S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Nazwa modułu: CHEMIA Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok, semestr studiów np. rok 1, semestr (I i II) Liczba przypisanych punktów ECTS (z rozbiciem na semestry ) Formy prowadzenia zajęć Forma zaliczenia Kierownik jednostki Osoby prowadzące zajęcia z zaznaczeniem adiunkta dydaktycznego lub osoby odpowiedzialnej za przedmiot Strona internetowa jednostki Język prowadzenia zajęć Obowiązkowy Lekarsko-Stomatologiczny (WLS) Lekarsko-dentystyczny nie dotyczy jednolite magisterskie stacjonarne/niestacjonarne Rok 1, semestr I 3 Wykłady-6h ; seminaria- 11h ;ćwiczenia laboratoryjne 23h zaliczenie bez oceny Prof.dr hab.joanna Bober Prof.dr hab.joanna Bober /jbober@pum.edu.pl dr n. chem. Małgorzata Stańczyk-Dunaj /mdunaj@pum.edu.pl dr n. med. Jolanta Szymańska-Pasternak /jolantas@pum.edu.pl dr n.med. Maria Olszewska /marolsz@pum.edu.pl dr inż. Dobrosława Walczak /dobroslawa.walczak@pum.edu.pl dr n.chem.maria Dąbkowska /maria.dabkowska@pum.edu.pl dr n.rol. Patrycja Kłos /patison@pum.edu.pl dr n.farm. Paweł Łukasik https://www.pum.edu.pl/wydzialy/wydziallekarski/katedra-biochemii-i-chemiimedycznej/zaklad-chemii-medycznej polski Strona 1 z 6
*zaznaczyć odpowiednio, zmieniając na X Informacje szczegółowe Cele modułu/przedmiotu Wymagania wstępne w zakresie Wiedzy Umiejętności Kompetencji społecznych Celem nauczania chemii jest przygotowanie studentów do poznawania i zrozumienia procesów metabolicznych przedstawianych w trakcie studiów medycznych. Studenci zapoznają się z podstawowymi zagadnieniami chemii bionieorganicznej, bioorganicznej, fizycznej oraz analitycznej. Przybliżone zostają zależności między budową i właściwościami chemicznymi a funkcją związków występujących w organizmach żywych. Nauczanie rozpoczyna się od omówienia wiązań chemicznych stabilizujących struktury chemiczne. Następnie szeroko omawiane są właściwości wody i roztworów, jako dominującego składnika organizmu ludzkiego. Szczególny nacisk kładziony jest na zapoznanie studentów z podstawami, także obliczeniowymi, równowagi wodnoelektrolitowej i kwasowo-zasadowej organizmu. Studenci zapoznają się także ze składem chemicznym oraz wybranymi właściwościami śliny. Pozostałe zagadnienia chemii bionieorganicznej związane są z analizą składu mineralnego organizmu człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem właściwości pierwiastków mikro- i ultraśladowych niezbędnych lub toksycznych dla organizmów żywych. Główne zagadnienia chemii bioorganicznej, to przedstawienie właściwości głównych grup związków będących elementami budulcowymi organizmów żywych białek, lipidów, węglowodanów, kwasów nukleinowych. Szczególny nacisk kładziony jest na poznanie przez studenta konformacji cząsteczek, zrozumienie której ułatwi analizę efektów biologicznych. W toku zajęć studenci poznają także podstawy praktycznej pracy w laboratorium chemicznym oraz elementy jakościowej, ilościowej oraz instrumentalnej analizy związków organicznych i nieorganicznych. Ostatnim, realizowanym celem jest zapoznanie studentów z podstawami materiałoznawstwa stomatologicznego, budową chemiczną i reaktywnością substancji mających zastosowanie w stomatologii. Posiadanie wiedzy z zakresu chemii na poziomie szkoły średniej. Umiejętność samodzielnej nauki w sposób ukierunkowany. Zdolność do efektywnej pracy w zespole. Strona 2 z 6
Opis efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) lp. efektu kształcenia W01 W02 W03 W04 W05 W06 W07 W08 W09 U01 U02 U03 K01 K02 Student, który zaliczył moduł (przedmiot) wie/umie/potrafi: zna znaczenie pierwiastków głównych i śladowych w procesach zachodzących w organizmie z uwzględnieniem podaży, wchłaniania i transportu opisuje równowagi kwasowo-zasadowe, i mechanizm działania buforów i ich znaczenie w homeostazie ustrojowej zna i rozumie pojęcia: rozpuszczalność, ciśnienie osmotyczne, izotonia, roztwory koloidalne i równowaga Gibbsa-Donnana zna podstawowe reakcje związków nieorganicznych i organicznych w roztworach wodnych zna budowę prostych związków organicznych wchodzących w skład makrocząsteczek obecnych w komórkach, macierzy zewnątrzkomórkowej i płynów ustrojowych opisuje budowę lipidów i polisacharydów oraz ich funkcje w strukturach komórkowych i pozakomórkowych zna pojęcia: potencjał oksydacyjny organizmu i stres oksydacyjny ma podstawową wiedzę dotyczącą katalizy chemicznej, kinetyki reakcji chemicznych rzędowości oraz cząsteczkowość reakcji. Zna założenia metod instrumentalnych. zna skład, funkcje i właściwości chemiczne śliny oblicza stężenia molowe i procentowe związków; oblicza stężenia substancji w roztworach izoosmotycznych, jedno- i wieloskładnikowych określa ph roztworu i wpływ zmian ph na związki nieorganiczne i organiczne odnosi zjawiska chemiczne do procesów zachodzących w organizmie wykazuje nawyk samokształcenia i uczenia się przez całe życie potrafi dbać o bezpieczeństwo pracy własnej i innych SYMBOL (odniesienie do) Zakładanych Efektów Kształcenia K_B.W01 K_B.W06 K_B.W04 K_B.W03 K_B.W06 K_BU01 K_BU01 K_BU01 K_K01 K_K03 Sposób weryfikacji efektów kształcenia* S, O, SL, PS, W K PS K03 potrafi współdziałać i pracować w grupie K_K03 Strona 3 z 6
