Szkolny program wychowawczy I Liceum Ogólnokształcącego im. Cypriana Kamila Norwida w Wyszkowie Dobra szkoła - to przede wszystkim mądra szkoła. Niechaj w pracy wychowawczej wszyscy zaangażowani w nią ludzie poczują się związani najpiękniejszym zadaniem: cierpliwego i pełnego spokojnej mądrości ukazywania dojrzewającym ludziom, jak być człowiekiem naprawdę..." Jan Paweł II Podstawa prawna Powszechna Deklaracja Praw Człowieka Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 roku wraz z późniejszymi zmianami Konwencja o Prawach Dziecka, Szkoła wspólnotą wychowującą - ogólne założenia 1. Każdy członek społeczności szkolnej jest człowiekiem wolnym, który świadomie wstąpił do tej wspólnoty i zdecydował się na jej współtworzenie. 2. Wychowanie stanowi integralną całość z nauczaniem oraz kształceniem umiejętności i jest zasadniczym zadaniem szkoły oraz wszystkich jej pracowników. 3. Pierwotne i największe prawo wychowawcze posiadają rodzice w stosunku do swoich dzieci. Jednak mogą część swoich uprawnień przekazać szkole w formie akceptacji szkolnego programu wychowawczego i profilaktyki. 4. Nauczyciele w zakresie wychowania mają funkcję wspomagającą i uzupełniającą w stosunku do rodziców. W swoich działaniach dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych mają obowiązek kierować się dobrem uczniów, troską o ich zdrowie, postawę moralną i obywatelską z poszanowaniem godności osobistej ucznia. 5. Pomiędzy szkołą, a domem rodzinnym ucznia musi istnieć zgodność co do przekazywanego systemu wartości uniwersalnych, jak i kształcenia religijnego. 1
6. Uczeń naszej szkoły ma prawo uczęszczać na lekcje religii lub etyki, przy czym nie może być naruszana wolność sumienia i wyznania innych osób. 7. Szkoła chroni ucznia przed złem, równocześnie wskazuje, jak należy postępować przy budowaniu dobra; zapewnia młodemu człowiekowi ochronę przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją. 8. Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi mają zapewnione (zgodnie z przepisami) różnorodne formy pomocy. 9. W wychowaniu szkoła za podstawę przyjmuje uniwersalne zasady etyki, respektując chrześcijański system wartości i godność osoby ludzkiej, 10. Wychowanie będzie się odbywać w oparciu o współpracę z rodzicami, Samorządem Szkolnym, władzami samorządu terytorialnego, placówkami wspierającymi działalność opiekuńczo - dydaktyczno - wychowawczą szkoły, Kościołem. 11. Celem procesu wychowania w szkole jest: wzmacnianie pozytywnych zachowań i postaw uczniów (wysokiej kultury osobistej, dobroci, wrażliwości na krzywdę ludzką, szacunku dla każdego człowieka, tolerancji); pomoc w przygotowaniu młodego człowieka do dokonywania dobrych i służących zdrowiu wyborów życiowych oraz podejmowania dojrzałych decyzji w życiu osobistym i społecznym; wyrobienie u ucznia szacunku do wartości (ogólnospołecznych, etycznych, religijnych), w tym także do pracy, z zaakcentowaniem sumienności i odpowiedzialności, przygotowanie ucznia do świadomego i czynnego udziału w życiu społecznym i obywatelskim; stwarzanie młodzieży warunków do indywidualnego i grupowego działania na rzecz innych; kształcenie nawyków uczestnictwa w kulturze; wspieranie zachowań sprzyjających zdrowiu i bezpieczeństwu; kształtowanie umiejętności pracy nad samym sobą; kształtowanie zachowań proekologicznych, na rzecz środowiska; zapoznanie z tradycjami szkoły, jej historią i dniem dzisiejszym; kształtowanie miłości do Ojczyzny i jej dziedzictwa kulturowego; zrozumienie miejsca i roli Polski wśród narodów zjednoczonej Europy. 2
