ROZDZIAŁ I PODMIOT I PRZEDMIOT OPODATKOWANIA

SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ I PODMIOT I PRZEDMIOT OPODATKOWANIA... 35 1. Zakres podmiotowy i przedmiotowy ustawy... 35 1.1. Podmiot opodatkowania... 35 1.2. Osoby prawne... 36 1.3. Jednostki nieposiadające osobowości prawnej... 36 1.4. Spółki zagraniczne... 37 1.5. Spółki zagraniczne problem z niektórymi krajami... 37 1.6. Mały podatnik... 38 1.7. Komitety wyborcze jako podatnicy... 38 1.8. Rada Rodziców podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych... 39 1.9. Spółki kapitałowe w organizacji... 41 1.9.1. Spółki kapitałowe w organizacji jako podatnik podatku dochodowego od osób prawnych 41 1.9.2. Data rejestracji spółki kapitałowej w organizacji w urzędzie skarbowym a rozliczenie podatku dochodowego... 42 1.9.3. Rok podatkowy w spółce kapitałowej w organizacji... 42 1.9.4. Przychody i koszty w spółce kapitałowej w organizacji... 42 1.9.5. Koszty założenia spółki z o.o.... 43 1.10. Spółka niemająca osobowości prawnej a podatek dochodowy od osób prawnych... 43 1.11. Wspólnoty mieszkaniowe... 44 1.12. Spółka komandytowo-akcyjna... 44 1.13. Upadłość a obowiązek podatkowy... 44 1.14. Zmiana formy prawnej a następstwo prawne w zakresie obowiązków prawnopodatkowych 45 1.15. Podatkowe grupy kapitałowe... 46 1.15.1. Warunki utworzenia podatkowej grupy kapitałowej... 46 1.15.2. Utworzenie podatkowej grupy kapitałowej... 47 1.15.3. Rok podatkowy spółek tworzących podatkową grupę kapitałową... 48 1.15.4. Ustalanie dochodu (straty) podatkowej grupy kapitałowej... 48 1.15.5. Dywidenda od spółek wchodzących w skład grupy kapitałowej... 49 1.15.6. Opodatkowanie dywidendy dla spółki z grupy kapitałowej... 49 1.15.7. Utrata statusu podatkowej grupy kapitałowej... 51 1.15.8. Podatkowa grupa kapitałowa a inne obowiązki... 51 2. Wyłączenia przedmiotowe... 52 2.1. Działalność rolnicza w rozumieniu ustawy... 52 2.2. Działalność rolnicza w orzecznictwie NSA... 53 2.3. Przedmiot działalności rolniczej... 53 2.4. Produkcja materiału siewnego... 54 2.5. Gospodarstwo rolne definicja... 54 2.6. Gospodarstwo rolne wyjaśnienie MF... 55 2.7. Pojęcie działy specjalne produkcji rolnej... 55 2.8. Działy specjalne produkcji rolnej pojęcie ogrzewanej szklarni (tunelu foliowego) oraz hodowli entomofagów... 56 2.9. Działalność rolnicza na gruntach cudzych... 56 2.10. Przychód z kontraktacji... 57 2.11. Działalność rolnicza a dywidenda dla osoby fizycznej... 57 2.12. Hodowla koni... 58 2.13. Polowa uprawa kwiatów... 58

6 2.14. Łuskanie cebulek kwiatowych a działalność rolnicza... 59 2.15. Przychody i koszty uzyskania przychodów z działalności rolniczej i pozarolniczej... 60 2.16. Sprzedaż warzyw suszonych pochodzących z własnej uprawy... 61 2.17. Dopłaty w rolnictwie... 61 2.18. Dopłaty bezpośrednie do gruntów rolnych... 62 2.19. Dzierżawa gruntów rolnych... 62 2.20. Grupa producentów rolnych... 63 2.21. Gospodarka leśna definicja... 64 2.22. Czynność prawnie nieważna a zobowiązanie podatkowe... 65 2.23. Przychody z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy... 65 2.24. Kwota zasądzona na rzecz podatnika w związku ze stwierdzeniem nieważności decyzji... 66 2.25. Podatek tonażowy... 67 2.25.1. Wybór pomiędzy podatkiem tonażowym a zasadami ogólnymi... 67 2.25.2. Podatnicy podatku tonażowego... 67 2.25.3. Dokument Zgodności... 68 2.25.4. Przedmiot opodatkowania podatkiem tonażowym... 69 2.25.5. Wyłączenia z zakresu podatku tonażowego... 69 2.25.6. Wybór zasad opodatkowania przez armatora morskiego... 70 2.25.7. Podatek tonażowy a łączenie przedsiębiorstw... 71 2.25.8. Zasady ustalania dochodu armatora... 72 2.25.9. Obliczenie podatku tonażowego... 72 2.25.10. Zapłata podatku i deklaracje w podatku tonażowym... 73 2.25.11. Podatek tonażowy od sprzedaży statku... 73 2.25.12. Podatek tonażowy a księgi rachunkowe... 73 3. Nieograniczony i ograniczony obowiązek podatkowy... 74 3.1. Nieograniczony obowiązek podatkowy... 74 3.2. Ograniczony obowiązek podatkowy... 74 3.3. Siedziba i zarząd osoby prawnej... 74 3.4. Terytorium Polski... 74 3.5. Pojęcia morze terytorialne i wyłączna strefa ekonomiczna... 75 3.6. Pokłady samolotów i statki morskie... 76 3.7. Specjalne strefy ekonomiczne... 76 4. Zwolnienia podmiotowe... 76 4.1. Fundusze emerytalne... 77 4.2. Zwolnienie dochodów jednostek samorządu terytorialnego... 77 4.3. Fundusz dopłat nie jest funduszem celowym... 78 4.4. Zwolnienia o charakterze podmiotowym na podstawie odrębnych ustaw... 78 4.5. Zwolnienie państwowych funduszy celowych... 79 4.6. Zwolnienie jednostek budżetowych... 79 4.7. Zmiany w zakresie zwolnień podmiotowych z podatku dochodowego... 80 4.8. Jednostki badawczo-rozwojowe brak zwolnienia... 80 5. Rok podatkowy... 81 5.1. Rok kalendarzowy a rok podatkowy... 81 5.2. Rozpoczęcie działalności a rok podatkowy... 81 5.2.1. Rok podatkowy jako rok kalendarzowy... 81 5.2.2. Rozpoczęcie działalności w drugiej połowie roku a zasady złożenia zeznania podatkowego... 81 5.2.3. Rok podatkowy jako okres 12 kolejnych miesięcy... 83 5.3. Zmiana roku podatkowego... 83 5.4. Forma zawiadomienia o wyborze roku podatkowego... 83 5.5. Konsekwencje niezawiadomienia o zmianie roku podatkowego... 84 5.6. Modyfikacja roku podatkowego... 85 5.7. Rok podatkowy spółek tworzących podatkową grupę kapitałową... 85 5.8. Zamknięcie ksiąg rachunkowych a rok podatkowy... 85