Wykład Seminarium Ćwiczenia Ćwiczenia kliniczne inne.. Tabela efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć Forma zajęć dydaktycznych lp. SYMBOL (odniesienie do) Zakładanych Efektów Kształcenia 1. K_B.W01 X 2. X X X 3. X X 4. X X X 5. K_B.W06 X X 6. K_B.W04 X 7. K_B.W03 X 8. X 9. K_B.W06 X X 10. K_BU01 X X 11. K_BU01 X X 12. K_BU01 X X 13. K_K01 X X 14. K_K01 X 15. K_K01 X X lp. treści kształcenia TK01 TK02 Opis treści kształcenia Wykład: Wiązania chemiczne w związkach organicznych. Wiązanie koordynacyjne związków bionieorganicznych. Wykład: Woda w organizmie człowieka. Dyfuzja i osmoza. ilość godzin Odniesienie do efektów kształcenia dla modułu 1 W02,W03,W04 1 W02,W03,W04, TK03 Wykład: Chemia wolnych rodników. 2 W07 TK04 TK05 TK06 TK07 TK08 Wykład: Lipidy. Kwasy tłuszczowe nasycone i nienasycone. Wykład: Związki heterocykliczne o znaczeniu fizjologicznym. Seminarium: Funkcje pierwiastków w układach biologicznych. Seminarium: Równowaga kwasowozasadowa. Seminarium: Woda w organizmie człowieka. Charakterystyka układów koloidalnych.. Koagulacja i peptyzacja. 1 W06 1 W05 2 W01,U04 2 W02 2 W02, W03 Strona 4 z 6
TK09 TK10 TK11 TK12 TK13 Seminarium: Skład i właściwości chemiczne śliny. Seminarium: Metale w stomatologii. Właściwości metali.. Właściwości wiązania metalicznego. Seminarium: Węglowodany. Polisacharydy pełniące funkcje zapasowe i strukturalne budowa i właściwości fizykochemiczne.pochodne cukrów o znaczeniu biologicznym. Seminarium: Metody instrumentalne w analizie (bio)chemicznej. Ćwiczenia: Rozwiązywanie zadań z zakresu stężeń, stałej i stopnia dysocjacji, ph i iloczynu rozpuszczalności. 2 W09 1 W04 1 W06 1 W08 2 W03, U01, U02, K01, K02, K03 TK14 Ćwiczenie: Analiza wybranych jonów 4 W04, U02, K01, K02, K03 TK15 TK16 TK17 TK18 TK19 TK20 Ćwiczenie: Właściwości roztworów buforowych Ćwiczenie: Równowaga Donnana i właściwości koloidów Ćwiczenie: Właściwości chemiczne śliny Ćwiczenie: Właściwości chemiczne i fizykochemiczne aminokwasów Ćwiczenie: Charakterystyka reakcji chemicznych. Kinetyka hydrolizy sacharozy Ćwiczenie: Właściwości chemiczne i wykrywanie cukrów 2 W02, U02, K01, K02, K03 2 W03, U02, K01, K02, K03 2 W09,U03,K01, K02, K03 2 W05,U03,K01,K02, K03 3 W06,U03,K01, K02, K03 3 W08,U03,K01, K02, K03 TK21 Zalecana literatura: Ćwiczenie: Chromatografia adsorpcyjna i podziałowa związków organicznych. 3 W08,U03, K01, K02, K03 Literatura obowiązkowa 1. Bober J., Dołęgowska D.: Ćwiczenia z chemii dla studentów I roku Pomorskiej Akademii Medycznej, Szczecin 2009 2. Kędryna T. Chemia ogólna z elementami biochemii, 2007 3. Żak I. Chemia medyczna. Śl.AM, 2011 http://biochigen.slam.katowice.pl/podrecznik.html 4. Lachowicz L. Biochemia jamy ustnej PZWL 2008 5. Combe E.C. Wstęp do materiałoznawstwa stomatologicznego. Wyd.Med.Sanmedica, 1997 Literatura uzupełniająca 6. Craig, Powers, Wataha. Materiały stomatologiczne. Urban & Partner, 2003 7. Iskra M. Wybrane zagadnienia z chemii medycznej. wyd. AM w Poznaniu 2004 Strona 5 z 6
Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) W ocenie (opinii) nauczyciela Obciążenie studenta [h] W ocenie (opinii) studenta Godziny kontaktowe z nauczycielem 40 40 Przygotowanie do ćwiczeń/seminarium 20 Czytanie wskazanej literatury 5 Napisanie raportu z laboratorium/ćwiczeń/przygotowanie projektu/referatu itp. Przygotowanie do kolokwium/kartkówki Przygotowanie do egzaminu - Inne.. - Sumaryczne obciążenie pracy studenta 80 Punkty ECTS za moduł/przedmiot 3 Uwagi - 15 Średnia *Przykładowe sposoby weryfikacji efektów kształcenia: EP egzamin pisemny EU - egzamin ustny ET egzamin testowy EPR egzamin praktyczny K kolokwium R referat S sprawdzenie umiejętności praktycznych RZĆ raport z ćwiczeń z dyskusją wyników O - ocena aktywności i postawy studenta SL - sprawozdanie laboratoryjne SP studium przypadku PS - ocena umiejętności pracy samodzielnej W kartkówka przed rozpoczęciem zajęć PM prezentacja multimedialna i inne Strona 6 z 6