Celem pracy wychowawczej jest wspieranie młodzieży w trosce o jej dobro i zdrowie w wymiarze fizycznym, psychicznym, jak i emocjonalnym oraz społecznej wrażliwości, otwarcia także na dobro drugiego człowieka, najbliższego środowiska, ojczyzny, świata. Szkoła ma pomagać rodzicom we wskazywaniu ich dzieciom, jak w pełni być człowiekiem. U podstaw wszystkich działań wychowawczych i opiekuńczych są wartości ogólnospołeczne, etyczne, troska o dobro i zdrowie, poszanowanie godności ludzkiej, postawę moralną i obywatelską uczniów, chronienie ich przed złem, aby potrafili odróżnić dobro od zła i nie żyli tylko dla siebie. Program zawiera elementy wychowania obywatelskiego i patriotycznego, ekologicznego, dla społeczeństwa itp., realizowane w różnych formach, a uwzględnione w klasowych programach wychowawczych. Działania te mają dostarczać z jednej strony konkretnej wiedzy, wpływać na zachowania i postawy, a z drugiej pomagać w nabywaniu niezbędnych umiejętności społecznych. Wymiar pracy dydaktyczno - wychowawczej każdego nauczyciela W centrum pracy wychowawczo - dydaktycznej znajdują się obowiązkowe zajęcia szkolne, mające na celu przygotowanie uczniów do samodzielnej i krytycznej oceny zjawisk społecznych dzisiejszego świata. Całościowy program nauczania jest ukierunkowany na wychowanie młodego człowieka, który: rozumie wartość wykształcenia i chce się uczyć; chce wziąć odpowiedzialność za swoją przyszłość; jest dobrze przygotowany do wyboru dalszego kierunku kształcenia; swobodnie wypowiada się na forum klasy i podejmuje próby wystąpień publicznych; potrafi korzystać ze współczesnych środków i metod komunikacji (komputer, Internet, języki obce) w aktualnym i dalszym rozwoju edukacyjnym; jest zaangażowany w sprawy społeczności szkolnej i rozumie problemy środowiska lokalnego; jest krytyczny wobec informacji przekazywanych przez środki masowego przekazu, potrafi je interpretować, 3
w oparciu o wzorce literackie, postacie historyczne oraz współczesne autorytety moralne (Jan Paweł II, matka Teresa z Kalkuty) rozwija w sobie obraz człowieka dla innych". Rola nauczycieli w procesie edukacyjno - wychowawczym Istotą działań wychowawczych naszej szkoły jest wspólny front wychowawczy wszystkich, którzy mają kontakt z uczniem (dyrekcji, nauczycieli, pracowników niepedagogicznych). Pracownicy szkoły powinni pamiętać, że wychowują przede wszystkim własnym przykładem, Dlatego: szanują i uczą poszanowania godności każdego człowieka oraz szacunku do życia ludzkiego; kierują się we wszystkich działaniach prawdą i umiłowanie prawdy przekazują wychowankom; uczą rozróżniania dobra od zła, umacniają w młodym człowieku dobro; kochają kraj ojczysty i uczą miłości do jego tradycji i szeroko pojętej kultury narodowej; wszyscy pracownicy szkoły reagują na wszelkie przejawy niewłaściwego zachowania uczniów; wszyscy wymagają od wychowanków odpowiedzialnych postaw, tworząc klimat rzetelnej pracy opartej na życzliwości i dialogu; wszyscy pracownicy szkoły wraz z uczniami dbają, by szkoła była estetyczna i schludna; odpowiednią postawą i działaniami wspierają rozwój uczniów, ich zdolności i zainteresowania; udzielają uczniom pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych rozpoznają problemy klasy, szkoły i środowiska poprzez stosowanie narzędzi diagnozy społecznej; korygują przejawy negatywnych zachowań, eliminują nawet najdrobniejsze akty agresji i przemocy wśród uczniów; wspierają prawidłowy rozwój emocjonalny, społeczny swoich wychowanków, w tym koleżeństwo i przyjaźń; ukazują sens praw i obowiązków, zasad i reguł, nakazów i zakazów obowiązujących w życiu społecznym; uczą szacunku dla siebie i innych osób; 4