5.9. Postępowanie upadłościowe a rok podatkowy... 86 5.10. Inny rok podatkowy niż kalendarzowy a data złożenia IFT-2R... 87 ROZDZIAŁ II OPODATKOWANIE OSÓB ZAGRANICZNYCH... 88 1. Ograniczony obowiązek podatkowy... 88 2. Organiczony obowiązek podatkowy a spółka zarejestrowana w Polsce z siedzibą zarządu na Cyprze 88 3. Pojęcie dochodu uzyskanego w Polsce przez podmiot zagraniczny na terytorium Polski... 89 4. Zasady opodatkowania osób zagranicznych... 91 4.1. Opodatkowanie podmiotu zagranicznego prowadzącego działalność w Polsce... 91 4.2. Opodatkowanie podmiotów zagranicznych pochodzących z państw, z którymi nie zawarto umowy w sprawie podwójnego opodatkowania... 92 4.2.1. Dochody osiągane przez oddziały (przedstawicielstwa)... 92 4.2.2. Dochody z nieruchomości... 92 4.2.3. Dochody z majątku ruchomego... 92 4.2.4. Świadczenie usług... 93 4.3. Opodatkowanie podmiotów zagranicznych pochodzących z państw, z którymi zawarto umowy w sprawie podwójnego opodatkowania... 93 4.3.1. Rola umów międzynarodowych... 93 4.3.2. Umowy w sprawie podwójnego opodatkowania... 94 4.3.3. Obowiązek stosowania oficjalnej wersji tłumaczenia umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania... 96 4.3.4. Pojęcie zakładu w Umowie Modelowej... 96 4.3.5. Pojęcie zakładu w polskiej ustawie... 97 4.3.6. Opodatkowanie zakładu i podmiotów pozostałych... 98 4.3.7. Ustalenie zysku zakładu... 98 4.3.8. Definicja zakładu w umowie z Irlandią... 98 4.3.9. Korekta dochodów uzyskanych w innym kraju a zysk zakładu w Polsce... 99 4.3.10. Zasady eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych... 100 4.3.11. Dochody z nieruchomości... 101 4.3.12. Dochody z rzeczy ruchomych... 101 4.3.13. Dochody z licencji... 102 4.3.14. Dochody z odsetek... 102 4.3.15. Dochody z odsetek moment potrącenia podatku... 102 4.3.16. Dochody z dywidend... 103 5. Dywidendy dla podmiotów zagranicznych... 104 5.1. Zasady opodatkowania dywidend dla podmiotów zagranicznych od 1 stycznia 2007 r.... 104 5.2. Warunki zwolnienia z podatku dywidend wypłacanych podmiotom zagranicznym... 104 5.3. Państwa członkowskie UE i EOG... 105 5.4. Zwolnienie dywidendy wypłacanej dla podmiotu zagranicznego... 106 5.5. Obowiązki spółki wypłacającej dywidendę... 106 6. Opodatkowanie osób zagranicznych konieczność ustalenia ich statusu... 107 7. Spółka europejska... 108 8. Certyfikat rezydencji... 108 8.1. Pojęcie certyfikatu rezydencji... 108 8.2. Obowiązek posiadania certyfikatu rezydencji... 109 8.3. Certyfikat rezydencji wyjaśnienie MF... 109 8.4. Zaświadczenie o wpisie do rejestru nie jest certyfikatem rezydencji... 110 8.5. Kopia certyfikatu rezydencji... 111 8.6. Uzyskanie certyfikatu po dniu dokonania wypłaty a rozliczenie podatku... 112 8.7. Certyfikat rezydencji zwolnienie... 112 9. Opodatkowanie dochodów spółki europejskiej... 113 10. Licencje, odsetki, usługi niematerialne... 113 10.1. Dochody z praw majątkowych wypłacane przez firmy polskie firmom zagranicznym... 113 10.2. Forma wypłaty dochodów z praw majątkowych, licencji i odsetek... 115 7

8 10.3. Zwolnienie z podatku należności licencyjnych wpłacanych niektórym podmiotom... 115 10.4. Należności licencyjne otrzymywane przez zagranicznych zakład... 117 10.5. Uregulowanie podatku od należności przekazywanej za granicę z własnych środków polskiej firmy... 118 10.6. Należność z tytułu udziału w programach partnerskich... 119 10.7. Należność z tytułu praw autorskich wypłacona dla firmy francuskiej... 120 10.8. Należności za używanie urządzenia przemysłowego... 121 10.9. Należności z tytułu najmu samochodów ciężarowych... 121 10.10. Zakup programu komputerowego do dalszej odsprzedaży... 122 10.11. Program komputerowy nabyty na własne potrzeby a pobór podatku u źródła... 124 10.12. Data pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego przy kapitalizacji odsetek od pożyczki udzielonej polskiemu podmiotowi przez podmiot zagraniczny... 125 11. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania w orzecznictwie NSA i wyjaśnieniach organów podatkowych... 126 11.1. Możliwość opodatkowania tego samego dochodu w obu państwach... 126 11.2. Opodatkowanie odsetek... 126 11.3. Pokrycie odsetek ze środków polskiego płatnika... 128 11.4. Prowizja za pośrednictwo w sprzedaży wypłacona zagranicznej firmie... 128 11.5. Zapłata za kurs językowy dla nierezydenta a obowiązek potrącenia podatku... 131 11.6. Pojęcie know-how w orzecznictwie... 131 11.7. Pojęcie świadczenia o podobnym charakterze... 133 12. Zasady opodatkowania dywidend, odsetek i należności licencyjnych wypłacanych podmiotom niemieckim... 134 12.1. Opodatkowanie dywidend w umowie z Niemcami... 134 12.2. Odsetki i należności... 134 12.3. Przeniesienie własności majątku... 135 ROZDZIAŁ III DOKUMENTACJA PODATKOWA... 136 1. Przepisy o ewidencji rachunkowej... 136 2. Ustalenie dochodu na podstawie ksiąg rachunkowych... 137 3. Księgi podatkowe jako dowód określenia dochodów... 138 4. Zasady prowadzenia ksiąg... 139 5. Nierzetelne księgi a szacowanie podstawy opodatkowania... 140 6. Zawyżenie kosztów a nierzetelność... 141 7. Fikcyjne rachunki a nierzetelność... 142 8. Nierzetelne prowadzenie ksiąg a szacunkowe ustalenie podstawy opodatkowania... 143 9. Nierzetelne prowadzenie księgi odpowiedzialność karna skarbowa... 143 10. Utracona dokumentacja... 144 11. Postępowanie szacunkowe obowiązki dowodowe strony... 145 12. Postępowanie szacunkowe obowiązki dowodowe organu podatkowego... 145 13. Wskaźniki do szacowania dochodu osoby zagraniczne... 146 14. Prowadzenie działalności w specjalnej strefie ekonomicznej... 146 15. Dokumentacja prowadzona przez podatników zwolnionych przedmiotowo... 147 16. Nieprawidłowe zaliczenie wydatków w koszty a szacowanie... 148 ROZDZIAŁ IV PRZERZUCANIE DOCHODÓW... 150 1. Dokumentacja transakcji podmiotów powiązanych... 150 1.1. Elementy dokumentacji podatkowej... 150 1.2. Obowiązek sporządzenia dokumentacji... 151 1.2.1. Informacje, o które należy zadbać sporządzając dokumentację podatkową... 151 1.2.2. Szczegółowość dokumentacji podatkowej... 152 1.3. Kompensata korzyści... 154

1.4. Dokumentacja transakcji w wyjaśnieniach MF... 154 1.5. Pojęcie transakcji oraz sposób określenia jej wielkości... 155 1.6. Kraje stosujące szkodliwą konkurencję podatkową... 156 1.7. Dokumentacja transakcji podmiotów powiązanych a inne obowiązki informacyjne... 156 1.8. Konsekwencje naruszenia obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej... 157 1.9. Termin przedawniania sankcyjnego 50% podatku... 157 1.10. Termin sporządzenia dokumentacji cen transferowych... 158 2. Powiązania pomiędzy podatnikami... 158 2.1. Ceny transferowe pojęcie... 158 2.2. Przerzucanie dochodów w obrocie międzynarodowym... 159 2.3. Przerzucanie dochodów w obrocie krajowym... 160 2.4. Powiązania pośrednie... 160 2.5. Umowa najmu zawarta z prezesem zarządu będącym jednocześnie udziałowcem spółki... 161 2.6. Pożyczka dla prezesa... 162 3. Metody szacowania dochodu... 162 3.1. Metody transakcyjne... 163 3.1.1. Metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej... 163 3.1.2. Metoda ceny odprzedaży... 163 3.1.3. Metoda rozsądnej marży ( koszt plus )... 164 3.2. Metody zysku transakcyjnego... 164 3.2.1. Metoda podziału zysków... 165 3.2.2. Metoda marży transakcyjnej netto... 165 3.3. Wybór metody szacunku... 166 3.4. Szczególne przypadki ustalania wartości rynkowej dóbr niematerialnych i usług... 166 3.4.1. Zasady określania wartości rynkowej dóbr niematerialnych i usług... 166 3.4.2. Szacowanie wysokości wydatków na reklamę... 167 3.4.3. Pożyczki pomiędzy podmiotami powiązanymi... 167 3.4.4. Badania na zlecenie podmiotu powiązanego... 167 3.4.5. Wspólne ponoszenie kosztów na wytworzenie dóbr niematerialnych... 168 3.5. Podstawowe zasady dokonywania szacowania dochodu przez organy podatkowe... 168 3.6. Analiza porównywalności transakcji... 169 4. Sposób ustalenia zaniżenia lub zawyżenia cen... 169 5. Przerzucanie dochodów ciężar dowodowy... 170 6. Obciążenie polskiego oddziału kosztami zarządu... 170 7. Wydzierżawienie nieruchomości innemu podatnikowi za symboliczną odpłatnością... 171 8. Udzielanie preferencyjnych pożyczek akcjonariuszom... 172 9. Pożyczki i zakup obligacji a przerzucanie dochodu... 172 10. Sam fakt powiązań gospodarczych nie może rodzić ujemnych skutków podatkowych dla podmiotów powiązanych... 172 11. Transakcje ze spółką matką i spółkami siostrami... 173 12. Konieczność dokonania oceny skutków powiązań dostawców zagranicznych... 174 13. Przekazanie innemu podmiotowi gospodarczemu środka trwałego a przerzucenie dochodu... 176 14. Brak uszczuplenia należności podatkowych a art. 11 ustawy... 176 15. Ceny transferowe w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania... 176 16. Dochód faktycznie nieuzyskany... 177 17. Wydatki na przeprowadzenie audytu w spółkach zależnych... 179 18. Porozumienie w sprawie ustalania cen transakcyjnych... 180 19. Podmioty powiązane a korekta dochodów uzyskanych w innym kraju... 181 20. Zasady eliminowania podwójnego opodatkowania w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych... 183 9

