Łące od września 2013 do czerwca 2017 1
Wstęp ujmujący charakterystykę środowiska. Zespół Szkolno-Przedszkolny w Łące jest placówką w której uczy się 176 uczniów oraz 125 wychowanków przedszkola. Sam budynek umiejscowiony jest przy jednej z głównych dróg powiatu co powoduje, że ważnym działaniem podejmowanym przez jej pracowników jest zapewnienie bezpieczeństwa uczniom w drodze do szkoły. Placówka mieści się w nowym budynku, otwartym w 2005 r, stąd mamy możliwość wykorzystania naszych szerokich korytarzy do zajęć ruchowych podczas przerw, a zajęcia wychowania fizycznego mogą odbywać się w nowej sali gimnastycznej. Szkoła posiada także małą salę do zabaw, która wyposażona jest w materace, locki, itd. O prawidłowe wyżywienie naszych wychowanków i uczniów dbają pracownicy naszej stołówki w której przygotowywane są smaczne posiłki. Uczniowie mają możliwość do skorzystania z zasobów szkolnego sklepiku, prowadzonego przez ajenta z pobliskiej piekarni. Opieką medyczną dzieci obejmuje dyżurująca raz w tygodniu pielęgniarka. Przy szkole znajduje się wyasfaltowane boisko na którym podczas dobrej pogody uczniowie spędzają przerwy. Dodatkowo mamy możliwość korzystania ze znajdującego się w pobliżu pełnowymiarowego boiska piłkarskiego zaprzyjaźnionego klubu. Młodsi korzystają z wykonanego w 2013 roku placu zabaw dla dzieci. Nasi uczniowie podobnie jak swoi rówieśnicy maja do dyspozycji sale komputerową. Łąka jest miejscowością wiejską położoną nad dwoma dużymi zbiornikami wodnymi: Jeziorem Goczałkowickim oraz Zbiornikiem Łąka. Takie usytuowanie wymaga od szkół podjęcia dodatkowych działań ukierunkowanych na kształtowanie umiejętności bezpiecznego odpoczynku zwłaszcza w okresie letnim nad wodą. Stąd ten fragment edukacji był dla nas ważny jako element programu Szkoły Promującej Zdrowie. 2
Wyniki diagnozy: Co rocznie w naszej szkole przeprowadzane jest badanie uczniów i nauczycieli pod kątem poczucia bezpieczeństwa w szkole oraz atmosfery w niej panującej. Uzyskane wyniki pozwalają na wyciągnięcie wniosków w zakresie istniejących na terenie szkoły problemów, sytuacji trudnych oraz oczekiwań uczniów wobec szkoły w tym temacie. Dodatkowo dokonano dokładnej diagnozy wstępnej uczniów klas III i IV oraz pracowników szkoły w celu poznania potrzeb związanych z zdrowym stylem życia. Po dokładnej analizie otrzymanych danych udało się wyodrębnić główne założenia w zakresie kierunków pracy w naszej szkole w zakresie promocji zdrowia. Ponadto nauczyciele podali prośby zgłaszane przez rodziców w czasie wywiadówek oraz przedstawiciel Rady Rodziców wystosował do Dyrekcji pismo w związku z asortymentem sklepiku szkolnego Poruszane problemy badanych dotyczyły sfer: Promowanie zdrowego stylu życia, w tym szczególnie: zdrowa żywność w sklepiku, spożywanie przez uczniów zup na jadalni oraz drugiego śniadania w szkole, Promocja zdrowia fizycznego, w tym szczególnie zachęcanie do aktywnego tryby życia, rozwijanie uzdolnień sportowych oraz aktywne spędzanie przerw w szkole, Profilaktyka zdrowia psychicznego, w tym szczególnie praca nad integracją i atmosferą w szkole, wzmacnianie poczucia bezpieczeństwa oraz integracja ze środowiskiem. CEL OGÓLNY TO PROMOCJA ZDROWEGO STYLU ŻYCIA POPRZEZ: PROMOWANIE ZDROWEGO ODŻYWIANIA PROMOWANIE ZDROWIA FIZYCZNEGO PROFILAKTYKA ZDROWIA PSYCHICZNEGO 3
Podstawy prawne programu. Program Szkoły Promującej Zdrowie realizowany w naszej placówce oparty jest na następujących aktach prawnych: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym w szkołach podstawowych lub gimnazjach 4
Moduł Promowanie zdrowego odżywiania TREŚCI PROCEDURY OSIĄGANIA CELU ZAKŁADANE EFEKTY Kształtowanie zdrowych - motywowanie i kontrolowanie spożywania przez uczniów - uczeń zna i stosuje zasady zdrowego nawyków żywieniowych zup i surówek podczas obiadu, odżywiania się, - wzbogacenie asortymentu sklepiku szkolnego o produkty - uczeń wybiera podczas zakupów w korzystne dla organizmu (konsultacje z ajentem sklepiku), sklepiku zdrowe produkty, - zorganizowanie konkursów dotyczących przygotowywania - uczeń potrafi ocenić produkty pod zdrowych posiłków. np. konkurs sałatkowy, - układanie jadłospisów przez uczniów, - zajęcia aktywizujące uczniów w oparciu o scenki dramowe, kątem wpływu na