doskonalą kompetencje komunikacyjne, tzn. umiejętności mówienia, uważnego słuchania oraz kultury dyskusji i wyrażania swoich poglądów; konstruktywnie rozwiązują konflikty; rozwijają wrażliwość na potrzeby innych ludzi (empatia); wdrażają uczniów do samooceny i samokontroli. Szczególną rolę w procesie wychowawczym odgrywa wychowawca klasowy. Do szczególnych powinności wychowawcy klasowego należy: 1. Ukazanie uczniom ogólnoludzkich wartości, wzorców postępowania, proponowanie zachowań ułatwiających właściwe wybory. 2. Opracowanie i realizacja planu wychowawczego. 3. Podjęcie starań mających na celu ujednolicenie działań wychowawczych pomiędzy szkołą a rodziną; wsparcie wychowawcze rodzinny. 4. Organizowanie spotkań pozalekcyjnych ukazujących różne możliwości spędzania wolnego czasu. 5. Analizowanie przyczyn niepowodzeń szkolnych wychowanków, eliminowanie absencji ucznia na zajęciach lekcyjnych oraz rzetelne informowanie rodziców o postępach uczniów. 6. Poznanie sytuacji rodzinnej wychowanków; udzielanie wsparcia i pomocy pedagogicznej zarówno wychowankom, jak i ich rodzicom (w miarę potrzeby). 7. Monitorowanie wszystkich spraw dotyczących klasy i podejmowanie odpowiednich czynności zaradczych w sytuacjach problemowych. Współpraca wychowawcza z rodzicami: 1. Rodzice jako członkowie społeczności szkolnej mają prawo i obowiązek współpracować z dyrekcją i całą radą pedagogiczną w sprawach wychowawczych. 2. Współpraca z rodzicami uwzględniać będzie m.in. następujące aspekty: współtworzenie i akceptację szkolnego oraz klasowego programu wychowawczego i programu profilaktyki; zapoznanie rodziców z organizacją procesu nauczania, założeniami programowymi poszczególnych przedmiotów oraz z wewnątrzszkolnym systemem oceniania; uzyskiwanie w atmosferze życzliwości rzetelnej informacji na temat swego dziecka, jego zachowania, postępów w nauce, przyczynach trudności 5
w szkole i ewentualnych formach pomocy; uzyskiwanie pomocy i wsparcia ze strony pedagoga szkolnego; uczestniczenie w stałych spotkaniach z wychowawcami klas i nauczycielami; proponowanie form tych spotkań i dobór osób prowadzących; indywidualne konsultacje z wychowawcami i nauczycielami, m.in. w formie dni otwartych"; organizowanie spotkań z rodzicami klas I w celu poinformowania o zadaniach, specyfice i wymaganiach szkoły ponadgimnazjalnej typu liceum ogólnokształcącego, zapoznanie z regulaminem i statutem szkoły, prawami i obowiązkami ucznia; organizowanie spotkań dyrekcji szkoły i nauczycieli z rodzicami uczniów wszystkich klas w celu poruszenia tematów istotnych w procesie dydaktyczno-wychowawczym; zapraszanie rodziców na wszelkie uroczystości i imprezy szkolne; wspólne oddziaływania wychowawcze i działalność opiekuńcza w przedsięwzięciach klasowych i uroczystościach szkolnych: wyjazdy do teatrów, biwaki, wycieczki, bal studniówkowy itp. pozyskiwanie rodziców do wspierania dużych akcji charytatywnych inicjowanych przez młodzież naszego liceum, np. WOŚP; informowanie rodziców o potrzebach szkoły i możliwościach ich zaspokojenia z budżetu samorządu powiatowego, pozyskiwanie sponsorów; informowanie Szkolnej Rady Rodziców i rzetelne rozliczenie finansowe przychodów i rozchodów; uczciwe i rzetelne informowanie wychowawców o stanie zdrowia dziecka i przyczynach jego nieobecności na zajęciach. 3. Rodzice mogą współpracować ze szkołą indywidualnie lub też za pośrednictwem Klasowych Rad Rodziców i Prezydium Rady Rodziców. Szkoła w środowisku lokalnym 1. Środowisko ma ogromny wpływ na rozwój osobowości ucznia. Może ono być pomocne w kształtowaniu odpowiednich postaw moralnych, w przygotowaniu wychowanków do dobrych wyborów życiowych. 2. Aby właściwie wprowadzić uczniów w role społeczne i zawodowe, nasza szkoła współpracuje z następującymi instytucjami: Starostwem Powiatowym w Wyszkowie; 6
Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną; Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie; Komendą Powiatową Policji; Sądem Rejonowym; Specjalnym Ośrodkiem Szkolno Wychowawczym; Wyszkowskim Kołem na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym; Powiatowym Zarządem PCK; Ośrodkami Pomocy Społecznej; Biblioteką Miejską w Wyszkowie; Domem Kultury Hutnik"; Komendą Hufca ZHP w Wyszkowie; Parafią Św. Wojciecha; Gminną Komisją ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Dni Profilaktyki; innymi szkołami ponadgimnazjalnymi i gimnazjami na terenie Wyszkowa; Powiatową Stacją Sanitarno - Epidemiologiczną w Wyszkowie. 3. Przykładowe formy współdziałania młodzieży szkolnej ze środowiskiem lokalnym: udział pocztu sztandarowego naszej szkoły w uroczystościach ogólnomiejskich z okazji ważnych rocznic narodowych: Święta Odzyskania Niepodległości, Święta Konstytucji 3 Maja, itp.; zapoznanie młodzieży z kompetencjami samorządów lokalnych: gminnego, powiatowego i sejmiku wojewódzkiego; udział przedstawicieli władz lokalnych w uroczystościach szkolnych; organizowanie spotkań młodzieży szkolnej ze starostą powiatowym i burmistrzem miasta i gminy Wyszków; uczestniczenie młodzieży szkolnej we wszystkich konkursach organizowanych przez Starostwo Powiatowe; współpraca z Powiatową Stacją Sanitarno Epidemiologiczną - programy profilaktyczne, kursy pierwszej pomocy przedmedycznej; udział młodzieży w corocznej Akcji Sprzątania Świata (IX); udział młodzieży w miejskich i powiatowych obchodach Dni Norwidowskich; Wystawy i spotkania w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Wyszkowie; Działalność uczniów w wolontariacie nie tylko przy Opiece Społecznej, ale i przy parafiach oraz w grupach oazowych; 7
współorganizowanie akcji charytatywnych na rzecz osób potrzebujących, np. wspólnie z Komendą Hufca ZHP organizowanie na terenie miasta kolejnych akcji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy czy kwesta przy współpracy z PCK; inna działalność wynikająca z aktualnych potrzeb szkoły i środowiska. Zasady funkcjonowania i zadania Samorządu Szkolnego 1. Samorząd Szkolny tworzą wszyscy uczniowie naszej szkoły. Jego rolą jest: uczestniczenie w realizacji zadań szkoły, opiniowanie sytuacji z życia szkolnego; reprezentowanie społeczności uczniowskiej w rozwiązywaniu problemów szkolnych; opracowanie planu pracy i konsekwentna jego realizacja (opiekun samorządu i dyrekcja udzielają wskazówek merytorycznych); przygotowanie apeli i uroczystości ogólnoszkolnych; udział pocztu sztandarowego naszej szkoły w uroczystościach ogólnomiejskich z okazji ważnych rocznic narodowych: Święta Odzyskania Niepodległości, Święta Konstytucji 3 Maja, itp.; zapoznanie młodzieży z kompetencjami samorządów lokalnych: gminnego, powiatowego i sejmiku wojewódzkiego; udział przedstawicieli władz lokalnych w uroczystościach szkolnych; organizowanie spotkań młodzieży szkolnej z burmistrzem miasta i gminy Wyszków i starostą powiatowym; uczestniczenie młodzieży szkolnej we wszystkich konkursach organizowanych przez Starostwo Powiatowe; współorganizowanie Licealiów; kształtowanie świadomej postawy obywatelskiej, np. organizacja prawyborów; współorganizowanie dużych akcji charytatywnych typu WOŚP; organizowanie pomocy koleżeńskiej uczniom mającym trudności w nauce. 2. Zasady wybierania i działania organów Samorządu określa regulamin uchwalony przez uczniów. 8
3. Każda klasa wybiera swoich przedstawicieli (gospodarz klasy), którzy reprezentują ją na forum szkoły. 4. Przedstawiciele wszystkich klas tworzą Zarząd Samorządu Uczniowskiego, który reprezentuje całą społeczność szkolną w kontaktach z dyrekcją i radą pedagogiczną. 5. Najważniejsze decyzje podejmowane są na zebraniu walnym Samorządu, który tworzą gospodarze klas. 9