OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim Metodyka terapii dzieci ze specyficznymi trudnościami w obszarze emocjonalno-społecznym 2. Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Pedagogiki Przedszkolnej i Wczesnoszkolnej 4. Kod przedmiotu / modułu 5. Rodzaj przedmiotu / modułu (obowiązkowy lub fakultatywny) Obowiązkowy 6. Kierunek studiów Pedagogika Terapia Pedagogiczna 7. Poziom studiów (I lub II stopień) II stopień 8. Rok studiów I i II rok 9. Semestr (zimowy lub letni) semestr zimowy i letni 10. Forma zajęć i liczba godzin Ćwiczenia 45 godzin 11. Imię, nazwisko, tytuł / stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia Elżbieta Jezierska-Wiejak, dr; Agnieszka Jędrzejowska, mgr 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu/ modułu oraz zrealizowanych przedmiotów posiada wiedzę psychologiczną i pedagogiczną pozwalającą na rozumienie procesów rozwoju, socjalizacji, wychowania i nauczania-uczenia się, 13. Cele przedmiotu: C-1 poznanie metod i środków wykorzystywanych w edukacji i terapii dzieci ze specyficznymi trudnościami w obszarze emocjonalno-społecznym C-2 kształtowanie umiejętności projektowania/prowadzenia zajęć grupowych, zespołowych i indywidualnych dla dzieci ze specyficznymi trudnościami w obszarze emocjonalno-społecznym C-3 rozwijanie świadomości indywidualizacji procesu edukacji i terapii dzieci ze specyficznymi trudnościami w obszarze emocjonalno-społecznym 14. Zakładane efekty kształcenia: Symbole kierunkowych efektów kształcenia: EK_1 ma podstawową wiedzę na temat rozwoju człowieka w cyklu życia zarówno w aspekcie biologicznym, psychologicznym oraz społecznym w odniesieniu do odpowiednich etapów edukacyjnych K_W04
EK_2 ma podstawową, uporządkowaną wiedzę o różnych środowiskach wychowawczych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących K_W06 EK_3 ma podstawową wiedzę na temat specyfiki funkcjonowania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych, K_W08 EK_4 ma podstawową wiedzę na temat metodyki wykonywania zadań norm, procedur i dobrych praktyk stosowanych w wybranym obszarze działalności pedagogicznej (wychowanie przedszkolne, nauczanie w szkołach ogólnodostępnych, w szkołach i oddziałach specjalnych oraz integracyjnych), K_W09 EK_5 EK_6 EK_7 EK_8 posiada umiejętności diagnostyczne pozwalające na rozpoznawanie sytuacji uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, opracowywanie wyników obserwacji i formułowanie wniosków posiada rozwinięte kompetencje komunikacyjne: potrafi porozumiewać się z osobami pochodzącymi z różnych środowisk, będącymi w różnej kondycji emocjonalnej, dialogowo rozwiązywać konflikty i konstruować dobrą atmosferę dla komunikacji w klasie szkolnej potrafi pracować z uczniami, indywidualizować zadania i dostosowywać metody i treści do potrzeb i możliwości uczniów (w tym uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi) oraz zmian zachodzących w świecie i w nauce, ma świadomość konieczności prowadzenia zindywidualizowanych działań pedagogicznych (dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych) w stosunku do uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi K_U05 K_U06 K_U13 K_K03 15. Treści programowe: Norma rozwojowa prawidłowości rozwoju emocjonalnego i społecznego u dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Trudności w uczeniu się przyczyny, symptomy, dokładna charakterystyka zachowań emocjonalno-społecznych towarzyszących tym trudnościom. Doświadczenie życia z dysleksją (refleksje dzieci, rodziców i nauczycieli na podstawie filmu Dysleksja ). Kształtowanie obrazu drugiej osoby i postawy względem niej (podmiotowe i przedmiotowe uwarunkowania tworzenia się obrazu innych). Jesteś inny, jesteś cenny warsztat prowadzony przez nauczyciela. Stres w życiu małego dziecka. Wpływ lęku na rozwój mózgu. Wpływ biochemii na sferę emocjonalno-społeczną dziecka. Nadpobudliwość emocjonalna. Zahamowanie emocjonalne. Fobia szkolna. Metody
