SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY w SZKOLE PODSTAWOWEJ im. S. KRASIŃSKIEGO w CHOTOMOWIE (na okres od września 2013 r. do 31 sierpnia 2016 r.) PODSTAWA PRAWNA 1. Rozporządzenie MENiS z dnia 07.01.2003 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach, placówkach. (Dz. U. Nr 11, poz. 114). 2. Ustawa z dnia 26.10.1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35 poz. 230 ze zm.), nowelizacja z dnia 12.10.1996 roku (Dz. U. Nr 127 poz. 593). 3. Rozp. MENiS z dnia 31.01.2003 roku w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem. 1
STRUKTURA PROGRAMU Szkolny Program Profilaktyczny (SPP) kieruje się celami i zadaniami zawartymi w Statucie Szkoły. Wyjściowe założenia SPP mieszczą się w: Szkolnym Programie Wychowania Szkolnym Programie Nauczania Wewnątrzszkolnym Systemie Oceniania ZAŁOŻENIA PROGRAMU Jeśli wychowanie (Z. B. Gaś) rozumiemy jako proces wspomagania dziecka w rozwoju ukierunkowanym na osiągnięcie pełnej dojrzałości fizycznej, psychicznej, społecznej i duchowej zaś profilaktykę jako proces wspomagania człowieka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także ograniczaniu i likwidowaniu czynników niekorzystnych dla życia i zdrowia człowieka w SPP skupimy się na wzmacnianiu czynników chroniących (zainteresowanie nauką, silna więź z rodzicami itp.) propagowaniu kultury bycia i zdrowego stylu życia (wolnego od uzależnień) i nauczymy młodych ludzi podstawowych umiejętności społecznych, psychologicznych, to istnieje nadzieja, że młodzi ludzie nauczą się właściwie funkcjonować w życiu. Wszelkie działania zmierzające do osiągnięcia celu realizowane będą w ramach procesu dydaktyczno-wychowawczego (godzin wychowawczych, lekcji przedmiotowych, zajęć pozalekcyjnych oraz zajęć stricte profilaktycznoedukacyjnych, psycho-edukacyjnych). W SPP zaangażowani są wszyscy pracownicy Szkoły, rodzice i środowisko lokalne. Tworzenie Szkolnego Programu Profilaktycznego zostało poprzedzone diagnozą potrzeb naszych uczniów, ich problemów, zasobów (możliwości) oraz uwarunkowań otoczenia. W Programie Profilaktycznym koncentrujemy się na wzmacnianiu czynników chroniących tj.: Rozwijaniu zainteresowań uczniów, Przeciwdziałaniu niepowodzeniom szkolnym, Wspomaganiu rozwoju moralnego uczniów (poszanowanie norm, wartości, autorytetów), Stwarzaniu uczniom możliwości przynależenia do pozytywnych grup rówieśniczych (SKS, kół artystycznych itp.), Wspomaganiu rodziców w ich roli jako wychowawców. Działalność profilaktyczna Szkoły pozostaje w ścisłym związku z działalnością profilaktyczną w środowisku lokalnym. 2
Aby wzmocnić oddziaływania profilaktyczno wychowawcze, Szkoła współpracuje z następującymi instytucjami: Placówkami kulturalno oświatowymi (GCKiS, Biblioteka i in.) poprzez uczestnictwo w spektaklach teatralnych, konkursach itp. Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, Kościołem, Sądem, GOPS, Policją, Domem Dziecka. CELE PROGRAMU Stworzenie warunków bezpiecznej wolnej od przemocy Szkoły. Troska o właściwą adaptację uczniów (kl. I) w nowym dla nich środowisku. Budowanie prawidłowych relacji uczeń uczeń, uczeń nauczyciel itp. Modelowanie i kształtowanie właściwego zachowania uczniów (takt, kultura, towarzyska ogłada ). Budowanie samoświadomości, samooceny. Zmniejszanie u dzieci destrukcyjnych sposobów radzenia sobie ze stresem, niepowodzeniami, brakiem akceptacji, miłości ze strony rodziców, otoczenia. Przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym. Uczenie ważnych umiejętności psychologicznych i społecznych potrzebnych w kontaktach z innymi ludźmi i radzenia sobie w sytuacji presji otoczenia. Propagowanie zdrowego stylu życia. Troska o właściwe zagospodarowanie czasu wolnego. Poszerzenie wiedzy na temat uzależnień (mechanizm, skutki). Uczenie podejmowania roztropnych decyzji. Współdziałanie z Rodzicami w zakresie profilaktyki wczesna interwencja udzielanie pomocy. Kształtowanie pozytywnych postaw oraz umiejętności udzielania Pierwszej pomocy przedmedycznej. 3