10 ROZDZIAŁ V PRZEDMIOT OPODATKOWANIA... 185 1. Zasady podstawowe... 185 2. Dochody z tytułu udziału w spółce osobowej... 186 2.1. Zasady ogólne... 186 2.2. Pojęcie udziału w spółce niemającej osobowości prawnej... 187 2.3. Odsetki od udziału... 187 2.4. Spółka z o.o. będąca komplementariuszem spółki komandytowej... 188 2.5. Różne udziały w zyskach i stratach spółki komandytowej... 188 2.6. Dochody z udziału w spółce jawnej... 189 3. Opodatkowanie współwłasności... 189 4. Przychody ze wspólnego przedsięwzięcia... 190 5. Dochody ze wspólnego źródła... 190 6. Zamiana a dochód... 191 7. Sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa... 191 8. Sprzedaż udziałów i prawa w spółce komandytowej... 192 ROZDZIAŁ VI DOCHODY KAPITAŁOWE. PRZEKSZTAŁCENIA SPÓŁEK... 194 1. Dochody kapitałowe... 194 1.1. Pojęcie dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych... 194 1.2. Przekształcenie spółki kapitałowej w osobową a niepodzielony zysk... 195 1.3. Wymiana udziałów... 195 1.4. Przeznaczenie czystego zysku na podwyższenie kapitału zakładowego... 196 1.5. Opodatkowanie dochodów z udziału w zyskach osoby prawnej... 196 1.6. Forma wypłaty dywidendy i innych przychodów w zyskach osób prawnych... 107 1.7. Dywidendy i inne dochody w zyskach osób prawnych... 197 1.7.1. Opodatkowanie dywidend wypłacanych przez polskie firmy polskim podmiotom... 197 1.7.2. Wielokrotne opodatkowanie dywidend wypłacanych polskim podmiotom... 198 1.7.3. Zasady opodatkowania dywidend dla podmiotów zagranicznych... 199 1.7.4. Warunki zwolnienia z podatku dywidend wypłacanych podmiotom zagranicznym... 199 1.7.5. Zasady dokumentowania rezydencji spółek zagranicznych... 200 1.7.6. Opodatkowanie dywidend otrzymywanych przez polskie podmioty od zagranicznych spółek... 200 1.7.7. Wypłata dywidendy dla zagranicznej osoby fizycznej... 201 1.7.8. Zasady poboru podatku od dywidend... 201 1.7.9. Dywidendy otrzymywane przez polskie firmy za granicą... 202 1.7.10. Dywidenda z raju podatkowego a odliczanie podatku zapłaconego za granicą... 204 1.7.11. Obowiązki spółki wypłacającej dywidendę... 205 1.7.12. Zaliczka na dywidendę... 206 1.7.13. Zwolnienia z poboru podatku od dywidend ze względu na cele statutowe... 206 1.7.14. Prawa nabyte do odliczenia z art. 23 updop... 207 1.7.15. Odsetki od nieterminowej wypłaty dywidendy... 207 1.7.16. Wypłata dywidendy z opóźnieniem... 208 1.7.17. Opóźnienie w wypłacie dywidendy akcjonariuszom... 210 1.7.18. Ratalna wypłata dywidendy... 210 1.8. Zatrzymanie zysku w spółce... 211 1.8.1. Zatrzymanie zysku w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością... 211 1.8.2. Zatrzymanie zysku w spółce akcyjnej... 212 1.8.3. Zatrzymanie zysku w spółce konsekwencje podatkowe... 212 1.8.4. Przesunięcie terminu wypłaty dywidendy... 212 1.8.5. Opóźnienie wypłaty dywidendy akcjonariuszom... 214 1.8.6. Pożyczka od akcjonariuszy... 215

1.9. Umorzenie udziałów zasady opodatkowania... 215 1.9.1. Umorzenie udziałów... 215 1.9.2. Moment powstania przychodu w przypadku umorzenia udziałów lub akcji... 216 1.9.3. Umorzenie nabytych wcześniej akcji... 217 1.9.4. Podstawa opodatkowania w przypadku umorzenia akcji... 218 1.9.5. Umorzenie akcji nabytych za wierzytelność... 218 1.9.6. Obniżenie kapitału zakładowego w drodze umorzenia części udziałów... 221 1.9.7. Opodatkowanie umorzenia udziałów bez obniżenia kapitału (tzw. buy-back)... 221 1.9.8. Umorzenie udziałów bez wynagrodzenia... 222 1.10. Przekazanie na kapitał zakładowy kwot z innych kapitałów... 223 1.11. Podwyższenie kapitału zakładowego z kapitału zapasowego w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością... 223 1.12. Podwyższenie kapitału akcyjnego ze środków własnych... 224 1.13. Przekazanie agio na podwyższenie kapitału zapasowego spółki z o.o.... 225 2. Przekształcenia spółek... 226 2.1. Regulacje Kodeksu spółek handlowych... 226 2.2. Sukcesja prawnopodatkowa... 228 2.3. Sukcesja numeru identyfikacji podatkowej... 229 3. Połączenie spółek... 229 3.1. Opodatkowanie spółki nowo zawiązanej (przejmującej) przy połączeniu spółek... 229 3.2. Opodatkowanie wspólników spółki przejmowanej (łączącej się)... 230 3.3. Połączenie w celu uniknięcia opodatkowania... 231 3.4. Rok podatkowy przy fuzji... 231 3.5. Strata spółki przy fuzji... 232 3.6. Strata spółki przejmowanej... 232 3.7. Strata spółki przejmowanej w wyjaśnieniach Ministra Finansów... 233 3.8. Strata spółki przejmującej... 233 3.9. Zasady amortyzacji przejmowanych składników majątku... 234 4. Aport... 234 4.1. Pojęcie aportu... 234 4.2. Regulacje Kodeksu spółek handlowych... 235 4.3. Otrzymanie aportu a przychód podatkowy... 236 4.4. Amortyzacja środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych wniesionych aportem 236 4.5. Wartość początkowa środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych otrzymanych jako aport w spółce kapitałowej... 237 4.6. Amortyzacja środków trwałych otrzymanych w postaci aportu przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części... 238 4.7. Przychód z wniesienia aportu do spółki prawa handlowego... 238 4.8. Koszty związane z wnoszeniem towarów w formie aportu... 240 4.9. Odpłatne zbycie udziałów, akcji lub wkładów w spółdzielni... 241 4.10. Moment osiągnięcia przychodu przez udziałowca w związku z objęciem udziałów za wkład niepieniężny... 242 4.11. Moment powstania przychodu w przypadku wniesienia aportu... 242 4.12. Agio w spółkach z o.o.... 243 4.13. Opodatkowania tzw. agio... 243 4.14. Wniesienie aportu przez nierezydenta... 244 4.15. Zbycie środka trwałego otrzymanego w formie aportu... 244 5. Podział spółek... 245 5.1. Majątek przejmowany stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa... 246 5.2. Majątek przejmowany nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa... 247 5.3. Straty spółki dzielonej... 248 6. Wartość początkowa środków trwałych w przypadku nabycia przedsiębiorstwa... 248 7. Koszty nabycia udziałów... 249 11