zdrowie, - uczeń wie gdzie szukać określonych witamin oraz związków chemicznych - uczestnictwo w programie wspierającym zdrowy styl oraz wie na co one wpływają, Zapoznanie żywienia: Mleko i Owoce w szkole z piramidą - prezentacje materiałów na gazetce szkolnej, - uczeń potrafi przygotować zdrowy posiłek, żywienia zasady - pogadanki w klasach prowadzone przez nauczycieli, -uczniowie spożywają w domu zdrowego odżywiania się - spotkanie z pielęgniarką na temat zasad zdrowego pierwsze i przynoszą do szkoły drugie odżywiania się, zbilansowanej diety, śniadanie, II śniadanie, edukacja - pogadanki dla uczniów na temat roli drugiego śniadania w rodziców. odżywianiu się, - materiały informacyjne dla rodziców na temat konieczności 5
spożywania przez dzieci drugiego śniadania w szkole, propagowanie zdrowej żywności w tym zakresie, - konkurs na kolorową kanapkę, Witaminy Co szkodzi? - pogadanka przez nauczycieli, - tworzenie atlasu witamin przez uczniów, - dni zdrowia - prezentacja multimedialna na temat roli witamin i związków mineralnych na organizm, - doświadczenia empiryczne, - projekt czytamy etykiety, - prezentacja multimedialna na temat konserwantów i przetworzonej żywności, Ewaluacja: ankieta, obserwacja uczniów podczas spożywania obiadów oraz podczas przerw, test zdrowy-niezdrowy, obserwacja podczas konkursów, analiza dokonywanych przez uczniów zakupów w sklepiku szkolnym. 6
MODUŁ - Promowanie Zdrowia Fizycznego oraz Czystego Otoczenia TREŚCI PROCEDURY OSIĄGANIA CELU ZAKŁADANE EFEKTY Przystosowanie - wietrzenie sal, - uczeń bierze udział w zajęciach i warunków zewnętrznych - dostosowanie oświetlenia do potrzeb uczniów, stosowanie zawodach sportowych oraz imprezach do potrzeb uczniów i rolet, turystycznych, pracowników - ławki i krzesła dostosowane do warunków fizycznych dzieci - uczeń spędza aktywnie wolny czas, - zmniejszenie poziomu natężenia hałasu podczas zajęć i - uczeń dba o własne zdrowie, Profilaktyka uzależnień przerw, - widoczne kosze na śmieci, - program Dziękuję nie palę, - uczeń dba o własne otoczenie, - uczeń ma świadomość szkodliwego wpływu używek na organizm, - zajęcia warsztatowe z zakresu profilaktyki uzależnień, w tym - warunki zewnętrzne dostosowane są kształtujące umiejętności zachowań asertywnych, do potrzeb uczniów i pracowników uświadamiające szkodliwość używek i uzależnień, a tym od (plan lekcji, ławki, krzesła, itp), Internetu, - gazetki, - uczniowie i ich rodzice stosują stały rytm dnia umożliwiający harmonijny rozwój dziecka, Kształtowanie nawyków - organizacja Dnia Wiosny, 7
ekologicznych w ramach dbania o zdrowe środowisko Higiena pracy umysłowej uczniów i pracowników Edukacja rodziców - organizacja Dnia ziemi, - zbieranie makulatury, baterii, zużytych tonerów, plastikowych nakrętek, - zajęcia na temat segregacji śmieci, - konkurs plastyczny i ekologiczny, - zmniejszenie natężenia hałasu, - wprowadzanie przyjemnej atmosfery poprzez odpowiednią kolorystykę oraz wystrój sal i korytarzy, - stosowanie przerw ruchowych podczas zajęć wśród uczniów klas I-III, - aktywne przerwy (taniec i gimnastyka podczas przerw) - równomierne rozłożenie lekcji we wszystkie dni tygodnia, - spędzanie przerw na świeżym powietrzu gdy pozwalają na to warunki atmosferyczne, - konkurs - pogadanki na temat istotnego wpływu stałego rytmu dnia na rozwój dziecka, - gazetki ścienne o tematyce profilaktycznej, np. Logopednik, wzmocnienie odporności, higiena głosu, - konsultacje indywidualne z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych, 8
Rozwijanie aktywnych form spędzania czasu wolnego Higiena osobista - wycieczki szkolne klasowe, - wycieczki w ramach Koła Turystycznego, - pozalekcyjne zajęcia sportowe, w tym czwartki lekkoatletyczne, sks, badminton, szkółka piłkarska, - pogadanki nauczycieli na temat aktywnego trybu życia, - pogadanki na temat chorób cywilizacyjnych, związanych z brakiem ruchu, - Dzień Sportu, Memoriał im. A.Pławeckiego, - gazetki z informacjami o zajęciach sportowych odbywających się w powiecie, - profilaktyka higieny jamy ustnej: fluoryzacja, pogadanki, - projekt Czyste Ręce, - pogadanki na temat higieny osobistej, zwłaszcza w okresie dojrzewania, - zajęcia aktywizujące na temat: dopasowania ubioru po pogody, prawidłowego mycia rąk i higieny rąk, czystości w otoczeniu, chorób wynikających z braku higieny, - gazetki ścienne, - konkurs plastyczny, - konkurs roczny obejmujący: dbanie uczniów o porządek w salach i szatniach, czystość i wystrój w klasach, 9
Ewaluacja: ankieta dla uczniów, rodziców i nauczycieli, obserwacja uczniów podczas przerw, aktywność i udział uczniów na zajęciach i zawodach, udział w konkursach, badanie poziomu natężenia hałasu, obserwacja zmian otoczenia (wystrój sal), comiesięczne sprawdzanie czystości i porządku w salach i szatniach oraz wystroju poszczególnych klas. MODUŁ Profilaktyka Zdrowia Psychicznego TREŚCI PROCEDURY OSIĄGANIA CELU ZAKŁADANE EFEKTY Bezpieczeństwo w szkole - coroczne spotkania z przedstawicielami Policji w zakresie -uczeń czuje się bezpiecznie w szkole i i poza nią Ruchu Drogowego, poza nią, potrafi zachować się w - gazetki oraz pogadanki i zajęcia aktywizujące z zakresu sytuacji zagrożenia bezpiecznych zabaw, -uczeń zna negatywny wpływ używek - pogadanki na temat bezpieczeństwa na drogach, na organizm, ma rozwinięte - spotkanie z przedstawicielem Straży Pożarnej na temat zachowania asertywne zagrożeń związanych z pożarem, czadem - zajęcia z zakresu bezpieczeństwa nad wodą, - uczeń odpowiedzialnie korzysta z sieci Internet -szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy prowadzone -wzrost poziomu integracji ze przez pielęgniarkę szkolną, środowiskiem 10
Profilaktyka uzależnień i Bezpieczny Internet - zajęcia integracyjne dla klas I oraz przygotowujące do zmiany szkoły dla klas VI, - zajęcia warsztatowe na temat agresji i przemocy oraz kształtowania umiejętności społecznych - projekt Dzień Bezpiecznego Internetu, - zajęcia warsztatowe z zakresu korzystania z sieci, ochrony danych osobowych, skaltingu, cyber-przemocy, kształtowanie umiejętności zachowań asertywnych, szkodliwości używek, - spotkanie z Strażnikiem Miejskim, - zajęcia i konkurs współorganizowany z Biblioteką Publiczną w Pszczynie, filia w Łące, - zajęcia profilaktyczne prowadzone metodą warsztatową w klasach, - pogadanki i zajęcia aktywne prowadzone w ramach lekcji wychowawczych, - edukacja rodziców w zakresie profilaktyki uzależnień, - Dzień bez Papierosa, - udział w Powiatowych Spotkaniach z Profilaktyką, - uczniowie i pracownicy chętnie biorą udział w akcjach charytatywnych -uczeń zna zasady dobrego zachowania i jest wrażliwy na potrzeby innych -wzrost poziomu integracji pracowników -wzrost wiedzy na temat dostępności usług pomocowych oraz specjalistów w powiecie -poszerzenie zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej na terenie szkoły Integracja środowiskiem ze - imprezy środowiskowe, np. Memoriał A. Pławeckiego, - akcje zbierania żołędzi dla zagrody żubrów w Pszczynie, - organizowanie spotkań i akademii dla środowiska lokalnego, 11
Kształtowanie prawidłowego wartości systemu - organizowanie akcji charytatywnych, np. Działamy tu i teraz, I TY możesz zostać św. Mikołajem, akcje samorządu uczniowskiego, itp. - konkurs Mistrz Dobrych Manier, Wybory Najbardziej Kulturalnej Klasy, - zajęcia z zakresu wychowanie prorodzinnego, - gazetki ścienne i zajęcia z zakresu np. tolerancji i praw człowieka, - spotkania klasowe, np. wigilie, zajęcia integracyjne - akcje samorządu uczniowskiego uwrażliwiające na potrzeby innych ludzi Integracja pracowników - wyjazdy integracyjne dla wszystkich pracowników szkoły - szkolenia Rady Pedagogicznej - zebrania pracowników - akcje charytatywne organizowane przez pracowników Promocja psychicznego środowisku zdrowia - informacje dla rodziców na temat higieny psychicznej w (gazetki, wklejki) - udostępnianie rodzicom informacji na temat pomocy środowiskowej w powiecie (poradnie, psychiatrzy, psychologowie, terapia i leczenie uzależnień, przemoc w 12
rodzinie, dożywianie itp.) - doradztwo pedagogiczno-psychologiczne dla rodziców i dzieci na terenie szkoły - realizowanie elementów Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii Ewaluacja: ankiety dla uczniów, rodziców i pracowników, obserwacje uczniów podczas zajęć szkolnych i pozaszkolnych, aktywność uczniów i pracowników szkoły podczas akcji charytatywnych, obecność członków społeczności lokalnej podczas imprez organizowanych przez szkołę, ankieta dla uczniów na temat uzależnień 13