CELE OPERACYJNE PROGRAMU W trakcie realizacji programu uczniowie: Potrafią zachować się kulturalnie w szkole, na ulicy, w kinie, na stołówce itd., Zdobywają umiejętność efektywnej komunikacji, Szybciej aklimatyzują się w nowym środowisku, Lepiej radzą sobie ze stresem, Potrafią bez użycia siły, przemocy radzić sobie z trudnymi uczuciami, Potrafią budować pozytywny obraz swojej osoby, Potrafią dokonywać wyborów, stają się bardziej samodzielni, Potrafią oprzeć się wpływom i potrafią bronić swojego zdania, Stają się bardziej tolerancyjni, szanują odmienność innych, Pogłębiają i wzmacniają systemy wsparcia i wartości (przyjaźń, koleżeństwo, uczciwość, zaufanie), Zdobywają wiedzę dotyczącą zdrowia psychicznego, społecznego, fizycznego i duchowego, Są wrażliwi na sytuacje zagrożenia zdrowia i życia swojego i innych, Starają się właściwie zorganizować naukę i wykorzystać czas wolny dla pełnego rozwoju, Pogłębiają wiedzę na temat uzależnień i ich skutków. Nauczyciele: Stanowią osobisty przykład (autorytet) dla uczniów, Potrafią rozpoznać niepokojące sygnały (wczesne objawy uzależnienia), Podejmują współpracę z rodzicami, pedagogiem, psychologiem, instytucjami wspierającymi. Rodzice: Mogą oczekiwać na wsparcie i pomoc nauczycieli, pedagoga i psychologa w procesie wychowania dzieci, Są poinformowani o możliwości specjalistycznej pomocy, Poznają motywy sięgania młodzieży po środki uzależniające, Pogłębiają wiedzę na temat uzależnień, Mają możliwość doskonalenia umiejętności wychowawczych. 4
STRATEGIE I METODY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI 1. Strategie informacyjne (metody): pogadanka, spotkanie ze specjalistami, prezentacja filmu, video, praca w oparciu o tekst. 2. Strategie edukacyjne (metody): Realizacja programów profilaktycznych, edukacyjnych, Drama, Rysunek, Burza mózgów, Dyskusja, Debata, Symulacja różnych sytuacji, Gry i zabawy dydaktyczne, Praca w nowych grupach, Technika uzupełniania zdań, Uroczystości szkolne. 3. Strategie działań alternatywnych: Koła zainteresowań, Festyny, Imprezy integracyjne, Zajęcia, zawody sportowe itp. 4. Strategie interwencyjne: Interwencja w środowisku szkolnym ucznia, Pomoc psychologiczno pedagogiczna (specjalista), Konsultacje psychologiczne i pedagogiczne dla rodziców. 5
Osoby odpowiedzialne za realizację: Dyrektor szkoły, Wychowawcy klas, Wychowawcy świetlicy, Nauczyciele, Pedagog szkolny, Psycholog, Rodzice, Pozostali pracownicy szkoły. Program został stworzony z myślą o całej społeczności uczniowskiej. Profilaktykę będą uskuteczniać wszyscy nauczyciele w ramach swoich przedmiotów oraz wychowawcy, pedagog i nauczyciele świetlicy. W ramach profilaktyki będą prowadzone specjalistyczne programy profilaktyczne: Spójrz inaczej Spójrz inaczej na agresję Pierwsza pomoc przedmedyczna Warsztaty adaptacyjne dla uczniów klas pierwszych Warsztaty o charakterze socjoterapeutycznym. 6
PROCEDURA EWALUACJI CELE: Uzyskanie informacji o przebiegu realizacji programu profilaktycznego. Poznanie ewentualnych trudności i braków, które występują w trakcie realizacji. Uzyskanie opinii (od uczestników) o wartości zrealizowanego programu profilaktycznego. METODY ZBIERANIA INFORMACJI 1. Metody bezpośrednie: Obserwacja, analiza odpowiednich dokumentów szkolnych, analiza osiągnięć uczniów, wywiady, metoda dialogowa itp. 2. Metody pośrednie: Badania kwestionariuszowe: ankiety, kwestionariusze badania postaw, techniki socjometryczne, wypracowania uczniów, sondaże itp. OPRACOWANIE I PREZENTACJA WYNIKÓW BADAŃ NA KOŃCOWEJ RADZIE PEDAGOGICZNEJ 7