12 8. Likwidacja... 250 9. Opodatkowanie wspólników przy likwidacji spółki... 251 10. Amortyzacja składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją osoby prawnej... 251 11. Obejmowanie udziałów (akcji) przy przekształceniu spółki osobowej w spółkę kapitałową... 252 12. Przekształcenie spółki cywilnej w spółkę z o.o.... 252 13. Łączenie i podział spółek kapitałowych a księgi podatkowe... 253 14. Łączenie spółek metodą łączenia udziałów a zamykanie ksiąg rachunkowych... 256 15. Przekształcenie spółek kapitałowych a zamykanie ksiąg podatkowych... 256 16. Przekształcenie spółki cywilnej w spółkę z o.o. a księgi podatkowe... 257 17. Kontynuowanie działalności przez spółkę w przypadku zaprzestania likwidacji... 258 ROZDZIAŁ VII PRZYCHODY... 259 1. Definicja przychodu... 259 2. Otrzymanie wartości dewizowych... 261 3. Pieniądze i wartości pieniężne... 262 4. Weksel nie jest źródłem przychodu... 262 5. Przychód z działalności gospodarczej zasady ogólne... 263 6. Przychód należny... 264 7. Zwłoka kontrahenta z zapłatą a przychody należne... 264 8. Brak zapłaty przy odebraniu zamówionych robót... 265 9. VAT a przychód... 266 9.1. Korekta VAT a przychód w podatku dochodowym... 266 9.1.1. Korekta roczna VAT a skutki w podatku dochodowym... 266 9.1.2. Roczna korekta VAT od zakupów pozostałych... 266 9.1.3. Roczna korekta VAT od zakupów inwestycyjnych... 267 9.1.4. VAT naliczony przychodem... 268 9.1.5. Dodatkowo określony podatek należny VAT nie zmniejsza przychodów dla celów podatku dochodowego... 269 9.1.6. Korekta stawki VAT w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów a przychód w podatku dochodowym... 269 9.2. VAT a przychód... 271 10. Skutki niedokonania korekty księgowej... 271 11. Bony towarowe... 272 12. Refundacja wynagrodzeń z tytułu zatrudnienia młodocianych... 272 13. Wartość przyznanych akcji w zamian za należne odsetki jest przychodem... 273 14. Kwalifikacja wydatków związanych z kosztami postępowania sądowego... 273 15. Opodatkowanie podmiotów gospodarczych postawionych w stan upadłości... 274 16. Zwrot części poniesionych wydatków na zakup kas rejestrujących... 274 17. Zwrócona akcyza za samochód... 275 18. Odszkodowanie za skradziony samochód... 276 19. Otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku... 276 20. Odsetki a przychód... 277 20.1. Przepisy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych a nienaliczanie odsetek za zwłokę 277 20.2. Odsetki od środków na rachunkach bankowych utrzymywanych w związku z wykonywaną działalnością... 278 20.3. Opodatkowanie odsetek występujących w obrocie gospodarczym... 278 20.4. Kompensata zobowiązań z tytułu odsetek... 279 20.5. Kwota niezapłaconych odsetek nie jest przychodem... 280 20.6. Odstąpienie od naliczania odsetek za zwłokę... 280 21. Wynagrodzenie płatników z tytułu terminowego wpłacania podatków... 281

22. Wynagrodzenie płatnika za rozliczanie ZUS... 282 23. Odszkodowanie i odsetki otrzymane od Skarbu Państwa... 282 24. Udzielenie nieoprocentowanej pożyczki... 282 25. Odszkodowanie w związku z kolizją samochodu nieobjętego AC... 283 26. Odszkodowanie z polisy OC a przychód podatkowy... 283 27. Udostępnienie programu komputerowego wykonawcy usługi... 284 28. Rozliczenie nakładów... 285 29. Handel wierzytelnościami... 286 30. Dopłaty do kapitału wniesione tylko przez jednego wspólnika... 286 31. Niewykorzystane środki funduszu szkoleniowego a przychód... 286 ROZDZIAŁ VIII WYŁĄCZENIA PRZEDMIOTOWE PRZYCHODÓW... 288 1. Wyłączenia z przychodów... 288 2. Rabaty, bonusy, bonifikaty... 291 2.1. Rabaty i bonusy a przychód... 291 2.2. Rabat towarowy... 292 2.3. Rabat finansowy... 292 2.4. Zasady rozliczania rabatów finansowych... 293 2.5. Rabat premiowy moment uzyskania przychodu... 293 2.6. Pojęcie bonifikaty i skonta... 294 2.7. Bonus jako przychód... 295 3. Przyrost inwentarza żywego... 296 4. Zwrot towarów... 296 5. Dotacje i subwencje... 296 6. Kary umowne... 297 7. Pożyczki i odsetki... 297 8. Zwrócone wydatki niezaliczone uprzednio do kosztów uzyskania przychodów... 297 9. Zaliczki, zadatki, przedpłaty... 298 9.1. Zaliczki na poczet dostaw towarów i usług... 298 9.2. Otrzymane zaliczki i kaucje... 298 9.3. Zwrot nabywcy zaliczki... 299 9.4. Przepadek zadatku... 299 9.5. Wpłata należności na poczet przyszłych usług... 300 9.6. Przedpłaty otrzymane od nabywców lokali mieszkalnych... 300 10. Zwrócone, umorzone lub zaniechane podatki i opłaty... 301 11. Kaucje zwrotne... 301 12. Kaucja a przychód podatkowy... 302 12.1. Kaucja gwarancyjna nie jest przychodem... 302 12.2. Kaucja u beneficjenta... 303 12.3. Zwłoka w zwrocie kaucji... 303 13. Korzystanie ze środków pieniężnych będących w depozycie... 304 14. Kredyt nie jest przychodem... 304 15. Zasady zwracania członkom spółdzielni wkładów i udziałów... 304 16. Przychody zwiększające zakładowy fundusz świadczeń socjalnych... 305 17. Sprzedaż ośrodków wczasowych i zakładowych domów mieszkalnych... 305 18. Przewłaszczenia w celu zabezpieczenia wierzytelności... 306 19. Nieodpłatnie otrzymane rzeczy lub prawa na podstawie umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym 307 20. Wkład niepieniężny wniesiony przez podmiot publiczny... 308 21. Umorzenie jednostek uczestnictwa subfunduszy funduszu inwestycyjnego... 308 22. Odszkodowanie z polisy OC... 308 23. Ujawnienie środka trwałego... 309 13

14 ROZDZIAŁ IX MOMENT POWSTANIA PRZYCHODU... 310 1. Data powstania przychodu... 310 2. Wydanie rzeczy... 310 3. Zaliczki od 1 stycznia 2007 r.... 311 4. Wystawienie faktury a przychód w podatku dochodowym.... 313 5. Zaliczka na usługi budowlane... 314 6. Częściowe wykonanie usługi a przychód w podatku dochodowym... 315 7. Częściowe wykonanie usługi budowlanej... 315 8. Sprzedaż mieszkań a data powstania przychodu... 316 9. Usługi rozliczane cykliczne... 317 10. Sprzedaż energii elektrycznej, cieplnej i gazu przewodowego... 318 11. Długość okresu rozliczeniowego... 318 12. Jednokrotna umowa rozliczana w okresach rozliczeniowych... 319 13. Moment powstania przychodu z tytułu świadczenia usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych od 1 stycznia 2007 r.... 319 14. Refakturowanie energii na najemców... 320 15. Przychód w pozostałych przypadkach... 321 16. Przychody bez zapłaty... 321 17. Płatność z góry za kilka miesięcy a rozliczenie przychodu... 321 18. Zaliczki na długoterminowy najem... 322 19. Moment powstania przychodu z tytułu eksportu towarów... 323 20. Moment powstania przychodu z tytułu najmu, dzierżawy, leasingu... 323 21. Moment powstania przychodu z tytułu wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów... 323 22. Moment uzyskania przychodu w przypadku umów komisu... 324 23. Moment powstania przychodu przy umowie kolportażu... 324 24. Moment uzyskania przychodu w przypadku zwrotu kosztów sądowych... 325 25. Moment korekty przychodu przy uznaniu reklamacji... 325 26. Sprzedaż na raty moment powstania przychodu... 326 27. Kwartalne fakturowanie usług ciągłych moment powstania przychodu... 327 28. Odszkodowanie moment powstania przychodu... 328 29. Moment powstania przychodu z tytułu świadczenia usług edukacyjnych... 328 30. Moment uzyskania przychodów z tytułu refundacji z NFZ ceny leków i materiałów medycznych 329 31. Data powstania przychodów z tytułu odszkodowania... 330 32. Cesja wierzytelności... 331 33. Podwyższenie ceny po dokonaniu dostawy towarów... 331 34. Faktura korygująca w związku z pomyłką w cenie... 332 35. Faktura korygująca a przychód w podatku dochodowym... 332 36. Faktura korygująca na przełomie roku... 333 37. Faktura korygująca w związku z późniejszą zmianą ceny... 333 38. Faktura korygująca na plus a data powstania przychodu... 335 39. Przeniesienie wierzytelności w drodze darowizny data powstania przychodu... 335 40. Czynsz inicjalny moment przychodu... 336 41. Lokale zajmowane bez tytułu prawnego... 336 42. Moment powstania przychodu z tytułu nielegalnego poboru energii... 337 43. Refundacja ceny leków w aptece... 337 44. Kary umowne za nienależyte wykonanie robót... 338 45. Transfer zawodników moment powstania przychodów... 338 46. Data zapłaty a moment powstania przychodu... 339 47. Przychód ze świadczenia usług transportowych dokumentowanych biletami miesięcznymi... 339 48. Premia pieniężna moment powstania przychodu... 341 49. Zbycie sublicencji a moment powstania przychodu... 342

