ZESPOŁU SZKÓŁ GIMNAZJUM I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO IM. KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO W DOBRZEJEWICACH NA LATA: 2015/2016, 2016/2017, 2017/2018
1. WSTĘP Szkolny Program Profilaktyki powstał w oparciu o diagnozę środowiska szkolnego Zespołu Szkół Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego w Dobrzejewicach. Diagnozy dokonano w okresie od maja do czerwca 2015 roku na podstawie obserwacji zachowań uczniów, analizę frekwencji, ocen i uwag dotyczących zachowania uczniów, analizę ankiet, dokumentacji, informacji uzyskanych w wywiadach z nauczycielami, uczniami, rodzicami, a także ewaluacji Szkolnego Programu Profilaktyki obowiązującego w latach szkolnych 2012-2015, w efekcie której wyłoniono mocne oraz słabe strony działalności profilaktycznej w szkole oraz dokonano modyfikacji programu na okres trzech lat począwszy do roku szkolnego 2015/2016. Program Profilaktyki przeznaczony jest dla uczniów klas I-III gimnazjum i liceum ogólnokształcącego im. Prymasa Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Dobrzejewicach. Program dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb środowiska. Tworzy spójną całość z Programem Wychowawczym Szkoły. Opracowany program sporządzony został w oparciu o aktualne przepisy prawa oświatowego. 2. PODSTAWA PRAWNA 1) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. 2012 poz. 977) 2) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach sytemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. 2015 poz. 1249) 3) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. 2013 poz. 532) 4) Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. z 2011 r. Nr 231 poz. 1375 ze zm.) 5) Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. 2012 poz. 1356), 6) Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. 2005 nr 179 poz. 1485) 7) Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 1996 r. Nr 10 poz. 55 ze zm.) CELE PROGRAMU
1) Promowanie zdrowego stylu życia, zwiększenie świadomości nt. pozytywnych aspektów życia bez nałogów 2) Zbudowanie poczucia bezpieczeństwa uczniów w środowisku szkolnym 3) Zapobieganie poprzez odpowiednią działalność profilaktyczną takim uzależnieniom jak: alkoholizm, narkomania, nikotynizm, lekomania; informowanie o zagrożeniach, m.in. HIV i AIDS) 4) Proponowanie i ukazywania młodzieży alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu 5) Przeciwdziałanie agresji poprzez rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych 6) Zwiększenie skuteczności zapobiegania i rozwiązywania problemów uczniów poprzez współpracę środowiska szkolnego z instytucjami zewnętrznymi i domem, 7) Uświadamianie uczniów oraz rodziców o stosowaniu przez szkołę poszczególnych przepisów prawnych dotyczących działań wychowawczych i zapobiegawczych wśród młodzieży zagrożonej uzależnieniami, przejawiającej zachowania agresywne lub przemoc. TREŚCI PROGRAMU PROFILAKTYKI ZE WSKAZANIEŃ ADRESATA a) Uczniowie: - urzeczywistnianie wartości i przestrzeganie norm społecznych, - uczenie najważniejszych umiejętności psychologicznych i społecznych, np.: umiejętności radzenia sobie ze stresem, nawiązywania i podtrzymywania dobrych kontaktów z ludźmi, odpierania presji otoczenia i grupy rówieśniczej, - rozwijanie umiejętności prowadzenia zdrowego trybu życia, - motywowanie do podejmowania osobistych wyborów i postanowień, - uczenie akceptowanych społecznie sposobów spędzania czasu wolnego, - przekazanie rzetelnej i adekwatnej wiedzy o konsekwencjach zachowań ryzykownych. b) Rodzice: - podnoszenie wiedzy i umiejętności wychowawczych rodziców, - współudział rodziców w określaniu kierunków działań profilaktycznych, - współudział rodziców przy rozwiązywaniu konfliktów pomiędzy uczniami, - pomoc rodzicom w rozwiązywaniu problemów dziecka. - uzyskanie rzetelnych informacji i zdobycie wiedzy o uzależnieniach i ich wpływie na funkcjonowanie młodego organizmu, c)nauczyciele: - prezentowanie prawidłowych wzorców zachowań przez nauczycieli (i innych pracowników szkoły), - podnoszenie wiedzy i doskonalenie kompetencji wychowawczych nauczycieli, - rozwijanie umiejętności dobrej współpracy na linii nauczyciele-rodzice, - wyciąganie odpowiednich konsekwencji przez nauczycieli (i innych pracowników szkoły) wobec nieprawidłowych zachowań uczniów.
STRATEGIE I METODY REALIZACJI PROGRAMU a) Strategia edukacji normatywnej (wzmacnianie i kształtowanie norm przeciwko używaniu substancji psychoaktywnych, dopalaczy, nikotyny, alkoholu) b) Strategia przekazu informacji (przekazanie rzetelnych informacji na temat, m.in. : rozpowszechnienia problemu używania substancji psychoaktywnych, zagrożeń związanych z ich używaniem, skutków, miejsc, w których można uzyskać pomoc) c) Strategia kształtowania umiejętności życiowych (kształcenie postaw asertywnych, budowania pozytywnego obrazu siebie i wysokiej samooceny, nauka radzenia sobie ze stresem, lękiem, niepowodzeniami, nauka podejmowania decyzji, krytycznego myślenia, umiejętności osiągania celów i zaspokajania potrzeb w konstruktywny sposób) d) Strategia alternatyw (stwarzanie możliwości alternatywnych sposobów spędzania wolnego czasu poprzez organizowanie zajęć sportowych, konkursów, zajęć pozalekcyjnych oraz innych form aktywności, które sprzyjają rozwojowi i minimalizują prawdopodobieństwo sięgania po narkotyki) e) Strategia rozwijania umiejętności wychowawczych (uczenie i wzmacnianie umiejętności wychowawczych w grupie rodziców i opiekunów, nauczycieli, a w konsekwencji wzmacnianie więzi rodzinnych i emocjonalnych) Strategie informacyjne (metody): - pogadanka podczas lekcji, - spotkanie ze specjalistą, - prezentacja filmu pełnometrażowego, - wycieczka tematyczna, - praca w oparciu o tekst przewodni (książkę), - prezentacja teatralna itp. Strategie edukacyjne (metody) - realizacja znanych programów edukacyjnych, - rysunki, - drama, - przedstawienia, - burza mózgów, - dyskusja, - symulacja różnych sytuacji życiowych, np.: rozwiązanie wyimaginowanego konfliktu, - technika uzupełniania zdań, -gry i zabawy dydaktyczne, -praca w małych grupach, Strategie działań alternatywnych (metody): - koła zainteresowań - zajęcia pozalekcyjne - czytelnictwo - zajęcia i zawody sportowe -konkursy Strategie interwencyjne (metody): - interwencja w środowisku domowym ucznia prowadzona przez upoważnione osoby lub instytucje, - interwencja w środowisku szkolnym ucznia, - interwencja w sytuacji kryzysu rozwojowego (prowadzona przez specjalistę), - pomoc psychologiczna, pedagogiczna (prowadzona przez specjalistę), - terapia specjalistyczna indywidualna, grupowa (prowadzona przez specjalistę),
OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ + dyrektor/wicedyrektor szkoły, + wychowawcy klas, + nauczyciele pozostałych przedmiotów, + pedagodzy szkolni, + rodzice. EWALUACJA PROGRAMU - ankieta ewaluacyjna skierowana do uczniów, - obserwacje, - wywiad środowiskowy, - rozmowy wychowawcze, - opinie uczniów i rodziców, - analiza dokumentów szkoły SPODZIEWANE EFEKTY - zmniejszenie liczby zachowań agresywnych w szkole, - utrwalanie zachowań asertywnych, - wzrost wiedzy uczniów oraz rodziców na temat uzależnień i przeciwdziałania im, - dbanie o zdrowie fizyczne i psychiczne, - umiejętność organizowania czasu wolnego, - świadome i umiejętne korzystanie z komputera, Internetu, TV, - prawidłowe reakcje w sytuacji zagrożenia, - zachowanie higieny osobistej, - sukcesy uczniów w szkole OBSZARY DZIAŁAŃ PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO 1) Profilaktyka uzależnień 2) Profilaktyka niepowodzeń szkolnych 3) Profilaktyka agresji i przemocy w szkole 4) Promowanie zdrowego stylu życia i bezpieczeństwa młodzieży 5) Kształtowanie umiejętności interpersonalnych oraz hierarchii wartości
Szkolny Program Profilaktyki został zatwierdzony na Radzie Pedagogicznej w dniu 27.08.2015r. w porozumieniu z Radą Rodziców wchodzi w życie z dniem 01.09.2015 Szkolny Program Profilaktyki opracował zespół w składzie: 1. Paulina Radosz 2. Agata Orent Pod kierunkiem dyrektora Zespołu Szkół w Dobrzejewicach mgr inż. Janusza Iwańskiego