wspomagające funkcjonowanie dziecka ze specyficznymi trudnościami w obszarze emocjonalnospołecznym: techniki Freineta, Ruch Rozwijający W.Sherborne, Metoda Malowania Dziesięcioma Paluszkami. Projektowanie zajęć dla dziecka z negatywnym obrazem samego siebie, niską tolerancją na frustrację, wyuczoną bezradnością, wysokim poziomem lęku, mało popularnego wśród rówieśników, nadpobudliwego psychoruchowo. 16. Zalecana literatura (podręczniki) Bogdanowicz M., B. Kisiel, M. Przasnyska, Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka, WSiP, Warszawa 2003. Czajkowska I., K. Herda, Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w szkole, WSiP, Warszawa 1989. Dykcik W.(red.), Pedagogika specjalna, Wyd. Nauk. UAM, Poznań 2002, s.241-262. Forkiewicz V.(red.), Terapia pedagogiczna. Scenariusze zajęć, Wyższa Szkoła Humanistyczno- Ekonomiczna w Łodzi, Łódź 2007. Gerhardt G., Znaczenie miłości. Jak uczucia wpływają na rozwój mózgu?, Wyd. UJ, Kraków 2010. Kaja B., Zarys terapii dziecka. Metody psychologicznej i pedagogicznej pomocy wspomagającej rozwój dziecka, Akademia Bydgoska im. K. Wielkiego, Bydgoszcz 2001. Olechnowicz H., Dziecko własnym terapeutą: jak wspomagać strategie autoterapeutyczne dzieci z dysfunkcjami więzi osobistych, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1995. Perry B.D., M. Szalavitz, O chłopcu wychowywanym jaki pies i inne historie z notatnika dziecięcego psychiatry, Wyd. Media Rodzina, Poznań 2011. Rimland B., Dziecko dys-logiczne. Dlaczego miliony dzieci cierpią na nadpobudliwość, zaburzenia uwagi, zaburzenia umiejętności szkolnych, depresję, są agresywne, zbuntowane lub porywcze i co możemy z tym zrobić, Wyd. Fraszka Edukacyjna, Warszawa 2010. Sidor B., Psychospołeczne aspekty funkcjonowania młodzieży mającej rodzeństwo z niepełnosprawnością umysłową, Tow. Naukowe KUL, Lublin 2005. Skorek E.M., Terapia pedagogiczna, T. I IV, Oficyna Wyd. IMPULS, Kraków 2004. 17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu / modułu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: Ćwiczenia: - ocena nabytej przez studenta wiedzy z zakresu rozwoju człowieka, różnych środowisk wychowawczych, ich specyfice oraz na temat specyfiki funkcjonowania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi EK_01; EK_02, EK_3, - umiejętność krytycznego analizowania zdobywanej wiedzy i odnoszenia jej do różnych perspektyw teoretycznych EK_1, EK_02; EK_03; - umiejętność prezentowania własnych rozwiązań metodycznych EK_07; EK_08; - umiejętność planowania rozwoju zawodowego i osobistego EK_08. Kryteria oceny: - ocena bardzo dobra student ma ugruntowaną wiedzę z zakresu terapii dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych, opanował umiejętność analizy tekstu naukowego zgodnie z przyjętymi kryteriami, potrafi prezentować własne pomysły w kontekście wybranych perspektyw teoretycznych, potrafi budować projekty edukacyjne z wykorzystaniem działań metodycznych z zakresu terapii pedagogicznej, potrafi planować swój rozwój osobisty i zawodowy; - ocena dobra student ma wystarczającą wiedzę z zakresu terapii dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, opanował umiejętność analizy tekstu naukowego zgodnie z przyjętymi kryteriami, potrafi prezentować własne pomysły w kontekście wybranych perspektyw teoretycznych, potrafi budować projekty edukacyjne z wykorzystaniem działań metodycznych z zakresu terapii pedagogicznej, potrafi planować swój rozwój osobisty i zawodowy; - ocena dostateczna - student ma podstawową wiedzę z zakresu terapii dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, opanował w stopniu podstawowym umiejętność analizy tekstu naukowego zgodnie z przyjętymi kryteriami, potrafi prezentować własne pomysły w kontekście wybranych perspektyw teoretycznych, potrafi budować proste projekty edukacyjne z wykorzystaniem działań