ROZDZIAŁ X PRZYCHODY ZE ŚWIADCZEŃ NIEODPŁATNYCH I CZĘŚCIOWO OD- PŁATNYCH... 346 1. Świadczenia nieodpłatne i częściowo odpłatne... 346 1.1. Przychód z tytułu świadczeń nieodpłatnych i częściowo odpłatnych... 346 1.2. Wysokość przychodu z tytułu nieodpłatnie otrzymanych rzeczy lub praw... 346 1.3. Wysokość przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń... 346 1.4. Wysokość przychodu z tytułu częściowo odpłatnie otrzymanych rzeczy lub praw oraz świadczeń częściowo odpłatnych... 347 1.5. Zakup towaru handlowego poniżej wartości rynkowej... 348 1.6. Świadczenia nieodpłatne... 348 1.7. Nieodpłatne świadczenia niezaliczone do przychodu... 348 1.8. Nieodpłatne otrzymanie środka trwałego przychodem... 349 1.9. Wartość początkowa środka trwałego nabytego za częściową odpłatnością... 349 1.10. Niewywiązywanie się ze zobowiązania a świadczenie nieodpłatne... 350 1.11. Nieoprocentowana pożyczka nieodpłatnym świadczeniem... 351 1.12. Użytkowanie przechowywanych pieniędzy wspólnika... 351 1.13. Brak czynszu umownego a nieodpłatne świadczenie... 352 1.14. Nieodpłatne otrzymanie autobusów służących do świadczenia usług... 353 1.15. Użyczenie pieców sklepom... 354 1.16. Towar zakupiony w cenie promocyjnej... 354 1.17. Nieoprocentowana pożyczka... 355 1.18. Niskie oprocentowanie pożyczki... 355 1.19. Darowizna półproduktów... 355 1.20. Ustalenie wartości nieodpłatnie przekazanych środków trwałych... 356 1.21. Nieodpłatne wykonywanie funkcji przez członków rady nadzorczej... 357 1.22. Nieodpłatne oprogramowanie Linux... 357 1.23. Korzystanie z bezpłatnych programów komputerowych... 358 1.24. Darmowe ubezpieczenie przy zakupie samochodu... 360 1.25. Prezenty od kontrahentów... 360 1.26. Nagrody otrzymywane w ramach akcji promocyjnej... 361 1.27. Specjalny rabat od kontrahenta... 361 1.28. Kwiaty otrzymane od kontrahenta... 362 1.29. Użyczenie lodówek sklepom... 362 1.30. Ogłoszenia bezpłatne... 363 1.31. Bezpłatny transport... 364 1.32. Nieodpłatne poręczenie... 364 1.33. Bezczynność wierzyciela a przychód z tytułu niespłaconej wierzytelności... 364 1.34. Nieodpłatne poręcznie nie powoduje powstania przychodu... 365 2. Bezzwrotne dopłaty... 366 2.1. Wniesienie dopłat przez wspólników... 366 2.2. Bezzwrotne dopłaty do udziałów w spółce... 367 2.3. Dopłaty wniesione przez wspólnika do spółki... 367 2.4. Dopłaty do kapitału w spółce z o.o.... 368 2.5. Dopłaty wnoszone do spółki... 369 2.6. Dopłaty wyższe niż ustalone w umowie spółki... 370 2.7. Zwrot dopłaty innej osobie niż wnoszącej dopłatę... 370 2.8. Zwrot dopłaty wniesionej w walucie obcej a różnice kursowe... 370 3. Nieodpłatne udostępnienie nieruchomości... 371 3.1. Nieodpłatne udostępnienie do używania od 1 stycznia 2009 r.... 371 3.2. Nieodpłatne udostępnienie nieruchomości do 31 grudnia 2008 r.... 371 3.3. Wysokość przychodów... 372 15

16 3.4. Dochód z nieodpłatnego udostępnienia nieruchomości... 372 3.5. Użyczenie lokalu spółce z o.o. przez wspólnika... 372 ROZDZIAŁ XI ZASADY USTALANIA WYBRANYCH PRZYCHODÓW... 374 1. Wierzytelności a przychód... 374 1.1. Odpisy aktualizujące należności jako przychód... 374 1.2. Przychód przy obrocie wierzytelnościami... 375 1.3. Potrącanie wzajemnych wierzytelności... 375 1.4. Sprzedaż wierzytelności... 376 1.5. Wierzytelności jako przychód... 376 1.6. Umowy factoringowe... 377 1.7. Potrącenia wierzytelności... 378 1.8. Odpisy aktualizujące wartość należności... 378 1.9. Ustanie przyczyn dokonania odpisów aktualizujących... 378 1.10. Umowy forfaitingowe... 379 1.11. Umorzenie zobowiązań w związku z postępowaniem naprawczym... 380 1.12. Bankowe postępowanie ugodowe... 381 1.13. Postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu... 381 1.14. Przychód ze sprzedaży wierzytelności... 382 1.15. Zwrot wierzytelności a przychód... 386 2. Umorzenie i przedawnienie zobowiązań... 386 2.1. Przychody z tytułu umorzenia lub przedawnienia zobowiązań... 386 2.2. Umorzenie lub przedawnienie zobowiązania z tytułu pożyczek (kredytów)... 387 2.3. Umorzona wierzytelność jako przychód... 387 2.4. Przychód z tytułu umorzenia pożyczki... 387 2.5. Umorzone i przedawnione zobowiązania... 388 2.6. Moment powstania przychodu z tytułu umorzonych zobowiązań... 388 2.7. Podatek VAT od umorzonego długu... 388 2.8. Umarzanie zobowiązań... 389 2.9. Umorzenie pożyczki... 389 2.10. Umorzona część niezapłaconych odsetek... 390 2.11. Przedawnione zobowiązania przychodem podatnika... 390 3. Przychód ze zbycia nieruchomości... 391 3.1. Zbycie nieruchomości wymóg formy notarialnej... 391 3.2. Przychód ze zbycia nieruchomości... 391 3.3. Zbycie mieszkań na preferencyjnych warunkach... 392 3.4. Sprzedaż nieruchomości w drodze rokowań poprzedzających wywłaszczenie... 393 3.5. Zbycie nieruchomości przysądzonej... 394 4. Przychody opodatkowane w sposób ryczałtowy... 394 4.1. Dywidendy i inne dochody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych... 394 4.2. Zryczałtowany podatek dochodowy a ograniczony obowiązek podatkowy... 395 4.3. Prawa autorskie do utworu... 395 4.4. Prawo do wynalazku... 396 4.5. Należności licencyjne... 397 4.6. Know-how pojęcie... 398 5. Przychody różne... 398 5.1. Cash-pooling... 398 5.2. Sprzedaż krótka papierów wartościowych... 399 5.3. Handel samochodami używanymi... 399 5.4. Przychód z tytułu przejęcia przez ubezpieczyciela uszkodzonych pojazdów... 400 5.5. Przychody banków spółdzielczych z tytułu dopłat do oprocentowania kredytów preferencyjnych dla rolnictwa... 401

5.6. Wpłaty na fundusz remontowy przychodem Wspólnoty Mieszkaniowej... 402 5.7. Przychód z rozwiązania rezerw obowiązkowych... 403 5.8. Opłaty za przyłączenie do sieci... 403 5.9. Odsetki od środków ZFŚS... 404 5.10. Opodatkowanie dochodów w obrocie elektronicznym... 405 5.11. Przychody u szczególnych grup podatników... 405 6. Opcje walutowe a przychody podatkowe... 406 ROZDZIAŁ XII STRATY... 412 1. Zasada rozliczania strat podatkowych... 412 2. Uwzględnianie straty przy obliczaniu miesięcznych zaliczek... 412 3. Uwzględnianie straty przy obliczaniu miesięcznych zaliczek raz jeszcze... 413 4. Błędne ustalenie straty przy obliczaniu zaliczek... 413 5. Rozliczanie straty przy innym niż kalendarzowy roku podatkowym... 414 6. Strata poniesiona w okresie zwolnienia... 414 7. Zwolnienie od podatku a rozliczanie straty... 415 8. Rozliczanie straty poniesionej w 2009 roku... 415 9. Odliczanie strat a podmiot w stanie likwidacji... 416 10. Strata spółki przejmowanej... 416 11. Strata spółki przejmującej... 418 12. Odliczanie strat od dochodu w przypadku łączenia spółek... 418 13. Dochód spółki przejmującej a strata spółki przejmowanej... 420 14. Straty spółki dzielonej... 422 15. Przekształcenie spółki z o.o. w spółkę komandytową a możliwość odliczenia straty... 422 16. Strata a brak przychodów... 422 17. Odliczenie straty poniesionej w specjalnej strefie ekonomicznej... 423 18. Termin wydania przez organy podatkowe decyzji określającej stratę... 425 ROZDZIAŁ XIII KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU ZASADY ROZLICZANIA... 426 1. Warunki, od których uzależnione jest zaliczenie kosztów do kosztów uzyskania przychodów... 426 1.1. Definicja kosztów uzyskania przychodów... 426 1.2. Warunki kwalifikujące koszt do grupy kosztów uzyskania przychodów... 427 1.3. Związek kosztów z przychodami... 427 1.4. Zachowanie i zabezpieczenie źródła przychodów od 1 stycznia 2007 r.... 428 1.5. Związek poniesionych wydatków z przychodami... 428 1.6. Nie jest konieczne wykazanie w każdym przypadku bezpośredniego związku między wydatkiem a przychodem... 429 1.7. Koszty a brak przychodu w roku podatkowym... 430 1.8. Przesłanki ustalania kosztów... 430 1.9. Koszty poniesione w celu rozwoju działalności... 432 1.10. Koszty niezaliczane do kosztów uzyskania przychodów... 432 1.11. Wydatki poniesione od dnia zawarcia umowy spółki do dnia jej rejestracji... 433 1.12. Koszty zawiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością... 433 1.13. Odsetki od kredytu na wypłatę dywidendy... 434 1.14. Koszty utrzymania psa... 434 1.15. Zakup książek do firmy... 434 1.16. Opłata za prawo wieczystego użytkowania gruntu a zbycie tego prawa... 435 1.17. Brak podjęcia działalności a koszty uzyskania przychodów... 436 1.18. Wadliwość wyliczenia kosztów przez podatnika... 436 1.19. Koszty pośrednie związane ze sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną z podatku dochodowego 439 1.20. Rozszerzenie wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów... 440 17

18 2. Prawidłowe udokumentowanie kosztów uzyskania przychodów... 442 2.1. Zasady dokumentowania kosztów uzyskania przychodów... 442 2.2. Dokumentowanie kosztów uzyskania przychodów... 442 2.3. Faktura bez podpisu jako dowód księgowy... 443 2.4. Brak dokumentów a możliwość zaliczenia wydatków w koszty uzyskania przychodów... 445 2.5. Wadliwość dowodu księgowego... 445 2.6. Błędy formalne dokumentu a koszty uzyskania przychodów... 446 2.7. Udowodnienie poniesienia kosztu... 447 2.8. Wyciągi elektroniczne...... 447 2.9. Wysokość celowych kosztów nie może być kwestionowana przez organ podatkowy... 447 2.10. Koszty podatkowe a koszty bilansowe... 448 2.11. Dokumentowanie przejazdów taksówką... 448 2.12. Paragony jako dowód poniesienia kosztów... 449 2.13. Dokumentowanie zakupów od rolników... 450 3. Moment ujęcia kosztów w księgach podatkowych... 451 3.1. Data ujęcia kosztów uzyskania przychodów od 1 stycznia 2007 r.... 451 3.2. Dzień poniesienia kosztów uzyskania przychodów... 452 3.3. Rozdzielanie kosztów pośrednich... 452 3.4. Pojęcie kosztów bezpośrednich i kosztów pośrednich... 453 3.5. Koszty pośrednie dotyczące kilku lat podatkowych... 454 3.6. Dostęp do bazy danych... 455 3.7. Zakup materiałów biurowych... 455 3.8. Koszty dotyczące kilku lat podatkowych przykłady... 456 3.9. Rozliczanie kosztów uzyskania przychodów w wyjaśnieniach Ministerstwa Finansów... 456 3.10. Moment zaliczenia w koszty uzyskania przychodów zaniechanych inwestycji... 457 3.11. Koszty prac rozwojowych... 458 3.12. Opłaty certyfikacyjne od 1 stycznia 2007 r.... 460 3.13. Sprzedaż kolejnych partii towarów a koszty ich nabycia... 460 3.14. Rachunek za energię na przełomie roku 2009 i 2010... 461 3.15. Moment zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów publikacji sprawozdań finansowych... 461 3.16. Szczególne zasady ujmowania kosztów uzyskania przychodów... 462 3.17. Odsetki od zobowiązań... 462 3.18. Moment zaliczenia wynagrodzenia w koszty uzyskania przychodów... 463 3.19. Opłata produktowa moment zaliczenia do kosztów... 464 3.20. Opłata produktowa jako koszt pośredni... 464 3.21. Wynajem powierzchni wystawowej na targach... 465 3.22. Koszty poniesione na reklamę powodujące powstanie przychodu w latach następnych 465 3.23. Reklama w książce telefonicznej wydanej w następny roku podatkowym... 466 3.24. Moment zaliczenia w koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem gruntu nabytego w celu odsprzedaży... 466 3.25. Polisy ubezpieczeniowe... 468 3.26. Moment ujęcia kosztów zastępstwa procesowego i kosztów sądowych... 468 3.27. Odsetki i prowizja od kredytu... 469 3.28. Kapitalizacja odsetek a moment zaliczenia ich w koszty uzyskania przychodów... 469 ROZDZIAŁ XIV POSZCZEGÓLNE RODZAJE KOSZTÓW UZYSKANIA PRZYCHODÓW 472 1. Wierzytelności... 472 1.1. Wierzytelności nieściągalne... 472 1.2. Bezskuteczność egzekucji jako przesłanka zaliczenia należności do kosztów... 473 1.3. Udokumentowanie nieściągalności poręczonej wierzytelności... 474

1.4. Protokół jako sposób udokumentowania nieściągalności wierzytelności... 475 1.5. Postanowienie o bezskuteczności części wierzytelności... 475 1.6. Nieściągalne wierzytelności a sukcesja podatkowa... 476 1.7. Uprawdopodobnienie nieściągalności a odpis aktualizujący zaliczany do kosztów uzyskania przychodów... 476 1.8. Zasady dokonywania odpisów aktualizujących należności według ustawy o rachunkowości... 478 1.9. Podatek należny zawarty w wierzytelności nieściągalnej a koszty uzyskania przychodów... 479 1.10. Uprawdopodobnienie nieściągalności wierzytelności... 479 1.11. Odpisy aktualizujące wartość należności a nieściągalna wierzytelność kosztem uzyskania przychodów... 480 1.12. Rezerwy w bankach... 480 1.13. Dokumenty niestanowiące podstawy uznania wierzytelności za koszt uzyskania przychodów 481 1.14. Odpisy aktualizujące w bankach... 481 1.15. Zbycie wierzytelności z tytułu umów najmu... 482 1.16. Umorzenie przedawniającej się wierzytelności celem zaliczenia jej do kosztów uzyskania przychodów... 483 1.17. Ukończenie postępowania upadłościowego jako przesłanka uznania wierzytelności za nieściągalną... 483 1.18. Straty z odpłatnego zbycia wierzytelności... 484 1.19. Windykacja należności... 486 1.20. Nabycie wierzytelności... 487 1.21. Umorzone kredyty bankowe w postępowaniu restrukturyzacyjnym... 487 2. Straty, kary, sankcje, opłaty... 488 2.1. Straty jako koszty podatkowe... 488 2.2. Straty przedpłat, zaliczek oraz zadatków... 489 2.3. Kary i opłaty sankcyjne... 489 2.4. Sankcje wynikające z Kodeksu pracy... 490 2.5. Odsetki za zwłokę z tytułu nieterminowych wpłat należności budżetowych... 490 2.6. Odsetki za zwłokę od opłaty produktowej... 490 2.7. Sankcje karne... 491 2.8. Nieunikniona strata związana z działalnością... 491 2.9. Opłata prolongacyjna a koszty uzyskania przychodu... 491 2.10. Środki trwałe karne odsetki... 492 2.11. Kary umowne... 492 2.12. Kara z tytułu zerwania umowy... 493 2.13. Kary umowne i odszkodowania... 493 2.14. Kosztami uzyskania przychodów kary umowne tylko przewidziane w umowie... 494 2.15. Opłaty za korzystanie ze środowiska... 494 2.16. Dodatkowa opłata produktowa... 495 2.17. Opłata produktowa... 495 2.18. Wprowadzanie na rynek baterii i akumulatorów a koszty uzyskania przychodów... 496 2.19. Straty w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych... 498 2.20. Kradzież towarów handlowych a koszty uzyskania przychodów... 499 2.21. Straty w samochodach osobowych... 499 2.22. Straty w środkach trwałych i obrotowych... 500 2.23. Straty wynikłe z kradzieży... 501 2.24. Przecena towarów handlowych a podatek dochodowy... 502 2.25. Likwidacja zapasów... 503 2.26. Straty w wyrobach akcyzowych... 504 2.27. Wpływ niedoboru ujawnionego podczas inwentaryzacji na podstawę obliczenia podatku dochodowego... 505 19

20 2.28. Strata pieniędzy z konta bankowego lub karty płatniczej... 505 2.29. Konieczność udokumentowania straty... 506 2.30. Strata a zawinienie podatnika... 506 2.31. Opłata dodatkowa wymierzana przez ZUS a koszty uzyskania przychodów... 507 2.32. Zobowiązanie powstałe na skutek decyzji o odpowiedzialności płatnika... 507 2.33. Straty powstałe w wyniku utraty lub likwidacji samochodów... 508 2.34. Odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji... 508 2.35. Braki towarów w magazynie... 510 2.36. Odszkodowania w wyjaśnieniach organów podatkowych... 510 2.37. Odszkodowanie i zadośćuczynienia za wypadki... 511 2.38. Odszkodowanie za uszkodzenie towarów w transporcie... 512 2.39. Ubezpieczenie i straty w działalności spedycyjnej... 512 2.40. Reklamacje ilościowe i jakościowe... 513 2.41. Odszkodowanie za bezumowne korzystanie z gruntów... 515 3. Koszty pracownicze... 516 3.1. Samozatrudnienie a koszty uzyskania przychodów... 516 3.2. Wynagrodzenie pracowników jako koszt uzyskania przychodów... 517 3.3. Moment zaliczenia wynagrodzenia w koszty uzyskania przychodów... 518 3.4. Postawienie wynagrodzenia do dyspozycji pracowników... 519 3.5. Zasądzone na rzecz pracownika wynagrodzenie za lata ubiegłe... 519 3.6. Wypłata wynagrodzenia przelewem... 519 3.7. Częściowa wypłata wynagrodzenia a koszty uzyskania przychodów... 520 3.8. Składki ZUS od 1 stycznia 2009 r.... 521 3.9. Zaniżenie składek ZUS a termin zaliczenia ich w koszty uzyskania przychodów... 522 3.10. Potrącenia z wynagrodzeń a koszty uzyskania przychodów... 523 3.11. Bezpodstawne potrącenia z wynagrodzeń... 524 3.12. Składki ZUS i zaliczki na podatek potrącane przez pracodawcę... 524 3.13. Wynagrodzenie związane z wytworzeniem środka trwałego... 525 3.14. Świadczenia socjalne... 525 3.15. Wydatki socjalne... 526 3.16. Podnoszenie kwalifikacji pracowniczych... 527 3.17. Spotkania integracyjne pracowników... 528 3.18. Koszty szkoleń... 528 3.19. Wydatki na szkolenie osób niebędących pracownikami... 528 3.20. Zagraniczne szkolenia wykazanie związku z przychodem... 528 3.21. Moment zaliczenia w koszty uzyskania przychodów wynagrodzeń z tytułu umowy zlecenia i umowy o dzieło... 529 3.22. Wydatki związane z podróżami służbowymi osób zatrudnionych na podstawie umowy-zlecenia i o dzieło... 529 3.23. Składki zapłacone za zleceniobiorcę... 530 3.24. Wynagrodzenie absolwentów odbywających praktyki... 532 3.25. Używanie przez pracownika samochodu niebędącego jego własnością... 533 3.26. Korzystanie z prywatnych samochodów udziałowców niebędących pracownikami... 534 3.27. Przewóz pracowników... 534 3.28. Wypłata odprawy a koszty uzyskania przychodu... 534 3.29. Dodatkowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy... 535 3.30. Zadośćuczynienie dla pracownika wypłacone w związku z wypadkiem przy pracy... 535 3.31. Wydatki na przysposobienie zawodowe młodocianych... 536 3.32. Koszty związane z łączem internetowym w mieszkaniach pracowników... 536 3.33. Koszty badań lekarskich pracowników... 537 3.34. Świadczenia medyczne dla rodzin pracowników... 537 3.35. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych... 538

3.36. Zaległe wpłaty na ZFŚS... 539 3.37. Diety a koszty uzyskania przychodów... 539 3.38. Druk Polecenie wyjazdu służbowego... 540 3.39. Zbiorcze polecenie wyjazdu służbowego... 540 3.40. Diety wypłacane kierowcom... 541 3.41. Diety wypłacane kierowcom w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego... 542 3.42. Telefony prywatne i służbowe... 543 3.43. Ubezpieczenie pracownika... 545 3.44. Zwrot pracownikom kosztów zapłaconych mandatów... 546 3.45. Wieńce na pogrzeb byłego pracownika... 546 3.46. Napoje dla pracowników.... 546 3.47. Fundusz szkoleniowy a podatek dochodowy... 547 4. Koszty zarządu i rady nadzorczej... 548 4.1. Umowa o pracę zawarta z naruszeniem przepisów Kodeksu spółek handlowych... 548 4.2. Wynagrodzenia członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością... 548 4.3. Wynagrodzenia członków rady nadzorczej... 549 4.4. Ubezpieczenie członków zarządu od odpowiedzialności cywilnej... 549 4.5. Wynagrodzenie członka rady nadzorczej nieobecnego na posiedzeniach rady... 551 4.6. Zawarte umowy z samym sobą... 551 4.7. Opodatkowanie wynagrodzenia członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością 552 4.8. Umowy cywilnoprawne z udziałowcami spółki... 554 4.9. Diety dla osób wchodzących w skład rad nadzorczych... 555 4.10. Podróż służbowa członków zarządu spółki... 558 4.11. Diety i ryczałty prezesa spółki... 558 4.12. Podróże służbowe władz osoby prawnej... 559 4.13. Koszt pobytu w Polsce obcokrajowca będącego członkiem zarządu... 559 4.14. Artykuły spożywcze na zebranie rady nadzorczej... 559 5. Podatki... 560 5.1. Podatki jako koszt uzyskania przychodu... 560 5.2. Podatek od czynności cywilnoprawnych z tytułu pożyczki udzielonej wspólnikowi przez spółkę... 561 5.3. Podatek od czynności cywilnoprawnych od udzielonych pracownikom pożyczek... 561 5.4. Korekta roczna VAT a koszty uzyskania przychodów... 562 5.5. Roczna korekta VAT od zakupów inwestycyjnych a koszty uzyskania przychodów... 563 5.6. Naliczony podatek VAT niepodlegający odliczeniu jako koszt... 564 5.7. VAT w kosztach uzyskania przychodów... 564 5.8. Podatek należny i naliczony przy reprezentacji i reklamie jako koszt... 565 5.9. Zryczałtowany zwrot VAT dla rolnika ryczałtowego... 566 5.10. Utrata lub rezygnacja z prawa do odliczenia VAT naliczonego... 566 5.11. Wadliwa faktura a prawo do odliczenia VAT naliczonego... 567 5.12. Sankcje VAT-owskie nie są kosztem uzyskania przychodów... 567 5.13. Wydatki na objęcie lub nabycie udziałów lub akcji opłata skarbowa kosztem... 568 5.14. Naliczony za granicą podatek od wartości dodanej... 569 5.15. Zagraniczny podatek VAT... 569 5.16. Podatek od nieruchomości... 570 5.17. Podatek od nieruchomości w firmie deweloperskiej... 570 6. Odsetki... 571 6.1. Wykorzystanie kredytu dla udzielenia pożyczek spółkom powiązanym kapitałowo... 571 6.2. Zapłacone odsetki od pożyczki na zakup obligacji... 572 6.3. Pożyczki od udziałowców a tzw. cienka kapitalizacja... 572 6.4. Pożyczka udzielona spółce przez żonę udziałowca... 574 6.5. Obliczanie wskaźnika procentowego... 574 21

22 6.6. Określanie wartości zadłużenia... 574 6.7. Definicja wartości zadłużenia... 575 6.8. Wyliczanie wartości zadłużenia w euro... 575 6.9. Zakres stosowania przepisów ograniczających możliwość zaliczania do kosztów odsetek od pożyczek... 577 6.10. Wartość kapitału zakładowego spółki a cienka kapitalizacja... 577 6.11. Data zawarcia pożyczki... 578 6.12. Odsetki od pożyczek zaciągniętych na nabycie papierów wartościowych... 578 6.13. Odsetki od pożyczki obrotowej i inwestycyjnej... 579 6.14. Kapitalizacja odsetek a koszty uzyskania przychodu... 580 6.15. Odsetki od pożyczki na wypłatę dywidendy... 580 7. Reprezentacja i reklama... 581 7.1. Zasady rozliczania reprezentacji i reklamy... 581 7.2. Pojęcie reprezentacji... 581 7.3. Reklama od 1 stycznia 2007 r.... 581 7.4. Wydatki na użyczanie urządzeń do sprzedaży lub dystrybucji produktów... 582 7.5. Informacja handlowa... 582 7.6. Sprzedaż premiowa a reklama... 583 7.7. Darowizna a reprezentacja... 583 7.8. Cel poniesienia wydatków marketingowych... 584 7.9. Podatek należny i naliczony przy reprezentacji... 584 7.10. VAT naliczony od wydatków na cele reprezentacji... 586 7.11. Podatek należny i naliczony przy reklamie... 586 7.12. Kwiaty dla kontrahenta... 587 7.13. Kwiaty wręczane pracownikom... 587 7.14. Zieleń wokół firmy... 587 7.15. Zakup kawy i herbaty... 589 7.16. Alkohol... 590 7.17. Wyżywienie podczas szkoleń i innych spotkań wyjazdowych... 590 7.18. Poczęstunki podczas targów i wystaw... 590 7.19. Katalogi, wizytówki, ulotki... 591 7.20. Wizytówki... 591 7.21. Koszty ubioru jako koszty reprezentacji... 591 7.22. Świąteczna dekoracja sklepu... 592 7.23. Kwiaty do wystroju firmy... 592 7.24. Utrzymanie terenów zielonych wokół firmy... 593 7.25. Prezenty dla kontrahentów... 593 7.26. Banery i gadżety z logo firmy... 594 7.27. Nagrody dla pracowników kontrahentów... 594 7.28. Szkolenie kontrahentów... 595 7.29. Impreza dla kontrahentów... 595 7.30. Wydatki na przyjęcie delegacji kontrahentów... 596 7.31. Koszty szkoleń, konferencji i spotkań promocyjnych... 596 7.32. Szkolenia dla kontrahentów... 596 7.33. Plakaty... 597 7.34. Umowa sponsoringu... 597 7.35. Obiad z kontrahentem... 597 7.36. Wydatki na konsumpcję... 598 7.37. Spotkania biznesowe z kontrahentami... 598 7.38. Posiłki podawane przez firmy szkoleniowe... 599 7.39. Usługi gastronomiczne i zakup żywności... 600 7.40. Artykuły do prezentacji maszyn podczas targów... 600 7.41. Reprezentacja w wyjaśnieniach organów podatkowych... 602

7.42. Kartki świąteczne dla kontrahentów... 602 7.43. Wydatki na targi, konferencje... 603 7.44. Wydatki na konferencję prasową... 603 7.45. Konferencje i szkolenia dla potencjalnych nabywców towaru... 604 7.46. Celowość wydatków marketingowych... 604 7.47. Związek wydatków na reprezentację z prowadzoną działalnością... 605 7.48. Koszty związane z marketingiem obowiązek dokumentacji... 605 7.49. Zakup konia oraz innych zwierząt... 605 7.50. Nagroda dla kontrahenta za wysokie obroty... 606 7.51. Ubiór dla pracowników... 607 7.52. Ubrania firmowe dla pracowników... 607 7.53. Spotkania promocyjne dla lekarzy... 608 7.54. Premia pieniężna wypłacona dla nabywcy... 609 8. Samochody... 610 8.1. Definicja samochodu osobowego od 1 stycznia 2007 r.... 610 8.2. Samochody o dopuszczalnej masie całkowitej równej 3,5 tony... 612 8.3. Skutki zmiany kwalifikacji pojazdów na gruncie podatku dochodowego... 612 8.4. Definicja samochodu osobowego do 31 grudnia 2006 r.... 613 8.5. Samochody nabyte przed 1 stycznia 2007 r. używane po tej dacie... 613 8.6. Zaświadczenie z badań technicznych... 613 8.7. Zakup samochodu stanowiącego środek trwały... 614 8.8. Amortyzacja samochodu nabytego do 31 grudnia 2006 r.... 614 8.9. Koszty eksploatacji i napraw samochodu zaliczonego do środków trwałych... 615 8.10. Moment zaliczenia w koszty uzyskania przychodów OC i AC... 615 8.11. Ubezpieczenie samochodu... 615 8.12. Ubezpieczenie samochodów nabytych na przełomie 2006 i 2007 roku... 616 8.13. Brak zgłoszenia szkody do firmy ubezpieczeniowej, a koszty uzyskania przychodów... 617 8.14. Samochody używane przez pracowników... 618 8.15. Wykorzystanie samochodu pracownika umowa... 618 8.16. Ryczałt a samochód oddany w używanie pracodawcy... 619 8.17. Samochody używane przez zleceniobiorców... 619 8.18. Samochód będący środkiem trwałym a ewidencja przebiegu pojazdu... 620 8.19. Ewidencja przebiegu pojazdu... 620 8.20. Ewidencja przebiegu pojazdu w wypożyczalni samochodów... 621 8.21. Umowa najmu samochodu osobowego zawarta w 2006 r. a ewidencja przebiegu pojazdów 621 8.22. Kradzież samochodu... 621 8.23. Koszty naprawy powypadkowej samochodu... 622 8.24. Brak odszkodowania z tytułu kradzieży samochodu, a koszty uzyskania przychodów... 622 8.25. Sprzedaż samochodu zaliczonego do środków trwałych... 623 8.26. Skutki niezgłoszenia do odprawy celnej samochodu... 623 8.27. Opłaty wynikające z ustawy o recyklingu pojazdów... 624 8.28. Remont powypadkowy samochodu użytkowanego na podstawie umowy użyczenia... 625 8.29. Brak numeru rejestracyjnego samochodu na fakturze a koszty uzyskania przychodów... 625 8.30. Dalszy podnajem samochodów osobowych a koszty uzyskania przychodów... 625 9. Zagadnienia pozostałe... 626 9.1. Darowizny a koszty uzyskania przychodów... 626 9.2. Koszty zaniechanych inwestycji... 628 9.3. Zaniechane inwestycje w okresie przejściowym... 628 9.4. Wydatki związane z czynnościami, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy 629 9.5. Źródło finansowania wydatku... 630 9.6. Kaucja nie jest kosztem... 630 9.7. Wydatki na zabezpieczenie należności celno-podatkowych... 630 23

24 9.8. Wydatki z tytułu gwarancji wadialnych oraz zabezpieczenia należytego wykonania umowy 631 9.9. Wydatki na ogłoszenia o przetargu... 632 9.10. Rezerwa na naprawy gwarancyjne... 632 9.11. Przekazanie wyposażenia sklepowego do nieodpłatnego używania... 633 9.12. Wydatki na wpis sądowy i koszty zastępstwa procesowego w obronie przychodu... 633 9.13. Koszty sądowe u dłużnika... 634 9.14. Wydatki poniesione na wyprodukowanie części towaru, która nie została sprzedana... 635 9.15. Wydatki związane z wcześniejszym rozwiązaniem umowy najmu... 635 9.16. Wydatki związane z zakupem gruntu... 637 9.17. Koszty infrastruktury technicznej w budownictwie mieszkaniowym... 638 9.18. Koszty utrzymania niewykorzystywanych gruntów... 640 9.19. Wydatki na nabycie pochodnych instrumentów finansowych jako koszt... 641 9.20. Składki na rzecz organizacji pracodawców i przedsiębiorców... 641 9.21. Wydatki z tytułu korzystania z usług firmy doradczej... 641 9.22. Wydatki na Software Subscription... 642 9.23. Wydatki na zakup prawa wyłączności... 643 9.24. Wydatki poniesione na obsługę prawną... 644 9.25. Badania ankietowe... 644 9.26. Zwolnienia wkładu własnego podmiotu publicznego... 644 9.27. Zakup alkomatu... 645 9.28. Wydatki na emisję akcji... 645 9.29. Koszty sporu o odszkodowanie... 646 9.30. Przegrany proces a koszty uzyskania przychodów... 646 9.31. Wydatki na spór z fiskusem... 646 9.32. Wydatki na podwyższenie kapitału zakładowego... 647 9.33. Wydatki związane z ugodą sądową... 648 ROZDZIAŁ XV ŚRODKI TRWAŁE... 649 1. Zasady ogólne... 649 1.1. Środek trwały definicja... 649 1.2. Pojęcie środka trwałego... 650 1.3. Przedsiębiorstwo jako zespół składników materialnych i niematerialnych... 650 1.4. Warunek kompletności i zdatności do użytku... 651 1.5. Termin wprowadzenia składnika majątku do ewidencji... 651 1.6. Późniejsze ujawnienie środka trwałego a amortyzacja... 651 1.7. Wartości niematerialne i prawne... 651 1.8. Prawa własności przemysłowej... 653 1.9. Koszty organizacji spółki akcyjnej... 654 1.10. Brak tytułu prawnego do środka trwałego uniemożliwia jego amortyzację... 654 1.11. Samochody o przewidywanym okresie używania krótszym niż rok... 654 1.12. Ogrodzenie budynku... 655 1.13. Prawo do korzystania z technologii wartością niematerialną i prawną... 655 1.14. Certyfikat jakości (ISO) nie jest wartością niematerialną i prawną... 657 1.15. Prawa do projektów budowlanych nie stanowią wartości niematerialnych i prawnych... 657 1.16. Koszty prac rozwojowych od 1 stycznia 2010 r.... 657 1.17. Koszty prac badawczo-rozwojowych... 659 1.18. Programy komputerowe wytworzone w firmie... 660 1.19. Ustawowe zakazy zaliczania rat amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów... 660 1.20. Odpisy amortyzacyjne do nieruchomości oddanych nieodpłatnie do używania... 661 1.21. Zmiana klasyfikacji z wyposażenia na środki trwałe... 661 2. Zasady i metody amortyzacji... 661 2.1. Zasady amortyzacji... 661