metodycznych z zakresu terapii pedagogicznej, potrafi na poziomie podstawowym planować swój rozwój osobisty i zawodowy; - ocena niedostateczna student nie posiada wystarczającej wiedzy z zakresu terapii dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, nie opanował nawet w stopniu podstawowym umiejętność analizy tekstu naukowego zgodnie z przyjętymi kryteriami, nie potrafi prezentować własnych pomysłów w kontekście wybranych perspektyw teoretycznych, nie potrafi budować prostych projektów edukacyjnych z wykorzystaniem działań metodycznych z zakresu terapii pedagogicznej, nie potrafi nawet na poziomie podstawowym planować swojego rozwoju osobistego i zawodowego; 2. Praca projektowa 1. Praca kontrolna: Ocena umiejętności projektowania działań edukacyjnych w zakresie terapii pedagogicznej z wykorzystaniem właściwych procedur osiągania celów EK_01 Ocena umiejętności doboru strategii, metod i technik pracy z uczniami w zależności od grupy wiekowej i specjalnych potrzeb edukacyjnych EK_03 Ocena umiejętności wykorzystania różnych metod pracy z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi EK_4; EK_5; EK_6; EK_7; Kryteria oceny: Ocena bardzo dobra praca składa się z 3 części: 1. Pogłębione wprowadzenie teoretyczne; opisane założenia, cele i treści terapii pedagogicznej wobec dziecka w wieku przedszkolnym i na I etapie kształcenia z odwołaniem do literatury przedmiotu w formie przypisów. 2. Przedstawienie projektu działań edukacyjnych; 3. Spis bibliografii i innych wykorzystanych źródeł. Praca jest spójną całością, wskazuje na sposoby pracy z dzieckiem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, napisana jest poprawnym językiem, właściwie stosowane nazewnictwo z terapii pedagogicznej; Ocena dobra praca składa się z 3 części, brakuje pogłębionego wprowadzenia teoretycznego; założeń, celów i treści terapii pedagogicznej wobec dziecka w wieku przedszkolnym i na I etapie kształcenia z odwołaniem do literatury przedmiotu w formie przypisów. 2. Przedstawienie projektu działań edukacyjnych; 3. Spis bibliografii i innych wykorzystanych źródeł. Praca jest całością, wskazującą na sposoby pracy z dzieckiem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, napisana jest poprawnym językiem, jest właściwie stosowane nazewnictwo z terapii pedagogicznej; Ocena dostateczna praca składa się z 3 części, zawiera ogólnikowe wprowadzenie teoretyczne oraz założenia, cele i treści terapii pedagogicznej wobec dziecka w wieku przedszkolnym i na I etapie kształcenia z odwołaniem do literatury przedmiotu w formie przypisów. 2. Przedstawiony skromny projekt działań edukacyjnych; 3. Spis bibliografii i innych wykorzystanych źródeł. Praca jest zwięzłą całością, wskazującą na sposoby pracy z dzieckiem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, napisana jest poprawnym językiem z wykorzystaniem podstawowego nazewnictwa z terapii pedagogicznej; Ocena niedostateczna praca nie spełnia kryteriów wymienionych przy ocenie dostatecznej oraz praca, która jest plagiatem. Ocena pracy studenta z wykorzystaniem następujących form weryfikacji osiągnięć studenta: - aktywny udział w ćwiczeniach; - prezentacja multimedialna przedstawienie i poddanie analizie wybranej metody pracy z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi ( np. techniki Freineta, Ruch Rozwijający W.Sherborne, Metoda Malowania Dziesięcioma Palcami).; - praca projektowa opracowanie w małych grupach (4 osoby) projektu zajęć z wykorzystaniem metod i środków wykorzystywanych w edukacji i terapii dzieci ze specyficznymi trudnościami w obszarze emocjonalno-społecznym dla dzieci w wieku przedszkolnym i uczniów I etapu edukacyjnego.
18. Język wykładowy polski 19. Obciążenie pracą studenta Forma aktywności studenta Godziny zajęć (według planu studiów) z nauczycielem: - ćwiczenia: 45 Praca własna studenta - przygotowanie do zajęć: - czytanie wskazanej literatury: - przygotowanie prezentacji multimedialnej: - przygotowanie pracy kontrolnej: 45 Suma godzin 175 Liczba punktów ECTS 7 Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności